B GIÁO DO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI S GIAO DCH
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN
NÔNG THÔN VIT NAM
SINH VIÊN THC HIN : HÀ TH BÍCH HNH
MÃ SINH VIÊN : A16494
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
HÀ NI - 2013
B GIÁO DO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI S GIAO DCH
NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG
THÔN VIT NAM
Giáoăviênăhng dn : TS. Nguyn Th Thúy
Sinh viên thc hin : Hà Th Bích Hnh
Mã sinh viên : A16494
Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
HÀ NI ậ 2013
Thang Long University Library
LI CMăN
n
tr
n.
n Th ng d
khóa lun
ng S giao dch NHNN & PTNT Vit Nam s 2 Láng H
p s li em hoàn thành khóa lun.
MC LC
DANH MC VIT TT i
LI M U iii
I. Tính cp thit c tài iii
II. Mu iii
III. ng và phm vi nghiên cu c tài iv
u iv
V. Kt cu khóa lun iv
CHNGă 1.ă RI RO TÍN DNG VÀ QUN LÝ RI RO TÍN DNG CA
NGỂNăHÀNGăTHNGăMI 1
1.1. Ri ro tín dng caăngơnăhƠngăthngămi 1
1.1.1. Hotăđng tín dng caăngơnăhƠngăthngămi 1
1.1.2. Ri ro tín dng caăngơnăhƠngăthngămi 1
1.1.2.1. Khái nim 1
1.1.2.2. Phân loi ri ro tín dng 2
1.1.2.3. Các ch tiêu phn ánh ri ro tín dng 3
ng ca ri ro tín dng 6
1.1.2.5. Nhng du hiu ca ri ro tín dng 9
1.2. Qun lý ri ro tín dng ca ngân hàng thng mi 11
1.2.1. Khái nim và s cn thit qun lý ri ro tín dng 11
1.2.1.1. Khái nim 11
1.2.1.2. S cn thit qun lý ri ro tín dng 11
1.2.2. Ni dung qun lý ri ro tín dng 12
1.2.3. Nhn bit ri ro 12
1.2.4.ăoălng ri ro tín dng 17
ng ri ro khon vay 17
m s Z 18
ng ri ro danh mc 19
ng ri ro tín dng tng th ca ngân hàng 21
1.2.5. ng phó ri ro tín dng 21
1.2.5.1. Các công c qun lý ri ro tín dng 21
1.2.5.2. T chc qun lý ri ro 23
1.2.6. Kim soát ri ro tín dng 23
1.3. Mô hình qun lý ri ro tín dng và các nhân t nhăhng 24
1.3.1. Mô hình qun lý ri ro tín dng 24
1.3.1.1. Mô hình qun lý ri ro tín dng tp trung 25
1.3.1.2. Mô hình qun lý ri ro tín dng phân tán 25
Thang Long University Library
1.3.2. Các nhân t nhăhngăđn mô hình qun lý ri ro tín dng 26
CHNGă 2.ă QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI S GIAO DCH NGÂN
HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 29
2.1. Gii thiu v S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn Vit Nam 29
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca S Giao dch Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 29
2.1.2. C cu t chc và chc nng nhim v các phòng ban ca S Giao dch
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 30
2.1.2.1. u t chc S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn Vit Nam 30
2.1.2.2. Chm v các phòng ban 31
2.2. Hotăđng kinh doanh ca S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam 33
2.2.1. Kt qu hot đng kinh doanh ca S Giao dch Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 33
2.2.1.1. Hong vn 35
2.2.1.2. Hot ng cho vay 39
2.2.1.3. Các hong khác 40
2.3. Thc trng qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam 42
2.3.1. Hotăđng tín dng và ri ro tín dng ca Ngân hàng Nông nghip và
Phát trin Nông thôn Vit Nam 42
u tín dng ca S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát
trin Nông thôn Vit Nam 42
2.3.1.2. Ri ro tín dng ca S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn Vit Nam 44
2.3.2. Ni dung và thc trng qun lý RRTD ti S Giao dch Ngân hàng
Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 48
2.3.2.1. Nhn bit ri ro tín dng 48
ng ri ro tín dng 50
2.3.2.3. ng phó ri ro tín dng 55
2.3.2.4. Kim soát ri ro tín dng 56
2.4. ánhă giáă v qun lý ri ro tín dng ti S Giao dch Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 59
2.4.1. Nhng kt qu đtăđc 59
2.4.2. Nhng hn ch 60
2.4.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 61
CHNGă 3.ă GIIă PHÁPă TNGă CNG QUN LÝ RI RO TÍN DNG
TRONG HOT NG KINH DOANH CA S GIAO DCH NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN VIT NAM 63
3.1. Bi cnhătrongănc và quc t tácăđng ti hotăđng tín dng và qun lý
RRTD ca S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit
Namầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầầ 63
3.1.1. Tình hình trong nc 63
3.1.2. Tình hình quc t 64
3.2. Các gii pháp hoàn thin công tác qun lý ri ro tín dng ca S Giao dch
Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam 64
3.2.1. Gii pháp v công tác nhn din ri ro tín dng 65
3.2.2. Gii pháp v công tác đo lng ri ro tín dng 65
3.2.3. Gii pháp v công tác ng phó ri ro tín dng 66
3.2.4. Gii pháp v công tác kim soát ri ro tín dng 67
3.2.5. Gii pháp v yu t con ngi: 67
3.3. Kin ngh 68
3.3.1. Kin ngh vi Nhà nc 68
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 69
3.3.3. Kin ngh vi y ban giám sát tài chính quc gia 70
KT LUN 71
TÀI LIU THAM KHO 72
Thang Long University Library
i
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
Vităđyăđ
CP
Chính ph
Doanh nghic ngoài
DNNN
Doanh nghip Nhà c
DNNQD
Doanh nghip ngoài quc doanh
Hong kinh doanh \
L/C
Letter of Credit
NHNN
c
NHTM
i
NN&PTNT
Nông nghip và Phát trin Nông thôn
NQH
N quá hn
Quynh
RRTD
Ri ro tín dng
SGD
S Giao dch
TCTD
T chc tín dng
TNHH
Trách nhim hu hn
Tài sn c nh
ii
DANH MC BNG BIU,ăSă
16
18
31
33
35
39
-
43
- 2012
45
- 2012 46
47
47
51
51
51
- 2012 57
Thang Long University Library
iii
LI M U
I. Tính cp thit caăđ tài
Trong kinh t hi (NHTM) c g
nghic bi thn kinh, là trái tim ca nn kinh t
th mi hong cu ng rt ln ti nn kinh t. Khi h thng
NHTM phát trin, nn kinh t s nh, bn vng.
