Khóa luận tốt nghiệp
MỤC LỤC
DANH SÁCH SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Bộ máy tổ chức của đơn vị
Sơ đồ 1.2: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký – Sổ cái
Sơ đồ 1.3: Bộ máy kế toán trong đơn vị
Sơ đồ 1.4: Quy trình xử lý và tổng hợp số liệu bằng hệ thống phần mềm kế toán
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ luân chuyển chứng từ chi trợ cấp BHXH hàng tháng
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ luân chuyển chứng từ chi trợ cấp BHXH 1 lần do NSNN đảm bảo
Sơ đồ 2.3: Kế toán chi BHXH từ nguồn NSNN đảm bảo
Sơ đồ 2.4: Luân chuyển chứng từ chi trợ cấp BHXH hàng tháng do quỹ BHXH
đảm bảo
Sơ đồ 2.5: Luân chuyển chứng từ chi trợ cấp BHXH 1 lần do quỹ BHXH đảm bảo
Sơ đồ 2.6: Luân chuyển chứng từ chi chế độ ốm đau, NSD-PHSK do quỹ BHXH
đảm bảo
Sơ đồ 2.7: Kế toán chi BHXH do quỹ BHXH bắt buộc đảm bảo
Sơ đồ 2.8: Luân chuyển chứng từ chi trợ cấp BHXH 1 lần do quỹ BHTN đảm bảo
Sơ đồ 2.9: Kế toán chi BHTN
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của chuyên đề
Bảo hiểm xã hội ở nước ta là một trong những chính sách lớn của Đảng và
Nhà nước, có nhiệm vụ bảo đảm ổn định đời sống cho NLĐ, ổn định chính trị, trật
tự an toàn xã hội, thúc đẩy sự nghiệp xây dựng đất nước, bảo vệ tổ quốc. Để thực
hiện nhiệm vụ đó, ngay từ những ngày đầu khi mới thành lập nước, chế độ chính
sách bảo hiểm xã hội đã được ban hành. Trong quá trình thực hiện, các chế độ và
1
Khóa luận tốt nghiệp
chính sách đó không ngừng được bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với từng thời kì
phát triển của đất nước bởi trình độ phát triển của BHXH được quyết định bởi mức
độ phát triển của nền kinh tế, nền kinh tế càng phát triển thì mức độ hoàn thiện
BHXH càng cao, ngược lại, nếu hoạt động BHXH kém hiệu quả cũng gây ảnh
hưởng không nhỏ đến sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế. BHXH đã góp phần
thực hiện mục tiêu đảm bảo an toàn xã hội về kinh tế cho mọi người trong cộng
đồng trước những trắc trở rủi ro, góp phần ổn định và thúc đẩy xã hội phát triển,
cải thiện quan hệ sản xuất, đảm bảo công ăn việc làm, tăng thu nhập, phục vụ tốt
cho con người về các dịch vụ như y tế, văn hóa, giáo dục. Vì vậy, BHXH là một
trong những chính sách xã hội quan trọng mang tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc và
nó không thể thiếu của mỗi quốc gia nhằm bình ổn đời sống kinh tế - xã hội và góp
phần làm vững chắc thể chế chính trị.
BHXH Việt Nam có tồn tại và phát triển vững mạnh được hay không thì sự
phát triển của BHXH của các tỉnh thành phố là một mắt xích vô cùng quan trọng
tạo tiền đề thúc đẩy BHXH Việt Nam.
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc là cơ quan trực thuộc BHXH Việt Nam đặt tại thành
phố Vĩnh Yên, có chức năng giúp Tổng giám đốc BHXH Việt Nam tổ chức thực
hiện chế độ, chính sách BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BHTN, BHYT bắt
buộc, BHYT tự nguyện; quản ký quỹ bảo hiểm xã hội, BHYT trên địa bàn tỉnh
Vĩnh Phúc theo quy định của BHXH Việt Nam và quy định của pháp luật. Nằm
trong hệ thống BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh Vĩnh Phúc đã và đang từng bước đi
lên, cố gắng hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần xây dựng và
phát triển BHXH Việt Nam lớn mạnh.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của ngành BHXH là công tác chi trả
BHXH. Đây là nhiệm vụ trọng tâm của ngành BHXH, góp phần không nhỏ trong
việc ổn định các hoạt động của ngành BHXH và đảm bảo an sinh xã hội.
Được sự hướng dẫn, chỉ bảo của thầy giáo Nguyễn Văn Thụ, cùng với sự
giúp đỡ, hướng dẫn tận tình của các cô chú, anh chị phòng Kế hoạch – Tài chính
trong cơ quan đã tạo điều kiện cho em tiếp cận thực tế tại đơn vị BHXH tỉnh Vĩnh
2
Khóa luận tốt nghiệp
Phúc, giúp em vận dụng những kiến thức đã học vào trong thực tế, tìm hiểu sâu
hơn về công tác tổ chức kế toán, tình hình thu chi BHXH trong đơn vị.
Là sinh viên chuyên ngành kế toán trường Đại học Lao động – Xã hội được
thực tập tại BHXH tỉnh Vĩnh Phúc, để hiểu rõ hơn về BHXH thông qua việc chi trả
trợ cấp các chế độ BHXH nên em chọn đề tài “Hoàn thiện kế toán chi do nguồn
Ngân sách Nhà nước, quỹ Bảo hiểm xã hội bắt buộc và quỹ bảo hiểm thất
nghiệp đảm bảo tại BHXH tỉnh Vĩnh Phúc” làm khóa luận tốt nghiệp của mình.
Kết cấu của đề tài ngoài Lời mở đầu và Kết luận gồm có ba phần:
Phần I: ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG VÀ TỔ CHỨC QUẢN LÝ CỦA BẢO
HIỂM XÃ HỘI TỈNH VĨNH PHÚC.
Phần II: THỰC TRẠNG KẾ TOÁN CHI TẠI BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH
VĨNH PHÚC.
Phần III: CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI TẠI BẢO HIỂM
XÃ HỘI TỈNH VĨNH PHÚC
2. Mục đích, phạm vi nghiên cứu
2.1. Mục đích
Về lý thuyết, quá trình nghiên cứu nhằm tìm hiểu, củng cố thêm kiến thức
chuyên ngành Kế toán BHXH nói riêng và Kế toán HCSN nói chung. Tìm hiểu
một số vấn đề lý luận cơ bản về Kế toán BHXH bao gồm các nguyên tắc, quy tắc,
các phương pháp, hình thức kế toán được quy định trong các thông tư, nghị định
của Chính phủ, Bộ Tài chính, các chế độ và chuẩn mực kế toán,… Thông qua nôi
dung nghiên cứu nêu lên được những luận điểm, so sánh giữa thực tế và lý thuyết
để thấy được sự tương đồng, đồng thời đưa ra được những luận điểm về những vấn
đề chưa rõ ràng nhằm tìm ra được cách giải thích hợp lý nhất.
