Nghiên cứu đánh giá tính dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu đối với sản xuất nông nghiệp. Áp dụng thí điểm cho một số tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng (FULL TEXT)

B GIÁO DO B NÔNG NGHIP VÀ PTNT
VIỆN KHOA HỌC THỦY LỢI VIỆT NAM




HÀ HẢI DƯƠNG



NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ TÍNH DỄ BỊ TỔN THƯƠNG
DO BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI SẢN XUẤT
NÔNG NGHIỆP. ÁP DỤNG THÍ ĐIỂM CHO MỘT SỐ TỈNH
VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG




LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT

HÀ NỘI, 2014


B GIÁO DO B NÔNG NGHIP VÀ PTNT
VIỆN KHOA HỌC THỦY LỢI VIỆT NAM



HÀ HẢI DƯƠNG


NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ TÍNH DỄ BỊ TỔN THƯƠNG
DO BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI SẢN XUẤT
NÔNG NGHIỆP. ÁP DỤNG THÍ ĐIỂM CHO MỘT SỐ TỈNH
VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG





Chuyên ngành: KỸ THUẬT TÀI NGUYÊN NƯỚC
Mã số : 62 58 02 12


Hướng dẫn khoa học :
GS.TS. Trần Thục - Viện Khoa học KTTV&MT

GS.TS Lars Ribbe - Trường Đại học Cologne, Đức

HÀ NỘI, 2014
i


LỜI CAM ĐOAN
Tác 









ii

LỜI CẢM ƠN

 hoàn thành bc tiên tác gi xin gi li cn
Ving, o và Hp tác quc t - Vin

Khoa hc Thy li Vio mu kin thun li cho tác gi trong thi
gian nghiên cu và hoàn thành lun án.
Vi lòng kính trng và bic, tác gi xin gi li cc bit ti
hai thy hng dn là GS.TS Trn Thc Vin Khoa hng Th
ng và GS. TS Lars Ribbe  i hc Khoa hc ng dng 
t tác gi t nh u tiên xây dng nghiên cu,
t quá trình nghiên cu và hoàn thin lun án. Hai th
ng hng viên và h tr nhu kin tt nh tác gi hoàn thành lun án.
Tác gi c bày t lòng bin
 tác gi c nhng ng u v  tu kin
thun li v tài liu, s liu phc v tính toán trong lun án.
Tác gi xin gi li ci các chuyên gia, nhà khoa hc ca
Ving Thng và Vin Qun lý Công ngh và Tài nguyên
nhii, cn nhiii hc Khoa hc ng dc ng
góp ý khoa hc  tr ngun tài liu, s liu cho tác gi trong sut quá
trình thc hin lun án.
Tác gi xin gi li ci các bng nghip Phòng Tài
c và Bii khí hu  Vic, Tn tình
 tác gi trong sut quá trình thc hiun án.
Cui cùng, vi tình yêu t  xin gi li c
b, m, v và hai con ca tác gi, nh
bên cnh tác ging viên tác gi v tinh th tác gi vng tâm hoàn thành
lun án ca mình.

TÁC GI


Hà H

iii

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
I.  1
II.  3
III.  4
IV.  5
V.  7
CHƯƠNG I TỔNG QUAN PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG DỄ
BỊ TỔN THƯƠNG DO BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU 9
1.1.  9
1.1.1.  9
1.1.2.  11
1.1.3.  12
1.2.  17
1.2.1.  17
1.2.2.  22
1.2.3.  29
1.2.4.  39
1.3.  42
1.3.1.  42
1.3.2.  45
CHƯƠNG II NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG PHƯƠNG PHÁP VÀ QUY TRÌNH
ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG DỄ BỊ TỔN THƯƠNG DO BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI
VỚI NHU CẦU NƯỚC PHỤC VỤ TRỒNG TRỌT 48
2.1. 
 48
2.1.1.  48
2.1.2.  48

2.1.3.  50
2.1.4.  50
2.2. 
 51
2.2.1.  51
2.2.2.  53
2.2.3.  56
2.2.4.  57
2.2.5.  57
iv

2.3. 
 58
2.3.1.  58
2.3.2.  59
2.3.3.  62
2.3.4.  63
2.3.5.  67
2.3.6.  71
2.3.7.  75
2.3.8.  75
2.4.  77
2.4.1.  77
2.4.2.  78
2.4.3.  79
2.4.4. Module tính toán 81
2.4.5.  81
CHƯƠNG III KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG DỄ BỊ TỔN THƯƠNG
DO BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỔI VỚI NHU CẦU NƯỚC PHỤC VỤ TRỒNG TRỌT
TẠI MỘT SỐ TỈNH ĐIỂN HÌNH VÙNG ĐỒNG BẰNG SÔNG HỒNG 83