Trong bi cnh hi nhp kinh t quc t, li b ng bi cuc khng hong
tài chính tin t toàn cu, nn kinh t Vit Nam nói chung và ngành Ngân hàng nói
i mt vi nhi tn ti và phát tri
hi ngành Ngân hàng phi t nâng cao chng hóa sn phm dch v
n lý ri ro, qun lý n hp lý.
i vi các NHTM Vit Nam, hong tín dng là hong mang li phn ln
doanh thu, li nhun, quynh s tn ti và phát trin ca mi ngân hàng. Tuy nhiên,
do nhng yu t khách quan và ch quan, hong tín dng ti các NHTM còn tim
n rt nhiu ri ro. Ri ro tín dc bit chú trng bi l tín dng không ch
ng ti hong sn xut kinh doanh ca ngân hàng mà còn ng ti s
nh và phát trin ca c nn kinh t. Vì v hn ch ti thiu nhng ri ro có
th xy ra thì NHTM cn quan tâm rt nhin vic kim soát các khon tín d
qun lý ri ro mt cách hoàn thin, an toàn nht, kp thu chnh khi
xut hin tình hình ni xu, n quá hn, n có kh t vn,
y mm bc s phát trin bn vng cho toàn b hong ca h thng
ngân hàng.
Nhn thc tm quan trng ca vic qun lý ri ro trong hong tín dng
co S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn Vit Nam trong nhu bi qun lý ri ro, nâng cao
chng tín dng. Vi nhng kin thc và qua quá trình thc tp ti SGD
NHNN&PTNT, em xin ch tài “Qun lý ri ro tín dng ti S Giao dch Ngân
hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam” tài khóa lun tt
nghip.
II. Mcăđíchănghiênăcu
Khóa lun nhc nhng m
H thng hóa, làm sáng t lý lun v ri ro tín dng và qun lý ri ro tín dng
u kin hi nhp kinh t quc t c cnh tranh trong hong
kinh doanh ca NHTM.
phân tích thc trng qun lý ri ro tín dng ti SGD Ngân hàng
NN&PTNT Vit Nam, khóa lun ch ra nhp lý cn sng
si c th trong qun lý ri ro tín dng ti SGD Ngân hàng NN&PTNT Vit Nam.
iv
xut các bin pháp thích h ng qun lý ri ro tín dng ti SGD
Ngân hàng NN&PTNT Vit Nam.
III. iătng và phm vi nghiên cu caăđ tài
Công tác qun lý ri ro tín dng ca SGD Ngân hàng NN&PTNT Vit Nam
trong thi gian t 012.
IV. Phngăphápănghiênăcu
S dt bin chng, phân tích din gii, phân tích tng hp
và các bi minh h tng hp thc tin nhi pháp phù hp cho
hong qun lý ri ro tín dng ti SGD Ngân hàng NN&PTNT Vit Nam.
V. Kt cu khóa lun
Ngoài li m u và kt lun, ni dung khóa lun g
- Chngă 1:ă Ri ro tín dng và qun lý ri ro tín dng ca Ngân hàng
Thngămi.
- Chngă 2:ă Qun lý ri ro tín dng ti S Giao dch Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Vit Nam.
- Chngă3:ăGiiăphápătngăcng qun lý ri ro tín dng trong hotăđng
kinh doanh ca S Giao dch Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Vit Nam.
Thang Long University Library
1
CHNGă1.ăRIăROăTệNăDNGăVÀăQUNăLụăRIăROăTệNăăDNGăCA
NGÂN HÀNG THNGăMI
1.1. RiăroătínădngăcaăngơnăhƠngăthngămi
1.1.1. Hot đng tín dng ca ngân hàng thng mi
Tín dng ngân hàng là quan h tín d chc tín
d th trong nn kinh t xã hi. Quan h tín d
rt lâu trong lch s phát trin ca xã hi. Cùng vi s phát trin ca nn kinh t xã
hi, hình thc biu hin ca tín dng ngày càng tr ng và phc tp, do vy,
trên thc t, các nhà kinh t m khác nhau khm
v tín di hình thc nào, quan h c l chung mt bn
cht và có th hiu tín dng mt cách t
Tín dng là h thng quan h kinh t n các giao dch v tài sn gia
bên cho vay và bên n giao tài s
dng trong mt thi hn nhnh theo tha thum hoàn tr
u kin vn gn hn thanh toán.
