ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
TRẦN TÂN PHONG
TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH
TÀI CHÍNH TỚI HOẠT ĐỘNG KH&CN TRÊN ĐỊA BÀN CÁC
HUYỆN THUỘC TỈNH ĐỒNG NAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
Hà Nội, 2011
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
TRẦN TÂN PHONG
TÁC ĐỘNG CỦA CHÍNH SÁCH
TÀI CHÍNH TỚI HOẠT ĐỘNG KH&CN TRÊN ĐỊA BÀN CÁC
HUYỆN THUỘC TỈNH ĐỒNG NAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
MÃ SỐ: 60.34.72
Người hướng dẫn khoa học: PGS-TS. Vũ Cao Đàm
Hà Nội, 2011
1
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN 4
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 5
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU 6
PHẦN MỞ ĐẦU 7
1. Lý do chọn đề tài: 7
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu: 9
3. Mục tiêu nghiên cứu: 11
4. Phạm vi nghiên cứu: 11
5. Mẫu khảo sát 11
6. Câu hỏi nghiên cứu: 12
7. Giả thuyết nghiên cứu: 12
8. Phương pháp nghiên cứu: 13
9. Kết cấu của luận văn: 14
PHẦN NỘI DUNG 15
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 15
1. 1. Các khái niệm cơ bản: 15
1.1.1.Hoạt động khoa học và công nghệ. 15
1.1.2. Nghiên cứu khoa học. 15
1.1.3. Chính sách. 17
1.1.4. Chính sách tài chính. 17
1.1.5. Tác động. 18
1.1.6. Tác động của chính sách. 19
1.1.7. Mối quan hệ giữa chính sách tài chính và hoạt động KH&CN. 19
1.2. Cơ sở lý luận của hoạt động nghiên cứu khoa học: 19
1.2.1. Các đặc điểm của nghiên cứu khoa học: 19
1.2.2. Đặc điểm của công tác quản lý khoa học và công nghệ cấp huyện: 22
1.3. Chính sách tài chính cho R&D 26
1.4. Chính sách tài chính cho KH&CN: 27
1.5. Đặc điểm chung của hoạt động KH&CN xét từ giác độ tài chính 28
2
1.6. Kết luận Chương 1 31
CHƯƠNG 2. HIỆN TRẠNG CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH XÉT TỪ ĐẶC
ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG KH&CN 33
2.1. Hệ thống hóa văn bản, chính sách tài chính cho hoạt động khoa học và
công nghệ (hoạt động nghiên cứu khoa học) 33
2.2. Các đặc điểm của nghiên cứu khoa học (như tính mới, tính rủi ro) chi
phối đến chính sách tài chính 35
2.2.1. Đặc điểm tính mới chi phối đến chính sách tài chính 35
2.2.2. Đặc điểm tính rủi ro chi phối đến chính sách tài chính 49
2.2.3. Phân tích những tác động của tính mới, tính rủi ro và chính sách tài
chính vĩ mô. 59
2.3. Nguồn và đối tượng chi 60
2.3.1. Từ ngân sách Nhà nước 61
2.3.1.1. Vốn đầu tư phát triển cho KH&CN 61
2.3.1.2. Kinh phí sự nghiệp khoa học 61
2.3.3. Nguồn vốn hợp tác với nước ngoài 62
2.3.4. Các nguồn vốn khác 62
2.4. Cơ chế quản lý tài chính đối với nhiệm vụ KH&CN 63
2.4.1. Lập dự toán 63
2.4.2. Thẩm định, phê duyệt dự toán 63
2.4.3. Giao dự toán, cấp kinh phí 64
2.4.4. Kiểm tra 64
2.4.5. Quyết toán kinh phí 64
2.5. Kết luận Chương 2 65
CHƯƠNG 3: TÁC ĐỘNG CỦA THỂ CHẾ TÀI CHÍNH VĨ MÔ ĐẾN HOẠT
ĐỘNG KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP HUYỆN 66
3.1. Dẫn nhập 66
3.2. Xem xét sự không tương thích giữa thiết chế tài chính vĩ mô với đặc
điểm của quản lý hoạt động KH&CN 68
3.2.1. Phân bổ tài chính nghiên cứu theo phân cấp quản lý hành chính 68
3
3.2.2. Cấp phát tài chính nghiên cứu theo “cấp” đề tài 69
3.2.3. Cấp phát tài chính nghiên cứu cho các cơ quan hành chính. 69
3.2.4. Chế độ thanh quyết toán không thật sự phù hợp với hoạt động
R&D. 70
3.2.5. Chưa có bất cứ ưu đãi nào về chính sách tài chính cho hoạt động
khoa học 70
3.3. Xét đến các điều kiện về tổ chức thực hiện thiết chế tài chính vĩ mô 73
3.3.1. Lập dự toán (thiếu căn cứ) 73
3.3.2. Tổng hợp dự toán 75
3.3.3. Giao dự toán 75
3.3.4. Sử dụng ngân sách 75
3.3.6. Chỉ đạo điều hành của cơ quan quản lý 77
3.3.7. Kết quả, hiệu quả 78
3.4. Nguyên nhân của những tác động nêu trên và những tồn tại, yếu kém 78
3.4.1. Nguyên nhân chủ quan 78
3.4.2. Nguyên nhân khách quan 79
3.4.3. Tồn tại, yếu kém 81
3.5 Kết luận Chương 3 81
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 83
4.1. Kết luận: 83
4.2. Đề xuất, khuyến nghị: 84
4.2.1. Đối với cấp Bộ/cấp Tỉnh: 84
4.2.2. Đối với Các Sở, Ban ngành có liên quan 85
4.2.3. Đối với UBND huyện và các đơn vị liên quan cấp huyện. 85
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 87
PHỤ LỤC 88
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Trong lch s i, Khoa hc và Công ngh (KH&CN)
ng. KH&CN ngày càng thc s tr thành mt
ng lc phát trin kinh t-xã hi (KT-XH) và phát trin bn vng,
toàn din c v h thng chính tr, h thng kinh t, an ninh xã hi, an
toàn thc phm, khai thác s dng hp lý các tài nguyên và bo v
môi ng trên bình dia mi quc gia.
chính sách t
&CN trên
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu:
trong
2
-
3
tà
3. Mục tiêu nghiên cứu:
4. Phạm vi nghiên cứu:
riêng;
V
KH&CN;
4
5. Mẫu khảo sát
- UBND , 11
-2010.
