PHÁT TRIỂN đội NGŨ GIÁO VIÊN CHUYÊN môn kỹ THUẬT TRƯỜNG TRUNG cấp kỹ THUẬT XE máy

2
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT

Trang
3

TRIỂN ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHUYÊN MÔN
KỸ

THUẬT

TRƯỜNG

TRUNG

CẤP

KỸ

THUẬT XE-MÁY
1.1. Những vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên

9

chuyên môn kỹ thuật trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy
1.2. Những vấn đề thực tiễn về phát triển đội ngũ giáo viên

9

chuyên môn kỹ thuật trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy.
Chương 2 PHƯƠNG HƯỚNG, BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN

26

ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHUYÊN MÔN KỸ
THUẬT TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ THUẬT
XE-MÁY GIAI ĐOẠN 2011 - 2020
2.1. Phương hướng phát triển đội ngũ giáo viên chuyên

47

môn kỹ thuật trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy,
Tổng cục Kỹ thuật giai đoạn 2011- 2020
2.2. Biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ

47

thuật trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ
thuật giai đoạn 2011- 2020
2.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện

52

pháp phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật
trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật
giai đoạn 2011- 2020
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

80
84
86
89


3
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Khơng có thầy giáo thì khơng
có giáo dục... khơng có giáo dục, khơng có cán bộ thì khơng nói gì đến kinh tế
- văn hóa” [25, tr. 183]. Do đó, xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên khơng
chỉ là vấn đề mang tính lý luận mà cịn có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc đối với sự
phát triển giáo dục của nước ta.
Phát triển đội ngũ giáo viên có vai trị rất quan trọng, là động lực để
nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và ảnh hưởng trực tiếp đến sự thành
công hoặc thất bại của sự nghiệp giáo dục ở mỗi quốc gia. Trong quá trình
lãnh đạo sự nghiệp giáo dục, đào tạo, Đảng ta ln đề cao vai trị của đội ngũ
giáo viên; Hội nghị lần thứ Hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII)
về giáo dục và đào tạo đã khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất
lượng của giáo dục và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, tài”
[10, tr. 38]. Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XI tiếp tục khẳng định quan
điểm, chủ trương và quyết tâm phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo trong
những năm tới. Thực sự coi: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Đổi
mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hóa, hiện
đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó đổi mới cơ chế
quản lý giáo dục, phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý là khâu then
chốt” [12, tr. 77]. Đây là tư tưởng chỉ đạo mang tầm chiến lược, thể hiện quan
điểm toàn diện, khách quan và khoa học của Đảng Cộng sản Việt Nam. Để

thực hiện quan điểm chỉ đạo trên, Đại hội đã chỉ rõ: Phát triển đội ngũ giáo
viên vững mạnh, toàn diện, vừa hồng, vừa chuyên; “xây dựng đội ngũ giáo
viên đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng” là yêu cầu cấp thiết, là
khâu then chốt, là tiền đề trong đổi mới giáo dục Việt Nam hiện nay.
Trước yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ
mới, việc nâng cao chất lượng tổng hợp, sức chiến đấu của quân đội đang là
một đòi hỏi cấp thiết. Để đáp ứng yêu cầu trên, Nghị quyết 86/ĐUQSTW đã


4
chỉ ra một trong những nhiệm vụ và giải pháp quan trọng cần thực hiện trong
thời gian tới là: “Trên cơ sở tổ chức biên chế quân đội, tập trung chấn chỉnh tổ
chức hệ thống nhà trường quân đội ổn định về nhiệm vụ ngành nghề, lưu lượng
đào tạo, bậc học, trình độ đào tạo; bảo đảm vững chắc khả năng đào tạo, bồi
dưỡng đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật; lấy nhà trường là nơi
dự trữ cán bộ, sẵn sàng mở rộng lực lượng khi cần thiết” [14, tr. 18-19]. Đồng
thời: “Xây dựng đội ngũ nhà giáo qn đội có phẩm chất chính trị và đạo đức
cách mạng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn về chất lượng là một
trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của lãnh đạo, chỉ huy các cấp, các
ngành trong quân đội” [14, tr. 6].
Trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy là một trường Trung cấp Kỹ
thuật chuyên nghiệp trực thuộc Tổng cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phịng có
nhiệm vụ đào tạo đa cấp, đa ngành cung cấp đội ngũ nhân viên kỹ thuật
ngành Xe - Máy, lái ơ tơ cho tồn qn và đáp ứng một phần nguồn nhân lực
phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Sản phẩm
của nhà trường đã và đang góp phần nâng cao chất lượng kỹ thuật ngành Xe
- Máy quân sự và được xã hội đánh giá cao, kết quả này phụ thuộc phần lớn
vào chất lượng của đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật của nhà trường.
Thực tiễn cho thấy, vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ
thuật của nhà trường mặc dù đã được lãnh đạo, chỉ huy các cấp quan tâm và

coi đó là một trong những nội dung, biện pháp để nâng cao chất lượng đào tạo
của nhà trường. Tuy nhiên, những hạn chế, bất cập trong phát triển đội ngũ
giáo viên nói chung, giáo viên chuyên mơn kỹ thuật nói riêng chưa được khắc
phục triệt để đã làm ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng đào tạo của nhà
trường. Cụ thể là: Số lượng giáo viên chun mơn kỹ thuật có thời điểm cịn
thiếu so với nhiệm vụ đào tạo của nhà trường; một bộ phận giáo viên khơng
thực sự thiết tha với nhiệm vụ, có biểu hiện trung bình chủ nghĩa, tinh thần
trách nhiệm trong giảng dạy không được phát huy thường xuyên; cơ cấu độ


5
tuổi không đồng đều dẫn tới khả năng thiếu hụt đội ngũ giáo viên
chuyên môn kỹ thuật trong thời gian tới nhất là khi nhiệm vụ đào tạo
của nhà trường hàng năm khơng ngừng tăng lên; cơ cấu về trình độ học
vấn của đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật có sự chênh lệch tương
đối lớn, một số giáo viên có trình độ cao học nhưng cũng có nhiều giáo
viên chỉ ở trình độ sơ cấp nên cơng tác bố trí, ln chuyển giáo viên rất
khó khăn, chỗ thừa không bổ sung được cho chỗ thiếu. Việc tổ chức bồi
dưỡng kiến thức nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên chuyên môn
kỹ thuật chưa được tiến hành thường xuyên dẫn đến sự lúng túng trong
giảng dạy.
Về phương diện lý luận, đã có một số cơng trình của các nhà khoa
học nghiên cứu về phát triển đội ngũ giáo viên ở các khía cạnh khác nhau
như: Biện pháp bồi dưỡng giáo viên trong các trường dạy nghề; phát triển
đội ngũ giáo viên trường Trung học Phịng khơng; quản lý, phát triển đội
ngũ giáo viên trường Trung cấp Kỹ thuật Hải quân… Tuy nhiên chưa có
tác giả nào đi sâu nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên giảng dạy các
ngành kỹ thuật; với những lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Phát triển đội
ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy,
Tổng cục Kỹ thuật” để nghiên cứu. Đây là vấn đề có tính cấp thiết cả về

lý luận và thực tiễn.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận, thực tiễn phát triển đội
ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật, đề xuất các biện pháp phát triển đội
ngũ giáo viên chun mơn kỹ thuật; góp phần nâng cao chất lượng đào
tạo ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu: Quản lý đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ
thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật.


