Giải pháp hoàn thiện tổ chức quản lý hoạt động thu cước tại công ty thông tin di động

* ^^*
h^^
^>J
I?
,-^%
-s< ^"^-^iT *i»
*^ ^>
luS
^x
INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM
(leMBA)
Chirang
trinh cao hoc Quan tri
kinh
doanh Quoc te
LUAN
VAN TOT NGHIEP
• •
GIAI
PHAP
HO
AN
THIEN
TO
CHlTC
QUAN LY
HO
AT DONG THU
Cl/dC
• •
TAI

CONG TY THONG TIN
DI
DONG (VMS)
GIAI
DOAN:
2007-2011
LE
TUYET
NHUNG
IEMBA#3
THANG 05, 2007
INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM
(leMBA)
Chircng trinh
cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te
BAN LUAN VAN NAY
DU'OC NOP
CHO
TRU^OfNG
DAI HOC IRVINE (HOA KY)
VA
KHOA QUAN TRI KINH DOANH
(TRUdNG
DAI HOC QUOC
GIA
HA
NOO
BAN LUAN
VAN
LA MOT PHAN BAT

BUQC
TRONG CHU'ONG TRINH
DAO
TAO THAC SY
QUAN
TRI
KINH DOANH QUOC TE
THANG 05, 2007
Phe
duyet
ciia Chirong
trinh Cao hoc quan tri kinh doanh quoc te
Chu nhiem
chuang
trinh
Toi xac nhan rang
luan
van nay da dap
urng dugc
cac yeu cau
ciia
mot
luan
van tot nghiep
thuoc chuang trinh dao tao Thac sy Quan trj kinh doanh.
PGS-TS.
Vu Cong Ty
Chu tich Hoi dong
Chung
toi,

ky ten
duai
day xac nhan rang chung toi da doc loan
bp luan
van nay va cong
nhan ban luan van hoan toan dap urng cac tieu chuan
ciia
mot luan van Thac sy quan tri kinh
doanh.
NCS.
Tran
Phuong
Lan
Giao
vien
huong dan
Cac thanh vien Hoi dong
(Xep thu tu ten theo bang chCr cai)
TS.
Nguyin
Viet Anh
TS.
TaNgocCau
NCS.
Tran Phuong Lan
PGS-TS.
Ngo Kim Thanh
MUC
LUC
PHANMdDAU

1.
Su can thiet va y nghTa cua de tai
2.
Muc tieu cua de tai
3.
Doi tugng va pham vi nghien cuu cua de tai
4.
Phuang phap nghien cuu
5.
Tinh thuc tien va dong gop cua de tai
6. Ket cau cua de tai
CHlfONG
I: CO
sS LY
LUAN
vFfO CHlTC
VA
QUAN
LY
Cl/Qc
PHAI
THU CUA
DICH
VU TTDD TRA SAU
i.
KHAl"
"NIEM
V'E
CU'QC
PHAi THU VA

DAC
DIEM QUAN
H$
TIN DUNG
CUA DICH VU THONG TIN DI
DQNG
TRA SAU
I. Cuac
djch
vu thong tin di dong tra sau
2.
Dae
diem cua quan he tin dung trong thanh toan cuac djch vu di dong tra
sau
fl.
DAC
DIEM
"CUA
TO
CHUC
VA
QUAN
LY THU
CUQc
DICH VU
THONG TIN DI
DONG
TRA SAU
1.
Tinh chat va dac diem quan he tin dung

giu'a
cac nha cung cap djch vu vien
thong va khach hang tai cac cong ty vien thong tren
th6
giai
2.
Ti'nh
chat va dac diem cua quan he tin dung giua nha cung cap djch vu vien
thong va khach hang tai Viet Nam
ill
PHAN
LOAlf UOI
NO
1
1
I
3
3
4
4
4
5
5
5
6
7
8
9
U
IV. PHAN

LOAI
KHACH HANG
4.1.
Phan
loai
khach hang truyen thong tai Viet Nam theo cac tieu thuc
4.2.
Phan loai khach hang phuc vu quan
ly
thu cuac tai mot so cong ty
vien
thong tren the giai
V. CO CAU TO
"CHU'C
VA
MOT
SO MO
HINH
QUAN LY THU
CU'Qc
CUA CAC CONG TY VIEN THONG TREN THE
Gl6l
vA TAI VIET NAM
5.1.
Mot so mo hinh va ca cau to chuc quan
ly
tai cac cong ty vien
thong tren the giai
5.2. Mo hinh to chuc va quan ly thu cuac tai Viet Nam
Vl.

"cAc
NGHIEP
VU
CO
BAN
TRONG
to
CHLTC vA QUAN LY
THD
CU'6C
TAI cAC CONG TY VIEN THONG
6.1.
Mot so van de can thiet trong to chuc quan ly dat hieu qua
6.2. Cac nghiep vu ca ban ve hoat dong thanh toan cuac
phi
CHlJaNG
li:
THirC
TIFN
TO
CHlfc VA
QUAN LY
HOAT DOSfG THU
CU^dC
TAI CONG TY THONG TIN DI
DQNG
(VMS)
i.
Gl8i
THTIU

