Nâng cao chất lượng thông tin trên báo điện tử















M: 60.32.01


:




:
PGS.TS. 

- 2008

MỤC LỤC

PHẦN MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Tình hình nghiên cứu đề tài 3
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 5
5. Phương pháp nghiên cứu 5
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn 5
7. Kết cấu của luận văn. 6
CHƯƠNG 1: BÁO ĐIỆN TỬ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA BÁO ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT NAM 7
1.1. Khái niệm về báo điện tử 7
1.2. Sự ra đời và phát triển của báo điện tử tại Việt Nam 9
1.2.1. Đôi nét về báo điện tử trên thế giới 9

1.2.2. Sự phát triển của báo điện tử tại Việt Nam 11
1.3. Một số văn bản liên quan đến báo điện tử 17
1.4. Thế mạnh và hạn chế của báo điện tử 19
Kết luận chương 1 23
CHƯƠNG 2: CHẤT LƯỢNG THÔNG TIN TRÊN BÁO ĐIỆN TỬ Ở VIỆT NAM
HIỆN NAY 24
2.1. Hoạt động báo chí ở Việt Nam hiện nay 24
2.1.1. Về số lượng 25
2.1.2. Về chất lượng 26
2.2. Chất lượng thông tin trên báo điện tử ở Việt Nam hiện nay 31
2.2.1. Cách thức khai thác thông tin của các báo điện tử 31
2.2.2. Đánh giá chất lượng thông tin trên các báo điện tử 43

2.2.2.1. Chất lượng nội dung 44
2.2.2.2. Chất lượng hình thức 54
2.2.3. Hiệu quả chất lượng thông tin trên báo điện tử 58
Kết luận chương 2 69
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO NỘI DUNG THÔNG TIN TRÊN
BÁO ĐIỆN TỬ Ở VIỆT NAM 70
3.1. Những định hướng của Đảng để phát triển báo chí trong tình hình hiện nay 70
3.2. Yêu cầu tất yếu phải nâng cao chất lượng thông tin trên báo điện tử
hiện nay 73
3.3. Một số yêu cầu cần đảm bảo trong việc nâng cao chất lượng thông tin
trên báo điện tử 75
3.4. Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thông tin trên báo

điện tử 77
3.4.1. Tiếp tục hoàn thiện các văn bản pháp luật về báo điện tử 77
3.4.2. Tiếp tục rà soát, điều chỉnh hợp lý, quy hoạch hệ thống báo điện tử và
phát triển báo điện tử; xác định tính hợp pháp, sự phù hợp về tôn chỉ, mục
đích, chức năng, nhiệm vụ của các tờ báo điện tử 79
3.4.3. Đẩy mạnh cải cách bộ máy, cơ chế quản lý, đội ngũ cán bộ quản lý báo điện tử
để thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng thông tin trên báo điện tử 80
3.4.4. Tăng cường công tác đào tạo nâng cao chất lượng đội ngũ phóng viên,
biên tập viên báo điện tử 82
3.4.5. Tiếp tục nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin 82
3.5. Một số kiến nghị 85
Kết luận chương 3 87

KẾT LUẬN 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO 91



- 1 -


PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết và lý do chọn đề tài
Loài người đang sống trong một xã hội thông tin, một nền văn minh

thông tin. Trong thời đại ngày nay, thông tin là nhu cầu thiết yếu đối với đời
sống xã hội, là phương tiện mở rộng giao lưu hiểu biết giữa các quốc gia, dân
tộc, là nguồn cung cấp tri thức phong phú cho công chúng. Nhiều nước trên
thế giới coi thông tin là nguồn lực của sự phát triển kinh tế- xã hội.
Trên thực tế, thông tin đã từng được coi là yếu tố quyết định sự thành
bại của một tổ chức. V.I Lê nin đã từng khẳng định: “không có thông tin thì
không có thắng lợi trong bất cứ lĩnh vực nào, cả khoa học, kỹ thuật và sản
xuất”.
Với vai trò to lớn đó của thông tin, cùng với cuộc cách mạng khoa học
kỹ thuật đã tác động mạnh mẽ tới đời sống xã hội. Sự phát triển của khoa học
kỹ thuật góp phần thúc đẩy sự ra đời và phát triển các loại hình truyền thông
đại chúng hiện đại, nó tác động, làm thay đổi diện mạo và ảnh hưởng đến chất

lượng cuộc sống, lối sống của từng con người trong xã hội ngày nay, trong đó
có loại hình báo điện tử.
Có thể nói, cho đến thời điểm này, báo điện tử đang nắm giữ một kênh
thông tin quan trọng, giúp cho nhân loại xích lại gần nhau hơn, hiểu nhau hơn
và biết đến nhau nhiều hơn. Hình ảnh Việt Nam được quảng bá ra thế giới
một cách trung thực thông qua các báo điện tử là một trong những điều có ý
nghĩa quan trọng để bạn bè thế giới hiểu đúng về đất nước và con người Việt
Nam, nhất là khi có nhiều thế lực thù địch đang hướng tới Việt Nam và cố
tình đưa ra những thông tin bóp méo về Việt Nam. Tại Văn Kiện Đại hội đại
biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX (tháng 4/2001) cũng đã

- 2 -

nêu rõ: “Sử dụng Internet đẩy mạnh thông tin đối ngoại, đồng thời hạn chế,
ngăn chặn những hoạt động tiêu cực qua mạng”.
Báo chí nước ta nói chung và báo điện tử nói riêng đã có những đóng
góp to lớn trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Chưa thời điểm nào
binh chủng báo chí phát triển mạnh, phong phú, đúng hướng, tiến bộ cả về số
lượng và chất lượng như hiện nay. Báo chí nói chung và báo điện tử nói riêng
đã bám sát đời sống xã hội; cung cấp thông tin đa chiều, sâu sắc; tạo dư luận
xã hội rộng lớn, đồng thuận với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước ta; đã tuyên truyền sâu rộng gương người tốt, việc tốt; sản phẩm mới,
công trình mới, rút ra những kinh nghiệm hay, bài học tốt, thúc đẩy phong

trào thi đua, xây dựng xã hội phát triển lành mạnh. Đặc biệt trên lĩnh vực
chống tham nhũng, tiêu cực, quan liêu, lãng phí các phóng viên đã dũng cảm,
sáng tạo, mang lại hiệu quả cao, góp phần tích cực vào việc xây dựng Đảng,
chính quyền trong sạch, vững mạnh. Trên mặt trận tư tưởng, đấu tranh với các
trào lưu tư tưởng sai trái và âm mưu diễn biến hòa bình của kẻ thù, báo chí đã
nêu cao tính chiến đấu, có lý luận sắc bén, định hướng đúng, tạo sự đồng
thuận xã hội cao.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đã đạt được, trong thời gian qua các tờ
báo điện tử cũng bộc lộ nhiều hạn chế, sai sót, cần sớm khắc phục, đó là xu
hướng thương mại hoá; tình trạng xa rời tôn chỉ mục đích, đối tượng phục vụ.
Tình trạng đưa thông tin làm lộ bí mật, an ninh quốc gia vẫn còn. Đặc biệt có
những trang báo đăng bài, ảnh dung tục, thiếu văn hóa, đi ngược lại thuần

