B Giáo dc vƠ Ơo to
Trng i hc M ThƠnh ph H Chí Minh
LÊ XUÂN SANG
S TÁC NG CA CÁC BIN V MÔ:
LÃI SUT, T GIÁ, LM PHÁT, GIÁ
VÀNG N VN-INDEX
Chuyên ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
Mƣ s chuyên ngƠnh: 60.34.20
LUN VN THC S TÀI CHệNH – NGÂN HÀNG
Ngi hng dn khoa hc:
TS. LÊ THÁI THNG QUÂN
TP.H Chí Minh, nm 2012
i
LI CAM ĐOAN
tƠi nghiên cu “Tác đng ca các bin v mô: lãi sut, t giá, lm phát và giá
vàng đn VN – INDEX” lƠ đ tƠi nghiên cu do chính tác gi thc hin. tƠi nƠy
thc hin thông qua vic vn dng kin thc đƣ hc, nhiu tƠi liu tham kho vƠ s
tn tình hng dn ca ngi hng dn khoa hc, cùng vi s trao đi gia tác
gi vƠ các cá nhơn, tp th khác.
Lun vn nƠy không sao chép t bt k mt nghiên cu nƠo khác.
Tôi xin cam đoan nhng li nêu trên đơy lƠ hoƠn toƠn đúng s tht.
Thành ph H Chí Minh, ngƠy … tháng … nm 2012
……………………………….
LÊ XUÂN SANG
ii
LI CÁM N
Trc tiên tôi xin gi li cm n chơn thƠnh đn s hng dn tn tình
ca thy Lê Thái Thng Quơn trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip
Tôi cng xin chơn thƠnh cm n tt c các quỦ thy cô khoa sau đi hc
ca trng i Hc M ThƠnh Ph H Chí Minh đƣ truyn kin thc cho tôi trong
sut thi gian hc cao hc va qua.
Bên cnh đó, tôi cng xin chơn thƠnh cm n các bn trong lp MFB2
nhng ngi bn đng hƠnh vi tôi trong quá trình hc tp, đƣ chia s nhng kinh
nghim cng nh nhng kin thc quỦ báo đ tôi có th hoƠn thƠnh lun vn.
VƠ sau cùng tôi cng xin gi li cám n đn tt c nhng ngi thơn trong
gia đình luôn ht lòng quan tơm h tr vƠ to điu kin tt nht cho tôi trong sut
quá trình hc tp vƠ hoƠn thƠnh lun vn.
TP. H Chí Minh, tháng 8 nm 2012
LÊ XUÂN SANG
iii
TÓM TT
Th trng chng khoán lƠ đnh ch tƠi chính cao nht ca mt nn kinh t
phát trin. Nhng bin đng thng trm ca th trng vi nhng ri ro tim n vƠ
loi nhun vt tri luôn lƠ nhng ch đ hp dn cho các nhƠ nghiên cu kinh t
cng nh các nhƠ đu t trên th trng chng khoán. i vi th trng chng
khoán Vit Nam vi tui đi cha nhiu nhng đƣ mang li không ít nim vui vƠ
ni bun cho nhng ai quan tơm đn chng khoán t khi th trng ra đi cho đn
nay. Xut phát t nhng vn đ trên, tác gi đƣ chn đ tƠi “ Tác đng ca các
bin v mô: lãi sut, lm phát, t giá và giá vàng đn VN-INDEX”. Lun vn s
dng d liu chui thi gian theo tháng kt hp vi phng pháp phơn tích đng
tích hp vƠ mô hình hiu chnh sai s ECM đ xác đnh mc đ nh hng ca
các nhơn t trên đn ch s VN-INDEX trong mi quan h ngn hn vƠ dƠi hn.
T các kt qu thc t ca nghiên cu cho thy có tn ti mi quan h đng
tích hp gia các bin trong nghiên cu, trong đó lƣi sut vƠ lm phát có tác đng
ngc chiu vi ch s VN-INDEX. Tuy nhiên t giá không tác đng đn s thay
đi ca ch s VN-INDEX. c bit nghiên cu cng cho thy vƠng luôn lƠ mt
tƠi sn có giá tr cao nht đc các nhƠ đu t trong nc quan tơm song hƠnh vi
kênh đu t chng khoán vƠ hai th trng nƠy có quan h cùng chiu bin đng
vi nhau.
