Nghiên cứu sử dụng tro bay nhà máy nhiệt điện Phả Lại để cải tạo đất xám bạc màu ở xã Tây Đằng, huyện Ba Vì, Thành phố Hà Nội

-1-













TRƢƠ
̀
NG ĐA
̣
I HO
̣
C KHOA HO
̣
C TƢ
̣
NHIÊN



NGUYỄN THỊ BÍCH NGỌC

NGHIÊN CỨU SỬ DỤNG TRO BAY NHÀ MÁY NHIỆT ĐIỆN PHẢ
LẠI ĐỂ CẢI TẠO ĐẤT XÁM BẠC MÀU Ở XÃ TÂY ĐẰNG, HUYỆN
BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

















- 2012
-2-













TRƢƠ
̀
NG ĐA
̣
I HO
̣
C KHOA HO
̣
C TƢ
̣
NHIÊN


NGUYỄN THỊ BÍCH NGỌC


NGHIÊN CỨU SỬ DỤNG TRO BAY NHÀ MÁY NHIỆT ĐIỆN PHẢ
LẠI ĐỂ CẢI TẠO ĐẤT XÁM BẠC MÀU Ở XÃ TÂY ĐẰNG, HUYỆN
BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Khoa hng
Mã s: 60 85 02












I NG DN KHOA HC:


N

- 2012
-3-

MỤC LỤC
Mở đầu 1
Chƣơng 1. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu 13
1.1. Tt xám bc màu và các bin pháp ci tt xám
bc màu 13
1.1.1. Khái nim v t xám bc màu 13
1.1.2. S phân b và phân loi 13
u kin hình thành 16
1.1.4. Tính cht ct xám bc màu 16
1.1.5. Mt s bin pháp ci to 19
1.2. Tng quan các nghiên cu v tro bay ca nhà máy nhit than và ng
dng trong nông nghip, x ng 21
1.2.1. Khái nim chung 21
1.2.2. Phân loi 21
1.2.3. Tính cht lý  hóa hc ca tro bay 22

1.2.4. ng dng ca tro bay 24
1.2.5. Tình hình nghiên cu và s dng tro bay trên th gii và Vit Nam 24
1.2.6. ng dng ca tro bay trong ci tt cây trng. 27
1.3. Tng quan v a bàn nghiên cu 36
1.3.1. V a lý, t nhiên 36
u kin kinh t - xã hi huyn Ba Vì 37
Chƣơng 2. Đối tƣợng và phƣơng pháp nghiên cứu 39
2.1. ng nghiên cu 39
2.2. Ni dung nghiên cu 39
2.2.1. Nghiên cu thành phn vt cht và tính cht tro bay ca nhà máy nhit
n Ph Li (cp ht, thành phn hóa hc ) cho mi tt 39
2.2.2. Nghiên cu thc nghim ng vic s dn các tính cht
t xám bng, Ba Vì, Hà Ni 39
2.2.3. Nghiên cu thc nghim ng ca vic s dng tro bay ti s sinh
-4-

ng cây trt 40
2.2.4. Nghiên cu ling thích hp ca tro bay, kt hp tro bay vi phân
 ci tt xám bc màu Ba Vì, Hà Ni 40
u 40
 tha 40
p thông tin, s liu th cp 40
háp khu tra tha 40
    nh mt s tính cht vt lý, hóa hc c t trong
phòng thí nghim 43
n hành thí nghim chu vi 43
y m phân tích VSV 49
h VSV trong phòng thí nghim 51
 lý s liu 51
Chƣơng 3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận 52

3.1. Nghiên cu thành phn vt cht và tính cht tro bay ca nhà máy nhin Ph
Li phc v mi tt 52
3.1.1. Thành phn vt cht và tính cht ca tro bay 52
3.1.2. Phân tích các KLN trong tro bay 57
3.2. Nghiên cu thc nghim ng ca vic s dng n các tính cht
lý hc, hóa hc và sinh hc ct xám bc màu tng, Ba Vì, Hà Ni 58
3.2.1. ng ca vin mt s tính cht lý hc ct 58
3.2.2. ng ca vin tính cht hóa hc ct 67
3.2.3. Nghiên cu ng cn khu h vi sinh vt 90
3.3. Nghiên cu ng ca vic s dn t ng ca cây
trng 110
3.3.1. ng cn sinh ng và phát trin ca cây lc 110
3.3.2. n tình hình sâu bnh ca cây trng 115
3.3.3. T l bón tro t ci tt 116
Kết luận 117
Tài liệu tham khảo 120
-5-