6
* Đối tượng nghiên cứu: Phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ
thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật.
4. Giả thuyết khoa học
Chất lượng đào tạo nhân viên chuyên môn kỹ thuật ngành Xe - Máy ở
trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật phụ thuộc vào sự tác
động tổng hợp của nhiều yếu tố; trong đó, đội ngũ giáo viên chuyên mơn kỹ
thuật giữ vai trị nịng cốt. Vì vậy, trong quá trình phát triển nhà trường, nếu thực
sự coi trọng phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật theo hướng đủ về
số lượng, có chất lượng cao về mọi mặt, phù hợp về cơ cấu với lộ trình và bước
đi thích hợp; đồng thời kết hợp đề cao vai trò, trách nhiệm tự phát của đội ngũ
giáo viên với tạo ra mơi trường thuận lợi thì chất lượng đào tạo nhân viên
chuyên môn kỹ thuật của nhà trường ngày càng cao và phát triển vững chắc.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Làm rõ một số vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên chuyên
môn kỹ thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật.
Khảo sát, đánh giá thực trạng phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn
kỹ thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật.
Đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ

thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật.
6. Phạm vi, giới hạn nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu các biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên
chuyên môn kỹ thuật trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật
giai đoạn 2011 - 2020.
Các số liệu điều tra, khảo sát sử dụng để nghiên cứu tính từ năm 2005
đến nay.
7. Đóng góp mới của đề tài
Đề tài xây dựng và hoàn thiện các khái niệm: Đội ngũ giáo viên chuyên
môn kỹ thuật, phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở trường
Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật.


7
Đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở
trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật giai đoạn 2011 - 2020
có tính thiết thực có khả năng mang lại hiệu quả cao.
Kết quả nghiên cứu của đề tài là tài liệu tham khảo cho cán bộ quản
lý giáo dục và đội ngũ giáo viên các trường trung cấp chuyên nghiệp
trong quân đội.
8. Cơ sở phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
* Cơ sở phương pháp luận nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của Chủ
nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh và cơ sở lý luận theo đường lối,
quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam; của Quân ủy Trung ương; Nghị
quyết, Chỉ thị, Hướng dẫn của các cấp về giáo dục - đào tạo và quản lý giáo
dục - đào tạo mà trực tiếp là phát triển đội ngũ giáo viên.
Để đạt được mục đích nghiên cứu và luận giải các nhiệm vụ của đề tài,
chúng tôi sử dụng các quan điểm tiếp cận hệ thống - cấu trúc; lịch sử - lơgíc;
quan điểm thực tiễn để xem xét, phân tích những vấn đề lý luận và thực tiễn

liên quan đến phát triển đội ngũ giáo viên trong nhà trường quân đội nói
chung và ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật nói riêng.
* Phương pháp nhiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu, chúng tơi sử dụng kết hợp các phương
pháp nghiên cứu của khoa học chuyên ngành, cụ thể là:
Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết
Thực hiện việc thu thập nghiên cứu tài liệu; phân tích, tổng hợp, hệ
thống hoá, khái quát hoá các tài liệu về giáo dục - đào tạo, đặc biệt là những
tài liệu liên quan đến phát triển đội ngũ giáo viên; nghiên cứu Nghị quyết của
Đảng uỷ Trường, kế hoạch phát triển đội ngũ cán bộ, giáo viên của các khoa
giáo viên, của nhà trường; các văn bản hướng dẫn của Tổng cục Kỹ thuật và
của cấp trên về giáo dục và đào tạo cũng như tổ chức biên chế của nhà trường.


8
Phương pháp nghiên cứu từ các sản phẩm, công cụ quản lý: Chương trình,
quy trình đào tạo; bài giảng của giáo viên chuyên môn kỹ thuật và kế hoạch công
tác của giáo viên chuyên môn kỹ thuật, hệ thống sổ sách của cán bộ quản lý học
viên trong đó chú trọng kế hoạch công tác của giáo viên chuyên môn kỹ thuật.
Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý
của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục; hoạt động dạy học, giáo dục của đội ngũ
giáo viên; hoạt động học tập nâng cao trình độ, rèn luyện của đội ngũ giáo
viên để rút ra những kết luận về nội dung nghiên cứu.
Phương pháp điều tra: Điều tra xã hội học đối với học viên (80 học viên),
cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên (60 người) tại trường Trung cấp Kỹ thuật
Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật để làm cơ sở đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên
nhân và đề xuất biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật.
Phương pháp tọa đàm, trao đổi: Tọa đàm, trao đổi với cán bộ quản lý
giáo dục, giáo viên và học viên từ đó rút ra những kết luận theo nhiệm vụ

nghiên cứu.
Phương pháp tổng kết thực tiễn: Nghiên cứu báo cáo tổng kết năm học,
kết quả phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật qua các giai đoạn
phát triển của nhà trường, nhằm đúc rút thành những kinh nghiệm về phát
triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật XeMáy, Tổng cục Kỹ thuật.
Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến của một số nhà khoa học, giáo
viên, cán bộ quản lý học viên về một số vấn đề lý luận và thực tiễn có liên
quan tới việc nghiên cứu đề tài.
9. Kết cấu của đề tài
Luận văn có cấu trúc bao gồm: Phần Mở đầu, 2 chương (5 tiết), kết
luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục.