iv
DANH MC CÁC CH VIT TT
ADF (Augemented Dicky-Fuller): Kim đnh ADF (m rng ca kim đnh DF)
CPI (Consume price index): Ch s giá tiêu dùng
DF (Dicky-Fuller): Kim đnh Dicky-Fuller
ECM (Error correction model): Mô hình hiu chnh sai s
Eview (Econometric Views): Phn mm thng kê
EXC (Exchange rate of USD): T giá đola M
HOSE (HoChiMinh Stock Exchange): S giao dch chng khoán thƠnh ph H
Chí Minh
INFT (Inflation): Lm phát
INT (Interest): Lƣi sut
OLS (Ordinary Least Square): Phng pháp bình phng bé nht
USSR (The Union of Soviet Socialist Republics, Russian): Liên Bang Nga
VAR (Vector autoregressions): Phng pháp vecto t hi quy
VECM (Vector error correction model): Mô hình vecto hiu chnh sai s
VN-INDEX (Vit Nam Stock Index): Ch s giá chng khoán Vit Nam
v
DANH MC BIU Đ VÀ S Đ
Tên biu đ vƠ s đ
Trang
Biu đ 2.1: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2006
Biu đ 2.2: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2007
Biu đ 2.3: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2008
Biu đ 2.4: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2009
Biu đ 2.5: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2010
th 2.1: quan h cung cu ca trái phiu
th 2.2: quan h cung cu ca trái phiu có tác đng ca lm phát
th 2.3: Biu din giá vƠng theo cung cu
S đ 3.1: Mô hình nghiên cu đ xut
8
9
10
11
11
13
15
18
26
vi
DANH MC CÁC BNG BIU
Tên bng biu
Trang
Bng 4.1: Kt qu thng kê mô t cho các s liu trong nghiên cu
Bng 4.2: Kt qu kim đnh nghim đn v (Unit Root Test)-ADF
cho các s liu trong nghiên cu
Bng 4.3: Kt qu kim đnh đng tích hp
Bng 4.4: Kt qu c lng mô hình trong ngn hn
39
41
43
46
vii
MC LC
LI CAM OAN i
LI CÁM N ii
TÓM TT iii
DANH MC CÁC CH VIT TT iv
DANH MC BIU VÀ S v
DANH MC CÁC BNG BIU vi
MC LC vii
CHNG 1: GII THIU 1
1.1. LÝ DO NGHIÊN CU 1
1.2. VN NGHIÊN CU 3
1.3. CÂU HI VÀ MC TIÊU NGHIÊN CU 4
1.4. PHM VI NGHIÊN CU 5
1.5. Ý NGHA TÀI 5
1.6. B CC LUN VN 5
1.7. TÓM TT 6
CHNG 2: C S LÝ THUYT 7
2.1. CH S GIÁ C PHIU VIT NAM VN-INDEX GIAI ON 2006-2010 7
2.1.1. Khái nim và công thc tính ch s giá c phiu VN-INDEX 7
2.1.2. Din bin ca ch s VN-INDEX giai đon 2006-2010. 8
2.2. TÁC NG CA CÁC BIN V MÔ (LÃI SUT, LM PHÁT, T GIÁ
N VN-INDEX) 11
2.2.1. Tác đng ca lãi sut đn VN-INDEX 12
2.2.2. Tác đng ca lm phát đn VN-INDEX 14
2.2.3. Tác đng ca t giá đn VN-INDEX 16
2.2.4. Tác đng ca giá vàng đn VN-INDEX 17
2.3. KT QU CÁC NGHIÊN CU TRC 19
2.4. NHN XÉT CHUNG V CÁC KT QU NGHIÊN CU TRC 22
2.5. TÓM TT 23
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIểN CU 25
3.1. LA CHN MÔ HÌNH NGHIÊN CU 25
3.1.1. C s la chn mô hình nghiên cu 25
3.1.2. Mô hình nghiên cu đ xut 26
3.2. C LNG MÔ HÌNH NGHIÊN CU 27
3.2.1. C s c lng mô hình nghiên cu – mô hình hiu chnh sai s ECM
(Error Correction Model) 27
3.2.2. c lng mô hình nghiên cu theo phng pháp c lng mô hình hiu
chnh sai s ecm (error correction model) 29
3.2.2.1. Kim tra tính dng và bc tích hp (Unit Root Test) 29
3.2.2.2. Kim tra đng tích hp (Testing for co-integration) 32
3.3. MÔ T VÀ O LNG CÁC BIN 35
3.4. MU NGHIÊN CU VÀ D LIU NGHIÊN CU 37
3.5. TÓM TT 37
CHNG 4: PHỂN TệCH D LIU VÀ KT QU NGHIÊN CU 39
4.1. PHÂN TÍCH THNG KÊ MÔ T 39
viii
4.2. KT QU KIM TRA TÍNH DNG VÀ BC TÍCH HP 41
4.3. PHỂN TệCH NG TÍCH HP 42
4.4. XÁC NH MÔ HÌNH QUAN H TRONG DÀI HN GIA CÁC BIN
NGHIÊN CU (LONG- RUN RELATIONSHIP) 44
4.5. XÁC NH MI QUAN H TRONG NGN HN GIA CÁC BIN
NGHIÊN CU (SHORT- RUN RELATIONSHIP) 46
4.6. KT QU NGHIÊN CU 47
4.7. SO SÁNH VI CÁC KT QU NGHIÊN CU CÓ TRC 50
4.8. TÓM TT 52
CHNG 5: KT LUN VÀ KIN NGH 53
5.1. KT LUN 53
5.2. ÓNG GÓP CA NGHIÊN CU 54
5.3. HN CH CA NGHIÊN CU 56
5.4. KIN NGH VÀ NGH HNG NGHIÊN CU TIP THEO 57
TÀI LIU THAM KHO 59
PH LC ……………………………………………………………………………… 63
Lê Xuân Sang Trang| 1
CHNG 1: GII THIU
1.1. LÝ DO NGHIÊN CU
Trong nn kinh t hin đi th trng chng khoán đóng vai trò rt quan
trng bi vì : th trng chng khoán lƠ thc đo đánh giá giá tr doanh nghip vƠ
tình hình nn kinh t.