DANH MỤC BẢNG
Bng 1.1. Mt s chng ct xám bc màu 17
Bng 1.2. Thành phn hóa hc ca các loi tro bay 21
Bng 1.3. Mt s tính cht vn hình ca tro bay 22
Bng 1.4. Thành phn hóa hc ca tro bay ng vi các ngun khác nhau 23
Bng 1.5. Hin trng s dng tro bay tc trên th gii 25
Bng tro to ra ca các nhà máy nhin phía bc 26
B p thu chng ca cây trng 29
Bng 1.8. Kh t kim phân bón hóa hu qu s dng các cht
dinh ng ct trng lc và lúa 32
Bng 3.1. Kt qu phân tích mt s ch tiêu lý hoá ca tro bay 52
Bng 3.2. Thành phn các nguyên t trong tro 56

Bng mt s KLN trong tro bay ti nhà máy nhin Ph Li 57
Bng 3.4. Kt qu phân tích dung trng, t tr xp 58
Bng 3.5. Bng s liu phân tích thành phi ca các công thc mu sau 4,
12, 20 tun bón tro 61
Bng 3.6. Kt qu ng các chng 67
Bng 3.7. Kt qu ng chng 71
Bng 3.8. Kt qu ng chng 72
Bng 3.9. Kt qu ng Ca
2+
, Mg
2+
t ca các công
thc theo thi gian nghiên cu 75
Bng 3.10. ng cng kim loi nng 79
Bng 3.11. Kt qu phân tích VSV trên các mi chng và các công thc
sau 20 tun nghiên cu 91
Bng 3.12. B    ng và phát trin ca cây trng sau 2 tun
nghiên cu 110
Bng 3.13. B    ng và phát trin ca cây trng sau 5 tun
nghiên cu 110
Bng 3.14. B    ng và phát trin ca cây trng sau 12 tun
nghiên cu 111
-6-

DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Mía  mi chng và mu trng vi tro bay 29
Hình 1.2. Khoai tây  mi chng (trái), và sau khi trng vi tro bay (phi) 31
Hình 1.3. B hành chính huyn Ba Vì, thành ph Hà Ni 37
Hình 2.1. B t huyn Ba Vì, thành ph Hà Ni 42
 b trí thí nghim chu vi 45

Hình 2.3. Nguyên lý ca phép phân tích EDS 47
 nguyên ký ghi nhn tín hiu ph EDS trong TEM 47
Hình 2.5. Ph tán x ng tia X mu màng mng ghi nhn 48
Hình 3.1. Ph chp X-ray ca tro bay 53
Hình 3.2. Kt qu chp SEM ti v trí th nht 54
Hình 3.3.Kt qu chp SEM ti v trí th hai 54
Hình 3.4. Kt qu i v trí th nht 55
Hình 3.5. Kt qu i v trí th hai 55
Hình 3.6. Kt qu i v trí th ba 56
Hình 3.7. S i thành phi gia công thi chng và CT2  5%
sau 20 tun nghiên cu 63
Hình 3.8. S i gia công thi chng và CT2 -10% 63
Hình 3.9. S i thành phi 64
Hình 3.10. S i thành phi 64
Hình 3.11. S i thành phi 65
Hình 3.12. S i thành phi 65
Hình 3.13. S i thành phi 66
Hình 3.14. S i thành phi gia CT7 và CT5  10% 66
Hình 3.15. Bi th hing cht hu thí nghim sau
4 tun nghiên cu 68
Hình 3.16. Bi th hing cht hng các mu thí nghim sau
12 tun nghiên cu 69
Hình 3.17. Bi th hing cht hu thí nghim sau
-7-

20 tun nghiên cu 69
Hình 3.18. Bi th hing CHC trong mi công thc sau 4, 12 và 20
tun nghiên cu 74
ng Ca
2+

, Mg
2+
và dung tích hp ph ct sau 4, 12
và 20 tun nghiên cu ca CT2 77
ng Ca
2+
, Mg
2+
và dung tích hp ph ct sau 4, 12 và
20 tun nghiên cu ca CT3 77
ng Ca
2+
, Mg
2+
và dung tích hp ph ct sau 4, 12 và
20 tun nghiên cu ca CT4 78
ng Ca
2+
, Mg
2+
và dung tích hp ph ct sau 4, 12 và
20 tun nghiên cu ca CT5 78
ng Ca
2+
, Mg
2+
và dung tích hp ph ct sau 4, 12 và
20 tun nghiên cu ca mi chng không và có trng cây 79
Hình 3.24.  ng ca vic s d     ng Cu
ts

