Biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Trung tâm Giáo dục Thường xuyên cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phú

i

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠỊ HỌC GIÁO DỤC



DƢƠNG VĂN NGUYÊN


BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG TẠO
CHO ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN TRUNG TÂM GIÁO
DỤC THƢỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN Ở TỈNH VĨNH PHÚC



LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC









HÀ NỘI- 2013
ii

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠỊ HỌC GIÁO DỤC




DƢƠNG VĂN NGUYÊN


BIỆN PHÁP QUẢN LÝ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG TẠO
CHO ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN TRUNG TÂM GIÁO
DỤC THƢỜNG XUYÊN CẤP HUYỆN Ở TỈNH VĨNH PHÚC



LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục
Mã số: 60 14 05

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Trần Thị Bích Liễu





HÀ NỘI- 2013
iii

LỜI CẢM ƠN

Với tình cảm chân thành, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn tới Lãnh đạo
trường Đại học Giáo dục; Phòng Sau Đại học; Khoa Quản lý giáo dục; Thư
viện; các Giảng viên trong và ngoài trường đã nhiệt tình giảng dạy, hướng

dẫn, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên
cứu và làm luận văn.
Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Trần Thị Bích
Liễu, người đã trực tiếp hướng dẫn tôi hoàn thành luận văn với những kiến
thức sâu rộng, kinh nghiệm quý báu và với một tấm lòng vì học trò.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Sở Giáo dục & Đào tạo và Trung tâm giáo dục
thường xuyên tỉnh Vĩnh Phúc; cán bộ quản lý và giáo viên 7 trung tâm giáo dục
thường xuyên cấp huyện trên địa tỉnh Vĩnh Phúc đã tạo điều kiện về tổ chức lớp
học, cung cấp thông tin, đóng góp ý kiến cho tôi trong suốt quá trình học tập,
nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin được cảm ơn các đồng nghiệp trong cơ quan và những
người thân đã quan tâm giúp đỡ tận tình về cả vật chất và tinh thần, giúp tôi
hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình.
Trong quá trình nghiên cứu, viết luận văn, mặc dù rất cố gắng nhưng tôi
không tránh khỏi có những thiếu sót. Kính mong các Thầy, Cô, các nhà khoa
học và các đồng nghiệp lượng thứ, xin cho tác giả những chỉ bảo quý báu để
tôi có thể tiếp tục hoàn thiện hơn nữa luận văn của mình, góp phần nhỏ bé vào
sự nghiệp Giáo dục chung của tỉnh Vĩnh Phúc.
Xin trân trọng cảm ơn !
Hà Nội, ngày 05 tháng 12 năm 2013
Tác giả


Dương Văn Nguyên
iv

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

TT
Từ, cụm từ viết tắt

Từ, cụm từ viết đầy đủ
1
CBQL
Cán bộ quản lý
2
CBQLGD
Cán bộ quản lý giáo dục
3
CNTT
Công nghệ thông tin
4
CNTT & TT
Công nghệ thông tin và truyền thông
5
CSVC
Cơ sở vật chất
6
ĐHSP
Đại học sư phạm
7
GD
Giáo dục
8
GD&ĐT
Giáo dục và Đào tạo
9
GDTX
Giáo dục thường xuyên
10
GDTHPT

Giáo dục trung học phổ thông
11
GĐ
Giám đốc
12
GV
Giáo viên
13
HS
Học sinh
14
HSG
Học sinh giỏi
15
KHQLGD
Khoa học quản lý giáo dục
16
PGĐ
Phó giám đốc
17
TCM
Tổ chuyên môn
18
TTCM
Tổ trưởng chuyên môn
19
TCCN
Trung cấp chuyên nghiệp
20
THCS

Trung học cơ sở
21
THPT
Trung học phổ thông
22
TTGDTX
Trung tâm giáo dục thường xuyên
23
UBND
Ủy ban nhân dân

v

MỤC LỤC
Lời cảm ơn i
Danh mục từ viết tắt iv
Danh mục bảng số và biểu đồ ix
Mục lục iii
MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1: CƠ SƠ
̉
LÝ LUÂ
̣
N CƠ BA
̉
N VÊ
̀
QUA
̉
N LÍ PHÁT TRIÊ

̉
N
NĂNG LƢ
̣
C SÁNG TA
̣
O CHO ĐÔ
̣
I NGŨ TÔ
̉
TRƢƠ
̉
NG CHUYÊN
MÔN Ơ
̉
TRUNG TÂM GIÁO DU
̣
C THƢƠ
̀
NG XUYÊN 8
1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu 8
1.1.1. Trên thế giới 8
1.1.2. Ở Việt Nam 10
1.2. Lý luận về phát triển đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trung tâm
Giáo dục thường xuyên 12
1.2.1. Tổ chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn 12
1.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của tổ chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn 13
1.2.3. Quản lý phát triển năng lực sáng tạo của tổ trưởng chuyên môn ở trung
tâm Giáo dục thường xuyên 19
1.3. Nội dung quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ tổ trưởng

chuyên môn 24
1.3.1. Cung cấp các hiểu biết về sáng tạo nói chung và sáng tạo trong các lĩnh
vực liên quan 24
1.3.2. Bồi dưỡng giáo viên các phương pháp sáng tạo để vận dụng vào quá
trình sáng tạo và dạy học giúp học sinh phát triển sự sáng tạo 25
1.3.3. Bồi dưỡng các phương pháp tạo dựng môi trường dạy học sáng tạo
trong trường học 26
1.3.4. Các phương pháp đánh giá sự sáng tạo của học sinh .26
1.3.5. Giáo viên cần được bồi dưỡng và phát triển các kĩ năng sáng tạo cũng
như kĩ năng dạy học sáng tạo. 27
vi