Về thực tế, quá trình nghiên cứu nhằm tìm hiểu, khái quát chung về chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức, lĩnh vực hoạt động của ngành BHXH. Đồng
thời, đề tài nghiên cứu sâu hơn về Kế toán chi BHXH nhằm làm rõ thực trạng công
tác quản lý, chi trả BHXH và trợ cấp BHXH, từ đó rút ra những mặt còn tồn tại, đề
xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác Kế toán chi BHXH.
3
Khóa luận tốt nghiệp
2.2. Phạm vi nghiên cứu
Về lý thuyết, đề tài nghiên cứu Kế toán chi BHXH dưới góc độ Kế toán
BHXH theo Chế độ kế toán BHXH Việt Nam, ban hành theo thông tư số
178/2012/TT-BTC ban hành ngày 23 tháng 10 năm 2012 của Bộ trưởng Bộ Tài
chính.
Về thực tế, đề tài nghiên cứu về kế toán chi BHXH tại đơn vị BHXH tỉnh
Vĩnh Phúc, từ đó rút ra những nhận xét về ưu, nhược điểm và đưa ra một số giải
pháp nhằm hoàn thiện kế toán chi BHXH tại BHXH tỉnh Vĩnh Phúc. Do kiến thức
và thời gian cũng như những thông tin thu thập về BHXH tỉnh Vĩnh Phúc còn hạn
chế nên đề tài chỉ giới hạn trong phạm vi nghiên cứu, thu thập số liệu liên quan đến
Kế toán chi BHXH trong phạm vi tháng 3 năm 2014.
3. Phương pháp nghiên cứu
3.1. Phương pháp thu thập số liệu
Thu thập số liệu trực tiếp tại phòng Kế hoạch – Tài chính, cụ thể là các
chứng từ phát sinh, sổ chi tiết các tài khoản, bảng cân đối kế toán, báo cáo quyết
toán,…
3.2. Phương pháp xử lý số liệu
Sau khi nắm bắt được thông tin và số liệu cụ thể vấn đề đã đặt ra, cần phải
phân tích, xử lý số liệu từ phòng Kế hoạch – Tài chính nhằm có sự so sánh để thấy
được tiến độ chi trả trợ cấp BHXH cho các đối tượng thụ hưởng đã phù hợp chưa,
nếu chưa thì đề xuất phương pháp khắc phục, từ đó đưa ra những phương hướng
hợp lý đúng theo quy định nhằm để việc chi có hiệu quả hơn.
Xem những tài liệu cần thiết có liên quan đến đơn vị.
Ngoài ra, đề tài còn dựa trên việc nghiên cứu tổng hợp từ những kiến thức
học ở trường, trên sách báo, tạp chí có liên quan, đồng thời kết hợp với việc tiếp
xúc, tham khảo ý kiến của các cô chú, anh chị trong phòng để có những hướng dẫn
rõ ràng, cụ thể về đề tài nghiên cứu.
4. Đóng góp của chuyên đề
4
Khóa luận tốt nghiệp
Có thể thấy rõ, chi trả BHXH là một trong những khâu quan trọng trong các
lĩnh vực hoạt động của BHXH, góp phần trực tiếp thể hiện sự hiệu quả của các
chính sách an sinh xã hội. Do đó, việc nghiên cứu đề tài “Hoàn thiện công tác Kế
toán chi BHXH” có tính thực tiễn cao. Việc nghiên cứu đề tài đã hệ thống hóa
được những vấn đề lý luận về hoạt động BHXH, Kế toán BHXH và công tác tổ
chức, quản lý chi trả BHXH, phân tích về thực trạng công tác kế toán chi BHXH.
Thông qua việc nghiên cứu đề tài, em hy vọng có thể đóng góp một phần ý kiến cá
nhân đề hoàn thiện công tác Kế toán BHXH nói chung và công tác Kế toán chi
BHXH nói riêng.
Do thời gian nghiên cứu ngắn và kiến thức cũng như trình độ hiểu biết còn
hạn hẹp nên không tránh khỏi sai sót, em mong nhận được những ý kiến đóng góp
của các thầy cô giáo, đặc biệt là thầy giáo Nguyễn Văn Thụ, để bài viết của em
được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Thu Huyền – Giám đốc BHXH
tỉnh Vĩnh Phúc, chú Lê Văn Vân – Trưởng phòng Kế hoạch – Tài chính, anh
Nguyễn Kim Ngọc – Phụ trách kế toán chi cùng các cô, các anh chị trong phòng
Kế hoạch - Tài chính tại BHXH Tỉnh Vĩnh Phúc đã giúp đỡ em trong thời gian
thực tập tại đơn vị.
Cuối cùng, em xin chân thành cảm ơn thầy giáo Nguyễn Văn Thụ đã nhiệt
tình hướng dẫn, chỉ bảo em hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.
CHƯƠNG I: ĐẶC ĐIỂM HOẠT ĐỘNG VÀ TỔ CHỨC QUẢN LÝ CỦA
BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH VĨNH PHÚC
1.1. Đặc điểm hoạt động của đơn vị HCSN, tổ chức quản lý ảnh hưởng đến công
tác kế toán chi BHXH
1.1.1. Đặc điểm tình hình chung của đơn vị
5
Khóa luận tốt nghiệp
1.1.1.1. Sơ lược về đặc điểm của tỉnh Vĩnh Phúc và những tác động đến việc tổ chức thực
hiện chính sách chi BHXH, BHYT
Tỉnh Vĩnh Phúc thuộc đồng bằng Bắc Bộ, là vùng đồng bằng có trung du và
miền núi. Phía Bắc giáp tỉnh Thái Nguyên và Tuyên Quang, phía Nam giáp tỉnh Hà
Tây, phía Tây giáp tỉnh Phú Thọ, phía Đông giáp thủ đô Hà Nội. Tổng diện tích
đất tự nhiên của tỉnh là 1.370,73 km
2
. Vùng trung du có diện tích đất tự nhiên là
24,9 nghìn ha; vùng núi có diện tích là 65,3 nghìn ha.
Vĩnh Phúc có một thành phố, một thị xã, 7 huyện với 150 xã, phường, thị
trấn. Trong đó, thành phố Vĩnh Yên là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội
của tỉnh.
