Hình ảnh người phụ nữ trong tiểu thuyết Chúa trời của những chuyện vụn vặt

^
HINH
ANH
NOaOl
PHU
NQ
TRONG
TIEU
THUYET
CHOA
TROI
CUA
NHUNG
CHUYEN
VUN
VAT
THS.
VU THU HUONG
Khoa Dong
Phuang
hoc - Trudng DHKHXH&NV
Trai qua ngdt hai the' ky dudi ach thd'ng tri cua thuc dan Anh,
ngay 8-4-1947, An Do da gianh duge doe lap va ngay 26-1-1950, nude
Cong boa An Do chinh
thiic
ra ddi. Do la ket qua tat yeu cua eudc dau
tranh giai phdng dan toe sdi ddng, ben bi va quyet
liet
cua ddng dao
cac tang
Idp

nhan dan An Do, trong do cd su tham gia ddng gdp to
Idn
ciia
gidi phu ntr An Do.
Trong xa hdi An Do
trude
day, phu ntr cd mot vai trd vd ciing tha'p
kem va thiet thdi duge quy dinb thanh
luat tir
ddi nay sang ddi khac:
"Khi cdn la
diia
tre, mot cd gai hoac ngay ca khi da trd thanh ngudi
Idn
tudi, ngudi phu ntr khdng
duge
lam
cai
gi doe lap, ngay ca khi d
trong nha minh. Trong thdi
tho
au ngudi con gai phai theo cha, trong
tudi tre cd phai theo chdng, khi chdng
chet
cd phai theo con trai"
{Luat Manu Dieu 147 - 148). Ngudi phu ntr An Do bi
coi
la nd
le
trong

gia dinb, la nan nhan chiu
siic
nang de nen ghe gdm nba't cua bie't bao
thii
dao luat, le giao cd
hii
vd
ly tir
ngan xua.
Trong eudc dau tranh gianh doe lap dan toe cung nhu trong
edng
eudc xay dung dat nude An Do mdi, ngudi phu ntr An Do da vuon
len
khang dinb viing vang vai trd quan trgng ciia chinh gidi minh. Hg da
cuong quye't va
chii
ddng xe toang tam man ton giao va dang ca'p khac
nghiet nang ne da bop nghet hg trong ba nghin nam qua de dung cam
diing
len lam eudc ddi ddi. Do thuc su la mot eudc each mang giai
phdng phu ntr mang y
nghia lich
sir
Idn lao
song cung khdng kem
phin
710
gay go va quyet liet. Cudc ddi ngudi phu nii An Do vdi bao bien
ddi
thang tram cung la nhiing chang dudng lich sir ma dan toe An Do da di

qua. Hg chinh la bd mat dich thuc
ciia
da't nude An Do. Chinh vi vay
ma cd
Thii
tudng An Do Indira Gandhi da cd mot nhan xet tuyet hay:
"Nhtrng tien bd ma mot
nude
dat duge cd the
duge
danh gia qua chang
dudng ma phu ntr nude ay da vugt qua" (Indira Gandhi. Chdn ly
ciia
tdi, trang 98).
6
i^
Do sau ddc lap da cd su dich chuyen quan diem ve gidi
trong mdi quan he qud'c gia va qud'e te'.
Chiia
Trdi
ciia
nhiing chuyen
vun
vq^"
de cap den rat nhieu va'n de ve gidi. Day la mot cudn tieu
thuye't dac biet vi nbirng ngudi phu nti trong tac pham d vi tri trung
luu
so vdi nhtrng ngudi phu nir binh thudng, hg la nhtrng ngudi thudc tang
Idp
tren, nhting chiia dat (Modalali) nhung theo dao Thien Chua d

Kerala, mien Nam An Do; hg song trong cam
biing
ve qud'c gia va
trudng thanh vdi tu each mot phu ntr trong mdi trudng mang tinh qud'e
te".
Van de phu ntr duge dua vao tac pham nhu mot niem khao khat sau
thdi thudc dia.
Chiia Trdi
ciia
nhung chuyen vun vat la su nhd
lai
cua
Rahel
ve
thdi tho a'u cua cd ta khi cd va ngudi anh trai sinh ddi Estha duge bao
bgc trong ngdi nha
ciia
ba ngoai. Hg da trai qua mot
loat
bien cd khi
mdi bay tudi, tir dd den khi trudng thanh hg
ludn
song trong mac cam
tdi
Idi
va cd xu budng mud'n quay lai tudi tho vdi su an loan, su ngay
tho con tre. Ngdi nha trong dd Rahel va Estha da song cung me
Ammu, mot eudc sdng tuong ddi
phiic
tap vdi ba ngoai, ba cd, bac trai