9


10
Chương 1
CƠ SỞ L LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ
Ý
GIÁO VIÊN CHUYÊN MÔN KỸ THUẬT TRƯỜNG TRUNG CẤP KỸ
THUẬT XE-MÁY
1.1. Những vấn đề lý luận về phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn
kỹ thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên
Khổng Tử (551 - 479 TCN) nhà giáo dục nổi tiếng của Trung Quốc cổ
đại đã đánh giá rất cao vai trò của giáo dục đối với sự phát triển xã hội và
phát triển nhân cách, đồng thời ông đã để lại nhiều tư tưởng lớn về xây dựng
và phát triển đội ngũ nhà giáo. Vì vậy, ơng chủ trương mọi người phải được
học tập khơng phân biệt đẳng cấp. Ơng đưa ra quan điểm Thứ - Phú - Giáo

là phải làm cho dân sinh tụ đông đúc, làm cho dân giàu và mọi người dân
phải được giáo dục; đồng thời ông cũng rất coi trọng việc phát triển đội
ngũ nhà giáo và đòi hỏi rất cao về phẩm chất cũng như tài năng của những
người làm công tác giáo dục cho người khác (Kỷ sở bất dục vật thi ư
nhân. Kỷ sở dục lập nhi lập nhân. Kỷ sở dục đạt thi đạt nhân - Luận ngữ Nhan uyên 2). Cái gì mình muốn lập thì lập cho người, cái gì mình muốn
đạt thì đạt cho người. Ơng rất nhấn mạnh tầm quan trọng của sự học, và tự
coi mình là một “người truyền đạt lại cái đã có mà khơng phát minh ra thứ
gì khác”... Ơng muốn các mơn đồ của mình phải suy nghĩ sâu sắc cho
chính mình và tự nghiên cứu thế giới bên ngoài qua các sự kiện quá khứ
có liên quan và những tình cảm của nhân dân trong quá khứ. Là người
thầy ông luôn mong muốn học trị của mình chú trọng vào sự tu dưỡng
đạo đức, phát triển trí tuệ làm việc gì cũng phải suy nghĩ, phải thực hiện
điều đã nói để làm người thầy mẫu mực, khiến người khác noi theo. Tư


11
tưởng trên đã thể hiện những quan điểm về phát triển, nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên trong sự phát triển của xã hội.
Thời kỳ tiền tư bản, do ảnh hưởng của chủ nghĩa nhân văn thời kỳ văn
hóa phục hưng nên trên thế giới xuất hiện một số nhà giáo dục mang tư tưởng
tiến bộ, chuẩn bị về mặt lý luận cho sự ra đời của nhà nước tư bản chủ nghĩa.
Tiêu biểu cho những tư tưởng giáo dục tiến bộ là J.A.Kômenxki (1592 1670) và J.J. Rutxô (1712 - 1778); theo J.A.Kơmenxki thì con người là thực
thể của tự nhiên, tự nhiên diễn ra theo quy luật của nó; vì thế, con người
muốn phát triển phải tn theo quy luật của tự nhiên. Trong xây dựng lý luận
và tổ chức hoạt động thực tiễn giáo dục, ông ln đối chiếu với tự nhiên (cỏ
cây, hoa lá) vì trật tự của nhà trường phải phù hợp với trật tự của tự nhiên.
J.A.Kơmenxki đề cao vai trị to lớn của giáo dục, của nhà trường trong việc
hình thành, rèn luyện và hoàn thiện nhân cách con người; yêu cầu cao đối với
người thầy về lòng nhân ái, phải mẫu mực, trong sáng về đạo đức và năng lực
chuyên môn giỏi để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp đòi hỏi và cũng là lương

tâm, trách nhiệm, uy tín của người thầy giáo.
Sau Cách mạng tư sản Pháp đến cuối thế kỷ XIX là thời kỳ phát triển
mạnh mẽ của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, trong thời kỳ này xuất
hiện một số nhà giáo dục, nhà tư tưởng tiêu biểu như: Pétxtalôdi (1746 1827), Usinxki (1824 - 1870), Xanh Ximơng (1760 - 1825). Pétxtalơdi đề cao
vai trị của giáo dục đối với con người và xã hội loài người, để thực hiện
nhiệm vụ giáo dục ông cho rằng không thể thiếu được người thầy giáo. Theo
ông; người thầy giáo khơng chỉ là người có học vấn, có giáo dục mà phải biết
và làm được việc giáo dục người khác, do đó người thầy giáo phải được phát
triển một cách toàn diện.
V.I.Lênin lãnh tụ thiên tài của giai cấp vơ sản là người góp phần sáng
lập nên lý luận giáo dục của giai cấp vô sản. Người đã phát triển một cách cụ
thể và sâu sắc, làm phong phú lý luận của chủ nghĩa Mác về giáo dục ở nhiều


12
lĩnh vực khác nhau. Những tư tưởng giáo dục của Người là kim chỉ nam cho
hoạt động thực tiễn giáo dục và xác định đường lối xây dựng nền giáo dục
mới, giáo dục xã hội chủ nghĩa. Một mặt, đánh giá cao về vị trí xã hội, vai trị
của những người thầy giáo trong sự nghiệp giáo dục; chỉ ra nhiệm vụ của
người giáo viên; Người nói: Giáo viên có nhiệm vụ truyền bá giáo dục to lớn,
trước hết phải trở thành đội quân chủ yếu của sự nghiệp giáo dục xã hội chủ
nghĩa;… mặt khác, nhiều lần khẳng định chế độ xã hội chủ nghĩa phải có
trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi mọi mặt, phải chăm lo phát triển đội ngũ
giáo viên về mọi mặt. Về vấn đề này Người viết: “Để đạt tới mong muốn đó
chúng ta phải tiến hành cơng tác một cách kiên trì, nhất quán, có hệ thống,
vừa nâng cao đời sống tinh thần, vừa nâng cao đời sống vật chất của họ” [23,
tr. 365-366]. Trong bài phát biểu: “Về công tác của Bộ Giáo dục dân ủy” V.I.
Lênin yêu cầu các cấp bộ Đảng phải chăm lo phát triển giáo viên, lôi cuốn họ,
tổ chức họ. Cán bộ Đảng phải lắng nghe ý kiến của giáo giới, tổng kết kinh
nghiệm của họ để phát triển giáo dục.