1.4. Biện pháp quản lí của Giám đốc nhằm phát triển năng lực sáng tạo cho
đội ngũ tổ trưởng chuyên môn 28
1.4.1. Biện pháp đào tạo, bồi dưỡng…………………………………………28
1.4.2. Nâng cao nhận thức và hiểu biết cho đối tượng về sáng tạo, nội dung,
phương pháp sáng tạo ……………………………………………………… 30
1.4.3. Xây dựng môi trường văn hóa cho sự sáng tạo; (môi trường vật chất và
tinh thần)…………………………………………………………………… 32
1.4.4. Biện pháp tuyển dụng người sáng tạo ……………………………… 32
1.4.5. Biện pháp đào tạo, bồi dưỡng sự sáng tạo của cá nhân, đội ngũ 34
1.4.6. Biện pháp sử dụng người sáng tạo 35
1.4.7. Sử dụng các chức năng và phương pháp quản lý trong việc phát triển và
phát huy năng lực sáng tạo 35
Tiểu kết chương 1 36
Chƣơng 2: THƢ
̣
C TRA
̣
NG CÁC BIÊ

̣
N PHÁP QUA
̉
N LÍ PHÁT TRIÊ
̉
N
NĂNG LƢ
̣
C SÁNG TA
̣
O CHO ĐÔ
̣
I NGŨ TÔ
̉
TRƢƠ
̉
NG CHUYÊN
MÔN TRONG CÁC TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN CẤP
HUYÊ
̣
N TI
̉
NH VĨNH PHÚC 38
2.1. Một số nét về tình hình của các Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh
Vĩnh Phúc 38
2.2. Thực trạng hoạt động của tổ chuyên môn trong các trung tâm Giáo dục
thường xuyên cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc 39
2.2.1 Khái quát về chức năng, nhiệm vụ của các trung tâm Giáo dục thường
xuyên cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc. 39
2.2.2. Thực trạng đội ngũ tổ trưởng tổ chuyên môn của các trung tâm Giáo

dục thường xuyên cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc 41
2.2.3. Thực trạng sự hiểu biết về năng lực sáng tạo của người giáo viên ở
trung tâm Giáo dục thường xuyên cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc 48
vii

2.3. Thực trạng các biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ
tổ trưởng chuyên môn ở các trung tâm Giáo dục thường xuyên cấp huyện ở
tỉnh Vĩnh Phúc 49
2.4. Những khó khăn khi thực hiện phát triển năng lực sáng tạo cho tổ trưởng
chuyên môn 55
Tiểu kết chương 2 59
Chƣơng 3: CÁC BIÊ
̣
N PHÁP QUA
̉
N LÍ PHÁT TRIÊ
̉
N NĂNG LƢ
̣
C
SÁNG TA
̣
O CHO ĐÔ
̣
I NGŨ TÔ
̉
TRƢƠ
̉
NG CHUYÊN MÔN TRONG
CÁC TRUNG TÂM GIÁO DU

̣
C THƢƠ
̀
NG XUYÊN CÂ
́
P HUYÊ
̣
N Ơ
̉

TỈNH VĨNH PHÚC 60
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp 60
3.1.1. Đảm bảo tính khoa học 60
3.1.2. Đảm bảo tính đồng bộ 60
3.1.3. Đảm bảo tính kế thừa 61
3.1.4. Đảm bảo tính khả thi 61
3.2. Đề xuất các biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ tổ
trưởng chuyên môn trong các trung tâm Giáo dục thường xuyên cấp huyện ở
tỉnh Vĩnh Phúc. 62
3.2.1. Biện pháp 1: Nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo đối với học
sinh và đội ngũ tổ trưởng chuyên môn 62
3.2.2. Biện pháp 2: Bồi dưỡng kiến thức về sáng tạo cho tổ trưởng chuyên
môn và giáo viên 64
3.2.3. Biện pháp 3: Phát triển kĩ năng sáng tạo cho đội ngũ tổ trưởng chuyên
môn 65
3.2.4. Biện pháp 4: Xây dựng môi trường khuyến khích sự sáng tạo cho đội
ngũ TTCM và GV trong các trung tâm Giáo dục thường xuyên 66
3.2.5. Biện pháp 5: Sử dụng công nghệ thông tin & truyền thông để phát triển
năng lực sáng tạo cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn. 68
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đề xuất 73

viii

3.3.1. Khảo nghiệm tính cần thiết 73
3.3.2. Khảo nghiệm tính khả thi 76
3.3.3. Mức độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi 78
Tiểu kết chương 3 79
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 81
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 84
PHỤ LỤC 87
ix


DANH MỤC BẢNG SỐ VÀ BIỂU ĐỒ

TT
Tên bảng số
Trang
1
Bảng 2.1. Thực trạng về số năm làm quản lý của đội ngũ tổ trưởng chuyên
môn trong các trung tâm GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc
43
2
Bảng 2.2. Đánh giá sự hiểu biết về năng lực sáng tạo của người giáo
viên ở trung tâm GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc.
48
3
Bảng 2.3. Đánh giá thực tra
̣
ng các biện pháp quản lí phát triển năng
lực sáng tạo cho đội ngũ TTCM trong các trung tâm GDTX cấp

huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc
50
4
Bảng 2.4. Đánh giá mức độ thường xuyên sử dụng các biện pháp
quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ TTCM trong các
trung tâm GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc
53
5
Bảng 2.5. Đánh giá về những khó khăn khi thực hiện phát triển năng
lực sáng tạo cho đội ngũ TTCM trong các trung tâm GDTX cấp huyện
ở tỉnh Vĩnh Phúc
56
6
Bảng 3.1. Thống kê kết quả khảo sát mức độ cần thiết
73
7
Bảng 3.2. Thống kê kết quả khảo sát mức độ khả thi
76
8
Bảng 3.3. Mức độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của
các biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ
TTCM trong các trung tâm GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc
78

TT
Tên biểu đồ
Trang
1
Biểu đồ 2.1: Mức độ thực hiện các biện pháp
52

2
Biểu đồ 2.2. Mức độ hiệu quả của các biện pháp
52
3
Biểu đồ 3.1. Mức độ tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi
của các biện pháp
79