3.1.  83
3.1.1.  83
3.1.2.  84
3.2. 
 87
3.2.1.  87
3.2.2.  90
3.2.3.  93
3.2.4.  96
3.2.5.  97
3.2.6.  101
3.3. 
 104
3.3.1.  104
3.3.2.  106
3.3.3.  108
3.3.4. 
111
3.4.  114
v

3.4.1.  114
3.4.2.  120
3.4.3.  120
3.4.4.  122
KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN CÁC NGHIÊN CỨU TIẾP THEO . 123
I.  123
1.1.  123
1.2.  
 124

1.3.  125
1.4.  126
II.  127
2.1.  127
2.2.  128
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ 130
TÀI LIỆU THAM KHẢO 131
PHỤ LỤC 1

PHỤ LỤC A: 
 A-1
PHỤ LỤC B: Tng hp s liu vào cp tnh B-1
PHỤ LỤC C: Tính toán ch s M ti nhy  (S), kh ng
(AC) và tình trng d b tp tnh C-1


vi

MỤC LỤC BẢNG

Bng 1.1: M và m các vùng
khí hu ca Vit Nam 9
Bng 1.2: Mc bin dâng theo kch bn phát thi trung bình (cm) 12
Bng 1.3: Mi thi k 1980-1999 theo kch bn
phát thi trung bình (B2) 13
Bng 1.4: Chiu dài xâm nhp m du sông Hng 14
Bng 1.5: Dip theo các mc bin dâng (% ) 15
Bng 1.6: D báo suy gim ti-2050 da theo
kch bn trung bình 15
Bng 1.7: D báo suy gim ti-2050 da theo

kch bn trung bình 16
Bng 1.8: D báo suy gim ti-2050 da theo kch
bn trung bình 16
Bng 1.9: Thit hng ci mt s cây trng chính 17
c bit c b tng ca
bii khí hu, ví d  c, và các ngun tài nguyên; 26
ng có th  ng m dn,
c bin và s i v tn su
ca các hing thi tit c 26
c bit; 26
nh tình trng thích ng hin ti vng có th
ca bii khí h 27
nh các chic kh thi nhm thích ng vi bii khí hu ca vùng
m c c thc hin các chic này. 27
Bng 1.10: Các loi tình trng d b ti ch th) 31
Bng 1.11: Bng ma trng d b ti khí hu trong
hin ti 33
Bng 1.12: Ma trng d b ti khí h
lai 34
Bng 1.13: Ma tr  b ti khí hi v
vc thy li 38
Bng 2.1: Sàng lc các yu t ng chính 52
Bng 2.2: Bng sp xp d liu ch s ph theo vùng 60
vii

Bng 2.3: ng ca bii khí hu và các yu t n sn xut
nông nghic 64
Bng 2.4: Bng s liu vào tính toán ch s m tip xúc (E) 67
Bng 2.5: Bng s liu vào tính toán ch s  nhy cm (S) 70
Bng 2.6: Bng s liu vào tính toán ch s kh ng (AC) 74

Bng 2.7: Các ch th da trên ngun tài liu th cp 76
Bng 2.8: Các ch th cn tính toán 77
Bng 3.1: M  84
Bng 3.2: M (oC) trung bình theo mùa 85
Bng 3.3: M 85
Bng 3.4: M 86
Bng 3.5: Mc bin dâng theo kch bn phát thi trung bình (cm) 86
Bng 3.6: Di ngp (%) ng vi mc bin dâng 1m 87
Bng 3.7: Phân khu thy li tnh 88
Bng 3.8: Phân khu thy li tnh Hi Phòng 88
Bng 3.9: Phân khu thy li tnh Hà Nam 89
Bng 3.10: Phân khu thy li tnh H 90
Bng 3.11: Bng tng hp ch s v m tip xúc (E) cp tnh 101
Bng 3.12: Bng tng hp ch s v  nhy cm (S) cp tnh 101
Bng 3.13: Bng tng hp ch s v kh ng (AC) cp tnh 102
Bng 3.14: Bng tng hp ch s v tình trng d b tp tnh 103
Bng 3.15: Tình trng d b ti khí hu t 104
Bng 3.16: Tình trng d b ti xã Tin Tin và ng Hoàng105
Bng 3.17: Tình trng d b ti xã Giao Lc và xã Giao Xuân 106
Bng 3.18: Tình trng d b ti xã Tân Trào 107
Bng 3.19: Bng tng hp ch s v m tip xúc (E) cp xã 108
Bng 3.20: Bng tng hp ch s v m nhy cm (S) cp xã 109
Bng 3.21: Bng tng hp ch s v kh ng (AC) cp xã 110
Bng 3.22: Bng tng hp ch s tình trng d b tp xã 111
Bng 3.23: Bng tng hp tính toán ch s E, S, AC và CVI cp xã trong hin ti 115
Bng 3.24: Bng tng hp tính toán ch s E, S, AC và CVI c 115
Bng 3.25: Bng tng hp m tp tnh/TP 119
Bng 3.26: Bng tng hp m tp xã 119
Bng 3.27: m nghi 121

