slide kinh tế môi trường _ bài giảng 3 - nguyên nhân suy thoái môi trường

Kinh tế Môi trường
Bài giảng 3
Ngun nhân suy thối mơi trường
© PHÙNG THANH BÌNH
2008

A. Hiệu quả kinh tế và thò
trường
B. Thất bại thò trường
C. Thất bại chính sách
Đề cương đề nghò:

1.Một số khái niệm quan trọng
2.Hiệu quả kinh tế: Hiệu quả
tư nhân so với hiệu quả xã
hội
A. Hiệu quả kinh tế và thò
trường

Giá sẵn lòng trả

Giá trò của một hàng hóa đối với cá
nhân là giá mà cá nhân đó sẵn lòng trả
cho hàng hóa đó.

Nhân tố ảnh hưởng WTP cá nhân?

Giá sẵn lòng trả cũng phản ánh khả

năng chi trả

Tổng giá sẵn lòng trả vs Giá sẵn lòng
trả biên

0
10
20
30
40
1
2 3
4
5
6
Ñôn vò haøng hoùa
0
10
20
30
40
1
2 3
4
5 6
a
b
Ñôn vò haøng hoùa
$
$

Hình 3.1
a
b

Giá sẵn lòng trả

Khi số lượng mua tăng thêm, giá
sẵn lòng trả cho từng đơn vò hàng
hóa tăng thêm thường giảm xuống.

Giá sẵn lòng trả biên (MWTP) diễn
tả giá sẵn lòng trả của một người
cho một đơn vò dòch vụ hay hàng
hóa tăng thêm.

Cầu

Đường cầu là một cách khác thể hiện mối
quan hệ của giá sẵn lòng trả biên.

Đường cầu cá nhân/đường giá sẵn lòng trả
biên cho một hàng hóa hay dòch vụ là một
cách để khái quát hóa thái độ và khả năng
tiêu dùng cá nhân của một người đối với
hàng hóa đó, nên mối quan hệ này sẽ khác
nhau giữa các cá nhân khác nhau.

Tổng cầu/WTP

Trên thực tế khi phân tích các vấn đề chất lượng môi

trường và chính sách kiểm soát ô nhiễm, … người ta
thường tập trung vào hành vi của các nhóm hơn là
hành vi của từng cá nhân đơn lẻ, nên mối quan tâm
là tổng cầu/WTP biên của các nhóm xác đònh.

Đường tổng cầu đối với một hàng hóa thò trường là
tổng theo trục hoành các đường cầu cá nhân thường
được nhóm theo khu vực đòa lý.

A
Lửụùng cau cuỷa A
$
B
$
C
$
Toồng
$
10 6
8
24
Lửụùng cau cuỷa B
Lửụùng cau cuỷa C
Toồng cau
734
8
15
Hỡnh 3.4
Toồng cau/WTP

Lợi ích

Khi môi trường được cải thiện, người ta nhận
được lợi ích; khi chất lượng môi trường suy
giảm, lợi ích bò mất đi, người ta bò thiệt hại.
Làm sao để đo lường lợi ích?

Lợi ích người ta nhận từ điều gì đó bằng
lượng họ sẵn lòng trả cho nó.

Tuy nhiên, đường cầu thông thường có một
số vấn đề khi đo lường lợi ích trên thực tế.

Löôïng
q
b
a
2
q
1
$
Hình 3.4

Chi phí cơ hội

Chi phí cơ hội để sản xuất ra một sản phẩm nào đó là giá trò tối đa của các sản phẩm khác lẽ ra đã được sản xuất
NẾU ta không sử dụng các nguồn lực để sản xuất hàng hóa đang xem xét.

Chi phí cơ hội bao gồm không chỉ các chi phí bằng tiền.


Làm thế nào để đo lường chi phí cơ hội?

Đường chi phí

Chi phí biên đo lường lượng chi
phí gia tăng khi tăng thêm một đơn
vò sản phẩm được sản xuất.

Tổng chi phí là chi phí sản xuất ra
tổng số lượng sản phẩm.