CHUNG
11.
MOT SO NET
CHTNH
fRONG
HOAT
DONG
"SXKD
CUA CONG TY
TRONG GIAI DOAN
HIEN
NAY
2.1.
Su menh cua doanh nghiep va tam nhin trong tuang
lai
2.2.
Cac kho khan, thach thuc
lil
HOAT DONG
THU CU'Q'C
DICH VU
fRA
SAU
fAi
CONG TY VMS
3.1.Giai
thieu chung
3.2. Muc tieu cua to chuc va quan ly thu cuac tra sau tai VMS
_ 1
12

12
18
19
19
28
33
33
35
37
37
39
39
40
41
41
42
3.3.
Phan loai no theo thai gian ng, xay dung ke hoach thu cuac va
gin
muc chi phi thu d6i vai
tung
loai ng nham thuc day hoat dong thu cung
nhu hieu qua su dung chi phi
iv. PHAN LOAi
KHACH
HANG
vQ'l
MUC TIEU QUAN LY VA TO CHLTC
THU PHU HOP
V6l TlTNG

DOI TU'ONG KHACH
HANG,
MUC DICH TAN
THU
4.1.
Quy dinh chung
4.2.
Cac chinh sach doi vai tung doi tugng khach hang
4.3.
Chi tieu phan bo
4.4.
To chuc thuc hien va trach nhiem cua cac dan
vj
4.5.
Sa do
11
nghiep vu
chinh
trong hoat dong thu cuac tai VMS
4.6.
He thong bieu mau bao cao
4.7.
He thong chi tieu danh gia hoat dong thu cuac phi
4.8.
He thong ke hoach hoa toan bo chi tieu thu cuac va to chuc quan ly thu
theo ke hoach dugc giao
V. PHAN
fiCH swot
HOAt
DONG

ttlU cUdC
TAI VMS
5.1.
Diem manh cua he thong thu cuac VMS
5.2. Diem han che
5.3.
Ca
hoi
5.4. Thach thuc trong moi truang canh tranh hien nay
CHWNG
III:
MOT
SO GIAI PHAP HOAN
THIEN
Vllc
TO
CH1?C
QUAN
LY
DE
NANG CAO HIEU QUA HOAT DONG THU
CU^dC
TAI
CONG TY VMS TRONG GIAI DOAN 2007-2011
43
46
46
48
50
51

53
54
55
56
59
60
61
62
63
66
i.
Doi
MQ'I
CAC CHINH SACH VE
CHI"
PHI THU, PHAN LOAI KHACH
HANG TRONG TO
CHUt
vA QUAN LY DOI
V6I
HOAT
DQNG
THU
CUOC
TAI
CONG TY VMS
1.
Doi mai va bo sung ca che chi
phi
2.

Chinh sach mai
\h
phan loai khach hang de to chuc quan
ly
khach hang
VIP trong hoat dong thu cuac cua VMS
3.
fh'ik
lap he thong bao cao, bao bieu, chinh sua va bo sung cac quy dinh
phu hgp vai quan
ly
thu cuac nhieu chu ky phuc vu khach hang 3 ky cuac trong
thang
IL
CA"C
GlAl
PHAP TRONG
THQI
GJAN tS'l
NHAM HOAN
tHI$N
CO
cAu
TO
CHUC QUAN LY VA NANG CAO HIEU QUA HOAT
DQNG
THU
CUCJC
1.
Giai phap ngan han (tu 2007-2008)

2.
Giai phap dai han
(2007-2011)
III
CAC
DIEU KlfiN
DE THUC
RfEN "cAc GlAl
PHAP
TREN
1.
D6i
vai Cong ty
VMS
2.
Doi vai cac ca quan nha
nuac
PHAN KET LUAN
DANH MUC TAI LIEU THAM KHAO
66
66
69
71
72
72
73
86
86"
87
88

90
DANH MUC
SO
DO HINH VE
Sa
do
1:
Mo hinh to chuc quan ly thu theo he thong phong ban chuc nang
Sa
do
2:
Sa do nghiep vu thanh toan cuac phi Cong ty Thong tin di dong - VMS
Sa
do
3-13:
So
66 11
nghiep vu chinh trong hoat dong thu cuac tai VMS
DANH MUC HE THONG
BIEU
MAU BAO CAO
Bieu
01
: Mau bien ban ban giao so lieu cuac phat sinh
Bieu 02 : Mau bien ban ban giao so lieu cuac phai thu
Bi^u
03 : Mau bien ban doi soat so lieu cuac da thu
Bieu 04 : Mau bien ban doi soat so lieu cuac da gach ng tren mang
Bi6u
05 :

Mlu
ban ke giao nhan chung tu cua To In va phat hanh thong bao cuac
vai ngan hang
Bieu 06 : Mau ban ke giao nhan chung tu To in va phat hanh thong bao cuac vai
Buu dien
Bieu 07 : Mau ban ke giao nhan chung tu T5 in va phat hanh thong bao cuac vai
To thu
true
tiep (chi ap dung cho Trung tam
1
va 3)
Bieu 08 : Mau bien ban ban giao so lieu cuac phai thu theo
dja
ban quan ly (chi ap
dung cho Trung tam 2)
Bieu 09 : Mau ban ke giao nhan chung tu cua To thu
true tilp
vai nhan vien thu
cuac
Bieu 10 : Mau phieu phat thong bao thanh toan cuac djch vu thong tin di dong
Bieu
11
:
Mlu philu dir trii
su dung hoa dan GTGT dac thu VMS
Bieu 12 : Mau so theo doi hoa dan GTGT dac thu VMS
Bieu
13
: Mau
phliu

de nghi cap hoa don GTGT dac thu VMS
Bieu 14 :
Mlu
bao cao tinh hinh su dung hoa dan GTGT dac thu VMS
Bi8u 15
: Mau bao cao tong hgp tinh hinh su dung hoa dan GTGT dac thu VMS
Bieu 16 : Mau phieu de
nghj luu
hoa dan GTGT dac thu VMS
Bi6u
17 : Mau phieu xac minh khach hang bao do
Bieu
18
: Mau bien ban xac nhan va cam ket tra ng
Bieu
19
: Mau phieu xac minh khach hang ng cuac
Bi8u
20 :
Mlu
bang ke chi tilt cac khoan ng cuac do
loi
cua nhan vien Cong ty
Bieu 21 :
Mau bang ke chi tiet cac khoan ng cuac do loi cua dai ly
Bieu 22 : Mau bang ke chi tiet cac khoan ng cuac do loi cua khach hang
Bieu 23 : Mau bang ke chi tiet cac khoan ng cuac xin tra ng dan va xin tra ng cham
Bieu 24 : Mau bang ke chi tiet cac khoan ng cuac cho xoa ng
Bieu 25 : Mau bao cao tinh hinh cong tac thu cuac
Bieu 26 : Mau bao cao tinh hinh cong tac thanh toan cuac

phi
Bieu 27 : Mau bao cao tinh hinh thu cuac phat sinh
Bieu 28 : Mau bao cao tinh hinh thu cuac ng dong
Bieu 29 : Mau bao cao tong hgp tinh hinh hoan thien
hb
so khach hang ng cuac
Bieu 30 ; Mau bao cao tong hgp tinh hinh xac minh khach hang ng cuac
Bieu
31
: Mau ban ke thu nop tien cuac
CAC
CHU^
VIET TAT
VNPT
TDBCVTVN
VMS
DTDD:
BCC
GSM
LDTK
:
T6ng
Cong ty buu chinh vien thong Viet Nam (Vietnam post and
telecom munictions)
: Tap doan buu chinh vien thong Viet Nam
: Cong ty thong tin di dong (Vietnam Mobile telecom serrices Co.)
: Dien thoai di dong
: Hgp dong hgp tac kinh doanh (Business Co-operation Contract)
: He thong thong tin toan cau (Global System for Mobible
communication)

: Lao dong thue khoan
PHAN
M6
DAU
1.
Su"
c^n
thiet va y
nghia
cua de tai
Nuac ta dang hoi nhap manh me vao
n^n
kinh
tl
khu
virc
va the giai vai dinh cao la viec
gia nhap
T6
chuc
Thuong
mai
th§
giai (World Trade Oganization - WTO) thang
11/2006.
Cung vai qua trinh hoi nhap, moi truang kinh doanh ngay cang tra nen bien
dong va mang tinh canh tranh cao. Thuc
t^
cho
thdy,

d^
phat trien
b6n
virng,
cang trong
moi truang canh tranh cao, cang doi hoi doanh nghiep cung cap thong tin di dong phai c6
ngu6n lire
tai chinh
cGng
nhu hieu qua tai chinh cao. Viec thiet
lap
mo hinh thanh toan
ggn nhe, hieu qua, quan
ly
hoat dong cua he thong thanh toan chat che,
vira
phuc vu
khach hang,
vira
dam bao tan thu cuac, giup doanh nghiep giam thieu toi da rui ro tu ng
qua han, day nhanh vong quay
v6n,
gop phan quan trong trong viec nang cao kha nang
tai chinh cua doanh nghiep.
Vien thong
la
mot nganh trong he thong ket cau ha tang cua nen kinh te quoc dan, c6 vai
tro
la
nganh kinh te

miai
nhgn cua dat nuac, phai phat trien truac mot
buac
so vai cac
nganh kinh te khac. Trong do, dich vu thong tin di dong
la
mot trong
nhCmg
dich vu vien
thong
CO
ban. Cung vai qua trinh hoi nhap va phat trien, thi truang vien thong Viet Nam
trong thai gian tai se c6 nhieu bien dong lan theo huong tu do han, ma
ciia
han. Trong
ITnli virc
kinh doanh dich vu thong tin di dong, tinh den thai diem hien nay, ngoai hai nha
cung cap lan la MobiFone va VinaPhone, da c6 them 04 doanh nghiep cung cap dich vu
la
Cong ty dien tu vien thong quan doi (Viettel), Cong ty c6 phan dich vu buu chinh vien
thong Sai gon
(S-Telecom),
Cong ty dien tu vien thong dien
lire
(EVN), Cong ty c6 phan
vien thong Ha
Ngi
(Hanoi Telecom).
Cong ty Thong tin di dong Viet nam (Vietnam Mobile Telecom Service Company -
vi§t

tit
la cong ty VMS) la doanh nghiep
true
thugc Tong cong ty Buu chinh
Viln
thong Viet
nam, nay la Tap doan
Biru
chinh Vien thong Viet nam - VNPT. Dugc thanh lap thang
1
04/1993,
su ra dai cua Cong ty VMS da danh mot
d4u
quan trong trong
sir
phat trien cua
ITnh virc
thong tin di dong noi rieng va cua nganh buu chinh - vien thong noi chung. La
doanh nghiep dau tien kinh doanh loai hinh dich vu thong tin di dong, Cong ty Thong tin
di dong da sam khang dinh dugc vi the cua minh, nhanh chong chiem
ITnh
dugc thi
truang, kinh doanh c6 lai, dua thuang hieu dich vu MobiFone tra thanh thuong hieu c6
uy tin tren thi truang.
D6n
thai
dilm
hien nay, sau 14 nam hoat dong, Cong ty VMS c6 so
lugng
thue bao gan