viii

MỤC LỤC BẢNG PHỤ LỤC

Bng A-1: Kt qu hiu chnh thông s mô hình A-5
Bng A-2: Kt qu kinh thông s mô hình thy lc A-7
Bng A-3: Thng kê din tích nông nghip hin trng và quy hoch ca các tnh
nghiên cu A-10
Bng A-4: Nhu cc ng vi tn sut 85% cho các tnh, Hi Phòng,
Hà Nam và H A-12
Bng A-5: Tc lu mi các tnh theo các kch
b A-13
Bng A-6: Hiu qu vn hành lu mng c A-15
Bng A-7: M xâm nhp m A-16
Bng A-8: Dit trng trt ca các tnh không lc cho trng trt
ng c A-19
Bng A-9: Ma các trm theo các kch bn theo
kch bn B2 A-20
Bng A-10: Tng mu mi và h thi tiêu A-20

Bng B-1: Tng hp s liu vào cp tnh B-1

Bng C-1: Chun hóa các giá tr thm hin ti B-1
Bng C-2: Chun hóa các giá tr  B-2
Bng C-3: Tng hp kt qu tính toán ch s ph hin ti B-2
Bng C-4: Tng hp kt qu tính toán Ch s ph  B-3
Bng C-5: Tng hp kt qu tính toán ch s chính hin t B-3
Bng C-6: Tng hp kt qu tính toán ch s tình trng d b tn ti và
 B-3

ix

MỤC LỤC HÌNH

Hình 1.1: Din bin mc bin theo s liu các trm th 10
Hình 1.2: B ng bng sông Hng 12
Hình 1.3: Mô hình kt hp m tip xúc và kh ng vào tình trng d b
t 24
Hình 1.4:  ng d b tng 26
Hình 1.5: K thut và áp dng cng d b t 27
Hình 1.6:  ng d b tt h
u qu công trình thy li (FAO) 34
Hình 1.7: Ma tình trng d b tng và phc hi 36

Hình 2.1:  tip cng d b ti vi sn xut nông
nghip 49
Hình 2.2: ng d b ti khí hi
vi nhu cc phc v trng trt 50
Hình 2.3:  tính toán ch s tình trng d b t 59
Hình 2.4: nh và tính toán ch s tình trng d b t 63
Hình 2.5:  khi ca phn mng d b t 78
Hình 2.6: Các giao din ca module nhp d liu 80
Hình 2.7: Các giao din ca module hin th 81

Hình 3.1: Các tnh/thành ph c la chm 84
Hình 3.2:  tính toán thu lc và mô phng din bin thy lc, mn trên mng
sông Hng-Thái Bình 87
Hình 3.3: Hiu qu lc cu mi vào h thng theo kch bn
 91

Hình 3.4: ng cn kh c ca các công trình so v
n 20/01  28/02 (h x), tính toán theo kch b 91
Hình 3.5: ng cn kh  lc ca các công trình so v
ng), tính toán theo kch bn
 92
x

Hình 3.6: ng cn kh ng nhu cc ca toàn khu vc
so vch b 92
Hình 3.7: ng cn kh c ca các công trình so v
2010 theo kch bi k h x. 92
Hình 3.8: ng cn kh c ca các công trình so v
2010 theo kch bi k ng tháng 3. 93
Hình 3.9: ng cn kh c theo nhu cu ca khu sông
Nhu- Liên Mc theo các kch b 93
Hình 3.10: ng cn kh c theo nhu cu ca khu vc 6
trn Bc Nam Hà theo các kch b 94
Hình 3.11: ng cn kh c ca các tr thng Bc
n h x 20/01 -28/02 theo kch b 95
Hình 3.12: ng cn kh c ca các tr thng Bc
ng 01/03 -31/03 theo kch b 95
Hình 3.13: ng cn kh c theo nhu cu ca khu vc
nh theo các kch b 96
Hình 3.14: ng cn kh c theo nhu cu ca khu vc Nam
nh theo kch b 96
Hình 3.15: ng cn kh c theo nhu cu cu mi
khu vc Thy Nguyên- Hi Phòng theo kch b 97
Hình 3.16: ng cn kh c theo nhu cu cu mi
khu vc An Kim Hi  Hi Phòng theo kch b 98
Hình 3.17: ng cn kh c theo nhu cu cu mi