Một trong những di sản tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo
dục là Người đặc biệt quan tâm tới xây dựng đội ngũ nhà giáo vừa “hồng”
vừa “chuyên”. Hồ Chí Minh đánh giá cao vai trò của người thầy trong sự
nghiệp xây dựng thế hệ trẻ và công cuộc xây dựng nền giáo dục xã hội chủ
nghĩa. Người nói: “Khơng có thầy giáo thì khơng có giáo dục” [25, tr. 183]
Mặt khác, Người u cầu: “Giáo viên cũng phải tiến bộ cho kịp thời đại thì
mới làm được nhiệm vụ, chớ tự mãn cho mình giỏi rồi thì dừng lại mà dừng
lại là lùi bước, là lạc hậu, tự đào thải mình trước” [26, tr. 486]. Những người
thầy phải là lực lượng có trí tuệ, tâm huyết với nghề nghiệp, muốn vậy phải
“học, học nữa, học mãi”, “học không biết chán, dạy không biết mỏi”. Chủ tịch
Hồ Chí Minh chỉ rõ vấn đề then chốt, quyết định chất lượng giáo dục là phải
xây dựng được một đội ngũ đông đảo những người làm công tác giáo dục yêu
nghề, yêu trường, hết lòng yêu thương chăm sóc, giáo dục học sinh, khơng


13
ngừng trau dồi đạo đức, tự bồi dưỡng nâng cao tay nghề để thực sự là tấm
gương sáng cho học sinh noi theo: “Thầy cũng như trò, cán bộ cũng như nhân
viên, phải thật thà u nghề mình. Có gì vẻ vang hơn là nghề đào tạo những
thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa
cộng sản? Người thầy giáo tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ
vang nhất” [27, tr. 328].
Kiên trì đường lối phát triển giáo dục theo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng giáo dục Hồ Chí Minh, tiếp tục phát huy truyền thống hiếu học của
nhân dân ta, Đảng và Nhà nước đã đề ra đường lối phát triển giáo dục thời kỳ
mới. Trong đó, phát triển đội ngũ giáo viên vững mạnh, toàn diện, vừa hồng
vừa chuyên là yêu cầu cấp thiết, là khâu then chốt, là tiền đề căn bản để phát
triển sự nghiệp giáo dục của dân tộc. Đối với qn đội, Qn ủy Trung ương,
Bộ Quốc phịng ln quan tâm phát triển đội ngũ giáo viên ở các nhà trường
quân đội, đã ban hành các Nghị quyết, Chỉ thị, Đề án, Kế hoạch về xây dựng,

kiện toàn và phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo.
Trong những năm qua, vấn đề quản lý phát triển đội ngũ giáo viên nói
chung và phát triển đội ngũ giáo viên chun mơn kỹ thuật nói riêng đã có
nhiều nhà khoa học, nhiều cơ quan, đơn vị nghiên cứu; các công trình nghiên
cứu khoa học đã đề cập đến nhiều góc độ, nội dung liên quan đến vấn đề phát
triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật, đáng chú ý là:
Tác giả Bùi Minh Hiền cho rằng nội dung phát triển đội ngũ giáo viên
phải coi trọng ba vấn đề chủ yếu: Đủ về số lượng, đạt chuẩn về chất lượng,
đồng bộ về cơ cấu. Tác giả đã chỉ ra những điều cần chú ý phát triển đội ngũ
giáo viên trong khâu kế hoạch, khâu tổ chức - chỉ đạo, khâu kiểm tra; đồng
thời chỉ ra biện pháp phát triển đội ngũ giáo viên là phải kết hợp hài hòa các
yếu tố như: Người lãnh đạo nhà trường phải gương mẫu, các giáo viên phải
hiểu được nhiệm vụ, quyền hạn của mình, được giúp đỡ để thực hiện quyền tự
chủ trong tổ chức đào tạo, tạo ra được mối liên hệ giữa các cá nhân hợp lý;


14
nhà trường xác định được sứ mệnh, tầm nhìn và chiến lược hành động, xây
dựng được hệ thống thông tin quản lý giáo dục minh bạch, công khai, xây
dựng được một hệ giá trị tạo nên văn hóa đặc trưng của nhà trường phù hợp
với hệ giá trị tiên tiến của đất nước…[18].
Khi bàn về phát triển đội ngũ giáo viên, tác giả Trần Kiểm đã khẳng
định: Muốn phát triển đội ngũ giáo viên thì cần phải xác định trình độ hiện có
của đội ngũ thầy giáo và kỳ vọng về đội ngũ thầy giáo trong tương lai; đất
nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa thì những
u cầu đặt ra cho sự phát triển đội ngũ giáo viên trở thành những thách thức
không nhỏ. Việc vượt qua những thách thức đó, đến lượt nó trở thành nhân tố
quyết định chất lượng giáo dục theo yêu cầu của xã hội. Mặt khác, phát triển
đội ngũ thầy giáo không chỉ nhằm vào người giáo viên, mà còn phải bao hàm
cả đội ngũ những nhà quản lý giáo dục; việc đầu tư phát triển đội ngũ giáo

viên được hiểu là trách nhiệm của Nhà nước và của tồn xã hội, trong đó Nhà
nước giữ vai trị chủ đạo. [22]
Liên quan đến bồi dưỡng, quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên ở các
nhà trường khác nhau, đã có nhiều cơng trình nghiên cứu của các tác giả về
những vấn đề này như: Luận văn thạc sĩ của tác giả Lê Đình Huấn, Đại học
Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh “Thực trạng cơng tác quản lý phát triển đội
ngũ giảng viên trường Cao đẳng Sư phạm Bình Phước ”(2010); Luận văn thạc
sĩ của tác giả Trần Hùng Lượng “Những giải pháp bồi dưỡng giáo viên trong
các trường dạy nghề” (1996); Luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Xuân
Hường “Một số giải pháp quản lý phát triển đội ngũ giáo viên trường Trung
học Phịng khơng” (2002). Luận văn thạc sĩ của tác giả Lê Duy Sinh “Thực
trạng và biện pháp quản lý đội ngũ giáo viên ở trường Trung cấp Kỹ thuật Hải
quân” (2011). Về phát triển đội ngũ giáo viên các trường chuyên nghiệp có
các cơng trình như: Luận văn thạc sĩ của tác giả Hồng Ngọc Long “Nghiên
cứu một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên nhằm nâng cao chất lượng


15
đào tạo của trường Văn hóa 1 thuộc Bộ Cơng an” (1998); luận văn thạc sĩ của
tác giả Đỗ Ngọc Mỹ “Một số giải pháp phát triển đội ngũ giáo viên trường
Trung học Kỹ thuật Lý Tự Trọng” (2002); Luận văn thạc sĩ của tác giả
Trương Quang Tùng, nghiên cứu giải pháp “Quản lý phát triển đội ngũ giáo
viên trường Trung cấp Kỹ thuật Hải quân hiện nay” (2011).
Ở Học viện Chính trị cũng đã có một số cơng trình khoa học nghiên
cứu về vấn đề quản lý xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo, tiêu biểu như
nghiên cứu về: “Những vấn đề cơ bản của quá trình đổi mới và nâng cao chất
lượng công tác huấn luyện giáo dục” (1982); trong đó các tác giả cho rằng,
phát triển đội ngũ giáo viên có chất lượng cao, đủ về số lượng là một trong
những vấn đề cơ bản để nâng cao chất lượng huấn luyện, giáo dục. Công trình
khoa học: “Nâng cao chất lượng đào tạo đội ngũ giáo viên khoa học xã hội