 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT2 81
Hình 3.25.  ng ca vic s d     ng Cu
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT3 82
Hình 3.26.  ng ca vic s dng t    ng Cu
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT4 82
Hình 3.27.  ng ca vic s d     ng Cu
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT5 83
Hình 3.28.  ng ca vic s d     ng Cu
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca ca công th i chng có và
không trng cây 83
Hình 3.29.  ng ca vic s d     ng Zn
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT2 84
Hình 3.30.  ng ca vic s d     ng Zn
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT3 85
Hình 3.31.  ng ca vic s d   n h ng Zn
ts
 t

-8-

nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT4 86
Hình 3.32.  ng ca vic s d     ng Zn
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT5 86
Hình 3.33.  ng ca vic s d     ng Zn
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca công thi chng có và không
trng cây 86
Hình 3.34.  ng ca vic s d     ng Pb
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT2 87
Hình 3.35.  ng ca vic s d     ng Pb
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT3 88
Hình 3.36.  ng ca vic s d     ng Pb
ts
tr t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT4 88
Hình 3.37.  ng ca vic s d     ng Pb
ts
 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca CT5 89
Hình 3.38.  ng ca vic s d     ng Pb
ts

 t
nghiên cu sau 4, 12 và 20 tun nghiên cu ca công thi chng có và không
trng cây 89
Hình 3.39. Bi so sánh s ng VSV tng s và phân gii cellulose gia CT2
i chng) sau 20 tun nghiên cu 93
Hình 3.40. Bi so sánh s ng VSV tng s và phân gii cellulose gia CT3
i chng) sau 20 tun nghiên cu 94
Hình 3.41. Bi so sánh s ng VSV tng s và phân gii cellulose gia CT4
i chng) sau 20 tun nghiên cu 94
Hình 3.42. Bi so sánh s ng VSV tng s và phân gii cellulose gia CT5
i chng) sau 20 tun nghiên cu 95
Hình 3.43. Bi so sánh s ng VSV tng s và phân gii cellulose gia mu
i chng trng cây và không trng cây sau 20 tun nghiên cu 95
Hình 3.44. Bi so sánh s ng Vi khun tng s và phân gii cellulose gia
i chng) sau 20 tun nghiên cu 97
-9-

Hình 3.45. Bi so sánh s ng Vi khun tng s và phân gii cellulose gia
i chng) sau 20 tun nghiên cu 98
Hình 3.46. Bi so sánh s ng Vi khun tng s và phân gii cellulose gia
i chng) sau 20 tun nghiên cu 98
Hình 3.47. Bi so sánh s ng Vi khun tng s và phân gii cellulose gia
i chng) sau 20 tun nghiên cu 99
Hình 3.48. Bi so sánh s ng Vi khun tng s và phân gii cellulose gia
mi chng trng cây và không trng cây sau 20 tun nghiên cu 99
Hình 3.49. Bi so sánh s ng Nm mc tng s và phân gii cellulose gia
i chng) sau 20 tun nghiên cu 101
Hình 3.50. Bi so sánh s ng Nm mc tng s và phân gii cellulose gia
i chng) sau 20 tun nghiên cu 101
Hình 3.51. Bi so sánh s ng Nm mc tng s và phân gii cellulose gia

i chng) sau 20 tun nghiên cu 102
Hình 3.52. Bi so sánh s ng Nm mc tng s và phân gii cellulose gia
i chng) sau 20 tun nghiên cu 102
Hình 3.53. Bi so sánh s ng Nm mc công thi chc và sau
trng cây sau 20 tun nghiên cu 103
Hình 3.54. Bi so sánh s ng nm men tng s và phân gii cellulose ca
i chng) sau 20 tun nghiên cu 104
Hình 3.55. Bi so sánh s ng nm men tng s và phân gii cellulose ca
i chng) sau 20 tun nghiên cu 104
Hình 3.56. Bi so sánh s ng nm men tng s và phân gii cellulose ca
i chng) sau 20 tun nghiên cu 105
Hình 3.57. Bi so sánh s ng nm men tng s và phân gii cellulose ca
i chng) sau 20 tun nghiên cu 105
Hình 3.58. Bi so sánh s ng nm men tng s và phân gii cellulose ca
công thi chc và sau trng cây sau 20 tun nghiên cu 106
Hình 3.59. Bi so sánh s ng x khun tng s và phân gii cellulose ca
-10-