Nằm ở khu vực chuyển tiếp giữa đồng bằng sông Hồng và vùng kinh tế trọng
điểm Bắc Bộ với các tỉnh trung du miền núi phía Bắc và xa hơn là với Trung Quốc,
Vĩnh Phúc chịu sự tác động rất lớn của quá trình phát triển vùng, có nhiều thuận
lợi trong giao lưu trao đổi hàng hoá và phát triển các loại hình dịch vụ.Những năm
gần đây, cùng với sự đổi mới của đất nước, Vĩnh Phúc đã có sự chuyển biến mạnh
mẽ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.
Những đặc điểm chủ yếu này đã có tác động không nhỏ đến việc tổ chức thực
hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn, đặc biệt là công tác khai thác, mở
rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT. Là tỉnh có hơn một nửa các huyện miền
núi, địa bàn tương đối rộng, cơ sở vật chất như đường giao thông, phương tiện giao
thông, thông tin liên lạc,…còn chưa phát triển đồng đều, nhất là ở các huyện vùng
sâu vùng xa nên việc tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách Những đặc điểm
chủ yếu này đã có tác động không nhỏ đến việc tổ chức thực hiện chính sách
BHXH, BHYT trên địa bàn, đặc biệt là công tác khai thác, mở rộng đối tượng tham
gia BHXH, BHYT. Là tỉnh có hơn một nửa các huyện miền núi, địa bàn tương đối
rộng, cơ sở vật chất như đường giao thông, phương tiện giao thông, thông tin liên
lạc,…còn chưa phát triển đồng đều, nhất là ở các huyện vùng sâu vùng xa nên việc
tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sácpháp luật về BHXH, BHYT và chi trả
lương hưu, trợ cấp BHXH cho đối tượng hưởng chế độ hàng tháng còn nhiều khó
khăn.
6
Khóa luận tốt nghiệp
1.1.1.2. Giới thiệu chung về BHXH tỉnh Vĩnh Phúc
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản và trụ sở
riêng. BHXH tỉnh Vĩnh Phúc có chức năng dịch vụ công.
− Tên gọi giao dịch: BẢO HIỂM XÃ HỘI TỈNH VĨNH PHÚC.
− Trụ sở: Số 8, Đường Phạm Văn Đồng, Phường Tích Sơn, thành phố Vĩnh Yên.
− Điện thoại giao dịch: (0211).3862245 - Fax: (0211).3841428
− Email:
Quỹ BHXH được Nhà nước bảo trợ với sự đóng góp của NLĐ và người sử
dụng lao động.
1.1.1.3. Quá trình hình thành và phát triển BHXH tỉnh Vĩnh Phúc
Ngày 16/9/1997, BHXH tỉnh Vĩnh Phúc được thành lập theo Quyết định số
1607-QĐ/BHXH của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.
Những năm đầu mới thành lập, BHXH tỉnh có 7 đơn vị trực thuộc gồm một
thị xã, 6 huyện.
Từ tháng 01/2003, thực hiện Quyết định số 20/Ttg ngày 24/01/2002 của Thủ
tướng Chính phủ về việc chuyển giao BHYT Việt Nam sang BHXH Việt Nam,
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc và BHYT tỉnh Vĩnh Phúc chính thức trở thành một tổ chức
thống nhất trong hệ thống của BHXH Việt Nam, chịu trách nhiệm giúp Tổng Giám
đốc BHXH Việt Nam, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức thực hiện
chính sách quản lý quỹ BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
Cùng với đó, tổ chức của BHXH tỉnh cũng có sự thay đổi gồm BHXH 6
huyện, 2 thị xã.
Từ ngày tháng 12 năm 2006, thị xã Vĩnh Yên được công nhận là đô thị loại 3,
trở thành thành phố Vĩnh Yên, tổ chức của BHXH tỉnh bao gồm 6 huyện, 1 thị xã ,
1 thành phố.
7
Khóa luận tốt nghiệp
Từ tháng 12 năm 2008, huyện Sông Lô được tách ra thành một huyện riêng
từ huyện Lập Thạch cũ, tổ chức của BHXH tỉnh gồm 7 huyện, 1 thị xã, 1 thành
phố và giữ nguyên cho tới ngày nay.
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc gồm 9 phòng chức năng (Phòng Kế hoạch – Tài
chính, Phòng Công nghệ thông tin, Phòng Tổ chức hành chính, Phòng Thu, Phòng
Kiểm tra, Phòng Chế độ BHXH, Phòng Giám định BHYT, Phòng Cấp sổ - thẻ,
Phòng Tiếp nhận – Quản lý hồ sơ).
Nằm trong hệ thống BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh Vĩnh Phúc đã không
ngừng lớn mạnh và trưởng thành, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được giao,
thu hút đối tượng tham gia BHXH, BHYT ngày càng nhiều, đảm bảo quyền lợi cho
người tham gia và thụ hưởng chế độ chính sách, góp phần quan trọng vào việc đảm
bảo an ninh xã hội trên địa bản tỉnh Vĩnh Phúc.
1.1.1.4. Chức năng, nhiệm vụ của BHXH tỉnh Vĩnh Phúc
1.1.1.4.1. Chức năng:
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc là cơ quan sự nghiệp nhà nước trực thuộc BHXH Việt
Nam (là cơ quan sự nghiệp trực thuộc Chính phủ), đặt tại tỉnh, nằm trong hệ thống
tổ chức của BHXH Việt Nam, có chức năng giúp Tổng Giám đốc tổ chức thực hiện
các chính sách, chế độ BHXH, BHYT và quản lý quỹ BHXH, BHYT; chịu sự lãnh
đạo, quản lý trực tiếp, toàn diện của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam; chịu sự
quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn lãnh thổ của UBND tỉnh Vĩnh Phúc.
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc có tư cách pháp nhân, có trụ sở đặt tại thành phố Vĩnh
Yên trực thuộc Tỉnh Vĩnh Phúc, có con dấu và tài khoản riêng.
1.1.1.4.2. Nhiệm vụ, quyền hạn:
− Xây dựng, trình Tổng giám đốc kế hoạch ngắn hạn và dài hạn về phát triển BHXH,
BHYT trên địa bàn và chương trình công tác hàng năm; tổ chức thực hiện kế
hoạch, chương trình sau khi được phê duyệt.
− Tổ chức thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến các chế độ, chính
sách, pháp luật về BHXH, BHYT; tổ chức khai thác, đăng ký, quản lý các đối
tượng tham gia và hưởng chế độ BHXH, BHYT theo quy định.