nhân văn trong quân đội giai đoạn hiện nay” (2005) do PGS, TS Đặng Đức
Thắng chủ biên đã khẳng định vị trí, vai trị đội ngũ nhà giáo; đồng thời xây
dựng một hệ thống tiêu chí đánh giá cũng như đưa ra hệ thống các giải pháp
nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên khoa học xã hội nhân văn ở
các nhà trường quân đội hiện nay.
PGS, TS Trần Đình Tuấn nghiên cứu biện pháp “Chuẩn hóa chất lượng
đội ngũ nhà giáo quân đội” từ việc xác định cấu trúc “nhân cách của nhà giáo
quân đội bao gồm các phẩm chất nhân cách của người chỉ huy và các phẩm
chất nhân cách của nhà sư phạm” để khi phối hợp hoạt động quân sự và hoạt
động sư phạm “sẽ tạo ra loại hình hoạt động mới” là hoạt động sư phạm quân
sự, làm nảy sinh những nét tính cách mới, những phẩm chất mới chứa đựng
cả bản chất của người chỉ huy, cả đạo đức, phong cách của nhà sư phạm. Trên
cơ sở đó tác giả đã xác định một số biện pháp chuẩn hóa chất lượng đội ngũ
nhà giáo quân đội cho phù hợp với tình hình mới [35, tr. 50-53].
Cũng liên quan đến vấn đề phát triển đội ngũ giáo viên, ở một hướng
khác, trong chương trình khoa học KX - HV 05; đề tài khoa học: “Đổi mới, nâng


16
cao chất lượng đào tạo giáo viên khoa học xã hội và nhân văn ở Học viện Chính
trị thời kỳ mới” do PGS, TS Mai Văn Hóa làm chủ nhiệm đề tài đã quan tâm
nghiên cứu đến việc đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển đội ngũ
giáo viên trong tương lai ngay từ trong quá trình đào tạo sư phạm.
Từ sự khái quát những nghiên cứu liên quan đến phát triển đội ngũ giáo
viên chúng tôi nhận thấy:
Một là, những tư tưởng, những nghiên cứu đều cho rằng phát triển đội
ngũ giáo viên giữ vai trò quan trọng, là giải pháp có hiệu quả nhất để nâng
cao chất lượng giáo dục và đào tạo, phát huy vai trò điều khiển, tổ chức hoạt
động dạy - học của người giáo viên gắn với vị trí trung tâm của người học
trong quá trình dạy - học.

Hai là, muốn nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo phải phát triển
đội ngũ nhà giáo theo hướng chuẩn hoá, nâng cao chất lượng, đảm bảo đủ số
lượng, đồng bộ về cơ cấu. Đặc biệt, chú trọng nâng cao bản lĩnh chính trị,
phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp và trình độ chun mơn
của nhà giáo, đáp ứng địi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục đào tạo,
nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước.
Ba là, mỗi cơng trình nghiên cứu đều đi sâu vào những vấn đề cụ thể
riêng, căn cứ vào tình hình, đặc điểm, nhiệm vụ của địa phương, nhà trường
mà các tác giả đề xuất hệ thống giải pháp với mong muốn cơng trình có
những đóng góp nhất định trong xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên, giảng
viên đáp ứng yêu cầu giáo dục và đào tạo của cơ sở nói riêng và sự nghiệp
giáo dục và đào tạo của đất nước nói chung.
Các cơng trình trên đã đề cập đến vấn đề phát triển đội ngũ nhà giáo ở
các góc độ khác nhau nhưng đến nay vẫn chưa có cơng trình nào nghiên cứu
một cách sâu sắc, tồn diện, có hệ thống về phát triển đội ngũ giáo viên
chuyên môn kỹ thuật ở một nhà trường cụ thể trong quân đội. Vì vậy, đề tài
nghiên cứu phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật trường Trung


17
cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực
tiễn cấp thiết.
1.1.2. Những khái niệm cơ bản của đề tài
*. Đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật
Xe-Máy
Điều 70, mục 1, chương IV, Luật Giáo dục năm 2005 được sửa đổi, bổ
sung năm 2009 quy định:
“1. Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà
trường, cơ sở giáo dục khác.
2. Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn sau đây:

a) Phẩm chất, đạo đức, tư tưởng tốt;
b) Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ;
c) Đủ sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp;
d) Lý lịch bản thân rõ ràng;
3. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thơng,
giáo dục nghề nghiệp trình độ sơ cấp nghề, trung cấp nghề, trung cấp chuyên
nghiệp gọi là giáo viên. Nhà giáo giảng dạy ở cơ sở giáo dục đại học, trường
cao đẳng nghề gọi là giảng viên” [24, tr. 65].
Như vậy, theo quy định này nhà giáo là những người làm nhiệm vụ
giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, cơ sở giáo dục và phải đạt được các tiêu
chuẩn theo quy định; bao gồm cả giáo viên và giảng viên.
Nhà giáo trong nhà trường quân đội được xác định tại điều 24, mục 1,
chương 3, Điều lệ Công tác nhà trường Quân đội nhân dân Việt Nam: “Nhà
giáo là những người làm nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục trong trường quân
đội. Nhà giáo phải đạt những tiêu chuẩn của cán bộ về trình độ chỉ huy quản
lý theo quy định của Bộ Quốc phịng; trình độ học vấn và chuyên môn,
nghiệp vụ nhà giáo theo quy định của Luật Giáo dục” [5, tr. 20].
Trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy là một trường Trung cấp Kỹ thuật
chuyên nghiệp trực thuộc Tổng cục Kỹ thuật - Bộ Quốc phịng có nhiệm vụ đào


18
tạo đội ngũ nhân viên chuyên môn kỹ thuật ngành Xe - Máy trong quân đội và
nhân viên kỹ thuật ngành Xe - Máy đáp ứng một phần sự nghiệp cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước. Đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật là một bộ phận cơ
bản của nhà trường. Đội ngũ này là chủ thể của quá trình dạy - học, lấy nhiệm vụ
giảng dạy các bộ môn kỹ thuật nghiệp vụ ngành Xe - Máy và giáo dục là hoạt
động chủ yếu; quá trình hình thành và phát triển của đội ngũ giáo viên chuyên
môn kỹ thuật gắn liền với quá trình phát triển và nhiệm vụ của nhà trường.
Từ cách tiếp cận trên cho thấy, đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật

trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật là những người trực
tiếp làm nhiệm vụ giảng dạy các bộ môn kỹ thuật nghiệp vụ và giáo dục, đủ
tiêu chuẩn về trình độ học vấn, chỉ huy và chun mơn, nghiệp vụ theo quy
định của Luật Giáo dục và Bộ Quốc phịng.
Đội ngũ giáo viên chun mơn kỹ thuật trường Trung cấp Kỹ thuật XeMáy có nhiệm vụ giảng dạy các bộ môn kỹ thuật nghiệp vụ và giáo dục là chủ
yếu, họ là chủ thể của quá trình dạy - học. Đội ngũ này bao gồm những giáo
viên đang công tác tại các khoa chuyên ngành, như: Khoa Cơ bản kỹ thuật cơ
sở, khoa Kết cấu xe, khoa Khai thác sửa chữa, khoa Giao thông và giáo viên
dạy thực hành lái ơ tơ ở các tiểu đồn trong nhà trường.
Chức năng cơ bản của người giáo viên chuyên môn kỹ thuật bao gồm
giảng dạy kiến thức chuyên môn kỹ thuật, giáo dục phẩm chất nhân cách cho học
viên, phát triển tay nghề và tư duy sáng tạo cho người học.
Dạy học các nội dung về chuyên môn kỹ thuật là nhiệm vụ cơ bản nhất,
chức năng trội của đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật trường Trung cấp Kỹ
thuật Xe-Máy. Giáo viên chun mơn kỹ thuật có trách nhiệm truyền đạt các
kiến thức chuyên ngành cho học viên, các thao tác thực hành nâng cao trình độ
tay nghề, kết hợp giảng dạy giữa lý thuyết và thực hành, thực tập trên các
phương tiện hiện có của nhà trường, hình thành kỹ xảo, kỹ năng cho người học.


19
Việc xây dựng và hồn thiện nhân cách là địi hỏi tất yếu đối với đội ngũ
giáo viên chuyên môn kỹ thuật của nhà trường; cùng với việc phát triển phẩm
chất, năng lực bản thân, đội ngũ giáo viên chuyên mơn kỹ thuật cịn phải thực
hiện chức năng giáo dục nhân cách cho người học. Thơng qua q trình dạy học
các kiến thức chuyên môn và việc tổ chức các hoạt động thường xuyên cũng như
mối quan hệ qua lại giữa người dạy và người học để hình thành nên thế giới
quan khoa học, niềm tin cộng sản và các phẩm chất cần thiết khác của học viên
đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đào tạo của từng đối tượng trong nhà trường.
Quá trình dạy học và giáo dục người giáo viên chun mơn kỹ thuật

cịn phải phát triển tư duy sáng tạo của học viên. Bằng cách đưa ra các tình
huống sư phạm, các tình huống xảy ra trong thực tiễn địi hỏi học viên phải
giải quyết giúp họ có khả năng suy nghĩ độc lập, sáng tạo trong giải quyết
nhiệm vụ sau này.
Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của từng khoa, đối tượng học viên và tổ
chức biên chế của nhà trường; đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật bao gồm:
Theo chức năng, nhiệm vụ từng khoa có: Giáo viên cơ bản kỹ thuật cơ sở,
giáo viên lý thuyết chuyên môn kỹ thuật, giáo viên thực hành chuyên môn kỹ thuật,
giáo viên thực hành chuyên môn kỹ thuật kiêm nhiệm cán bộ quản lý giáo dục.
Theo đối tượng đào tạo có: Giáo viên dạy sơ cấp nghề, trung cấp chuyên
nghiệp, giáo viên dạy học viên quân sự, giáo viên dạy học viên dân sự.
Theo tổ chức biên chế có: Giáo viên cơ hữu, giáo viên thỉnh giảng, giáo
viên hợp đồng giảng dạy dài hạn, ngắn hạn.
*. Phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở trường Trung
cấp Kỹ thuật Xe-Máy
Theo Từ điển Tiếng Việt của Viện Ngơn ngữ học do tác giả Hồng Phê
(chủ biên) thì: “Phát triển là biến đổi hoặc làm cho biến đổi từ ít đến nhiều,
hẹp đến rộng, thấp đến cao, đơn giản đến phức tạp” .
Khi bàn về phát triển đội ngũ giáo viên có nhiều quan điểm khác nhau;
chẳng hạn, Warren - Pier và Glatter (1977) cho rằng phát triển giáo viên là


20
thúc đẩy một loạt động cơ có hệ thống, thỏa mãn hứng thú, ý chí, nguyện
vọng và nhu cầu cá nhân để phát triển sự nghiệp của họ, đồng thời đáp ứng
nhu cầu tương lai của tổ chức. Nhưng Sparks và Luocks - Horsley (1990) lại
cho rằng phát triển giáo viên là một q trình cải tiến kỹ xảo cơng tác, tri thức
và thái độ của giáo viên nhà trường.
Đối với việc đổi mới quan điểm phát triển giáo viên địi hỏi phải đổi
mới tồn diện, thể hiện trên cả hai bình diện nhận thức và hành vi. Mặt khác,

phát triển giáo viên phải xuất phát từ chính nhu cầu của họ. Giáo viên là
người đặt ra kế hoạch, xây dựng nội dung bồi dưỡng và chính họ thực hiện và
kiểm tra kết quả đạt được. Việc phát triển giáo viên phải dựa vào lực lượng và
nguồn lực tại chỗ, phát triển giáo viên bằng và căn cứ vào việc giảng dạy và
giáo dục thực tế hàng ngày của họ.
Trong khi khẳng định: “Đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam
theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa và hội nhập quốc tế”
[12, tr. 77] Đảng ta đã chỉ rõ nội dung phát triển đội ngũ giáo viên “đủ về số
lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng” [12, tr. 116], lấy mục tiêu xây dựng chất
lượng là chính, khơng vì số lượng mà ảnh hưởng tới chất lượng đội ngũ giáo viên.
Đây là tư duy chiến lược, thể hiện quan điểm toàn diện, khách quan, khoa học của
Đảng ta trong phát triển giáo dục. Hơn lúc nào hết, phát triển đội ngũ giáo viên
vững mạnh, toàn diện, vừa hồng vừa chuyên là yêu cầu cấp thiết của giáo dục Việt
Nam hiện tại. Yêu cầu phát triển đội ngũ giáo viên được Đại hội chỉ rõ là phải
"xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng" [12,
tr. 116], là khâu then chốt, là tiền đề trong đổi mới giáo dục đào tạo.
Nghị quyết 86 - NQ/ĐUQSTW đã xác định kiện toàn và phát triển đội
ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục; kiện toàn và phát triển đội ngũ nhà giáo
quân đội, đảm bảo cả số lượng và cơ cấu, trong đó chú trọng về nâng cao
trình độ học vấn, năng lực và tay nghề sư phạm, kinh nghiệm thực tiễn; phấn
đấu đủ số lượng nhà giáo theo biên chế mới và có dự trữ, đạt tiêu chuẩn quốc


