quản lý hoạt động truyền thông giáo dục ở đài truyền thanh - truyền hình huyện phú lương, tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHUÔNG THỊ KIM NHUNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC
Ở ĐÀI TRUYỀN THANH - TRUYỀN HÌNH
HUYỆN PHÚ LƢƠNG, TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

KHUÔNG THỊ KIM NHUNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC
Ở ĐÀI TRUYỀN THANH - TRUYỀN HÌNH
HUYỆN PHÚ LƢƠNG, TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THU HẰNG

THÁI NGUYÊN - 2014
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

/>

LỜI CAM ĐOAN
Tên tơi là: KHNG THỊ KIM NHUNG
Cơng tác tại: Đài TT- TH huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
Tôi được công nhận là học viên cao học theo quyết định số 1260/QĐĐHTN-SĐH ngày 22/10/1012 của Giám đốc Đại học Thái Nguyên, hình thức
đào tạo tập trung thời gian từ ngày 04/11/2012 đến 04/11/2014.
Sau một thời gian học tập và thực hiện đề tài nghiên cứu, đến nay tơi đã
hồn thành luận văn thạc sĩ với đề tài: “Quản lý hoạt động truyền thông giáo
dục ở Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên”.
Thuộc chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số chuyên ngành: 60.14.01.14
Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là do tôi nghiên cứu và viết ra,
trước đây chưa có luận văn nào có nội dung tương tự của các tác giả đã được
công bố. Lời cam đoan này đảm bảo nếu sai tơi hồn tồn chịu trách nhiệm.
Thái Ngun, ngày 18 tháng 8 năm 2014
Tác giả

Khng Thị Kim Nhung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

i

/>

LỜI CẢM ƠN

Em xin bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới cô giáo hướng dẫn
TS. Nguyễn Thị Thu Hằng - Người cơ đã tận tình, chỉ bảo, giúp đỡ em trong
quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Em xin trân trọng cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trong Khoa Tâm lý giáo
dục, Khoa Sau đại học trường ĐHSP Thái Nguyên; các thầy giáo, cô giáo tham
gia giảng dạy lớp Cao học Quản lý giáo dục K20 đã nhiệt tình giúp đỡ và động
viên em trong quá trình học tập và nghiên cứu tại trường.
Tác giả luận văn xin chân thành cảm ơn Đài Truyền thanh - Truyền hình
tỉnh Thái Ngun; Sở Thơng tin và Truyền thông tỉnh Thái Nguyên; Sở Giáo
dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên; Ủy ban nhân dân huyện Phú Lương; Ủy ban
nhân dân 16 xã, thị trấn thuộc huyện Phú Lương; Cán bộ quản lý các trường
MN, TH, THCS huyện Phú Lương; Ban lãnh đạo và các đồng chí cán bộ cơng
nhân viên Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện Phú Lương và gia đình, bạn
bè, đồng nghiệp đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng luận văn vẫn khơng tránh khỏi thiếu
sót rất mong được sự thơng cảm và góp ý kiến của các thầy cơ giáo, các bạn
đồng nghiệp và những người cùng quan tâm tới vấn đề được trình bày trong
luận văn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 18 tháng 08 năm 2014
Tác giả

Khuông Thị Kim Nhung

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

ii

/>

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii
MỤC LỤC............................................................................................................iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN .......................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ..................................................................................... v
DANH MỤC CÁC HÌNH ..................................................................................... vi
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1

1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 4
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu................................................................. 4
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 5
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 5
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 5
8. Cấu trúc của luận văn gồm .............................................................................. 7
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN
THƠNG GIÁO DỤC Ở ĐÀI TRUYỀN THANH - TRUYỀN HÌNH HUYỆN ......... 8

1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ............................................................................ 8
1.2 Các khái niệm công cụ................................................................................... 9
1.2.1.Truyền thông: ............................................................................................ 9
1.2.2. Giáo dục:.................................................................................................... 9
1.2.3. Truyền thanh - truyền hình; chương trình phát thanh-truyền hình.......... 10
1.2.4. Truyền thơng giáo dục: ........................................................................... 10
1.2.5. Quản lý..................................................................................................... 10
1.2.6 Quản lý hoạt động truyền thông giáo dục:. .............................................. 10
1.3. Ý nghĩa và bản chất của quản lý truyền thông giáo dục .......................... 11
1.3.1. Ý nghĩa của quản lý truyền thông giáo dục ............................................. 11

1.4. Những vấn đề cơ bản về hoạt động truyền thông giáo dục ở đài truyền
thanh, truyền hình huyện ........................................................................... 12
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iii