Theo
Sachdeva (1994) phát biu “ S tht rng tm quan trng ca th
trng chng khoán đc phn ánh trong mi th ch chính tr dù lƠ kinh t t bn
hay kinh t xƣ hi ch ngha. Ngay c liên bang Xô Vit (USSR) cng tha nhn
vai trò quan trng ca th trng chng khoán trong phát trin nn kinh t quc
gia”.
Vai trò quan trng ca th trng chng khoán tht s có Ủ ngha đi vi
nn kinh t khi th trng chng khoán có mi quan h “ nhơn qu” vi các yu t
kinh t v mô.
Th trng chng khoán chuyn giao vn dƠi hn t ngi có vn đn
ngi cn vn.
Th trng chng khoán hot đng hiu qu thì nn kinh t tng trng vƠ
thnh vng .
Theo nhn đnh ca Maysami, Hamzah (2004) trong lỦ thuyt v th trng
hiu qu : Th trng chng khoán (th hin qua giá chng khoán), điu chnh rt
nhanh theo nhng thông tin tin cy vì vy th trng chng khoán s phn ánh tt
c mi thông tin v chng khoán.
LỦ thuyt th trng hiu qu nhn mnh : Giá chng khoán nên cha đng
tt c thông tin có liên quan đn chính sách th trng vƠ nhng nhƠ môi gii
chng khoán trong nhng ngƠnh ngh tng ng, trong chng mc nƠo đó mi
quan h gia giá chng khoán vƠ các chính sách v mô nên đc s dng trong
vic to nên chính sách kinh t v mô ca quc gia .
CHNG 1 GII THIU
Lê Xuân Sang Trang| 2
Mc tiêu khám phá ra mi quan h gia các bin v mô đn giá chng
khoán đƣ đc rt nhiu công trình nghiên cu trên th gii đ cp, c th lƠ:
Mt lƠ, công trình nghiên cu ca Udegbunam and Eriki (2001) đƣ nghiên
cu trên th trng chng khoán Nigeria cho kt qu (lm phát có quan h nghch
vi hƠnh vi giá c phiu trên th trng).
Hai lƠ, công trình nghiên cu ca Al-Qenae, Li and Wearing (2002) trong
nhiên cu ca h v nh hng ca thu nhp c phiu (yu t kinh t vi mô), lm
phát vƠ lƣi sut (yu t kinh t v mô) lên giá c phiu ti th trng chng khoán
Kuwait, đƣ khám ra rng yu t v mô nêu trên có nh hng lên giá c phiu mt
cách ph đnh.
Ba là, công trình nghiên cu ca Docking and Koch (2005) khám phá đc
mi quan h trc tip gia chính sách c tc vƠ bin đng giá c phiu.
Bn lƠ, công trình nghiên cu ca Smith (2002) cho thy có mi quan h
gia giá vƠng vƠ ch s chng khoán ca Nht Bn, các nc Chơu Âu trong thi
gian t tháng 1 nm 1991 đn tháng 10 nm 2001. Tuy nhiên mi quan h xy ra
rt yu vƠ trong ngn hn
NgoƠi ra còn nhiu công trình nghiên cu khác na nhng do (điu kin,
kh nng, thi gian) hn ch nên tác gi cha th tip cn đ tham kho thêm. Tuy
nhiên vi bn công trình nghiên cu nêu trên ch ra rng kt qu nghiên cu đt
đc các quc gia khác nhau thng không tng đng vì nn kinh t vƠ th
trng chng khoán mi quc gia đu có đc thù vƠ mc đ phát trin riêng bit.