10 trieu, doanh thu nam 2006 dat 9500 ty
ddng
(tuang duang khoang 600 trieu USD).
Trong do, dich vu thong tin di dong tra truac c6 khoang 8,5tieu thue bao, doanh thu dat
6000 ty dong. Dich vu thong tin di dong tra sau c6 gan 1,5 trieu thue bao, doanh thu dat
tren 3500 ty dong. De quan ly, thuc hien thu cuac cho khoi lugng Ian khach hang noi
tren, Cong ty da to chuc doi ngu
lao
dong bao gom
1260
nhan vien va
lao
dong thu cuac
hoat dong tren toan quoc.
Hoat dong kinh doanh dich vu thong tin di dong tren thi truang Viet Nam canh tranh
ngay cang quyet
liet.
Cac chinh sach nham thu hut khach hang ma rgng thi truang da tao
dieu kien cho viec khach hang
Igi
dung, chuyen mang gay ng cuac lan, dong thai thu hut
mot lugng khach hang c6 thu nhap thap, cong ty TNHH lam an kem hieu qua, dan
din
mat kha nang thanh toan. Doi vai doanh nghiep, thanh toan la khau cuoi cung cua chu ky
san xuat kinh doanh, bo phan quan trong cua cong tac quan
ly.
Hoat dong nay quyet dinh
hieu qua tai chinh cua hoat dong san xuat kinh doanh
ciia
doanh nghiep. Do vay,

dk
dam
bao hieu qua san xuat kinh doanh, viec to
chuc,
quart ly hoat dong thu cuac cin phai di
truac mot buac dap ung
kjp
thai su thay doi va tang truang cua moi truang kinh doanh
dich vu thong tin di dong hien nay tai Viet Nam.
Chinh vi
nhirng
ly do tren, toi da
lira
chgn de tai "Giai phap hoan thien to
chirc
quan
ly
hoat dong thu
cu-o-c
tai Cong ty Thong tin di dong (VMS) giai doan: 2007-2011".
Day la de tai c6 y
nghia
thiet thuc doi vai hoat dong thu cuac tai Cong ty.
2.
Muc tieu
ciia
de tai
Tren ca so nghien cuu
ly
luan chung ve to chuc doanh nghiep, quan ly lao dong, ket

hop voi tinh chat dac thu cua
ITnh virc
dien thoai di dong, thuc trang thu cuac hien nay
cua Cong ty Thong tin di dong, de tai dugc xay dung nham:
- He thong hoa cac ca so ly luan ve hoat dong thu cuac va thuc tien boat dong thu cuac
tai cac Cong ty Vien thong tren the giai va tai Viet Nam.
- Dinh huong hoat dong thu cuac phi cua Cong ty Thong tin di dong trong tinh hinh mai
- Xay dung va hoan thien cac quy trinh nghiep vu nham nang cao hieu qua hoat dong thu
cuac tai Cong ty VMS.
- De xuat mot so giai phap hoan thien mo hinh to chuc, quan ly bg may thu cuac trong
toan Cong ty.
3.
Doi
tu'ong
va pham vi nghien
ciru
cua de tai
3,
L
Mot so cong ty vien thong tren the
gi&i
va tai
Viet
Nam
3JA
Cong ty vien thong tren the
gi&i:
- Cong ty vien thong Singtel tai Singapore
- Cong ty vien thong Bill Express tai Austraylia
- Cong ty vien thong Huawei Technologies tai Trung quoc

J,
7.2 Cong ty vien thong tai
Viet
Nam:
- Cong ty dien tu viln thong quan doi Viettel
- Buu
dien Ha
Noi
3,2, Cong ty Thong tin di dong
D§
tai nghien cuu viec
t6
chuc va quan ly hoat dong thanh toan cuac phi
ciia
Cong ty
Thong tin di dong trong giai doan tu nam 1993-2006,
dk xuk
cac giai phap nhim hoan
thien va nang cao hieu qua viec to chuc va quan
ly
hoat dong thanh toan cuac phi cua
Cong ty trong thai gian tai
(2006-2011).
4.
Phu'ang
phap nghien
cu'u
- Phuang phap phan tich, liet ke, so sanh va
dir
bao

- Phuang phap tong hgp, mo hinh hoa
5. Tinh
thu-c
tien va dong gop cua de tai
- He
thdng
hoa nhung
ly
luan ca ban ve boat dong to chuc, quan ly he thong thu cuac phi
- Tren ca sa boat dong thuc tien, thuc trang cong tac thu cuac phi tien hanh phan tich
danh gia hieu qua hoat dong. Dong thai mo hinh hoa toan bg qua trinh quan ly.
- De xuat phuang an, giai phap hoan thien viec to chuc, quan ly boat dong thu cuac trong
thai gian ngan han tu 2006-2008 va dai ban den
2011
vai muc tieu nang cao hieu qua he
thong thu cuac va dap ung dugc
toe
do phat trien doanh thu va thue bao cua Cong ty
Thong tin di dong.
6. Ket cau cua de tai: bao gom 5 chuang
- Phan ma dau. Giai thieu chung va neu tinh cap thiet, y nghTa cua de tai.
- Chuang I: Ca sa ly luan ve to chuc, quan ly hoat dong thu cuac
phi
dich vu thong tin di
dong
- Chuang II: Tinh hinh thuc te boat dong thu cuac tai Cong ty Thong tin di dong
- Chuang III: Mot so giai phap hoan thien viec to chuc, quan ly hoat dong thu cuac trong
giai doan
2006-2011.
Lg trinh thuc hien cu the.

