B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
THC TRNG VÀ MT S GII PHÁP CI THIN
CÔNG TÁC QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI NGÂN
HĨNGăCỌNGăTHNGăVIT NAM VIETINBANK
CHI NHÁNH HOÀNG MAI
SINH VIÊN THC HIN : LI ÁNH TUYT
MÃ SINH VIÊN : A16211
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH
HÀ NI ậ 2014
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
THC TRNG VÀ MT S GII PHÁP CI THIN
CÔNG TÁC QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI NGÂN
HÀNG CỌNGăTHNGăVIT NAM VIETINBANK
CHI NHÁNH HOÀNG MAI
Giáoăviênăhng dn : Ths.Chu Th Thu Thy
Sinh viên thc hin : Li Ánh Tuyt
Mã sinh viên : A16211
Chuyên ngành : Tài chính
HÀ NI ậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
Khóa lun tt nghip này là kt qu ca quá trình hc tp và nghiên cu ti
trng i hc Thng Long. Vi tình cm chân thành, tác gi xin bày t lòng bit n
đn các thy cô giáo trong b môn Kinh t, trng i hc Thng Long đư tn tình
giúp đ, to điu kin cho tác gi trong quá trình hc tp và nghiên cu đ hoàn thành
khóa lun tt nghip này.
c bit tác gi xin bày t lòng bit n sâu sc ti Thc s Chu Th Thu Thy đư
tn tình giúp đ tác gi trong sut quá trình nghiên cu đ tài và hoàn chnh khóa lun
tt nghip này.
Do gii hn v kin thc cng nh thc tin nên trong phm vi khóa lun tt
nghip không tránh khi nhng thiu sót, tác gi rt mong nhn đc nhng ý kin
đóng góp b sung ca các thy cô và các bn.
Hà Ni, ngày 25 tháng 03 nm 2014
Tác gi
Li Ánh Tuyt
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip ắThc trng và mt s gii pháp ci
thin công tác qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Công thng Vit nam chi
nhánh Hoàng Mai” là công trình nghiên cu đc lp ca tôi di s hng dn ca
Ths.Chu Th Thu Thy. Các s liu và kt qu trong khóa lun là trung thc và không
sao chép t bt c tài liu nào.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Li Ánh Tuyt
Thang Long University Library
MC LC
LIăNịIăU
CHNGă1:TNG QUAN V QUN TR RI TO TÍN DNG TI NGÂN
HĨNGăTHNGăMI 1
1.1. Hotăđng tín dng caăNgơnăhƠngăThngămi 1
1.1.1. Khái nim, bn cht và vai trò ca tín dng Ngân hàng 1
1.1.2. Phân loi hot đng tín dng ca Ngân hàng Thng mi 3
1.1.2.1. Cn c vào thi gian tín dng Ngân hàng 3
1.1.2.2. Cn c vào bin pháp bo đm 4
1.2. Ri ro tín dng caăNgơnăhƠngăThngămi 4
1.2.1. Khái nim ri ro tín dng 4
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng 5
1.2.2.1. Cn c vào nguyên nhn ri ro 5
1.2.2.2. Cn c theo mc đ tn tht 5
1.2.2.3. Cn c theo đi tng s dng 6
1.2.2.4. Cn c vào tính tng th ca ri ro 6
1.2.2.5. Cn c vào giai đon phát sinh ri ro 6
1.2.2.6. Cn c vào phm vi ca ri ro tín dng 6
1.3. Các ch tiêu phn ánh ri ro tín dng 6
1.3.1. Quy mô tín dng 6
1.3.2. C cu tín dng 7
1.3.2.1. N quá hn 7
1.3.2.2. N xu 8
1.3.2.3. D phòng ri ro tín dng 8
1.4. Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng 9
1.4.1. Nguyên nhân khách quan 9
1.4.2. Nguyên nhân ch quan 10
1.5. Tácăđng ca ri ro tín dng 12
1.5.1. Gim li nhun ca Ngân hàng 12
1.5.2. Gim kh nng thanh toán ca Ngân hàng 12
1.5.3. Gim uy tín ca Ngân hàng 12
1.5.4. Phá sn Ngân hàng 12
1.6. Nhng du hiu ca ri ro tín dng 13
1.6.1. Nhóm du hiu t phát sinh t phía khách hàng 13
1.6.2. Nhóm du hiu phát sinh t phía Ngân hàng 13
1.7. Qun tr ri ro tín dngătrongăNgơnăhƠngăThngămi 14
1.7.1. Khái nim qun tr ri ro tín dng 14
1.7.2. S cn thit phi qun tr ri ro tín dng 14
1.7.3. Ni dung qun tr ri ro tín dng 16
1.7.3.1. Nhn bit ri ro tín dng 16
1.7.3.2. o lng ri ro tín dng 20
1.7.3.3. ng phó ri ro 23
1.7.3.4. Kim soát ri ro tín dng 25
1.7.4. Mô hình qun lý ri ro tín dng và các nhân t nh hng 26
1.7.4.1. Mô hình t chc qun lý ri ro phân tán 26
1.7.4.2. Mô hình qun lý ri ro tp trung 26
1.7.4.3. Các nhân t nh hng đn qun tr ri ro tín dng 27
CHNGă2:ăTHC TRNG CÔNG TÁC QUN LÝ RI RO TI NGÂN
HÀNG VIETINBANK CHI NHÁNH HOÀNG MAI 29
2.1. Khái quát chung v Ngân hàng VietinBank chi nhánh Hoàng Mai 29
2.1.1. C cu b máy t chc Ngân hàng VietinBank chi nhánh Hoàng Mai 29
2.1.2. Kt qu hot đng kinh doanh 29
2.2. Thc trng công tác qun lý ri ro tín dng ti VietinBank chi nhánh
Hoàng Mai 33
2.2.1. Hot đng tín dng và ri ro tín dng ca Ngân hàng VietinBank chi
nhánh Hoàng Mai 33
2.2.1.1. D n và c cu tín dng ca Ngân hàng 33
2.2.1.2. Ri ro tín dng ca Ngân hàng 35
2.2.2. Qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng VietinBank chi nhánh Hoàng
Mai 40
2.2.2.1. Mô hình t chc qun tr ri ro tín dng 40
2.2.2.2. Ni dng qun tr ri ro tín dng 41
2.3. ánhăgiáăchungăhiu qu trong công tác qun tr ri ro tín dng ti
VietinBank chi nhánh Hoàng Mai 49
2.3.1. Kt qu đt đc 49
2.3.2. Nhng vn đ còn tn ti trong công tác qun lý ri ro tín dng 50
2.3.2.1. Nhng tn ti 50
2.3.2.2. Nhng nguyên nhân 51
CHNGă3:GII PHÁP VÀ KIN NGH NÂNG CAO HIU QU QUN LÝ
RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG VIETINBANK CHI NHÁNH HOÀNG
MAI 55
3.1. nhăhngăgiaiăđonănmă2010-2015 caăNgơnăhƠngăCôngăThngă
Vit Nam chi nhánh Hoàng Mai 55
Thang Long University Library
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu qun lý ri ro tín dng ti chi nhánh
NgơnăhƠngăCôngăthngăVit Nam chi nhánh Hoàng Mai 57
3.2.1. Nhóm gii pháp phòng nga ri ro tín dng 57
3.2.1.1. Hoàn thin h thng thông tin qun tr ri ro tín dng 57
3.2.1.2. a dng hóa danh mc cho vay nhm gim thiu ri ro tín dng 58
3.2.1.3. Hoàn thin và thc hin nghiêm túc hn na theo h thng xp hng tín
dng ni b 59
3.2.2. Nhóm gii pháp hn ch ri ro tín dng 59
3.2.2.1. Thc hin vic bo him tín dng 59
3.2.2.2. Cho vay đng tài tr 60
3.2.2.3. S dng các công c phái sinh trong ngn nga ri ro tín dng 61
3.2.2.4. X lý n xu, n quá hn dt đim 62
3.2.2.5. Thc hin vic mua bán n 63
3.2.3. Nhóm gii pháp chung 63
3.2.3.1. Nâng cao cht lng phng pháp nhn dng ri ro 63
3.2.3.2. Thông l tt nht v báo cáo ri ro tín dng và công b thông tin 66
3.2.3.3. Các phn ng có th ca Ngân hàng trc các vn đ ca Doanh nghip 67
3.2.3.4. Nâng cao cht lng ngun nhân lc 67
3.2.3.5. Phi hp gia các phòng quan h khách hàng, phòng qun tr tín dng
và phòng qun lý ri ro mt cách khoa hc và hiu qu 68
3.2.3.6. u t h thng hin đi hóa công ngh Ngân hàng 69
KT LUN 70
DANH MC VIT TT
KỦăhiuăvitătt
Tênăđyăđ
BCTC
Báo cáo tài chính
DN
Doanh nghip
DNV&N
Doanh nghip va và nh
DPRR
D phòng ri ro
KH
Khách hàng
NH
Ngân hàng
NHCT
Ngân hàng Công thng
NHNNVN
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTM
Ngân hàng thng mi
NQH
N quá hn
QHKH
Quan h khách hàng
QLRR
Qun lỦ ri ro
RRTD
Ri ro tín dng
SXKD
Sn xut kinh doanh
TCTD
T chc tín dng
TDNH
Tín dng ngân hàng
TSB
Tài sn đm bo
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU
Bng 1.1. Nguy c ri ro đi vi KH 19
Bng 1.2. Xp hng DN ca Moody's 21
Bng 2.1. Báo cáo kt qu kinh doanh 30
Bng 2.2. Bng s liu phn ánh tình hình cho vay ca chi nhánh theo các ch tiêu
(nm 2011-2013) 33
Bng 2.3. Các nhóm n trên tng d n ca chi nhánh (nm 2011-2013) 35
Bng 2.4. T l NQH trên tng d n 36
Bng 2.5. C cu NQH theo đi tng DN va và nh 36
Bng 2.6. T l NQH ca đi tng DN va và nh 37
Bng 2.7. T l n xu trên tng d n 38
Bng 2.8. T trng các nhóm n 3, 4, 5 trong tng n xu 38
Bng 2.9. Tình hình tng d n theo TSB 39
Bng 2.10. Tình hình trích lp d phòng ti chi nhánh 39
Bng 2.11. Kh nng bù đp ri ro tài chính 40
Bng 2.12. Phân hng ri ro danh mc tín dng 43
Bng 2.13. Xp hng tín dng DN ti chi nhánh 45
Bng 2.14. Bng đánh giá TSB 47
Bng 2.15. T l trích lp DPRR ca chi nhánh 48
Bng 3.1. Bng so sánh các ch tiêu 64
Bng 3.2. Bng s dng trong phng pháp lit kê 66
DANH MCăSă
S đ 3.1. Hoán đi tng thu nhp 61
S đ 3.2. S đ v quyn chn tín dng 62
S đ 3.3. Phng pháp nhn dng ri ro bng đ th 65
LI M U
1. Tính cp thit caăđ tài
Hot đng ca ngân hàng vn có vai trò to ln đi vi s phát trin nn kinh t
và xư hi. iu này xut phát t đc thù ca hot đng ngân hàng – đim khác bit so
vi các doanh nghip kinh t khác: ngân hàng là t chc trung gian tài chính, kinh
doanh tin t và dch v ngân hàng. Hot đng tín dng là nghip v ch yu ca h
thng ngân hàng thng mi Vit Nam, mang li 80-90% thu nhp ca mi ngân hàng,
tuy nhiên nghip v này tim n rt nhiu ri ro. Ri ro tín dng cao quá mc s nh
hng rt ln đn hot đng kinh doanh ca bn thân ngân hàng.
ng thi trong bi cnh nn kinh t khng hong (t nm 2011 đn nm 2013),
s doanh nghip lâm vào tình trng phá sn đang không ngng tng lên, bn thân h
thng ngân hàng vn đc coi là “xng sng” ca th trng tài chính cng gp rt
nhiu khó khn, đc bit vi vn đ n xu t hot đng tín dng. iu này chng t
vic qun lý ri ro tín dng ca các NHTM Vit Nam cha tt.
Chính vì vy vn đ nâng cao kh nng qun lý ri ro tín dng, hn ch đn mc
thp nht có th nhng nguy c tim n gây nên ri ro tín dng ca các ngân hàng
thng mi đang và ngày càng tr nên cp thit.
Vi lý do trên, tác gi đư chn đ tài: “Thc trng và mt s gii pháp ci
thin công tác qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Công thng Vit nam chi
nhánh Hoàng Mai”.
2. Mcăđíchănghiênăcu
- Làm rõ lý lun c bn v ri ro tín dng và qun lý ri ro tín dng trong
ngân hàng.
- Phân tích tình hình thc tin qun tr ri ro tín dng ti chi nhánh NHCT Hoàng Mai.
- a ra mt s gii pháp, kin ngh nhm nâng cao hiu qu qun lý ri ro tín
dng ti chi nhánh NHCT Hoàng Mai.
3. iătng và phm vi nghiên cu
- i tng ca đ tài là Ri ro tín dng và công tác qun lý ri ro ti chi nhánh
NHCT Hoàng Mai
- Phm vi nghiên cu: H thng qun tr RRTD theo mô hình TAII ti chi nhánh
NHCT Hoàng Mai t nm 2011 đn nm 2013.
4. Phngăpháp nghiên cu
Khóa lun đc nghiên cu da trên các phng pháp ch yu là: duy vt bin
chng, logic, so sánh, thng kê, tng hp và din gii.