Cng ging các quc gia khác, th trng chng khoán Vit Nam ít nhiu
cng chu s tác đng ca các bin v mô, tuy nhiên do đc thù lƠ th trng còn
non tr vƠ nn kinh t Vit Nam có nhng nét đc trng riêng nên mc đ nh
hng ca các bin v mô đn giá chng khoán rt khác so vi kt qu ca các
nc trên th gii, trong khu vc. Chính vì lỦ đó, đ tƠi “ Tác đng ca các bin v
mô: Lƣi sut, lm phát , t giá và giá vàng đn VN-INDEX” đƣ đc chn đ
nhiên cu. Hy vng rng kt qu nghiên cu s góp phn giúp cho nhng ai quan
CHNG 1 GII THIU
Lê Xuân Sang Trang| 3
tơm đn đ tƠi có nhng nhn đnh sơu sc v các bin v mô tác đng đn VN-
INDEX, đ t đó có nhng quyt đnh hp lỦ hn trong công vic.
1.2. VN NGHIÊN CU
Th trng chng khoán Vit Nam lƠ th trng non tr so vi các th
trng khác trong nn kinh t. Song s đóng góp ca th trng cho s phát trin
ca nn kinh t lƠ không th ph nhn. Th trng đƣ giúp cho nhƠ đu t đn gn
hn vi doanh nghip, qua đó doanh nghip có c hi tip cn vi ngun vn ln
đ thc hin các d án. Tuy nhiên, do tính non tr ca th trng (th trng chng
khoán Vit Nam ch tht s phát trin t giai đon sau khi lut chng khoán ban
hành: giai đon sau nm 2006 tr đi). Vì vy th trng còn nhiu vn đ cn gii
quyt nh: c s h tng, c s pháp lỦ, tính minh bch, cng nh bin đng ca
th trng…đ có th to nên mt th trng chng khoán hiu qu vƠ cnh tranh
hn.
Mt trong nhng vn đ mƠ nhiu ngi quan tơm đó lƠ các bin kinh t v
mô (lƣi sut, lm phát, t giá và giá vàng) tác đng nh th nƠo đn VN-INDEX.
Ti mt s quc gia trên th gii cng nh trong khu vc, vn đ nƠy đƣ đc
nhiu công trình nghiên cu. Tuy nhiên, Vit Nam hin nay ch có vài công trình
nghiên cu liên quan đn s bin đng ca ch s giá chng khoán:
Mt lƠ, ca tác gi Nguyn Vit Tin (trng đi hc Bách Khoa thƠnh ph
H Chí Minh) nghiên cu v “S nh hng ca các t s tƠi chính lên hƠnh vi giá
c phiu”
Hai lƠ, ca tác gi Nguyn Phú Hiu (Trng đi hc M thƠnh ph H Chí
Minh), nghiên cu “nh hng ca các yu t kinh t v mô đn ch s giá c
phiu trên th trng chng khoán Vit Nam”. Tuy nhiên trong công trình nghiên
cu, tác gi s dng ba bin v mô đó lƠ (t giá USD/VND, lm phát vƠ lƣi sut
bình quân trên th trng liên ngơn hƠng).
CHNG 1 GII THIU
Lê Xuân Sang Trang| 4
Ba lƠ, ca tác gi Hunh Thanh Bình (Trng đi hc M thƠnh ph H
Chí Minh), nghiên cu “Tác đng ca giá vƠng, giá du vƠ các ch s chng khoán
ln trên th gii đn ch s chng khoán Vit Nam”.
ng trc tình hình nh vy, vn đ nghiên cu ca đ tƠi “ S tác đng
ca các bin v mô: Lƣi sut, lm phát, t giá và giá vàng đn VN-INDEX” trên c
s nghiên cu lp li các nghiên cu khác trên th gii, đc bit lƠ da trên công
trình nghiên cu trong nc ca tác gi (Nguyn Phú Hiu) vƠ (Hunh Thanh
Bình) nhng trong bin lƣi sut, đ tƠi s dng lƣi sut cho vay khu vc phi sn
xut, giá vƠng đc ly theo giá vƠng trong nc nhm cho ra kt xác vi thc t
hn. Bi trong thc t th trng tƠi chính ca Vit Nam lƣi sut liên ngơn hƠng
ch mang tính tham kho ch không th da vƠo đó đ tính chi phí đu t, đng
thi giá vƠng ca Vit Nan cha có tính liên thông vi giá vƠng th gii. Vi
nhng vn đ nêu trên mong rng đ tƠi tr li các cơu hi sau:
Mt lƠ, tr li cho cơu hi mƠ nhiu ngi quan tơm nêu trên.
Hai lƠ, cung cp thêm c s lỦ thuyt vƠ nhng phơn tích sơu sc v nhng
vn đ liên quan đn đ tƠi, t đó giúp thc hin nhng hot đng liên quan đn
giao dch c phiu trên th trng chng khoán đt hiu qu hn.