21
gia về trình độ học vấn và đạt quy định của Bộ Quốc phòng về giữ chức vụ.
Đổi mới chế độ luân phiên đi thực tế theo yêu cầu nhiệm vụ giảng dạy và phát
triển của nhà giáo. Thực hiện tốt quy trình, kế hoạch tuyển chọn, đào tạo bồi
dưỡng nhà giáo. Bổ sung hồn thiện các chế độ, chính sách về đãi ngộ khen
thưởng, bảo đảm điều kiện làm việc và sinh hoạt đối với nhà giáo quân đội,
tôn vinh các nhà giáo đã qua chiến đấu, nhà giáo có trình độ cao nhiều kinh

nghiệm và cống hiến cho sự nghiệp giáo dục - đào tạo trong quân đội.
Đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật
Xe-Máy là lực lượng chủ yếu, chiếm tỉ lệ lớn trong đội ngũ giáo viên của nhà
trường, để đội ngũ giáo viên này phát huy được vai trò và hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao cần phải chăm lo phát triển đội ngũ giáo viên chuyên
môn kỹ thuật cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu. Phát triển khơng có nghĩa
là chỉ điều động, bổ nhiệm cho đủ biên chế mà còn bao gồm tất cả các bước
các khâu của chu trình quản lý từ lập kế hoạch, tổ chức bố trí sử dụng lực
lượng, đào tạo, bồi dưỡng, ln chuyển, chính sách đãi ngộ... địi hỏi phải có
sự tham gia của nhiều tổ chức, nhiều lực lượng và được tiến hành thường
xuyên, liên tục. Với cách tiếp cận này có thể quan niệm phát triển đội ngũ
giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy là:
Phát

triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật

trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy, Tổng cục Kỹ thuật là hệ
thống những tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể
quản lý đến tập thể giáo viên chuyên môn kỹ thuật nhằm
đảm bảo đủ số lượng, đạt chuẩn về chất lượng, đồng bộ về cơ
cấu đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật đáp ứng yêu cầu
giáo dục và đào tạo của nhà trường và quân đội.
Chủ thể lãnh đạo phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật là Đảng
ủy, các cấp ủy Nhà trường, các cơ quan chức năng, các tiểu đoàn, đại đội và các


22
khoa giáo viên. Đây là chủ thể trực tiếp lãnh đạo tiến hành phát triển đội ngũ giáo
viên chuyên môn kỹ thuật của nhà trường trên tất cả các mặt, các lĩnh vực.
Lực lượng tham gia quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ

thuật đông đảo, bao gồm: Ban Giám hiệu, tổ chức chỉ huy các phòng, ban, các khoa
giáo viên, tiểu đoàn, đại đội, trung đội theo chức năng, nhiệm vụ được quy định
trong Điều lệnh quản lý bộ đội, Luật Sĩ quan và các quy định của Đảng, Nhà nước,
Bộ Quốc phòng. Các tổ chức quần chúng như cơng đồn, phụ nữ, đồn thanh niên
Cộng sản Hồ Chí Minh và hội đồng qn nhân có trách nhiệm động viên, giúp đỡ
tập thể và giáo viên chun mơn kỹ thuật hồn thành tốt nhiệm vụ theo chức trách.
Giáo viên chuyên môn kỹ thuật vừa là chủ thể của quá trình dạy - học,
đồng thời quá trình dạy - học của giáo viên lại là khách thể của chủ thể quản
lý, như vậy giáo viên chuyên môn kỹ thuật vừa là chủ thể, vừa là khách thể
trong hệ thống quản lý. Với tư cách là chủ thể, giáo viên chuyên môn kỹ thuật
phải chịu trách nhiệm trong nâng cao chất lượng dạy - học chuyên môn; với
tư cách là khách thể, giáo viên chuyên môn kỹ thuật có trách nhiệm trong
thực hiện các kế hoạch và nhiệm vụ do chủ thể quản lý đề ra.
Hoạt động dạy - học của giáo viên chun mơn kỹ thuật có tính chất
đặc thù của hoạt động nghề nghiệp theo chuyên ngành, đặc biệt là giáo viên
dạy lái ô tô mang tính chất phức tạp: Khơng gian hoạt động rộng cả trong
nhà trường và ngoài xã hội, thời gian cả trong và ngồi giờ hành chính, nên
rất nhiều mối liên hệ. Mặt khác, một số giáo viên chuyên môn kỹ thuật vừa
làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục học viên vừa là cán bộ quản lý (tiểu đội
trưởng, trung đội trưởng) để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo đòi hỏi
phải xây dựng đội ngũ nhà giáo đủ số lượng, cơ cấu đồng bộ và nâng cao
chất lượng đội ngũ.
Mục đích của phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật là
nhằm nâng cao chất lượng đào tạo chun mơn kỹ thuật cho học viên góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của nhà trường.


23
1.1.3. Nội dung, tiêu chí phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật
* Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật

Nội dung phát triển đội ngũ giáo viên mang tính tồn diện kể cả về nhận
thức, hành vi và thái độ của người giáo viên. Chẳng hạn, về nhận thức: hiểu xu thế
giáo dục, xu thế đổi mới giáo dục, chịu trách nhiệm về kết quả giáo dục của
mình..., về hành vi: tăng thêm kiến thức, kỹ năng dạy và học, đổi mới phương
pháp dạy học, ủng hộ và giúp đỡ đồng nghiệp..., về thái độ: tự tin về trình độ
chun mơn, nghiệp vụ, nâng cao tinh thần hài lịng với cơng việc, tăng thêm
tinh thần trách nhiệm đối với công việc. Mặc khác, nội dung phát triển giáo
viên còn liên quan đến chế độ tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội
ngũ giáo viên của một nhà trường.
Phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở trường Trung cấp
Kỹ thuật Xe-Máy phải toàn diện đủ về số lượng, nâng cao chất lượng, có cơ
cấu hợp lý. Căn cứ vào chức năng, tính chất nhiệm vụ của từng khoa chun
mơn và các tiểu đồn dạy lái ơ tơ để bố trí phù hợp với địi hỏi của tình hình
thực tế đơn vị và tính chất nhiệm vụ của từng chuyên ngành đào tạo; tập trung
vào các nội dung cơ bản sau:
Một là, phát triển số lượng giáo viên chuyên môn kỹ thuật đáp ứng
được nhiệm vụ giáo dục đào tạo và yêu cầu về tổ chức biên chế do Bộ Tổng
tham mưu - Bộ Quốc phòng quy định.
Số lượng giáo viên chuyên môn kỹ thuật phải cân đối với lưu lượng
học viên trong năm học, khóa học. Căn cứ vào chỉ tiêu đào tạo hàng năm của
nhà trường và dự báo chỉ tiêu phát triển đào tạo trong những năm tiếp theo để
bố trí sắp xếp, điều động giáo viên chuyên môn kỹ thuật một cách hợp lý,
không để xảy ra tình trạng bị động về giáo viên chun mơn kỹ thuật khi có
nhiệm vụ đột xuất xảy ra.
Số lượng giáo viên chuyên môn kỹ thuật phải theo biểu biên chế do Bộ
Quốc phòng quy định (Theo Quyết định số 408/TM - QĐ của Bộ Tổng tham