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Sáng tạo là khả năng của một con người, của một tổ chức đưa ra những
ý tưởng mới, tư duy theo cách mới, nhìn thấy vấn đề mới trong các vấn đề cũ.
Sáng tạo đó là kĩ năng sản sinh ra các ý tưởng hay các thiết kế về sản phẩm
mới, chất lượng cao và có giá trị cao (Gorny, 2007). Chất lượng dạy học của
một nhà trường không chỉ đơn thuần là các kiến thức khoa học người học thu
nhận được, mà là các tiềm năng, trong đó tiềm năng sáng tạo của người học
được phát triển (Lubart, 2004). Khả năng học tập suốt đời và năng lực sáng
tạo của con người là một trong các chỉ số đo lường nền giáo dục sáng tạo của
một quốc gia (Hollanders và Cruysen, 2009). Hoạt động chuyên môn ở các
trường học nói chung, trung tâm GDTX nói riêng đóng vai trò quan trọng, là
một trong những yếu tố quyết định chất lượng giáo dục của trung tâm. Hoạt
động chuyên môn thường xuyên diễn ra ở tổ chuyên môn. Tổ chuyên môn là
nơi người giáo viên có thể chia sẻ mọi tâm tư, nguyện vọng cũng như những
vấn đề có liên quan đến nghề nghiệp, đời sống vật chất và tinh thần của mình.
Tổ trưởng chuyên môn (TTCM) là một trong những lực lượng CBQL giáo
dục quan trọng nhất, gần gũi nhất, sát sao với nội dung chương trình, với giáo
viên và học sinh nhất. Họ có vai trò quản lý trực tiếp đối với đội ngũ các nhà

giáo và mọi hoạt động của tổ chuyên môn. Đổi mới giáo dục, đổi mới nhà
trường rất cần có một đội ngũ TTCM với những phẩm chất của một nhà quản
lý giáo dục giỏi về chuyên môn, năng động, sáng tạo, khoa học trong công tác
quản lý. Để các trung tâm GDTX thực hiện được sứ mệnh của mình, họ cần
có một đội ngũ giáo viên có khả năng sáng tạo. Và điều đó đòi hỏi phải có các
tổ trưởng chuyên môn có năng lực sáng tạo để phát triển được các năng lực
sáng tạo của giáo viên. Do đó, phát triển năng lực sáng tạo của đội ngũ tổ
trưởng chuyên môn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình
quản lý của người Giám đốc.
2


Giám đốc các trung tâm GDTX cần có những biện pháp quản lý để
khuyến khích các tổ trưởng chuyên môn và đội ngũ giáo viên sản sinh các ý
tưởng mới, biết phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề theo cách thức mới mà
nhờ đó quá trình dạy học sẽ sáng tạo hơn và phát huy được tiềm năng sáng tạo
của người học.
Tuy nhiên có một thực tế là đội ngũ TTCM hiện nay một phần chưa
khẳng định được năng lực chuyên môn; phần lớn lại đang làm công tác quản
lý một cách cảm tính, theo kinh nghiệm, đặc biệt là những người mới được bổ
nhiệm, họ còn rất lúng túng trong việc thực thi các chức năng nhiệm vụ của
người quản lý cấp tổ. Cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp kéo dài
trong nhiều năm có nhiều tác động tiêu cực lên đội ngũ CBQLGD nói chung,
ở các TTGDTX nói riêng, hạn chế khả năng sáng tạo của họ. Mặt khác, nhận
thức chưa đúng về sáng tạo cũng là rào cản đối với việc phát huy năng lực
sáng tạo của giáo viên và CBQL. Sự non kém về kiến thức chuyên môn, về
năng lực quản lý và đặc biệt là năng lực sáng tạo của các TTCM đã và đang là
một nguyên nhân ảnh hưởng tới sự phát triển chất lượng giáo dục trong các
trung tâm GDTX. Đã đến lúc thực tế giáo dục trong các nhà trường đòi hỏi
phải tìm ra những biện pháp phát triển năng lực chuyên môn, năng lực quảnlý

nói chung và năng lực sáng tạo nói riêng cho đội ngũ TTCM một cách thiết
thực nhất, hiệu quả nhất.
Ở các trung tâm GDTX nói chung và trung tâm GDTX cấp huyện ở
tỉnh Vĩnh phúc nói riêng, hiện nay đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong trung
tâm do Giám đốc thành lập và ra quyết định công nhận để giúp Giám đốc thực
hiện nhiệm vụ năm học, thực hiện chương trình đào tạo của trung tâm. Căn cứ
Quyết định số 01/2007/QĐ-BGDĐT ngày 02/01/2007 của Bộ về ban hành
Quy chế tổ chức hoạt động của trung tâm GDTX, Giám đốc là người trực tiếp
3

tuyển chọn, bổ nhiệm, đồng thời cũng là người trực tiếp bồi dưỡng nâng cao
năng lực quản lý và năng lực sáng tạo cho đội ngũ TTCM.
So với các tỉnh khác thì Vĩnh Phúc là một tỉnh tương đối phát triển có nhiều
tiềm năng phát triển về kinh tế, chất lượng giáo dục cao so với những tỉnh lân cận.
Giáo dục trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc tuy đã có sự tiến bộ nhưng vẫn còn một số
khó khăn và hạn chế, nhất là về chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý. Chiến lược
phát triển giáo dục của tỉnh là phải tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên nói chung và đặc biệt là cán bộ quản lý mà trước mắt, then chốt là đội ngũ
TTCM.
Trong bối cảnh của các trung tâm GDTX cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc,
nơi mà các quá trình giáo dục được thực hiện với một số lượng đối tượng học
sinh khá đa dạng về năng lực, hoàn cảnh và có nhiều hạn chế thì sự sáng tạo
của giáo viên và của nhà trường để tạo hứng thú học tập và đến lớp cho các
em lại càng cần thiết hơn bao giờ hết. Trong các trung tâm GDTX cấp huyện
ở tỉnh Vĩnh Phúc thì Giám đốc các trung tâm cũng đã nhìn nhận được vai trò
rất quan trọng của việc phát triển năng lực cho đội ngũ giáo viên nói chung và
đội ngũ TTCM nói riêng, do đó ở hầu hết các trung tâm Giám đốc đã tạo điều
kiện thuận lợi để cho đội ngũ giáo viên đi học cao học nâng cao chuyên môn,
tham gia các lớp bồi dưỡng chuyên môn và thường xuyên tổ chức sinh hoạt
chuyên môn theo những chuyên đề khác nhau nhằm tìm ra những hướng mới