Xét v bn cht, tín dng là mt giao dch v tài s hoàn tr vi các
- Tài sn giao dch trong quan h tín dng bao gm hai hình thc là tin và hin
vt;
- Tín dng phi tuân th theo nguyên tc hoàn tr, vì v i cho vay khi
chuyn giao tài sy s dng ph tin r
tr n;
- Giá tr c hoàn tr ng phi l lúc cho vay hay nói cách
i tr thêm phn lãi ngoài vn gc;
- Tic c cam kt hoàn tr u ki
cam kt hoàn tr u kin cho bên chn hn thanh toán.
1.1.2. Ri ro tín dng ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1. Khái nim
Danh t c nhiu nhà kinh t hu cách thc
khác nhau. Frank Knight - mt hc gi i Mi ro là s bt trc có
th i ro là s bt trc c th n
mt bin c i cho ri ro là tng hp ca
nhng s ngu nhiên có th ng bng xác sut hc gi i Anh là
Marilic Hurt Mr Carty quan nii ro là mt tình trn c xy ra
2
RRTD là kh y ra nhng tn tht mà ngân hàng phi gánh chu do khách
hàng vay không tr n, không tr hoc không tr tin lãi hoc tin gc
u kin và cam kt trong hng tín dng.
Theo khou 2 quy-NHNN ca Th
cp khái ning ngân hàng ca TCTD là kh y ra tn
tht trong hong ngân hàng ca TCTD do khách hàng không thc hin hoc không
có kh c hi ca mình theo cam k
m ca tác gi, c hiu là nhng tn tht ti
th xy ra do khách hàng không có kh c thc hi
v ca h m hon theo cam kt. RRTD chính là kh y
ra s khác bit không mong mun gia thu nhp thc t và thu nhp k v
hn, nh gc và lãi. RRTD s dn tn tht tài chính tc là làm gim
thu nhp ròng và gim giá tr th ng ca vn.
1.1.2.2. Phân loi ri ro tín dng
Có nhiu cách phân loi RRTD, vic phân loi RRTD tùy thuc vào m
nghiên ci vi h thng NHTM thì vic phân lo
cùng quan trng trong vic thit lp chính sách, quy trình, th tc và c mô hình t
chc qun tr u hành nhm bm nhn bi các yu t gây ra ri ro và
phân bit trách nhim rõ ràng gia các b phn, gia các khâu trong toàn b quá trình
tác nghip thnh, cp tín dng, giám sát thu hi n và x lý khon n nu nó có
du hing. Thc t cho thy s phân chia trách nhim càng rõ ràng,
càng c th, s giúp cho quá trình qun lý RRTD có hiu qu
Cn c vào nguyên nhân phát RRTD ca NHTM có th chia thành hai nhóm:
- Rc là ri ro do thông tin không cân xng to ra sau khi cuc giao
dch din ra.
- Ri ro do s la chi nghch là do thông tin không cân xng tc
khi cuc giao dch din ra.
Cn c vào mc đ tn tht, RRTD đc chia làm hai nhóm:
- Rng vn là ri ro xng hn thi hn mà ngân hàng
v i vn vay, d n các khon vn b ng, kém lng và nh
n ngân hàng trên hn:
n k hoch s dng vn ca ngân hàng,
Gc thanh toán cho khách hàng.
- Ri ro mt vn là ri vay không có kh c n theo hp
ng, bao gm vn gc hoc lãi vay, ngân hàng ch trông ch vào giá tr thanh lý tài
sn ca doanh nghip. Ri ro mt vn s làm:
Thang Long University Library
3
Gim li nhun do các khon d ng khon vn m
Cn c theo đi tng s dng, RRTD có th chia làm ba nhóm:
- Ri ro khách hàng cá th: RRTD x i vng khách hàng là cá
nhân,
- Ri ro công ty, t chc kinh tnh ch tài chính: RRTD xi vi khách
hàng là công ty, t chc kinh tnh ch tài chính,
- Ri ro quc gia hay khu va lý: RRTD xi vi tng qui vi
hong vay n, vin tr.
Cn c vào tính tng th ca ri ro, RRTD đc chia thành ri ro giao dch và
ri ro danh mc:
- Ri ro giao dch là mt ri ro mà nguyên nhân phát sinh là do hn ch trong quá
trình giao dch và xét duyi ro giao dch bao gm:
ri ro la chn, ri ro bm và ri ro nghip v.
- Ri ro danh mc là ri ro mà phát sinh là do nhng hn ch trong qun lý danh
mc cho vay cc phân chia thành ri ro ni ti và ri ro tp trung.
Cn c vào giai đon phát sinh ri ro, RRTD đc chia làm ba nhóm:
- Rc khi cho vay: ri ro x
khách hàng d u kim bo kh
n
- Ri ro trong khi cho vay: Ri ro này xy ra trong quy trình cp tín dng. Các
nguyên nhân dn ri ro này bao gm:
Vic gi;
Không cp nhng xuyên;
Không d c ri ro ti
- Ri ro sau khi cho vay: ri ro này xy ra khi mà cán b tín dng không nm
c tình hình s dng vn vay, kh a khách hàng.
Cn c vào phm vi ca RRTD, chia làm hai nhóm:
- Ri ro tín dng cá bit;
- Ri ro tín dng h thng.