i chng) sau 20 tun nghiên cu 107
Hình 3.60. Bi so sánh s ng x khun tng s và phân gii cellulose ca
i chng) sau 20 tun nghiên cu 107
Hình 3.61. Bi so sánh s ng x khun tng s và phân gii cellulose ca
i chng) sau 20 tun nghiên cu 108
Hình 3.62. Bi so sánh s ng x khun tng s và phân gii cellulose ca
i chng) sau 20 tun nghiên cu 108
Hình 3.63. Bi so sánh s ng x khun tng s và phân gii cellulose ca
mi chc và sau khi trng cây sau 20 tun nghiên cu 109
Hình 3.64. So sánh chiu cao cây lc ca các công thc trong quá trình thí nghim
(CT4 và CT6) 112
Hình 3.65. So sánh chiu cao cây u cô ve ca các công thc trong quá trình thí

nghim (CT7 và CT5) 112

-11-

BẢNG KÝ HIỆU CHỮ VIẾT TẮT

BTNMT : B ng
BVTV : Bo v thc vt
CEC : Dung tích hp ph i cation
CHC : Cht h
CN  TTCN : Công nghip  tiu th công nghip
CT : Công thc
CPU :  khun lc
TE : Dân s  em
 : Dân s k ho
 : i chng
EDS : Energy-Dispersive X-ray Spectroscopy
(Ph tán sng X)
FAO : T chc và Nông nghip Liên Hp Quc
KLN : Kim loi nng
NK : Nhp khu
NN&PTNT : Nông nghip & phát trin nông thôn
NPK : Phân NPK
PB : Phân bón
STT : S t t
SEM : Scanning electron microscopy ( Máy quét hin t)
QCVN : Quy chun Vit Nam
UNESCO : T chc Giáo dc, Khoa ha Liên Hip Quc
VSATTP : V sinh an toàn thc phm
VSV : Vi sinh vt

-12-

MỞ ĐẦU
c coi là mt yu t nn t m bo s n
nh và phát trin ca xã hi. Trong cuc s có th tn ti và phát trin con
i không th nào sng thic. Vim b
c các quc gia quan tâm t r ng nhu cc, con
i phi áp dng nhiu bin pháp khoa hc k thu khai thác tri sc lao
ng ct. Vic s dng ging mi, phân bón hóa hc, thuc bo v thc vt
(BVTV) cùng vi vic thâm canh cao, luân canh gi v din ra liên tt không
có thi gian ngh t b thoái hóa, mt chng, dit bc
màu ngày m rng. Chính vì vy, vic ci to t bc màu là v cp bách cn
c gii quyt nhm nhanh chóng  phì nhiêu ct, giúp
t cây trm bc.
Bên cni phát trin mnh m, nhu cu v n c
c bit là ngành nhin. Theo quy hoch
phát trin lc qun 2011  ng
công sut khong 36 tiêu th khong 67,3 triu tn
ng tro x thng khong 20  25 triu tng tro x
s    u t      t nhi    t
71.000MW [10]. Cùng vi s phát tri v tro x m
t ra vi nhiu cp, ngành, nhà qun lý, hoch
nh chính sách và các nhà khoa hc tìm bin pháp qu dng tro
bay hiu qu.
Chính vì vy, vi mong mun ci tt bt cây trng,
góp phm bc, cùng vi tái s dng tro bay t các nhà máy
nhin, góp phn bo v ng, hc viên Nguyn Th Bích Ngc
hin  tài “Nghiên cứu sử dụng tro bay nhà máy nhiệt điện Phả Lại để cải tạo
đất xám bạc màu ở xã Tây Đằng, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội” tài này

nhm mng cn tính cht vt lý, hóa hc, sinh
hc ct xám bc màu  xã ng, huyn Ba Vì, thành ph Hà Ni.
-13-

CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. TỔNG QUAN ĐẤT XÁM BẠC MÀU VÀ CÁC BIỆN PHÁP CẢI TẠO ĐẤT
THOÁI HÓA, ĐẤT XÁM BẠC MÀU
1.1.1. Khái niệm về đất xám bạc màu
t xám bc màu hay còn gi là Haplic Acrisols, có phn n rt
    ng t 3,0-4,5, nghèo cation kim  i (Ca
2+
, Mg
2+
<
2mgdl ng mùn tng mt t n
rt nghèo (0,5-1,5%). M phân gii CHC mnh, các chng tng s và
d u nghèo [5].
1.1.2. Sự phân bố và phân loại
t xám bc màu là lot hình thành  vùng ráp ranh ging bng và
trung du mic bit là  a hình thoc hu.  là
lot x chua cao, nghèo mùn và chng. Tt mng, thành
phi nh, rt ít vi sinh vt và hong yu.
t bng phân b  nha hình cao thun li cho quá
trình ra trôi.  Vit bc màu có din tích khong 1,8 triu 
phân b ch yu  , Tây Nguyên và Trung du Bc Bt bc màu
 sau [4]:
- t xám bc màu trên phù sa c: tp trung ch yu  mi
t s tnh min Bc Giang, Bc
i din tích khong 1,4 trii ta trng
, mía, chui, ngô, sn, u cô ve.

- t xám bc màu glây trên phù sa c: hu ht bc màu  min Bt
trng lúa  Trng Bàng, C c loi này vi din tích
khong 0,4 triu ha.
- t xám bc màu trên sn phm phong hóa c có
 Tây Nguyên và l t dc ven bin min Trung vi din tích khong 0,3 triu ha.
Trong bng phân lo [1]:
- Ðt xám bn hình (Xb) - Haplic Acrisols (ACh)
-14-

- Ðt xám có tng loang l (Xl) - Plinthic Acrisols (ACp)
- Ðt xám glây (Xg) - Gleyic Acrisols (ACg)
- Ðt xám Feralit (Xf) - Ferralic Acrisols (ACf)
- Ðt xám mùn trênnúi (Xh) - Humic Acrisols (ACu)
 huy   t xám ch yu là t xám Feralit (Xf)  Ferralic
Acrisols (Acf) [5 t xám Feralit gp   cao t n 900 m, tuy nhiên
nhng gii hn v  i.
Ðc hình thành là kt qu ca mt s quá trình hình thành
và bii dit  cht h
ra trôi; quá trình tích lu i Fe, Al.
S tích lu h tng A (lt mt có màu nâu,
nâu xám, xám, xám vàng. Quá trình ra trôi dn ti s tích lu sét  tt b
hoá chua do mt các cht kim và kim th. Quá trình tích lu i Fe, Al din
n hình nên t vàng. Kt qu ng tng B
cho thy tt các tiêu chun cnh
ng ca FAO - UNESCO.
Quá trình tích lu Fe, Al là mn hình dit vùng
nhii và cn nhii. Khi nghiên cu quá trình tích lu Fe, Al  vùng nhit
i, các nhà khoa hc  i và
quá trình tích lu tuyi.
+ Quá trình tích lu tuyt von và

t. Ngoài st nhôm có st còn có st, nhôm di chuyn t 
n tích lu lc nguc ngc
ngun (chy t i sâu trong lòng Trái Ðc ngm có
cha nhiu Fe
2+
, khi lt mt b khô hc ngm di chuyn t i lên phía
trên Fe
2+
s b oxy hoá thành Fe
3+
tích lu t  dng Fe
2
O
3
hoc Fe
2
O
3
.nH
2
O.
 m nh to thành nhm loang l  vàng hoc các  k vàng
mm, trong phân loi theo FAO-c gc tính plinthic. 
m n hình, Fe
2
O
3
và Fe
2
O

3
.nH
2
O to thành kt von s
-15-

loi theo FAO - UNESCO g    c tính Ferric. Da vào hình dng và
nguyên nhân to kt von mà chia ra: Kt von tròn, kt von hình ng, kt von c
gng, kt von gc nai và kt von gi. Kt von tròn có nhân  gia và oxit st to
thành nhng vòng cng tâm xung ng do kt ta t dung dch
tht. Kt von su km là kt von MnO
2
. Kt
von hình ng rng  gia. Kt von gi là các mt
c oxit st bao bc xung quanh.
Ðá ong có 3 lo t n. Thành phn chính c
ong là oxit và hidroxit st. Ðá t ong rt rn chng gp  i thp tip
giáp vng bng thuc các tc Giang, Thái Nguyên, Hà Ni
S xut hin ku hiu ca s t.
+ Quá trình tích lu i Fe, Al (còn gi là quá trình Feralit): St và
c tích lu t do s ra trôi các cht khác. Các chu
b rp cht st và nhôm (dng oxit và hidroxit) khó b ra trôi
i gian t l i ca chúng chim thành phn ch yu trong
t. Quá trình Feralit din ra phc tc tiên các khoáng v phong hoá
to các khoáng th sinh là các loi keo sét, tit phn keo sét b phá hu to
thành các hp choxit Fe, Al, Si và các loi mui. Các cht
kim, kim th b ra trôi d nht, mt phn SiO
2
 rp
cht ca Fe, Al b ra trôi ít nên dn dn chim t l t. Các nhà khoa

ht da vào t l SiO
2
/Al
2
O
3
, SiO
2
/Fe
2
O
3
và SiO
2
/R
2
O
3
 
Feralit, t l càng nh (theo V.M. Fritland quá trình Feralit có SiO
2
/R
2
O
3
 2) thì
quá trình Feralit din ra càng mnh.
Quá trình Feralit din ra rn hình   hình thành
  vàng [5]. Cùng vi quá trình Feralit,
mt phn sét b ra trôi t tng A xung tích lu  tng B. Nhng kt qu nghiên

cu gy hu h vàng Vit Nam có tng B.Argic nên nm trong
ng s, khong 90 % din
t Feralit  Ba Vì nm trong nhóm Acrisols).
-16-

