Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM QUẢN LÝ CHỈ ĐẠO PHONG TRÀO
XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN HỌC SINH TÍCH
CỰC Ở TRƯỜNG THCS .
Phần A: ĐẶT VẤN ĐỀ
Nhà trường là một thiết chế trong hệ thống giáo dục quốc dân, một tổ chức đặc
biệt của xã hội, để hoàn thành nhiệm vụ cao quý của mình nhà trường phải thực
sự trở thành một môi trường văn hóa , lành mạnh, an toàn và thân thiện , đó
chính là điều kiên cần thiết để đảm bảo việc nâng cao chất lượng dạy và học, sao
cho mọi thành viên phát huy tối đa năng lực của mình.
Ở Việt Nam từ năm 2008 Bộ GD & ĐT đã triển khai mô hình xây dựng
"Trường học thân thiện, học sinh tích cực" ở cấp phổ thông, tuy nhiên thực tế ở
các nhà trường nói chung cũng như các trường THCS Thành phố Vinh nói riêng,
Cán bộ quản lý nhà trường vẫn đang cón rất lúng túng trong việc lập kế hoạch,
tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá việc ' Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực" tại cơ sở của mình .
Xuất phát từ lý luận và thực tiễn trong những năm qua, tác giả đã có một số
bài học rút ra từ biện pháp quản lý của Hiệu trưởng nhằm xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực của một trường THCS trên địa bàn Thành phố
Vinh, Nghệ An, xin được mạnh dạn trao đổi với đồng nghiệp.
1
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
Phần B : NỘI DUNG
Chương 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC
THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC
1. Tổng quan về " Trường học thân thiện học sinh tích cực "
Trường học thân thiện là mô hình trường học do Quỹ nhi đông Liên hiệp quóc
(UNICEF) đề xướng từ những thập kỷ cuối của thế kỷ trước và đã được triển
khai có kết quả tốt ở nhiều quốc gia trên thế giới , trong đó có nhiều nước đang
phát triển ở châu A , châu Mỹ và châu Phi. trong thực té đã có nhiều mô hình
xây dựng trường học với tiêu chí lấy học sinh làm trung tâm, nhằm mục tiêu
chính là để người học có được điều kiện chủ động, tham gia và rèn luyện các kỹ
năng. Trường học phải được đảm bảo an toàn cả về vật chất lẫn tinh thần cho
người học. Trong quá trình học ở trường , học sinh phải được vui vẻ, hứng thú
học tập để từ đó các em tích cực và chủ động tham gia các hoạt động dưới sự
hướng dẫn của thầy , vì vậy nhiều nước không chú trọng vào diểm số của môn
học mà quan tâm hơn là các kỹ năng cần có ở mỗi học sinh.
Ở khu vực Đông Nam Á, Singapore là một ví dụ điển hình về sự thành công
trong việc xây dựng mô hình học tập thân thiện và biến quốc gia nhỏ bé này
thành một trong những nước có nền giáo dục tiên tiến và toàn diện nhất thế giới.
Một trong những sáng kiến giáo dục của chính phủ Singapore là mô hình các
hoạt động ngoại khóa, đó là một phần trong nội dung học tập tại các trường.
Ở Việt Nam phương châm " Mỗi ngày đến trường là một ngày vui" đã được
phổ biến và áp dụng từ những thập niên 80 , 90 của thế kỷ trước , trong nhiều
năm đã có nhiều mô hình , dự án của Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhiều nhà trường
địa phương đã có các mô hình như : " Giáo dục sống khỏe mạnh, kỹ năng sống
cho trẻ em và trẻ chưa thành niên trong và ngoài trường học" " Phát triển trẻ thơ
ở cấp Tiểu học" " Xây dựng trường học xanh sạch đẹp " . Trên thực tế một số
trường cũng đã đề xuất nhiều sáng kiến tương tự với một số điểm trong năm nội
dung của phong trào " Xây dựng trường học thân thiện , học sinh tích cực"
2
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục, qua nghiên cứu và nhu cầu thực tiễn của giáo
dục Việt Nam , vào tháng 7 năm 2008 , Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã
chính thức ra chỉ thị về việc phát động phong trào thi đua " Xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực" trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 -
2013 và hỗ trợ trục tiếp cho khoảng trên 200 trường học để các địa phương nhân
rộng mô hình này .
Trường học thân thiện là nơi quyền trẻ em được tôn trọng và hài lòng với việc
chăm sóc và dạy dỗ của nhà trường. Trường học thân thiện sẽ là môi trường tốt
để mỗi trẻ em đều có cơ hội phát triển tiềm năng tới mức tối đa, trở thành con
người tích cực , năng động, tự tin trong học tập và rèn luyện. Trường học thân
thiện là một môi trường học tập lành mạnh, an toàn tránh được những bất trắc,
nguy hiểm đe dọa học sinh, học sinh được quan tâm, chăm sóc và bảo vệ , các
nhu cầu thiết yếu của con người được đảm bảo . Đội ngũ cán bộ, giáo viên giảng
dạy nhiệt tình với tinh thần trách nhiệm cao, có tấm lòng thương yêu quý mến
học sinh cùng với sự hỗ trợ tích cực của gia đình và xã hội trong việc chăm sóc,
dạy dỗ học sinh.
2. Nội dung xây dựng " Trường học thân thiện, học sinh tích cực "
a)Xây dựng trường lớp xanh, sạch đẹp, an toàn :
+ Bảo đảm trưòng lớp an toàn, sạch sẽ, có cây xanh, thoáng mát và ngày càng
đẹp hơn, lớp học có đủ ánh sáng, bàn ghế hợp với lứa tuổi học sinh
+ Tổ chức cho học sinh trồng cây đầu xuân và chăm sóc cây thường xuyên
+ Có đủ nhà vệ sinh được đặt ở vị trí phù hợp với cảnh quan trường học và được
giữu vệ sinh sạch sẽ
+ Học sinh tích cực thạm gia bảo vệ cảnh quan môi trường, giữ vệ sinh các công
trình công cộng, nhà trường, lớp học và cá nhân.
3
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
Những mảng xanh trong trường học ( Ảnh : Tác giả )
b) Dạy và học có hiệu quả, phù hợp với lứa tuổi, dặc điểm của học sinh ở
mỗi địa phương, giúp các em tự tin trong học tập.
+ Thầy cô giáo tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự
chuyên cần, tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng
tự học của học sinh
+ Học sinh được khuyến khích đề xuất sáng kiến và cùng các thầy cô giáo thực
hiện các giải pháp đẻ việc dạy và học có hiệu quả ngày càng cao.
c) Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh:
+ Rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống trong cuộc sống, thói
quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm.