khu vo  Hi Phòng theo kch b 99
Hình 3.18: ng cn kh c theo nhu cu cu mi
khu vc Tiên Lãng  Hi Phòng theo kch b 99
Hình 3.19: ng cn kh c theo nhu cu cu
mi khu v theo các kch b 100
Hình 3.20: B m tip xúc (E) cp tnh 101
Hình 3.21: B  nhy cm (S) cp tnh 102
Hình 3.22: B kh ng (AC) cp tnh 102
Hình 3.23: B tình trng d b tp tnh 103
xi

Hình 3.24: Bng kt qu tho lung cnh tính d b tn
 104
Hình 3.25: Bng kt qu tho lun v ng ci xã Tin tin và
ng Hoàng 105
Hình 3.26: Tình trng d b tc và xã Giao Xuân, Nam
nh 106
Hình 3.27: Tình trng d b ti xã Tân Trào 107
Hình 3.28: Bi ch s m tip xúc (E) cp xã 108
Hình 3.29: Bi ch s m nhy cm (S) cp xã 109
Hình 3.30: Bi ch s kh ng (AC) cp xã 110
Hình 3.31: Bi ch s tình trng d b tp xã 111

TỪ VIẾT TẮT

AC
Kh ng
ADB
Ngân hàng phát trin châu Á
AR4

n th 4 ca IPCC
BĐKH
Bii khí hu
CVASS
Phn mm h tr ng d b t
CVI
Ch s d b t
ĐBSH
ng bng sông Hng
E
M tip xúc
GDP
Tng sn phm na
IPCC
Ban liên chính ph v bii khí hu.
KNK
Khí nhà kính
NBD
c bin dâng
PRA
 tham gia
QHTL
Quy hoch thy li
S
 nhy cm
SRES
Báo cáo v kch bn phát thi
TTDBTT
Tình trng d b t
UNFCCC

c khung ca Liên hp quc v Bii khí hu
WB
Ngân hàng th gii
1
MỞ ĐẦU


I. Đặt vấn đề
Khí hu ci và s i này n ln
mang tính t nhiên. Tuy nhiên, k t u th k 19, thut ng bii khí hu bt
c s dn nhng s i khí hc so sánh ti thm
 và nhng d báo trong  i ch yu là do nhng
hong ci gây ra nhiu i t nhiên trong bu khí
quyn.
 Vit Nam, trong kho          
khong 0,5
o
C và mc bing 0,20m. Hing El-Nino, La-
Nina ngày càng táng mnh m n Vit Nam [3]c s 
c bin hán ngày càng mãnh lit. Theo tính toán, nhit
 trung bình  Vit Nam có th ng 3
o
C và mc bin có th dâng
khonh v b t
chng mnh m nht cc, nông nghip và an ninh
c, sc khi  ng bng và di ven bin.
Nhn thc rõ ng ca bii khí hu, vic nghiên cu
bii khí ht v cp thic s quan tâm ca các cp, các
ngành t TW txây dng và thc hin m
mc tiêu quc gia ng phó vi Bi i khí hu  c b u t tháng

12/2008[2] c Chic quc gia v Bii khí h
c Chính ph phê duyt vào tháng 12/2011, Vit Nam công b kch bn
bii khí hu c bin dâng thng nht trong c ch bn bii
khí hc bin dâng cho Vit Nam, 2011. Tuy nhiên các nghiên cu ca
Vit Nam v bii khí hn nay mi tp trung vào vic xây dng các kch bn
có th xc nhng
nguyên nhân dn bii khí hc các nguyên tc, gii pháp
 thích ng và các mi nguy hi có th xy ra theo các kch bn này.
c nhng d c trng thiên tai din ra  Vit Nam, B
Nông nghi    chc hi tho vi ch  ng t  
ng ca ngành nông nghip phát trin nông thôn nhm gim thiu và thích
 vào ngày 11/1/2008, tc là ch sau Dia Liên hip quc mt
2
tháng và vào 9/2008 B ng
thích ng vi bii khí hu ca ngành nông nghin 2008-
2010. Gt vào tháng 3/2011 B nh v vic Ban
hành k hong cn 2011-2015 và tn 2050 [1].
Tuy nhiên hin ti còn có rt ít các nghiên cu chi tit v ng ca bii khí
hng d b tc nông nghip.
Bii khí hu s ng bt ln hu hc trong nn
kinh t, xã hi ca Vit Nam c bit là ngành nông nghip, vì vy, mc
cn phi có nhng nghiên cu riêng c ch ng thích ng vi bii
khí h có chic, k hoch chung ng phó vi bii khí hu, cn xác
nh tình trng d b ti vi tc. n
 tình trng d b tdo bii khí hu
c s da tng cá nhân, t chc chuyên nghiên
cu v bii khí hu c bit là các t chc trên th gii. Có rt nhiu các khung,
 dng cho vitình trng d b tn tng ngành,
tc c th vi các quy mô và c khác nhau t c gia,
 n toàn cu.  Vit Nam các     tình trng d b tn