phong mỹ tục của dân tộc ta. Có nhiều phóng viên làm báo điện tử đã bộc lộ
sự non nớt về chính trị; phẩm chất đạo đức nghề nghiệp yếu kém, thiếu tính
chuyên nghiệp, làm ảnh hưởng xấu đến uy tín tờ báo và giới báo chí cả nước.
Những vấn đề còn tồn tại trên một phần là do hệ thống văn bản pháp
luật trong lĩnh vực hoạt động báo điện tử, nhất là quản lý nhà nước về báo


- 3 -

điện tử còn thiếu, chưa đồng bộ, chưa được bổ sung, sửa đổi kịp thời phù hợp
với thực tiễn hoạt động của loại hình báo này; đặc biệt là các cơ quan báo
điện tử và một số nhà báo chưa thấy hết trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công

dân của mình. Đất nước ta đang đứng trước những thời cơ, vận hội mới nhưng
cũng phải đối đầu với những nguy cơ, thách thức không thể xem thường. Hoạt
động báo chí, trong đó có báo điện tử thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá,
trong quá trình hội nhập quốc tế đang đặt ra những yêu cầu mới, đòi hỏi
những người làm báo và các cơ quan báo điện tử phải thấy được tầm quan
trọng của báo điện tử đối với xã hội và từ đó có trách nhiệm hơn với thông tin
mà mình cung cấp đến độc giả. Các cơ quan báo điện tử không ngừng nâng
cao chất lượng thông tin, cung cấp đến người đọc nguồn thông tin đúng, đủ và
hiệu quả nhất. Ngày 22/7/2005, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành
Chỉ thị số 52- CT/TW về phát triển và quản lý báo điện tử ở nước ta hiện nay.
Chỉ thị khẳng định: “Báo điện tử ở nước ta phải được phát triển nhanh, vững
chắc, có hiệu quả, các cơ quan chủ quản báo chí, các cơ quan báo điện tử và

các cơ quan báo chí có báo điện tử, các đơn vị, tổ chức có trang thông tin
điện tử cần có kế hoạch nâng cao chất lượng nội dung, hình thức, trình độ kỹ
thuật của báo điện tử”.
Với lý do đó, tôi lựa chọn đề tài: “Nâng cao chất lượng nội dung
thông tin trên báo điện tử” làm đề tài luận văn tốt nghiệp Khoá đào tạo Thạc
sỹ, chuyên ngành báo chí học.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong quá trình nghiên cứu, đề cập tới các khía cạnh khác nhau của đề
tài đã có một số luận văn nghiên cứu về báo điện tử như: Các khoá luận tốt
nghiệp:“Bước đầu tiếp cận loại hình báo chí trực tuyến” của Nguyễn Sĩ
Hoàng; “Cơ sở pháp lý và thực trạng hoạt động của báo điện tử trên mạng
Internet ở Việt Nam hiện nay” của Ngô Thị Hồng Minh; “Ứng dụng truyền

- 4 -

thông đa phương tiện trên báo trực tuyến” của Nguyễn Thuý Bình. Luận văn
thạc sĩ “Ngôn ngữ báo chí Internet” của Phạm Thu An; “Phát thanh trên
mạng Internet” của Nguyễn Minh Sơn.
Bên cạnh đó, cũng có một số bài báo đăng rải rác trên các tạp chí, các
báo chuyên ngành như: “Báo chí Việt Nam - nhìn lại để bước vào thế kỷ mới”
(Đỗ Quý Doãn - Tạp chí Người làm báo số tháng 12/1999); “Vấn đề lãnh đạo
quản lý báo chí trong thời kỳ đổi mới” (Bùi Đình Khôi - Tạp chí Người làm
báo số tháng 6/1997); “Báo điện tử hành trình đến tương lai” (Diễn đàn

nghiệp vụ báo chí Việt Nam, ngày 03/01/2005); “Báo điện tử- Phao cứu mạng
cho báo in?” (Diễn đàn nghiệp vụ báo chí Việt Nam, ngày 11/04/2005); “Báo
chí điện tử” (Mạnh Kim- Tuổi trẻ online- ngày 19-6-2004)
Ngoài ra, vấn đề nâng cao chất lượng đối với báo chí trong tình hình
mới luôn luôn được đề cập tới trong các cuốn sách nghiên cứu nghiệp vụ của
các cơ sở đào tạo báo chí, trong các tác phẩm của các tác giả nghiên cứu về lý
luận báo chí lâu năm như Hữu Thọ, Tạ Ngọc Tấn, Hà Minh Đức Tuy nhiên,
như trên đã trình bày, hầu hết các tác giả trên mới dừng lại ở mức độ đề cập
giải quyết một số khía cạnh của vấn đề.
Trong hoạt động nghiên cứu về xu hướng phát triển của báo chí nói chung đã
được nhiều người quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ, phạm vi khác nhau và
đã đạt được những kết quả đáng kể. Tuy nhiên, vấn đề về nâng cao chất lượng nội

dung thông tin trên báo điện tử thì chưa được đề cập đến nhiều.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của luận văn là tập trung làm sáng tỏ những vấn đề về thực
trạng thông tin trên báo điện tử hiện nay, từ đó đề xuất những giải pháp nhằm
nâng cao hơn nữa chất lượng thông tin trên báo điện tử trong xu thế hội nhập
với nền thông tin của nhân loại.
Từ mục đích đặt ra như trên, nhiệm vụ của luận văn là:


- 5 -

- Thông qua khảo sát một số tờ báo điện tử nêu hoạt động của báo điện

tử và chất lượng thông tin trên báo điện tử ở Việt Nam hiện nay; những thành
tựu và hạn chế, nguyên nhân của những mặt còn tồn tại và những vấn đề đang
đặt ra đối với báo điện tử hiện nay.
- Đề xuất, kiến nghị, các giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa nội dung
thông tin trên báo điện tử ở Việt Nam hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn: Hiện nay, ở Việt Nam có hàng
trăm tờ báo được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép hoạt động trên mạng
Internet. Bên cạnh đó còn có số lượng lớn các website độc lập khác đang hoạt
động, tác giả chỉ chọn một số tờ báo điện tử tiêu biểu để khảo sát.
Phạm vi nghiên cứu: Luận văn không nghiên cứu về báo chí nói chung
mà chỉ đi sâu nghiên cứu về nội dung thông tin trên báo điện tử (khảo sát hoạt