4
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
+ Rèn luyện sức khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, kỹ năng phòng chống tai nạn
giao thông, đuối nước và các tai nạn thương tích khác. Rèn luyện kỹ năng ứng
xử văn hóa, sống hòa bình, phòng ngừa bạo lực và và các tệ nạn xã hội.
d) Tổ chức các hoạt động tập thể vui tươi, lành mạnh
+ Tổ chức các hoạt dộng văn nghệ, thể thao một cách thiết thực, khuyến khích
sự thạm gia chủ động, tự giác của học sinh.
+ Tổ chức các trò chơi dân gian và các hoạt động vui chơi giải trí tích cực khác
phù hợp với lứa tuổi của học sinh.
e) Học sinh thạm gia tìm hiểu, chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch
sử, văn hóa, cách mạng ở địa phương.
+ Mỗi trường đều nhận chăm sóc một di tích lịch sử, văn hóa hoặc di tích cách
mạng ở địa phương, góp phận làm cho di tích ngày một sạch đẹp hơn, hấp dẫn
hơn, tuyên truyền, giới thiệu các công trình, di tích của địa phương với bạn bè.
+ Mỗi trường có kế hoạch và tổ chức giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc và
tinh thần cách mạng một cách hiệu quả cho tất cả học sinh, phối hợp với chính
quyền, đoàn thể và nhân dân địa phương phát huy các giá trị của các di tích lịch
sử, văn hóa và cách mạng cho cuộc sống của cộng đồng ở địa phương và khách
du lịch.
3. Ý nghĩa của việc xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực:
Ý nghĩa quan trọng nhất của việc xây dựng trường học thân thiện là tạo nên một
môi trường giáo dục( cả về vật chất lẫn tinh thần) an toàn, bình đẳng, tạo hứng
thú cho học sinh trong học tập, góp phần dảm bảo quyền lợi được đi học và học
hết cấp của học sinh, nâng cao chất lượng giáo dục trên cơ sở tập trung mọi nỗ
lực của nhà trường vì người học, với các mối quan tâm thể hiện thái độ thân
thiện và tinh thần dân chủ. Trong môi trường " Trường học thân thiện" học sinh
sẽ cảm nhận được sự thoải mái khi việc học của mình vừa gắn với kiến thức
trong sách vở , vừa thông qua sự thâm nhập, trải nghiệm của chính bản thân
trong các hoạt động ngoại khóa, trò chơi dân gian, các hoạt động tập thể vui mà
5
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
học, học mà vui, Trường học thân thiện gắn bó chặt chẽ với việc phát huy tính
tích cực, chủ động của học sinh. Trong môi trường phát triển toàn diện đó, học
sinh học tập hứng thú, chủ động tìm hiểu kiến thức dưới sự dìu dắt của người
thầy, gắn chặt giữa học và hành, biết thư giãn khoa học, rèn luyện kỹ năng và
phương pháp học tập, trong đó những yếu tố hết sức quan trọng là khả năng tự
tìm hiểu, khám phá và sáng tạo.
Cuộc vận động " Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" sẽ tạo
điều kiện cho các thế hệ học sinh năng động, tích cực dưới sự dạy dỗ của các
thầy cô giáo , được học tập trong môi trường thân thiện học sinh sẽ đựoc phát
triển hoàn thiện hơn, góp phần to lớn vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Chương 2 : THỰC TRẠNG VIỆC QUẢN LÝ XÂY DỰNG TRƯỜNG HỌC
THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC Ở CÁC TRƯỜNG THCS TRÊN
ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ VINH
1. Khái quát :
Thành phố Vinh, Tỉnh Nghệ An là trung tâm chính trị, kinh tế văn hóa của Tỉnh
và của khu vực Bắc Miền Trung, được công nhận là Đô thị loại 1 từ năm 2008.
Trải qua biến thiên của lịch sử, Vinh ngày càng có vị trí quan trọng hơn vì nó
nằm trên con đường thiên lý xuyên Việt trong quá trình mở mang bờ cõi của tổ
tiên ta. Năm 1788 dưới con mắt của thiên tài quân sự Nguyễn Huệ - Hoàng đế
Quang Trung đây là vùng có " Hình thế rộng rãi, khí tượng tươi sáng, có thể
chọn để xây kinh đô mới. Thật là chỗ đẹp để đóng đô vậy " . Phượng Hoàng
Trung Đô là một dấu son chói lọi trên chặng đường phát triển của đô thị Vinh.
Dưới thời thuộc Pháp, người Pháp dã nhận ra vị trí đắc địa của Vinh và cho xây
dựng Vinh thành một trong những đô thị công nghiệp vào loại lớn trong cả
nước.
Cuối những năm 20 đầu những năm 30 của thế kỷ trước, Vinh được biết đến
như một đô thị với nhũng nhà máy, xý nghiệp, bến cảng, hãng buôn, nhà băng
nổi tiếng của người Pháp, của Hoa kiều, Ấn kiều . Cao trào cách mạng 30-31
6
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
Xô viết Nghệ Tĩnh được châm ngòi từ đây. Không chỉ nổi tiếng là Thành phố
giàu truyền thống lịch sử và cách mạng ,Thành phố Đỏ anh hùng, thành phố
công nghiệp và thương mại ,Vinh còn là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa xứ Nghệ
Trong công cuộc đổi mới Vinh đã đạt được những thành tựu to lớn về kinh tế và
xã hội.Với diện tích 64 km2, dân số 26 vạn người, thuận tiện về giao thông ,
giàu truyền thống lịch sử ,Vinh là nơi lập nghiệp, là điểm dừng chân của nhiều
người. Thành phố bên dòng sông Lam, thành phố bình minh, lộng gió và ánh
sáng luôn hướng mọi người nghĩ về phía trước, nghĩ tới tương lai.
Về hệ thống giáo dục, hiện tại Vinh có 4 Trường Đại học lớn, nhiều trường Cao
đẳng và dạy nghề, có 9 trường THPT, có 24 trường THCS và 29 trường Tiểu
học đây là Thành phố có hệ thống trường lớp, đặc biệt là ở bậc phổ thông có
nhiều thành tích trong việc dạy và học của tỉnh Nghệ An
2. Tình hình chung về việc quản lý xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực ở các nhà trường của Thành phố Vinh.
Sau năm năm triển khai phong trào thi đua " Xây dựng trường học thân thiện ,
học sinh tích cực " trong các trường phổ thông giai đoạn 2008-2013 do Bộ
GD&ĐT phát động đến nay đã có 24 trường THCS và 29 trường Tiểu học trên
địa bàn Thành phố đăng ký tham gia, có gần 60 công trình, di tích lịch sử, văn
hóa cách mạng, 23 đền thờ, nghĩa trang liệt sỹ cùng 30 gia đình thương binh, liệt
sỹ và các công trình khác đã được nhà trường nhận chăm sóc và phát huy giá trị.
Ngoài ra các nhà trường còn trồng đựoc gần 1000 cây xanh, cải tạo xây dựng
mới cơ sở vật chất, công trình vệ sinh bảo đảm trường lớp phong quang sạch sẽ.