1.1.2.3. Các ch tiêu phn ánh ri ro tín dng
a. Quy mô tín dng:
Quy mô tín dng không phi là ch tiêu phn ánh trc tiu quy
mô tín dng vi kh m soát ca ngân hàng
quy mô tín dng s phn ánh RRTD. S th hin này các khía cnh:
- Th nht, nu quy mô tín dng quá ln (xét trên t ca ngân hàng),
t quá kh n lý ca ngân hàng th hin qua s
trên tng tài s trên s ng cán b tín dng so vi mc trung bình ca các
4
ngân hàng, s ng khách hàng trên s ng cán b tín d ri ro
- Th hai, nu ngân hàng m rng quy mô tín dng ni lng tín dng
cho tng khách hàng: cho vay vt quá nhu cu ca khách hàng thì s dn ri ro là
khách hàng s dng vn sai mc m dng vn
u này s gây ri ro cho ngân hàng.
b. Căcu tín dng:
u tín dng phn ánh m tp trung tín dng trong mt ngành ngh
vc, loi ti m bn ánh trc tip m
r u tín dng quá thiên lch vào nhc mo him, s
phn ánh ri ro tiu tín dng chia thành các nhóm sau:
- u tín dng theo ngành: nu tp trung cho vay vào nh ri
ro cao thì ri ro không tr c n u tín dng tp
trung quá nhiu vào mc thì có th m r
suy thoái hay b các ng khác.
- u tín dng theo thi hn cho vay: yu t này phi du vn ca
ngân hàng. Nu vn ngn hn lu tín dng
trong dài hn l dng quá nhiu vn ngn hn
sang cho vay trung và dài hy kh u vi
ri ro thanh khon cao.
- u tín dng theo tài sm bo: nu t l các khon cho vay có tài sn
m bo thi mt vi ri ro tim n khi khách hàng không tr c
n.
c. N quá hn:
N quá hn là ch n phn ánh RRTD. NQH là kt qu ca mi quan h
tín dng không hoàn hc ht nó vi phn ca tín dng là tính
thi hn, sau na là nó có th dn s vi ph hai ca tín dng là tính
hoàn tr , gây nên s v lòng tin ci cp tín di vi nhn
tín dng. Mt khon tín dc cnh bi hai yu t: thi hn
hoàn tr c hoàn tr. NQH s n thi hn tr n theo
cam ki vay không có kh n c mt phn hay toàn b khon vay
y, NQH ch n là các khon n mà khách hàng
không thc hi tr n, c th mt thi gian và không
u li các khon n s gc s b chuyn sang NQH.
NQH có th nh ti mi thm qua h thng s sách chng t và h
tín dng ti ngân hàng.
N quá hn c phn ánh qua hai ch tiêu sau:
Thang Long University Library
5
T l n quá hn
=
N quá hn trong k
T trong k
* 100%
T l khách hàng có NQH trên
t
=
S khách hàng có NQH
Tng s
* 100%
Nu ngân hàng có ch tiêu n quá hn và s khách hàng có NQH ln thì ngân
c rc li.
d. N xu:
N xu chính là các khon tin cho khách hàng vay mà không th thu hc
do doanh nghi hoc phá sn, n phi tr
nghip mt kh i gian n tng khá lâu, có th kéo dài trên
m- na và rt khó gii quyt.
xnh s -NHNN ngày 22/04/2005
c x c phân vào n nhóm 3 (n i tiêu chun), n
nhóm 4 (n nghi ng) và n nhóm 5 (n có kh t v
c li n xu là các khon n quá hn có thi hn cam k
mt kh c ngân hàng có nhng bng chng xác thc chng minh
c mc rn tín dng hoc các khon
i 90 ngàc ch nghi ng v kh c
. N xc phn ánh rõ nht qua ch tiêu:
T l n xu =
Tng n xu
T
*100%
e. D phòng ri ro tín dng:
D phòng r ca ngân hàng khi ri ro xy ra. Khi
ngân hàng phi s dng qu d ng t p phi tình
trng ri ro mt v phòng ri ro là mt ch tiêu phn ánh tình trng ri ro
mt vn. D phòng ca mt ngân hàng bao gm d phòng c th bo him các ri
ro c th cho tng khon vay và d bo him các ri ro chung không
nh vn có trong danh mc tín dng.
Các ch s th hin d phòng ri ro tín dng:
T l d phòng ri ro tín dng
=
D c trích lp
T cho k báo cáo
H s kh p các khon
cho vay b mt
=
D c trích lp
b xóa
H s p ri ro tín dng
=
D c trích lp
N quá h
6
1.1.2.4. Các nguyên nhân và tác đng ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng ng bt ngun t nhng nguyên nhân ch quan và nguyên
nhân khách quan.
a. Nguyên nhân khách quan
Nguyên nhân t môiătrng chính tr và pháp lý:
ng chính tr ng nhi n ho ng tín dng ca ngân
hàng. Tình hình chính tr xã hi không nh thì không ch riêng các khách hàng sn
xut mà c yên tâm t rng kinh
c bit là m rng tín da, s bt n v chính tr xã hi s dn
s mt lòng tin ca d c, nh
n hong tín dng ca ngân hàng.
ng quan trn quá trình qun lý ri ro
tín dng ca ngân hàng. Xác lp mt khuôn kh pháp lung b, nht quán u
chnh các hong kinh t trong nn kinh t th u kin
tiên quym bo th ng hong có hiu qu.