động cuả 5 tờ báo điện tử là Đảng cộng sản Việt Nam, Vietnamnet,
VNExpress, Dân trí điện tử và Hà Nội mới điện tử), từ đó khái quát và đưa ra
giải pháp để hoàn thiện hơn nữa nội dung thông tin trên các báo điện tử hiện nay
ở Việt Nam.
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: Phân tích, tổng
hợp, thống kê, lôgíc, so sánh đối chiếu, tra cứu, xã hội học và khoa học dự
báo cũng như các tri thức khoa học liên quan một cách khách quan và có tính
lịch sử.
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn
- Cơ sở lý luận của luận văn: quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lê Nin,
tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của nhà

nước đối với báo chí.
- Cơ sở thực tiễn: Hoạt động của báo điện tử trong tình hình hiện nay.


- 6 -

Trên cơ sở lý luận và thực tiễn luận văn góp phần tổng hợp những quan
niệm, những lý luận ban đầu về loại hình báo điện tử, đồng thời qua khảo sát
hoạt động thực tế của 5 tờ báo điện tử tiêu biểu của nước ta hiện nay luận văn
khái quát lên những mặt mạnh, yếu cần khắc phục và đưa ra một số giải pháp
về nâng cao chất lượng thông tin trên các báo điện tử hiện nay, góp phần tăng
cường hiệu quả truyền thông của báo điện tử .

7. Kết cấu của luận văn:
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, phần nội
dung luận văn bao gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về báo điện tử và sự phát triển của báo điện
tử tại Việt Nam
Chương 2: Chất lượng thông tin trên báo điện tử hiện nay
Chương 3: Một số giải pháp nâng cao chất lượng thông tin trên báo
điện tử.

- 7 -

Chương 1:
BÁO ĐIỆN TỬ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA
BÁO ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT NAM

1.1. Khái niệm về báo điện tử
Thực tế, định nghĩa về báo điện tử đến nay vẫn chưa thống nhất, ngay
cả tên gọi loại hình báo này cũng chưa thống nhất, nó có nhiều tên gọi khác
nhau: Báo điện tử, báo trực tuyến, báo chí Internet
“Báo trực tuyến” là thuật ngữ mới được sử dụng và chủ yếu phổ biến
những người làm trong lĩnh vực tin học, những người nghiên cứu, giảng dạy,

học tập về báo chí sử dụng. Từ "trực tuyến"
(1)
thể hiện một khía cạnh kỹ thuật
điện tử, tin học, chỉ trạng thái tương tác thời gian thực của các thiết bị với
nhau (ví dụ như hai người đang nói chuyện điện thoại, hai đầu cầu phát thanh,
truyền hình trực tiếp…được coi là trực tuyến).
“Báo mạng” là thuật ngữ gọi tắt của “báo chí mạng Internet”, dễ gây
cảm giác mơ hồ trong việc nắm bắt ý nghĩa của thuật ngữ.
Nhiều nhà nghiên cứu đã tìm đến một thuật ngữ khác vốn đã được sử
dụng khá phổ biến trong các tài liệu báo chí nước ngoài, đó là “online”. Từ
điển tin học định nghĩa, “online” dùng theo nghĩa thông dụng để chỉ trạng
thái của một máy tính khi đã kết nối với mạng Internet và sẵn sàng hoạt động,

“Online” dịch sang tiếng Việt là “trên mạng”.
Tuy nhiên, hiện nay đại đa số người đọc đã quen với thuật ngữ báo điện
tử, thuật ngữ này đã trở nên thông dụng hơn so với các tên gọi khác. Do vậy,
luận văn này sẽ sử dụng thuật ngữ “báo điện tử” để chỉ loại hình báo chí này.
Các loại hình báo chí ra đời trước như báo in, phát thanh, truyền hình, luận

(1)
Theo Đại từ điển tiếng Việt, trang 1736, Nhà xuất bản Văn hoá thông tin, năm 1998


- 8 -

văn tạm gọi là báo chí truyền thống.
Theo cách hiểu thông dụng và đơn giản hiện nay, báo điện tử là loại
hình báo chí phát hành trên mạng Internet, là những trang báo điện tử độc lập
hay là sự nối dài của báo in có sẵn như: Nhân dân điện tử, Hà nội mới điện tử,
Lao động điện tử
Tại Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật báo chí năm 1999 cũng
đề cập đến báo điện tử. “Báo điện tử là loại hình báo chí được thực hiện trên
mạng thông tin máy tính bằng tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu số, tiếng
nước ngoài” (Điều 3- các loại hình báo chí – NXB Chính trị Quốc gia). Như
vậy, tại Luật này báo điện tử được coi là một loại hình được thực hiện trên
mạng thông tin máy tính và bằng tiếng Việt, tiếng các dân tộc thiểu số, tiếng
nước ngoài.

Năm 1997, trong bài viết “Cần định nghĩa lại báo chí chăng?” đăng trên
báo Nhân dân (số ra ngày 12-10-1997), nhà báo Phan Quang đã cho rằng:
“Bên cạnh các loại hình báo chí truyền thống như báo in, phát thanh và truyền
hình đã bắt đầu lưu hành và đang trên đà mở rộng nhanh loại hình được tạm
gọi là “báo điện tử” (mới) áp dụng những tiến bộ về tin học có khác với các
phương thức mà phát thanh và truyền hình cổ điển vẫn làm xưa nay” Như
vậy, theo nhà báo Phan Quang, loại hình báo chí mới- báo điện tử là loại hình
báo chí áp dụng những tiến bộ về tin học có khác với các phương thức mà
phát thanh và truyền hình cổ điển vẫn làm xưa nay.
Tiến sỹ Thang Đức Thắng, Phó Giám đốc FPT Internet, Tổng biên tập
VNExpress, định nghĩa loại hình báo chí mới này là “tờ báo thực hiện các
chức năng báo chí bằng phương tiện Internet”.