Vấn đề đổi mới phương pháp được các thầy giáo, cô giáo quan tâm hướng tới
học sinh làm trung tâm, kết hợp hài hòa các phương pháp dạy học để giúp học
sinh tiếp thu có hiệu quả, phong trào xây dựng trường học thân thiện cũng giúp
cho mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình, xã hội trở nên thân thiện, gắn bó
hơn.
Tuy nhiên, dây là một phong trào thi đua lớn nhằm huy động sức mạnh tổng
hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà trường để xây dựng môi trường giáo
7
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
dục an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp với điều kiện của địa phương và đáp
ứng nhu cầu xã hội. Mục đích của phong trào thi đua đề ra được xã hội đồng
tình, tuy vậy cho đến nay đã hai năm học trôi qua , một số trường vẫn còn rất
mơ hồ, lúng túng trong cách làm và cả trong suy nghĩ. Nhìn chung các nhà quản
lý gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện năm nội dung xây dựng trường học
thận thiện gắn với điều kiện thực tế nhà trường, sơ bộ có những khó khăn như
sau :
- Nhận thức của các lực lượng giáo dục trong nhà trường về phong trào xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực còn hạn chế.
- Thiếu nguồn lực, thiếu thời gian và điều kiện cơ sở vật chất cần thiết.
- Chưa có sự phối hợp đồng bộ tốt và quan tâm đầy đủ của các cấp, các ngành
liên quan, của gia đình và cộng đồng
Màn cứu trợ của các thầy cô trong Hội thi Rung chuông vàng
- Có những hạn chế trong ý thức thói quen của học sinh, đặc biệt trong việc rèn
luyện kỹ năng sống, tham gia các phong trào ngoại khóa, thể thao, trò chơi dân
gian
Như vậy , xây dựng trường học thân thiện , học sinh tích cực là phấn đấu
hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, xây dựng ở mỗi
trường học môi trường sư phạm lành mạnh, an toàn, tạo cơ sở vững chắc cho
việc nâng cao chất lượng giáo dục. Cuộc vận động này sẽ là một quá trình đi từ
nhận thức đến thực tiễn nên không phải tự nhiên mà có , mà là kết quả của quá
trình phấn đấu gian khổ , phối hợp nhiều lực lượng, vai trò của mỗi cá nhân,
trong đó có vai trò quan trọng là đội ngũ CBQL, thầy cô giáo phải là lực lượng
nòng cốt. Trường học thận thiện là trường học phát huy được những giá trị
truyền thống của các phong trào " Dạy tốt, Học tốt" , " Kỷ cương, Tình thương,
Trách nhiệm", " Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương về tự học và sáng tạo"
8
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
Đón nhận mô hình và đi vào cuộc vận động này, chúng ta cần xác định đây
không phải là một việc hoàn toàn mới mà trên thực tế có nhiều điển hình tiên
tiến đã và đang phấn đấu thực hiện. Trong xu thế hội nhập, việc xây dựng và
thực hiện mô hình trường học thân thiện cần kết hợp từ lý luận và thực tiễn
trong nước, từng địa phương và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của các trường
học nước ngoài.
3. Thực trạng về nhận thức và các biểu hiện hành động, thái độ của học
sinh về phong trào xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực.
Chúng tôi có cuộc khảo sát nhỏ về mức độ nhận thức của học sinh THCS về
các nội dung xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực, kết quả thu được
ở bảng sau:
Bảng 2.1
TT Nội dung
Mức độ nhận thức
Rất
quan
trọng
(%)
Quan
trọng
(%)
Ít
quan
trọng
(%)
Không
quan
trọng(%)
1 Xây dựng trường lớp xanh sạch
đẹp, an toàn
60 15 15 10
2 Dạy và học có hiệu quả, phù hợp
với đặc điểm lứa tuổi của học
sinh ở mỗi địa phương,giúp các
em tự tin trong học tập
62,5 18,5 10,5 8,5
3 Rèn luyện kỹ năng sống cho học
sinh
75,5 15 3 6,5
4 Tổ chức các hoạt động tập thể
vui tươi, lành mạnh
89 8 3 0
5 Học sinh tham gia tìm hiểu,chăm
9
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
sóc và phát huy giá trị các di
tích lich sử, văn hóa, cách mạng
ở địa phương.
15,5 14,5 45 25
Nhận xét : Các ý kiến cho rằng các hoạt động 4,3,2,1 là rất quan trọng ở nội
dung này là : 89%, 75,5%, 62,5%, 60%, trong đó các nội dung tổ chức các hoạt
động tập thể vui chơi lành mạnh, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, là những
nội dung mà các em cho là quan trọng ở mức cao. Kết quả đó phản ánh sự hiểu
biết và những mong muốn của học sinh dược học tập và rèn luyện ở một môi
trường giáo dục toàn diện, tuy nhiên nhận thức của các em về nội dung " Học
sinh tham gia tìm hiểu , chăm sóc và phát huy giá trị các di tích lịch sử, văn hóa
cách mạng ở địa phương" còn hạn chế, có tới 70% ý kiến cho rằng hoạt động
này ít quan trọng và không quan trọng. Nguyên nhân là do hạn chế về sự hiểu
biết, ý thức trách nhiệm với cộng đồng và xã hội , do đặc thù lứa tuổi các em
thường sống vì bản thân nhiều hơn là nghĩ đến những người xung quanh, đến
truyền thống dân tộc.
Về biểu hiện hành động của học sinh về xây dựng trường học thân thiện học
sinh tích cực : Khi tìm hiểu khảo sát ở học sinh chúng tôi thấy rằng mặc dù nhận
thức khá tốt về các nội dung xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực
nhưng biểu hiện hành động của mình nhằm đạt kết quả của nội dung đó thì học
sinh lại tỏ ra không nhiệt tình, hăng hái, phần lớn các em thích các hoạt động
mang tính vui chơi, các em không thích tham gia vào các hoạt động mang tính
tích cực chủ động , đặc biệt các em rất hạn chế trong việc có ý thức và trách
nhiệm hướng về cội nguồn.
4. Thực trạng việc quản lý xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực ở các trường THCS Thành phố Vinh.
Đánh giá của CBQL về mức độ thực hiện các chức năng quản lý xây dựng
trường học thân thiện
10
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
Bảng 3.1
TT Chức năng Mức độ
Tốt(%) Khá(%) TB(%) Yếu(%)
1 Xây dựng kế hoạch 43% 57% 0 0
2 Tổ chức thực hiên kế hoạch 29 57 14 0
3 Chỉ dạo thực hiện kế hoạch 43 57 0 0
4 Kiểm tra, đánh giá 0 57 43 0
Kết quả khảo sát cho thấy : Các nhà quản lý của các trường THCS đánh giá việc
thực hiện 4 chức năng cơ bản của quản lý tại đơn vị mình đạt mức độ Trung
bình khá trở lên, tuy nhiên các chức năng này được họ quan tâm thực hiện theo
các mức độ khác nhau :
- Chức năng xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiên ké hoạch là chưc năng cơ
bản để xác định mục tiêu, nội dung, phương pháp quản lý và chỉ đạo thực hiện
kế hoạch của nhà trường nên được các nhà quản lý quan tâm hàng đầu và đều có
tới 43% ý kiến cho là thực hiện đạt ở mức tốt.