6. Câu hỏi nghiên cứu:
7. Giả thuyết nghiên cứu:
8. Phương pháp nghiên cứu:
9. Kết cấu của luận văn:
5
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1. 1. Các khái niệm cơ bản:
; ;
; ; ; Chính sách;
Chính sách tài chính; ; ;
1.2. Cơ sở lý luận của hoạt động nghiên cứu khoa học:
, , Tính thông tin, Tính khách
quan, , , Tính cá nhân, Tính phi kinh .
1.3. Chính sách tài chính cho R&D
-
-
6
1.4. Chính sách tài chính cho KH&CN:
R&D, chúng ta
1.5. Đặc điểm chung của hoạt động KH&CN xét từ giác độ tài
chính
7
-
-
-
-
hao mòn
-
8
CHƯƠNG 2. HIỆN TRẠNG CHÍNH SÁCH TÀI CHÍNH XÉT
TỪ ĐẶC ĐIỂM CỦA HOẠT ĐỘNG KH&CN
2.1. Hệ thống hóa văn bản, chính sách tài chính cho hoạt động
khoa học và công nghệ (hoạt động nghiên cứu khoa học)
-NQ/TW ngày 20/
khóa IV, -
-
-
-TTg ngà, Thông
-BKHCN ngày 23/5/2005, Thông
-BKHCN; T
44/2007/TTLT-BTC-BKHCN.
2.2. Các đặc điểm của nghiên cứu khoa học (như tính mới, tính
rủi ro) chi phối đến chính sách tài chính
2.2.1. Đặc điểm tính mới chi phối đến chính sách tài chính
chính
sách tài chính cho
9
-
-
lý
10
còn.
-
-
-
sao,
-
-
11
-
Có
Có 11/59
-
Có 20/59
chi không
có ch
2.2.2. Đặc điểm tính rủi ro chi phối đến chính sách tài
chính
ro c
;
nh
12
u thông qua; T
lý thông tin sai;
n
;
- m ca nghiên cu khoa hc là mang tính ri ro cao,
theo thng kê c: nghiên cn t l ri ro ti 95%, còn
nghiên cu ng dng t l rm t n 50%, trong
i cng nhc, nt lý do nào
tài, d c nghim thu thì tác gi phi chu mt
phn kinh phí r kinh phí,
mc dù rt kt qu nghiên cu. Tc là mt khi tác gi
c mình thc hin nghiên cu v các
chng c c gi thuyt thì vn phi
u. Bi vi
khoa hc thì rt kt qu nghiên cu và
dng nhnh trong nghiên cu và trong tri thc khoa hc ca nhân
loi, nên kt qu rc ghi nhn là mt giá tr khoa hc
và ph ng công trình
nghiên cc nghim thu.
thu
13
chính sác
uy
-
-
Công
2.2.3. Phân tích những tác động của tính mới, tính rủi ro
và chính sách tài chính vĩ mô.
Tác
động
Dương tính
Âm tính
Ngoại biên
Dương
tính
Âm tính
Tính
-
nhân tham gia
-
-
- xã
-
rà
-
-
nghiên
-
-
14
h
ro
-
công
-
-
thanh toán kinh
phí khi nghiên
công
-
- Tránh
không
- K
i
công
- N
Chính
sách tài
mô
-
KH&CN
-
-
-
phát và thanh
-
-
-
chi khác
KH&CN
-
-
toán
15
2.3. Nguồn và đối tượng chi
V
- :
KH&CN; ;
- ;
- ;
- hác.
2.4. Cơ chế quản lý tài chính đối với nhiệm vụ KH&CN
C
,
toán, , , .
16
CHƯƠNG 3: TÁC ĐỘNG CỦA THỂ CHẾ TÀI CHÍNH VĨ MÔ
ĐẾN HOẠT ĐỘNG KH&CN CẤP HUYỆN
3.1. Dẫn nhập
ô.
Thứ nhất:
chi khác.
Thứ hai: -NQ/TW
-
-
K
Thứ ba:
Thứ tư:
Thứ năm:
KH&CN
17
3.2. Xem xét sự không tương thích giữa thiết chế tài chính vĩ mô
với đặc điểm của quản lý hoạt động KH&CN
m
-
chính.
-
- hành chính.
-
-
18
-
tài chính.
, tuy nhiên
lch s nghiên cu khoa hc cho thy, mt kt
qu nghiên cu không bao gi có th áp dng ngay sau khi nghiên
cu thành công, mà luôn có mt khong cách thi gian, khong cách
c gđộ trễ i yêu
cu qu nghiên cu khoa hc.
Th -BTC-BKHCN
-
-
.
19
các c
.
.
3.3. Xét đến các điều kiện về tổ chức thực hiện thiết chế tài chính
vĩ mô
Trên
-
-
-
20
-
3.4. Nguyên nhân của những tác động nêu trên và những tồn tại,
yếu kém
3.4.1. Nguyên nhân chủ quan
n
c
3.4.2. Nguyên nhân khách quan
.
-
Chi cho KH&CN: