pháp luật về phát hành đấu giá cổ phần và niêm yết chứng khoán

TS. Lê Vũ Nam, Giảng viên Khoa Kinh tế, ðHQG TP. HCM,
Gi
ảng viên các Chương trình ðào tạo cấp
Chứng chỉ hành nghề kinh doanh chứng
khoán c
ủa UBCKNN.
PHẦN I
CÁC HÌNH THỨC THAM GIA TTCK CỦA DN
Trên thị trường sơ cấp: với tư cách là tổ chức
phát hành chứng khoán ñể huy ñộng vốn và
cung c
ấp hàng hoá cho TTCK.
Trên thị trường thức cấp:
Là tổ chức niêm yết.
Là nhà ñầu tư mua bán chứng khoán.
CÁC HÌNH THỨC THAM GIA TTCK CỦA DN
CTCP
Thị trường sơ cấp
Thị trường thứ cấp
Phát hành chứng khoán
Mua bán lại chứng
khoán ñã phát hành
Bán qua BLPH
hoặc ñại lý
(CTCK)
Bán ñấu giá tại
TTGDCK hoặc
CTCK
Niêm yết/ðăng ký giao
dịch
KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI PHÁT HÀNH

CH
ỨNG KHOÁN
 Khái niệm phát hành ck: Phát hành ck là việc chào bán ck
trên th
ị trường sơ cấp.
 Phân loại phát hành ck:
 Căn cứ vào ñợt phát hành:Phát hành lần ñầu và phát hành bổ
sung.
 Căn cứ vào tính chất ñợt phát hành:Phát hành trực tiếp và phát
hành gián ti
ếp.
 Căn cứ vào phương thức phát hành: Phát hành chào bán toàn
ph
ần và Phát hành chào bán từng phần.
 Căn cứ vào phạm vi phân phối:
Phát hành nội bộ (riêng lẻ).
Phát hành ra công chúng:
 Phát hành lần ñầu ra công chúng (IPO).
 Phát hành cổ phiếu bổ sung ra công chúng.
SỰ ðIỀU CHỈNH PHÁP LUẬT VỀ PHÁT HAÀH
CHỨNG KHOÁN
 Các nc theo h thng thông lut (Common Law)
nh
 Anh, M, Úc…:
 Pháp luật về công ty ñiều chỉnh cả hoạt ñộng
phát hành ck riêng lẻ và ra công chúng.
 Pháp luật về chứng khoán ñiều chỉnh hoạt ñộng
và vận hành của TTCK.
 Các nc theo h thng lut Châu Âu lc ña (Civil
Law) nh

 Pháp và mt s nc Châu Âu:
 Pháp luật về công ty ñiều chỉnh hoạt ñộng phát
hành ck riêng lẻ.
 Pháp luật về chứng khoán ñiều chỉnh phát hành
ck ra công chúng.
SỰ ðIỀU CHỈNH PHÁP LUẬT VỀ PHÁT HAÀH
CHỨNG KHOÁN
 Ti Vit Nam: Pháp luật về doanh nghiệp ñiều chỉnh phát
hành ch
ứng khoán ñể phân phối nội bộ; Pháp luật về
chứng khoán ñiều chỉnh phát hành chứng khoán ra công
chúng, hoạt ñộng quản lý, ñiều hành TTCK (Khoản 6 ðiều
87 Lu
ật doanh nghiệp năm 2005; ðiều 1 Luật chứng
khoán ngày 23/06/2006).
Trong chương trình chỉ ñề cập việc phát hành chứng
khoán ra công chúng theo quy
ñịnh của Pháp luật về
chứng khoán.
PHÁT HÀNH CHỨNG KHOÁN RIÊNG LẺ
 Khái niệm: Là việc phát hành ñể phân phối cho một số
lượng nhà ñầu tư ñã ñược xáx ñịnh trước.
 Hình thức:
 Phát hành cổ phiếu lần ñầu cho các cổ ñông sách lập tại
th
ời ñiểm thành lập doanh nghiệp.
 Phát hành phân phối cho cổ ñông hiện hữu.
 Phát haàh cổ phiếu ñể trả cổ tức, thưởng.
 Phát hành ñể phân phối cho cổ ñông chiến lược, người lao
ñộng, người quản lý.

 Quy trình thực hiện:
 ðại hội ñồng cổ ñông thông qua phương án phát hành, số
lượng, loại cổ phiếu phát hành.
 Hội ñồng quản trị quyết ñịnh thời ñiểm, giá, cách phân phối.
 ðiều chỉnh lại vốn ñiều lệ.
 Báo cáo cơ quan có thẩm quyền.
ðẶC ðIỂM CỦA HOẠT ðỘNG PHÁT HÀNH
CHỨNG KHOÁN RA CÔNG CHÚNG
ðược pháp luật ñiều chỉnh chặt chẽ.
ðược cơ quan quản lý Nhà nước về chứng khoán
cấp phép hoặc giấy CNPH.
Cổ phiếu phát hành ra công chúng thường ñược
giao dịch tại các SGDCK sau khi ñáp ứng ñược các
ñiều kiện niêm yết.
Tuân thủ các quy ñịnh về công bố thông tin, chế ñộ
kế toán, kiểm toán.
Phải thông qua tổ chức trung gian.
ðối tượng phân phối không hạn chế.
Lượng cổ phiếu phát hành phải ñạt quy mô nhất
ñịnh.
QUẢN LÝ PHÁT HÀNH CK RA CÔNG CHÚNG
Theo chế ñộ quản lý chất lượng (chế ñô cấp
phép):
 Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về ck và TTCK
xem xét, ñánh giá chất lượng của cổ phiếu phát
hành ra công chúng thông qua việc thẩm ñịnh nội
dung của ñợt phát hành trên cơ sở các ñiều kiện
do pháp luật quy ñịnh.
 Phù hợp ở những nước mới hình thành TTCK, hệ
thống pháp luật còn thiếu ñồng bộ, tiêu chuẩn kế

toán, kiểm toán chưa ñầy ñủ rõ ràng, nhà ñầu tư
thiếu kinh nghiệm.
QUẢN LÝ PHÁT HÀNH CK RA CÔNG CHÚNG
Theo chế ñộ công bố thông tin (chế ñô ñăng ký):
 Tổ chức phát hành phải cung cấp ñầy ñủ các thông
tin quan trọng của công ty cho những nhà ñầu tư ñể
họ có thể ñánh giá chất lượng cổ phiếu và ñưa ra
quyết ñịnh ñầu tư. Cơ quan quản lý không ñứng ra
xem xét chất lượng cổ phiếu mà chủ yếu tập trung
giám sát chế ñộ công bố thông tin của tổ chức phát
hành.
 Áp dụng ở các nước có TTCK phát triển, chế ñộ
công bố thông tin và chế ñộ kế toán, kiểm toán rõ
ràng, văn hoá kinh doanh chứng khoán của nhà ñầu
tư ñã hình thành và phát triển.
CÁC ðIỀU KIỆN PHÁT HÀNH CK RA CÔNG CHÚNG
ðiu kin ñnh tính:
 Các nhà quản lý công ty phải có kinh nghiệm
quản lý, ñiều hành kinh doanh
 Cơ cấu tổ chức của công ty phải hợp lý và phải vì
lợi ích các nhà ñầu tư
 Báo cáo tài chính, bản cáo bạch và các tài liệu
cung cấp thông tin của công ty phải có ñộ tin cậy
cao nhất
 Công ty phải có phương án khả thi từ việc huy
ñộng vốn thu ñược từ ñợt phát hành.
 Công ty phải ñược một hoặc một số tổ chức bảo
lãnh phát hành ñứng ra thực hiện bảo lãnh phát
hành.
CÁC ðIỀU KIỆN PHÁT HÀNH CK RA CÔNG CHÚNG

ðiu kin ñnh lng:
 Công ty phải có quy mô nhất ñịnh về vốn.
 Phải hoạt ñộng hiệu quả trong một số năm liên
tục trước khi phát hành cổ phiếu ra công chúng.
 Tổng giá trị của ñợt phát hành phải ñạt quy mô
nhất ñịnh.
 Một tỷ lệ nhất ñịnh cổ phiếu ñợt phát hành phải
bán cho một số lượng quy ñịnh công chúng ñầu
tư.
 Các thành viên sáng lập của công ty phải nắm
giữ một tỷ lệ nhất ñịnh vốn cổ phần của công ty
trong một khoảng thời gian nhất ñịnh.
ðIỀU KIỆN PHÁT HÀNH CP RA CƠNG CHÚNG
Ở MỘT SỐ NƯỚC
Nước ðiu kin phát hành chng khốn ln đu ra cơng chúng
Vốn điều lệ
tối thiểu
Lợi nhuận Số cổ đông nhỏ Tỷ lệ phát hành
ra công chúng
Trung
Quốc 50 triệu
NDT
3 năm
Mỗi cổ đơng
khơng q
0,05% số cổ
phiếu
25% -
15% nếu VðL >
400 triệu NDT

Thái Lan 2,4 triệu
USD
3 năm
>= 600
15% - 30%
Malaysia
50 triệu RM
5 năm >= 5
triệu RM 500-1.000 >= 25%
Hàn
Quốc
5 tỷ won 3 năm gần
nhất >= 25%
>= 1.000 cổ
đơng nhỏ
(nắm giữ <=
1% CP đã phát
hành )
>= 30% hoặc ít
nhất là 300.000
cổ phiếu
NGUYÊN TẮC CHÀO BÁN CHỨNG KHOÁN RA
CÔNG CHÚNG
 Tổ chức phát hành thực hiện chào bán chứng khoán ra
công chúng phải ñăng ký với Uỷ ban Chứng khoán Nhà
n
ước.
 Các trường hợp sau ñây không phải ñăng ký chào bán
chứng khoán ra công chúng:
 Chào bán trái phiếu của Chính phủ Việt Nam;

 Chào bán trái phiếu của tổ chức tài chính quốc tế ñược
Chính ph
ủ Việt Nam chấp thuận;
 Chào bán cổ phiếu ra công chúng của doanh nghiệp nhà
nước chuyển ñổi thành công ty cổ phần;
 Việc bán chứng khoán theo bản án, quyết ñịnh của Toà
án hoặc việc bán chứng khoán của người quản lý hoặc
ng
ười ñược nhận tài sản trong các trường hợp phá sản
ho
ặc mất khả năng thanh toán.
KHÁI NIỆM CHÀO BÁN CK RA CÔNG CHÚNG Ở VN
Chào bán chứng khoán ra công chúng là việc
chào bán chứng khoán theo một trong các
phương thức sau ñây:
 Thông qua phương tiện thông tin ñại chúng, kể
cả Internet;
 Chào bán chứng khoán cho từ một trăm nhà
ñầu tư trở lên, không kể nhà ñầu tư chứng
khoán chuyên nghiệp;
 Chào bán cho một số lượng nhà ñầu tư không
xác ñịnh.
ðIỀU KIỆN CHÀO BÁN
CỔ PHIẾU RA CÔNG CHÚNG TẠI VIỆT NAM
Có mức vốn ñiều lệ ñã góp tối thiểu tại thời ñiểm
ñăng ký phát hành là 10 tỷ ñồng tính theo sổ
sách kế toán.
Hoạt ñộng kinh doanh của năm liền trước năm
ñăng ký phát hành phải có lãi, ñồng thời không
có lỗ lũy kế.

Có phương án khả thi về việc sử dụng vốn huy
ñộng ñược từ ñợt phát hành.
Số lượng tối thiểu nhà ñầu tư ngoài công ty ñược
mua là 100.
Phải thông qua tổ chức trung gian.
ðIỀU KIỆN PHÁT HÀNH
CỔ PHIẾU RA NƯỚC NGOÀI
 Tổ chức phát hành phải ñáp ứng các ñiều kiện:
 Không thuộc danh mục ngành nghề mà pháp luật cấm bên
n
ước ngoài tham gia và phải ñảm bảo tỷ lệ tham gia của
bên n
ước ngoài theo quy ñịnh của pháp luật;
 Có quyết ñịnh thông qua việc chào bán cổ phiếu ra nước
ngoài và
phương án sử dụng vốn thu ñược của Hội ñồng
qu
ản trị hoặc ðại hội ñồng cổ ñông;
 ðáp ứng các ñiều kiện chào bán theo quy ñịnh của cơ quan
có th
ẩm quyền của nước nơi tổ chức phát hành ñăng ký
chào bán
 Tối thiểu 10 ngày trước khi gửi hồ sơ ñăng ký chào bán cổ
phiếu ra nước ngoài, tổ chức phát hành phải gửi cho
ỦBCKNN các tài liệu sau:
 Bản sao hồ sơ ñăng ký chào bán với cơ quan có thẩm
quy
ền của nước nơi tổ chức phát hành ñăng ký chào bán;
 Các tài liệu chứng minh ñáp ứng ñủ ñiều kiện nêu trên.
ðIỀU KIỆN PHÁT HÀNH