- Chức năng tổ chức thực hiện kế hoạch chỉ có 29% các nhà quản lý đánh giá
thực hiện ở múc độ tốt
- Chức năng kiểm tra đánh giá được thực hiện chưa tốt, vì thế không có ý kiến
của cán bộ quản lý nào đánh giá thực hiện chức năng này tốt, có tới 43% cho là
thực hiện chức năng này ở mức trung bình.
5. Thực trạng nhận thức của giáo viên về các nội dung xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực :
Bảng 4.1
TT Nội dung
Mức độ nhận thức
Rất
quan
Quan
trọng
Ít
quan
Không
quan
11
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
trọng
(%)
(%) trọng
(%)
trọng(%)
1 Xây dựng trường lớp xanh sạch
đẹp, an toàn
85 15 0 0
2 Dạy và học có hiệu quả, phù hợp
với đặc điểm lứa tuổi của học
sinh ở mỗi địa phương,giúp các
em tự tin trong học tập
65 15 15 5
3 Rèn luyện kỹ năng sống cho học
sinh
60 10 25 5
4 Tổ chức các hoạt động tập thể
vui tươi, lành mạnh
55 25 15 5
5 Học sinh tham gia tìm hiểu,chăm
sóc và phát huy giá trị các di
tích lich sử, văn hóa, cách mạng
ở địa phương.
45 25 15 15
Ta thấy rằng năm nội dung xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực
đều được giáo viên quan tâm theo các mưc độ khác nhau. trong đó nội dung "
Xây dựng trường lớp,xanh, sạch, đẹp " có 100% ý kiến cho rằng quan trọng và
rất quan trọng. Ở nội dung 2,4 đều có 80% ý kiến cho rằng quan trọng và rất
quan trọng, tuy nhiên các nội dung còn lại thì được xem nhẹ hơn.
6. Những thuận lợi, khó khăn ảnh hưởng đến hoạt động quản lý xây dựng
trường học thân thiện, học sich tích cực của các trường THCS trên địa bàn
Thành phố Vinh:
Về thuận lợi : Có sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các
ban ngành, doàn thể trong và ngoài nhà trường, Kinh tế phát triển tạo điều kiện
cho toàn xã hội chăm lo sự nghiệp giáo dục. Phụ huynh học sinh quan tâm đến
12
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
việc học hành và giáo dục con cái, đội ngũ CBQL, giáo viên yêu nghề, giàu kinh
nghiệm chuyên môn, nghiệp vụ . Các nhà trường xây dựng được mối liên kết,
phối hợp được các lực lượng giáo dục xã hội. Nhận thức của học sinh ngày càng
rộng, sâu sắc hơn về các vấn đề của địa phương của đất nước.
Về khó khăn : Một bộ phận lãnh dạo, giáo viên học sinh các cấp, các ngành và
nhân dân chưa thấy hêt tầm quan trọng của việc xây dựng trường học thân thiện,
học sinh
Một tiết mục văn nghệ của học sinh lớp 9 ( Ảnh : Tác giả)
tích cực ở các nhà trường. Việc chăm lo, hỗ trợ về điều kiện cơ sở vật chất, tinh
thần cho phong trào xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực còn hạn
chế. Sự phối hợp, phân công trách nhiệm, quyền hạn giữa các tổ chức, ban
ngành, đoàn thể chưa cụ thể, chưa có sự phối hợp chặt chẽ. Sự phối hợp để thực
hiện các nội dung xây dựng trường học thận thiện, học sinh tích cực giữa các tổ
chức đoàn thể, cá nhân, giáo viên trong trường không đồng bộ, giáo viên có bộ
phận chỉ lo chuyên môn dạy học còn các hoạt động giáo dục toàn diện được cho
là của Ban Giám hiệu, Đoàn Đội. Nội dung các hoạt động tập thể còn đơn điệu,
hình thức, kỹ năng tổ chức hoạt động còn thiếu hấp dẫn chưa lôi cuốn được học
sinh , bên cạnh đó còn là thói quen trong học sinh về sự thụ động, thiếu sáng tạo
kể cả trong cách học cũng như trong các hoạt động tập thể.
Như vậy xây dựng trường học thân thiện ở các trường THCS là một nhiệm vụ
rất quan trọng và cần thiết ở các nhà trường hiện nay , Bởi nếu xây dựng thành
công mô hình này sẽ tạo nên một môi trường giáo dục an toàn, bình đẳng, tạo
hứng thú và phát huy tính tích cực , chủ động của học sinh trong học tập, góp
phần dảm bảo quyền được đi học và học hết cấp của các em, nâng cao chất
lượng giáo dục trên cơ sở tập trung mọi nỗ lực của nhà trường vì người học.
Trong môi trường " Trường học thân thiện", học sinh sẽ cảm nhận được sự thoải
mái khi việc học của mình vừa gắn với kiến thức trong sách vở, vừa thông qua
13
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
sự thậm nhập, trải nghiệm của chính bản thân mình trong các hoạt động ngoại
khóa, các trò chơi dân gian, các làn điệu dân ca, các hoạt động tập thể
Tuy nhiên trong giai đoạn hiện nay trong việc thực hiện các chức năng quản lý
nhà trường gắn với việc tuyên truyền, thực hiện các nội dung còn lúng túng, bất
cập, thể hiện ở một số hạn chế như sau:
- Việc tuyên truyền của CBQL các nhà trường về vai trò, tác dụng của các nội
dung xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực đến các lực lượng giáo
dục trong và ngoài nhà trường còn chua thấu đáo.
- Khâu kế hoạch hóa công tác quản lý các nội dung xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực chưa được cụ thể hóa thành một kế hoạch riêng ngang
tầm với kế hoạch năm học của nhà trường.
- Công tác chỉ đạo chưa toàn diện, chủ yếu tập trung cho chuyên môn, chưa chú
ý hết đến các nội dung xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
- Việc xác định và phân công nhiệm vụ cho các tổ chức đoàn thể , dặc biệt là
giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn thực hiện lồng ghép giáo dục các nội
dung xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực cho học sinh còn chưa rõ
ràng và thiếu tính nhất quán
- Việc huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài nhà trường
nhằm góp phần xây dựng có hiệu quả trường học thân thiện, học sinh tích cực
còn hạn chế.
- Việc lồng ghép các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, một số trò chơi dân
gian, ngoại khóa còn thiếu phong phú.