- Phan ket
luan
CHirONG
I
CO
S6
LY LUAN VE TO
CHlTC
VA QUAN LY
CU'OfC
PHAI THU CUA DICH
VU TTDD TRA SAU
I- Khai niem ve
CU'Q'C
phai thu va dac diem quan he tin dung cua djch vu thong tin
di dong tra sau:
1,
CU'Q'C
dich vu thong tin di dong tra
sau .
Cac nha khai thac dich vu thong tin di dong tren the giai tao ra cac nhom hinh thuc dich
vu thong tin di dong dua tren cau
true
cuac va hinh thuc thanh toan cuac nhu sau:
- Nhom dich vu thong tin di dong tra truac: khach hang mua the c6 menh gia nap
vao tai khoan rieng trong he thong va su dung cuac trong giai han tien nap. Co
nhieu
loai
dich vu tra truac: dich vu tra truac thue bao ngay, thue bao chi nghe va
nhan tin,

- Nhom dich vu thong tin di dong tra sau: la djch vu thong tin di dong cho phep
khach hang su dung cuac truac,
cu6i
moi ky (thuang la mot thang), nha khai thac
dich vu
t6ng
hgp cuac va thu tien cua khach hang. Nhung khach hang
lira
chgn
hinh thuc dich vu nay thuang la khach hang c6 muc su dung cuac cao trong
thang,
CO
nhu cau su dung
lau
dai va
6n
dinh.
Khi cung
dp
dich vu cho nhung thue bao tra sau se
xuit
hien quan he tin dung: cung
c4p
dich vu truac va thu tien cuac sau. Day la khoan cuac phai thu cua cac thue bao tra sau
ma khach hang c6 nghia vu thanh toan cho doanh nghiep vien thong tren ca so thoa
thuan cua Hgp ddng cung
cdp
dich vu thong tin di dong tra sau.
S6 ti§n
cuac dugc tinh

theo ca
c^u
cuac cua dich vu thong tin di dong tra sau bao
g6m
hai khoan ca ban: cuac
thue bao thang va cuac su dung dich vu.
(1)
Quan ly nha rui ro vien thong - Australian institute of Management - 2006.
S6
cuac phi ng lau khong thu dugc dung han ggi la cuac na dong. Cuac ng dgng mac du
da don d6c, thuc hien nhieu bien phap xu ly nhung van khong c6 kha nang thu hoi ggi la
cuac na
kho
ddi.
2.
Dac diem cua quan he tin dung trong thanh toan
CU'Q'C
dich vu di dong tra sau
'
:
Phuang thuc ban hang thanh toan sau dua tren
co
so tin dung cung cap dich vu hay hang
hoa cho khach hang bay gia
dl
doi lay mot cam ket thanh toan tai mot thai diem xac dinh
trong tuang lai.
Ban
ch4t
cua hinh thuc

tin
dung nay la
sir
tin nhiem, dieu do c6 nghTa la cac yeu to ve
than nhan cua cac chu
th§
trong giao dich tin dung
luon
dugc cac ben giao dich xac dinh
diu tien
{vk
nguyen tic).
D6i
vai quan he
tin
dung trong cung cap dich vu thong tin di
dgng,
dd
su dung cuac thong tin di dgng (thoa thuan cua cac ben tham gia tin dung) can
CO sir
dam bao bang the chap tai san, tien von, tien dat cgc hoac cac loai tin chap (giay to,
khI
uac )
Do la nhirng can cu danh gia su
tin
nhiem doi vai khach hang vay hay ben
bao
lanh
kha nang tra ng cua ho. Ben vay phai c6 day du cac dieu kien sau:
• Co nang

lire
phap
luat
dan
sir
doi vai ben vay la phap nhan.
• Co nang
lire
phap
luat
dan
sir
va nang luc hanh vi dan
sir
doi vai ben vay la
cac ca nhan.
Viec ung truac dich vu cho khach hang vay va thu hoi von sau do cua dich vu thong tin
di dgng tai Viet Nam thuang cho vay khong c6 dam bao bang tai san. Viec vay cua dich
vu thong tin di dgng cua khach hang khong can cu vao tai san dam bao ma a day chu
doanh nghiep se
lira
chgn khach hang cho vay va c6 bao lanh bang tin chap (vi du: chung
minh thu nhan dan, so ho khau, giay phep kinh doanh).
Trong giao dich
tin
dung cua dich vu thong tin di dgng c6 mot yeu to can ban la khoang
thai gian
giiia
hanh vi chuyen giao dich vu (cho vay) va hanh vi hoan tra tien, do
la

khoang thai gian chua nhieu rui ro va c6 tac dgng
true
tiep den kha nang thu hoi von vay
*''
Cac quy
^inhphap
luat ve dich vu, cho
thue,
uy
thac,
thanh
toan,
Nxb Lao
dgng,
Ha Noi, 1998.
*^'
Quan ly nha rui ro vien thong - Australian institute of Management - 2006.
cua cac doanh nghiep thong tin di dgng. Cac rui ro bi anh huong day
chuyen true ti^p
cua
mgi boat dgng cua
ndn
kinh
tl
(vi du: gia ca, gia xang diu, thi truang chung khoan, ).
Ngoai ra con bi anh huong
boi
moi truang khach quan (thien tai, bao
lut,
hoa hoan )