Theo Từ điển Bách khoa toàn thư mở Wikipedia tại địa chỉ
cũng có đề cập đến định nghĩa của báo điện tử như
sau:


- 9 -

Báo điện tử là loại báo mà người ta có thể đọc trên máy tính khi kết
nối với đường truyền internet qua modem (dial-up hoặc ADSL) có dây hoặc
không dây (Wi-Fi và WiMax). Cùng với máy tính, có thêm điện thoại di
động, iPod, thiết bị không dây di động khác
Cũng có không ít người quan niệm báo điện tử là một loại hình báo chí

có sự can thiệp của công nghệ cao, được chế tác, xuất bản và chạy trên môi
trường điện tử. Trong công trình nghiên cứu Newspaper publishing and the
World Wide Web” công bố năm 1998, hai tác giá Michel H.Jackson và Nora
Paul đã đưa ra những tiêu chuẩn mà những trang web phạm vào những tiêu
chuẩn đó thì không được coi là một tờ báo điện tử:
+ Trang web của một công ty truyền thông hay tổ chức mà không cung
cấp một sản phẩm riêng biệt để làm tờ báo
+ Trang web không được cập nhật thông tin trong vòng 15 ngày
+ Trang web không có bản in tương ứng
+ Trang web chỉ cung cấp những thông tin rao vặt, quảng cáo…
+Trang web chỉ bao gồm 1 trang
+ Trang web chỉ cung cấp khung trang (đề mục) mà không có nội dung

đi kèm
(2)
(Nguồn: Nguyễn Sỹ Hoàng, “Báo chí phát hành trên mạng- suy nghĩ
về một cái tên”- (Tạp chí Người làm báo - số tháng 3-2001).
Như vậy, có thể định nghĩa tổng thể về báo điện tử như sau: Báo điện
tử là một phương tiện truyền thông đại chúng sử dụng công nghệ kỹ thuật
mạng Internet để chuyển tải thông tin.
1.2. Sự ra đời và phát triển của báo điện tử tại Việt Nam
1.2.1. Đôi nét về báo điện tử trên thế giới
Trong bài viết “Internet - Đôi điều cần biết” đăng trên địa chỉ
vào ngày 18/10/2007 đã trả lời cho câu hỏi

(2)
Nguyễn Sỹ Hoàng, “Báo chí phát hành trên mạng- suy nghĩ về một cái tên”- Tạp chí Người làm báo - số
tháng 3-2001


- 10 -

Internet đã ra đời như thế nào, và tại sao?
Khởi nguồn của Internet là các máy tính IBM dùng chung vào những
năm 1960 tại Mỹ. Máy tính thời đó vẫn còn là của hiếm, và nhiều sinh viên,
giáo sư phải dùng chung một chiếc. J.C.R. Licklider được coi là người khai
sinh khái niệm mạng toàn cầu, với khái niệm “Mạng Thiên Hà” (Galatic

Network) được công bố năm 1962. Ông cũng tham gia vào quá trình kiến
thiết mạng ARPANET, tiền thân của Internet ngày nay. Người sáng tạo ra
cụm từ “Word Wide Web” cụm từ viết tắt www. Luôn đi kèm với địa chỉ
website được sáng tạo bởi Tim Berners-Lee, vào năm 1990.
Đầu những năm 1990, Internet thực sự phát triển mạnh mẽ, mang hình
dáng như ngày nay kể từ năm 1993. Internet phát triển rất nhanh, nếu như
Radio mất 38 năm để đạt đến con số 50 triệu người dùng, 13 năm cho Tivi, và
chỉ 5 năm cho Internet. Con số cụ thể về lượng người dùng Internet hiện tại,
35% người dùng Internet nói tiếng Anh, 65% là ngôn ngữ khác với 14% trong
đó nói tiếng Trung. Chỉ chiếm 13% dân số thế giới, nhưng Bắc Mĩ chiếm đến
gần 70% lượng người dùng Internet. Quốc gia có tỉ lệ dân dùng Internet cao
nhất là Thuỵ Điển với 75% dân số tiếp cận được với mạng toàn cầu.

Hơn 20 năm sau khi mạng Internet ra đời, thế giới chứng kiến sự xuất
hiện của báo điện tử vào giữa những năm 1990. Một trong những hãng truyền
thông lớn nhất thế giới là CNN (Mỹ) đã chạy thử phiên bản báo mạng từ năm
1993. Sau đó, BBC (Anh) online từ 13/9/1994. Đó là sự khởi động của loại
hình báo chí này. Phần lớn website tin tức hồi đó đều là phiên bản điện tử của
báo giấy hoặc truyền hình.
Tháng 10/1993, Khoa báo chí Đại học Florida (Mỹ) tung ra tờ báo điện
tử đầu tiên. Cùng với sự phát triển chóng mặt của các công nghệ kết nối, giúp
đẩy nhanh tốc độ truy tải, số lượng các tờ báo điện tử cũng nở rộ khắp nơi
trên thế giới, truyền tải thông tin dưới mọi hình thức mà các loại báo truyền

- 11 -

thống cung cấp. Có thể coi báo điện tử hiện nay là sự hội tụ của cả báo giấy
(text), báo tiếng (audio) và báo hình (video). Người lướt web không chỉ được
cập nhật thông tin dưới dạng chữ viết mà còn có thể nghe rất nhiều kênh phát
thanh và xem truyền hình ngay trên các website báo chí.
Từ vài năm trở lại đây, một nhánh mới của lĩnh vực phát hành thông tin
điện tử đã xuất hiện và tạo nên một cơn sốt mới. Đó chính là các website cá
nhân với tên gọi weblog hay blog. Về bản chất, đây là những nhật ký hay
kênh phát ngôn của cá nhân nhưng trên thực tế nhiều weblog, với độ cập nhật
thông tin nhanh và khả năng nhận định, bình luận sắc sảo, đã nhanh chóng trở
nên nổi tiếng hơn cả nhiều tờ báo điện tử chính thống. Trên thế giới , thậm chí

nhiều weblog đã được các báo điện tử liên kết vào như một phần nội dung của
họ hoặc tác giả weblog còn được “trải thảm đỏ” mời về làm cho những hãng
thông tấn lớn.
Có thể thấy một thực tế, báo điện tử trên thế giới ra đời và phát triển
mạnh mẽ đã thu hút được một lượng lớn độc giả trên toàn cầu. Nhiều tờ hoạt
động hiệu quả đã nghĩ đến kinh doanh bằng loại hình báo chí mới này và đã
thu được lợi nhuận lớn.
1.2.2. Sự phát triển của báo điện tử tại Việt Nam
Ngày 5/3/1997, Thủ tướng Chính Phủ đã ký quyết định thành lập Ban
điều phối quốc gia mạng Internet ở Việt Nam để điều hoà, phối hợp việc quản
lý, phát triển dịch vụ Internet tại Việt Nam. Ngày 19/11/1997, Việt Nam
chính thức hoà mạng Internet, khi đó chỉ có một doanh nghiệp cung cấp hệ

thống đường trục kết nối cả trong nước và quốc tế (IXP) là Tổng công ty Bưu
chính Viễn thông Việt Nam hoạt động cùng 4 nhà cung cấp dịch vụ Internet
(ISP) và VNPT, FPT, SPT và Netman với 1.376 số thuê bao.
Theo ông Mai Liêm Trực- Nguyên Thứ trưởng Bộ Bưu chính Viễn
thông (BCVT) cho biết: “Nếu như các dịch vụ viễn thông của Việt Nam mở