- Khâu kiểm tra, đánh giá việc xây dựng các nội dung xây dựng trường học thân
thiện chưa thường xuyên, thiếu chặt chẽ, chưa có sự phê bình, khen thưởng kịp
thời.
Từ cơ sở lý luận quản lý và thực trạng những tồn tại, hạn chế trong công tác
quản lý xây dựng trường học thân thiện là cơ sở để chúng tôi để ra các biện
14
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
pháp, giải pháp quản lý xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ở
Trường THCS trên địa bàn Thành phố Vinh, Nghệ An.
Chương 3:
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM XÂY DỰNG
TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN, HỌC SINH TÍCH CỰC Ở CÁC
TRƯỜNG THCS THÀNH PHỐ VINH, TỈNH NGHỆ AN.
1.Một số nguyên tắc cơ bản để xây dựng biện pháp xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực:
a) Đảm bảo tính phù hợp với mục tiêu đào tạo:
Các biện pháp quản lý xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực cho
học sinh THCS phải phù hợp với mục tiêu giáo dục THCS. Các biện pháp quản
lý phải đạt mục tiêu là tạo dựng môi trường giáo dục an toàn,thân thiện,hiệu quả,
phù hợp với diều kiện của địa phương và đáp ứng yêu cầu xã hội. Đồng thời
phát huy tính chủ dộng ,tích cực sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt
động xã hội một cách phù hợp và hiệu quả.
b) Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi:
Thực tiễn đòi hỏi các nhà quản lý đề ra các biện pháp có tính khả thi phù hợp
với quy luật vận động chung của xã hội, đồng thời phải phù hợp với đặc điểm,
điều kiện cụ thể của từng trường THCS trên địa bàn Thành phố. Các biện pháp
phải phát huy dược tính tích cực chủ động phối hợp hoạt động của các chủ thể
quản lý giáo dục, đặc biệt nhấn mạnh vai trò giáo dục của đội ngũ giáo viên và
bản thân học sinh tự học, tự rèn luyện thường xuyên.
c) Đảm bảo với đặc điểm và điều kiện nhà trường:
Các biện pháp quản lý xây dựng trường học thân thiện ,học sinh tích cực ở các
trường THCS Thành phố Vinh vừa có một số điểm chung vừa mang những đặc
thù riêng đo đặc điểm, diều kiện nhà trường và đối tựơng học sinh. Chính vì vậy
các biện pháp quản lý xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực phải
mang tính đặc thù và phù hợp với hoàn cảnh nhà trường.
15
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
d) Đảm bảo tính đồng bộ :
Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực có hiệu quả khi các nhà
quản lý biết phối hợp đồng bộ các biện pháp hợp lý trên cơ sở năm yếu tố trụ cột
của quản lý: Các chế tài quy đinh của Bộ GD & ĐT, bộ máy tổ chức, nhân lực,
nguồn tài lực, vật lực, môi trường giáo dục và thông tin giáo dục. Năm yếu tố
này là điểm tựa cơ bản để các nhà quản lý thực hiện mục tiêu giáo dục phát triển
nhà trường, rrong đó có mục tiêu nâng cao chất lượng quản lý các nội dung xây
dựng trường học thân thiện ở các trường THCS Thành phố Vinh hiện nay:
2. Các biện pháp xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực áp
dụng ở trường THCS trên địa bàn Thành phố Vinh.
Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức cho các lực lượng giáo dục về vai trò
trách nhiệm của của việc xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực
+ Mục đích : Nâng cao ý thức và nhận thức cho đội ngũ giáo viên , học sinh, cha
mẹ học sinh, các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội trong và
ngoài nhà trường để tất cả các lực lượng thấy được vai trò, tầm quan trọng và
thống nhất quan điểm xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ở mô
hình nhà trường hiện nay là rất quan trọng và cần thiết. Có sự nhận thức đúng
đắn thì mới chỉ đạo hành động và có thái độ đúng với việc xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực
+ Nội dung : Trước hết cần khắc phục những quan điểm chưa đúng hoặc chưa
đầy đủ về sự cần thiết phải xây dựng môi trường học tập thân thiện tích cực:
Thắp hương tại Đền Hồng Sơn trong lễ giỗ Đức Thánh Trần
- Đối với giáo viên : Có một bộ phận giáo viên chưa thống nhất về các nội dung
xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực hoặc chưa nhận thức đúng
tầm quan trọng của việc thực hiện các nội dung xây dựng trường học thân thiện.
Một số giáo viên cho rằng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh ở trên
16
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
lớp là còn rất khó, hơn nữa giáo viên chưa tích cực đổi mới phương pháp dạy
học, một số giáo viên có nhu cầu đổi mới nhưng chưa làm chủ được phương
pháp dạy học tích cực, chua nắm vững kỹ năng và kỹ thuật tổ chức dạy học, vì
vậy dẫn đến hiện tượng áp đặt phương pháp dạy học tích cực một cách hình
thức, ôm đồm, chưa khoa học gây quá tải cho cả giáo viên và học sinh.
Một bộ phận giáo viên cho rằng đến trường là để học văn hóa còn học các vấn
đề kỹ năng sống và tham gia các hoạt động phong trào là không cần thiết. Hơn
nữa mối quan hệ giữa thầy trò không thể ở mức độ thân thiện. Thực tế ở nhà
trường việc dạy chữ chưa song hành với dạy người, chỉ truyền đạt kiến thức
sách vở một cách máy móc, gượng ép, khô cứng, tách rời với thực tế cuộc sống
Đối với học sinh : Một bộ phận học sinh chua hiểu thế nào là " Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực " nên các em cho rằng đây chỉ là phong
trào mang tính hình thức . Một số học sinh thì lại quan niệm các em đến trường
chủ yếu là để học văn hóa và tham gia ngoại khóa lĩnh vực về văn hóa, còn việc
rèn luyện kỹ năng sống là thuộc bản thân và gia đình các em
Đối với cha mẹ học sinh : Không ít cha mẹ khoán trắng việc giáo dục con em
cho nhà trường, chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa gia đình, nhà trường, xã hội,
có một bộ phận cha mẹ học sinh cho rằng việc xây dựng trường học thân thiện
học sinh tích cực là nhiệm vụ của nhà trường, của thầy cô
Đối với xã hội : Các cấp quản lý, chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội
chưa có sự quan tâm sâu sát và chưa có kế hoạch, biện pháp cụ thể nhằm kết hợp
cùng với nhà trường xây dựng môi trường học tập thân thiện, hoặc sự quan tâm
đến nhà trường nói chung và phong trào xây dựng trường học thân thiện nói
riêng còn mang tính thời vụ
Cách thức thực hiện : Ngay từ đầu năm học Ban Giám hiệu nhà trường cần tổ
chức thảo luận về chỉ thị của Bộ trưởng, kế hoạch triển khai của ngành và Tỉnh.