CỔ PHIẾU RA NƯỚC NGOÀI
 Trong thời hạn 10 ngày, sau khi hồ sơ ñăng ký chào bán cổ phiếu ra
nước ngoài có hiệu lực, tổ chức phát hành gửi UBCKNN bản sao hồ
sơ ñăng ký chào bán cổ phiếu ñã ñược chấp thuận ở nước ngoài và
phải công bố ra công chúng các thông tin về ñợt chào bán.
 Tổ chức phát hành chào bán chứng khoán ra nước ngoài có các
nghĩa vụ sau ñây:
 Công bố thông tin theo quy ñịnh của pháp luật nước ngoài và pháp
luật của Việt Nam;
 Trường hợp tổ chức phát hành chào bán chứng khoán ñồng thời ở
trong nước và ra nước ngoài, báo cáo tài chính ñịnh kỳ phải ñược lập
theo chuẩn mực kế toán quốc tế hoặc theo chuẩn mực kế toán quốc
tế và Việt Nam, kèm theo bản giải trình các ñiểm khác biệt giữa các
chuẩn mực kế toán.
 Trong thời hạn 15 ngày, sau khi kết thúc ñợt chào bán, tổ chức phát
hành gửi UBCKNN báo cáo kết quả ñợt chào bán.
 Thủ tục chuyển các khoản tiền liên quan ñến ñợt chào bán cổ phiếu
ở nước ngoài thực hiện theo quy ñịnh của pháp luật về quản lý ngoại
hối.
ðIỀU KIỆN CHÀO BÁN TRÁI PHIẾU DN RA
CÔNG CHÚNG TẠI VỆT NAM
 DNNN, CTCP, Công ty TNHH.
 Vốn ñiều lệ tối thiểu ñã góp tại thời ñiểm phát hành tối
thi
ểu 10 ty theo sổ sách kế toán.
 Hoạt ñộng kinh doanh trước năm ñăng ký phát hành phải
có lãi, không có l
ỗ lũy kế, không có các khoản nợ quá hạn
trên 1 năm.
 Có phương án khả thi về việc sử dụng vốn huy ñộng

ñược từ ñợt phát hành do cơ quan có thẩm quyền trong
doanh nghiệp thông qua.
 Có cam kết thực hiện nghĩa vụ ñối với nhà ñầu tư
 Có tổ chức bảo lãnh phát hành.
 Xác ñịnh ñại diện người sở hữu trái phiếu.
ðIỀU KIỆN CHÀO BÁN CHỨNG CHỈ QUỸ RA
CÔNG CHÚNG TẠI VỆT NAM
Tổng giá trị chứng chỉ quỹ ñăng ký chào bán tối
thiểu năm mươi tỷ ñồng Việt Nam;
Có phương án phát hành và phương án ñầu tư
số vốn thu ñược từ ñợt chào bán chứng chỉ quỹ
phù hợp với quy ñịnh của Luật chứng khoán.
NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC PHÁT HÀNH CHỨNG
KHOÁN RA CÔNG CHÚNG
Tổ chức phát hành ñã hoàn thành việc chào bán
cổ phiếu ra công chúng trở thành công ty ñại
chúng và phải thực hiện các nghĩa vụ của công ty
ñại chúng quy ñịnh tại khoản 2 ðiều 27 của Luật
này. Hồ sơ ñăng ký chào bán chứng khoán ra
công chúng ñược coi là hồ sơ công ty ñại chúng
và tổ chức phát hành không phải nộp hồ sơ công
ty ñại chúng quy ñịnh tại khoản 1 ðiều 26 của
Luật chứng khoán cho Uỷ ban Chứng khoán Nhà
nước.
Tổ chức phát hành hoàn thành việc chào bán trái
phiếu ra công chúng phải tuân thủ nghĩa vụ công
bố thông tin quy ñịnh tại ðiều 102 của Luật chứng
khoán.
HÌNH THỨC
CHÀO BÁN CHỨNG KHOÁN RA CÔNG CHÚNG