- 12 -

ra chậm hơn thế giới khoảng 40-50 năm, dịch vụ điện thoại di động chậm hơn
của thế giới khoảng 15-20 năm thì Internet vào Việt Nam chậm hơn so với
khởi đầu của thế giới chỉ chừng 7-8 năm. Còn so với một số quốc gia trong

khu vực thì chỉ chậm vài ba năm”. Cũng theo Nguyên thứ trưởng Mai Liêm
Trực: “Phải nói rằng cũng khó mà có thể đưa Internet vào sớm hơn được.
Không phải lý do do vấn đề kỹ thuật, công nghệ bởi lẽ đến thời điểm năm
1997, mạng viễn thông của Việt Nam tuy dung lượng còn nhỏ nhưng về công
nghệ cũng đã tương đương với những nước trong khu vực, lúc đó, viễn thông
Việt Nam đã thực hiện chiến lược số hoá trên toàn mạng. Nhưng quả là không
dễ dàng gì trong những ngày đầu với nhiệm vụ thuyết phục các lãnh đạo đồng
ý mở của Internet”.
Internet vào Việt Nam đã được cơ quan quản lý nhà nước thực hiện cho
cạnh tranh kinh doanh ngay từ đầu. Bốn đơn vị là VDC, Netnam, FPT, và
Saigonnet cùng một ngày 19/11/1997được Tổng cục Bưu điện cấp giấy phép
kinh doanh dịch vụ.

Tuy được chính thức pháp lý hóa từ năm 1997, nhưng phải đến năm
2002, khi các nhà cung cấp dịch vụ xuất hiện, chấm dứt tình trạng độc quyền
trong cung cấp dịch vụ hạ tầng kết nối Internet thì thị trường Internet Việt
Nam mới thực sự sôi động và mức độ cạnh tranh ngày càng cao.
Dưới đây là những số liệu khảo sát về tình hình phát triển Internet tại
Việt Nam.
• Tình hình phát triển Internet tháng 9-2003.
- Số lượng thuê bao quy đổi : 603.641
- Số người sử dụng : 2.334.634
- Tỉ lệ số dân sử dụng Internet : 2.86%
- Tổng băng thông kênh kết nối quốc tế của Việt Nam : 658Mbps
- Tổng số địa chỉ IP đã cấp : 133.632

- 13 -

- Tổng thuê bao băng rộng : 4.275
• Tình hình phát triển Internet tháng 9-2006.
- Số lượng thuê bao quy đổi : 3.860.264
- Số người sử dụng : 14.006.747
- Tỉ lệ số dân sử dụng Internet : 16.85%
- Tổng băng thông kênh kết nối quốc tế của Việt Nam : 6.325Mbps
- Tổng số địa chỉ IP đã cấp : 798.464
- Tổng thuê bao băng rộng : 375.069

• Tình hình phát triển Internet tháng 9-2007
- Số lượng thuê bao quy đổi : 4.914.466
- Số người sử dụng : 17.546.488
- Tỉ lệ số dân sử dụng Internet : 20.85%
- Tổng băng thông kênh kết nối quốc tế của Việt Nam : 12.115Mbps
- Tổng số địa chỉ IP đã cấp : 3.799.808
- Tổng thuê bao băng rộng : 1.036.883
(Nguồn : Trung Tâm Internet Việt Nam-VNNIC)
Theo Thứ trưởng Mai Liêm Trực- Nguyên Thứ trưởng Bộ Bưu chính
Viễn Thông (cũ) nay là Bộ Thông tin và Truyền Thông nhấn mạnh: Một trong
những lý do sau này giúp Internet ở Việt Nam phát triển hơn đó chính là sự
kiện báo điện tử ra đời. Những tờ báo điện từ đầu tiên như tờ báo Quê hương,

thời báo kinh tế Việt Nam điện tử Trước đó giới đầu tư nước ngoài rất ít
thông tin về đầu tư tại Việt Nam nên họ ngại, sợ đầu tư vào Việt Nam nhưng
khi mở những trang báo điện của chúng ta ra, họ đã có được những thông tin
chính thống. Báo điện tử đã phát huy tác dụng rất tốt, tờ báo điện tử đầu tiên
ra đời vào năm 1997 là báo điện tử Quê Hương của Uỷ ban người Việt Nam
ở nước ngoài, tiếp sau đó xuất hiện hai trang web lớn chỉ có duy nhất ấn phẩm
trên mạng là báo điện tử VnExpress của Công ty Đầu tư và Phát triển công


- 14 -

nghệ phần mềm FPT và báo điện tử Vietnamnet của Công ty Phát triển phần

mềm VASC Orient. Đến nay hệ thống báo điện tử tại Việt Nam hiện đã phát
triển mạnh mẽ, ngoài những tờ báo điện tử độc lập chỉ có ấn phẩm duy nhất
trên mạng, các cơ quan báo chí lớn ở Việt Nam hầu hết đều có ấn phẩm báo
điện tử. Có thể nói, báo điện tử ra đời là một bước đột phá về công tác tuyên
truyền đối ngoại, đưa hình ảnh thực của Việt Nam đến với bạn bè quốc tế, góp
phần làm tăng uy tín của Việt Nam trên thế giới.
Theo báo cáo của Cục Báo chí (Bộ Văn hóa - Thông tin) và Vụ Báo chí
(Ban Tư tưởng - Văn hóa TW), tính đến tháng 9-2005, cả nước đã có 73 tờ
báo, trang báo điện tử hoạt động. Nếu căn cứ vào việc cấp phép của Bộ Thông
tin và Truyền thông thì hiện nay tại Việt Nam có 11 tờ báo trực tuyến là:
VnExpress, VietnamNet, VDC Media, Tổ quốc, Nhân dân, Lao động, Thời
báo Kinh tế Việt Nam, Đầu tư, Tuổi trẻ, Đài Tiếng nói Việt Nam, website

Đảng cộng sản Việt Nam.
Ngay từ khi ra đời, báo điện tử đã trở thành một trong những phương
tiện hiện đại, đầy lợi thế về khả năng truyền tải thông tin và hội nhập thông
tin toàn cầu. Thông tin đa dạng trên các báo điện tử góp phần tuyên truyền
chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, phản ánh tâm tư
nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân, trở thành công cụ thông tin, giáo dục,
giải trí tiện ích.
Đến nay, có thể khẳng định, sự phát triển của báo điện tử ở nước ta đã
diễn ra rất sôi động, mạnh mẽ, có ảnh hưởng đến mọi tầng lớp trong xã hội, số
lượng độc giả truy cập vào các trang báo tăng nhanh, nhất là những tờ báo đã
hướng tới sự chuyên nghiệp như: VNExpress và VietNamnet, báo điện tử
Đảng cộng sản Việt Nam, Dân trí điện tử, Hà Nội mới điện tử