cho sự phát triển cho giáo dục ở các trung tâm GDTX. Tuy nhiên, ở tỉnh Vĩnh
Phúc, vấn đề bồi dưỡng phát triển, nâng cao năng lực, năng lực sáng tạo cho
đội ngũ TTCM trong trường THPT nói chung và Trung tâm GDTX nói riêng
thường được hiệu trưởng và Giám đốc các nhà trường quan tâm, song nó chỉ
tồn tại như những kinh nghiệm rải rác trên các sáng kiến kinh nghiệm hoặc báo
cáo tổng kết của các nhà trường.
Nghị quyết trung ương II Khóa VIII về giáo dục đào tạo (Tờ trình số
97-TTr/BTGTW, năm 2009) đã chỉ rõ phương hướng phát triển giáo dục từ
4

nay đến năm 2020: “Phấn đấu đến năm 2020 nước ta có một nền giáo dục tiên
tiến, mang đậm bản sắc dân tộc, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế”. Dạy và học phát
triển tiềm năng sáng tạo của con người giúp nền giáo dục Việt Nam hội nhập
và trở thành một nền giáo dục tiên tiến, trong đó trung tâm giáo dục thường
xuyên góp phần thực hiện các mục tiêu giáo dục thế kỉ 21 và mục tiêu hiện
đại hóa đất nước mà Đảng đã đề ra.
Xuất phát từ ý nghĩa và tính cấp thiết trên tác giả quyết định chọn đề tài
luận văn: “Biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ tổ
trƣởng chuyên môn Trung tâm Giáo dục Thƣờng xuyên cấp huyện ở tỉnh
Vĩnh phúc”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứulý luận và thực tiễn đề xuất biện pháp quản lí phát
triển năng lực sáng tạo của đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của Giám đốc nhằm
nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn trong các trung tâm GDTX cấp
huyện tỉnh Vĩnh Phúc.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến vấn đề nghiên cứu như: năng lực
sáng tạo, năng lực sáng tạo của tổ trưởng chuyên môn, quản lý nhà trường về
hoạt động của đội ngũ tổ trưởng ở các trường THPT nói chung và trung tâm

GDTX nói riêng; các biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo của đội ngũ
tổ trưởng ở các Trung tâm GDTX.
3.2. Nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác quản lý và các biện pháp quản
lí phát triển năng lực sáng tạo của đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của Giám
đốc ở trung tâm GDTX cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc.
3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý nhằm phát triển năng lực sáng tạo của đội
ngũ tổ trưởng của của Giám đốc nhằm nâng cao chất lượng hoạt động chuyên
môn và chất lượng giảng dạy ở trung tâm GDTX cấp huyện tỉnh Vĩnh phúc.
5

4. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng nghiên cứu
4.1 Khách thể nghiên cứu
Quản lý đội ngũ tổ trưởng chuyên môn của Giám đốc tại các Trung tâm
GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc.
4.2 Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ tổ trưởng
chuyên môn ở các Trung tâm GDTX cấp huyện tỉnh Vĩnh Phúc.
5. Giả thuyết khoa học
Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng
cao chất lượng hoạt động chuyên môn ở các trường học nói chung và ở các
Trung tâm GDTX thường xuyên nói riêng. Trong điều kiện và yêu cầu dạy
học của thế kỉ 21, các tổ trưởng chuyên môn cần có các năng lực cần thiết,
đặc biệt là năng lực sáng tạo để chỉ đạo tốt hoạt động dạy học đòi hỏi nhiều
sáng tạo ở các Trung tâm GDTX. Ở các Trung tâm GDTX cấp huyện tỉnh
Vĩnh Phúc, việc phát triển năng lực sáng tạo của đội ngũ tổ trưởng chuyên
môn chưa thực sự được chú trọng và chưa có các biện pháp quản lí cần thiết.
Nếu Giám đốc các Trung tâm GDTX có các biện pháp quản lí phát triển năng
lực sáng tạo cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn, họ sẽ chỉ đạo có hiệu quả hơn
các hoạt động chuyên môn ở các Trung tâm GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh
Phúc.

6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
Thực hiện đề tài này, tác giả tập trung nghiên cứu công tác quản lý và
các biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo của đội ngũ tổ trưởng
chuyên môn của Giám đốc ở các trung tâm GDTX cấp huyện trên địa bàn
Tỉnh Vĩnh phúc: Trung tâm GDTX Yên Lạc, Vĩnh Tường, Phúc Yên, Bình
Xuyên, Tam Đảo, Lập Thạch, Tam Dương.
6

7. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa lý luận: Phân tích lý luận về quản lí phát triển năng lực sáng
tạo cho tổ trưởng chuyên môn, tổng kết thực tiễn công tác quản lý và các biện
pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo của đội ngũ tổ trưởng của Giám đốc
ở các trung tâm GDTX cấp huyện trên địa bàn Tỉnh Vĩnh phúc, chỉ ra những
thành công và mặt hạn chế, cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng quy trình
quản lý và phát triển năng lực sáng tạo của đội ngũ tổ trưởng.
- Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu có thể được áp dụng cho các
trung tâm GDTX cấp huyện trên địa bàn tỉnh Vĩnh phúc. Nó còn có giá trị
tham khảo cho các nhà quản lý giáo dục.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng một số phương pháp nghiên cứu sau:
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Đọc và thu thập thông tin từ các nguồn tài liệu sách, bài báo đăng trên
các tạp chí chuyên ngành, các bài viết ở các nguồn thông tin khác.
- Phân tích xử lý thông tin làm sáng tỏ các vấn đề lý luận của đề tài
nghiên cứu; tìm hiểu các kinh nghiệm quốc tế về các biện pháp phát triển
năng lực sáng tạo cho giáo viên, cán bộ quảnlý nhà trường, cho đội ngũ tổ
trưởng chuyên môn để vận dụng vào việc tìm ra các biện pháp phát triển năng
lực sáng tạo cho tổ trưởng chuyên môn ở TTGDTX.
8.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Phỏng vấn, khảo sát, quan sát dự
các hoạt động sinh hoạt chuyên môn và cơ sở vật chất dạy học của nhà trường.