1.3. CÂU HI VÀ MC TIÊU NGHIÊN CU
gii quyt đc vn đ nghiên cu nêu trên, đ tƠi tp trung tr li
nhng cơu hi nghiên cu quan trng sau đơy:
Mt lƠ, nhng bin v mô (lƣi sut cho vay trong khu vc phi sn xut, lm
phát, t giá USD, giá vƠng trong nc) tác đng nh th nƠo đn VN-INDEX
Hai là, vic hiu bit mi quan h gia các bin v mô vƠ VN-INDEX có ý
ngha nh th nƠo đi vi công ty chng khoán vƠ nhƠ đu t.
Ba lƠ, phơn tích mc đ nh hng ca các bin v mô (lƣi sut cho vay
trong khu vc phi sn xut, lm phát, t giá USD vƠ giá vƠng trong nc) đn VN-
INDEX
CHNG 1 GII THIU
Lê Xuân Sang Trang| 5
Bn lƠ, so sánh kt qu đt đc ca nghiên cu vi kt qu ca nhng
nghiên cu có trc trong nc vƠ trên th gii.
1.4. PHM VI NGHIÊN CU
D liu nghiên cu đc thu thp, x lỦ, tính toán vƠ phân tích trong giai
đon t 01/01/2006 đn 31/12/2010.
Nghiên cu s dng giá c phiu ph thông đc niêm yt trên sƠn giao
dch chng khoán thƠnh ph H Chí Minh (HOSE)
Lƣi sut cho vay trong khu vc phi sn xut ca mt s NHTM mang tính
đi din trên đa bƠn thƠnh ph H Chí Minh
Lm phát (Inflation) đc đo bng ch s giá tiêu dùng (Consumer price
index ậ CPI)
T giá đô la M (Exchange rate of USD-EXC).
Giá vƠng trong nc đc niêm yt trên trang vew ca cc thng kê
Tt c các ch tiêu khác nh (hƠnh vi nhƠ đu t, t l chi tr c tc, t s
tƠi chính, quy mô th trng …) không thuc phm vi nghiên cu ca đ tƠi .
1.5. Ý NGHA TÀI
Kt qu nghiên cu ca đ tƠi có Ủ ngha quan trng đi vi cá nhơn tác gi,
vi các nhƠ đu t cng nh các công ty chng khoán hiu r hn nhng yu t
kinh t v mô (lƣi sut cho vay khu vc phi sn xut, lm phát, t giá và giá vàng
trong nc) đƣ tác đng nh th nƠo đn VN-INDEX. Qua đó cng c thêm kin
thc cho bn thơn trong quá trình công tác, nghiên cu vƠ giao dch chng khoán.
Kt qu nghiên cu hy vng b sung thêm mt c s lỦ thuyt nh mt
kênh thông tin mang tính tham kho khoa hc cho hot đng liên quan đn th
trng chng khoán Vit Nam
1.6. B CC LUN VN
Kt cu lun vn gm 5 chng vƠ đc trình bƠy nh sau:
Chng 1: Gii thiu đ tƠi
Chng 2: C s lỦ thuyt
CHNG 1 GII THIU
Lê Xuân Sang Trang| 6
Chng 3: Phng pháp nghiên cu
Chng 4: Phơn tích d liu vƠ kt qu nghiên cu
Chng 5: Kt lun vƠ kin ngh
1.7. TÓM TT
Xác đnh đ tƠi nghiên cu v mi quan h gia các bin v mô đn giá c
phiu lƠ rt quan trng vƠ đƣ đc nhiu công trình nghiên cu trên th gii thc
hin, tuy nhiên Vit Nam có rt ít công trình nghiên cu v vn đ nƠy. Vì vy
chng mt đƣ đa ra lỦ do nghiên cu, vn đ nghiên cu “ S tác đng ca các
bin v mô: lƣi sut, lm phát, t giá và giá vàng đn VN-INDEX” . Bên cnh đó,
chng mt đƣ ch r nhng cơu hi vƠ mc tiêu nghiên cu c th nh (nghiên
cu tp trung bn yu t : lƣi sut cho vay trong khu vc phi sn xut, lm phát, t
giá USD vƠ giá vƠng trong nc đn VN-INDEX) trong thi gian t 01/01/2006
đn 31/12/2010. T đó lƠm tin đ mang tính khoa hc cho nghiên cu ca nhng
chng tip theo ca đ tƠi.
Lê Xuân Sang Trang| 7
CHNG 2: C S LÝ THUYT
Trong chng này, lun vn s trình bày c s lý thuyt bao gm :
Mt là, ch s VN-INDEX, din bin ca ch s VN-INDEX trong giai đon
2006 đn 2010.