24
mưu). Có số lượng dự trữ cần thiết để đáp ứng các nhiệm vụ đột xuất và yêu

cầu phát triển của nhà trường trong các giai đoạn tiếp theo.
Số lượng giáo viên được cho là phù hợp khi có đủ theo biểu biên chế,
hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục đào tạo của nhà trường và có lực lượng dự
trữ cần thiết theo quy định từ 15 - 20%.
Hai là, phát triển chất lượng giáo viên chuyên môn kỹ thuật đạt chuẩn
theo quy định của Bộ Giáo dục - Đào tạo và Bộ Quốc phòng.
Chất lượng đội ngũ giáo viên chun mơn kỹ thuật phải được đánh giá
tồn diện và đồng bộ cả về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, lương tâm
nghề nghiệp và trình độ chun mơn của nhà giáo. Tập trung vào các nội
dung chủ yếu sau:
Chuẩn về trình độ chun mơn (học vấn): Giáo viên chun mơn kỹ
thuật phải có trình độ chun mơn của lĩnh vực giảng dạy theo quy định của
Bộ Giáo dục - Đào tạo và Bộ Quốc phịng, có kỹ xảo, kỹ năng sư phạm và tay
nghề thực tế đủ để thiết kế, tổ chức, quản lý quá trình dạy - học đạt hiệu quả
cao nhất và khả năng tự học tập nâng cao trình độ nghề nghiệp.
Chuẩn về trình độ nghiệp vụ sư phạm: Trước hết giáo viên chuyên môn
kỹ thuật phải thỏa mãn các tiêu chuẩn theo yêu cầu của Bộ Giáo dục - Đào tạo
về giáo viên dạy nghề; đồng thời, phải có cách quan sát, phán đốn sâu sắc,
tinh tế, nhanh nhạy, quyết đoán trong giải quyết các tình huống thực tiễn xảy
ra trong qua trình dạy - học. Theo quy định phải có bằng tốt nghiệp đại học sư
phạm kỹ thuật, cao đẳng kỹ thuật hoặc có chứng chỉ sư phạm dạy nghề phù
hợp với cấp trình độ đào tạo hoặc tương đương.
Chuẩn về đạo đức tư cách người giáo viên chuyên môn kỹ thuật trong
quân đội: Nâng cao bản lĩnh chính trị, trong sáng về đạo đức, lối sống, tận tụy
với nghề nghiệp giáo dục - đào tạo trong quân đội.
Ba là, tổ chức, sắp xếp cơ cấu đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật
phù hợp, đảm bảo tính ổn định, liên tục, kế thừa và phát triển.


25

Giáo viên chuyên môn kỹ thuật phải được giảng dạy theo đúng chuyên
ngành đã được đào tạo, đối với giáo viên giảng dạy lý thuyết chuyên môn cho
nhân viên chuyên mơn kỹ thuật trình độ trung cấp ít nhất phải có trình độ từ
cao đẳng theo đúng chun ngành trở lên, đội ngũ giáo viên giảng dạy thực
hành phải có tay nghề cao hơn so với đối tượng đào tạo ít nhất một bậc, có
kinh nghiệm thực tiễn ít nhất 1 năm.
Phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật phải tính đến độ tuổi,
cấp bậc quân hàm, thâm niên cơng tác, trình độ năng lực, khả năng nghiên
cứu khoa học để tổ chức biên chế cho phù hợp có tính đến sự ổn định, kế thừa
và phát triển giữa các thế hệ giáo viên.
* Tiêu chí phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ
thuật trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy
Tiêu chí đánh giá về sự phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật ở
trường Trung cấp Kỹ thuật Xe-Máy là tập hợp các dấu hiệu đặc trưng, các chỉ số
định tính và định lượng cần đạt được của nội dung phát triển đội ngũ giáo viên
chuyên môn kỹ thuật trên cơ sở công tác quản lý phát triển đội ngũ giáo viên
chuyên môn kỹ thuật của nhà trường. Căn cứ vào khoa học quản lý giáo dục, vận
dụng và quán triệt các quan điểm giáo dục đào tạo của Đảng và thực trạng phát
triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật của nhà trường có thể đánh giá sự
phát triển của đội ngũ giáo viên chun mơn kỹ thuật trên các tiêu chí sau:
Một là, kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật của
nhà trường
Kế hoạch được lập ra phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và sự phát triển của
nhà trường; số lượng, cơ cấu đội ngũ giáo viên phù hợp, đảm bảo về chất lượng
trong từng khoa chuyên ngành cũng như các tiểu đồn dạy lái ơ tơ của nhà trường
(theo Đề án đã được phê chuẩn)


26
Kế hoạch có tính khả thi, có lộ trình cụ thể, đáp ứng yêu cầu phát triển

của nhà trường trong thực hiện nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất theo yêu
cầu nhiệm vụ được giao.
Hai là, công tác tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển đội ngũ giáo viên
chuyên môn kỹ thuật
Nhà trường, các cơ quan, khoa giáo viên tổ chức phân công lực lượng,
sử dụng, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ
thuật và cách thức tiến hành theo kế hoạch đã xác định.
Q trình thực hiện kế hoạch ln có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ của
Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường.
Đội ngũ giáo viên thường xuyên tự bồi dưỡng, tự phát triển bản thân
đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.
Thường xuyên tiến hành công tác kiểm tra, rút kinh nghiệm, điều chỉnh
kịp thời những vướng mắc nảy sinh và tìm ra các giải pháp phát triển đội ngũ
giáo viên trong những năm tiếp theo.
Ba là, các điều kiện đảm bảo phát triển đội ngũ giáo viên chun mơn
kỹ thuật
Kiện tồn tổ chức biên chế đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật theo
biểu biên chế.
Ban hành các chế tài để quản lý, phát triển đội ngũ giáo viên; chăm lo
xây dựng tập thể giáo viên vững mạnh toàn diện, chú trọng xây dựng quy chế,
nội quy trong nhà trường.
Xây dựng chế độ chính sách đãi ngộ, thu hút đối với giáo viên chuyên
môn kỹ thuật.
Bốn là, kết quả phát triển đội ngũ giáo viên chuyên môn kỹ thuật (số
lượng, chất lượng, cơ cấu đội ngũ) từ năm 2005 đến năm 2010.