slide bài giảng đánh giá tác động môi trường

Đánh giá tác động môi trường
§¸nh gi¸ t¸c ®éng m«i truêng tới viÖc ph©n tÝch,
dù b¸o c¸c t¸c ®éng ®Õn m«i tr êng cña dù ¸n −
®Çu t cô thÓ ®Ó ® a ra c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ − −
m«i tr êng khi triÓn khai dù ¸n ®ã.−
§¸nh gi¸ m«i tr êng chiÕn l îc − − l viÖc ph©n μ
tÝch, dù b¸o c¸c t¸c ®éng ®Õn m«i tr êng cña dù −
¸n chiÕn l îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn −
tr íc khi phª duyÖt nh»m b¶o ®¶m ph¸t triÓn −
bÒn v÷ng.
Ch¬ng3: ¸nhgi¸kinhtÕĐ
Ch¬ng3: ¸nhgi¸kinhtÕĐ
c¸ct¸c®éngm«itrêng
c¸ct¸c®éngm«itrêng
1 - Khái niệm đánh giá kinh tế các tác động
môi trường
2 - Tổng giá trị kinh tế
3 - Các bước thực hiện đánh giá kinh tế tác
động môi trường
4 - Phương pháp đánh giá kinh tế tác động
môi trường
1 Kh¸iniÖm®¸nhgi¸kinhtÕ–
1 Kh¸iniÖm®¸nhgi¸kinhtÕ–
c¸ct¸c®éngm«itrêng
c¸ct¸c®éngm«itrêng


* Sự cần thiết phải đánh giá kinh tế các tác động
môi trường
* Khái niệm: Đánh giá kinh tế các tác động môi trường là
việc xem xét và đánh giá ảnh hưởng của các tác động môi

trường tới con người và thiên nhiên dưới giác độ các lợi ích
và chi phí kinh tế
Tác động Thiệt hại kinh tế
Không khí
-Bệnh hô hấp
-Ảnh hưởng đến thảm thực
vật
-Nguyên vật liệu xuống cấp
-Mất ngày công làm việc, chi
phí thuốc uống
-Năng suất mùa màng giảm
-Chi phí làm sạch, quét sơn
thường xuyên hơn
Nước
-Cơ thể phát sinh bệnh hay
chất độc xâm nhập vào
đường nước sinh hoạt
-
Tác động đến việc đánh bắt
cá
-
Ảnh hưởng đến giải trí
-Mất ngày công làm việc, chi
phí y tế
-Sản lượng đánh bắt cá giảm
-Tổn thất hoạt động du lịch
Tiếng ồn Giá trị tài sản thấp
Suy thoái hệ thống sinh thái
-Đất rừng
-

Lấp đầy các vùng đầm lầy
-
Tác động đến các rặng san
hô
-
Nước ngầm
-
Rút ngắn thời gian hoạt
động của các hồ thuỷ điện
-
Lũ lụt nhiều hơn
-
Thiệt hại các giá trị giải trí,
tổn thất đa dạng sinh học
-
Tìm nguồn nước cung cấp
thay thế
* Ý nghĩa đánh giá kinh tế các
tác động môi trường
- Chất lượng môi trường có giá trị
- Góp phần đánh giá đúng hơn hiệu quả hoạt
động
- Cung cấp nhiều thông tin hơn cho các nhà lập
kế hoạch
- Điều chỉnh hành vi của con người
Hạn chế của đánh giá kinh tế giá trị
môi trường
•
Một số giá trị khó lượng hóa được như cuộc sống, vẻ đẹp, đa dạng sinh
học…

–
Nên giới hạn việc định giá ở một phạm vi thích hợp
•
Lạm dụng kết quả định giá môi trường
–
Nhiều tiêu chí đánh giá khác cũng có thể bị lạm dụng
•
Giá trị phụ thuộc vào khả năng chi trả???
•
Nguồn lực và dữ liệu cho định giá lớn
•
Kỹ thuật định giá của các nước phát triển có khả năng áp dụng rất hạn chế
ở các nước đang phát triển
•
Giá trị ước tính chỉ có ý nghĩa trong một thời gian nhất định
Tổng giá trị kinh tế
Giá trị sử dụng
Giá trị phi sử dụng
(+)
Giá trị
sử dụng
trực
tiếp
(+)
Giá trị
sử dụng
gián tiếp
Giá
trị lựa
chọn