Nguyên nhân t môiătrng kinh t:
ng kinh t c phn ánh qua chu k kinh t, các chính sách kinh t
mô tng thi k ng ca xu th toàn cu hóa, c th:
Chu k phát trin kinh t n hong ngân hàng nói chung và hot
ng tín dng nói riêng. Khi nn kinh t ng và nh thì hong tín dng
s ng và ít rc li, khi nn kinh t suy thoái và khng hong thì
hong tín dng gi ro cao. Trong thi k kinh t phát trin vi tc
thp, biu hin tính suy thoái, SXKD ca các khách hàng b thu hp, không hiu
qu và gp nhinhiu khách hàng b thua l và b phá sn. Nu ngân hàng
lúc này vn tip tng tín dng mc cao thì kh i ro, không thu
c n s
Chính sách kinh t ca Chính ph thông qua nh thu, chính
sách xut nhp kh gián tip gây n hong tín dng bi các
ng trc tin hong kinh doanh ca các khách hàng ca
ngân hàng. Khi chính ph m thu, bo h hàng sn xut
c ca mt ngành nào ra hn ngch xut khu, hoc cm
nh nhp khc l ng
ni t p gây n hong tín dng.
Nngălc qunălỦ,ăđiu hành ca khách hàng:
ci vay trong d c qun lý,
u hành co có tính cht quyn hiu qu s dng vn vay, nh
ng trc tin kh c hin cam kt vn
Thang Long University Library
7
hiu qu công tác qun lý ri ro tín dng. Nhii vay sn sàng mo him vi k
vc li nhu c ma mình, h sn sàng tìm mi th
n ng phó vp thông tin sai s tht, mua chuu
khách hàng vay vn không tính toán k ng, m rc, hoc không
có kh nhng bt trc có th xy ra, không có kh ng và
khc phc nhng hp còn li là khách hàng vay
vn không tr n n, h chây vi hy vng có th
c xóa n, s dng vn vay càng lâu càng tt.
Tình hình tài chính doanh nghip yu kém, thiu minh bch:
c tài chính là nhân t quan trng n hong tín dng ngân
hàng bi nu khách hàng có tim lc tài chính mnh, hong kinh doanh nh, có
uy tín thì khi có bin c xy ra, khách hàng có kh ri ro bng vn ch
s hu và hn ch n qu trình thc hi vi ngân hàng.
Quy mô tài sn, ngun vn nh bé t l n so vi vn t m
chung ca hu ht các doanh nghip Vi,
chính xác, rõ ràng các s sách k toán v c các doanh nghip tuân th
nghiêm chnh và trung thc. Do vy, s sách k toán mà các doanh nghip cung cp
cho ngân hàng nhiu khi ch mang tính cht hình thc cht. Khi cán b
ngân hàng lp các bn phân tích tài chính ca doanh nghip da trên s liu do các
doanh nghip cung cng thiu tính thc t và xác th
nhân vì sao ngân hàng vn luôn xem nng phn tài sn th ch da cui
phòng chng RRTD.
S dng vn sai mcăđích,ăkhôngăcóăthin chí trong vic tr n vay
các doanh nghip khi vay v kinh doanh
c th, kh thi. S ng các doanh nghip s dng vn sai m ý lo
chit tài sn không nhiu. Tuy nhiên nhng v vic phát sinh li
ht sc nng n n uy tín ca các cán b, làm ng x n các
doanh nghip khác.
b. Các nguyên nhân ch quan
Do chính sách tín dng ca ngân hàng:
Ri ro do chính sách cho vay: chính sách tín dng không minh bch làm cho hot
ng tín dng lch lc, dn vic cp tín dng, to ra khe h
cho ni s dng vn có nhng hành vi vi phm hng và pháp lut ca nhà
c.
Do nhng yu kém ca cán b tín dng:
Ri ro do cán b tín dng tính toán không chính xác hiu qu án xin
vay. Cán b tín dng không nm cang cho vay, hoc
8
do chính cán b tín dng c c d án xin vay không có
hiu qu, tính kh thi thu này s gây ra ri ro ln cho ngân hàng.
Rc v khon vay, v
quang vào khách hàng thân thit, coi nh khâu kim tra tình hình tài chính,
kh n tn tr n.
c ca cán b là mt trong các yu t ti quan tr gii quyt v
hn ch ri ro tín dng. Mt cán b kém v c có th bt
cán b tha hóa v c mà li gii v mt nghip v thì tht vô cùng nguy him khi
c b trí trong công tác tín dng.
Thiu giám sát và qun lý sau khi cho vay:
ng có thói quen tp trung nhiu công sc cho vic thnh
c khi cho vay mà ni lng quá trình kim tra, king vn sau khi cho vay.
Khi ngân hàng cho vay thì khon cho vay cn phc qun lý mt cách ch
m bo s c hoàn tr. Theo dõi n là mt trong nhng trách nhim quan trng
nht ca cán b tín dng nói riêng và ca ngân hàng nói chung. Vic theo dõi hot
ng ca khách hàng vay nhm tuân th u kho ra trong hng tín dng
gia khách hàng và ngân hàng nhm tìm ra nhi kinh doanh mi và m rng
i kinh doanh. Tuy nhiên trong thc hin tt công
u này mt phn do yu t tâm lý ngi gây phin hà cho khách hàng ca cán
b ngân hàng,, mt phn do h thng thông tin qun lý phc v kinh doanh ti các
doanh nghip quá lc hu, không cung c c kp th các thông tin mà
NHTM yêu cu.