Viec cho vay khong c6 dam bao
bing
tai san rat de bi that thoat do cac hanh vi
lira
dao
hay c6 tinh chay y khong thuc hien nghia vu tra ng. Day ciing la mot diem yeu cho thay
cac doanh nghiep cm c6 nhung dieu kien ve to chuc va quan ly chat che nham dam bao
quyin Igi
cua cac ben, cua
nhijng
chu the tham gia giao dich tin dung va cho
sir
an toan
lanh manh ve tai chinh doanh nghiep.
II-
Dac diem cua to
chirc
va quan ly thu
CU'Q'C
phi dich vu thong tin di dong tra sau'
'
T6
chuc va quan ly cuac phai thu nham muc dich quan tri tot cac khoan ng ngay tu dau.
Neu sam xac dinh dugc cac rui ro va su gian lan cua khach hang se c6 nhung boat dgng
toi thieu hoa
sir
tham hut va toi da hoa nguon thu. Du doan chinh xac nhung nil ro - gian
lan cua khach hang ngay tu dau va
nhiing
rui ro ng kho doi tiep theo

la
hoan toan c6 the.
Nhiing
giai phap quan ly to chuc va nhung hoat dgng thu cuac phi -
nhimg
giai phap tot
giup nha cung cap dich vu vien thong phan biet dugc nhirng khach hang chan chinh de c6
bien phap
CSKH
phuc vu toi uu va nhirng khach hang co tinh gian lan de c6 bien phap
chan chinh tranh nguy co rui ro cao.
Sir
canh tranh khoc liet cua
thj
truang thong tin di dgng tao dieu kien de
nhilu
khach
hang thay doi nha cung cap- bo khong thanh toan cac hoa don. Hien nay vai
sir
quan ly
bat cap cua nen hanh chinh tao nhung ke ha luat phap, tao ca hoi cho nhung khach hang
khong tot
CO
tinh gian Ian cuac ng. Gian lan va nhung thiet hai ve
nhiing
khoan ng kho
doi tren toan The giai hang nam uac tinh 40 ti USD, dang tra thanh mot
vkn
de nghiem
trong doi vai nganh vien thong tren toan the giai. {So lieu do Austraylia Institute of

Management cung cap thang 4/2006).
(1)
Quan ly va thu hoi cuac phi- thuc tien va kinh
nghiem.
APMG dao tao tai VMS-2006.
Sir
tang truang dot nggt
nhijng
khoan cong ng kho doi lam
mk
tac dung cua nhirng quy
du phong gian lan. Phuang thuc ban hang thanh toan tra sau dua tren tin dung - cung cap
dich vu cho khach hang bay gia de doi lay
sir
hua hen chi tra sau nay - cang ma rgng thi
kha nang rui ro trong thanh toan cang nhieu.
Viec su dung tin dung trong quan he kinh doanh
th6
hien
sir
tin tuang cua cac nha cung
cap dich vu - hang hoa ddi vai khach hang. Ngugc lai, khach hang cam ket thanh toan
bing
cac hinh thuc thanh toan
bang tiln
mat, the tin dung hoac
chuyin
khoan, v.v Viec
khach hang thuc hien nghTa vu thanh toan sau khi da su dung dich vu do la
sir

gan bo su
dung dich vu vai muc dich lau dai.
Ket
luan:
Quan he tin dung trong dich vu thong tin di dgng tra sau la moi quan he tuang
ho
CO
muc dich su dung dich vu lau dai
hd
trg lan nhau
giira
nha cung cap dich vu va
khach hang.
1.
Tinh chat va dac diem quan he tin dung giira cac nha cung cap djch vu vien thong
va khach hang tai cac cong ty vien thong tren the
giol*
*:
• Quan he tin dung dugc hinh thanh va xay dung tren ca sa co
sir
dam bao bang
tien von (so du tren tai khoan tai Ngan hang), tien dat cgc, bao lanh cho vay
cua he thong ngan hang (day la nhung khoan tin dung c6 dam bao bang tai san).
- Hinh thuc thanh toan ng chu yeu su dung cac hinh thuc thanh toan dien tu nhu the
Visacard, Mastercard, Intemetbanking
- Moi quan he thanh toan ba ben: chu yeu thanh toan qua he thong ngan hang, con lai
10%
thanh toan ng bang tien mat va chuyen khoan (so lieu do Singtel) cung cap.
• Hoat dgng thu cuac chu yeu dugc su dung cac phuang phap thanh toan dien tu,
mang

luai
ban hang va he thong ban le den nguai tieu dung dugc su dung trong
moi quan he giua hai nha cung cap dich vu va khach hang.
*''
Quan ly va thu hSi
cu&c
phi
-
thuc tien va kinh
nghiem.
APMG dao tao tai VMS-2006.
Khach hang
Ngan hang
To
churc
tin dung
Dai ly, diem thu
Tom lai, quan he
tin
dung cua cac cong ty vien thong tren
thi
giai chu
y§u
dugc xay
dung tren cac co sa:
- Co dam bao
b^ng
v6n,
tai san
thi