Thang Long University Library
5. Kt cu khóa lun
Khóa lun b cc thành 3 chng:
Chng 1: Tng quan v qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng Thng mi
Chng 2: Thc trng công tác qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Công
thng Vit Nam chi nhánh Hoàng Mai t nm 2011 đn nm 2013
Chng 3: Gii pháp và kin ngh nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng
ti Ngân hàng Công Thng Vit Nam chi nhánh Hoàng Mai
1
CHNGă1:
TNG QUAN V QUN TR RI TO TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG THNGăMI
1.1. Hotăđng tínădngăcaăNgân hàng Thngămi
1.1.1. Khái nim, bn cht và vai trò ca tín dng Ngân hàng
"TDNH là mi quan h tín dng gia mt bên là NH vi mt bên là các ch th
khác trong nn kinh t, trong đó NH đóng vai trò va là ngi đi vay va là ngi cho
vay, hay nói cách khác, NH là mt trung gian tài chính luân chuyn vn t ni tm
tha vn sang ni thiu. Giá (lãi sut) ca khon vay do NH n đnh cho KH vay là
mc li tc mà KH phi tr trong sut khon thi gian tn ti ca khon vay".
(Ngun: Theo VietinBank.vn)
Xét v bn cht, tín dng là mt giao dch v tài sn trên c s hoàn tr vi các
đc trng sau:
Th nht, tài sn giao dch trong quan h tín dng bao gm hai hình thc là tin
hay hin vt.
Th hai, tín dng phi tuân th theo nguyên tc hoàn tr, vì vy ngi cho vay
khi chuyn giao tài sn cho ngi đi vay s dng phi có c s đ tin rng ngi đi
vay s tr đúng hn.
Th ba, giá tr đc hoàn tr thông thng phi ln hn giá tr lúc cho vay hay
nói cách khác ngi đi vay phi tr thêm phn thêm phn lãi ngoài vn gc.
Th t, tin vay đc cp trên c s cam kt hoàn tr vô điu kin, có ngha là
bên đi vay cam kt hoàn tr vô điu kin cho bên cho vay khi đn hn thanh toán.
Vai trò ca TDNH
Tín dng NH đóng vai trò trung gian gii quyt mâu thun phát trình trong quá
trình tun hoàn chu chuyn vn ca DN: Trong quá trình sn xut kinh doanh, đ duy
trì hot đng liên tc đòi hi vn ca DN phi đng thi tn ti ba giai đon :d tr,
sn xut và lu thông. Khi không có s n khp v mt thi gian và khi lng vt t
hàng hóa cn mua vi vic tiêu th sn phm, hàng hóa tng DN thì tt yu xy ra
hin tng tm thi tha vn hoc thiu vn. Thông thng các DN thiu vn khi có
nhu cu mua, d tr vt t hàng hóa và có vn nhàn ri khi bán đc sn phm hàng
hóa mà cha có nhu cu chi tiêu. Trong toàn b nn kinh t mt thi đim nht đnh
s có hai hin tng trái ngc to nên mâu thun ca quá trình tun hoàn và chu
chuyn vn: Mt nhóm DN tm thi tha vn (bán đc hàng nhng cha có nhu cu
chi tiêu hoc chi tiêu thp). Mt nhóm DN khác tm thi thiu vn (hàng cha bán
đc nhng đư phát sinh nhu cu chi tiêu, hoc cn m rng hot đng kinh doanh đi
mi k thut, công ngh…). Vi nghip v huy đng vn, NH thng mi to điu
Thang Long University Library
2
kin cho các DN có c hi đu t, sinh li t ngun vn nhàn ri tm thi. Bng
ngun vn huy đng đc t các NH có điu kin đáp ng vn cho các DN có nhu cu
vay vn. Là cu ni gia bên tha vn và bên thiu vn tm thi. tín dng NH góp
phn điu hòa vn trong toàn b nn kinh t, to điu kin cho quá trình sn xut kinh
doanh đc tin hành mt cách liên tc, không b gián đon.
TDNH góp phn gii quyt mu thun gia chu kì thu nhp và chu kì tiêu dùng:
Tiêu dùng ca mi cá nhân trong xã hi ph thuc vào thu nhp do lao đng ca h
to ra. Trong khi nhu cu tiêu dùng cn thit ti thiu ca mi cá nhân không ngng
tng thêm theo thi gian thì thu nhp ca h không phi lúc nào cng n đnh. Trong
thi gian đu ca cuc sng, con ngi phi phi hc tp, hc ngh, ch vic, …h
hu nh cha to ra khon thu nhp đáng k nào, nhng li có nhu cu chi tiêu cao.
Khi đư tham gia vào quá trình sn xut xã hi, lao đng ca h không nhng to ra thu
nhp đ đ đáp ng nhu cu chi tiêu mà còn có kh nng dành mt phn đ tích ly,
tích ly đ tha mãn mt nhu cu cao hn hay đ d phòng. Huy đng vn tin t ca
nhóm nhng cá nhân có khon thu nhp dành cho tích ly và d phòng và cho vay đi
vi nhng nhóm cá nhân có thu nhp thp hn nhu cu chi tiêu, tín dng NH không
ch gii quyt đc mâu thun gi chu k thu nhp và chu k tiêu dùng ca các cá
nhân mà còn góp phn nâng cao đi sng cho ngi lao đng, kích thích sn xut phát trin.
TDNH thu hút ngun vn tit kim và thúc đy nhanh quá trình tp trung vn,
đáp ng nhu cu đu t phát trin kinh t: Trong mi DN và trong toàn th xã hi
không ch có tái sn xut gin đn mà tái xut còn là mt quá trình thng xuyên m
rng và phát trin, vì vy cn mt lng vn tng xng. i vi DN vn t có dùng
đ đu t có gii hn, bên cnh đó vic huy đng vn trc tip đòi hi nhng điu kin
ht sc cht ch mà không phi DN nào cng thc hin đc, trong trng hp này
vn tín dng là ngun tài tr quan trng cho nhu cu đu t. Tín dng thc hin huy
đng vn tit kim cá nhân, DN, nhà nc đ đáp ng nh cu đu t, phát trin kinh
t. Mi khon tit kim có mc đích nht đnh, nhng trong khong thi gian cha
thc hin đc mc đích đư đnh các ch s hu nó có th gi vào NH đ kim li.
Bng vic thu hút ngun vn tit kim đáp ng cho nhu cu đu t, tín dng NH là cu
ni gia tit kim và đu t.
Tín dng góp phn n đnh tin t, n đnh giá c: Vi s hot đng ca h
thng tín dng,các ngun tin nhàn ri ca các cá nhân và DN đc tp trung li và sau
đó tín dng tin hành phân phi các ngun vn đư đc tp trung này nhm đáp ng
nhu cu sn xut, lu thông hàng hóa cng nh nhu cu tiêu dùng trong toàn xã hi.
Thông qua kênh tín dng, bng chính sách tin t thích hp cho tng giai đon nhà
nc có th điu tit lng tin cung ng cho nn kinh t góp phn n đnh tin t và
giá c.
3
TDNH góp phn n đnh đi sng ca dân c, to công n vic làm và đm bo
trt t xã hi: Do tín dng có vai trò thúc đy nn kinh t phát trin, sn xut hàng hóa
và dch v ngày càng gia tng, tha mãn nhu cu đi sng ca ngi lao đng. Bên
cnh đó, vic cung ng vn tín dng cho nn kinh t to ra kh nng khai thác các tim
nng sn có trong xã hi v tài nguyên thiên nhiên, lao đng… t đó có th thu hút
nhiu lc lng lao đng ca xã hôi, to công n vic làm. Mt xã hi phát trin lành
mnh, đi sng đc n đnh, ai cng có công n vic làm.