Tổ chức các hoạt động tuyên truyền trực tiếp hoặc bằng các phương tiện thông
tin đại chúng để cán bộ giáo viên và học sinh, các cấp ủy Đảng, chính quyền,
các tổ chức chính trị xã hội thấy được tầm quan trọng của việc xây dựng" trường
17
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
học thân thiện, học sinh tích cực" đồng thời thấy được vai trò và trách nhiệm của
mình đối với phong trào, bên cạnh đó Hiệu trưởng cần trang bị kiến thức cơ bản
về xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực cho Hội đồng giáo dục nhà
trường, tổ chức thảo luận nội dung xây dựng trường học thân thiện, từ đó xây
dựng quy ước nội bộ kế hoạch hành động cho các tập thể và cá nhân
Tuyên truyền, vận động trong đội ngũ thực hiện các phong trào thi đua, tạo nền
tảng cho phong trào xây dựng trường học thân thiện như : "Học tập và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", " Dạy tốt, học tôt, " cuộc vận động " Dân
chủ, kỷ cương, tình thương, trchs nhiệm" " Hai không với bốn nội dung" " Mỗi
thầy cô giáo là một tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo".
Mỗi trường học đều có khẩu hiệu tuyên truyền trực quan " Xây dựng môi trường
xanh, sạch ,đẹp" " Nói không với các tệ nạn xã hội" " Uống nước nhớ nguồn" "
Mỗi ngày đến trường là một ngày vui"
Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, kể chuyện, chiếu phim, tổ chức các cuộc giao
lưu, văn nghệ thi hát dân ca, thi trò chơi dân gian trong học sinh và giao lưu
với các trường có phong trào tốt.
Biện pháp 2 : Lập kế hoạch xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực:
+ Mục đích : Kế hoạch xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực cho
nhà trường trong từng năm học và trong kế hoạch chiến lược của nhà trường là
kế hoạch cụ thể, chi tiết theo tháng, học kỳ và cả năm học
Kế hoạch phải xác định rõ tên chủ đề, mục đích yêu cầu, nội dung, hình thức
hoạt động. Khi xây dựng kế hoạch hoạt động phải bám sát nội dung xây dựng
trường học thân thiện và đạt được yêu cầu theo bốn yếu tố : Nhận thức, thái độ
kỹ năng và hành vi, có dự kiến phân công người thực hiện, dự kiến thời gian, địa
điểm , điều kiện cơ sở vật chất, kinh phí, phương tiện cần thiết để tiến hành đạt
hiệu quả
18
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
+ Tổ chức thảo luận, lấy ý kién đóng góp thống nhất của Chi bộ, BGH, Hội
đồng giáo dục nhà trường về bản dự thảo kế hoạch xây dựng trường học thân
thiện, nhằm tạo sự đồng tình thống nhất cao của cán bộ quản lý, giáo viên, nhân
viên để từ đó có tính cộng đồng trách nhiệm trong việc xây dựng phong trào
+ Trên cơ sở phân tích, tổng hợp các ý kiến đóng góp, người lập kế hoạch điều
chỉnh, bổ sung hoàn thiện kế hoạch, trình Hiệu trưởng phê duyệt, sau đó triển
khai thành kế hoạch xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực đến toàn
bộ các tổ chức lực lượng giáo dục trong nhà trường.
Kế hoạch cụ thể :
+ Mục tiêu : - Huy động sức mạnh tổng hợp của các lực lượng trong và ngoài
nhà trường để xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện phù hợp với
điều kiện của trường, của địa phương và đáp ứng nhu cầu xã hội
- Phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh trong học tập và các hoạt
động xã hội thiết thực hiệu quả
+ Yêu cầu : - Tập trung mọi nguồn lực, tích cực tham mưu với cấp ủy chính
quyền địa phương và ngành GD để tham mưu việc đầu tư CSVC, thiết bị dạy
học, tạo điều kiện cho học sinh đến trường được an toàn, thân thiện, vui vẻ.
- Học sinh được tham gia các hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường với
thái độ tự giác, chủ động sáng tạo
- Phát huy tinh thần mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng
tạo cho học sinh noi theo, đổi mới phương pháp dạy học đáp ứng nhu cầu hội
nhập quốc tế
- Đa dạng hóa các hoạt động nhằm giáo dục học sinh về lối sống và giáo dục
truyền thống cách mạng.
- Phong trào thi đua phải tự giác, thiết thực, hiệu quả không gây áp lực cho học
sinh và sát với điều kiện của từng trường, từng địa phương
+ Nội dung: - Về trách nhiệm của lãnh đạo : Phải tổ chức tuyên truyền, phổ biến
trong toàn trường và chính quyền địa phương, bên cạnh đó phải xây dựng kế
19
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
hoạch cụ thể để thực hiện phong trào thi dua " Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực". Mỗi trường nhận chăm sóc một di tích lịch sử, cách mạng tại
địa phương. Xây dựng trường học xanh sạch đẹp. Tổ chức các hoạt động giáo
dục,các trò chơi dân gian, thi hát dân ca Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp . Chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp học tập. Tham
mưư với các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, ngành GD& ĐT để xây
dựng CSVC, trang thiết bị dạy học. Phối hợp với Ban Đại diện cha mẹ học sinh,
hội khuyến học để thực hiện công tác xã hội hóa giáo dục nhằm khen thưởng,
động viên kịp thời các điển hình tiên tiến.
- Về trách nhiệm của các tổ chức Công đoàn, Đoàn, Đội:
Tổ chức tuyên truyền, phổ biến triển khai phong trào thi đua xây dựng trường
học thân thiện học sinh tích cực trong toàn trường, Xây dựng trường, lớp luôn
xanh, sạch, đẹp, an toàn, có chương trình tập huấn kỹ năng sống cho học sinh.
Tổ chức các hoạt động tập thể, thi hát dân ca, thi trò chơi dân gian Phát huy hơn
phong trào thi đua " Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương về đạo đức, tự học và
sáng tạo". Tổ chức dự giờ, góp ý qua các tiết dạy nhằm giúp cho thầy cô có tính
sáng tạo qua giờ giảng để giúp học sinh tự tin hơn trong giờ học
- Về trách nhiệm của giáo viên : - giáo viên chủ nhiệm lớp có nhiệm vụ hướng
dẫn học sinh thực hiện tốt các nội dung nêu trên trong các tiết sinh hoạt lớp, sinh
hoạt 15 phút, các hoạt động tập thể, hoạt động ngoại khóa Thường xuyên phối
hợp với cha mẹ học sinh trong việc giáo dục đạo đức, nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện cho học sinh. Giáo viên bộ môn có trách nhiệm hướng dẫn học
sinh thực hiện tốt các nội dung có liên quan trong các tiết dạy mà mình phụ
trách.