- gan nhu trd thanh mot dia diem mang tinh thuc te', la dau trudng thu
nhd
ciia
lich sir,
ciia
dang cap,
ciia
nhtrng nay sinh mdi trong giai cap
lao ddng, nhung ham mud'n tinh due ciia gidi. Ngay
tir
thdi tho a'u
ciia
minh Rahel va Estha da phai chiu dung su kieng ky mang tinh xa hdi
va chinh tri ve va'n de dang ca'p, gidi tinh. Vi tri xa hdi cua hg bi ddng
khung do ddng mau trong ngudi hg, tdn giao cua hg, nhiing dac quyen
dac
Igi
ma dang ca'p
ciia
hg cd
duge
sau ddc lap va cang
duge
nhan
manh do hg ndi bang tie'ng Anh. Khi gia san cua gia dinb bi ma't mat
'"
Arundhati Roy. Chita
Tr&i
cua
ninaig

chuyen vun vat.
Ngu6i
dich: Thanh Van, Nxb.
Phunii',
HaN6i,
1999.
711
do quan ly tdi, thieu hieu qua
ciia
nhtrng ngudi
nam
quyen trong gia
dinb cung nhu quan he vdi edng doan khie'n gia dinb phai ddi mat vdi
su thay ddi. Thong qua nhung bien ddng trong mot gia dinb, tac pham
bam chiia ra't nhieu van de xa hdi: nan lam dung tinh due tre em, van
de tinh
due,
nhiing han che' ve gidi,
sir bde
lot ding cap, Tat ca
khdng chi bd hep d tieu bang Kerala ma cdn tieu bieu cho ca dat nude
An Do thdi diem nay. Trong hoan canh ay, tac gia nhan manh den su
thieu an loan
ciia
xa hdi va
ciia
ca nhtrng
dii^a
tre.
Sir

khung hoang
trong gia dinh bat dau xuat bien khi ngudi vg trude cua Chacko va con
gai ve tham nha,
tir
dd da bung nd nhtrng cang thang ve giai ca'p, tinh
due,
tudi tho, d nhung
mire
do khac nhau. Hai
diia
tre sinh ddi ghen
ty vdi nhiing gi ma Sophie
Mol
- chi hg chiing nhan duge va bat
dau
choi dua vdi Ngdi nha lich sir bi ma am, bi bd quen. Ngdi nha la noi
bd hen
ciia
Ammu va Velutha, la noi sau khi Sophie Mol chet dudi
Velutha bi canh sat bat, bi tra tan den chet. Ammu khdng bao gid binh
phuc sau
sir
kien dau long dd va da che't sau dd vai nam. Theo sau hai
cai che't bi tham
ciia
Sophie Mol va Velutha, hai
diia
tre bi
tach
rdi

nhau, sdng rieng biet, trai vdi khao khat cua chiing. Estha bi gtri tra ve
cho bd va tir thdi diem dd, Estha
ngirng
giao tie'p vdi
phan
cdn lai
ciia
the gidi. Qua nhieu nam, ngudi phu ntr da trudng thanh la Rahel trd ve
Ayemenem tham Estha (ciing vira trd ve sau khi ngudi cha di cu sang
Australia). Trong su cd gang danh nhtrng gi yeu thuong nhat cho nhau
va cd xu hudng tim ve thdi tho au, hai anh em da sum hgp lai trong
mot hanh ddng mang tinh tinh due de tim su thanh than va niem an
iii
trong nhau.
Vdi tu
each
mot tac pham viet ve An Do sau thdi thudc dia, Chua
Trdi
ciia nhifng
chuyen vun vat da tim ra mot each ly giai ve lich sir
xiX
dac biet. Cudn tieu thuyet de cap den y tudng ve di chiing cua
chii
nghia
thuc dan thdng qua mot hinh tugng an du ra't cao ve Ngdi nha
lich sir. Su mgt rudng
ciia
Ngdi nha lich sir cd mdi lien he chat che vdi
su che't dan
ciia