 yu di ro hoc k tha s dng các 
th gii.
Có th nhn nh rng vic ánh giá tình trng d b tn thng cho m
vc và mt vùng c th cha c nghiên cu và  cp mt cách h thng, phng
pháp lun n còn ang trên bc ng hoàn thin. Vì vy vic
nghiên cc m dng chung cho vi
trng d b t   t cn thi c bi i v  c sn xut nông
nghip.
 tài lun án u xây dng
d b tng ca bii khí hi vi sn xut nông nghip. Áp
dm cho mt s tng bng sông Ht ra nhm gii
quyt các v  tn t  Lun án tp trung nghiên c  xây dng lên mt
ng nhng mt công c  h tr cho
ving d b ti khí hi vi sn xut nông
nghi kim nghim tính hiu qu, pc áp d
m cho mt s tng bng sông Hng và t khuyn ngh vic áp dng cho
các vùng khác  b ng nghiêm trng bi bii khí hc
bin dâng.
3
II. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
- Xây dng d b tn
i khí hi vc sn xut nông nghip;
- c tình trng d b ti khí hi v
vc sn xut nông nghip tnh, Hi Phòng, Hà Nam và H
2.2. Nội dung nghiên cứu
- Xây dc quy trình, nng d b t
- Xây dc quy trình tính toán b ch s tình trng d b ti
vc sn xut nông nghip;
- Xây dc công c h tr h trng d b t

c thu thp s liu;
- c b ch s tình trng d b ti khí hi
vi sn xut nông nghip ti các tnh nghiên cm;
- Xây dc b b tình trng d b ti khí hi
vi sn xut nông nghip ca các tnh nghiên cm;
- c m ti khí hi vi sn xut nông
nghip ti các tnh nghiên cm.
2.3. Ý nghĩa khoa học của luận án
B sung và hoàn thin v mt hc thut mt ng
d b tc bit tp trung ti cp cng;
Cung cp mt b ch s s dng cho vi    ng d b tn
i khí hi vi sn xut nông nghip;
Cung cp quy trình tính toán các ch s ph và ch s chính ca ch s tình
trng d b t
Cung cp   lý lu  xây dng mt công c h tr   c
khuyn ngh áp dng cho các nghiên c.
2.4. Ý nghĩa thực tiễn của luận án
Nông nghic chng trc tip và mnh m nht ca bin
i khí hu, do vy v  thc ti c t ra là     c
tnh/huyn/xã nào d b tt. Kt qu ca lun án là mt 
vi quy trình thng nh nh c tnh/huyn/xã d b tt do
bii khí hi vi sn xut nông nghip;
Xây dc mt công c h tr cho vinh vùng d b
tt c áp dng vào thc t;
4
m thc t cho 04 tnh, Hi Phòng và
Hnhm nh tnh/thành ph nào có m d b tt.
2.5. Đóng góp mới của luận án
Xây dc mt vi quy trình thng nh 
trng d b ti khí hi vi sn xut nông nghip;

nh các ch tiêu chính và ch tiêu thành phn cu thành tình trng d b
t do bii khí hi vi nhu cc phc v trng trt;
Xây dc b ch s và b b tình trng d b tdo bin
i khí hi vi nhu cc phc v trng trt cho vùng nghiên cn hình;
Xây dc mt công c h tr ng d b t
bii khí hu: Phn mm CVASS (Climate Vulnerability Assessment Support
Software).
III. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
3.1. Cách tiếp cận
Tip cn theo IPCC: Khái nim v      
TTDBTT rt khác nhau. Hu ht các nghiên c b tn
tu dp cn và các kch bn ca IPCC (Carter et al., 1994;
Parry and Carter, 1998) [1]. Vì vy lun án tip cn khái nim tình trng
d b ta IPCC, 2007 [20];
p cn tp trung t i lên: S nm bt và hiu c các
chic ng phó cn thc ba và các công ngh, duy trì
tit và d  xut các bin pháp ng phó da 
lc thích ng ca cg;
Tip cn h thng, liên ngành, liên vùng: Di vi mt
a lý c th, các thành phng t ng xã hi là mt
th thng nht, có mi quan h t cht ch, ch cn mt thành phn ca
h thng b ng thì s n các thành phn khác trong h thng;
Tip cn d tha: Da trên các kt qu, nhng thành
tu khoa hc và công ngh ca th git Nam, nhng nghiên cu v
  nh ni dung và các v cn quan tâm;
Tip cn cng: c áp dng  c và kh ng
phó ca cng, công c c vn d
cu tha.