8.3. Quan sát, đánh giá các hoạt động sinh hoạt chuyên môn của trung tâm
GDTX, các điều kiện phát triển chuyên môn của nhà trường.
8.4. Nghiên cứu các văn bản, tài liệu chỉ đạo của Giám đốc các trung tâm
GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh Phúc
8.5. Khảo nghiệm và thử nghiệm:
7

+ Khảo nghiệm: Hình thành phiếu khảo nghiệm liệt kê các biện pháp
quản lý của Giám đốc trung tâm GDTX sẽ thực hiện để phát triển năng lực
sáng tạo của các tổ trưởng chuyên môn và lấy ý kiến của các cán bộ quảnlý
giáo dục, giáo viên về sự cần thiết và tính cấp thiết của các biện pháp.
9. Cấu trúc luận văn
Cấu trúc luận văn: Ngoài mục lục, mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh
mục bảng biểu và các tài liệu tham khảo, luận văn được chia làm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận cơ bản về quản lí phát triển năng lực sáng tạo
cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở trung tâm GDTX
Chương 2. Thực trạng các biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng
tạo cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trung tâm GDTX cấp huyện
ở tỉnh Vĩnh phúc.
Chương 3. Các biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội
ngũ tổ trưởng chuyên môn trong các trung tâm GDTX cấp huyện ở tỉnh Vĩnh
phúc.
- Kết luận và khuyến nghị.
- Tài liệu tham khảo; Phụ lục
8

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÍ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
SÁNG TẠO CHO ĐỘI NGŨ TỔ TRƢỞNG CHUYÊN MÔN Ở TRUNG
TÂM GIÁO DỤC THƢỜNG XUYÊN

1.1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
1.1.1. Trên thế giới
Phát triển năng lực sáng tạo được chú trọng ở hầu hết các nước trên thế
giới, thể hiện trong chính sách, chiến lược, trong các chương trình đào tạo, bồi
dưỡng. Nước Mĩ có chiến lược 2012 – 2016 về phát triển sáng tạo trong nghệ
thuật và chiến lược phát triển tài năng khoa học công nghệ để phục vụ sự phát
triển của một nền kinh tế thịnh vượng hơn. Chính phủ Úc (6 May 2004) công
bố đầu tư 308 triệu đô la Úc để phát triển các sáng kiến trong lĩnh vực ICT
trong tổng số 5,3 tỉ đô la Úc dùng để thực hiện kế hoạch „Xây dựng năng lực
cơ sở cho tương lai của đất nước Úc thông qua khoa học và sáng kiến”. Nhật
Bản có chiến lược xã hội điện tử được thông qua vào năm 2001 công bố tất cả
các công dân có thể sử dụng ICT một cách tích cực và được hưởng các lợi ích
do nó mang lại. Chuyển sang giáo dục phát triển sự sáng tạo cho học sinh, các
nhà lãnh đạo Nhật Bản nhấn mạnh: "Thay cho việc dạy các công dân cách
làm việc trong các bộ trang phục của các nhà máy, chúng tôi cần trong tương
lai Nhật Bản có thể hoàn toàn phát triển sự sáng tạo của cá nhân mỗi học sinh
và với cách định hướng này chúng tôi đảm bảo sự phát triển bền vững của
nước Nhật”.
Tuy nhiên, nghiên cứu cụ thể về các biện pháp quản lí để phát triển
năng lực sáng tạo cho tổ trưởng chuyên môn thì còn khá ít ỏi. Một số nước đã
đưa ra những quy định về vai trò, trách nhiệm, nhiệm vụ cụ thể của TTCM.
Đặc biệt là các nước có nền giáo dục phát triển như Mỹ, Anh, Hà Lan, Hàn
Quốc thì đội ngũ TTCM được ưu tiên phát triển về nhiều mặt và có những
quy định riêng đối với TTCM. Hầu hết các nghiên cứu đều tập trung vào các
9

giải pháp phát triển năng lực sáng tạo cho các cá nhân hay một tổ chức và
phần lớn là trong lĩnh vực kinh doanh. Những giải pháp này có thể vận dụng
vào lĩnh vực giáo dục nếu được xem xét một cách kĩ lưỡng.

Đội ngũ tổ trưởng chuyên môn giỏi, sáng tạo có thể được xem như là
nguồn nhân lực tài năng ở một nhà trường hay một trung tâm giáo dục thường
xuyên, cần được tuyển chọn cất nhắc cẩn thận, được phát triển và được sử
dụng theo những nguyên tắc quản lý phù hợp. Sherry Fox đã từng viết: Quản
lý nhân tài là một quá trình phát triển, duy trì đội ngũ hiện tại và tuyển chọn,
thu hút người lao động có tay nghề cao để thực hiện công việc của tổ chức
bạn (Sherry Fox - February 27, 2009).
Nhiều nghiên cứu đưa ra nhiều biện pháp để phát triển các năng lực
sáng tạo của đội ngũ như: khen ngợi các ý tưởng mới, khơi nguồn đam mê
trong mỗi cán bộ, giáo viên, tác động bằng các biện pháp khen thưởng vật
chất và tinh thần. Cindy Ko, Giám đốc bộ phận Phát triển quốc tế của tổ chức
Endeavor (Mỹ) cho rằng muốn khuyến khích nhân viên sáng tạo, đưa ra ý
tưởng mới, thì thưởng khi họ thành công là chưa đủ, mà phải thưởng khi họ
thất bại, nhất là các tình huống tạo ra được bài học giá trị, đồng thời giúp họ
phấn chấn để tiếp tục dấn bước. Trả lương cho nhân viên cao hơn mức trung
bình và phúc lợi nhiều hơn luật định là một giải pháp khuyến khích nhân viên
sáng tạo. Bên cạnh đó, các tác giả khác nhấn mạnh một số biện pháp như:
giúp giáo viên vượt qua nỗi sợ thất bại, nhận biết các đặc điểm của người tài,
hiểu được sở thích, nguyện vọng của họ, phân quyền cho giáo viên và đặc biệt
là xây dựng môi trường văn hóa để khuyến khích giáo viên sáng tạo. Theo
một nghiên cứu của Đại học Harvard (2008), có một sự tương quan trực tiếp
giữa những người có khả năng làm chủ mọi hoạt động với khả năng sáng tạo.
Một giáo viên luôn răm rắp làm theo lệnh của hiệu trưởng chắc chắn không
phải là một giáo viên sáng tạo. Nới rộng quyền tự quyết định và tự chịu trách
nhiệm sẽ giúp giáo viên chủ động, mạnh dạn đưa ra những sáng kiến trong
công việc đồng thời tích cực hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Trao quyền
10

tự chủ cũng đồng nghĩa với củng cố lòng tin giữa hiệu trưởng và giáo viên,
tăng sự tự tin, tính tự lập cho giáo viên.