Lng lo trong công tác kim tra ni b các ngân hàng:
Kim tra ni b m m tính thi gian vì nó nhanh
chóng, kp thi ngay khi va phát sinh v và tính sâu sát ci kim tra viên,
do vic kic thc hing xuyên cùng vi công vi
thc kim tra ni b ca các ngân hàng h tn ti
trên hình thc. Kim tra ni b cn ph tha c xe tín
dng. C i vn tc ln thì h thng này càng phi an toàn, hiu qu
thì mi tránh cho c xe khng ngã r ri ro vn luôn luôn tn tng
tri.
Tóm li:
Ri ro tín dng có th phát sinh do rt nhiu nguyên nhân: khách quan và ch
quan, ph thuc phn lc ca cán b tin dng, chn lý ca
chính sách cc. Các bin
pháp phòng chng và hn ch rm trong t
ng bin pháp thuc v bí kíp riêng ca mi ngân hàng và các nhà qun lý.
Thang Long University Library
9
c. Tácăđng ca ri ro tín dng
Gim li nhun ca ngân hàng:
Khi RRTD xy ra s phát sinh các khon n ng vn dn
gim vòng quay vn ngân hàng. Mt khác, khi có quá nhiu các khon n khó hoc
không thu hc s phát sinh các khon chi phí qun lý, giám sát, thu n
n thu nhp t vit n quá h là nhng
khon thu nhp o, mt trong nhng bin pháp x lý ca ngân hàng, thc t ngân hàng
rt khó có th thu h chúng. Bên cn phi tr lãi cho các
khon ting trong khi mt b phn tài sn ca c lãi
c thành tii khác vay và thu lãi. Kt qu là li
nhun ca ngân hàng s b gim sút.
Gim kh nngăthanhătoánăca ngân hàng:
ng lp k hoi dòng tin ra (tr lãi và gc tin gi, cho
n vào (tin nhn gi, tin thu n g
ti các th
n s dn s i gia hai dòng tin. Mt thc t din ra, các
khon tin gi tit kim ca khách hàng vn ph hn trong khi các
khon tin vay ca khách hàng lc hoàn tr n.
Gim uy tín ca ngân hàng:
Tình trng mt kh tái din nhiu ln, hay nhng thông tin v RRTD
ca ngân hàng b tit l ra công chúng, uy tín ca ngân hàng trên th ng tài chính
s b gii ti th cnh tranh giành git ly th ng và
khách hàng.
Phá sn ngân hàng:
Nu doanh nghip vay vn ngân c hoàn tr, nht là
nhng khon vay ln thì có th dn khng hong trong hong ca chính ngân
hàng. Khi ngân hàng không chun b kh
c nhu cu rút vn quá ln, s nhanh chóng mt kh
dn s s ca ngân hàng.
1.1.2.5. Nhng du hiu ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng n cha trong các khon vay có v . Nhóm du hiu ca
RRTD có th t phía khách hàng và t phía ngân hàng.
a. Nhóm du hiu phát sinh t phía khách hàng
Nhóm du hiuăliênăquanăđn mi quan h vi khách hàng:
ng ca các tài khon ca khách hàng tng ca các tài
khoc bit là gim sút s n tin g
10
ng xuyên yêu cu h tr ngun vng t nhiu ngun khác nhau,
n n i hoc không có kh n hn.
Các hong cho vay: m c
i vi ngân hàng trong quá trình kinh k hot ngt
tình hình s dng vn vay, tình hình hong SXKD cng xuyên
yêu cn.
c tài chính: s dng nhiu các khon tài tr ngn hn cho các hot
ng dài hn, chp nhn s dng các ngun tài tr t nht, gim các khon phi tr,
n phi thu, các h s thanh toán phát trin theo ching xu.
Nhóm du hiuăliênăquanăđnăphngăphápăqun lý ca khách hàng:
Ri ro xy ra khi khách hàng có s ng xuyên u ca h thng
qun tr hou hành. H thng qun tr u hành luôn bng v mc
n tr c li quá phân tán, ic lp k hoch không
, qup trong quá trình qun lý.
Nhóm các du hiu liên quan x lý thông tin v tài chính k toán ca khách
hàng:
Nu khách hàng có s chun b s liu tài chính hoc s liu chm
tr, trì hoãn np các báo cáo tài chính hoc nhng kt lun v phân tích tài chính cho
thy: s i v t l n ng xuyên, kh n mt gim,
m hou này cho th
có du hiu ri ro.
Nhóm các du hiu thuc các vnăđ k thutăvƠăthngămi:
Các du hiu thuc v v k thui th hi
phát trin sn phi trên th ng: t giá, lãi sui th hiu, cp nht
k thut mi, mt nhà cung ng hoc khách hàng ln, chính sách thuu kin thành
lp và môi trng.
b. Nhóm du hiu phát sinh t phía ngân hàng
Nhóm du hiu xut phát t trìnhăđ vƠănngălc qun lý ca nhân viên tín
dngăvƠăngi qun lý ngân hàng:
Nhóm du hiu này bao gi không chính xác v m
ri ro ca khách hàng: cp tín dng da trên các cam kt không chc chn và thiu tính
bm, t ng tín dt quá kh c
kin vn ngân hàng, cho vay da trên nhng s kin bng
có th xy ra, ví d ha v pháp lý ca chi nhánh.
Nhóm du hiu xut phát t chính sách ca ngân hàng:
Nhóm du hiu này th hin qua chính sách tín dng quá cng nhc hoc quá
lng l khe h cho khách hàng li dng, cho vay da h tr mmua
Thang Long University Library
11
bng sn, kinh doanh chng khoán)
nh, quy trình tín dng không cht ch.