Ðt xám Feralit hình thành trên nhiu lo khác nhau nên có tính cht
bing rt mnh và ph thuc khá cht ch . Hin nay tt
 bc màu nhiu do tính cha hình thoi và quá trình canh tác làm ra
trôi cht ht tht.
1.1.3. Điều kiện hình thành
-  vùng giáp ranh

 10 
- 
hoá v
-           
(trung bình 1.600 .000 -


- 
  
.
- .
1.1.4. Tính chất của đất xám bạc màu
a) Tính chất lý học
- 
;
-  1,5 g/cm
3
;

-  2,7 g/cm
3
;
-  45 %;
-  31 %;
-  7 %.
b) Tính chất hóa học
- 
KCl
 4,5.
-17-

- 
++
và Mg
++
 2mgdl

-  -  
nh.
- .
Bảng 1.1. Một số chất dinh dưỡng của đất xám bạc màu
Chất dinh dƣỡng
Tổng số (%)
Dễ tiêu (mg/100g đất)
N
0,075
- 1,5
P
2

O
5

0,020
- 4,5
K
2
O
0,180
1,2 - 2,5

c) Khu hệ vi sinh vật của đất nghiên cứu

, P
2
O
5,
K
2

 
Theo tài liu ca Krassilnikov N.A (1941) thì trong mt có khong
100 triu vi khun, 100 triu x khun, gn 1 triu nm, 1 vn 10 vn t bào to
ng vt nguyên sinh [11 t rt ln, ch yu là cht
mùn, ngun thm ca nhing c v
loài và nhóm. S ng và chng lot ph thuc vào nhiu yu t
n và s ng các chng có s
m thoáng khí, nhi, pH, tp quán canh tác ca t bón phân, làm

Vi khuẩn

Vi khun chim s ng ln trong h sinh vt v s 
chng long sng  lt mt, vì nhi m, không khí, thc
n ln ti chung quanh ht có thn hp keo ca
khoáng và CHC tng cho s phát trin ca vi khun.
Hu ht là d ng to ni bào t 
ca Bacillus, Clostridium ngoài ra còn có Arthrobacter, Pseudomonas, Rhizobium
ng hin dit.
-18-

Nấm
Nm gm nm mc và nm men, m mc khác nhau sng
t. Hu ht sng trên lp b mng gp nht:
Penicillium, Mucor, Rhizopus, Aspergillus, Trichoderma…u kin vt lý và hóa
hc, chng ct s n s phát trin c
nh có khong vài nghìn t t [12].
Vai trò ca nnh hm quan trng trong s phân hy
các CHC ca mô thc vn
s hình thành mùn và bn vng ct. S i ca nm mc giúp n
nh c  c.
Nm hong mnh  pH axit, chi ca nm r màu
m ct ph thuc nhiu vào nm mc vì chúng tin hành phân hy sau s phân
hy ca vi khun và x khuy, nm có vai trò quynh chng
t.
Nm men có nhit tr nhiu
trên lá, thân, cành cây, s t khi cây cht.
Xạ khuẩn
X khun hin din nhit sau vi khun, quan trng trong s phân
hy CHC và phóng thích ch  ng bao gm các loi: Nocardia,
Streptomyces, Micromonospora. t khô và m hin din hàng triu t bào
x khun [15]. X khun to nên mùi ct có th phân hy CHC vng nh

y, x khun có vai trò quan tri vi s phì nhiêu ca
t. X khu o ra kháng sinh hin din và hong mt vùng
xung quanh x khun.
Vi sinh vật phân giải cellulose
Cellulose là thành phn ch yu trong t bào thc vt, chim ti 50% tng s
t. Trong vách t bào thc vt, cellulose tn ti trong mi
liên kt cht ch vi các polisaccarit khác; Hemixenlulose, Pectin và Lignin to
thành liên kt bn vng .
-19-

Cellulose b VSV phân hy thành các thành phn có phân t ng nh 
Chính nhng thành phn nh này kt hp vi nhng thành pht
to ra mùn. c to thành, VSV li tip tc phân hy mùn bng quá trình
amon hóa, s chuy
3
.
Cht mùn + O
2
+ VSV  CO
2
+ H
2
O + NH
3