Hai là, tác đng ca các bin v mô: lãi sut, lm phát, t giá và giá vàng
đn VN-INDEX.
Ba là, phân tích đánh giá các kt qu nghiên cu có trc liên quan đn
vn đ nghiên cu, sau đó đa ra nhn xét chung v kt qu nghiên cu này.
2.1. CH S GIÁ C PHIU VIT NAM VN-INDEX GIAI ON 2006-
2010
2.1.1. Khái nim và công thc tính ch s giá c phiu VN-INDEX
Khái nim: VN-INDEX lƠ ch s đc xơy dng da trên giá tr th trng
ca tt c các c phiu đc niêm yt trên s giao dch chng khoán thƠnh ph H
Chí Minh (SGDCK-TPHCM). Nh vy s bin đng ca giá c phiu đc niêm
yt trên SGDCK-TPHCM s đc phn ánh rõ nét qua s bin đng ch s VN-
INDEX.
Công thc tính: ch s VN-INDEX đc tính theo phng pháp bình quơn
gia quyn (phng pháp Passcher) vƠ có công thc sau :
0
.
.
n
tt
i
P
n
t
i
qp
I
qp
Trong đó :
P
I
: ch s giá Passcher
t
P
: giá thi k t
0
P
: giá thi k gc
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 8
t
q
: khi lng (quyn s) thi đim tính toán (t) hoc c cu ca
khi lng thi đim tính toán .
i : c phiu i tham gia tính ch s giá.
n : s lng c phiu đa vƠo tính ch s
Ch s giá bình quơn Passcher lƠ ch s giá bình quơn gia quyn giá tr ly
quyn s lƠ quyn s thi k tính toán, vì vy kt qu tính s ph thuc vƠo c cu
quyn s (c cu chng khoán niêm yt) thi tính toán .
2.1.2. Din bin ca ch s VN-INDEX giai đon 2006-2010.
Nm 2006 lƠ mt nm đáng ghi nh ca th trng chng khoán Vit Nam
khi ch s giá c phiu VN-INDEX tng mnh, ch s VN-INDEX đt mc k lc
lƠ 809.86 đim (tng 146% so vi đu nm) vƠo nhng tháng cui nm, tuy nhiên
vƠo phiên giao dch cui nm ch s VN-INDEX ch còn 751.77 đim .
Biu đ 2.1: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2006
(Ngun: S giao dch chng khoán TP.HCM)
Nm 2007 th trng chng khoán tht s tr nên quá nóng sau mt nm
2006 tng đim ngon mc ca th trng. trong nm nƠy, rt nhiu nhƠ đu t đƣ
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 9
tham gia th trng nhm mc đích thu đc li nhun cao nh mong đi. Cui
nm 2007 VN-INDEX đt 927.02 đim, ngha lƠ đƠ tng 25% so vi đim VN-
INDEX phiên cui nm 2006
Biu đ 2.2: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2007
(Ngun: S giao dch chng khoán TP.HCM)
S tng trng nóng ca th trng chng khoán trong nm 2007 lƠ du
hiu báo trc nm 2008 chng khoán s gp nhiu khó khn. Trong nm 2007 có
du hiu cho thy th trng đang điu chnh (cui nm 2007 có mt đt điu
chnh mnh), lúc nƠy nn kinh t đang phát trin mnh vƠ kh nng ch s VN-
INDEX s chng li.
Tuy nhiên vƠo nhng tháng đu ca nm 2008 nn kinh t ri vƠo lm phát
cao vƠ lúc nƠy chính ph phi dung bin pháp tht cht tin t đ kìm ch lm
phát, nhng do chính ph tht cht tin t quá mc lƠm nh hng mnh đn th
trng chng khoán (chng khoán gim sút nhanh chóng) .
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 10
Biu đ 2.3: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2008
(Ngun: S giao dch chng khoán TP.HCM)
Bc sang nm 2009, có th thy th trng chng khoán đƣ phc hi
nhanh, ch s VN-INDEX đt đc 494,77 đim vƠo phiên giao dch cui nm. S
phc hi nƠy cho thy s nh hng ca chính sách tin t, s hi phc ca nn
kinh t cùng vi các chính sách kích cu đc trin khai đúng hng lƠ đng lc
chính giúp th trng chng khoán hi phc trong nm 2009.
Biu đ 2.4: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2009
(Ngun: S giao dch chng khoán TP.HCM)
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 11
Trên đƠ phc ca nm 2009 th trng chng khoán ca nm 2010 tip tc
tng trng, tuy không nóng nh s tng trng ca nhng nm 2006, 2007
nhng mang tính n đnh.