8
Khóa luận tốt nghiệp
− Tổ chức cấp sổ BHXH, thẻ BHYT cho những người tham gia BHXH, BHYT.
− Tổ chức thu các khoản đóng BHXH, BHYT, BHTN của các tổ chức và cá nhân
tham gia bảo hiểm.
− Hướng dẫn và tổ chức tiếp nhận hồ sơ, giải quyết hưởng các chế độ BHXH,
BHYT, BHTN.
− Tổ chức chi trả các chế độ BHXH, BHYT, BHTN; từ chối việc đóng hoặc chi trả
các chế độ BHXH, BHYT, BHTN không đúng quy định.
− Quản lý và sử dụng các nguồn kinh phí và tài sản theo quy định.
− Tổ chức ký hợp đồng, giám sát thực hiện hợp đồng với các cơ sở khám, chữa bệnh
có đủ điều kiện, tiêu chuẩn chuyên môn, kỹ thuật và giám sát việc cung cấp dịch
vụ khám, chữa bệnh, bảo vệ quyền lợi người có thẻ BHYT và chống lạm dụng quỹ
BHYT.
− Chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra BHXH thành phố, huyện, thị xã ký hợp đồng với tổ
chức, cá nhân làm đại lý do UBND xã, phường, thị trấn giới thiệu và bảo lãnh để
thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT ở xã, phường, thị trấn.
− Tổ chức kiểm tra, giải quyết các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo việc thực hiện chế độ,
chính sách BHXH, BHYT đối với các đơn vị trực thuộc BHXH thành phố và tổ
chức, cá nhân tham gia bảo hiểm, cơ sở khám, chữa bệnh BHYT theo quy định của
pháp luật; kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý những hành vi vi phạm pháp
luật.
− Tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch cải cách hành chính theo chỉ đạo hướng
dẫn của BHXH Việt Nam; thực hiện cơ chế một cửa liên thông giải quyết chế độ
BHXH, BHYT tại cơ quan BHXH thành phố và BHXH huyện, thị xã.
− Tổ chức quản lý, lưu trữ hồ sơ của đối tượng tham gia và hưởng các chế độ
BHXH, BHYT.
9
Khóa luận tốt nghiệp
− Tổ chức nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ thông tin trong quản lý, điều
hành hoạt động BHXH thành phố, huyện, thị xã.
− Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ BHXH, BHYT cho công chức,
viên chức thuộc BHXH thành phố, huyện, thị xã và các tổ chức, cá nhân tham gia
bảo hiểm.
− Chủ trì, phối hợp với các cơ quan Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội ở địa
phương, với các tổ chức, cá nhân tham gia BHXH, BHYT để giải quyết các vấn đề
có liên quan tới việc thực hiện các chế độ BHXH, BHYT theo quy định của pháp
luật.
− Đề xuất với BHXH Việt Nam kiến nghị việc xây dựng, sửa đổi, bổ sung chế độ,
chính sách về BHXH, BHYT; kiến nghị với các cơ quan chức năng thanh tra, kiểm
tra các tổ chức cá nhân trong việc thực hiện BHXH, BHYT.
− Cung cấp đầy đủ và kịp thời thông tin về việc đóng, quyền được hưởng các chế độ
bảo hiểm, thủ tục thực hiện BHXH, BHYT khi tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm
hoặc tổ chức công đoàn yêu cầu. Cung cấp đầy đủ và kịp thời tài liệu, thông tin
liên quan theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
− Quản lý và sử dụng công chức, viên chức, tài chính, tài sản của BHXH tỉnh.
− Thực hiện chế độ thông tin, thống kê, báo cáo theo quy định.
− Thực hiện nhiệm vụ khác do Tổng giám đốc giao.
1.1.1.5. Lĩnh vực hoạt động
− Quản lý các đối tượng tham gia BHXH;
− Thu BHXH;
− Chi BHXH;
− Xét duyệt hồ sơ hưởng chế độ BHXH;
− Cấp sổ BHXH cho NLĐ;
10
Khóa luận tốt nghiệp
− Đầu tư và bảo tồn tăng trưởng quỹ BHXH;
− Trang bị cơ sở vật chất kĩ thuật, hệ thống điện toán công nghệ thông tin chuyên
ngành và xây dựng hệ thống trụ sở làm việc cho các cơ sở BHXH địa phương.
1.1.1.6. Một số thành tích đạt được của BHXH tỉnh Vĩnh Phúc
− Mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT:
Đối tượng tham gia BHXH, BHYT ngày càng được mở rộng đến các thành
phần kinh tế và tầng lớp nhân dân với số thu BHXH, BHYT tăng dần qua từng
năm: năm 2011, thu BHXH, BHYT bắt buộc, BHXH, BHYT tự nguyện, BHTN
đạt trên 979 tỷ đồng, đạt 114% kế hoạch Bảo hiểm xã hội Việt Nam giao, so với
năm 2010 tăng 8,7%. Đến hết năm 2012, tổng số thu toàn tỉnh là: 1.378,91 tỷ đồng,
đạt 108% so với kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Trong 6 tháng đầu năm 2013,
tổng số thu toàn tỉnh là: 749,05 tỷ đồng, đạt 50,08% so với kế hoạch BHXH Việt
Nam giao, tăng 175,76 tỷ đồng (0,03%) so với cùng kỳ năm 2012
− Giải quyết các chính sách BHXH:
Năm 2011, tổ chức thực hiện chi đúng, chi đủ, chi an toàn cho hơn 3 vạn đối
tượng với tổng số kinh phí trên 1,154 tỷ đồng, đã cấp được 21,124 sổ Bảo hiểm xã
hội và cấp được 670 nghìn thẻ Bảo hiểm y tế ( đạt trên 60% dân số tỉnh). Năm
2012, BHXH tỉnh Vĩnh Phúc đã in và cấp được 32.871 sổ BHXH, đưa tổng số sổ
BHXH đã cấp được cho NLĐ trên địa bàn toàn tỉnh là: 106.474 sổ, đạt 97,3% tổng
số người tham gia BHXH, cấp mới được 717.599 thẻ BHYT. . Trong 6 tháng đầu
năm 2013, BHXH tỉnh đã tổ chức giải quyết chế độ, chính sách kịp thời, đầy đủ,
đúng quy định cho 463 người hưởng BHXH thường xuyên, 2.529 người hưởng
BHXH một lần, 29.745 lượt người hưởng trợ cấp ốm đau, thai sản, dưỡng sức và
1.969 người hưởng BH thất nghiệp. Đồng thời, áp dụng mức giá dịch vụ y tế mới
theo thông tư liên tịch số 04/2012/TTLT-BYT-BTC; phối hợp với Bưu điện tỉnh
Vĩnh Phúc triển khai công tác chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng qua
hệ thống Bưu điện …
− Về tổ chức bộ máy: hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH tỉnh từng bước được hoàn
thiện, năng lực và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ công nhân
11
Khóa luận tốt nghiệp
viên không ngừng được nâng ca, sự đoàn kết thống nhất cao trong nội bộ được
tăng cường.
