Tải bản đầy đủ (.pdf) (138 trang)

So sánh các thành ngữ, tục ngữ liên quan đến cách ăn cách mặc trong tiếng Hán và tiếng Việt

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.5 MB, 138 trang )

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA NGÔN NGỮ HỌC
======================



L Dim Kit
(LI YAN JIE)


SO SA
́
NH CA
́
C THÀNH NGỮ, TC NGỮ LIÊN QUAN ĐN
CCH ĂN CCH MC TRONG TIÊ
́
NG HA
́
N VA
̀
TIÊ
́
NG VIÊ
̣
T



LUÂ


̣
N VĂN THA
̣
C SI
̃
NGÔN NGƢ
̃
HO
̣
C

Hà Ni, 2012



ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA NGÔN NGỮ HỌC
======================

L Dim Kit
(LI YAN JIE)

SO SNH CC THÀNH NGỮ, TC NGỮ LIÊN QUAN ĐN
CCH ĂN CCH MC TRONG TIÊ
́
NG HA
́
N VA
̀

TIÊ
́
NG VIÊ
̣
T


Chuyên nga
̀
nh : Ngôn ngƣ
̃
ho
̣
c
M s : 60 22 01

LUÂ
̣
N VĂN THA
̣
C SI
̃
NGÔN NGƢ
̃
HO
̣
C

Ngƣơ
̀

i hƣơ
́
ng dâ
̃
n khoa ho
̣
c : PGS.TS. Nguyê
̃
n Hƣ
̃
u Đa
̣
t

Hà Ni, 2012

MC LC

̉
ĐU 1
Chƣơng I 4




















 4
1.1  4
1.1.1   4
1.1.2 N







 6
1.2   

 8
1.2.1   8
1.2.2  

 10
1.2.3 P


  

 12
1.3   14
1.3.1   14
1.3.2   17
1.4   21
1.4.1  t 21
1.4.2 Phân bit tc ng 



 24
Chƣơng II 28

 , 












 28

2.1  


 28
2.1.1 K 28
2.1.2   , 
 29
2.2  


 39
2.2.1 









 40
2.2.2 








  42
2.2.3 









 44
2.3 


t 47
2.3.1 


 46
2.3.2 


 49
2.3.3  








 50
2.4 


 51
2.4.1. Kt cu tc ng mt m 52
2.4.2. Kt cu tc ng hai m 52
2.4.3. Kt cu tc ng ba m 54
2.4.4. Kt cu tc ng bn m 55
2.5  , 










 55
2.5.1Con ng ta các thành ng liên quan 


 

 55
2.5.2 Con ng ta 


  liên quan 






 

 58
2.5.3 Con ng ta các thành ng liên quan 






 

 64
2.5.4 Con ng t

  liên quan 







 

 67
2.6 

 69
Chƣơng III 70








,  



















 70
3.1 Hiu bi







  70
3.1.1 Khái ni 70
3.1.2. Quan h gia ngôn ng  71
3.1.3 Giá tr ca ngôn ng  c ng i v 74
3.2 N














 , 






 76
3.3 

 82




 83
 85

















M ĐU

1. L do chn đ ti


  





 .











 , 





















 nhân dân, 





, 


. 













 , 
.  











 王者以民为
天,民以食为天 (



 , 




 ), trong














 .
 



 ,






, ,  , 

 . 








 
 . 














, 


,  







.























ng 



















  







,  







 , nên 











 . 

,


  , 






 . 










 So
, , 
.
2. Mc tch ca đ ti
  , 


 ,  



























 .
3. Nhiê
̣
m vu
̣
nghiên cƣ
́
u

















 




nhau , 





.
4. Đi tƣng nghiên cu
 , 
























,  

.
5. Phƣơng pha
́
p nghiên cƣ
́
u


















. , 











 .
6. Tƣ liê
̣
u nghiên cƣ
́
u







 







 

:
- 







 ,  , 2011
- 







 ,  , 2010

- 







 ,  , 2006
- 









 ,  ,
2007
-  , 



,  ,
2009
- T , 




, 
TP. 

, 2010
 














.
7. Bô
́
cu
̣
c cu
̉
a luâ
̣
n văn

 , , 


, 

 3 
Chƣơng 1: Mô
̣
t sô
́

́
n đê
̀
ly
́
luâ
̣
n co
́
liên quan đê
́
n đê
̀
ti
     



























, .
Chƣơng 2: Đc đim v cu trc v phƣơng thc to ngha ca
cc thnh ng , tc ng liên quan đn cch ăn c ch mă
̣
c trong tiê
́
ng
Hn v ting Vit









 




  , 










 .
Chƣơng 3: So sa
́
nh ca
́
c tc ng liên quan đn cch ăn cch mc

trong tiê
́
ng Ha
́
n va
̀
tiê
́
ng Viê
̣
t


 , 



















,  .

















CHƢƠNG I

̣
T SÔ
́

́
N ĐÊ
̀
LY

́
LUÂ
̣
N CO
́
LIÊN QUAN ĐÊ
́
N ĐÊ
̀
TA
̀
I

1.1 Vê
̀
kha
́
i niê
̣
m tha
̀
nh ngƣ
̃
trong tiê
́
ng Ha
́
n
1.1.1 Cch hiu thnh ng trong ting Hn
《辞源》解释如下:“谓古语也。凡流行于社会,可证引以表示

已意者皆是。”[13]
(《

》: 





. 










,  )
《辞海》解释如下:“古语常为今人所引用者曰成语。或出自经
传,或来从谣谚,大抵为社会间口习耳闻,为众所熟知者。”[14]
(《



》 : 

























. 