Biu đ 2.5: Biu đ ch s VN-INDEX nm 2010
(Ngun: S giao dch chng khoán TP.HCM)
2.2. TÁC NG CA CÁC BIN V MÔ (LĩI SUT, LM PHÁT, T GIÁ
N VN-INDEX)
Trong công trình nghiên cu ca Gordon, Myron J. (1962) đƣ ch ra mi
liên h gia tng trng c tc vƠ giá tr ca li nhun c phiu.
LỦ thuyt v đnh giá c tc ca Gordon vn thng b gii nghiên cu cho
rng chúng quá đn gin, tuy nhiên chúng vn thng đc s dng trong nhiu
trng hp. LỦ thuyt nƠy đƣ đc gii thích bi Hurley and Johnson (1994) vi
s trình bƠy đn gin nht, cho rng hin giá ca mt c phiu thì đc xác đnh
theo công thc :
0
il
i
ii
D
V
Kg
(2.1)
Trong đó :
0i
V
lƠ giá c phiu trong thi đim hin ti
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 12
il
D
lƠ c tc ca c phiu đc công ty tr trong nhng thi đon
i
K
lƠ t sut li nhun yêu cu ca nhƠ đu t trong tng lai
i
g
lƠ tc đ tng trng c tc trong tng lai.
T công thc (2.1) ch ra rng giá c phiu b tác đng trc tip bi ba bin
trong phng trình trong đó bin c tc vƠ tc đ tng trng trong tng lai có
quan h t l thun vi giá c phiu đng thi bin t sut li nhun yêu cu ca
nhƠ đu t có quan h t l nghch vi giá c phiu. Nh vy nhng bin s kinh
t v mô nƠo lƠm thay đi giá tr ca các bin trong phng trình s lƠm thay đi
giá c phiu ngha lƠ s lƠm thay ch s VN-INDEX
2.2.1. Tác đng ca lãi sut đn VN-INDEX
Khi bƠn v ch tiêu lƣi sut s có nhiu cách hiu khách nhau, tuy nhiên
theo Frederic, S.M and Stanley, G.E (2008) lƣi sut thc cht chính lƠ t sut li
nhun yêu cu . Mi quan h gia lƣi sut vƠ giá trái phiu đc th hin thông
qua phng trình sau;
(2.2)
Trong đó:
i lƠ lƣi sut,tc li tc đáo hn.
lƠ li sut d kin
lƠ mnh giá ca trái phiu
là giá mua ban đu ca trái phiu chit khu
T phng trình (2.2) ta thy lƣi sut vƠ giá trái phiu có quan h nghch
bin đ hiu rõ hn ta xem xét quan h cung cu ca trái phiu da trên quan h
gia lƣi sut vƠ giá theo đ th sau:
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 13
th 2.1: quan h cung cu ca trái phiu
Ga đnh rng các bin kinh t khác gi cho không đi ch có giá vƠ lƣi sut
ca trái phiu thay đi t đ th trên ta thy ti đim cơn bng C giá trái phiu lƠ
850 usd tng ng vi lƣi sut 17.6% vƠ lng trái phiu lƠ 300 t usd. Khi lãi
sut tng t 17.6% đn 25% lúc đó lng cung duy chuyn t C n G giá trái
phiu gim t 850 đn 800usd vƠ lng cung gim còn 200 t usd. Khi lƣi sut
gim t 17.6% xung 11.1% , lng cung duy chuyn t C đn H gía trái phiu
tng t 850 lên 900usd vƠ lng cung tng lên 400 t usd nh vy khi lƣi sut tng
giá trái phiu gim vƠ lƣi sut gim giá trái phiu tng
T đ th trên ch ra mi quan h cung cu bình thng vi giá bên trái
trc tung vƠ lng trên trc hoƠnh. Do lƣi sut tng ng vi mi mc giá trái
phiu đc biu th trên trc tung bên phi, nên đ th nƠy cng cho phép chúng ta
đc đc lƣi sut cơn bng khi bit giá trái phiu. iu quan trng lƠ đ th cung
cu ging nh hình trên có th v cho bt k loi trái phiu, c phiu nƠo, bi vì
Giá trái phiu, đô la
Lƣi sut, %
1.000
950
900
P
*
= 850
800
750
500
400
200
100
300
•
•
•
•
•
•
•
•
•
B
E
F
G
C
B
D
H
I
BD
BS
33,0
25,0
17,6 = i
*
5.3
11,1
0,0
Lng trái phiu, Q
B
(t đô la)
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 14
đi vi mi trái phiu c phiu, lƣi sut ( li sut đáo hn hay t sut sinh li ) vƠ
giá đu có mi quan h t l nghch.