− Về đội ngũ cán bộ công chức, viên chức: Hiện nay BHXH tỉnh Vĩnh Phúc có 166
cán bộ,công chức,viên chức.Trong đó có 01 Giám Đốc và 03 Phó Giám Đốc.
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc có 126 cán bộ có trình độ đại học, 32 cán bộ có trình độ cao
đẳng, 08 cán bộ có trình độ trung học chuyên nghiệp, cơ quan có 98 cán bộ là
Đảng viên Đảng Cộng Sản Việt Nam có trình độ lý luận chính trị vững vàng.100%
cán bộ công chức của đơn vị có trình độ chuyên môn,luôn cố gắng hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao.
− Ứng dụng công nghệ thông tin và đẩy mạnh cải cách hành chính:
+ Về công nghệ thông tin: BHXH tỉnh Vĩnh Phúc đã ứng dụng các chương trình
phần mềm mà BHXH Việt Nam đã lập, phục vụ kịp thời sự dịch chuyển của NLĐ
và tình hình địa phương. Đến nay, 100% cán bộ công chức toàn ngành sử dụng
thành thạo máy vi tinh; thí điểm ứng dụng phần mềm quản lý nhân sự
MISA.HRM. NET2012.
+ Về cải cách hành chính: thực hiện tốt chương trình cải cách thủ tục hành chính
trong xét duyệt hồ sơ hưởng BHXH “một cửa”, nhờ đó, BHXH tỉnh đã điều chỉnh
và chi trả trợ cấp BHXH kịp thời cho NLĐ.
1.1.2. Đặc điểm tổ chức, hoạt động của BHXH tỉnh Vĩnh Phúc
1.1.2.1. Hệ thống bộ máy tổ chức của BHXH tỉnh Vĩnh Phúc
Hệ thống bộ máy tổ chức của BHXH tỉnh Vĩnh Phúc gồm 7 huyện, 1 thành
phố, 1 thị xã và 8 phòng chức năng.
Mỗi phòng chức năng có 1 trưởng phòng, từ 1 đến 2 phó phòng và các cán bộ
nghiệp vụ. Phòng chức năng là đơn vị trực thuộc BHXH tỉnh, không có con dấu và
tài khoản riêng, giúp Tổng Giám đốc BHXH tỉnh tổ chức thực hiện các nhiệm vụ
được giao theo từng lĩnh vực chuyên môn, nghiệp vụ theo quy định. Chức năng,
nhiệm vụ, quyền hạn của các phòng được quy định tại quyết định số 4969/QĐ-
BHXH ngày 10/11/2008 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.
12
BHXH Thành phố
BHXH Thị xã
BHXH 7 huyện
BAN GIÁM ĐỐC (GĐ, PGĐ…)
Phòng Tổ chức – Hành chính
Phòng Thu
Phòng Chế độ BHXH
Phòng Kiểm tra
Phòng Giám định BHYT
Phòng Công nghệ thông tin
Phòng cấp sổ thẻ
Phòng Tiếp nhận và QLHS
Phòng Kế hoạch – Tài chính
Khóa luận tốt nghiệp
BHXH tỉnh Vĩnh Phúc do Giám đốc quản lý, điều hành theo chế độ thủ
trưởng. Giúp Giám đốc có các Phó Giám đốc.
Các đơn vị BHXH huyện bao gồm:
− BHXH Thành phố Vĩnh Yên;
− BHXH Thị xã Phúc Yên;
− BHXH huyện Tam Đảo;
− BHXH huyện Yên Lạc;
− BHXH huyện Bình Xuyên;
− BHXH huyện Sông Lô;
− BHXH huyện Lập Thạch;
− BHXH huyện Tam Dương;
− BHXH huyện Vĩnh Tường;
Bộ máy tổ chức của đơn vị :
13
Khóa luận tốt nghiệp
Sơ đồ 1.1: Bộ máy tổ chức của đơn vị
1.1.2.2. Chức năng của các phòng ban
• Ban Giám đốc:
− Giám đốc: là người đứng đầu cơ quan, chịu trách nhiệm trước Tổng Giám đốc
BHXH Việt Nam. Được toàn quyền quyết định, đồng thời chịu trách nhiệm về mọi
hoạt động điều hành của đơn vị.
− Phó Giám đốc: là người giúp việc cho Giám đốc, chịu trách nhiệm trước Giám đốc
và thay mặt Giám đốc điều hành hoạt động của đơn vị khi Giám đốc đi vắng.
14
Khóa luận tốt nghiệp
• Phòng Tổ chức – Hành chính: có chức năng giúp Giám đốc quản lý và tổ chức thực
hiện công tác tổ chức cán bộ, tổng hợp hành chính, quản trị, thi đua, khen thưởng,
tuyên truyền,… theo quy định.
• Phòng Kế hoạch – Tài chính: có chức năng giúp Giám đốc thực hiện công tác kế
hoạch và quản lý tài chính, tổ chức hạch toán, kế toán theo quy định của pháp luật.
• Phòng Thu: có chức năng giúp Giám đốc quản lý và thực hiện công tác BHXH bắt
buộc và thực hiện các thủ tục cấp sổ BHXH cho NLĐ.
• Phòng Chế độ BHXH: chịu trách nhiệm xét duyệt hồ sơ hưởng BHXH và quản lý
đối tượng hưởng BHXH trong toàn tỉnh.
• Phòng Kiểm tra: có chức năng giúp Giám đốc kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
của tổ chức và cá nhân trong việc thực hiện các chế độ, chính sách thu, chi BHXH,
quản lý tài chính trong hệ thống BHXH tính theo quy định của pháp luật.
• Phòng Giám định BHYT: có chức năng giúp Giám đốc quản lý và tổ chức thực
hiện chế độ, chính sách BHYT cho người có thẻ BHYT theo quy định của pháp
luật.
• Phòng Công nghệ thông tin: có chức năng giúp Giám đốc quản lý và tổ chức thực
hiện việc phát triển, ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của hệ thống
BHXH tính theo quy định.