Biện pháp 3 : Xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp an toàn và hiện đại
+ Mục đích : Thực hiên biện pháp này nhằm mục đích nâng cao ý thức trách
nhiệm cho các lực lượng giáo dục trong nhà trường nhằm tạo dựng môi trường
học tập, sinh hoạt có cảnh quan đẹp, xanh, sạch
20
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
+ Nội dung : - Bảo đảm trường học an toàn, sạch sẽ, có cây xanh, thoáng mát và
ngày càng đẹp hơn, bàn ghế ngồi học phù hợp với lứa tuổi của học sinh. Thường
xuyên tổ chức Tết trồng cây và chăm sóc cây xanh. Có đủ nhà vệ sinh và được
đặt ở vị trí phù hợp với cảnh quan trường học, được giữ vệ sinh sạch sẽ. Huy
động học sinh thường xuyên tích cực thạm gia bảo vệ môi trường, giữ vệ sinh
các công trình công cộng, nhà trường lớp học và cá nhân luôn sạch sẽ.
+ Cách thực hiện : - Có kế hoạch thực hiện quy hoạch trồng cây xanh ở trường
một cách hợp lý, tạo bóng mát, vẻ đẹp cho trường, phù hợp với điều kiện nhà
trường, giao khoán việc chăm sóc cây xanh, thảm cỏ cho các lớp.Với các trường
có khuôn viên chật hep có thể tăng cường hệ thống chậu cảnh, với các trường có
khuôn viên rộng cần tăng cường thảm cỏ, trồng nhiều cây xanh. Có kế hoạch
phối hợp với Trung tâm Y tế Thành phố để đo độ sáng, đo kích thước bàn ghế,
tiếng ồn cho phép để từ đó có hướng khắc phục. Mua sắm, bố trí các thùng rác
công cộng đúng nơi quy định tiện lợi cho việc bỏ rác của học sinh và đồng thời
gắn các thông điệp cần thiết như " Hãy bảo vệ môi trường". " Cho tôi xin rác,
Cám ơn bạn"
Biện pháp 4 : Đẩy mạnh chỉ đạo đổi mới phưong pháp dạy học , giáo dục
toàn diện, phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh:
+ Mục đích : Biện pháp này nhằm tăng cường sự tham gia một cách hứng thú
của học sinh trong các hoạt động giáo dục của nhà trường và tại cộng đồng. Phát
huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của thầy cô giáo đáp ứng yêu cầu đổi mới
phương pháp giáo dục trong điều kiện hội nhập quốc tế
+ Nội dung : Phải xây dựng kế hoạch giáo dục trong nhà trường với các nội
dung phong phú nhằm mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh. Thầy cô giáo
cần tích cực đổi mới phương pháp dạy học để khuyến khích sự chuyên cần , tích
cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyên khả năng tự học của học
sinh. Học sinh được phép hỏi, thảo luận, trao đổi với thầy cô bạn bè khi chưa
hiểu bài, đồng thời đề xuất sáng kiến và cùng các thầy cô thực hiện các giải pháp
để việc dạy và học có hiệu quả ngày cáng cao
21
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
+ Về cách thực hiện : Tranh thủ sự chỉ đạo của Sở, Phòng Giáo dục, Các dự án
của Bộ . Cán bộ quản lý các trường thu thập và giới thiệu tài liệu, phương tiện
nghe nhìn và tổ chức tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên,
nhân các điển hình giáo viên dạy giỏi cấp trường, cấp Thành và cấp Tỉnh. Động
viên, khích lệ học sinh phấn đấu vươn lên trong học tập và rèn luyện, đặc biệt
khích lệ kịp thời đối với học sinh yếu kém khi các em có sự tiến bộ dù rất nhỏ.
Phát động phong trào thi đua tích cực, chủ động, giúp đỡ nhau trong học tập,
học sinh khá giỏi giúp dỡ học sinh yếu kém, học sinh mạnh dạn đề xuất các ý
kiến, sáng kiến của mình, tích cực hỏi thầy cô những chổ chưa hiểu bài, có thể
hỏi trực tiếp hoặc ghi thắc mắc vào giấy. Giáo viên rèn cho học sinh thói quen tự
học, tự nghiên cứu, tổ chức hoạt động nhóm, đồng thời tìm hiểu các tư liệu bổ
ích trên mạng Internet, thư viện điện tử,các trang web để hỗ trợ cho việc học
trên lớp và làm cho học sinh hứng thú học tập hơn. Tổ chức các cuộc hội thảo,
thảo luận trao đổi về đổi mới phương pháp dạy học như thế nào và áp dụng ở
nhà trường ra sao để có cách thức thực hiện thống nhất trong việc dổi mới ở tất
cả các môn học. Thực hiên một số tiết dạy áp dụng việc đổi mới có tính điển
hình để giáo viên trong trường trao đổi và rút kinh nghiệm. Đưa ra nội dung thi
đua giữa các tổ nhóm chuyên môn, các cá nhân về việc sử dụng Đồ dùng dạy
học, sử dụng giáo án điện tử Huy động nguồn lực từ các tổ chức khác để xây
dựng CSVC, phòng học bộ môn, máy tính, máy chiếu để hỗ trợ cho hoạt động
dạy và học trong nhà trường.
Biện pháp 5 : Thành lập tổ : " Tư vấn học đường " trong trường học .
+ Mục đích : Tư vấn học đường là một phương pháp giáo dục thực hiện trong
nhà trường để là chỗ dựa tinh thần cho học sinh khi các em cần sự giúp đỡ. Thực
chất của biện pháp này nhằm mục đích nâng cao sự hiểu biết, vốn sống và kỹ
năng sống cho học sinh THCS như : Phương pháp học tập, sức khỏe, tâm sinh lý
lứa tuổi, văn hóa ứng xử, tệ nạn xã hội, bình đẳng giới Tư vấn học dường là nơi
để học sinh chia sẻ những va vấp trong các mối quan hệ hàng ngày với thầy cô,
bạn bè, gia đình
22
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
+ Nội dung : - Tư vấn, giúp đỡ các em trước những khó khăn, vướng mắc trong
học tập, cuộc sống, trong việc chọn trường để thi tuyển sinh vào THPT, chọn
ngành nghề Tư vấn giúp các em rèn luyện kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình
huống trong cuộc sống, kỹ năng chung sống hòa bình, kỹ năng phòng ngừa bạo
lực và các tệ nạn xã hội, kỹ năng làm việc theo nhóm, diễn thuyết trước dám
đông Bên cạnh đó tư vấn học đường còn giúp cho các em biêt rèn luyện sức
khỏe và ý thức bảo vệ sức khỏe, có sự hiểu biết về tâm sinh lý lứa tuổi, về bình
đẳng giới.
+ Cách thực hiện : Căn cứ vaò điều kiên thực tế, sự chuẩn bị của CBGV, Tổng
phụ trách Đội và có sự thống nhất với cán bộ văn hóa Phường, Thành phố để
quyết định triển khai nội dung trong từng năm học để phù hợp với thời gian,
chương trình, không gây quá tải cho học sinh.