Trong khuôn khổ đề tài luận văn này, đối tượng nghiên cứu của chúng
tôi là những tờ báo điện tử VNExpress và VietNamnet, báo điện tử Đảng


- 15 -

cộng sản Việt Nam, Dantri.com.vn, Hà Nội mới điện tử. Căn cứ trên những
tiêu chí mà hai tác giả Michel H.Jackson và Nora Paul đã đưa ra thì nó hoàn
toàn đáp ứng đủ các yêu cầu để trở thành một tờ báo điện tử.
1- VnExpress là tờ báo của Công ty FPT được chính thức đưa lên
mạng từ ngày 26/1/2001 có địa chỉ . Ngày 25/11/2002, tờ
báo này đã chính thức được cấp giấy phép hoạt động cho báo chí, là tờ báo

đầu tiên trên mạng Internet chính thức được cấp phép hoạt động.
6 tháng sau khi ra đời, tờ báo đã lên vị trí đầu bảng trong số các website
tiếng Việt trên toàn cầu. Sau 5 năm hoạt động, đến nay Vnexpress đã thu hút
được 1,2 triệu lượt truy cập/ngày.
Ngày 21/7/2007, Vnexpress xếp thứ 479 trong danh sách 500 trang web
hàng đầu thế giới của Alexa- công cụ theo dõi lưu lượng truy cập thuộc tập
đoàn thương mại trục tuyến lớn nhất thế giới Amazone.com. Đây là lần đầu
tiên một trang web tiếng Việt được lọt vào danh sách các trang web có nhiều
người truy cập nhất trên thế giới. Hiện nay, ngoài phần tin quốc tế, 90-95% là
các bài viết trực tiếp của phóng viên toàn soạn.
2- Vietnamnet: Ngày 02/9/2001, trang chủ lần đầu
tiên ra mắt công chúng mang tên Vasc Orient (hiện nay là VietNamNet). Ban

đầu toà soạn có 6 người, trong đó có 3 phóng viên chuyên thực hiện các bài
viết độc lập cùng với đó là lấy tin từ các báo khác (chủ yếu là báo in). Đến
năm 2003, khoảng 70% lượng tin, bài đã được các phóng viên và cộng tác
viên thường xuyên cập nhật.
Hiện nay, tờ báo có từng trang web riêng theo từng chủ đề như: phong
cách sống với địa chỉ: ; tin tức âm nhạc Việt Nam
tại địa chỉ: ; tìm việc có trang web:
; truyền hình có riêng trang web:
.


- 16 -

Ngoài ra có các chuyên san như: Chuyên san dành cho đồng bào xa Tổ
quốc tại địa chỉ: ; thông tin các vấn đề về
phim, văn học có địa chỉ: ; thế giới ảnh có
chuyện cá nhân, những tâm sự có
thể thao có
Tờ báo đã thu hút được lượng độc giả khá lớn kể từ khi ra đời. Nếu như
năm 2004, lượng bạn đọc chỉ ở mức 250.000 thì đến nay đã có 1,6 đến 2 triệu
lượt bạn đọc truy cập trên một ngày.
3- Báo điện tử đảng Cộng sản Việt Nam, tại địa chỉ,
, thuộc Ban Tuyên giáo Trung ương, là tiếng nói của
Đảng, Nhà nước và nhân dân trên mạng Internet, đồng thời là kho thông tin

điện tử của Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam được chính thức cấp phép
hoạt động từ 1/12/2005 của Bộ Văn hoá - Thông tin cũ (nay là Bộ Thông tin
và Truyền Thông) về cung cấp thông tin lên mạng Internet, trước đó tờ báo
này hoạt động như một website. Hiện nay khoảng 60% lượng tin, bài đã được
các phóng viên và cộng tác viên thường xuyên cập nhật.
4- Dân trí điện tử, tại địa chỉ , cơ quan chủ quản :
HỘI KHUYẾN HỌC VIỆT NAM, Giấy phép Báo điện tử số 17/GP-BC ngày
03/3/2005. Tờ báo đã thu hút được lượng độc giả khá lớn kể từ khi ra đời.
Hiện nay khoảng 90% lượng tin, bài đã được các phóng viên và cộng tác viên
thường xuyên cập nhật. Trung bình mỗi ngày báo Dân trí điện tử đẩy khoảng
200 tin, bài và có khoảng 8 triệu lượt người truy cập.
Tờ báo có 16 chuyên mục khác nhau, và là một trong những tờ báo

điện tử nằm trong danh sách những tờ báo điện tử có số lượng độc giả truy
cập khá lớn hiện nay ở Việt Nam.
5- Hà nội mới điện tử, tại địa chỉ , cơ
quan chủ quản Thành uỷ Hà Nội, giấy phép số 184/GP-BVHTT cấp ngày


- 17 -

17/06/2003, với 10 chuyên mục chính, cập nhật liên tục các sự kiện thời sự
trong nước và quốc tế hàng ngày. Hiện nay, Hà Nội mới điện tử có 18 chuyên
mục thường xuyên đăng tải mọi vấn đề trong đời sống xã hội. Một ngày, Hà
Nội mới điện tử đưa lên mạng khoảng 250 tin, bài trong đó 20% tin, bài được

đăng tải là của phóng viên viết, số còn lại lấy từ báo giấy và các mạng khác.
Một ngày trung bình có khoảng 150 nghìn lượt người truy cập. Từ khi lên
mạng đến nay, Hà Nội mới điện tử đã có 3 lần thay đổi dao diện.
1.3. Một số văn bản liên quan đến báo điện tử
Ngày 5/3/1997, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Ban điều
phối quốc gia mạng Internet ở Việt Nam để điều hoà, phối hợp với quản lý,
phát triển mạng Internet ở Việt Nam. Đồng thời, cũng trong ngày 5/3/1997,
Chính phủ đã ban hành nghị định 21/CP kèm theo quy chế tạm thời về quản
lý, thiết lập sử dụng mạng Internet ở Việt Nam. Ngay sau khi bản Quy chế
này ra đời, hàng loạt các văn bản pháp lý được ban hành làm cơ sở cho sự
phát triển Internet nói chung và báo điện tử nói riêng.
Quy định về việc cấp giấy phép cung cấp thông tin lên mạng Internet

ngày 25/10/1997 của Bộ Văn hoá- Thông tin (cũ) là quy định đàu tiên về việc
cung cấp thông tin lên mạng.
Tại Văn kiện Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX trong mục
“Phát triển văn hoá, giáo dục- đào tạo, khoa học- công nghệ và môi trường”
đã nêu: Phát triển đi đôi với quản lý tốt hệ thống thông tin đại chúng. Báo
chí, xuất bản làm tốt chức năng tuyên truyền thực hiện đường lối, chủ
trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; phát hiện những nhân tố mới, cái
hay, cái đẹp trong xã hội, giới thiệu gương người tốt, việc tốt, những điển
hình tiên tiến, phê phán những hiện tượng tiêu cực, uốn nắn những người
nhận thức lệch lạc, đấu tranh với những quan điểm sai trái, coi trọng, nâng
cao tính chân thật, tính giáo dục và tính chiến đấu của thông tin Khắc phục