1.2. QunălỦăriăroătínădngăcaăngơnăhƠngăthngămi
1.2.1. KháiănimăvƠăsăcnăthităqunălỦăriăroătínădng
1.2.1.1. Khái nim
Qun lý ri ro tín dng là quá trình xây dng và thc thi các chic, các
chính sách qun lý và kinh doanh tín dng nhm ti nhun, c mc
tiêu an toàn, hiu qu và phát trin bn vng.
Kim soát RRTD mc có th chp nhn là ving các bin
pháp phòng nga, hn ch và gim thp NQH, n xu trong kinh doanh tín dng,
nhng, gim thp ri ro, nhc hiu
qu trong kinh doanh tín dng c trong ngn hn và dài hu qu qun lý RRTD
là mt b phn quan trng trong cách tip cn ri ro tng th c coi là vai trò ct
t cho s thành công ca ngân hàng trong dài h
Supervation, 2000).
Tóm li, có th cp khái nim qun lý RRTD
bn cht là gi ca qun tr hc, chúng ta có th din gii
khái nim: Qun lý RRTD là quá trình các ngân hàng tin hành honh, t chc
trin khai thc hin và giám sát kim tra toàn b hong cp tín dng, nhm t
hóa li nhun ca ngân hàng vi mc ri ro có th chp nhn.
1.2.1.2. S cn thit qun lý ri ro tín dng
Th nht, do quá trình t do hóa, ni lnh trong hong ngân hàng
trên phm vi toàn th gii. Trong nhng thp k gng toàn cu hóa, t do
hóa kinh t cao c thành ph bi
i ri ro và phá sc ngân hàng, cnh tranh làm
cho chênh lch lãi sut biên ngày càng gim xung này làm cho các ngân
hàng ngày cng m r p s st gim li
nhu rng quy mô tín di vi
i ca cnh tranh s phá sn
ca các khách hàng ca ngân hàng kéo theo s thit hi cho ngân hàng.
Th hai, hong kinh doanh c
phc tp, vi công ngh ngày càng phát trin, cùng vng hi nhp cnh tranh
gay gt, v r ri ro mc tín dng
các sn phm tín dc phát trin mnh mt xa so vi sn phm tín dng
truyn thng. Các sn phm tín dng d ca s phát trin công ngh
th tín dng, cho vay cá thng ri ro mi. i áp lc ca cnh
tranh thì vic m rng hóa sn phm vi ca hong tín
12
dng tr nên cp thing còn vi các ngân hàng. Vi s ng
phc tp ca sn phm tín di qun tr RRTD phi
c chú trng, nâng cng.
Th ba, i vn, nh
chuyng kinh t nh, h thng pháp lut
ng, m minh bch ca thông tin thp, thì hong ngân hàng càng
tr nên r y vic bt tay ngay t u thc hin tt công tác qun tr
RRTD là mt công vic ti quan trng.
1.2.2. Ni dung qun lý ri ro tín dng
Quá trình qun lý ri ro bao gm 4 ni dung: nhn bit ri ro, đo lng ri ro,
ng phó ri ro và kim soát ri ro. Mc dù có s n trong quy trình qun lý
RRTD song mt nguyên tc có tính xuyên suc phân ra trong quy
trình phi luôn có s liên h gn bó vs nhau, to thành mt chu trình liên tc, có vy
mi bm kic ri ro theo mnh. RRTD mnh
thì cn phn pháp qu
trong quá trình qun lý theo dõi, h thng qun lý RRTD phi có kh nh
i ro mi và công vic ca qun lý ri ro lc lp li.
1.2.3. Nhn bit ri ro
c làm ca bn thân NHTM. Mt s m cho rng ngân hàng nhìn
nhn t phía khách hàng vay v nhn bit ri ro qua các du hi c.
không quan niy, ngân hàng phi nhìn nhn t
thi ro có th xc qun lý RRTD s c xét trên hai
t phía ngân hàng và phía khách hàng.
a. V phía ngân hàng
c th hin qua quy mô tín du tín dng, NQH, n xu, và d
phòng ru t ng thiên lng
t quá kh n lý cu tín dng tp
trung quá mc vào mt ngành, mc ri ro hoc là các ch tiêu NQH, n xu có
du hing cho phép, d phòng rc s dng ht, ngân hàng
i ro.
b. V phía khách hàng
Khi khách hàng có nhng du hiu khó có kh c n, tình hình tài
chính xui ro s xn nhn bic kh
xy ra r ra quynh kp thi.
nhn bit ri ro, nhng công vic mà ngân hàng cn phi làm:
- Phân tích danh mc tín dng ca ngân hàng: phân tích chung toàn b danh
mc c nhn bit nhng ri ro v quy mô tín du tín dng, v
Thang Long University Library
13
loi tin. Cn kt hp vi d báo kinh t i ro chung ca toàn b
danh mc tín dng.
-
m phát hii ro trong tng
khách hàng, tng khon n c th,
c thc hin t khi bu tip xúc khách
hàng, phân tích trong quá trình cho vay và phân tích sau khi cho vay.
có th n: thu thp thông tin v khách
hàng có ng trc tin quynh cho vay. Hin nay, vic khai thác thông tin
v ng da vào báo cáo tài chính trong nh ga khách
hàng. Bên cnh vic thu thp thông tin t khách hàng, cn thu thp thông tin v i tác
ca khách hàng, t nhng ngân hàng mà ngân hàng có quan h t n lý
khách hàng, t Trung tâm phòng nga ri ro
Ni dung phân tích khách hàng theo các ch có
nhng kt lun chính xác v tình trng ca khách hàng.