 , 


 ,  , 







 ,






.)
《汉语词典》解释如下:“谓社会上习用之古语。”[15]
(《








》 : 




















 )
《










 》 : 




















 ,  


.  :
a) 









;
b) 







, 









 , 





  [16]
《 》: 














 , 























 , 












,  .  













, 







 












,   [17]









 , 
 : 











,













 , 


















 ,  , 


 , 



















,  [9,tr12]










. 











 . 










 , 



 ,  


,  . 

 , 















.








 , 





 ? 
 , 
 .

















 , 


























.  , 










 , 


.  .
1.1.2 Nguô
̀
n gô
́
c cu
̉

a tha
̀
nh ngư
̃
tiê
́
ng Ha
́
n












 : 




 . 





 .  , 














 ,  . 项
庄舞剑, 意在沛公 (, )

《史记》
(<



>):
樊哙曰:‘今日之事何如?’良曰:‘甚急!今者项庄拔剑舞,
其意常在沛公也。


“出淤泥而不染”(  ), 




《爱莲说》
(< >):
“水陆草木之花,可爱者甚蕃。晋陶渊明独爱菊;自李唐来,
世人甚爱牡丹;予独爱莲之出淤泥而不染,濯清涟而不妖,中通外直,
不蔓不枝,香远益清,亭亭净植,可远观而不可亵玩焉。 ”
 ? 













:


 
.  . 













 .












 quan
, 
















 . 
































, 









 , 

,  u













 , 


 . 
 , 











 . 




























, 












 .



















 . 



 





 :
a) 































 , 



 , 








 







.
b)  , thông qua


,  . 



 , 



 














 , 



 , 



















. 















 , thông





, 





.
c) 









 















 ,














 .




 , 

























 . 


 , 



 . 















 , 
. 







 , 


























sau:
a. 







 .
b. 






 .
c. 













.
d. 












 .
e.  .
f. 
 .

1.2 Vê
̀
kha
́
i niê
̣
m tu
̣
c ngƣ
̃
tron g tiê
́
ng Ha
́
n
1.2.1 Cch hiu tc ng trong ting Hn










 , 


















 . 



 

 c 




, 










 , 








,  .













 1979, 
: 
















 .  , 











 [14]








, 






 .  , 
 . 










 :
a)  

.《







 》
 : 





























 . 
 dân gian, 



, 




,  ,  , danh ngôn, 



 ,





.v ;  , 




.v ,  , 



ra, 












  [4]
b)  .《 》
 , 















 



 . [18] , 
 , , 























, 




















 ,  . 

























, , 




 .
c)  . 《






》
 , 













 , 










, 














 ,  
































  ;  , 






































 , 








 ,  ,  , 




, 











 , 

 [6,tr16,17]














, ,
 , 



, 





 , 



















 .

1.2.2 Tnh cht v phm vi ca tc ng
























? 

, 





.


,  , 
 . 


 




,  . 





 , 











 ,  ,














 .









 :
a. 

















, 
;
b. 



























 ;
c.  





 ;
d. 



.










































 , 

 , 












 .



,  . 



 :


























, 





















,

























 , 




 [11,tr545] 










 
 , 















, 













.


,  .




 , 














. 






 

(鄙), 

(野), 

(里,俚) v.v 
 . 












,  .







 ,  . 








, 














, 










 .
 , 
 .  









(
 , 

 , 
 ) ra, :


,   , 


;


 ,  , 









 .




 , 
 












nhân dân , 






 , 












 .






 ,  .


 














 [5]. Quan












 ,
 .
 ,  


,  , 










. 
 , 






 , 














 




















, 




 .
1.2.3 Phân loa
̣
i tc ng tiê

́
ng Hn




,  ,  
 . ,  , 
 .
 , 
 , 









 





 , 











 , 
 . 










 ,  


, 












. 


































 ,  , 



 
. 









 , 















 ,  , 











 , nên

















.






, 












 . 























, 
, ph .











, 








 . 



















, 

,




















 . 















 , 
:
(1) B






 











 , 





, 















 , 















 .  . 


 

.  , 
. 









, 





























 . : 巧妇难为无米
之炊(



, 






 



)
(2) M













 , 














 . 




 . 





 









 ,











. 






































, 

. : 打牙祭().
(3) 







 






 . 












 .  : 哑巴吃黄连——有苦说不出(




ên 





 .)
 ——


, 




—— ——




, 











.  











 ,  . 


 , 


, 











, 







 





.

1.3 Vê
̀
kha
́
i niê
̣
m tha
̀
nh ngƣ
̃
trong tiê
́
ng Viê
̣
t
1.3.1 Cch hiu thnh ng trong ting Vit



. 












 

, 




.  , 
, 









 . 





















. 










 ,  .





, 






















 ,  , 


ng,  , 









 . 










































 





.











 , 









, ca dao
 .  : 












,  









 , 















 . 


 , 
















, 








 [18,tr21]  









 .


















 :
a.) 





 , 
 ,  , 



, 









 .
b.)  , 
 .
c. ) 























 



. [16,tr10,11,12]
 : 



























 , 





  

, 
,  , 









 
, 








.[10,tr 31]
  























:




,  ,  ,


, 
, 
. 

, 


 .
  












 :

a. 
 









 . 










 , 









 .
b.  ,
, 





.
c. , , 

, 

.
d.  .
e.  , 





 .
 , 








































. 
 , 





 . 
 ,  , 
.  











 , 

















 , 














 . 







 
















, 



 .





 .  

 ,  .  , 










. 




























,  .

1.3.2 Nguô
̀
n gô
́
c cu
̉
a tha
̀
nh ngư
̃
tiê
́
ng Viê
̣
t

×