0
1
Xuaát löôïng
10
2 3 4 5 6
5
15
20
25
30
0
1
Xuaát löôïng
10
2 3 4 5 6
5
15
20
25

30
35
a
$
$
Hình 3.6
MC

Cung và đường chi phí biên, tổng cung

Chi phí sản xuất biên là yếu tố chính
trong việc xác đònh hành vi cung của
các công ty trong thò trường cạnh tranh.
Đường chi phí biên của một công ty là
đường cung.

Đường tổng cung của các xí nghiệp sản
xuất ra cùng một loại sản phẩm là tổng
các đường cung của các xí nghiệp theo
trục hoành.

Xuất lượng
q*
$
a
b
MC
1
MC
2

Công nghệ 1
Công nghệ 2
Cải tiến công nghệ
Hình 3.8

Nguyên tắc cân bằng biên

Một nguyên tắc kinh tế học sẽ được sử dụng
nhiều ở các chương tiếp theo

Xem xét một doanh nghiệp có hai nhà máy
sản xuất cùng một loại sản phẩm:

Nhà máy A: Công nghệ củ, lạc hậu

Nhà máy B: Công nghệ mới, hiện đại hơn

Mục tiêu: Sản xuất 100 đơn vò sản phẩm với
chi phí thấp nhất?

Saỷn lửụùng nhaứ maựy A
$
$
38 50 62
12
Nhaứ maựy A Nhaứ maựy B
50
MC
A
MC

B
8
a
b
c
d
e
Saỷn lửụùng nhaứ maựy B
Hỡnh 3.9

Hiệu quả kinh tế

Quan điểm chính yếu của hiệu quả kinh tế là nên có
sự cân bằng giữa lợi ích biên và chi phí biên của quá
trình sản xuất.

Lưu ý ta quan tâm khái niệm hiệu quả có thể áp dụng
cho tổng thể nền kinh tế:

Chi phí biên: Bao gồm toàn bộ các chi phí của việc sản
xuất ra một đơn vò nhất đònh, bất kể ai là người gánh chòu
và có được đònh giá thò trường hay không (OC biên).

Lợi ích biên: Thể hiện tất cả giá trò xã hội gán cho một đơn
vò nhất đònh, kể cả các giá trò phi thò trường (WTP biên).

Hiệu quả xã hội

Hiệu quả xã hội đòi hỏi tất cả giá trò thò
trường và phi thò trường hợp thành trong

lợi ích biên và chi phí biên của sản
xuất. Nếu điều này được thỏa mãn, hiệu
quả xã hội đạt được khi lợi ích biên
bằng chi phí biên của quá trình sản
xuất.

Xác đònh mức sản lượng đạt hiệu quả
xã hội?

Sản lượng
Q
Giá
a
b
MWTP
(Giá sẵn lòng trả biên)
MC
(Chi phí biên)
P
c
E
E
Hình 4.1


MWTP: đường giá sẵn lòng trả biên, tổng
hợp.

MC: đường chi phí biên, tổng hợp.


Mức sản lượng hiệu quả xã hội là Q
E
.

Cách khác để xác đònh mức sản lượng hiệu
quả xã hội là giá trò lợi ích ròng (thặng dư xã
hội), được đònh nghóa là tổng WTP – tổng chi
phí. Khi đạt mức sản lượng hiệu quả xã hội
thì giá trò lợi ích ròng sẽ lớn nhất. SS = CS +
PS.
Hiệu quả xã hội


Liệu một hệ thống thò trường
có cho kết quả đạt hiệu quả
xã hội không? (Q
E
)

Điều kiện gì để hệ thống thò
trường cho kết quả đạt hiệu
quả xã hội?

Thò trường và hiệu quả xã hội

Cân bằng trong thò trường cạnh tranh
Sản lượng
Q
Giá
P

M
M
S
D
Hình 4.2


Hỏi: Trên thực tế, Q
E
và Q
M
ở Hình 4.1 và 4.2
có giống nhau không?

Trả lời: Giống nhau nếu và chỉ nếu đường
cung và cầu thò trường (S & D) giống đường
chi phí biên và đường WTP biên.

Tuy nhiên, khi đề cập đến giá trò môi trường,
có thể có sự khác biệt đáng kể giữa giá trò thò
trường và giá trò xã hội. Đây được gọi là
THẤT BẠI THỊ TRƯỜNG.
Thò trường và hiệu quả xã hội