TDNH góp phn tng cng ch đ hch toán kinh t ca các DN và các t
chc kinh t s dng vn vay: c trng ca tín dng là ngi vay vn phi hoàn tr
c vn và lưi đúng thi hn ghi trong hp đng tín dng, nu vi phm phi chu theo
lãi sut quá hn hoc phi chu các bin pháp ch tài khác. Bng nhng hot đng nh
vy, nên các DN vay vn thng xuyên phi quan tâm thc hin ch đ hch toán kinh
t, gim chi phí sn xut kinh doanh, nâng cao hiu qu s dng vn, đó cng là điu
kin quyt đnh đn kh nng hoàn tr vn vay và tng tích ly cho DN.
1.1.2. Phân loi hot đng tín dng ca Ngân hàng Thng mi
NH cung cp rt nhiu loi tín dng, cho nhiu đi tng KH vi nhng mc
đích s dng khác nhau. có cái nhìn trc din, tng quát và tránh nhm ln ta phân
loi tín dng theo mt s ch tiêu sau:
1.1.2.1. Cn c vào thi gian tín dng Ngân hàng
Cn c vào thi gian tín dng NH đc chia ra làm ba loi:
Tín dng ngn hn là các khon tín dng có thi gian cho vay đn 12 tháng. Loi
hình tín dng này thông thng đc áp dng vi nhiu loi hình KH di hình thc
vay hn mc tín dng tng ln. Thông thng KH s có mt phn tài sn đ đm bo
cho toàn b món vay.
Tín dng trung hn là các khon tín dng có thi gian cho vay t 12 tháng đn 60
tháng. ây thng là hình thc NH cp tín dng cho các d án mua sm máy móc
thit b, các d án nhà xng, kho bưi… thông thng tài sn hình thành t vn vay
s đc dùng đ th chp NH.
Tài sn trung hn là các khon tín dng có thi gian cho vay t 60 tháng tr lên.
ây thng là hình thc NH cp tín dng cho các d án mua sm dây truyn thit b
đng b, d án xây dng c s h tng tài sn th chp ch yu là tài sn hình thành
t ngun vn vay.
Thang Long University Library
4
1.1.2.2. Cn c vào bin pháp bo đm
Cn c vào bin pháp bo đm, tín dng NH đc chia ra làm hai loi:
Tín dng có bo đm bng tài sn là các khon tín dng mà theo đó ngha v tr
n ca KH đc cam kt bo đm thc hin bng tài sn cm c, th chp ca KH vay
hoc bo đm bng tài sn ca bên th ba. Loi hình đm bo này cho NH có đ an
toàn cao hn,kh nng mt vn thp hn do NH có th phát mi tài sn đ thu hi vn
trong trng hp KH không có kh nng thanh toán n đn hn.
Tín dng không có bo đm bng tài sn là các khon tín dng mà theo đó là
ngha v tr n ca KH không đc cam kt bo đm bng tài sn cm c, th chp
ca KH hoc bo lãnh tài sn ca bên th ba. Loi hình tín dng này khá ri ro vi NH
nên NH ch áp dng đi vi nhng KH có uy tín, đc NH tín nhim và là KH truyn
thng, chin lc ca NH.
1.2. Riăroătínădng caăNgân hàng Thngămi
1.2.1. Khái nim ri ro tín dng
Danh t “ri ro” đư đc nhiu nhà kinh t hc đnh ngha theo nhiu cách thc
khác nhau. Frank Knight mt hc gi ngi M, đnh ngha: “Ri ro là s bt trc có
th đo lng đc”. Allan Willett cho “ri ro là s bt trc c th liên quan đn mt s
bin c không mong đi”. Inrving Perfer li cho rng: “Ri ro là tng hp ca nhng
s ngu nhiên có th đo lng bng xác sut”. Mt hc gi khác ngi Anh là Marilic
Hurt Mr Carty quan nim “ri ro là mt tình trng trong đó các bin c xy ra trong
tng lai có th xác đnh đc”.
Theo t đin tài chính ca P.H Collin, ri ro có th đc đnh ngha là kh nng
gánh chu mt thit hi ca ch th. Theo Bernard Manso: “Ri ro là tác đng ca
nhng bin c xy ra trong tng lai lên giá tr ròng ca mt ch th kinh t hay mt
danh mc tài sn mà kh nng xy ra bin c đó có th d đoán trc nhng không th
d đoán chính xác bin c xy ra nh th nào. Ri ro đc đo lng bng đ lch
chun gia li nhun thc t ca ch th và mc li nhun d kin. Mc bin đng li
nhun càng ln ngha là s không chc chn càng nhiu thì nguy c ri ro cao.
RRTD là kh nng xy ra nhng tn tht mà NH phi gánh chu do KH vay
không tr đúng hn, không tr hoc không tr đy đ tin lãi hoc tin gc theo điu
kin và cam kt trong hp đng tín dng.
Sauders và H.Lange đnh ngha: RRTD là khon l tim nng khi NH cp tín
dng cho KH, ngha là lung thu nhp d tính mang li t khon vay ca NH không
th đc thc hin c v s lng và thi hn.
Theo khon 1, điu 2, Quyt đnh 493/Q-NHNN ca Thng đc NHNNVN, đ
cp khái nim “RRTD trong hot đng NH ca TCTD là kh nng xy ra tn tht
5
trong hot đng NH ca t chc tín dng do KH không thc hin hoc không có kh
nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt”.
Theoăquanăđim ca tác gi:
RRTD là nhng tn tht tim nng có th xy ra do KH không có đ kh nng
hoc không có đ nng lc thc hin ngha v ca h mt cách đy đ hoc đúng hn
theo cam kt.
RRTD chính là kh nng xy ra s khác bit không mong mun gia thu nhp
thc t và thu nhp k vng đúng hn, nhn đc đy đ gc và lãi.
RRTD s dn đn tn tht tài chính tc là gim thu nhp ròng và gim giá tr thì
trng ca vn.
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng
Có nhiu cách phân loi RRTD, vic phân loi RRTD tùy thuc vào mc tiêu
nghiên cu, phân tích. i vi h thng NHTM thì vic phân loi RRTD có Ủ ngha vô
cùng quan trng trong vic thit lp chính sách, qui trình, th tc và c mô hình t
chc qun tr và điu hành nhm đm bo nhn bit đy đ các yu t gây ra ri ro và
phân bit trách nhim rõ ràng gia các b phn, gia các khâu trong quá trình tác
nghip thm đnh, cp tín dng giám sát thu hi n và x lý khon n nu nó có du
hiu không bình thng. Thc t cho thy s phân chia trách nhim càng rõ ràng, càng
c th, s giúp cho quá trình qun lý RRTD có hiu qu.