5

3.2. Phương pháp nghiên cứu
   cu tng quan: Tng quan các nghiên cu v các
ng d b t 
trên th gii nh    m, hn ch và t    c v  cn
nghiên cu;
   tha: K tha, s dng chn lc các nghiên cu v tình
trng d b t n ni dung nghiên cu;
u tra, phng vn: Thc hiu tra, phng vn ti các cp
nhm thu thp, b sung các thông tin, s liu cn thing thi nhm kim chng
các s li
o sát th tham gia: Kho sát thc t
ti các tnh/xã nghiên c tình trng d b t
s tham gia ca cng thông qua các tho luc xây dng;
g pháp lp trình: S dng ngôn ng lp trình C##, kt hp vi
   xây dng phn mm h tr   ng d b t 
(CVASS);
 S dng mô hình thy lc Mike 11 Module HD
 tính toán các ch th cn phi tính toán;
 hóa: c s d s hóa, thit lp mi, h thng
sông phc v cho vic tính toán s d hin th các kt
qu lên b phc v cho ving d b t
ân tích, so sánh: c s dng nhm phân tích các kt qu
tính toán ca nghiên cu. Da trên kt qu t qu c
tính toán t phn mm h tr c hin vic phân tích, so sánh
các kt qu  kim nghin mm;
 n, xin ý kin chuyên gia trong tn
thc hin ni dung nghiên cc bi xut, xây dng các ch
th ca M ti nhy cm (S) và Kh ng (AC).
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu

Sn xut nông nghing bao gm các tiu ngành: nông nghip
(trng trp, thu sn, diêm nghip. Trong khuôn kh ca
lun án ch tp trung xây d     giá tình trng d b tn
i khí hi vi trng trt.
6
ng chính ca bii khí hn trng trt có th bao gm:
- n nguc s dng cho trng trt;
- i thi k ng ca cây trng;
- u cây trng;
- Phát sinh dch bnh.
Luận án chỉ tập trung vào tác động của biến đổi khí hậu đến sử dụng
nước cho trồng trọt nói chung. ng khác ca bii khí hu s 
cp trong phn kin ngh      xu ng nghiên cu trong
ng lai.

4.2. Phạm vi nghiên cứu
Xét theo khía cng cng bng sông Hng có th chia
làm hai vùng:
- Vùng 1: B ng ca bii khí hng cc
bin dâng, bao gm các tnh, Hi Phòng, Ninh Bình, Thái Bình
- Vùng 2: B ng ca bii khí hu nói chung, bao gm các tnh: Hà
c Ninh, Hà Ni.
    u kin t nhiên ca
tng vùng, luận án chỉ chọn các tỉnh sau đây cho từng vùng để nghiên cứu thí
điểm:
- nh, Hi Phòng
- Vùng 2: Hà Nam, H
i vi tng vùng, Lun án tp trung nghiên cu  2 cp là cp tnh và cp
xã (cng). Bii khí hng trên mt quy mô không gian rng ln
vì v c s khác bit ca bii khí hu thì cp nh nht cn phi

xem xét là cp tnh/thành ph. Tuy nhiên bên cng là cp chu nh
ng trc tip và các bin pháp u tiên là phi cho bn thân cng
chna, trong hu ht các k hoch, chic nhm ng phó vi
bii khí hu ca cp qup tnh thì vic ng phó vi bii
khí hu da vào cn yu t
kh ng thì cn tp trung và xem xét  cp cng.




7
4.3. Mốc thời điểm đánh giá
Kch bn bii khí hc bin dâng cho Vit Nam cung cp kch
bn theo tng thp k, gm 9 mc thi gian t luận án
chọn 2 mốc thời gian để đánh giá đó là thời điểm hiện tại và vào năm 2030. S
liu ti mc thc thu thp và phân tích t các chic và quy
hong phát trin sn xut nông nghin kinh t xã
hi cc nghiên cu.
V. Cấu trúc của luận án.
Cu trúc ca lun án gm các phn chính vi ni dung c th 
Mở đầu
Phân tích s cn thit cho nghiên cu xây d
trng d b ti khí hn sn xut nông nghip. T 
nh mc tiêu ca lun án, cách tip cng và phm vi ca nghiên
cu.
Chương I: Tổng quan phương pháp đánh giá tình trạng dễ bị tổn
thương do biến đổi khí hậu.
Mc tiêu cm tng quan và h thng hóa các khái nim,
ng d b ti khí hu trên th gii
i Vit Nam, t m và tn ti c