chip, bao lanh thanh toan cua cac to chuc tin
dung, bao lanh thanh toan cua ngan hang (cho vay co the chap)
-
Mdi
quan he
3
ben: khach
hang,
doanh nghiep viln
thong,
to chuc tai chinh tin dung.
- Co he thong phap ly cua nha nuac ho trg manh
- Chu yeu su dung hinh thuc thanh toan dien tu, tu dgng
- Trinh do va y thuc chap hanh
luat
phap cua cac ben tham gia dat muc do an toan
cao cho boat dgng kinh doanh cua cac cong ty vien thong.
2.
Tinh chat va dac diem ciia quan he tin dung giira nha cung cap djch vu vien
thong va khach hang tai Viet nam:
Cung cap dich vu va tra tien sau trong moi truang kinh doanh hien nay tai Viet Nam tiem
an ty le phan tram that thoat rat cao. Tren 95% giao dich tin dung cua nha cung cap dich
vu thong tin di dgng doi vai khach hang tai Viet Nam dugc thuc hien tren ca sa tin chap
(can cu tren giay to dugc cap do he thong quan ly hanh chinh). Viec tra tien sau
ciia
khach hang luon chua dung nhijng rui ro. Doanh nghiep phai ganh chiu nhirng nii ro
trong cugc song
ciia
khach hang, trong kinh doanh (pha san, giai the doanh nghiep, thien
tai,

bao lut )
NhOng
nii ro nay khong c6 ty le phan
bd d6ng dIu
theo tung vung, khong
theo thai gian va kho du doan.
Co so
dl
xac dinh m6i quan he tin dung giua Doanh nghiep cung cap dich vu thong tin di
dgng va khach hang la:
-
D6i
vai ca nhan: chung minh thu nhan dan va so ho khau.
- Doi vai khach hang la phap nhan:
gi4y
phep kinh doanh,
gi4y
chung nhan xac dinh dia
chi cua tru so phap nhan dong tai dia ban do chinh quyen dia phuang cap.
Trong khi do, bg phan cac thue bao khach hang c6 dia chi tren so ho khau khong dung
vai thuc
tl
(do viec quy hoach lai do thi, giai toa, cap moi so nha, ) co ty le cao. Do do
khong
thi
xac dinh ro dia chi danh tinh
ciia
nhirng
nguoi
a tren khu vuc giai toa. Hien

nay, Viet Nam dang c6 nhung cai
each Ion
trong quan ly hanh chinh -
nhihig
diem chua
nhk
quan trong Luat Quan ly hanh chinh la nhung nguyen nhan gay kho khan cho viec
thuc hien nghTa vu quan ly trong moi truang tin dung Viet Nam, tao dieu kien de khach
hang tron tranh trach nhiem thanh toan ng.
Moi he cung cap tin dung
ciia
doanh nghiep va khach hang con chiu tac dgng boi chinh
sach
vT
mo cua Nha nuac doi vai viec phat trien kinh te nhieu thanh phan. Dieu nay the
hien trong viec quan ly hanh chinh mot
each
bat cap. Lay mot vi du nhu mot ca nhan co
tu hai den ba chung minh thu nhan dan, co dia chi ho khau a mot nai nhung sinh boat,
lam viec tai dia phuang khac. Doi vai truang hgp nay, thuc hien quan he tin dung ro rang
gap nhieu kho khan. Trong qua trinh doi mai nen kinh te, viec thanh lap; sat nhap; giai
toa hay giai the mot dan vi kinh te hay viec quan ly Nha nuac dugc thuc hien tai cac ca
quan co tham quyen khong co moi quan he ro rang doi vai cac don vi co lien quan. Dieu
nay gay kho khan lan trong moi truang tin dung tai Viet Nam.
Hieu
lire
phap luat trong doi song kinh te xa hoi a nuac ta ciing nhu dan tri chua dat
din
muc do dam bao an toan cho hoat dgng kinh doanh co su dung tin dung trong quan he
10

giua Doanh nghiep va khach hang. Nhieu ca nhan, doanh nghiep, to chuc kinh te - xa hoi
va
CO
ca doanh nghiep nuac ngoai co tinh khong thuc hien nghia vu tra ng gay nhieu mau
thuan phat sinh
giiia
Doanh nghiep cung cap dich vu thong tin di dgng va khach hang.
Nhiing
mau thuan nay khong dugc hoac khong kip dieu chinh bang phap luat.
Tu nhung dac diem va moi quan he
ciia
tin dung trong cung cap dich vu thong tin di dgng
vai thi truang kinh te Viet Nam da dat yeu cau doi vai cac nha cung cap dich vu thong tin di
dgng can co
sir
to chuc va quan
ly
chat che trong qua trinh thu cuac phi dich vu.
Tom lai, dac diem thanh toan va tin dung trong viec cung cap dich vu thong tin di dgng
tai Viet Nam c6 mot so net chinh sau:
- Thanh toan bang tien mat chiem tren 90%
Sii
dung con nguai di thu cuac la chu yeu.
- Moi quan he tin dung chu yeu dien ra giira hai ben: nha cung cap dich vu va
khach hang.
Quan he tin dung xay dung tren ca so tin chap (chung minh thu, ho khau, )
Y thuc chap hanh luat phap
ciia
khach hang khong dam bao an toan cho quan he
tin chap trong thanh toan cuac