Tóm lại, những biện pháp sau được nghiên cứu, đề xuất và ứng dụng để
quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho một cá nhân hay một tổ chức:
1/ Nâng cao nhận thức về vai trò của sáng tạo đối với học sinh và đội ngũ
TTCM
2/ Bồi dưỡng kiến thức về sáng tạo cho TTCM và GV
3/ Phát triển kĩ năng sáng tạo cho đội ngũ TTCM
4/ Xây dựng môi trường khuyến khích sự sáng tạo cho đội ngũ TTCM và
GV trong các trung tâm GDTX.
5/ Sử dụng CNTT&TT để phát triển năng lực sáng tạo cho đội ngũ
TTCM.
Những biện pháp này sẽ được xem xét và vận dụng để giúp Giám đốc
trung tâm giáo dục thường xuyên quản lí phát triển năng lực sáng tạo cho đội
ngũ tổ trưởng chuyên môn.
1.1.2. Ở Việt Nam
Gần đây xuất hiện một số tài liệu có liên quan đến việc bồi dưỡng năng
lực cho TTCM, song chưa nhiều và mới chỉ đề cập một cách khái lược hoặc đi
vào một số mặt nào đó ít liên quan đến vấn đề đang nghiên cứu của tác giả.
Trong cuốn “ Sổ tay hiệu trưởng trường dân tộc nội trú” của nhóm tác giả do
Đỗ Ngọc Bích chủ biên có nói về việc dựa vào đội ngũ TTCM để đẩy mạnh
hoạt động của tổ, nhóm chuyên môn; tăng cường kiểm tra việc dạy học trên
lớp; xây dựng tập thể sư phạm và coi đây là giải pháp rất quan trọng trong việc
nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường.
Tác giả Nguyễn Văn Lê trong cuốn “ Người hiệu trưởng trường trung
học cơ sở” cũng có đề cập tới vai trò của TTCM trong việc xây dựng và triển
khai kế hoạch hoạt động của tổ chuyên môn. Tạp chí thông tin quản lý giáo
dục năm 2004 cũng có một số bài viết về vị trí, vai trò, năng lực và một số
11

biện pháp nâng cao năng lực cho TTCM trong trường trung học của các tác
giả Nguyễn Thị Tuyết Hạnh; Ngô Viết Sơn; Trần Minh Hằng.

Nhìn chung, các tài liệu này rất bổ ích nhưng chưa phải là tài liệu tập
trung viết về TTCM mà chỉ đề cập đến khi có liên quan. Tuy nhiên, điều đáng
nói là tất cả các tác giả bài viết đều thống nhất về vai trò rất quan trọng và
việc cần thiết phải nâng cao năng lực cho TTCM, quản lý tốt việc phát triển
đội ngũ TTCM, coi đó như là một giải pháp then chốt trong việc đổi mới hoạt
động trong mỗi nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Về vấn đề bồi dưỡng đội ngũ TTCM, hiện nay một số cơ sở giáo dục (Sở
GD&ĐT) đã viết các chuyên đề, giáo trình và đưa vấn đề bồi dưỡng đội ngũ
TTCM vào chương trình bồi dưỡng CB - QLGD các cấp trong đó có cấp
THPT. Tuy nhiên đa số chỉ mới dừng lại ở mức độ chuyên đề bồi dưỡng đội
ngũ TTCM đã có sẵn chứ chưa đề cập đến các vấn đề khác như quy hoạch,
tuyển dụng, bồi dưỡng năng lực chuyên môn, năng lực quản lý, năng lực sáng
tạo, đánh giá, đãi ngộ đối với TTCM.
Một điều đáng chú ý là trong những năm gần đây một số tác giả luận
văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục cũng đã đề cập đến vấn đề này ở
những góc độ khác nhau. Chẳng hạn, tại trường Đại học sư phạm Hà Nội có
một số tác giả luận văn nghiên cứu với đề tài như: Nguyễn Hữu Khoa (Lâm
Đồng - 2009); Nguyễn Hữu Cho (Đắc Lắc - 2009); Nguyễn Đức Hồng (Đắc
Lắc - 2008); Nguyễn Mạnh Hà (Yên Bái - 2005)
Các tác giả nói trên đã đề cập đến công tác bồi dưỡng đội ngũ TTCM ở
trường trong hệ thống giáo dục (gồm cả Tiểu học, THCS, THPT). Các công
trình nghiên cứu này cơ bản đã giải quyết những vấn đề lý luận cũng như thực
tiễn về xây dựng và phát triển đội ngũ TTCM trong các trường ở một số địa
phương cụ thể như các tỉnh như Yên Bái, Lâm Đồng, Đắc Lắc
Tuy nhiên, các nghiên cứu đó chưa đề cập đến việc quản lí phát triển
năng lực sáng tạo cho đội ngũ tổ trưởng chuyên môn.
12