pháp này. Kt qu  iá t     cho vic xây d  
ng d b ti khí hn nhu cc phc v
trng trt  
Chương II: Nghiên cứu xây dựng phương pháp và quy trình đánh giá
tình trạng dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu đối với nhu cầu nước phục vụ
trồng trọt
Mc tiêu cng
d b ti khí hn sn xut nông nghii vi
nhu cc phc v trng trt nói riêng d ng quan ca
n này cung c khoa hc và thc tin cho vi xu
pháp da trên mt ra ca lua trên các khái nim và
thut toán xây dng ch s tình trng d b tii khí hu. Bên cnh
c xây dng công c h tr cho vi
trng d b t    i khí hu (Phn mm CVASS). Kt qu ca
8
ng d b tn
 ch s th hin tình trng d b tn mm h tr 
Chương III: Kết quả đánh giá tình trạng dễ bị tổn thương do biến đổi
khí hậu đối với nhu cầu nước phục vụ trồng trọt tại một số tỉnh điển hình vùng
đồng bằng sông Hồng.
Ni dung cc áp d h tr
n mc xây dng   m tình
trng d b ti khí hi vi nhu cc phc v trng trt
ti tnh, Hi Phòng, Hà Nam và Hc phân tích kt qu 
m nhm kim tra tính kh thi c h tr
ng vào thc t. Kt qu cp kt qu xây
dng b ch s tình trng d b t t c b b, biu
 tình trng d b ti khí hi vi nhu cc phc v
trng trt ti các tnh nghiên cm.
Kết luận và hướng phát triển các nghiên cứu tiếp theo

Ni dung ct qu nghiên cc mc
u qu, tính kh thi và kh 
rng kt qu nghiên cu sang vùng khác hoa, kt qu
ca nghiên cu g n mm h
tr ng d b tt lun c p trung
m và tn ti c h tr khi áp dng
vào thc t và t  xut kin ngh ng nghiên ci nhm khc
phc nhng tn t
Tài liệu tham khảo
Cung cp danh sách các tài liu tham khc s dng trong nghiên cu.
Phụ lục
Cung cp các tài liu, các tính toán b tr h tr cho vic nghiên cu, tính
toán.
9
CHƯƠNG I TỔNG QUAN PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ TÌNH
TRẠNG DỄ BỊ TỔN THƯƠNG DO BIẾN ĐỔI KHÍ
HẬU


1.1. Biến đổi khí hậu và tác động của biến đổi khí hậu tại Việt Nam
1.1.1. Biểu hiện biến đổi khí hậu, nước biển dâng tại Việt Nam
 Vi, nhi ng 0,5
o
C
trên phm vi c ng gim  phía B phía Nam
lãnh th [4].
Mi nhi ci trên toàn Ving trong khong t
-3
o
n 3

o
C. Mi nhi cc tiu ch yng trong khong -5
o
C
n 5
o
C. Xu th chung ca nhi ci và cc ti a nhit
 cc tii nhi ci, phù hp vi xu th chung ca bin
i khí hu toàn cu.
     -        i
  các vùng khí hu phía Bnh m  các vùng khí hu phía
-X) gim t 
n din tích phía Bn 20%  các vùng khí
h din bin cng  
 phía Nam và gim  phía Bc. Khu vc Nam Trung B
nh nht so vi các
vùng khác  c ta, nhi
Bảng 1.1:

Mức tăng nhiệt độ và mức thay đổi lượng mưa trong 50 năm qua
ở các vùng khí hậu của Việt Nam
Vùng khí hậu
Nhiệt độ (
O
C)
Lượng mưa (%)
Tháng
I
Tháng
VII

Năm
Thời
kỳ XI-
IV
Thời
kỳ V-X
Năm
Tây Bc B
1,4
0,5
0,5
6
-6
-2
c B
1,5
0,3
0,6
0
-9
-7
ng bng Bc B
1,4
0,5
0,6
0
-13
-11
Bc Trung B
1,3

0,5
0,5
4
-5
-3
Nam Trung B
0,6
0,5
0,3
20
20
20
Tây Nguyên
0,9
0,4
0,6
19
9
11
Nam B
0,8
0,4
0,6
27
6
9
(Ngun: Kch bt Nam  B TN&MT, 2011)
10