Thc tt có th b phân gii bng tiêu hóa cng vt
st và bng các loi phn ng sinh hóa ca VSV.  ng vt trong
t, h tiêu hóa ca chúng ch c glucose, tinh bt, protein. Rt ít loài
   c hemicellulose và cellulose. Trong u kin t thoáng khí
Cellulose có th b phân gii di tác dng ca nhiu VSV hiu khí. Ngoài ra,

còn có mt s vi khun k khí có kh nng tham gia tích cc vào quá trình phân
gii Cellulose. Các loài vi sinh vt nh: Cytophaga, Cellulomonas, giống
Bacillus, giống Clostridium, Aspergillus, Penicillium [15]
i vi các ch  phân gii bt
u bng s thy phân do các phân hóa t  thy phân
n
c hp thu trc tip qua vách ca VSV. Trong quá trình phân gii CHC trong
t vai trò cng vng vt có t tiêu hóa chm và kh
i hn trong mt s ng vt gi vai trò
h tr hu hiu cho VSV trong quá trình phân gii qua các tác dng nghin nh,
trn l có nhng
tính cht thun li vi tác dng ci cellulose
t vai trò quan trng trong vic làm giàu cht, vì vy ta
có th nghiên cu các loài VSV phân git, th hin m giàu
có ct khu vc nghiên cu.
1.1.5. Một số biện pháp cải tạo
 Vi ci to mt cách toàn dit xám bc màu cn áp dng
nhng bin pháp tng h
bón vôi, luân canh cây h u, trng cây phân xanh, áp dng bin pháp thy li
-20-

thích h t xám bc màu [4].
- 


tính lý hoá  


-             






- 



ve 




- 

           
 

- 

-21-




theo rãnh là 
1.2. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ TRO BAY CỦA NHÀ MÁY NHIỆT ĐIỆN
ĐỐT THAN VÀ ỨNG DỤNG TRONG NÔNG NGHIỆP, XỬ LÝ MÔI TRƢỜNG
1.2.1. Khái niệm chung
Tro bay (tên ting Anh là fly ash), là mt loi bi t t than ca

các ngành sn xut nhin thng. Nó là phn mn nht ca tro x
c thu hi ti b phn khí thi bt lng, tuyn ni,
ln và lc thu tay áo  các nhà máy nhin [3]. Gi
ta dùng các lu phân loi tro, khi thi mt lung khí nhnh thì ht to s
c và ht nh s b.
1.2.2. Phân loại
c phân ra hai loi vm khác nhau:
- Long CaO ng bng 15- n phm
t than linhit hoc than cha bitum, chng < 2%.
Bảng 1.2. Thành phần hóa học của các loại tro bay
Thành phần hóa học (%)
Loại F
Loại C
SiO
2

40-60
15-60
Al
2
O
3

20-30
10-25
Fe
2
O
3

10-40
4-15
CaO
0-5
15-40
MgO
0-5
1-10
SO
3

0-4
0-10
Na
2
O
0-4
0-6
K
2
O
0-3
0-4

0-3
0-5
Nguồn: Lê Trường Giang , 2011.
- Lo c t vit than antraxit hoc
than chu ng 2 - 10%. Tro bay
-22-

ca nhà máy nhin Ph Li thuc loi F [10]. Tro bay có cha mng
cao các kim loi nc ht
pho thp và pH t n 12,0 tùy thuc vào than m.
c x lý bt. Trong x lý khô, tro
c chng trong các bãi chôn lp và b ch
pháp x c pha loãng vc to thành dòng chm
phá nhân tc gi là ao tro. C u dn
a sc khi và ô nhing [3].
1.2.3. Tính chất lý – hóa học của tro bay
a) Tính chất vật lý
Các tính cht vt lý ca tro khác nhau ph thuc vào bn cht ca than m,
u ki t, loi thit b kim soát khí th
, x lý.
Tro bay có dng hình cng kính trung bình t 9-15m, t din b mt
t 3.000  6.000 cm
2
/g, khng riêng khong 2,1 g/cm
3
, màu si t
xá
Bảng 1.3. Một số tính chất vật lý điển hình của tro bay
Tính chất vật lý
Giá trị




(g/cm
3

)
1-1,8
g/cm
3
)
1,9-2,55

không

18-38
Sét (%)
1-10
Phù sa (%)
8-85
Cát (%)
7-90

0-10
Nguồn:Prem Kishor, 2010 [34].