ngdi nha Ayemenem,
eting
bde
Id
rd su ma't mat ciia
giai ca'p trudng gia ve vi tri thd'ng tri
ciia
nd trong eudc da'u tranh dang
cap vdi giai cap lao ddng. Cau chuyen bat dau vao thang sau, khi
nhiing con mua mua ha khien cho Kerala trd
nen
phi nhieu, mau
md:
"Viing
que bien thanh mot mau xanh la
loi.
Nhiing dudng vien md di
vi cac bang rao san da ben
re
va tuoi td't. Tudng gach xanh nhiing reu.
712
Nhiing day nho ngoan ngoeo quanh cac cot dien. Nhtrng
cay leo
hoang
dai bd
Ian
tren bd sdng da ong va tran ra ca nhting con dudng sung
nude. Thuyen be tap nap ghe vao ehg. Nhtrng chii ca nhd xuat bien
trong cac vung nude mua day ap trong cac d ga tren dudng cai". Tuy
nhien, dang sau eudc sdng cang nhua nay lai la mot su thdi rtra. Rahel

trd ve nha va mot su muc rudng bay ra trude mat cd "Mot can nha cu
ky tren sudn ddi, cac bac da mdn nhan, mai nha sup xud'ng dau hdi
trdng nhu mot cai mu ddi thap. Nhiing bite tudng day nhtrng vet
reu
trd
nen
mem xdp, hoi phdng len vi
nude
am
ri
ra tir mat dat Can nha
trdng nhu trdng rdng. Cira ra vao va cac cira sd deu ddng kin. Hien
trude tro trui. Khdng he cd mot
thii
dd dac gi". Su xud'ng cap nay cung
he
Id
nhtrng gi thuc su muc rudng d Ayemenem.
Y tudng ben trong mang tinh bien thuc
ciia
cudn tieu thuyet la
dieu khdng the phu nhan. Thdng qua mdi quan he mang tinh ca nhan
ve nhiing ngudi phu
nti'
chiia dat va eon cai
ciia
hg, tac gia da lam ndi
bat su bien ddng
ciia
ca mot ky nguyen trong lich sir.

Da't
nude
An Do sau ddc lap nay sinh nhtrng van de ve chinh tri
gid'ng nhiing nude khac. Quyen han, trach nhiem
ciia
con ngudi ddi
vdi xa hdi duge nbac de'n trong tac pham khien chiing ta cd the nhin
nhan An Do trong cau true chung mang tinh qud'c te'; nd ggi cam
hiing
va dua ra nhtrng chi tie't ve dat dai, lich sir qua nhtrng hinh tugng an du
ciia
van hoa An Do nhu Me
Da't,
Ngdi nhd lich sit. Ne'u Me Dat tuong
ddi khd tiep can vdi nhting ngudi khdng am hieu lam ve van boa An
Do thi Ngdi nhd Lich sit hien len rat sdng ddng trong tri tudng tugng
cua nhtrng dira tre. Lich sir dang giay che't va la di chirng nang ne
ciia
chii
nghia thuc dan, trong khi Me Dat dang tim lai vi tri dich thuc
ciia
minh. Nhiing pham
trii
nay chua bao gid duge phat trien mot
each
day
dii nhung duge chuyen ddi thanh ddng ke ve mot ngudi phu ntr thudc
giai ca'p cd quyen
lire
d Kerala nhung lai bi ap

biic
nhu nhtrng ngudi
phu ntr ndng dan d
viing
nay.
Kerala ndi tie'ng vi da mang lai su tu do tuong ddi cho phu nii.
Cho
dii
ddc gia phuong Tay cam thay cac nhan vat nu trong cudn tieu
thuye't nay cd nhtrng diem gugng ep thai qua
thl
mot thuc te' khdng the
phu nhan la nhtrng nhan vat nti nay nhin chung la nhiing ngudi cd cac
tinh
manh me; dau Roy cd mieu ta nhtrng ndi dau cua hg do su de nen
713
ciia
dan dng bang each nay hay each khac. Nhu chiing ta da thay, tac
gia da nd
luc
trong viee
phae
boa nhtrng hanh ddng duge xem la khang
dinh
sir
can dam
ciia
phu ntr song song vdi viec dung len nhtrng thi du
dien hinh ve su de nen ma ngudi phu nti phai ganh chiu.
Tac gia da tao duge an tugng sau sac d nhtrng van de ve gidi, da