• Phòng Cấp sổ thẻ: có chức năng giúp Giám đốc thực hiện công tác cấp, quản lý và
sử dụng sổ, thẻ BHXH đối với đối tượng tham gia BHXH theo quy định của pháp
luật.
• Phòng Tiếp nhận và QLHS: có chức năng giúp Giám đốc tổ chức tiếp nhận hồ sơ
và trả kết quả giải quyết, tư vấn chế độ, chính sách BHXH, BHYT; quản lý và tổ
chức thực hiện công tác lưu trữ hồ sơ, tài liệu thuộc hệ thống BHXH tỉnh.
1.2.Đặc điểm tổ chức công tác kế toán
1.2.1. Hình thức kế toán
Hiện nay, BHXH tỉnh Vĩnh Phúc đang áp dụng hình thức kế toán Nhật ký –
Sổ cái. Đây là hình thức kế toán được áp dụng với hầu hết các đơn vị HCSN với hệ
15
Chứng từ kế toán
Sổ quỹ
Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại
Sổ, thẻ kế toán chi tiết
NHẬT KÝ – SỔ CÁI
Bảng tổng hợp chi tiết
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Khóa luận tốt nghiệp
thống sổ sách kế toán, tài khoản sử dụng tương đối phù hợp theo đúng chế độ kế
toán Nhà nước ban hành.
Căn cứ để ghi vào Sổ Nhật ký – Sổ cái là các chứng từ kế toán hoặc Bảng
tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại.
Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái bao gồm các loại sổ kế toán chủ yếu là Sổ
Nhật ký – Sổ cái và các Sổ, Thẻ kế toán chi tiết.
Sổ kế toán được đơn vị lập theo hình thức sổ tờ rời. Các sổ tờ rời được sắp
xếp theo thứ tự các tài khoản kế toán.
Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký – Sổ cái được thể hiện như
sau:
Ghi chú:
Ghi hàng ngày:
Ghi cuối tháng:
16
Kế toán trưởng
Phó phòng
KT theo dõi thu BHXH, BHYT, BHTNKT theo dõi chi các chế độ BHKT theo dõi chi quản lý bộ máyKT theo dõi chi TSCĐ, XDCB
KT tổng hợp Thủ quỹ
Khóa luận tốt nghiệp
Đối chiếu, kiểm tra:
Sơ đồ 1.2: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký – Sổ cái
Diễn giải quy trình ghi Sổ kế toán
Hàng ngày, kế toán căn cứ vào chứng từ kế toán đã được kiểm tra, xác định
các tài khoản ghi Nợ, Có để ghi vào Nhật ký – Sổ cái. Chứng từ kế toán và Bảng
tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại sau khi đã được dùng để ghi sổ Nhật ký – Sổ
cái, được dùng để ghi vào sổ, thẻ kế toán chi tiết có liên quan.
Cuối tháng, sau khi đã phản ánh toàn bộ chứng từ kế toán phát sinh trong
tháng vào Nhật ký – Sổ cái và các sổ thẻ kế toán chi tiết, kế toán tiến hành cộng số
liệu của cột phát sinh ở phần Nhật ký và các cột Nợ, Có của từng tài khoản ở phần
Sổ Cái để ghi vào dòng cột phát sinh trong tháng. Căn cứ vào số phát sinh của
tháng trước và số phát sinh tháng này tính ra số phát sinh lũy kế từ đầu quý tới cuối
tháng này. Căn cứ vào số dư đầu tháng và số phát sinh trong tháng kế toán tính ra
số dư cuối tháng của từng tài khoản trên Sổ Nhật ký – Sổ cái, trên Sổ, Thẻ kế toán
chi tiết và Bảng tổng hợp chi tiết. Sau khi khóa sổ được kiểm tra, đối chiếu nếu
khớp, đúng sẽ được sử dụng để lập báo cáo tài chính khác.
1.2.2. Tổ chức bộ máy kế toán
Hiện tại, đơn vị BHXH tỉnh Vĩnh Phúc áp dụng hình thức tổ chức bộ máy kế
toán theo mô hình kế toán tập trung. Đây là hình thức tổ chức mà toàn bộ công tác
kế toán tập trung vào phòng kế toán trong đơn vị.
1.2.2.1. Sơ đồ bộ máy kế toán trong đơn vị:
17
Khóa luận tốt nghiệp
Sơ đồ 1.3: Bộ máy kế toán trong đơn vị
1.2.2.2. Chức năng, nhiệm vụ
• Kế toán trưởng (kiêm trưởng phòng): bao quát toàn bộ công việc kế toán của công
ty, có quyền quyết định và kiểm tra giám sát mọi công việc trong phòng kế toán.
Có chức năng giúp Giám đốc thực hiện công tác kế hoạch và quản lý tài chính, tổ
chức hạch toán, kế toán của hệ thống BHXH tỉnh theo quy định của pháp luật.
• Phó phòng kế toán: phụ trách tham mưu cho Kế toán trưởng về hoạt động của
phòng, cũng như phụ trách chuyên môn. Chủ trì phối hợp với các phòng chức năng
thực hiện xét duyệt và tổng hợp quyết toán tài chính dựa vào Bảng tổng hợp của kế
toán tổng hợp để lên các báo cáo quyết toán toàn đơn vị.
• Kế toán tổng hợp: phụ trách tổng hợp lại số liệu, kiểm tra các số liệu, tập hợp các
nhật ký, bảng kê của các kế toán viên. Tổng hợp đánh giá tình hình thực hiện kế
hoạch tài chính (thu, chi BHXH, chi quản lý bộ máy, chi đầu tư xây dựng,…) hàng
quý, năm.
• Kế toán thu BHXH, BHYT, BHTN: thực hiện công tác thu, theo dõi các khoản thu
BHXH, BHYT, BHTN theo quy định.
• Kế toán chi các chế độ (BHXH, BHYT, BHTN và KCB): thực hiện công tác theo
dõi các khoản chi BHXH, BHYT, BHTN cho các đối tượng hưởng các chế độ
BHXH, BHYT, BHTN; thực hiện cấp ứng kinh phí KCB và quyết toán kinh phí
KCB với các cơ sở KCB có ký hợp đồng KCB – BHYT.
• Kế toán chi quản lý bộ máy: thực hiện công tác theo dõi chi hoạt động quản lý bộ
máy tổ chức trong hệ thống BHXH tỉnh theo quy định.
• Kế toán chi TSCĐ, XDCB: thực hiện công tác theo dõi chi hoạt động đầu tư
XDCB, sửa chữa lớn, mua sắm trang thiết bị, tình hình tăng giảm TSCĐ và các
nguồn kinh phí khác của hệ thống BHXH tỉnh theo quy định.