 Chào bán cổ phiếu, chứng chỉ quỹ lần ñầu ra công chúng
bao gồm:
 Chào bán cổ phiếu, chứng chỉ quỹ lần ñầu ra công chúng ñể huy
ñộng vốn cho tổ chức phát hành;
 Chào bán cổ phiếu lần ñầu ra công chúng ñể trở thành công ty
ñại chúng thông qua thay ñổi cơ cấu sở hữu nhưng không làm
tăng vốn ñiều lệ của tổ chức phát hành.
 Chào bán thêm cổ phiếu, chứng chỉ quỹ ra công chúng bao
gồm:
 Công ty ñại chúng chào bán thêm cổ phiếu ra công chúng hoặc
chào bán quyền mua cổ phần cho cổ ñông hiện hữu ñể tăng vốn
ñiều lệ;
 Công ty ñại chúng chào bán tiếp cổ phiếu ra công chúng ñể thay
ñổi cơ cấu sở hữu nhưng không làm tăng vốn ñiều lệ;
 Công ty quản lý quỹ chào bán thêm chứng chỉ quỹ ñóng ra công
chúng; công ty ñầu tư chứng khoán chào bán thêm cổ phiếu ra
công chúng.
 Chào bán trái phiếu ra công chúng.
ðIỀU KIỆN CHÀO BÁN CỔ PHIẾU LẦN ðẦU RA
CÔNG CHÚNG CỦA CÁC LOẠI HÌNH DN
 ðối với doanh nghiệp 100% vốn nhà nước chuyển ñổi
thành công ty c
ổ phần kết hợp chào bán cổ phiếu ra
công chúng thì th
ực hiện theo quy ñịnh của pháp luật về
việc chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần.
 ðối với doanh nghiệp có vốn ñầu tư nước ngoài chuyển
ñổi thành công ty cổ phần kết hợp chào bán cổ phiếu ra
công chúng:
 ðáp ứng ñiều kiện quy ñịnh tại ñiểm a và b khoản 1 ðiều

12 Lu
ật Chứng khoán;
 Có phương án phát hành và phương án sử dụng vốn
thu
ñược từ ñợt chào bán ñược chủ doanh nghiệp 100%
v
ốn nước ngoài hoặc Hội ñồng quản trị doanh nghiệp
liên doanh thông qua;
 Có công ty chứng khoán tư vấn trong việc lập hồ sơ
chào bán cổ phiếu.
ðIỀU KIỆN CHÀO BÁN CỔ PHIẾU LẦN ðẦU RA
CÔNG CHÚNG CỦA CÁC LOẠI HÌNH DN
 ðối với doanh nghiệp có vốn ñầu tư nước ngoài ñã
chuyển ñổi thành công ty cổ phần:
 ðáp ứng các ñiều kiện quy ñịnh tại khoản 1 ðiều 12 Luật
Chứng khoán;
 ðáp ứng ñiều kiện quy ñịnh tại ñiểm c khoản 2 ðiều này.
 ðối với doanh nghiệp thành lập mới thuộc lĩnh vực cơ sở
hạ tầng:
 Là doanh nghiệp làm chủ ñầu tư xây dựng các công trình cơ
sở hạ tầng thuộc ñề án phát triển kinh tế - xã hội của các Bộ,
ngành và các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
 Có dự án ñầu tư ñược cấp có thẩm quyền phê duyệt;
 Có cam kết chịu trách nhiệm liên ñới của Hội ñồng quản trị
hoặc các cổ ñông sáng lập ñối với phương án phát hành và
phương án sử dụng vốn thu ñược từ ñợt chào bán;
 Có tổ chức bảo lãnh phát hành;
 Có ngân hàng giám sát việc sử dụng vốn thu ñược từ ñợt
chào bán.