Khi lƣi xut trái phiu tng dn đn lƣi xut cho vay khu vc phi sn xut
tng theo ngha lƠ t sut li nhun ca nhƠ đu t trong tng lai tng dn đn giá
c phiu gim
Tóm li khi lƣi sut cho vay khu vc phi sn xut tng dn đn ch s
VN-INDEX gim vƠ khi lƣi sut cho vay khu vc phi sn xut gim ch s VN-
INDEX tng theo
2.2.2. Tác đng ca lm phát đn VN-INDEX
Theo Frederic, S.M and Stanley, G.E (2008) thì lãi sut danh ngha bng
lãi sut thc t
cng vi t l lm phát d kin
(2.3)
T phng trình (2.3) ch ra rng s thay đi trong lm phát d kin lƠm
dch chuyn đng cung vƠ đng cu ngha lƠ s lƠm thay đi giá ca trái phiu,
c phiu. th bên di s minh ha điu nƠy
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 15
th 2.2: quan h cung cu ca trái phiu có tác đng ca lm phát
T đ th ta thy: gi s ban đu lm phát d kin bng 5%, đng cung
vƠ đng cu
ct nhau ti đim 1, đim có giá trái phiu cơn bng lƠ
vƠ lƣi sut lƠ
. Nu lm phát d kin tng lên 10%, li tc d kin thu đc t
trái phiu so vi tƠi sn thc t gim ti bt k mc giá trái phiu vƠ lƣi sut cho
trc nƠo. Kt qu lƠ, cu v trái phiu gim vƠ đng cu dch chuyn sang trái
t
đn
. S gia tng trong lm phát d kin cng lƠm dch chuyn đng
cung. Ti bt k mc giá cho trc nƠo ca trái phiu vƠ lƣi sut, chi phí thc t
ca vic vay n đu gim, qua đó lƠm tng lng cung v trái phiu vƠ đng
cung dch chuyn sang phi, t
đn
.
Khi đng cung vƠ đng cu dch chuyn đ đáp li s thay đi trong lm
phát d kin, trng thái cơn bng di chuyn t đim 1 đn đim 2, tc giao đim
ca đng
và
, giá cơn bng ca trái phiu gim t
xung
, lƣi sut
tng t
đn
. iu quan trng mô hình trên áp dng cho bt k loi trái phiu,
c phiu bi mi trái phiu vƠ c phiu đu có giá t l nghch vi lƣi sut.
Giá trái phiu
Lƣi sut
P
1
P
2
•
•
2
1
BD
1
BS
1
i
2
i
1
Lng trái phiu, Q
B
BS
2
BD
2
CHNG 2. C S LÝ THYT
Lê Xuân Sang Trang| 16
Tóm li khi lm phát tng thì ch s VN-INDEX gim vƠ ngc li khi lm
phát gim thì ch s VN-INDEX tng.
2.2.3. Tác đng ca t giá đn VN-INDEX
Theo Trn Ngc Th vƠ Nguyn Ngc nh (2009). LỦ thuyt hiu ng
Fisher quc t, có mi quan h chính xác gia chênh lch lƣi sut ca hai nc vƠ
thay đi t giá hi đoái d kin. Mi quan h đó đc th hin trong phng trình
sau:
(2.4), trong đó:
lƠ phn trm thay đi trong giá tr ca ngoi t
lƠ lƣi sut trong nc
lƠ lƣi sut nc ngoƠi
T phng trình (2.4) ta thy rng khi
s dng. Tc lƠ, đng
ngoi t tng giá khi lƣi sut nc ngoƠi thp hn lƣi sut trong nc. S tng giá
nƠy s ci thin t sut sinh li t nc ngoƠi cho các nhƠ đu t trong nc, lƠm
cho t sut sinh li t chng khoán nc ngoƠi tng t vi t sut sinh li t
chng khoán trong nc. Ngc li, khi
s ơm. Tc lƠ, đng ngoi t s
gim giá khi lƣi sut nc ngoƠi cao hn lƣi sut trong nc. S gim giá nƠy s
lƠm gim t sut sinh li t chng khoán nc ngoƠi di góc nhìn ca các các
nhƠ đu t trong nc, lƠm cho t sut sinh li t chng khoán nc ngoƠi không
cao hn t sut sinh li t chng khoán trong nc.
Tóm li, khi các yu t khác không thay đi nhng ch có yu t t giá hi
đoái thay đi thì lng cung cu ca th trng chng khoán trong nc không
thay đi ngha lƠ t giá hi đoái không tác đng đn giá chng khoán hay nói cách
khác t giá hi đoái gia USD vƠ VND không tác đng trc tip đn ch s VN-
INDEX
Tác đng ca t giá đn giá chng khoán đƣ đc rt nhiu công trình
nghiên cu khác nhau, tuy nhiên vn không có s thng nht v chiu ca s tác
đng. Mt vƠi công trình nghiên cu cho rng t giá có quan h cùng chiu vi giá