18
Khóa luận tốt nghiệp
• Thủ quỹ: chịu trách nhiệm quản lý tiền mặt của đơn vị, các ấn chỉ có giá trị căn cứ
vào phiếu thu, phiếu chi và các chứng từ hợp lệ để ghi sổ, tiến hành thu chi, định
kỳ thanh toán lương với toàn bộ CNV.
1.2.2.3. Chế độ kế toán áp dụng tại đơn vị
Chế độ kế toán tại đơn vị BHXH tỉnh Vĩnh Phúc áp dụng theo thông tư số
178/2012/TT-BTC về hướng dẫn kế toán áp dụng cho BHXH Việt Nam (Quyết
định này được ban hành căn cứ theo Quyết định số 19/2006/QĐ – BTC ngày
30/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc ban hành Chế độ Kế toán HCSN;
Luật Kế toán số 01/2003/QH11 của Chính phủ…), Thông tư số 185/2010/TT-BTC
ngày 15/11/2010 hướng dẫn sửa đổi, bổ sung Chế độ kế toán Hành chính sự nghiệp
và các văn bản khác có liên quan.
Kỳ báo cáo: lập báo cáo tài chính theo quý, năm.
Đơn vị tiền tệ sử dụng hạch toán trong đơn vị: Việt Nam đồng.
Thuế GTGT được tính theo phương pháp khấu trừ.
Phương pháp khấu hao TSCĐ: Khấu hao theo đường thẳng.
Hệ thống báo cáo tài chính: Bảng cân đối tài khoản, Bảng thuyết minh báo
cáo tài chính,…
Chế độ kế toán BHXH gồm:
− Hệ thống chứng từ kế toán.
− Hệ thống tài khoản kế toán.
− Hệ thống sổ kế toán và hình thức kế toán.
− Hệ thống báo cáo tài chính.
• Đối với hệ thống chứng từ kế toán: chứng từ kế toán áp dụng cho các đơn vị
BHXH phải thực hiện theo đúng nội dung, phương pháp lập, ký chứng từ theo quy
định của Luật Kế toán và Nghị định số 128/NĐ-CP ngày 31/5/2004 của Chính phủ
quy định, các văn bản phap luật khác có liên quan đến chứng từ kế toán và các quy
định trong chế độ kế toán BHXH.
19
Khóa luận tốt nghiệp
Hệ thống biểu mẫu chứng từ kế toán bao gồm:
− Chứng từ kế toán ban hành theo quyết định số 19/2006/QĐ – BTC.
− Chứng từ kế toán đặc thù ban hành theo thông tư số 178/2012/TT – BTC.
− Chứng từ kế toán ban hành theo các văn bản khác.
• Đối với hệ thống tài khoản kế toán: tài khoản kế toán phản ánh và kiểm soát
thường xuyên, liên tục, có hệ thống quá trình thu và sử dụng BHXH, BHYT; tình
hình thu, chi hoạt động và các khoản khác ở các đơn vị BHXH.
Bộ Tài chính thống nhất hệ thống tài khoản kế toán áp dụng cho tất cả các
đơn vị BHXH trong hệ thống bảo hiểm.
Hệ thống tài khoản kế toán của các đơn vị BHXH được xây dựng theo
nguyên tắc dựa vào bản chất và nội dung hoạt động của đơn vị BHXH có vận dụng
nguyên tắc phân loại và mã hóa của hệ thống tài khoản kế toán HCSN.
• Đối với hệ thống sổ kế toán: các đơn vị BHXH đều phải mở sổ kế toán, ghi chép,
quản lý, bảo quản, lưu trữ sổ kế toán theo đúng quy định của Luật Kế toán, Nghị
định số 128/2004/NĐ – CP ngày 31/5/2004 của Chính phủ.
Sổ kế toán gồm: sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết.
Các đơn vị BHXH phải mở đầy đủ các sổ kế toán tổng hợp, sổ kế toán chi tiết
và thực hiện đầy đủ, đúng các quy định của hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái.
• Đối với hệ thống báo cáo tài chính: dùng để tổng hợp tình hình về tài sản, tiếp nhận
và sử dụng kinh phí NSNN; tình hình thu, chi BHXH trong kỳ kế toán, cung cấp
thông tin kinh tế, tài chính chủ yếu cho việc đánh giá tình hình và thực trạng của
đơn vị, là căn cứ quan trọng giúp cơ quan Nhà nước, lãnh đạo đơn vị kiểm tra,
giám sát, điều hành hoạt động của đơn vị.
• Báo cáo tài chính của các đơn vị BHXH được lập vào cuối kỳ kế toán quý, năm.
1.2.3. Tình hình sử dụng máy tính ở đơn vị
Hiện nay, đơn vị sử dụng hình thức kế toán máy thông qua phần mềm kế toán
VAS 2.0.
20
Khóa luận tốt nghiệp
Đây là phần mềm chỉ dành riêng cho các đơn vị BHXH. Đơn vị đã trang bị
đầy đủ máy tính cho các phòng ban, mỗi phần hành kế toán được phân công cho
từng kế toán viên và được quản lý trên máy tính cá nhân theo dõi riêng biệt. Cuối
tháng, kế toán các phần hành tổng hợp lại và gửi cho kế toán trưởng xét duyệt.
Hàng ngày, kế toán căn cứ vào chứng từ kế toán hoặc biểu tổng hợp chứng từ
kế toán cùng loại đã được kiểm tra, được dùng làm căn cứ ghi sổ, xác định tài
khoản ghi Nợ, tài khoản ghi Có để nhập dữ liệu vào máy tính theo các bảng, biểu
được thiết kế sẵn.
Theo quy trình của phần mềm, các dữ liệu, thông tin được tự động cập nhật
vào sổ kế toán tổng hợp và các sổ, thẻ kế toán chi tiết liên quan khác.
Cuối tháng (hoặc bất kỳ thời điểm cần thiết nào), kế toán thực hiện các thao
tác khóa sổ và lập báo cáo tài chính. Việc đối chiếu số liệu tổng hợp với số liệu chi
tiết được thực hiện tự động và luôn đảm bảo chính xác, trung thực theo thông tin
đã được nhập trong kỳ. Kế toán có thể kiểm tra, đối chiếu số liệu giữa sổ kế toán
với báo cáo tài chính sau khi đã in ra giấy.
21
Khóa luận tốt nghiệp
Cuối tháng sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết được in ra giấy, đóng
thành quyển và thực hiện các thủ tục pháp lý theo quy định về sổ kế toán ghi bằng
tay.
Sơ đồ 1.4: Quy trình xử lý và tổng hợp số liệu bằng hệ thống phần mềm kế toán
Ghi chú: Nhập số liệu hàng ngày
Nhập số liệu cuối kỳ
22
CHỨNG TỪ
KẾ TOÁN
SỔ KẾ TOÁN
-Sổ tổng hợp
- Sổ chi tiết
PHẦN MỀM
KẾ TOÁN
Bảng tổng
hợp chứng từ
kế toán cùng
loại
BÁO CÁO
TÀI CHÍNH
Khóa luận tốt nghiệp
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI BHXH TẠI
BHXH TỈNH VĨNH PHÚC
2.1.Thực trạng công tác kế toán chi BHXH tại BHXH tỉnh Vĩnh Phúc
Có thể nói, chi trả BHXH là khâu thể hiện rõ ràng nhất chủ trương, chính
sách an sinh xã hội của Nhà nước. Chi trả cho các chế độ BHXH là một trong
những nhiệm vụ thường xuyên, chủ yếu của ngành BHXH đối với những người
tham gia BHXH và phải thực hiện tốt nguyên tắc chi trả đầy đủ, kịp thời, đúng đối
tượng. Công tác chi trả BHXH phản ánh chất lượng của dịch vụ BHXH và trong
một chừng mực nhất định, nó thể hiện tính ưu việt của một chế độ xã hội.
2.1.1. Những vấn đề chung về chi BHXH
∗ Các đối tượng tham gia BHXH đều được hưởng 6 chế độ BHXH là:
− Chế độ ốm đau;
− Chế độ thai sản;
− Chế độ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp;
− Chế độ hưu trí;
− Chế độ tử tuất;
− Chế độ bảo hiểm y tế
Ngoài ra, kể từ năm 2009, áp dụng thêm chế độ bảo hiểm thất nghiệp đối với
người lao động và người sử dụng lao động.
∗ Kể từ ngày 01/01/2007 khi luật BHXH có hiệu lực thi hành, ngoài chế độ BHYT,
BHXH Việt Nam đã đưa vào áp dụng chi trả:
− Các chế độ BHXH bắt buộc bao gồm: trợ cấp ốm đau, thai sản, TNLĐ-BNN, hưu
trí, tử tuất, bảo hiểm thất nghiệp.
− Các chế độ BHXH tự nguyện bao gồm: trợ cấp hưu trí, tử tuất.
∗ Hiện nay BHXH các cấp, các ngành thực hiện việc chi trả các chế độ BHXH bằng
hai nguồn kinh phí, đó là:
23
Khóa luận tốt nghiệp
− Nguồn kinh phí do NSNN đảm bảo thực hiện việc chi trả cho những đối tượng
hưởng các chế độ trợ cấp BHXH từ ngày 01/01/1995 trở về trước. Đây là sự hỗ trợ
tiếp tục do lịch sử để lại của NSNN cho hoạt động của BHXH trong điều kiện,
hoàn cảnh mới thành lập đơn vị BHXH, tạo cho hệ thống BHXH một thời gian cần
thiết tích lũy nguồn quỹ để thực hiện chính sách BHXH trong hoàn cảnh mới.
− Nguồn kinh phí chi trả do quỹ BHXH đảm bảo thực hiện chi trả cho các đối tượng
hưởng chế độ BHXH từ sau ngày 01/01/1998 do hệ thống BHXH thực hiện được
đảm bảo bằng nguồn thu BHXH.
∗ Phương thức và thời gian chi trả
− Phương thức chi
Phương thức chi trả các chếđộ bảo hiểm xã hội tại cơ quan bảo hiểm xã hội
tỉnh Vĩnh Phúc gồm hai phương thức:
+ Phương thức chi trả trực tiếp ( chi trả tiền mặt) bao gồm:
• Chi trả lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội qua đại lý chi trả của bảo hiểm xã hội
tại xã, phường, thị trấn…
• Chi khám chữa bệnh, tai nạn nao động, tử tuất, mai táng
• Các chếđộ chi khác
+ Phương thức chi trả gián tiếp ( Qua chuyển khoản )
Theo điểm a khoản 1 Điều 92 luật bảo hiểm xã hội về việc sử dụng lao động
giữ lại 2% từ quỹ ốm đau và thai sản, tai nạn lao động để chi trả kịp thời cho người
lao động cho nên quá trình chi trả được thực hiện tại các đơn vị sử dụng lao động.
∗ Công tác kế toán chi BHXH tại đơn vị gồm:
− Kế toán chi BHXH do NSNN đảm bảo;
− Kế toán chi BHXH bắt buộc từ quỹ bảo hiểm
− Kế toán chi BHTN.
2.1.2. Kế toán chi BHXH do NSNN đảm bảo
24
Chứng từ ban đầu do NLĐ, đơn vị sử dụng lao động nộp (Giấy đề nghị thanh toán, Sổ BHXH,…)
BHXH Tỉnh Vĩnh Phúc
Phòng Chế độ BHXH
(2-CBH, 5-CBH, 17-CBH,…)
Phòng Kế hoạch – Tài chính (Phiếu chi, C75-HD, 4a-CBH)
BHXH huyện, TP, thị xã (C72a-HD, )
Khóa luận tốt nghiệp
Hàng năm, BHXH tỉnh lập dự toán chi BHXH cho các đối tượng hưởng
BHXH. Chi cho các chế độ từ nguồn NSNN bao gồm: chi hàng tháng (hưu trí, trợ
cấp BHXH cho các đối tượng mất sức lao động,…); trợ cấp một lần (tử tuất,…);
chi đóng BHYT cho các đối tượng hưởng chế độ BHXH hàng tháng;…
2.1.2.1. Chứng từ và tài khoản sử dụng
2.1.2.1.1. Chứng từ và sổ sách sử dụng
− Danh sách chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng (mẫu số C72a-HD);
− Bảng thanh toán chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH (mẫu số C74-HD);
− Danh sách người lao động hưởng chế độ ốm đau được duyệt (mẫu số C66b-HD);
− Danh sách người lao động hưởng chế độ thai sản được duyệt (mẫu số C67b-HD);
− Sổ chi tiết ốm đau, thai sản (mẫu số S80a-BH);
− Sổ chi tiết lương hưu và trợ cấp BHXH (mẫu số S82-BH);
− Sổ chi tiết các tài khoản liên quan;
− …
2.1.2.1.2. Quy trình lập và luân chuyển chứng từ
25