CHUYÊN ĐỀ ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN KHOA HỌC LỚP 5 VÀ BÀI GIẢNG MINH HỌA BÀI 55 SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT.

1
CHUYÊN ĐỀ
ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
MÔN KHOA HỌC LỚP 5
Năm học: 2013-2014
A.Mở đầu: Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta đang tiếp cận với
nội dung chương trình Sách giáo khoa mới. Cùng với việc
thay sách mới , thầy cô giáo đang sử dụng dạy học theo
phương pháp đổi mới trong quá trình dạy học. Như chúng ta
đã biết chương trình mới rất khác chương trình cũ, cụ thể là
kênh chữ và kênh hình đóng vai trò chủ yếu trong việc cung
cấp kiến thức. Học sinh dựa vào câu lệnh,tranh ở Sách giáo
khoa để hình thành chobài học. Chính vì vậy học sinh dựa
vào quan sát, bằng nhữmg đồ dùng trực quan, thí nghiệm,
trò chơi để rút ra kiến thức mới. Vì vậy để tiết học đạt hiệu
quả giáo viên cần nghiên cứu kĩ bài dạy, sắp xếp các hoạt
động cho phù hợp, đảm bảo đúng mục tiêu bài học. Với phân
môn khoa học lớp 5, rất quan trọng và cần thiết đối với các
em trong đời sống.
B. Nội dung và mức độ cần đạt:
Môn khoa học đã tích hợp các nội dung của Khoa học Tự nhiên như
Vật lý, Hoá học, Sinh học với khoa học về sức khoẻ con người. Môn
học được xây dưng trên cơ sở nối tiếp về những kiến thức về tự
nhiên của môn Tự nhiên và xã hội ở lớp 1, 2, 3. Nội dung đươc cấu
trúc đồng tâm mở rộng xoay quanh theo từng chủ đề như:
- Con người và sức khoẻ.
- Vật chất và năng lượng.
-
Thực vật và động vật.
- Riêng lớp 5 có thêm chủ đề: Môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
Hoc sinh nhận ra được tự nhiên, con người và xã hội là một thể

thống nhất có mối quan hệ qua lại. Trong đó con người với những
hành động của mình vừa là cầu nối giữa tự nhiên và xã hội, vừa là
tác động mạnh mẽ đến tự nhiên và xã hội. Điều này không chỉ giúp
cho việc tích hợp nội dung giáo dục môi trường, giáo dục dân số mà
còn làm cho môn học có giá trị thực tế và hấp dẫn đối với các em.
C. Những Phương pháp dạy học:
I/ Phương pháp quan sát:
- Phương pháp quan sát là phương pháp sử dụng các giác quan để tri giác trực tiếp có
mục đích các sự vật, hiên tượng diễn ra trong tự nhiên và trong cuộc sống mà không có
sự can thiệp vào quá trình diễn biến của sự vật, hiện tượng đó.
- Trong dạy học giáo viên chúng ta thường sử dụng phương pháp quan sát:- cho học
sinh xem tranh, đồng thời câu lệnh của giáo viên phải phù hợp từng nội dung bức
tranh.
VD dạy bài: Phòng bệnh viêm gan A.
- Cho học sinh hoạt động nhóm đôi, quan sát hình 2,3,4,5. Nêu tác dụng của việc làm
từng hình đó đối với việc phòng tránh.
- Từ đó giáo dục thực tế cho học sinh trong cuộc sống, cụ thể là phòng tránh các bệnh
truyền nhiễm.
VD bài: Sử dụng năng lượng gió và năng lượng nước chảy.
- Chúng ta sử dụng phương pháp quan sát- thực hành thí nghiệm.
- Đồ dùng dạy học: Tranh ảnh về sử dụng năng lượng gió ,năng lượng nước chảy – Mô
hình tua-bin hoặc bánh xe nước .
Qua bài học,HS biết tác dụng của năng lượng gió và năng lượng nước chảy trong tự
nhiên. Kể những thành tựu trong việc khai thác để sử dụng năng lượng gió, năng
lượng nước chảy .
Từ những phương pháp GV có thể rút ra kết luận cho bài học .
II/ Phương pháp thí nghiệm:
- Phương pháp thí nghiệm đòi hỏi tác dụng lên sự vật, hiện tượng cần nghiên
cứu qua các hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm.
- Phương pháp này ở tiểu học rất đơn giản. Giáo viên phải chuẩn bị vật liệu,

vật mẫu, thành thạo các bước thí nghiệm tránh gây nghi ngờ cho học sinh.
Giáo viên phải:
- Xác định mục đích thí nghiệm.
- Vạch kế hoạch tiến hành thí nghiệm.
- Tiến hành thí nghiệm.
VD bài: Dung dịch
- Cho học sinh thí nghiệm: úp đĩa lên một cốc nước muối nóng trong khoảng 1
phút rồi nhấc đĩa ra.
- Dự đoán em những giọt nước đọng trên đĩa có mặn như nước muối trong cốc
không? Các nhóm tiến hành thí nghiệm- báo cáo kết quả thí nghiệm- từ đó
giáo viên rút ra kết luận.
* Khi tổ chức cho hoc sinh tiến hành thí nghiệm, giáo viên cần lưu ý cho học
sinh dự đoán kết quả và giải thích lý do đưa ra dự đoán đó, tiến hành thí
nghiệm. Như vậy kích thích được trí tò mò, sự ham hiểu biết của học sinh. Học
sinh nắm được mục đích của thí nghiệm trước khi tiến hành, vận dụng những
hiểu biết đã có để đưa ra dự đoán, thấy được sự gắn bó của thí nghiệm với kiến
thức khoa học.
III/ Trò chơi học tập:
Trò chơi học tập là trò chơi có nội dung gắn với hoạt
động học tập của học sinh.
- Trò chơi giúp giờ học nhẹ nhàng, thoải mái, giúp học
sinh nhanh nhẹn, tiếp thu tích cực hơn.
VD: Trò chơi tiếp sức “ghép chữ vào hình” (bài: Sự
sinh sản của thực vật có hoa)
- Giáo viên chia thành 2 đội cử ra 7 học sinh chơi tiếp
sức gắn các tấm thẻ rời có ghi sẵn các chú thích (hạt
phấn, vòi nhuỵ, ống phần, đầu nhuỵ…)
* Giáo viên chú ý trò chơi tránh việc quá thiên về phân
định thắng thua.
IV/ Phương pháp đóng vai:

Đóng vai là phương pháp tổ chức cho học sinh thực hành một số
cách ứng xử.
Ưu điểm của phương pháp này là học sinh thực hành những kĩ
năng ứng xử trong môi trường an toàn, gây hứng thú và chú ý
đối với học sinh, tạo đièu kiện cho học sinh phát huy tính tích cực
và sang tạo, khích lệ sự thay đổi thái độ hành vi của học sinh, có
thể thấy ngay tác động và hiệu quả của lời nói hoặc việc làm
trong vai diễn.
* Tóm lại: Nếu trong day học, chúng ta sử dụng tốt các phương
pháp đáp ứng cho từng bài dạy. Ngoài việc học sinh tiếp thu tốt
nội dung bài học, còn rèn thêm cho học sinh những kĩ năng áp
dụng trong cuộc sống hằng ngàycủa các em để trở thành nhân
cách sống trong nhà trường,gia đình và xã hội.
8
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ MINH HỌA
CHO CHUYÊN ĐỀ KHOA HỌC
Khoa học
Bài 55: SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
Bài cũ : Cây con có thể mọc lên từ
một số bộ phận của cây mẹ
1. Kể tên một số cây được mọc ra từ bộ phận
của cây mẹ?
2. Chồi có thể mọc ra từ vị trí nào trên cây mía?
A. Thân
B. Lá
C. Nách lá
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học

Bài cũ: Cây con có thể mọc lên từ
một số bộ phận của cây mẹ
3. Người ta có thể sử dụng bộ phận ……của cây
gừng để trồng.

rễ
(thân, lá,
)
1. Kể tên một số cây được mọc ra từ bộ phận
của cây mẹ?
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
1. Quá trình sinh sản của động vật:
-
Nhóm 1và 2: Đa số loài vật được chia thành mấy giống?
Đó là những giống nào ?
-
Nhóm 3 và 4: Tinh trùng hoặc trứng của động vật được
sinh ra từ cơ quan nào? Cơ quan đó thuộc giống nào?
-Nhóm 5 và 6: Hiện tượng tinh trùng kết hợp với trứng
gọi là gì? Nêu kết quả của sự thụ tinh. Hợp tử phát
triển thành gì?
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
Thảo luận
nhóm 3
Đọc mục bạn cần biết SGK/112
1. Quá trình sinh sản của động vật:
-
Nhóm 1và 2: Đa số loài vật được chia thành mấy giống?

Đó là những giống nào?
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
1. Quá trình sinh sản của động vật:
Giống đực
Giống cái
- Đa số động vật được chia thành hai giống:
8
Gà mái
(giống cái)
Gà trống
(giống đực)
Hình 1 Hình 2
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
1. Quá trình sinh sản của động vật:
-
Nhóm 3 và 4: Tinh trùng hoặc trứng của động vật được
sinh ra từ cơ quan nào? Cơ quan đó thuộc giống nào?
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
1. Quá trình sinh sản của động vật:
Giống đực
Giống cái

Tinh trùng
Trứng
- Đa số động vật được chia thành hai giống:
8
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
1. Quá trình sinh sản của động vật:
-Nhóm 4 và 5: Hiện tượng tinh trùng kết hợp với trứng
gọi là gì? Nêu kết quả của sự thụ tinh. Hợp tử phát
triển thành gì?
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
1. Quá trình sinh sản của động vật:
Giống đực
Giống cái
Tinh trùng
Trứng
(Sự thụ tinh )
Hợp tử phân chia nhiều lần và phát triển thành
cơ thể mới, mang những đặc tính của bố và mẹ.
Hợp tử
- Đa số động vật được chia thành hai giống:
8
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
1. Sự sinh sản của động vật:
Giống đực

Giống cái
Tinh trùng
Trứng
(Sự thụ tinh )
Hợp tử phân chia nhiều lần và phát triển thành
cơ thể mới, mang những đặc tính của bố và mẹ .
Hợp tử
- Đa số động vật được chia thành hai giống:
8
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
2. Các cách sinh sản của động vật:
- Nói tên những con vật có trong hình. Con nào nở
ra từ trứng, con nào vừa được đẻ ra đã thành con?
Nòng nọc Thạch sùng
Con sâu
Con chó
Con gà
Con voi
Con vật được nở ra từ trứng Con vật vừa được đẻ ra đã thành con
Thứ bảy ngày 18 tháng 3 năm 2014
Khoa học
SỰ SINH SẢN CỦA ĐỘNG VẬT
2. Các cách sinh sản của động vật:
-
Những loài động vật khác nhau thì
có cách sinh sản khác nhau: có loài
đẻ trứng, có loài đẻ con.