Cho đến thời điểm này, giáo dục tỉnh Vĩnh Phúc vẫn chưa có một công
trình nghiên cứu nào đề cập đến biện pháp quản lí phát triển năng lực sáng tạo

cho đội ngũ TTCM trường THPT nói chung và Trung tâm GDTX nói riêng
một cách đầy đủ và hệ thống.
1.2. Cơ sở pháp lí của quản lí phát triển đội ngũ TTCM trong các trung
tâm GDTX
1.2.1. Tổ chuyên môn và tổ trưởng chuyên môn
Quyết định ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm giáo
dục thường xuyên (Số: 01/2007/QĐ-BGDĐT ngày 02 tháng 01 năm 2007)
Đối với trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện:
Trung tâm giáo dục thường xuyên cấp huyện có 1 Giám đốc, 1 hoặc 2
phó Giám đốc; Cơ cấu tổ chức của trung tâm giáo dục thường xuyên cấp
huyện gồm các tổ: tổ hành chính - tổng hợp, tổ giáo vụ, tổ dạy văn hóa, tổ dạy
nghề, ngoại ngữ và tin học, tổ chuyên đề và các tổ chuyên môn khác; mỗi tổ
có một tổ trưởng, một tổ phó do Giám đốc trung tâm bổ nhiệm. Chức năng,
nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của các tổ này do Giám đốc trung tâm quy định.
Việc tổ chức dạy học theo các bộ môn khoa học cơ bản dẫn đến đội ngũ
giáo viên trong các trường học nói chung và trung tâm GDTX nói riêng được
chia thành các tổ chuyên môn. Tổ chuyên môn là nơi tập hợp những người có
cùng nhiệm vụ, phạm vi chuyên môn, có sự tương đồng nào đó về trình độ
đào tạo. Tổ chuyên môn là hạt nhân, là tế bào của hoạt động chuyên môn
trong nhà trường, ở đó các thế hệ giáo viên nối tiếp nhau hoạt động sư phạm
theo thứ bậc chuyên môn, nghiệp vụ.
Có 2 mô hình chính về biên chế tổ chuyên môn trong các nhà trường.
Đó là:
* Tổ chuyên môn đơn môn, đơn cấp học: Là tổ chuyên môn mà tất cả
các nhà giáo của tổ đều dạy cùng một môn và cùng cấp học. Thông thường
tên gọi của tổ là tên bộ môn, ví dụ tổ Toán, tổ Ngữ văn, tổ Vật lý…
13

* Tổ liên môn, liên cấp học (tổ ghép): Là tổ ghép giáo viên của nhiều bộ
môn hoặc ghép hai hay nhiều cấp học. Thông thường người quản lý nhà trường

sẽ chọn ghép một số bộ môn có tính gần gũi, liên quan đến nhau như tổ Xã hội
(gồm các môn Văn, Sử, Địa, Giáo dục công dân…); tổ Tự nhiên (gồm các môn
Toán, Lý, Hoá, Sinh, …); tổ Ngoại ngữ ( gồm Anh, Pháp, Trung…). Hoặc ở
những loại hình trường phổ thông có nhiều cấp học thì có thể ghép tổ chuyên
môn gồm giáo viên cùng bộ môn nhưng ở các cấp học khác nhau, ví dụ tổ
Toán Tin có cả giáo viên của THCS, THPT được đào tạo về Toán, Tin. Tổ
Nhạc - Hoạ gồm giáo viên cả cấp Tiểu học, cấp THCS được đào tạo về Nhạc,
Họa Đối với trung tâm GDTX thì phổ biến là loại tổ chuyên môn đơn môn
và tổ chuyên môn liên môn (cùng cấp học).
Đứng đầu mỗi tổ chuyên môn là một người chịu trách nhiệm trực tiếp
quản lý điều hành mọi hoạt động của tổ gọi là tổ trưởng chuyên môn (TTCM).
Do vậy, TTCM là người đứng đầu tổ chuyên môn, do Giám đốc bổ nhiệm,
chịu trách nhiệm trước Giám đốc về phân phối nguồn lực của tổ, hướng dẫn,
điều hành việc thực hiện các nhiệm vụ của TCM theo qui định, góp phần đưa
nhà trường đạt đến các mục tiêu đã đề ra theo kế hoạch.
Bộ mặt tổ chuyên môn thể hiện trước hết ở người tổ trưởng, đó là sự
gương mẫu, phong cách lãnh đạo dân chủ, tăng cường đối thoại, phân công
trách nhiệm rõ ràng. Khả năng biết lắng nghe của TTCM sẽ nuôi dưỡng bầu
không khí cởi mở, tin cậy, tôn trọng lẫn nhau trong tổ. TTCM có tư duy đổi
mới, có năng lực sáng tạo dám đề ra những ý tưởng mới cho lãnh đạo thay đổi
sẽ tạo ra sự phát triển vượt bậc cho tổ chuyên môn và cho cả nhà trường.
1.2.2. Chức năng, nhiệm vụ của tổ chuyên môn và TTCM
* Chức năng, nhiệm vụ của tổ chuyên môn được quy định tại Điều lệ
Trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có
nhiều cấp học. (Ban hành kèm theo Thông tư số: 12/2011/TT-BGDĐT ngày
28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
14

Điều 16 về Tổ chuyên môn quy định:
Tổ chuyên môn có các nhiệm vụ xây dựng và thực hiện kế hoạch hoạt

động chung của tổ, hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ
viên theo kế hoạch dạy học, phân phối chương trình và các hoạt động giáo
dục khác của nhà trường. Tổ chuyên môn tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và
nghiệp vụ; tham gia đánh giá, xếp loại các thành viên của tổ theo quy định
của Chuẩn nghề nghiệp giáo viên trung học và các quy định khác hiện hành;
thực hiện đề xuất khen thưởng cho các cá nhân trong tổ.
* Tương ứng với chức năng nhiệm vụ của tổ chuyên môn, tổ trưởng
chuyên môn có những chức năng nhiệm vụ cụ thể:
- TTCM có vai trò điều hành về hoạt động chuyên môn
TTCM là người chịu trách nhiệm xây dựng kế hoạch hoạt động chung
của tổ. Hướng dẫn xây dựng và quản lý kế hoạch cá nhân của tổ viên. Tổ
chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, tổ chức kiểm tra đánh giá chất lượng
thực hiện nhiệm vụ của giáo viên theo kế hoạch của nhà trường. Đề xuất khen
thưởng cho giáo viên.
Người TTCM phải nắm vững mục tiêu, nội dung chương trình, những
phương pháp cơ bản đặc trưng của môn học, phương tiện dạy học của tổ
chuyên môn. Hơn nữa, TTCM phải hiểu rõ năng lực, phẩm chất cũng như
hoàn cảnh công tác, hoàn cảnh gia đình của những giáo viên mà mình phụ
trách. Từ đó có những biện pháp huy động tối đa những nguồn lực ấy cho
mục tiêu dạy học của tổ.
Năng lực quản lý và năng lực sáng tạo trong việc thực hiện chương
trình là một thành tố quan trọng giúp người TTCM đảm nhiệm tốt vai trò của
người trực tiếp quản lý tổ chuyên môn. Nó bao gồm các phương pháp, các
quá trình, các qui trình của toàn bộ công việc quản lý. Những kỹ năng mang
tính chuyên môn phải được đào tạo hệ thống với những tri thức cơ bản và
chuyên sâu thuộc một lĩnh vực chuyên biệt nào đó. Và chính năng lực này
15