1.2.2.1. Cn c vào nguyên nhn ri ro
Cn c vào nguyên nhn ri ro, chia làm hai nhóm:
Ri ro đo đc là ri ro do thông tin không cân xng to ra sau khi cuc giao
dch din ra.
Ri ro do s la chn đi nghch là do thông tin không cân xng to ra trc khi
cuc giao dch din ra.
1.2.2.2. Cn c theo mc đ tn tht
Cn c theo mc đ tn tht chia làm hai nhóm:
Ri ro đng vn là ri ro xy ra trong trng hp đn thi hn mà NH vn cha
thu hi vn vay, dn đn các khon vn b đông cng, kém lng và nh hng đn NH
trên hai phng din: (i) nh hng đn k hoch s dng vn ca NH, (ii) gp khó
khn cho vic thanh toán cho KH.
Ri ro mt vn là ri ro khi ngi cho vay không có kh nng tr đc n theo
hp đng, bao gm vn gc và lãi vay, NH ch trông ch vào giá tr thanh lý tài sn
ca danh nghip. Ri ro mt cn s làm (i) tng chi phí do n khó đòi tng, chi phí
qun lý, chi phí giám sát, (ii) gim li nhun do các khon d phòng gia tng cho các
khon vn mt đi.
Thang Long University Library
6
1.2.2.3. Cn c theo đi tng s dng
Cn c theo đi tng s dng có th chia làm ba nhóm:
Ri ro KH cá th: RRTD xy ra đi vi đi tng KH là cá nhân.
Ri ro công ty, t chc kinh t, đnh ch tài chính: RRTD xy ra đi vi KH là
công ty, t chc kinh t, đnh ch tài chính.
Ri ro quc gia hay khu vc đa lý: RRTD xy ra đi vi tng quc gia vi hot
đng vay n, vin tr.
1.2.2.4. Cn c vào tính tng th ca ri ro
Cn c vào tính tng th ca ri ro, RRTD đc chia thành ri ro giao dch và ri
ro danh mc.
Ri ro giao dch là mt ri ro mà nguyên nhân phát sinh là so hn ch trong quá
trình giao dch và xét duyt cho vay, đánh giá KH. Ri ro giao dch bao gm ri ro la
chn, ri ro đm bo, ri ro do nghip v.
Ri ro danh mc là ri ro mà nguyên nhân phát sinh là do nhng hn ch trong
qun lý danh mc cho vay ca NH, đc phân thành ri ro ni ti và ri ro tp trung.
1.2.2.5. Cn c vào giai đon phát sinh ri ro
Cn c vào giai đon phát sinh ri ro, chia làm ba nhóm:
Ri ro trc khi cho vay: Ri ro xy ra khi NH phân tích đáng giá sai v KH dn
đn cho vay các KH không đ điu kin đm bo kh nng tr n trong tng li.
Ri ro trong khi cho vay: Ri ro này xy ra trong quy trình cp tín dng. Các
nguyên nhân dn đn ri ro này bao gm : (i) vic gii ngân không đúng tin đ , (ii)
không cp nht thông tin KH thng xuyên, (iii) không d báo đc ri ro tim nng.
Ri ro sau khi cho vay: Ri ro này xy ra khi mà cán b tín dng không nm
đc tình hình s dng vn vay, kh nng tài chính trong tng lai ca KH.
1.2.2.6. Cn c vào phm vi ca ri ro tín dng
Cn c vào phm vi ca RRTD, chia làm hai nhóm: RRTD cá nhân và RRTD h thng.
1.3. Cácăchătiêuăphnăánhăriăroătínădng
1.3.1. Quy mô tín dng
Quy mô tín dng không phi là ch tiêu phn ánh trc tip RRTD nhng nu
quy mô tín dng tng quá nóng, không tng ng vi kh nng kim soát ca NH thì
lúc đó, quy mô tín dng s phn ánh RRTD. S th hin này các khía cnh:
Th nht, nu quy mô tín dng quá ln (xét trên tng d n ca NH), vt kh
nng qu lý ca NH th hin qua s gia tng các ch tiêu: d n trên tng tài sn, d
n/s lng cán b tín dng so vi mc trung bình ca các NH, s lng KH/s lng
cán b tín dng,… thì mc đ ri ro tng lên.
7
Th hai, nu NH m rng quy mô tín dng theo hng ni lng tín dng cho
tng KH: cho vay vt quá nhu cu ca KH thì s dn đn ri ro KH s dung vn sai
mc đích, không kim soát đc mc đích s dng vn vay…iu này s gây ra ri ro
cho NH.
1.3.2. C cu tín dng
C cu tín dng phn ánh mc đ tp trung tín dng trong mt ngành ngh, lnh
vc, loi tin, d n cho vay có bo đm. Do đó, tuy không phn ánh trc tip mc đ
ri ro, nhng nu c cu tín dng quá thiên lch vào nhng lnh vc mo him, s
phn ánh ri ro tim nng. C cu tín dng đc chia làm hai nhóm sau:
C cu tín dng theo ngành: nu tp trung cho vay vào nhng ngành có đ ri
ro cao thì ri ro không tr đc n ca NH cng cao. Hoc c cu tín dng tp trung
quá nhiu vào mt ngành, lnh vc thì có th mc đ ri ro cao khi ngành đó b suy
thoái hay b các nh hng khác.
C cu tín dng theo thi hn cho vay: yu t này phi da trên c cu vn ca
NH. Nu NH có c cu vn ngn hn ln. Trong khi đó c cu tín dng trong dài hn
li ln, điu đó có ngha là NH đư s dng quá nhiu vn ngn hn sang cho vay trung
và dài hn. iu này cho thy kh nng NH đng đu vi ri ro thanh khon cao.
C cu tín dng theo tài sn đm bo: nu t l các khon cho vay có tài sn
đm bo th chp thì NH đi mt vi ri ro tim n khi KH không tr đc n.
1.3.2.1. N quá hn
NQH phn ánh ch tiêu RRTD. NQH là kt qu ca mi quan h tín dng
không hoàn ho, trc ht nó vi phm đc trng c bn ca tín dng là tính thi hn,
sau na nó có th dn đn s vi phm đc trng th hai ca tín dng là tính hoàn tr
đy đ, gây nên s đ v lòng tin ca ngi cp tín dng vi ngi nhn tín dng. Mt
khon tín dng đc cp luôn đc xác đnh bi 2 yu t: thi hn hoàn tr và lng
giá đc hoàn tr. NQH s phát sinh khi đn thi hn tr n theo cam kt, ngi vay
không có kh nng tr n đc mt phn hay toàn b khon vay cho ngi cho vay.
Nh vy, NQH ch đn thun là các khon n mà KH không th thc hin đúng các
ngha v tr n c th đây là v mt thi gian và không đc c cu li các khon
n. Lúc đó toàn b s d n gc s b chuyn sang NQH. NQH có th đc xác đnh
ti mi thi đim thông qua h thng s sách chng t và h s tín dng ti NH.
NQH đc phn ánh qua 2 ch tiêu sau:
T l NQH
=
Tng NQH
x
100%
Tngădăn
T l NQH càng cao thì ri ro càng tng.
Thang Long University Library
8
T l KH có NQH
=
S KH có NQH
x
100%
Tng s KH
(Ngun: Hng dn phân tích tài chính DN)
Nu t l KH có NQH thp hn t l NQH thì dng nh các khon cho vay ln
có vn đ hn các khon cho vay nh.
Nu NH có ch tiêu NQH và s KH có NQH ln thì NH đang có mc ri ro cao
và ngc li.
1.3.2.2. N xu
N xu chính là các khon tin cho KH vay, mà không th thu hi đc do DN
đó làm n thua l hoc phá sn, n phi tr tng, DN mt kh nng thanh toán. Thi
gian n tn đng khá lâu, có th kéo dài trên 1 nm. 2-3 nm hoc lâu hn na rt khó
gii quyt.
nh ngha n xu theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/2005 ca
NH nhà nc nh sau: n xu đc phân vào n nhóm 3 (di chun), n nhóm 4
(nghi ng), n nhóm 5 (kh nng mt vn). Tuy nhiên ta có th tóm lc li n xu là
các khon NQH có thi gian c cu li hn 90 ngày hoc các khon n vn trong thi
gian cam kt nhng KH b mt kh nng thanh toán hoc NH có nhng bng chng
xác thc chng minh đc mc ri ro tng cao cho khon tín dng hoc các khon
thanh toán đư quá hn di 90 ngày nhng có lỦ do chc chn đ nghi ng v kh nng
khon vay đc thanh
toán đy đ. N xu đc phn ánh rõ nht qua ch tiêu:
1.3.2.3. D phòng ri ro tín dng
D phòng RRTD đánh giá kh nng chi tr ca NH khi ri ro xy ra. Khi NH
phi s dng qu d phòng điu đó chng t NH gp phi tình trng ri ro mt vn, do
đó, DPRR là mt ch tiêu phn ánh tình trng ri ro mt vn. D phòng ca mt NH
bao gm d phòng c th, đ bo him các ri ro c th cho tng khon vay, và d
phòng chung, bo him ri ro chung không xác đnh vn có trong danh mc tín dng.
Các ch s th hin d phòng RRTD:
T l trích d phòng
=
D phòngăRRTDăđc trích lp
x
100%
Dăn cho kì báo cáo
T l này các TCTD, thng ít khi vt quá 5%. T l trích lp d phòng
RRTD càng cao thì RRTD càng ln.
T l n xu
=
N xu
x
100%
Tngădăn
9
H s kh nngăbùăđp
các khon vay b mt
=
Mt vnăđƣăxóaăchoăkìăbáoăcáo
x
100%
Dăn trung bình cho kì báo cáo
H s bùăđp RRTD
=
D phòng RRTD đc trích lp
x
100%
NQH khóăđòi
1.4. Nguyên nhân gây ra riăroătínădng
Nguyên nhân gây ra RRTD gm có hai nguyên nhân là nguyên nhân khách quan
và nguyên nhân ch quan.
1.4.1. Nguyên nhân khách quan
Th nht là môi trng pháp lý: Hot đng ca NH luôn chu nh hng ca môi
trng chính tr và h thng pháp lut c th. Mi khi môi trng chính tr có bin
đng hoc pháp lut thay đi thì chc chn s nh hng đn hot đng kinh doanh ca NH.
Nu nh trong nc din ra s mt n đnh v chính tr thì ngay lp tc tình hình
kinh t ca đt nc s thay đi theo chiu hng xu, kinh doanh b ngng tr, thu
nhp gim do đó kh nng tr n ca NH gim làm cho RRTD có nguy c gia tng.
Chính sách hay pháp lut thay đi thng xuyên, không nht quán, mâu thun, không
rõ ràng cng làm gia tng RRTD. Chng hn nhà nc có chính sách tng thu thu
nhp DN s làm cho kh nng tr n ca KH gim, RRTD tng lên.
Nh vy tác đng xu t s bt n đnh ca môi trng chính tr và h thng
pháp lut k trên nh hng đn hot đng ca DN, KH ca NH và qua đó gián tip
tng thêm nguy c RRTD cho NH.
Th hai là môi trng kinh t: Môi trng kinh t có nh hng đn sc mnh
tài chính ca ngi đi vay và cng là s thit hi hay thành công ca ngi cho vay.
S hng thnh hay suy thoái ca chu kì kinh doanh cng nh hng đn li nhun ca
ngi đi vay do vy to nim tin hay gây nên ni lo nng cho ngi đi vay tin. Trong
giai đon kinh t hng thnh, ngi vay hot đng tt do li nhun thu đc tng đi
cao. Trong giai đon khng hong thì kh nng hoàn tr ca ngi đi vay b gim sút.
Lm phát, thiu phát nh hng đn công vic kinh doanh nh làm bin đng giá
c, ngun nguyên vt liu, giá nng lng, tin lng tr cho nhân công… ca DN,
nh hng đn quá trình qun lý và thu hi n ca NH làm gia tng thêm các khon
RRTD và nh hng trc tip đn quá trình tng trng và phát trin kinh t trong dài hn.
Th ba là môi trng xã hi: Các yu t xã hi nh thói quen, truyn thng, tp
quán, trình đ vn hóa… ca ngi dân có nh hng đn các hot đng kinh doanh
ca NH. Do đó NH cn đc bit quan tâm tránh đa ra các sn phm tín dng không
phù hp.
Thang Long University Library
10
Th t là môi trng t nhiên: iu kin t nhiên là yu t khó d đoán, nó
thng xy ra bt ng và gây thit hi ln nm ngoài tm kim soát ca con ngi. Vì
vy khi có thiên tai, dch ha xy ra thì KH cùng NH s có nguy c tn tht rt ln,
phng án kinh doanh không có ngun thu…iu đó cng đng ngha vi vic NH
cng gánh chu ri ro vi KH ca mình.
Nguyên nhân tip theo là môi trng công ngh: NH không theo kp đà phát
trin ca xã hi, nht là s bt cp trong trình đ chuyên môn cng nh công ngh NH
s dn đn ri ro. Cho nên NH luôn phi ng dng nhng thành tu công ngh hin
đi vào sn xut kinh doanh.
Và cui cùng là nguyên nhân thông tin không cân xng: Trong quá trình hot
đng, NH thc hin nghip v N và Có, chuyn vn t ngi gi tin sang ngi đi
vay tin. Toàn b giao dch này s luôn suôn s nu các bên tham gia đu có nhng
thông tin và hiu bit đy đ v nhau. Song mt thc t tn ti là mt bên không bit
tt c nhng gì cn bit v phía bên kia, hoc nhng thông tin không có đc li
không liên tc và đ tin cy không cao; s không cân bng v thông tin mà mi bên có
đc nh vy là thông tin “không cân xng”. Vic thiu thiu thông tin trong các giao
dch này s đa đn s “la chn đi nghch” và “ri ro đo đc”. Vì vy mà NH phi
tht s tnh táo đ có nhng ngun thông tin cân xng nhm vt qua s chn la đi
nghch đó và ri ro đo đc.
Tt c các nguyên nhân khách quan nu không đc d báo, có bin pháp phòng
nga kp thi s gây nh hng tiêu cc ti môi trng kinh doanh ca c KH ln NH.
Khi KH gp phi nguyên nhân khách quan gây nên h không còn đ kh nng thc
hin cam kt trong hp đng tín dng vi NH thì vic tt nht NH có th làm là giúp
đ, h tr KH đ h phc hi li kinh doanh đ to ngun tr n cho NH.
1.4.2. Nguyên nhân ch quan
Do chính sách tín dng ca NH
Ri ro do chính sách cho vay: chính sách tín dng không minh bch làm cho hat
đng tín dng lch lc, dn đn vic cp tín dng không đúng đi tng, to ra khe h
cho ngi s dng vn có hành vi vi phm hp đng và pháp lât ca nhà nc.
Do nhng yu kém ca cán b tín dng
Ri ro do cán b tín dng tính tóan không chính xác hiu qu đu t d án xin
vay. Cán b tín dng không nm rõ đc đim ca ngành mà mình đang cho vay, hoc
do chính cán b tín dng c Ủ cho vay, dù đư tính tóan đc d án xin vay không có
hiu qu, tính kh thi thp, điu này s gây ra ri ro ln cho NH.
Ri ro do NH đánh giá cha đúng mc v khon vay, v ngi đi vay, ch quan
tin tung vào KH than thit, coi nh khâu kim tra tình hình tài chính, kh nng thanh
toán hin ti và tng lai, ngun tr n.
11
Mt s v án kinh t ln trong thi gian va qua có liên quan đn cán b NH đu
có s tip tay ca mt s cán b NH cùng vi KH làm gi h s vay, hay nâng giá tài
sn th chp, cm c lên quá cao so vi thc t đ rút tin NH.
o đc ca cán b là mt trong các yu t ti quan trng đ gii quyt vn đ
hn ch RRTD. Mt cán b kém v nng lc có th bi dng thêm, nhng mt cán
b tha hóa v đo đc mà li gii v mt nghip v thì tht vô cùng nguy him khi
đc b trí trong công tác tín dng.
Thiu giám sát và qun lý sau khi cho vay
Các NH thng có thói quen tp trung nhiu công sc cho vic thm đnh trc
khi cho vay mà ni lng quá trình kim tra, kim soát đng vn sau khi cho vay. Khi
NH cho vay thì khon cho vay cn phi đc qun lý mt cách ch đng đ đm bo
s đc hòan tr. Theo dõi n là mt trong nhng trách nhim quan trng nht ca cán
b tín dng nói riêng và ca NH nói chung. Vic theo dõi hot đng ca KH vay nhm
tuân th các điu khon đ ra trong hp đng tín dng gia KH và NH nhm tìm ra
nhng c hi kinh doanh mi và m rng c hi kinh doanh. Tuy nhiên trong thi
gian qua các NHTM cha thc hin tt công tác này. iu này mt phn do yu t tâm
lý ngi gây phin hà cho KH ca cán b NH, mt phn do h thng thông tin qun lý
phc v kinh doanh ti các DN quá lc hu, không cung cp đuc kp thi, đy đ các
thông tin mà NHTM yêu cu.
Lng lo trong công tác kim tra ni b các NH
Kim tra ni b có đim mnh hn thanh tra NHNN tính thi gian vì nó nhanh
chóng, kp thi ngay khi va phát sinh vn đ và tính sâu sát ca ngi kim tra viên,
do vic kim tra đuc thc hin thng xuyên cùng vi công vic kinh doanh. Nhng
thi gian trc đây, công vic kim tra ni b ca các NH hu nh ch tn ti trên hình
thc. Kim tra ni b cn phi đc xem nh h thng “ thng” ca c xe tín dng. C
xe càng lao đi vi vn tc ln thì h thng này càng phi an tòan, hiu qu thì mi
tránh cho c xe khi đi vào nhng ngã r ri ro vn luôn tn ti thng trc trên con
đng đi ti.
S hp tác gia các NHTM quá lng lo, vai trò ca CIC cha thc s hiu qu
Kinh doanh NH là mt ngh đc bit huy đng vn đ cho vay hay nói cách
khách đi vay đ cho vay, do vy vn đ ri ro trong hat đng tín dng là không th
tránh khi, các NH cn phi hp tác cht ch vi nhay nhm hn ch ri ro. S hp tác
này sinh do nhu cu QLRR đi vi cùng mt KH khi KH này vay tin ti nhiu NH.
Trong qun tr tài chính, kh nng tr n ca mt KH là mt con s c th, có gii hn
ti đa ca nó. Nu do s thiu trao đi thông tin, dn đn vic nhiu NH cùng cho vay
mt KH đn mc vt quá gii hn ti đa này thì ri ro chia đu cho tt c ch không
cha mt NH nào.
Thang Long University Library
12
Trong tình hình cnh tranh gia các NHTM ngày càng gay gt nh hên nay, vai
trog ca CIC là rt quan trng trong vic cung cp thông tin kp thi, chính xác đ các
NH có các quyt đnh cho vay hp lỦ. áng tic là hin nay NH d liu ca CIC cha
đy đ và thông tin còn quá đn đêu, cha đc cp nht và x lý kp thi.
Tóm li, RRTD có th phát sinh do rt nhiu nguyên nhân: khách quan và ch
quan. Ph thuc phn ln vào nng lc ca các b phn tín dng, chc nng qun lý
ca NH, KH, các c ch chính sách ca NH và nhà nc. Các bin pháp phòng chng
và hn ch ri ro đu đang nm trong tay ca các NHTM, nhng cng có nhng bin
pháp thuc v bí kíp riêng ca mi NH và nhà qun lý.
1.5. Tácăđngăcaăriăroătínădng
1.5.1. Gim li nhun ca Ngân hàng
Khi RRTD xy ra s phát sinh các khon n khó đòi, s đng vn dn đn
gim vòng quay vn NH. Mt khác, khi có quá nhiu các khon n khó hoc không
thu hi đc s phát sinh các khon chi phí qun lý, giám sát, thu n…Các chi phí này
cao hn khon thu nhp t vic tng lưi sut NQH, vì đây ch là nhng khon thu nhp
o, mt trong nhng bin pháp x lý ca NH, thc t NH rt khó có th thu hi đy đ
chúng. Bên cnh đó, NH vn phi tr lãi cho các khon tin huy đng trong khi mt b
phn tài sn ca NH không thu đc lưi cng nh không chuyn đc thành tin cho
ngi khác vay và thu lãi. Kt qu là li nhun ca NH s b gim sút.
1.5.2. Gim kh nng thanh toán ca Ngân hàng
NH thng lp k hoch cân đi dòng tin ra (tr lãi và gc tin gi, cho vay,
đu t mi…) và dòng tin vào (tin nhn gi, tin thu n gc và lưi cho vay…) ti
các thi đim trong tng li. Khi các hp đng vay không đc thanh toán đy đ và
đúng hn s dn đn s không cân đi gia hai dòng tin. Mt thc t din ra, các
khon tin gi tit kim ca KH vn phi thanh toán đúng kí hn trong khi các khon
tin vay ca khách hành li không đc hoàn tr đúng hn. Nu NH không đi vay hoc
bán các tài sn ca mình thì kh nng chi tr ca ngân hành s b suy yu, gp phi vn
đ ln trong ri ro thanh khon.
1.5.3. Gim uy tín ca Ngân hàng
Tình trng mt kh nng chi tr tái din nhiu ln, hay nhng thông tin v RRTD
ca NH b tit l ra công chúng, uy tín ca NH trên th trng tài chính s b gim sút,
đâu là c hi tt đ cho các đi th cnh tranh giành git ly th trng và KH.
1.5.4. Phá sn Ngân hàng
Nu DN vay vn NH khó khng trong vic hoàn tr, nht là nhng khon vay ln
thì có th dn đn khng hong trong hot đng ca chính NH. Khi NH không chun
13
b trc phng án d phòng, không đ kh nng đáp ng đc nhu cu rút vn quá
ln, s nhanh chóng mt kh nng thanh toán, dn đn s sp đ ca NH.
1.6. Nhngăduăhiuăcaăriăroătínădng
1.6.1. Nhóm du hiu t phát sinh t phía khách hàng
Nhóm du hiu liên quan đn mi liên h vi NH
Xu hng ca các tài khon ca KH ti NH: dao đng ca các tài khon mà đc
bit là gim sút s d tài khon tin gi, khó khn trong thanh toán lng, thng
xuyên yêu cu h tr ngun lc lu đng t nhiu ngun khác nhau, gia tng các
khon n thng mi hoc không có kh nng thanh toán n khi đn hn.
Các hot đng cho vay: Mc đ cho vay thng xuyên gia tng, trì hoưn hoc
gây khó khn đi vi NH trong quá trình kim tra theo đnh k hoc đt ngt tình hình
s dng vn vay, tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca KH, thng xuyên yêu
cu NH cho đáo hn.
Phng thc tài chính: S dng nhiu các khon tài tr ngn hn cho các hot
đng dài hn, chp nhn s dng các ngun tài tr đt nht, gim các khon phi tr,
tng các khon phi thu, các h s thanh toán phát trin theo chiu hng xu.
Nhóm du hiu liên quan đn phng pháp qun lý ca KH
Ri ro xy ra khi KH có s thay đi thng xuyên c cu ca h thng qun tr
hoc ban điu hành, h thng qun tr và ban điu hành luôn bt đng v mc đích,
qun tr điu hành đc đoán hoc ngc li quá phân tán, vic lp k hoch không đy
đ, qun lỦ có tính gia đình, có tranh chp trong quá trình qun lý.
Nhng nhóm có du hiu liên quan x lý thông tin v tài chính k toán ca KH
Nu KH không chun b đy đ s liu tài chính hoc s liu chm tr, trì hoãn
np các BCTC hoc nhng kt lun v phân tích tài chính cho thy: S gia tng không
cân đi v t l n thng xuyên, kh nng tin mt gim, tng doanh s bán nhng lưi
gim hoc không có, điu này cho thy KH đang có du hiu ri ro.
Nhóm các du hiu thuc các vn đ k thut và thng mi
Các du hiu thuc v vn đ k thut và thng mi th hin: Khó khn trong
phát trin sn phm, thay đi trên th trng: t giá, lãi sut, thay đi th hiu, cp nht
k thut mi, mt nhà cung ng hoc KH ln, chinh sách thu, điu kin thành lp và
môi trng.
1.6.2. Nhóm du hiu phát sinh t phía Ngân hàng
Nhóm du hiu xut phát t trình đ và nng lc qun lý ca nhân viên tín dng
và ngi qun lý NH:
Nhóm du hiu này bao gm: ánh giá và phân loi không chính xác v mc đ
ri ro ca KH: cp tín dng da trên các cam kt không chc chn và thiu đm bo,
Thang Long University Library
14
tc đ tng trng tín dng quá nhanh và vt qua kh nng và nng lc kim soát
cng nh ngun vn NH, cho vay da trên nhng s kin bt thng có th xy ra, ví
d nh sát nhp, thay đi đa v pháp lý ca chi nhánh.
Nhóm du hiu xut phát t chính sách ca NH
Nhóm du hiu này th hin chính sách tín dng quá cng nhc hoc quá lng
lo đ khe h cho KH li dng, cho vay h tr mc đích đu c (mua bt đng sn,
kinh doan chng khoán), chính sách cho vay u đưi, cho vay theo ch đnh, quy trình
tín dng không cht ch.
1.7. Qunătrăriăroătínădng trong NgơnăhƠngăThngămi
1.7.1. Khái nim qun tr ri ro tín dng
Qun lý RRTD là quá trình xây dng và thc thi các chin lc, chính sách qun
lý và kinh doan tín dng nhm ti đa hóa li nhun trong phm vi mc ri ro có th
chp nhn.
Kim soát RRTD mc có th chp nhn là vic NHTM tn cng các bin
pháp phòng nga, hn ch và gim thp NQH, n xu trong kinh doanh tín dng,
nhm tng doanh thu tín dng, gim thp chi phí bù đp ri ro, nhm đt đc hiu
qu trong kinh doanh tín dng c trong ngn hn và dài hn. “Hiu qu qun lý RRTD
là mt b phn quan trng trong cách tip cn ri ro tng th và coi là đóng vai trò ct
t cho s thành công ca NH trong dài hn” (Basel Committet on Banking
Supervision, 2000).
Tóm li, có th đ cp khái nim qun lý RRTD các góc đ khác nhau, nhng
bn cht là ging nhau và đng trên góc đ ca qun tr hc, chúng ta có th din gii
khái nim: Qun lý RRTD là quá trình các NH tin hành hoch đnh, t chc trin khai
thc hin và giám sát kim tra toàn b hot đng cp tín dng, nhm ti đa hóa li
nhun ca NH vi mc ri ro có th chp nhn.
1.7.2. S cn thit phi qun tr ri ro tín dng
RRTD là cn nguyên ch yu to ra các vn đ ca NH
S đ v hàng lot Qu tín dng ti Vit Nam trong nhng nm 1989-1990 do
cht lng các khon cho vay yu kém, không thu hi đc. Nhng nm 1999-2000,
cng t nguyên nhân này NHNN đư đt mt s NH vào tình trng giám sát đc bit,
nhng v án ln và vic x lý mt khi lng hàng ngàn t đng n tn đng ca các
NH t nm 2000 v trc đu bt ngun t nhng khon vay khó đòi. Cuc khng
hong tài chính nm 1997 bt ngun t ông Nam Á đư làm cho nhiu NH Châu Á
b mt hàng t đô la M, b phá sn, hoc buc phi sát nhp, trong đó nguyên nhân
quan trng nht là t l NQH ca NH tng cao. Thi đim trc cuc khng hong, t
l NQH ca các NH Thái Lan là 13%, Indonesia 13%, Phillippines 14%, Malaysia