- Thành lập tổ tư vấn học đường gồm có sự tham gia của giáo viên ( mỗi bộ môn
lấy một giáo viên), Đoàn, Đội. Phòng tư vấn sẽ có kế hoạch hoạt động cụ thể và
có người thường trực thường xuyên để giúp đỡ những vướng mắc của học sinh
- Thông qua hoạt động của Đội, các tổ chuyên môn phối hợp có thể tổ chức các
cuộc thi liên quan đến kỹ năng sống như : Dựng lều trại, xử lý tình huống cấp
cứu, đuối nước, hiểu biết về sức khỏe sinh sản, tình bạn của tuổi teen, giao lưu
kết ban với các trường học ở các huyện vùng cao, khó khăn. Khuyến khích
CBGV, học sinh tham gia viết bài về chủ đề kỹ năng sống mà mình tích lũy
được hay các tình huống gặp phải trong cuộc sống.
Biện pháp 6 : Đổi mới và tăng cường hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp,
đặc biệt là giáo dục truyền thống văn hóa lịch sử địa phương
+ Mục đích : Giáo dục ngoài giờ lên lớp là một nội dung rất phong phú trong
hoạt động giáo dục của nhà trường, nó bao gồm các hoạt động giáo dục lồng
ghép trong các môn học, các chương trình tuyên truyền, hoạt động văn hóa, thể
dục thể thao và tham gia đóng góp xây dựng cộng đồng, xã hội, hoạt động tình
nghĩa Các em học sinh không chỉ được giáo dục để nâng cao thể chất, kỹ năng
mà thông qua đó khi tham gia các buổi tham quan, dã ngoại, trò chơi dân gian,
23
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
hát dân ca, các điệu múa truyền thống của địa phương các em được nâng tầm
nhận thức, đồng thời góp phần bảo tồn, phát huy truyền thống văn hóa lịch sử,
cách mạng địa phương, từ đó hình thành ý thức tự hào dân tộc, góp phần đạt
được mục tiêu giáo dục toàn diện trong nhà trường.
+ Nội dung : Nhà trường tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao một cách
thiết thực, khuyến khích sự tham gia chủ động của học sinh, tổ chức các buổi
tham quan dã ngoại, tổ chức các trò chơi dân gian, thi hát dân ca, nhận chăm sóc
di tích lịch sử, cách mạng ở địa phương, tuyên truyền giới thiệu di tích lịch sử
địa phương với ban bè
+ Cách thực hiện : Căn cứ vào các tài liệu hướng dẫn của Bộ, Sở Giáo dục và
Đào tạo vào tình hình thực tế của địa phương để lựa chọn các trò chơi, các loại
hình văn hóa nghệ thuật dân gian thích hợp, các cuộc thi tìm hiểu, các công trình
văn hóa, lịch sử,
Tham quan ngoại khoá tại khu mộ Đại thi hào Nguyễn Du - Nghi Xuân Hà Tĩnh
cách mạng của địa phương phù hợp và đưa vào chương trình hoạt động. Lựa
chọn các chủ đề giáo dục hàng tháng như : " Em yêu trường em". " Mừng Đảng,
mừng Xuân", " Tháng thanh niên " để trao đổi với các em trong các dịp sinh
hoạt chào cờ đầu tuần, dã ngoại.Ở địa bàn Thành phố Vinh ngoài một số xã như
Hưng Lộc , Hưng Dũng, Bến Thủy có nhiều di tích như Đền Hồng Sơn, Cồn
Mô, Nhà thờ Họ Uông, Đền Trìa,Tượng đài Bến Thuỷ thì các Phường xã
khác có thể nhận chăm sóc Nghĩa trang Liệt sỹ, các công trình như Bảo tàng,
Đền thờ Vua Quang Trung, Mộ Đội Cung, Chùa Cần Linh,
- Khuýên khích giáo viên các bộ môn như : Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục
công dân, Âm nhạc, Mỹ thuật để đưa vào bài giảng các nội dung về bảo vệ môi
trường, gắn với lịch sử, văn hóa địa phương.
- Mời các cán bộ lão thành, nhà văn hóa, trí thức, sỹ quan quân đội tiêu biểu
nghỉ hưu ở địa phương tham gia vào các hoạt động ngoại khóa của nhà trường
vào các dịp như 3/2, 22/12, 26/3
24
Liên hệ: Nguyễn Văn Hùng ĐT:0946734736; Mail:
- Tổ chức cho học sinh đến giao lưu hoạt động ngoại khóa ở các di tích do
trường bạn phụ trách, tổ chức chấm điểm chất lương do chăm sóc di tích, cho
học sinh đề xuất các ý liến, việc làm để tôn tạo và phát huy giá trị công trình.
Bên cạnh đó thường xuyên đánh giá và biểu dương những cá nhân tập thể có
nhiều đóng góp trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của di tích.
Học sinh Trường THCS Hồng Sơn TP Vinh tại khu di tích Truông Bồn
Biện pháp 7: Xây dựng các mối quan hệ trong và ngoài nhà trường để góp
phần xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực.
+ Mục đích : Nhằm huy động nguồn lực của các lực lượng trong và ngoài nhà
trường phối hợp tham gia thực hiện phong trào " Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực". Qua đó mỗi ngành đều có điều kiện để đóng góp vào
sự nghiệp giáo dục của địa phương, hoàn thành nhiệm vụ mà Thành phố giao
phó
Liên kết chia sẻ với các trường bạn trong kinh nghjệm triển khai xây dựng
phong trào trường học thân thiện, học sinh tích cực từ đó làm cho phong trào có
tính đồng bộ hơn, đồng thời nội dung cũng phong phú và đạt hiệu quả cao hơn.
Thông qua phong trào thi đua, xây dựng được môi trường giáo dục lành mạnh,
an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp với từng nhà trường, với điều kiện địa
phương và đáp ứng yêu cầu xã hội.
+ Nội dung : Xây dựng mối quan hệ đoàn kêt, thân thiện trong tập thể nhà
trường giữa thầy với thầy, thầy với trò, trò với trò, tạo dựng phong cách ứng xử
có văn hóa, lễ phép, lịch sự. huy động các lực lượng giáo dục được hưởng lợi từ
nhà trường tham gia, phối hợp và giúp đỡ
+ Cách thực hiện : Đối với nhà trường : Tổ chức các chương trình giáo dục ngăn
ngừa bạo lực trong và ngoài nhà trường. Thầy cô có thái độ thân thiện, gần gũi,
quan tâm đến học sinh trong mỗi tiết dạy, nghêm cấm các hiện tượng xúc phạm,
làm tổn thương đến danh dự và lòng tự trọng của học sinh. Xây dựng các mối
đoàn kết, giúp đỡ, chia sẻ giữa các động nghiệp trong hội đồng giáo dục. Ban
25