Các ch tiêuăđnh tính: tiêu ch ng hóa bng con
s mà ch phn ánh tính chm ca khách hàng. Các tiêu chí nc th hin
.
i. i vay): Cán b tín dng phn và
hp lý ca mnh xem có phù hp vi chính sách tín dng hin
hành ca ngân hàng hay không. Thm chí, cho dù mích xin vay là tt thì cán b tín
di vay có t trách nhim trong vic s dng
vn vay, có thin chí và n lc hoàn tr n n. Trong thc t, có rt nhiu
doanh nghi n n
hàng, mà chim dng vn vi m m tìm li
nhun khác.
ii. c ci cho vay): Cán b tín dng phi chc chn rng
ký kt hng tín dng,
i dit bút ký phc y quyn hp pháp c
cách pháp nhân.
iii. Cash flow (dòng tin mt): Ni vay có 3 kh o ra tin:
tin t doanh thu bán hàng hay li nhun thu nhp; tin t thanh lý tài sn; tin t
chng khoán n hay chng khoán v kh n ca
khách hàng theo ngun thu t khou tiên, vì vic thanh lý tài sn s làm cho
c khách hàng tr nên y t biu hin không lành
mnh trong kinh doanh, khin quan h tín dng tr nên có v.
14
iv. Colllateral (bm tin vay): Kc cp tín dng da trên giá tr
tài sn bm: cm c, th chp, tín chp, hay bo lãnh t bên th c nhn
bm tín dng nhm hai m nht là n n theo
a thun thì ngân hàng s thanh lý tài s thu hi n ng, th
ràng bui vay phi có trách nhim nhic hoàn tr n thu
hi tài sn bo m ca mình, to uy tín và tr thành khách hàng thân thit ca ngân
hàng.
v. u kin): Cán b tín dng và các chuyên gia phân tích tín
dng phi nhn bic nhng tin trin g
ca ngành mà khách hàng hong, thc m ng ca nhi
trong nn kinh t i vi khon cho vay. Mt khot tt trên
giy t giá tr ca nó b st gim do doanh thu hay thu nhp ca khách
hàng gim trong thi k suy thoái kinh t hoc do lãi suc sc ép ca
l
vi. Control (kim soát): Tp trung vào nhng v i trong lut
pháp có i vay hay không? Yêu cu tín dng c
c tiêu chun ca ngân hàng và ca qun lý v chng tín dng không.
Các ch tiêuăđnhălng: Hu ht các ch u qu hong ca
doanh nghiu có th tính trc tip t các báo cáo tài chính ca công ty. Da vào
các báo cáo tài chính ca doanh nghip và các ngun thông tin khác, cán b tín dng
tic công vic sau:
Th nht, thu thp thông tin và phân tích tình hình tài chính khách hàng
Nhóm ch tiêu v thu nhp:
Doanh thu ca doanh nghip bao gm các khon thu có th c t hot
ng ca doanh nghi trang tri các chi phí và to li nhun ca doanh nghi
phn ánh s ng ci ta s dng ch i doanh thu.
T l % thay
i doanh thu
=
Chênh lc
c
*100
Chi phí ca doanh nghip là toàn b n hong ca doanh
nghip. Chi phí doanh nghip phn ánh c th qua ch tiêu:
T l % chi phí
hong trên doanh thu
=
Chi phí hong
Doanh thu
*100
Li nhun ca doanh nghic t
ng ca doanh nghip. Các ch tiêu li nhu quan tr t qu
hong ca doanh nghi xây dng k hoch tài chính.
Thang Long University Library
15
Nhóm ch tiêu c bn ca li nhun:
T sut li nhun
trên doanh thu
=
Li nhun sau thu
Doanh thu thun
*100
T sut li nhun trên
vn ch s hu (ROE)
=
Li nhun sau thu
Vn ch s hu bình quân
T sut li nhun trên
tng tài sn Có (ROA)
=
Li nhun sau thu
Tng tài sn có bình quân
*100
Ch tiêu li nhun trên
giá tr ri ro Var (RAPM)
=
Li nhun sau thu
Var
*100
Nhóm ch tiêu thanh khon:
Kh
toán hin hành
=
Tài sn ngn hn
N ngn hn
Kh
toán nhanh
=
(Tài sn ngn hn - Hàng tn kho)
N ngn hn
Kh thanh
toán n tc thi
=
Tin và các khon
N ngn hn
Nhóm ch tiêu cân n:
Tng n phi tr
Tng tài sn
=
Tng n phi tr
Tng tài sn
*100
N dài hn
Vn ch s hu
=
N dài hn
Vn ch s hu
*100
Nhóm ch tiêu hot đng:
Vòng quay vng
=
Doanh thu thun
Tài sn ngn hn bình quân
Vòng quay hàng tn kho
=
Giá vn hàng bán
Hàng tn kho bình quân
Vòng quay các khon phi thu
=
Doanh thu thun
Các khon phi thu bình quân
Hiu sut s d
=
Doanh thu thun
Giá tr còn li c
Th hai, là x lý thông tin
Sau khi thu thp thông tin, cán b tín dng có nhim v phi sàng lc ngun
a khách
nh i v ra quynh cho
vay hay t chu kin cho vay nhm hn ch ri ro.
Th ba, i ro ca khách hàng