- 18 -

khuynh hướng “thương mại hoá” trong hoạt động báo chí, xuất bản. Nâng cao
bản lĩnh chính trị, tư tưởng, ý thức, trách nhiệm, trình độ văn hoá và nghề
nghiệp, phẩm chất đạo đức của đội ngũ báo chí, xuất bản.
Ngay sau Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt
Nam lần thứ IX, vào ngày 23/8/2001, Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải
đã ký Nghị định số 55/2001/NĐ-CP về quản lý cung cấp và sử dụng dịch vụ
Internet. Đây được coi là một bước hiện thực hoá những định hướng chính trị
của Đại hội Đảng lần thứ IX nói chung, đồng thời mở ra hướng phát triển của
báo chí Internet ở Việt Nam nói riêng. “Dịch vụ thông tin Internet là một laọi

hình dịch vụ ứng dụng Internet bao gồm dịch vụ phát hành báo chí (báo nói,
báo hình, báo điện tử), phát hành xuất bản trên Internet và dịch vụ cung cấp
các loại hình tin tức điện tử khác trên Internet (31- Điều 12). Cơ quan báo chí
và nhà xuất bản có giấy phép hoạt động theo quy định được thiết lập hệ thống
thiết bị tại cơ sở của mình để trực tiếp tổ chức phát hành hoặc uỷ thác cho đơn
vị cung cấp dịch vụ thông tin Internet phát hành báo và xuất bản phẩm trên
Internet”.
Tiếp đó, ngày 10-10-2002 Bộ Thông tin và Truyền thông đã ra quyết
định về việc “Quản lý và cấp giấy phép cung cấp thông tin, xuất bản báo điện
tử, thiết lập trang điện tử trên Internet”. “Việc cung cấp thông tin trên
Internet, thiết lập trang tin điện tử trên Internet không được thực hiện khi chưa
có giấy phép của Bộ - Thông tin (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông) và

không được cung cấp thông tin trái tôn chỉ mục đích, phạm vi thông tin đã
được Bộ Văn hoá- Thông tin cho phép.
Ngày 22/7/2005, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số
52- CT/TW về phát triển và quản lý báo điện tử ở nước ta hiện nay. Chỉ thị
khẳng định: “Báo điện tử ở nước ta phải được phát triển nhanh, vững chắc, có
hiệu quả, các cơ quan chủ quản báo chí, các cơ quan báo điện tử và các cơ


- 19 -

quan báo chí có báo điện tử, các đơn vị, tổ chức có trang thông tin điện tử vần
có kế hoạch nâng cao chất lượng nội dung, hình thức, trình độ kỹ thuật của

báo điện tử”.
Sau khi báo điện tử được công nhận như một loại hình báo chí, nhiều tờ
báo điện tử đã ra đời đáp ứng nhu cầu của bạn đọc.
Bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ của báo điện tử, tại Việt Nam vấn đề
về đào tạo nhân lực cho báo điện tử cũng được quan tâm. Trong chỉ thị số 52-
CT/TW do Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành ngày 22/7/2005 về phát
triển và quản lý báo điện tử. Chỉ thị nêu ra những nhiệm vụ cần làm ngay để
nâng cao chất lượng báo điện tử như vấn đề đào tạo đội ngũ làm báo, tăng
cường quản lý nhà nước, xây dựng đội ngũ, đào tạo Hiện nay, tại Học Viện
Báo chí và Tuyên truyền đã có khoa báo điện tử đào tạo chuyên sâu về
chuyên ngành báo điện tử, góp phần hoàn thiện đội ngũ làm báo điện tử- loại
hình báo chí mới ở Việt Nam.

1.4. Thế mạnh và hạn chế của báo điện tử
Có thể nhận thấy báo điện tử ra đời và phát triển ngay lập tức đã chiếm
được chỗ đứng nhất định trong làng báo. Trong cuộc sống tất bật hiện nay,
báo điện tử càng tỏ rõ thế mạnh của mình. Chúng ta có thể nhận thấy sự vượt
trội của báo điện tử thể hiện ở những thế mạnh sau đây:
Thứ nhất, báo điện tử cập nhật thông tin nhanh, kịp thời và xuất bản
phi định kỳ.
Báo chí nói chung và các báo điện tử nói riêng luôn coi trọng tính kịp
thời của thông tin. Chính vì lợi thế về tính phi định kỳ nên báo điện tử có thể
cập nhật thông tin, sự kiện, đem đến cho bạn đọc những thông tin nhanh nhất,
sớm nhất so với các loại hình báo chí khác. Khi sự kiện xảy ra, báo in còn mất
thời gian cho việc lên trang, in ấn, phát hành, truyền hình và phát thanh có thể

phát trực tiếp song vẫn bị hạn chế bởi công việc này đòi hỏi mất thời gian cho


- 20 -

sự chuẩn bị về mặt kỹ thuật.
Trong cuộc sống hiện đại, không phải ai cũng có thời gian để đọc, xem
và tìm hiểu kỹ về nội dung bài báo, nhiều độc giả chỉ lướt nhanh, xem nhanh
và hiểu nhanh về nội dung bài báo, do vậy, các tòa soạn báo điện tử luôn đề
cao tính kịp thời của thông tin. Đây cũng là tiêu chí, sự phấn đấu ráo riết của
các cơ quan báo điện tử.
Khác với báo in, phát thanh, truyền hình, nội dung thông tin của báo