/>

1.4.1. Mục đích của quản lý hoạt động truyền thơng giáo dục ở đài truyền
thanh, truyền hình huyện ......................................................................... 12
1.4.2. Nội dung hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài truyền thanh,
truyền hình huyện .................................................................................... 13
1.4.3 Ngun tắc truyền thơng giáo dục ............................................................ 13
1.4.4 Các phương thức truyền thông ................................................................. 13
1.5. Quản lý hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài TT-TH huyện ................. 14
1.5.1. Lập kế hoạch truyền thông giáo dục........................................................ 14
1.5.2. Tổ chức chỉ đạo hoạt động truyền thông giáo dục .................................. 15
1.5.3. Kiểm tra, đánh giá kết quả nội dung hoạt động tuyền thông giáo dục .... 15
1.5.4. Vai trị của Đài trưởng trong truyền thơng giáo dục ở Đài TT-TH huyện .... 16
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động truyền thông giáo dục ở
Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện ..................................................... 17
1.6.1. Yếu tố con người ..................................................................................... 17
1.6.2. Yếu tố cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật, kinh phí thực hiện ........... 17
1.6.3. Yếu tố luân lý đạo đức trong truyền thông giáo dục ............................... 19
Tiểu kết chƣơng 1 ............................................................................................ 21
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN THÔNG
GIÁO DỤC Ở ĐÀI TRUYỀN THANH - TRUYỀN HÌNH HUYỆN PHÚ
LƢƠNG, TỈNH THÁI NGUYÊN ...................................................................... 22

2.1. Khái quát đặc điểm kinh tế-xã hội huyện Phú Lương - Thái Nguyên ....... 22

2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................... 22
2.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ........................................................................ 24
2.1.3. Thực trạng hoạt động truyền thơng giáo dục ở Đài Truyền thanh Truyền hình huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ................................. 26
2.1.4. Nội dung quản lý hoạt động truyền thông GD ở đài TT-TH huyện
Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ................................................................. 35
2.2. Những yêu cầu của thực tiễn đối với việc quản lý hoạt động truyền
thông giáo dục ở Đài TT-TH huyện ........................................................ 41
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iv

/>

2.2.1. Thách thức đối với quản lý hoạt động truyền thơng giáo dục ở Đài
truyền thanh - truyền hình huyện ............................................................ 41
2.2.2. Cải tiến, nâng cao chất lượng truyền thông giáo dục là nhu cầu tự
thân của đài TT-TH cấp huyện ................................................................ 44
2.3. Đánh giá chung về quản lý hoạt động truyền thông giáo dục ở đài
Truyền thanh - Truyền hình huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ........ 48
2.3.1. Về điểm mạnh .......................................................................................... 48
2.3.2. Về điểm yếu ............................................................................................. 49
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế............................................................. 50
Tiểu kết chƣơng 2 ............................................................................................ 52
Chƣơng 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG HOẠT ĐỘNG TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC Ở ĐÀI TRUYỀN
THANH - TRUYỀN HÌNH HUYỆN PHÚ LƯƠNG, TỈNH THÁI NGUYÊN ....... 53

3.1. Một số nguyên tắc đề xuất các giải pháp................................................... 53
3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu .......................................................... 53
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn .......................................................... 53

3.1.3. Ngun tắc bảo đảm tính tồn diện và hệ thống ..................................... 53
3.1.4. Nguyên tắc bảo đảm tính khả thi ............................................................. 54
3.2. Một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động truyền
thông giáo dục ở đài TT-TH huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ......... 54
3.2.1. Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo quản lý hoạt động
truyền thông giáo dục ............................................................................ 54
3.2.2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ phóng viên phụ trách hoạt động truyền
thông giáo dục ở Đài TT-TH huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ............... 58
3.2.3. Nâng cao số lượng, chất lượng nội dung các tin, bài và chuyên mục
giáo dục - đào tạo .................................................................................. 61
3.2.4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, cơ chế tài chính .................. 68
3.2.5. Chủ động phối hợp giữa Đài TT-TH với Phòng GD&ĐT huyện ........... 70
3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp .................................................................. 71
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

v

/>

3.4. Khảo sát kết quả và tính khả thi của các giải pháp..................................... 71
3.5. Bài học kinh nghiệm rút ra ......................................................................... 74
Tiểu kết chƣơng 3 ............................................................................................ 76
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ..................................................................... 77

1. Kết luận .......................................................................................................... 77
2. Khuyến nghị................................................................................................... 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 82
PHỤ LỤC ...............................................................................................................

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

vi

/>

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN

Viết tắt

Viết đầy đủ

CSVC

Cơ sở vật chất

CNH-HĐH

Cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa

NXB

Nhà xuất bản

UBND

Ủy ban nhân dân

KT - XH

Kinh tế - Xã hội

TT - TH

Truyền thanh - Truyền hình

TTGD

Thơng tin giáo dục

KH-CN

Khoa học - Cơng nghệ

TNVN

Tiếng nói Việt Nam

THVN

Truyền hình Việt Nam

PV, BTV,

Phóng viên, Biên tập viên, Phát thanh viên,

PTV, KTV

Kỹ thuật viên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

iv

/>

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Ý kiến Người dân huyện Phú Lương về nội dung truyền thông
Chuyên mục “Giáo dục và Đào tạo” của Đài TT-TH Phú Lương .... 45
Bảng 2.2: Các trường học trên địa bàn đánh giá chất lượng chuyên mục “Giáo
dục và Đào tạo” tin, bài giáo dục của Đài TT-TH Phú Lương ........... 46
Bảng 2.3: Ý kiến phóng viên, cộng tác viên Đài huyện góp ý cho tin, bài và
Chuyên mục “Giáo dục và Đào tạo” Đài mình đang cơng tác ........ 46
Bảng 2.4: Ý kiến PV, BTV của đài PT-TH tỉnh xếp loại chất lượng cán
bộ phóng viên phụ trách truyền thơng giáo dục của đài huyện
Phú Lương..................................................................................... 47
Bảng 3.1: Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các giải
pháp quản lý hoạt động truyền thông giáo dục ở đài TT-TH
huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên ........................................... 72

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

v

/>

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 2.1: Bản đồ hành chính huyện Phú Lương..............................................22
Hình 2.2: Quy trình sản xuất chương trình truyền hình ...................................33

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu

vi

/>

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Về lý luận
Trong xã hội hiện đại, thông tin trở thành nhu cầu không thể thiếu đối
với con người. Thông tin là yêu cầu của đời sống kinh tế - xã hội. Thông tin
phát triển cùng với sự phát triển của xã hội lồi người. Nền sản xuất xã hội
càng phát triển, trình độ văn minh càng cao thì nhu cầu thơng tin càng lớn về số
lượng và đòi hỏi về chất lượng, về tính nhanh nhạy kịp thời ngày càng cao hơn.
Với đặc thù là thông tin nhanh nhạy các sự kiện bằng âm thanh và hình
ảnh Đài truyền thanh, truyền hình cơ sở có vai trị hết sức quan trọng đối với
việc ổn định chính trị, an ninh, quốc phịng và phát triển kinh tế - xã hội.
Thông qua hệ thống truyền thanh, truyền hình cơ sở, người dân nắm bắt được
chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, tiếp cận
với khoa học kỹ thuật, thị trường, tiếp nhận các kiến thức về kinh tế, văn hóa,
xã hội…. Trên cơ sở đó, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, đổi mới tư duy
kinh tế, nâng cao năng suất lao động, cải thiện và phát triển đời sống. Đặc biệt,
trong thời gian qua, các thế lực thù địch ln tìm cách tun truyền chống phá
Việt Nam thông qua các luận điệu: xuyên tạc chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, trực tiếp nhất là quan điểm, chủ trương, đường lối, chính sách,
pháp luật của Đảng và Nhà nước liên quan đến phát triển kinh tế, văn hóa, xã
hội, an ninh quốc phịng ở miền núi. Chúng lợi dụng những khó khăn trong
cuộc sống và sự thiếu thông tin của nhân dân, đặc biệt là ở các vùng cao, vùng
sâu, vùng xa, các xã có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống để đưa
những kênh thông tin sai lệch nhằm chống phá đảng và nhà nước ta và truyền

đạo trái phép, đội lốt tơn giáo hoạt động chính trị, móc nối xây dựng cơ sở . Vì
vậy, việc đảm bảo thơng tin trung thực, kịp thời, hiệu quả tới các tầng lớp nhân
dân cả nước nói chung của địa phương nói riêng là một nhiệm vụ quan trọng,
cấp bách. Một trong những giải pháp hữu hiệu để thực hiện nhiệm vụ này là

1


tăng cường, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục truyền thơng của
hệ thống truyền thanh, truyền hình cơ sở nhằm nâng cao giáo dục nhận thức
của quần chúng nhân dân.
Ở nước ta trong công cuộc xây dựng và phát triển Tổ Quốc, trải qua
nhiều thời kỳ cách mạng của dân tộc, sự nghiệp PT&TH cũng lớn mạnh và phát
triển qua các giai đoạn từ khi mới thành lập cho đến nay nó đã và đang đóng
góp rất lớn vào thắng lợi sự nghiệp cách mạng của dân tộc. PT&TH đang là thứ
"vũ khí " truyền thơng rất hiệu quả của Đảng và Nhà nước tới quần chúng nhân
dân. Bên cạnh chức năng chính là chuyển tải thơng tin, hệ thống truyền thơng
đại chúng nói chung và PT&TH nói riêng cịn có chức năng quan trọng là tun
truyền và định hướng tư tưởng tình cảm, hình thành lối sống tích cực trong
cơng chúng. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X khẳng định quan
điểm: "Phát triển mạnh và nâng cao chất lượng các hoạt động thông tin, báo
chí, phát thanh, truyền hình, xuất bản và phát hành sách trên tất cả các vùng,
chú ý nhiều hơn đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số"

(1).

Ngồi ra, hiện nay kỹ thuật PT&TH cịn được áp dụng tối ưu mọi công nghệ
điện tử hiện đại, làm chất lượng truyền thông giáo dục được đa dạng hóa, tiện
lợi khi sử dụng và đạt hiệu quả rất cao.
Đài truyền thanh, truyền hình cấp huyện từ lâu đã trở thành người bạn

quen thuộc, nơi phản ánh tâm tư, nguyện vọng của người dân. Trong hoạt động
giáo dục và đào tạo Đài là kênh thơng tin hữu ích, sát thực phản ánh đa chiều
các hoạt động giáo dục diễn ra trên địa bàn. Hiện nay, mặc dù có rất nhiều loại
hình truyền thơng báo chí hiện đại, tuy nhiên hệ thống đài truyền thanh, truyền
hình ở huyện Phú Lương vẫn được nhiều người dân quan tâm, vì nó có cái lợi
thế riêng của nó. Bởi hiện nay trên địa bàn huyện Phú Lương tất cả 16 xã thị
trấn trong huyện đều được phủ sóng loa truyền thanh và người dân đều có màn
hình vơ tuyến và nơi trung tâm sử dụng mạng intinets. Vì vậy mà mọi văn bản
1

ĐCSVN(2006), Văn kiện ĐHĐBTQ lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

2


và chủ trương chính sách của Nhà nước cũng như các văn bản về giáo dục đào
tạo được đưa đến người dân một cách nhanh nhất và được tiếp cận, tiếp thu đầy
đủ nhất mà không cần bất cứ một phương tiện hỗ trợ nào khác. Hệ thống Đài
truyền thanh, truyền hình cũng đã trở thành kênh giao tiếp giúp chính quyền địa
phương thơng tin rộng rãi, truyền đạt nhanh chóng mọi thơng báo, nội dung chỉ
đạo của Chính quyền đến từng người dân trong công tác phát triển Giáo dục và
đào tạo nâng cao nhận thức phát triển dân trí của địa phương.
Có thể khẳng định, truyền thơng giáo dục trên hệ thống phát thanh và
truyền hình cấp huyện là phương tiện đặc biệt có hiệu quả thực hiện các chức
năng của văn hoá, từ nhận thức, giáo dục, thẩm mỹ, đến giao tiếp, giải trí và dự
báo. Nó có vai trị quan trọng đối với sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội.
Quản lý hoạt động truyền thông giáo dục thông qua hệ thống truyền thanh,
truyền hình cấp huyện hiện nay đã, đang phát huy hiệu quả giáo dục tới mọi đối
tượng, thành phần trong xã hội (từ trẻ nhỏ, thanh thiếu niên đến cụ già) nó thực
hiện đưa thơng tin cùng một lúc và được nhiều người đón nhận.

1.2. Về thực tiễn
Trên thực tế truyền thơng giáo dục thơng qua hệ thống truyền thanh,
truyền hình địa phương có những đóng góp cho địa phương rất đáng kể mà
không ai phủ nhận. Bởi lẽ, cấp huyện là một đơn vị hành chính Nhà nước được
coi là có tầm quan trọng trong hệ thống quốc gia. Ở cấp này tờ báo duy nhất là
Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện (TT-TH) được hình thành và hoạt động.
Hiện nay nó đang là " tờ báo nói, báo hình" của Huyện ủy, Hội đồng nhân dân
(HĐND) và Ủy ban nhân dân (UBND) cấp huyện, góp phần rất lớn vào sự
nghiệp xây dựng và phát triển kinh tế xã hội của địa phương, thúc đẩy sự
nghiệp giáo dục của huyện nhà - Nó thực sự là người bạn gần gũi với thính giả,
bạn nghe đài trong huyện. Thực tế việc truyền thông giáo dục trên hệ thống TTTH địa phương đến nay vẫn còn nhiều vấn đề bất cập cần bàn. Nhất là trong
việc quản lý hoạt động truyền thông giáo dục trên hệ thống TT-TH cấp huyện
cần đưa nội dung thơng tin thiết thực, hữu ích và có tính giáo dục cao trong lĩnh

3


vực giáo dục và đào tạo. Cần có sự đổi mới nội dung, kết cấu, thời lượng về
chuyên mục giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao ý thức tự giác chấp hành các
chủ trương đường lối của đảng về cơng tác giáo dục.
Cho đến nay những cơng trình nghiên cứu khoa học viết về phát thanh và
truyền hình của một số nhà khoa học, mới chỉ viết về PT&TH Trung ương. Cịn
như hoạt động truyền thơng giáo dục trên hệ thống TT-TH của địa phương nhất
là về truyền thông giáo dục ở đài TT-TH cấp huyện dường như chưa được khảo
sát, chưa được nghiên cứu cơ bản, cho nên chúng ta chưa tìm được cơ sở khoa
học để giải quyết và cũng chưa có đầu tư tập trung nghiên cứu về vấn đề này.
Xuất phát từ những yêu cầu lý luận và thực tiễn đã nêu trên thì việc
nghiên cứu nâng cao chất lượng quản lý hoạt động truyền thông giáo dục trên
hệ thống PT&TH cấp huyện, đặc biệt là ở huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
có ý nghĩa hết sức quan trọng và cấp thiết trong việc góp phần phát triển kinh tế xã hội, huyện nhà trong điều kiện hiện nay. Vì lẽ đó, tơi lựa chọn đề tài: “ Quản lý

hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện Phú
Lương, tỉnh Thái Nguyên” làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Xây dựng bức tranh tổng thể về hệ thống phát TT-TH ở địa phương. Qua
đó đánh giá sự ảnh hưởng của truyền thông giáo dục qua hệ thống truyền thanh,
truyền hình trong đời sống nhân dân địa phương nhằm đề xuất giải pháp quản
lý hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện
Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện
Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
3.2 Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý hoạt động truyền thông giáo dục trên hệ thống TT-TH
của Đài Truyền thanh - Truyền hình huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
4


4. Giả thuyết khoa học
Công tác truyền thông giáo dục có thể bằng nhiều con đường khác nhau.
Tuy nhiên, hiện nay hoạt động truyền thông qua hệ thống TT-TH là có hiệu quả
hơn cả vì nó có sự ảnh hưởng rộng khắp và kịp thời. Nếu đề xuất được các giải
pháp quản lý theo hướng cải tiến quản lý, chỉ đạo nội dung chương trình, nâng
cao chất lượng đội ngũ phóng viên, biên tập viên, phát thanh viên và quản lý tốt
các điều kiện cơ sở vật chất trang thiết bị máy móc phục vụ cho cơng tác này
thì hoạt động tuyên truyền giáo dục sẽ được đổi mới, tác động của nó sẽ thành
hiện thực và đạt hiệu quả hơn.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về vấn đề quản lý hoạt động truyền thông
giáo dục ở Đài TT-TH cấp huyện.

5.2. Nghiên cứu thực trạng PT&TH và quản lý hoạt động truyền thông
giáo dục ở Đài TT-TH huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt
động truyền thông giáo dục ở Đài TT-TH huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
và Khảo sát tính khả thi của các giải pháp.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn địa bàn nghiên cứu là Đài PT&TH huyện Phú lương và 16 xã, thị
trấn thuộc trên địa bàn huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
6.2. Đề tài tập trung khảo sát, nghiên cứu nhằm đề ra những giải pháp
quản lý nâng cao chất lượng hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài TT-TH
huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên
Thời gian khảo sát (Từ tháng 6 năm 2013 đến tháng 6 năm 2014).
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Nghiên cứu tài liệu, văn bản, chỉ thị, nghị quyết, sách báo, tranh
ảnh....có nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu, sàng lọc thông tin, tập
5


hợp những vấn đề cơ bản làm cơ sở lý luận vững chắc cho đề tài, hỗ trợ cho
quá trình nghiên cứu như: Tìm hiểu khái niệm truyền thơng, giáo dục, truyền
thơng giáo dục, truyền thanh, truyền hình, quản lý, quản lý hoạt động truyền
thông giáo dục ........được sử dụng để hệ thống hóa các vấn đề lý luận về
quan điểm truyền thơng giáo dục nói chung và lý luận TT-TH về giáo dục
nói riêng.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động truyền thông giáo
dục ở đài TT-TH huyện; quan sát cử chỉ, thái độ của cơng chúng, của cán bộ
phóng viên, biên tập viên, phát thanh viên khi đánh giá nhận xét về chương
trình Phát thanh-Truyền hình huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.

7.2.2. Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: Được sử dụng để khảo sát
thực trạng hoạt động PT&TH ở Đài TT-TH huyện Phú Lương, của đài PT&TH
tỉnh Thái Nguyên và của các Đài trạm cấp xã thuộc huyện Phú Lương.
Tìm hiểu thực trạng, nhận thức vai trị hoạt động truyền thông giáo dục ở
đài TT-TH huyện và hoạt động sản xuất chương trình PT&TH huyện Phú
Lương, tỉnh Thái Nguyên.
7.2.3 Phương pháp tọa đàm, phỏng vấn: Trò chuyện, trao đổi với các
thành phần quản lý giáo dục và các cơ quan chức năng (CBQLGD, Phịng văn
hóa, Cơng an huyện) đánh giá sự ảnh hưởng của nó tới việc hình thành nhân
cách của học sinh, của công chúng và đưa ra các biện pháp tổ chức hoạt động
truyền thông giáo dục có hiệu quả.
7.2.4. Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến của cán bộ Đài PT&TH tỉnh,
Ý kiến của CBQL ngành GD&ĐT và một số cơ quan chức năng liên quan đánh
giá hiệu quả của truyền thông giáo dục cấp huyện.
7.2.5 Phương pháp khảo nghiệm tính khả thi của các phương pháp
Thực hiện khảo sát ý kiến thí điểm của các thành phần lãnh đạo, cán bộ
PV, BTV và công chúng ở một số địa phương trong và ngoài huyện từ đó rút ra
kết luận và thực hiện đại trà.
6


7.3. Phương pháp nghiên cứu bổ trợ
7.3.1. Các phương pháp phân tích, tổng hợp, đối chiếu, so sánh được sử
dụng trong việc xem xét, đánh giá, phân tích các chương trình PT&TH ở đài
khảo sát, từ đó rút ra những kết luận khoa học cần thiết phục vụ cho các luận
điểm được triển khai trong luận văn.
7.3.2. Các phương pháp điều tra xã hội học, phỏng vấn sâu được sử dụng
đối với công chúng (khoảng trên 200 phiếu); những nhà quản lý giáo dục, giáo
viên và học sinh (khoảng trên 40 phiếu); và PV, BTV, PTV, cộng tác viên Đài
TT-TH huyện Phú Lương (khoảng 20 phiếu) để từ đó thu thập những ý kiến

thực tế, cung cấp cho việc triển khai các luận điểm khoa học cần thiết trong
luận văn.
Tất cả các phương pháp nêu trên đều có tác động tích cực và hiệu quả vào
kết quả nghiên cứu.
8. Cấu trúc của luận văn gồm
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo luận văn được chia
thành 3 chương:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về quản lý quản lý hoạt động truyền thông giáo
dục cấp huyện.
Chƣơng 2. Thực trạng quản lý chất lượng hoạt động truyền thông giáo
dục ở Đài TT-TH huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.
Chƣơng 3. Một số giải pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng hoạt động
truyền thông giáo dục ở Đài TT-TH huyện Phú Lương tỉnh Thái Nguyên.

7


Chƣơng 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TRUYỀN THƠNG
GIÁO DỤC Ở ĐÀI TRUYỀN THANH - TRUYỀN HÌNH HUYỆN
1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu
Hoạt động truyền thông giáo dục đã và đang phụ thuộc nhiều vào các tập
tranh ảnh tuyên truyền và các cuốn sổ tay được đem đến cho người dân một cái
nhìn tổng thể về hoạt động truyền thông. Những phương tiện truyền thông giáo
dục này thường khơng thích hợp về lâu dài, nội dung phụ thuộc nhiều vào chữ
viết (do vậy khơng thích hợp cho những nơi có tỷ lệ người biết chữ thấp hay
những nơi sử dụng nhiều ngôn ngữ) và đôi khi không dễ dàng đạt được sự đồng
thuận và sự nhận thức giữa các phơng văn hố khác nhau. Hiện nay, trên
phương tiện thông tin đại chúng ở cơ sở chương trình phát thanh và truyền hình

địa phương đã và đang được sử dụng để tiếp cận các hoạt động giáo dục đến
các khu vực vùng sâu vùng vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Những năm đầu thế kỷ XXI, ở Việt Nam xuất hiện ngày càng nhiều các
luận văn thạc sỹ nghiên cứu về đề tài quản lý hoạt động truyền thông giáo dục
của CBQL trường phổ thông như:
 “Sự ảnh hưởng của truyền thông giáo dục nhà trường tới nhận thức của
học sinh trung học phổ thông về sức khỏe sinh sản” của tác giả Nguyễn Thị Hải
Lý -2008
 “Biện pháp giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên cho học sinh lớp 9
huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định" của tác giả Nguyễn Thị Phương Nhung - 2009.
 “Một số giải pháp phát triển đội ngũ cán bộ cơ sở làm công tác truyền
thông giáo dục về dân số kế hoạch hóa gia đình tỉnh Nghệ An” Luận văn thạc sĩ
khoa học giáo dục của tác giả Nguyễn Thị Hồng Hoa - 2012.
Trong phạm vi đề tài nghiên cứu, đã có nhiều đề tài liên quan đến các
hoạt động như: truyền thông giáo dục sức khỏe, truyền thông đến công tác an
8


tồn giao thơng, truyền thơng đến các lĩnh vực chăn ni, trồng trọt….. và nếu
như có seach trên trang mạng google sẽ thấy có khoảng 49.200 kết quả có từ
khóa liên quan đến truyền thông giáo dục. Tuy nhiên hiện nay việc nghiên cứu
đề tài liên quan đến truyền thông giáo dục trên hệ thống truyền thanh, truyền
hình cấp huyện chưa có đề tài nghiên cứu nào.
1.2 Các khái niệm cơng cụ
1.2.1.Truyền thơng: Là một q trình giao tiếp để chia xẻ những hiểu biết, kinh
nghiệm, tình cảm. Một quá trình truyền thơng đầy đủ gồm các yếu tố: Người
gửi, người nhận, thông điệp, kênh truyền thông và sự phản hồi. Trong truyền
thơng có sự trao đổi thơng tin hai chiều, có sự chuyển đổi vai trị: người gửi
đồng thời cũng là người nhận. Sự phản hồi trong truyền thông giúp thơng tin
trao đổi được chính xác hơn.

+ Về mặt hình thức có hai kiểu truyền thơng:
• Truyền thơng trực tiếp: thực hiện giữa người với người, mặt đối mặt
• Truyền thông gián tiếp: được thực hiện thông qua các phương tiện
truyền thông như sách báo, loa, radio, TV…
+ Về mặt kỹ thuật người ta chia ra:
• Truyền thơng cho cá nhân
• Truyền thơng cho nhóm
• Truyền thơng đại chúng
1.2.2. Giáo dục: Giáo dục là một hoạt động đặc trưng của lao động xã hội
nhằm thực hiện quá trình truyền đạt và lĩnh hội kinh nghiệm lịch sử xã hội qua
các thế hệ, đồng thời là động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội. Để hoạt
động này vận hành có hiệu quả, giáo dục phải được tổ chức thành một hệ thống
các cơ sở giáo dục. Điều này dẫn đến một tất yếu là phải có một lĩnh vực hoạt
động có tính độc lập tương đối trong giáo dục, đó là cơng tác quản lý giáo dục (để
quản lý các cơ sở giáo dục).
9


1.2.3. Truyền thanh - truyền hình; chương trình phát thanh-truyền hình
- Truyền thanh-Truyền hình: là một hình thức truyền thơng, thơng qua
phương tiện truyền dẫn phát sóng bằng âm thanh (truyền thanh) hoặc hình ảnh
kèm theo âm thanh (truyền hình) giúp con người cảm nhận được thơng qua lời
nói và hình ảnh, khi chúng ta truyền đạt thơng điệp ngơn ngữ đến người khác.
- Chương trình Phát thanh: là sự tổ chức các tin tức, bài vở, tài liệu cùng các
chất liệu khác trong PT theo thời lượng nhất định, mục đích nhất qn và nhằm
vào đối tượng cơng chúng cụ thể. "Thơng thường một chương trình phát thanh mở
đầu bằng nhạc hiệu và kết thúc bằng lời chào tạm biệt. Ngay sau nhạc hiệu là lời
xướng của phát thanh viên, chỉ ra tên hoặc đặc trưng của chương trình".
+ Chương trình truyền hình: “Truyền hình là một loại hình truyền thơng
đại chúng chuyển tải thơng tin bằng hình ảnh và âm thanh về một vật thể hoặc

một cảnh đi xa bằng sóng vơ tuyến điện”. Ngày 7/9/1970 là ngày phát sóng đầu
tiên của chương trình truyền hình Việt Nam.
1.2.4. Truyền thông giáo dục: Truyền thông giáo dục là một q trình: Người
gửi, người nhận, thơng điệp nhằm trang bị những kiến thức kỹ năng cần thiết
nhằm hướng chủ thể truyền thơng tới một mục đích, hành vi có chủ đích.
1.2.5. Quản lý: là q trình tác động có mục đích, có tổ chức của chủ thể quản lý
đến khách thể quản lý nhằm sử dụng có hiệu quả nhất các tiềm năng, các cơ hội của
hệ thống để đạt mục tiêu đặt ra trong điều kiện biến động của môi trường. Như vậy,
rõ ràng “Quản lý không chỉ là một khoa học mà còn là nghệ thuật” và “Hoạt
động quản lý vừa có tính chất khách quan, vừa mang tính chủ quan, vừa có tính
pháp luật Nhà nước, vừa có tính xã hội rộng rãi,...chúng là những mặt đối lập
trong một thể thống nhất” [34-15].
1.2.6 Quản lý hoạt động truyền thông giáo dục: Là những tác động của Đài
trưởng tới tồn bộ q trình truyền thơng giáo dục nhằm thực hiện mục tiêu
tăng cường phổ biến kiến thức, kỹ năng về giáo dục và các chính sách, pháp
luật về giáo dục cho nhân dân trên địa bàn, qua đó nâng cao trình độ dân trí,
trình độ được giáo dục cho mọi người dân.
10


1.3. Ý nghĩa và bản chất của quản lý truyền thông giáo dục
1.3.1. Ý nghĩa của quản lý truyền thông giáo dục
Nhằm đẩy mạnh hoạt động truyền thông giáo dục nói chung và đặc biệt là
truyền thơng về hoạt động GD vùng nông thôn nơi mà điều kiện tiếp cận với
các kênh thơng tin cịn rất nhiều hạn chế, thì công tác truyền thông, phổ biến,
giáo dục thông qua hệ thống TT-TH cần phải được quan tâm thực hiện một
cách thường xuyên liên tục và hiện nay thông qua hệ thống này đưa nội dung
GD&ĐT là hình thức tuyên truyền phù hợp và hiệu quả nhất.
So với các hình thức tun truyền khác, thì hình thức tun truyền này có
những lợi thế như: khả năng truyền tin nhanh, gần gũi với người dân ở cơ sở,

đáp ứng và giải đáp kịp thời những băn khoăn, thắc mắc của người dân về các
chính sách giáo dục, pháp luật. Hình thức tun truyền này có khả năng tác
động tới nhiều đối tượng trong cùng một thời gian, có thể thực hiện phát đi phát
lại nhiều lần khi cần thiết.
Để thực hiện tốt công tác truyền thông giáo dục qua hệ thống PT&TH
huyện, hằng năm Đài TT-TH cấp huyện đã tham mưu cho HU, UBND huyện tổ
chức các hoạt động tuyên truyền phổ biến, giáo dục đưa chuyên mục giáo dục
và đào tạo vào chương trình. Trên cơ sở đó, Đài TT-TH cấp huyện và hệ thống
truyền thanh cơ sở trên địa bàn đã thực hiện tuyên truyền các chủ trương,
đường lối của Đảng, các văn bản pháp luật của nhà nước, những mơ hình quản
lý nâng cao chất lượng hiệu quả GD&ĐT và cách làm hay liên quan thiết thực
đến đời sống của cán bộ ngành GD và nhân dân.
Đài TT-TH cấp huyện, thị và Đài truyền thanh cấp xã, phường, thị trấn là
hệ thống truyền thông cơ sở. Hệ thống này thuộc sự quản lý của nhà nước từ
tỉnh đến địa phương. Trong đó, Đài TT-TH cấp huyện thuộc sự quản lý của
UBND huyện. Trong luận văn này, chúng tôi chỉ đề cập đến quản lý hoạt động
truyền thông giáo dục của Đài cấp huyện.
11


1.3.2. Bản chất của quản lý truyền thông giáo dục
Bản chất của hoạt động quản lý truyền thông giáo dục là cách thức tác
động (tổ chức, điều khiển, chỉ huy) hợp quy luật của chủ thể quản lý truyền
thông giáo dục đến khánh thể quản lý trong đài truyền hình nhằm làm cho mọi
hoạt động truyền thông giáo dục của đài vận hành hiệu quả mong muốn và đạt
được mục tiêu giáo dục đề ra.
Hoạt động quản lý truyền thông giáo dục gồm: Lãnh đạo, tổ chức, chỉ
đạo, kiểm tra đánh giá của chủ thể quản lý đài đối với các nhân viên trong đài
và các lực lượng liên đới nhằm biến mục tiêu giáo dục truyền thông của đài
thành hiện thực và kết quả đạt được trong cộng đồng dân cư đó là nâng cao dân

trí, trình độ hiểu biết cho người dân về giáo dục trên thế giới, trong cả nước và
trên địa bàn. Đó là q trình biến tác động của nhà quản lý thành chương trình
hành động của mỗi phát thanh viên, nhân viên của đài trong thực hiện mục tiêu
phát triển giáo dục.
1.4. Những vấn đề cơ bản về hoạt động truyền thông giáo dục ở đài truyền
thanh, truyền hình huyện
1.4.1. Mục đích của quản lý hoạt động truyền thông giáo dục ở đài truyền
thanh, truyền hình huyện
- Nhằm tuyên truyền phổ biến kiến thức giáo dục tới cộng đồng, xã hội và
mọi tầng lớp nhân dân nhằm nâng cao nhận thức và trình độ dân trí và nắm bắt
được xu thế phát triển chung của đất nước và thế giới cũng như các hoạt động
giáo dục được diễn ra ở địa phương.
- Quảng bá những thành tựu giáo dục đã đạt được trên thế giới, trong nước
và địa phương tới mọi tầng lớp nhân dân. Từ đó nâng cao ý thức của mỗi cá
nhân tham gia học tập tự nâng cao trình độ và có những đóng góp sự phát triển
kinh tế-xã hội cho địa phương, đất nước.
- Giao lưu trao đổi văn hóa giữa Đài TT-TH địa phương với các đồng bào
dân tộc vùng miền và địa phương và chuyển tải tiếng nói của Đảng, nhà nước
và chính quyền địa phương đến với người dân trên địa bàn huyện .
12


1.4.2. Nội dung hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài truyền thanh, truyền
hình huyện
Nội dung truyền thơng giáo dục tập trung vào những vấn đề cơ bản sau:
+ Mục tiêu giáo dục quốc gia, của tỉnh Thái Nguyên và địa phương và
những tầm nhìn chiến lược về đổi mới căn bản nền giáo dục hiện đại đáp ứng
với sự phát triển của đất nước với tinh thần hội nhập đa phương hóa các lĩnh
vực kinh tế, văn hóa, giáo dục….
+ Nội dung giáo dục cho mọi lứa tuổi từ mầm non đến sau đại học và giáo

dục người lớn mà xã hội quan tâm cần cập nhật thông tin, những thông tin
trong nước và thế giới về giáo dục được cập nhật kịp thời và chuyển tải đến
mọi tầng lớp nhân dân.
+ Những thành tựu giáo dục đã đạt được trên thế giới, trong nước và ở địa phương.
+ Những đổi mới về giáo dục đang được triển khai trên thế giới, trong
nước và địa phương. Đổi mới giáo dục một cách toàn diện, mỗi người dân phải
tự học tự rèn ở mọi lúc mọi nơi để đáp ứng trong giai đoạn hiện nay.
+ Những hiện tượng, các sự kiện giáo dục nổi tiếng trên thế giới và trong nước.
+ Những đánh giá về thực trạng giáo dục Việt Nam, thế giới và trên địa
bàn huyện.
+ Ngồi ra cịn nhiều thông tin khác về giáo dục như: Giáo dục pháp luật,
những quy định của nhà nước, ngành và địa phương về giáo dục.
1.4.3 Nguyên tắc truyền thông giáo dục
- Đảm bảo tính mục đích
- Đảm bảo tính thực tiễn
- Đảm bảo tính đại chúng
- Đảm bảo tính giáo dục, tính phát triển cộng đồng
- Đảm bảo tính nhân dân, tính dân tộc
1.4.4 Các phương thức truyền thơng
- Sử dụng bản tin về giáo dục
- Xây dựng chuyên mục giáo dục và đào tạo
13


- Chương trình tọa đàm phát thanh về giáo dục
- Xây dựng chương trình “Quà tặng âm nhạc”
- Lồng ghép trong chương trình thời sự, tin, bài phóng sự phát thanh và
truyền hình.
- Truyền thanh trực tiếp các hoạt động lớn của ngành giáo dục
1.5. Quản lý hoạt động truyền thông giáo dục ở Đài TT-TH huyện

1.5.1. Lập kế hoạch truyền thông giáo dục
* Chức năng kế hoạch truyền thông giáo dục: là xác định mục tiêu truyền
thông giáo dục, mục đích đối với thành tựu tương lai của đài, của cộng đồng
dân cơ và các con đường, biện pháp, cách thức để đạt được mục tiêu, mục đích
đó. Chức năng kế hoạch hố có các nội dung cơ bản sau:
+ Xác định, hình thành mục tiêu (phương hướng) truyền thơng giáo dục
của đài truyền hình.
+ Xác định đảm bảo (có tính chắc chắn, có tính cam kết) và các nguồn lực
tham gia, thực hiện truyền thông giáo dục để đạt được mục tiêu.
+ Quyết định xem những hoạt động nào là cần thiết để đạt được các mục
tiêu, xác định các hoạt động ưu tiên.
+ Xây dựng kế hoạch truyền thông giáo dục ngay từ đầu năm học; trao đổi
thống nhất nội dung với phòng giáo dục, các cơ sở giáo dục và tổ chức thực hiện.
+ Hàng ngày Ban biên tập lập kế hoạch nội dung chương trình truyền
thơng giáo dục trình Đài trưởng phê duyệt
+ Kế hoạch phải xác định rõ:
Thứ nhất: Mục đích truyền thơng giáo dục trong ngày
Thứ hai: Nội dung thông tin truyền thông
Thứ ba: Cách thức truyền thông
Thứ tư: Thời gian truyền thông giáo dục
Thứ năm: Các lực lượng cần huy động trong tổ chức truyền thông
Thứ sáu: Đánh giá dự kiến kết quả truyền thông
Thứ bảy: Các điều kiện của truyền thông và nguồn thông tin cung cấp
cho truyền thông
14