khẳng định chức năng, nhiệm vụ riêng của TTCM mà cán bộ lãnh đạo khác
không thể thay thế.

TTCM là người được tiếp thu những chủ trương đổi mới về môn học và
có trách nhiệm tổ chức, hướng dẫn tổ viên của mình. Biến những chủ trương
ấy thành hiện thực thông qua các hoạt động chuyên môn trong tổ. Để hoạt
động bồi dưỡng chuyên môn đạt kết quả cao, trước hết TTCM phải là một
giáo viên có năng lực chuyên môn giỏi, là một trụ cột về chuyên môn, là một
chuyên gia sư phạm, là một người có quan hệ tốt với mọi người, luôn luôn
nhạy bén với cái mới do đó đòi hỏi TTCM phải là người cần phải có năng lực
sáng tạo. Nếu đạt được những tiêu chí đó thì người tổ trưởng sẽ có có khả
năng động viên khích lệ các thành viên khác trong tổ nỗ lực tự bồi dưỡng
chuyên môn. Đây là năng lực chuyển giao, hướng dẫn tổ chức thực hiện, nhờ
đó làm cho năng lực chuyên môn, năng lực sáng tạo của đội ngũ giáo viên
trong tổ ngày càng được nâng cao.
* Là người tổ chức hoạt động chuyên môn đòi hỏi TTCM phải:
- Biết phát hiện các vấn đề cần phải tháo gỡ trong chuyên môn. Đó là
những vấn đề được đặt ra do yêu cầu mới, do được cấp trên giao nhưng năng
lực của giáo viên chưa thể đáp ứng có hiệu quả. Hoặc đó là những vấn đề
không những đa số tổ viên còn thấy bất cập mà bản thân tổ trưởng cũng trong
tình trạng như vậy. Nếu không kịp thời tìm cách tháo gỡ thì sẽ ảnh hưởng đến
chất lượng giảng dạy, làm tổ viên thiếu tự tin, mất uy tín trong tập thể nhà
trường, đặc biệt là đối với học sinh và phụ huynh.
- Biết tổ chức một cách khoa học, sáng tạo các hoạt động cho tổ viên.
Đặc biệt là các hoạt động sinh hoạt tổ chuyên môn theo định kỳ để bàn sâu về
nội dung một chủ đề, hoặc phương pháp giảng dạy, hoặc rút kinh nghiệm giờ
dự của thành viên trong tổ.
- Cũng cần phải chú ý rằng, TTCM là người thừa hành lệnh của Giám
đốc để thực hiện phân công chuyên môn trong đơn vị mình nên việc tổ chức,
16

phân công chuyên môn cần phải được coi là một trong những công việc quan
trọng hàng đầu. Để làm được việc này người TTCM luôn nắm vững cả năng

lực cũng như về điều kiện hoàn cảnh của mỗi giáo viên trong tổ.
- Vai trò quản lý trực tiếp còn thể hiện ở chỗ TTCM có trách nhiệm
kiểm tra, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các tổ viên. Điều đó có
nghĩa là TTCM là người chịu trách nhiệm Giám sát thường xuyên việc thực
hiện quy chế chuyên môn của tổ viên. TTCM tổ chức xác định cụ thể các tiêu
chí đánh giá chuyên môn theo đặc trưng và chức năng của bộ môn do mình
phụ trách. TTCM tổ chức đánh giá theo tinh thần khách quan, khoa học, tránh
làm cho đánh giá ảnh hưởng không tốt đến tinh thần, thái độ của tổ viên biến
quá trình kiểm tra, đánh giá thành quá trình tự kiểm tra. TTCM xây dựng kế
hoạch và tổ chức kiểm tra đánh giá với sự tham gia của tổ viên. Biến hoạt
động đánh giá thành cơ hội cho các tổ viên góp ý xây dựng, thành tình huống
bồi dưỡng chuyên môn để tìm ra, ghi nhận, nêu rõ ưu điểm của từng giáo
viên, từ đó khích lệ họ không ngừng vươn lên.
- TTCM phải là người giáo viên có năng lực chuyên môn tốt, năng lực
sáng tạo đồng thời phải có năng lực quản lý tổ, nhóm nhất định. Muốn thúc đẩy
chuyên môn của tổ mình không ngừng phát triển, đáp ứng yêu cầu ngày càng
cao của dạy học nói riêng, và giáo dục nói chung thì ngoài các phẩm chất chính
trị, đạo đức nghề nghiệp của một giáo viên, người TTCM cần có năng lực
chuyên môn sâu và năng lực sáng tạo nhất định. Trình độ chuyên môn không
chỉ phản ánh qua các văn bằng, chứng chỉ mà phải biểu hiện qua hoạt động
chuyên môn, qua hiệu quả giảng dạy, nghiên cứu cập nhật tài liệu chuyên môn.
Đứng trước yêu cầu đổi mới không ngừng về nội dung, chương trình
sách giáo khoa phổ thông thì việc tiếp thu, lĩnh hội cái mới trong dạy học là
yêu cầu không thể thiếu được đối với TTCM. Chính vì vậy bản thân TTCM
phải có phẩm chất và năng lực tự học, năng lực sáng tạo. Đây là phẩm chất
năng lực cần thiết của mọi con người hiện đại trong bối cảnh phát triển giáo