Khu v b ca bão và áp thp nhii vào Ving lùi

dn v phía Nam lãnh th c ta; s t mng gia
u hiu kt thúc mui gian gNhìn chung,
m ng ca bãng mnh lên.
Hn hán, bao gm hn tháng và hn mùa có xu th i mc
 u gia các vùng và gia các trm trong tng vùng khí hu. Hin
ng nng nóng có du hit  nhiu vùng trong c cc bit là
 Trung B và Nam B.
S liu mc t v tinh t n 2010 cho thy, xu th
c bin trên toàn bia bi
có xu th  tính cho di ven b Vit Nam, khu vc ven
bin Trung Trung B và Tây Nam B 
toàn di ven bin Vi
y, xu th mc bin cho khu vc ven bin t s liu thi
trm quan trc h v tinh là gn bc kim
chng khi so sánh gia s liu thi trm h v tinh. Kt qu so
sánh cho thy có s  ng cao v      ng ca m c
a chúng.

Hình 1.1:

Diễn biến mực nước biển theo số liệu các trạm thực đo
(Ngun: Kch bt Nam  B TN&MT, 2011)

11
1.1.2. Kịch bản biến đổi khí hậu và nước biển dâng cho Việt Nam
1.1.2.1. 
Theo kch bn phát thi thn cui th k 21, nhi 
 n 2,2
o
C trên phn ln din tích phía Bc lãnh th i 1,6

o
C  i
b phn din tích phía Nam (t ng tr vào).
Theo kch bn phát thn cui th k 21, nhi trung bình
-3
o
C trên phn ln din tích c c, riêng khu vc t n Qung Tr
có nhi i nh thp nht
   2,2-3,0
o
C, nhi  cao nh     2,0-3,2
o
C. S
ngày có nhi  cao nht trên 35
o
  -20 ngày trên phn ln din tích c
c.
Theo kch bn phát thn cui th k 21, nhi 
m bin t n trên 3,7
o
C trên hu ht dic ta.
1.1.2.2. 
Theo kch bn phát thi thn cui th k  ph
bin khong trên 6%, riêng khu vc Tây Nguyên có m     vào
khoi 2%.
Theo kch bn phát thn cui th k 
trên hu khp lãnh th. M bin t 2-7%, riêng Tây Nguyên, Nam Trung
B  i 3%. Xu th 
n nhi thi k 1980-1999  Bc
B, Bc Trung B và gim  Nam Trung B, Tây Nguyên, Nam B. Tuy nhiên 

các khu vc khác nhau li có th xut hi ng vp
i k lc hin nay.
Theo kch bn phát thi th k 
hu khp lãnh th c ta vi m bin khong 2-10%, riêng khu vc Tây
Nguyên có mng 1-4%.
1.1.2.3. 
Các kch bn phát thi khí nhà kính c la ch tính toán, xây dng
kch bc bin dâng cho Vit Nam là kch bn phát thi thp (kch bn B1),
kch bn phát thi trung bình ca nhóm các kch bn phát thi trung bình (kch bn
B2) và kch bn phát thi cao nht ca nhóm các kch bn phát thi cao (kch bn
A1FI).
Theo kch bn phát thn cui th k 21, NBD cao nht
 khu vc t n Kiên Giang trong khong t 62-82cm; thp nht  khu
12
vc Móng Cái trong khong t 49-64cm. Trung bình toàn Vit Nam, mc NBD
trong khong t 57-73cm.
Bảng 1.2:

Mực nước biển dâng theo kịch bản phát thải trung bình (cm)
Khu vực
Các mốc thời gian của thế kỷ 21
2020
2030
2040
2050
2060
2070
2080
2090
2100

Móng Cái-Hòn Du
7-8
11-12
15-17
20-24
25-31
31-38
36-47
42-55
49-64
Hòn Du-
7-8
11-13
15-18
20-24
25-32
31-39
37-48
43-56
49-65
-i Vân
8-9
12-13
17-19
23-25
30-33
37-42
45-51
52-61
60-71

i Vân-i Lãnh
8-9
12-13
18-19
24-26
31-35
38-44
45-53
53-63
61-74
i Lãnh-
8-9
12-13
17-20
24-27
31-36
38-45
46-55
54-66
62-77
-
8-9
12-14
17-20
23-27
30-35
37-44
44-54
51-64
59-75

-Kiên Giang
9-10
13-15
19-22
25-30
32-39
39-49
47-59
55-70
62-82
(Ngun: Kch bt Nam  B TN&MT, 2011)

1.1.3. Tác động của biến đổi khí hậu vùng đồng bằng sông Hồng
ng bng châu th ca sông Hng1
 Qung Ninh,
11).

0,4 m 
  
 ây-Nam
ông-B

Hình 1.2:

Bản đồ vùng Đồng bằng sông Hồng