Giá trị
tồn tại
(+)
Giá trị
kế thừa
2 Tænggi¸trÞkinhtÕ–
2 Tænggi¸trÞkinhtÕ–


* Giỏ tr s dng
Giá trị sử dụng trực tiếp là giá trị có từ việc sử dụng
trực tiếp hàng hoá/dịch vụ, môi tr ờng cho mục đích
sinh sống, mục đích th ơng mại và gi i trí
Giá trị sử dụng gián tiếp liên quan tới tỡnh huống khi
con ng ời đ ợc h ởng lợi từ các chức n ng môi tr ờng, th
ờng đ ợc đo bằng kh n ng ng n chặn thiệt hại môi tr
ờng
Giá trị tuỳ chọn liên quan tới tỡnh huống khi cá nhân
sẵn sàng chi tr để b o vệ hệ môi tr ờng hoặc các
thành phần của hệ môi tr ờng cho mục tiêu sử dụng
trong t ơng lai
* Giỏ tr phi s dng
Giá trị tồn tại là nh ng giá trị cụ thể của môi tr
ờng hay một nguồn lực đối với con ng ời, không
phụ thuộc vào việc nguồn lực đó đ ợc sử dụng ở
thời điểm hiện tại hay t ơng lai
Giá trị kế thừa: là các nguồn lực mà con ng ời
gi g ỡn để lại cho thế hệ sau này sử dụng
Các đặc điểm giá trị kinh tế:
-

Giá trị này chỉ tồn tại khi được con
người đánh giá
-
Giá trị được đo lường thông qua sự
đánh đổi
-
Tiền được dùng làm đơn vị đo lường
-
Giá trị kinh tế được xác định bằng
cách tổng hợp các giá trị cá nhân
3 C¸cbícthùchiÖn®¸nhgi¸–
3 C¸cbícthùchiÖn®¸nhgi¸–
kinhtÕc¸ct¸c®éngm«itrêng
kinhtÕc¸ct¸c®éngm«itrêng


Bước 1: Liệt kê và phân loại các tác động môi
trường
Bước 2: Thiết lập mối tương quan định lượng
giữa các tác động môi trường và các ảnh hưởng
môi trường
Bước 3:Lựa chọn phương pháp đánh giá phù
hợp
4 C¸cph¬ngph¸p®¸nhgi¸kinh–
4 C¸cph¬ngph¸p®¸nhgi¸kinh–
tÕc¸ct¸c®éngm«itrêng
tÕc¸ct¸c®éngm«itrêng


Ý tưởng

Phương pháp
Không dùng đường cầu
-
Thay đổi năng suất
-
Chi phí y tế
-
Chi phí thay thế
-
Thiệt hại thu nhập
-
Chi phí phòng ngừa
Dùng đường cầu
Phát biểu sự ưa thích
(Stated Preference)
Bộc lộ sự ưa thích
(Revealed Preference)
Đánh giá
ngẫu nhiên
Chi phí
du lịch
Đánh giá
hưởng thụ
4 C¸cph¬ngph¸p®¸nhgi¸kinh–
4 C¸cph¬ngph¸p®¸nhgi¸kinh–
tÕc¸ct¸c®éngm«itrêng
tÕc¸ct¸c®éngm«itrêng


- Ph ¬ng ph¸p thay ®æi n ng suÊt:ă ® îc sö dông khi

cã nh ng thay ®æi s n l îng do t¸c ®éng cña m«i tr ữ ả
êng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ kinh tÕ cña sù thay ®æi
- Ph ¬ng ph¸p chi phÝ thay thÕ: Khi con ng êi chÞu t¸c
®éng bÊt lîi trùc tiÕp tõ viÖc chÊt l îng m«i tr êng bÞ
suy gi m, con ng êi ng n ngõa b»ng c¸ch sö dông ả ă
mét sè biÖn ph¸p nh»m lo¹i bá nh ng t¸c ®éng bÊt ữ
lîi ®ã
- Ph ơng pháp chi phí y tế khi các cá nhân ph i chi
tr tiền viện phí, thuốc và các kho n chi phí khác để
ch a bệnh, các chi phí này có thể đ ợc sử dụng làm
cơ sở ớc tính nh h ởng bất lợi về t ỡnh trạng sức khoẻ
do sự suy gi m chất l ợng môi tr ờng gây ra
- Ph ơng pháp chi phí phòng ngừa khi con ng ời sẵn
lòng tr tiền nhằm chống nh ng nh h ởng có thể x y
ra khi môi tr ờng suy thoái
- Ph ơng pháp định giá h ởng thụ cho biết giá của một
số mặt hàng có thể bị nh h ởng bởi chất l ợng môi tr
ờng
- Ph ơng pháp chi phí du lịch đ ợc sử dụng để đánh
giá kinh tế các khu vực thiên nhiên (khu b o tồn
thiên nhiên, rừng quốc gia, bãi biển, ) để tổ chức các
hoạt động gi i trí
- Ph ơng pháp đánh giá ngẫu nhiên ớc l ợng giá trị
chất l ợng môi tr ờng dựa trên các cuộc điều tra, phỏng
vấn. Giá trị đ ợc đo bằng mức sẵn lòng chi tr của con
ng ời đối với môi tr ờng
link
Phương pháp thay đổi năng suất
(Changes in productivity)
∆Môi trường

∆Năng suất
(Q= f(X,E) (X, E là các yếu tố đầu vào))
Xác định sự thay đổi của Q theo E:
∂Q/∂E
Giá trị thay đổi V
E
= ∆Q*P
Q
•
Ứng dụng:
-
Các chương trình quản lý đất, rừng, lưu vực sông
-
Du lịch
•
Ưu điểm
-
Trực tiếp và rõ ràng
-
Dựa vào giá quan sát được trên thị trường
-
Dựa vào mức sản lượng quan sát được
•
Nhược điểm
-
Xác định hàm phản ứng liều lượng?
-
Ước tính dòng sản lượng theo thời gian
Phương pháp chi phí y tế (Cost of illness)
∆ Chất lượng

môi trường
∆Bệnh tật/
tử vong
Hàm phản ứng theo liều lượng
Ví dụ: dH = b*POP*dA
Tính chi phí trung bình (Chi phí trực
tiếp, chi phí gián tiếp, chi phí vô hình)
Giá trị thay đổi V
E
= dH*Chi phí trung bình
•
Ứng dụng:
-
Đánh giá tác động môi trường lên sức khoẻ con người
trong các dự án, chính sách
•
Ưu điểm
-
Áp dụng tốt trong các trường hợp bệnh ngắn ngày,
không có hậu quả trong tương lai
Nhược điểm
-
Khó xây dựng hàm phản ứng theo liều lượng
-
Không tính đến hành vi tự bảo vệ của cá nhân
-
Không xác định được đầy đủ chi phí bệnh tật
Phương pháp chi phí thay thế
(Substitute cost method)
Nếu ∆E được thay thế bằng ∆X

-
Chọn hàng hóa thị trường có thể thay thế cho hàng hoá môi
trường
-
Xác định giá của hàng hoá
-
Xác định tỷ lệ thay thế giữa X và E (R
S
)
-
Giá trị thay đổi V
E
= ∆E*P
X
R
S
•
Ứng dụng:
-
Đánh giá giá trị tài nguyên như là đầu vào của sản xuất
và tiêu dùng (đồng cỏ, gỗ làm củi, )
•
Ưu điểm
-
Đơn giản và rõ ràng
Nhược điểm
-
Khó xác định chính xác tỷ lệ thay thế
-
Tỷ lệ thay thế có thể thay đổi

-
Chỉ tính được giá trị sử dụng của tài nguyên
Bài tập ứng dụng
Một dự án quản lý tổng hợp đất ở Bình Phước làm tăng sản lượng cỏ nuôi bò từ 4,264
tấn lên 9,115 tấn. Tuy không có thị trường cho cỏ khô nhưng giá trị cỏ khô phải được
tính như là một lợi ích của dự án. Giá của cỏ khô trong trường hợp này đợc ước tính
thông qua thức ăn tổng hợp. Thức ăn này được nhập khẩu từ nước ngoài, chi phí cho
như sau
Khoản mục Giá trị ($/tấn)
Giá FOP 96
Vận chuyển 100
Bảo hiểm 5
Vận chuyển từ cảng đến chân dự
án
530.370 (đồng/tấn)
Tỷ giá hối đoái 15.600 (VNĐ/$)
Yêu cầu: Tính giá trị cỏ khô của dự án dùng phương pháp chi phí thay thế
Thảo luận ưu, nhược điểm các giả định của phương pháp
Năng lượng hấp thụ được cho như sau
Loại thức ăn Giá trị
Thức ăn tổng hợp 3,88Mcal/kg
Cỏ khô 2 Mcal/kg
Phương pháp đo lường mức thoả dụng