- Ho trg phap
ly,
nhu tu phap, toa an, cong
an,.,
co hieu qua rat
thip.
Ill-Phan loai
tuoino-****^*:
- Muc tieu
ciia
phan loai tuoi ng: gan chi phi thu vao doanh thu
ciia timg
loai ng
ciia
khach hang, chi tieu giam ng
ciia
tung tuoi ng
ciia
khach hang co chi phi cho
phii
hgp.
De theo doi va kiem soat tai chinh, quan
ly
thu hoi ng dugc chat che, cac cong ty vien
*'*
Quyet dinh so
2739/QBKT-TKTC
ngay
22/8/2003
cua Tong Cong ty

Bitu
chinh vien thong Viet Nam vi
viec ban hanh che do bao cao thong ke ap dung doi vai cac thanh
vien
VNPT.
^^' Van ban
930/KTrKTC-
20/9/1995 - Tdng Cong ty Buu chinh
viin
thong Viet Nam
-
Cong ty thong tin di dong
11
thong chia tong khoi lugng ng theo tung ky hay thai gian ng de quan ly thu gan vai muc
tieu doanh thu, quan ly chi phi, ke hoach giam % ng tung tuoi ng.
3.1,
Cu&c
na 30 ngay: la tong so chua tra
ciia
cuac phat sinh cua cac thong bao cuac da
phat hanh trong vong 30 ngay.
3.2,
Cu&c
na 60 ngay. la tong so chua tra
ciia
cuac phat sinh
ciia
cac thong bao cuac da
phat hanh trong vong 60 ngay.
3.3,

Cu&c
na 90 ngay: la tong so chua tra
ciia
cuac phat sinh cua cac thong bao cuac da
phat hanh trong vong 90 ngay.
3.4,
Cu&c na tren 90 ngay. la tong so chua tra cua cuac phat sinh
ciia
cac thong bao
cuac da phat hanh tren 90 ngay.
3.5,
Tong
cu&c
na nam n (nam hien tai)
3.6,
Tong
cu&c
na phai thu
Viec phan loai tuoi ng theo thai gian giup doanh nghiep
len
ke hoach thu cuac chi tiet va
hieu qua.
IV- Phan loai khach hang:
4.1.
Phan loai khach hang truyen thong tai Viet Nam theo cac tieu
thirc*'*:
Muc tieu
ciia
phan loai khach hang: theo phan doan thi truang de to chuc thu - cac hinh
thuc thu, cac phuang phap thu hgp ly doi vai tung doi tugng khach hang (gan den

lich sii
ca nhan khach hang de cham soc khach hang khi thu cuac va c6
nhiirng
chuang trinh
khuyen khich thu doi vai khach hang).
Phan loai khach hang
la
phan chia khach hang theo cac yeu to kinh te chung
nhAt diing
trong mgi
ITnh
vuc, nganh nghe. Phan doan khach hang la chia khach hang theo cac
ylu
to rieng, dac
thii
trong mot
ITnh
vuc hep nhu mot dich vu. Co nhieu
each
de phan doan
khach hang trong dich vu thong tin di dgng. Tai thi truang Viet Nam cac Doanh nghiep
"^
Quyit dinh
s6
3838/QD-GCTT cua Tdng Cong ty buu chinh Viin thdng Viet Nam ngay 26/09/2002 vi
viec ban hanh quy dinh nghiep vu cham soc khach hang.
12
vien thong hien nay thuang
sii
dung 3 phuang thuc: Phan doan theo dac diem tieu

diing
cua khach hang; phan doan theo nganh nghe, ITnh vuc boat dgng
ciia
khach hang va Phan
doan theo do tuoi.
4,1,L
Phan doan theo dac diem tieu dung
ciia
khach hang
Cach phan doan nay quan tam den hai yeu to la kha nang chi tra va dac diem chi tieu
ciia
khach hang cho dich vu dien thoai di dgng. Kha nang chi tra thuang dugc xac
djnh
qua
muc thu nhap
ciia
khach hang. Ket qua cua mot cugc khao sat thi truang do VNPT thuc
hien nam
2001
cho thay ty le su dung dien thoai di dgng trong cac nhom nguai phan chia
theo thu nhap sau:
Phan doan theo dac diem tieu dung
Don
vi: VND/ thang
Nhom thu nhap
Nhom
CO
thu nhap tren 5 trieu (Dl)
Nhom
CO

thu nhap tu 3 trieu den 5 trieu (D2)
Nhom
CO
thu nhap tu 2 trieu den 3 trieu (D3)
Nhom
CO
thu nhap tu
1
trieu den 2 trieu (D4)
Nhom
CO
thu nhap duai
1
trieu (D5)
Ty
le
su*
dung
25%
15%
50%
7%
3%
Co the
thdy
ro nhung nguoi c6 thu nhap cang cao thi ty le su dung dien thoai di dgng
cang cao. Mot diem quan trgng nua la so lieu djch vu trong nhieu nam nay cho
thiy
khach hang co 2 xu huong chi tieu: chi tieu deu dan va chi tieu bat thuang. Cac khach
hang trong nhom thu nhat danh gan nhu co dinh mot khoan chi phi cho dich vu dien

thoai di dgng. Khach hang thugc nhom
thii
2 thi
sii
dung dich vu mang tinh "thai
vu"hay
13