-23-

b) Tính chất hóa học
Các yu t n các tính cht v
s khác bit ln v mt hóa hc ca tro bay, các lot s thu
c tro bay vi các thành phn hóa hc khác nhau (Bng 1.4).
Bảng 1.4. Thành phần hóa học của tro bay ứng với các nguồn khác nhau
Thành phần hóa học (%)
Than bitum
Than á bitum

Than non
SiO
2

20-60
40-60
15-45
Al
2
O
3

5-35
20-30
10-25
Fe
2
O
3

10-40
4-10
4-15
CaO
1-12
5-30
15-40
MgO
0-5
1-6

3-10
Na
2
O
0-4
0-2
0-6
K
2
O
0-3
0-4
0-4

0-15
0-3
0-5
Nguồn: Lê Trường Giang , 2011.
Tro bay là mt loi pozzolan nhân to có các silic oxit, nhôm oxit, canxi oxit,
maginh oxit. Ngoài ra, có th cha m
c  t quá 6% tr       u ki  ng
c, Al, Si, vôi s phn ng vi nhau to ra sn phm bê tông pozzoland. Nh c
tính này mà hic ng dng rt nhic sn xut
t liu xây dng.
Trong mt nghiên cu tro bay ly t nhin khác nhau ti M,
Theis và Wirth nhn thy rng ngoài các thành phn chính là Al, Fe, Si và mt hàm
ng nh a rt nhiu các nguyên t vi
ng thit yt s loi tro
li giàu các kim lo     Theo Lee, 2006). Theo Kumar và cng s
(2000), trung bình 95  99% tro bay bao gm các oxit ca Si, Al, Fe, Ca; khong

0,5  3,5% gm Na, P, K, S và phn còn li tro gm các nguyên t ng khác.
Trong thc t tro bay cha tt c các nguyên t có mt, ngoi tr cacbon
hy nó có th c s dt cht ph gia ng dng trong
nông nghip [25].
-24-

  c coi là giàu nguyên t  ng, các ch

 y
ngân, coban và crom. Nhiu nguyên t ng bao gm c As, B, Ca, Mo, S và Se
c tp trung trong các ht tro nh  Nhôm trong
tro bay ch yu b ràng buc trong các cu
này giúp hn ch  c tính sinh hc ca nó (Theo Page, 1979).
Tùy thuc nh c, giá tr pH ca tro bay
i t n 12,0. N ca các nguyên t khác nhau trong tro bay gim
c h
Các khoáng chch anh, mullite, hematit, magnetit, calcite và borax
c tìm thy trong tro bay. Tuy nhiên, quá trình oxy hóa ca C và N trong
         ng ca chúng tro (Hodgson và
Holliday, 1966) [21, 22].
1.2.4. Ứng dụng của tro bay
Tro bay 
- 
- .
- 

- Làm nguyê

- 
1.2.5. Tình hình nghiên cứu và sử dụng tro bay trên thế giới và Việt Nam

a) Trên thế giới
Vic s dng tro bay có lch s t c công nguyên. Ngay
t tht s dng tro núi l xây dng các
công trình vi các cht ph a, máu và m ng vt. Nhiu công trình xây
dn còn tn tn ngày hôm nay. Ví d 
trình Roman Gate xây dc công nguyên [16].
-25-

 nhic trên th gii, tro x than t các nhà máy nhic s
dng rt hiu qu trong nhic bit là trong xây dng. Vic s dng rác
thi công nghi x than trong xây dng cng c khuyn
u kin bt buc. Ti Pháp, 85% tro x c tái s
dng, ti Nht Bn con s này là 80% và ti Hàn Quc là 85%, còn ti Vit Nam
con s này thc s rt khiêm tn [19].
Bảng 1.5. Hiện trạng sử dụng tro bay tại các nước trên thế giới
Quốc gia
Lƣợng tro sản xuất
(triệu tấn/năm)
Lƣợng tro sử dụng (%)

112
38
Trung Quc
100
45
M
75
65
c
40

85
Anh
15
50
Úc
10
85
Canada
6
75
Pháp
3
85
an Mch
2
100
Italy
2
100
Hà Lan
2
100
[Nguồn :26]
Theo s liu thng kê ca Hip hi phát trin tro bay Australia, m
th gii thi ra gn 2 t tn tro bay t các nhà máy nhin và d báo con s này
s vic s dng tro bay tp trung ch yu 
c và vùng lãnh th c, c
M (M và Canada), Châu Âu, Nht Bn, Úc, Israel và Th .  Châu Âu
gc ng dng vào nhiu m[26].
T u nhn v s dng tro

   n nh   c tái s dng tro vn duy trì  mc thp
khong 10%, tuy nhiên, vào nh l s d t
 . Theo các s liu thng kê ca chính ph, t ng tro sn xut ti