điện tử không bị cố định trên mặt giấy hay hạn chế bởi thời lượng phát sóng.
Đối với báo điện tử những thông tin ngay lập tức, bạn đọc có thể được cập
nhật một cách nhanh nhất, những tin, bài đã được đưa lên mạng có thể bổ
sung, cập nhật bất cứ lúc nào, theo trình tự thời gian xảy ra giúp độc giả nắm
bắt sự kiện một cách đầy đủ.
Báo điện tử có một lợi thế rất lớn đó là đưa tin nhanh. Để chạy đua đưa
tin sớm nhất, ngay khi sự kiện diễn ra trong vòng vài phút đầu, báo trực tuyến
đã có thể chạy “tít” và cập nhật ngay những thông tin ban đầu, sau đó bổ sung
dần. Bởi tính chất của sự nhanh nhạy nên các báo điện tử gặp không ít sai sót
từ nội dung thông tin đến ngôn từ. Để đảm bảo tôn trọng sự thật, Quy chế cải
chính trên báo chí của Bộ văn hoá thông tin (nay là Bộ Thông tin Truyền
thông) quy định rõ: “Thời hạn cải chính là chậm nhất một ngày đối với báo

điện tử trên mạng Internet, sau năm ngày đối với báo in ra hàng ngày, cách
ngày đối với báo nói, báo hình”.
Thứ hai, khả năng tích hợp đa phương tiện
Ngay từ khi loại hình báo điện tử ra đời, người ta đã thấy được thế
mạnh về khả năng tích hợp đa phương tiện của loại hình báo chí này. Báo
điện tử được coi như là sự tổng hợp của phát thanh, truyền hình và báo viết,
bởi lẽ trong bài viết được đăng trên báo điện tử có thể cung cấp cho người đọc
cả âm thanh, hình ảnh qua video clip hay một bức ảnh như trên báo in. Với sự


- 21 -

kết hợp chặt chẽ, hài hoà các yếu tố như ngôn ngữ viết, âm thanh, màu sắc, đồ
hoạ, hình ảnh khối, hình ảnh động… báo điện tử tích hợp sức mạnh riêng của
các phương tiện thông tin đại chúng truyền thống đem đến cho người đọc
những thông tin nóng nhất, nhanh nhất. Đây cũng là xu hướng phát triển tất
yếu và vô cùng quan trọng của truyền thông hiện đại, đây cũng chính là điều
độc đáo nhất của báo điện tử so với các loại hình báo chí khác.
Thứ ba, khả năng tìm kiếm, lưu giữ thông tin, khả năng kết nối thuận tiện
Như chúng ta đã biết để tìm thông tin về một vấn đề nào đó, cách tìm
kiếm nhanh nhất là tra cứu trên mạng, chỉ cần một cái click chuột hàng loạt
những thông tin mà chúng ta cần tìm đã được hiện diện trước mắt, gần như
không giới hạn, nó có thể lưu trữ hàng vạn, hàng ngàn trang, nó không bị giới
hạn bởi số trang, thời lượng phát sóng, không chiếm nhiều diện tích, cũng như

không phải trải qua quá nhiều công đoạn tác nghiệp, các thông tin của báo
điện tử vẫn được lưu giữ rất thuận tiện. Theo nhà sử học Dương Trung Quốc,
một trong những thế mạnh của báo điện tử là khả năng lưu trữ và tìm kiếm.
Dù hiện tại, hầu hết các giao diện báo chưa đẩy mạnh yếu tố này, vấn đề lục
tìm sẽ là lợi thế cạnh tranh giữa các trang thông tin trong tương lai không xa.
Đặc biệt, báo điện tử còn có các siêu liên kết (link), liên kết giữa đơn vị
thông tin này đến đơn vị thông tin khác có liên quan. Siêu liên kết tạo ra nhiều
lớp thông tin làm cho báo điện tử không phải đơn thuần là tờ báo riêng lẻ mà
thực sự nó là một kho dữ liệu phong phú, đa dạng bổ sung lẫn nhau.
Thứ tư, tính tương tác của báo điện tử
Là "em út" trong đại gia đình báo chí, báo điện tử có được lợi thế lớn
về công nghệ. Không phải phụ thuộc vào các khâu in ấn, phát hành như báo

giấy hay dựng băng, ghi âm như truyền hình, đài phát thanh nên khả năng cập
nhật thông tin của loại hình báo chí này rất linh động và tốc độ đưa tin cũng có
phần vượt trội. Sự năng động, đa dạng và tính mở của báo mạng đã trở nên đặc


- 22 -

biệt hấp dẫn đối với độc giả là giới trẻ, nhân viên văn phòng, doanh nhân bởi
chính những đối tượng này có khả năng tiếp cận báo điện tử tốt nhất.
Sức mạnh về công nghệ đã cho phép loại hình báo chí non trẻ tiến bộ
nhanh chóng. Trong quá trình tiếp nhận thông tin trên báo điện tử, người đọc
ngay lập tức có thể gửi thông tin phản hồi về vấn đề mình đã đọc. Bạn đọc có

thể gửi thư điện tử (email) phản hồi và toà soạn ngay lập tức có thể phản hồi
ngay những thắc mắc, nghi vấn đến với độc giả. Với lợi thế này hầu hết hiện
nay các tờ báo điện tử đều có các diễn đàn tranh luận hay thảo luận để độc giả
bày tỏ ý kiến của mình về một vấn đề nào đó. Bên cạnh đó, các tờ báo điện tử
có thể tổ chức các cuộc giao lưu trực tuyến, cùng một lúc ở tất cả mọi nơi trên
thế giới độc giả có thể ngồi trước máy vi tính và tham gia giao lưu với trên
mạng. Điều này chỉ có thể làm được với các trang báo điện tử.
Chính sự thuận tiện, nhanh nhạy trong quá trình tiếp nhận thông tin và
phản hồi thông tin giữa độc giả và toà soạn đã khiến cho độc giả ngày càng gần
gũi hơn với toà soạn và trở thành những bạn đọc thường xuyên của tờ báo.
Bên cạnh những thế mạnh như trên, báo điện tử cũng có không ít hạn chế,
đó là khả năng đa phương tiện của công nghệ Internet đã gây trở ngại đến tốc

độ hiển thị nội dung trang báo. Trong điều kiện kỹ thuật mạng Internet hiện
nay nếu các trang báo điện tử chứa quá nhiều âm thanh, hình ảnh, các video
clip thì tốc độ truy cập vào trang báo sẽ bị chậm rất nhiều. Trong khi đó, thông
thường độc giả đọc báo điện tử sẽ không kiên nhẫn chờ quá lâu cho việc đọc
hoặc tải một bài báo. Do vậy, việc viết, biên tập và tổ chức một trang báo điện
tử như thế nào cho phù hợp có vai trò quan trọng đối với việc đánh mất hay giữ
lại độc giả của mình.
Như đã nói ở trên thế mạnh của báo điện tử là cung cấp cho độc giả
nhiều lớp thông tin khác nhau bởi nó tạo ra các siêu liên kết. Tuy nhiên các
siêu liên kết cũng có mặt trái, nó có thể khiến độc giả “lạc” trong biển thông