de lai dau an trong cau chuyen ve su vat
Idn,
da'u tranh de thich
ling
vdi dieu kien chinh tri - xa hdi cua bdn
the'
he nhiing ngudi phu nu trong
gia dinh Ayemenem, tir Mammachi, Baby Kochamma de'n Ammu, rdi
Rahel. Dinh diem cua cau chuyen la mdi quan he giiia Ammmu vdi
Velutha va su lac long
ciia
Rahel trong chinh ngdi nha cua minh. Neu
nhtrng ngudi phu ntr khac van nhan ra ranh gidi cua
edng
ddng, ciia
dang cap thi Rahel trdn chay bang each trd thanh mot phu ntr mang
tinh qud'c te', va qua hanh ddng tinh due vdi ngudi anh, cd mud'n
trd
nen
mot con ngudi loan ven, day du. Cudn tieu thuyet dua ra each
giai quyet duge coi la tao bao ddi vdi quan diem truyen thdng bao
thii
cua xa hdi An Do: de con ngudi trd nen boa hgp vdi nhau thdng qua
tinh
due.
Gidi tinh va van de tinh
due
la bdn da tang cua tac pham nay, khi
ma con ngudi chuyen dich tir thdi gian nay sang thdi gian khac, tir
khdng gian nay sang khdng gian khac. Khi Rahel vugt ra khdi luat le

cua dang cap bang each trd thanh
diia
chau gai khdng duge
thira
ke
ciia
Mammachi, va khi Ammu dam
lua
chgn eudc bdn nhan
ciia
minh
cung nhu dan than vao mdi tinh vdi Velutha thi dd chinh la each ma
nhiing ngudi phu nir
ciia
Roy cd gang tao cho minh mot khoang khdng
gian de' tim ra minh, de the hien minh va hg chap nhan nhtrng thuong
tdn, nhting su phan xir bat edng
ciia
xa hdi.
Bdi canh xa hdi sau thudc dia la manh dat mau md cho viee mieu ta
nhung su kien xay ra trong lich sir: su hap hdi va mgt rudng cua mot
thdi ky lich sir dang trong giai doan chuyen ddi ve nhung va'n de
rat
nhay cam nhu lam dung tinh due tre em,
bde
lot tinh due nhiing ngudi
phu nii d dang cap thap (quan he gitra Chacko vdi cac nii edng nhan
trong nha may de' thoa man "nhu cau dan dng"), gie't ngudi, Trong cau
chuyen nay su cang thing thudng true trong sudt qua trinh Rahel, mot
diia

tre thdi thudc dia trd thanh mgt ngudi phu nii dudng nhu khdng bi
gidi han bdi qud'c gia va lich sir, vdi vai trd mgt con ngudi ca nhan ciing
714
nhu mgt chiing nhan
ciia
lich sir. Canh cud'i
eiing ciia
tac pham,
l<hi
Ammu va Velutha gap gd nhau chinh la su vi pham nhiing dieu cam ky
cua xa hdi nhung ddng thdi cung nhu mgt su tay
riia.
ca
linh
hdn va the
xac,
cung la
cau
tra
Idi
cua va'n de gidi tinh va ding ca'p.
Ddc gia ngudi My cho rang nhtrng dieu xay ra trong tieu thuyet
nay la khd hieu vi vdi kinh nghiem ciia hg, hg cho ring
chii
de chinh
la su chuyen ddi ve gidi tit thdi hau thuc dan de'n hau hien dai, tii dan
toe de'n qud'c te; nhung theo hg giai phap dua ra khdng rd rang. Dieu
nay la tat nhien bdi nhting ddc gia phuong Tay khd ma hieu
duge
nhtrng gidi ban ma xa hdi phuong Ddng dat ra trude nhiing edng dan

ciia nd.
Cd tha'u hieu
duge
tinh canh ngudi phu nii: An Do trong qua
khii,
chiing ta mdi cam nhan duge day
dii
gia tri dich thuc
ciia
dang
diing
ngudi phu ntr An Do bom nay, mdi tha'y
duge
nhiing thay ddi
Idn
lao
mang y nghia vd ciing quan trgng tren chang dudng phat trien
ciia
phu
nii An Do. Dgc Chiia Trdi cua nhung chuyen vun vat, cac nhan vat nti
d day khien ngudi dgc ngd ngang nhu bat gap dau dd trong eudc ddi.
Roy da thanh edng trong viec khic hoa
nen
hinh anh nhiing ngudi phu
nir vdi sic thai sinh ddng, chan thuc, de lai su ddng cam va da'u a'n sau
dam trong tam tri ddc gia.
715