157
1
6
TRĂN
TRUNG
MODULEIHCS 16
158
HỒ Sơ DẠY HỌC
ũ A. GIƠI THIẸU TONG QUAN
Hồ sơ dạy học là phuơng tiện quan trọng trong dạy học đuợc
nguửi GV xây dung, tích lũy, bổ sung thường xuyên nhằm nâng
cao nâng lục dạy học qua thời gian.
Tài liệu này sẽ xác định quy trình xây dụng hồ sơ dạy học ù
THCS. Hướng dẫn phương pháp sú dụng, bảo quản và bổ sung hồ
sơ dạy học. Đồng thời rèn luyện kỉ năng úng dụng công nghệ
thông tin trong xây dụng, bổ sung thông tin và lưu trữ hồ sơ dạy
học phục vụ cho việc tiếp cận các phương pháp dạy học tích cục
trong dạy học các môn học ù trường THCS.
Tài liệu được viết theo kiểu module tụ học cỏ hướng dẫn, cỏ 15
tiết (trong đỏ 10 tiết tụ học và 5 tiết học tập trung trÊn lớp). ĐỂ
học tổt nội dung module này, GV cần phải nắm vững quy định vỂ
hồ sơ dạy học ù cẩp THCS.
MỤC TIÊU CHUNG:
Giúp GV THCS xây dụng đuợc hồ sơ dạy học, bảo quân và phục
vụ cho dạy học theo quy định.
MỤC TIÊU CỤ THẾ:
- vế ỉãSi thúc: Nâng cao hiểu biết vỂ chúc năng cửa hồ sơ dạy học.
xác định quy trình xây dụng hồ sơ dạy học ờ cáp THCS. Làm rõ
phuơng pháp sú dụng, bảo quản và bổ sung hồ sơ dạy học.
- vế Í3 nổng; Rèn luyện kỉ năng xây dụng hồ s ơ dạy họ c, kỉ năng
úng dụng công nghệ thông tin trong bổ sung thông tin và lưu trữ
hồ sơ dạy học.
- vế tháỉ- âậ\ Tích cục với việc dụng hồ sơ dạy học nhằm nâng cao
chất lượng dạy học tùng bộ môn ởtruửngTHCS.
[> C. NÖI DUNG
THÖNG TIN NGUÖN
Ho so day hoc lä täp hop cac kei hoach, so sach, täi li£u chuyfcn
mön cua mön hoc duoc chuän bj truoc theo sy chi dao cua nhä
truämg vä sy phän cöng cua to chuyfcn mön giüp GV thuc thi day
hoc trong qua trinh cöng tac de dat duoc muc ti£u chät luong day
hoc da d£ ra.
Vi£c doi moi phuong phap day hoc gan li£n voi vi£c xäy dung
quan li, bäo quan ho so day cac mön hoc ö cac truöng THCS da
duoc tri^n khai tu cach däy hang chuc nam. Tuy nhifcn, d£n nay,
vi£c huong dän xäy dung, quan li sü dung ho so day hoc häu nhu
chua co buoc doi moi näo dang ke; thäm chi, möt so GV va can bo
quan li chua liieu rö va chua xäy dung duoc nhung ti£u chi cua
mot bäi hoc theo tinh thän doi moi. Truoc y£u cäu doi moi giao
due mot cach can ban va toän di£n buoc moi GV phai tim cach
doi moi xäy dung va quan li ho so day hoc. Chüng ta se nghifcn
cuu doi moi dän dän tirng cöng dban möt cua vi£c xäy dung va
quan li ho so day hoc cac mön hoc (nam bat muc ti£u bäi hoc; xäy
dung kf? hoach bäi hoc theo tinh thän moi; to chüc cho HS hoat
döng hoc täp ); ttfin toi doi moi hoän toän vi£c day vä hoc cac
mön hoc ö cäp trunghoc.
Nöi dung 1
XÄY DL/NG HO SO DAY HOC
Hoat döng 1. Tim hieu hö sd day hoc.
Thärgüm'. 2 ti^t
THÖNG TIN PHÄN HÖI
So do h£ thong ho so day hoc cua mön hoc gom
Trong đỏ:
1. Hồ so tổ chuyên môn (CM) là tập hợp các vàn bản chỉ đạo
chuyÊnmôn cửa các cẩp, những tài liệu chuyÊn môn vỂ chương
trình, khung phân phổi chương trình, các chuẩn kiến thúc kỉ năng,
mục tìÊu cửa môn học; các kế hoạch phân công dạy học, sinh hoạt
chuyên môn, dụ giử thăm lớp, đãng kí thi đua, đãng kí học tập
nâng cao chuyÊn môn nghiệp vụ H ồ sơ này do tổ trường chuy
Ên mòn chú trì xây dụng.
2. Thông tin chung là các thông sổ cho biết sơ bộ tÊn môn học, cẩp
học, lớp học, phạm vĩ chuyÊn môn, GV dạy Thông tin này do
GV bộ môn xây dụng.
3. Sổ bồi duõng chuyên môn cá nhãn (BDCMCN) là những tích lũy
ghi chép và tụ bồi dưỡng cửa GV trong các đợt lập huấn chuyên
môn, sinh hoạt chuyên môn, hoặc tụ bồi dưỡng vỂ các lĩnh vục:
- N ôi dung chương trình, tài liệu, sách giáo khoa.
- Các phương pháp dạy học, kỉ thuật dạy học tích cục bộ môn.
- Các kĩ năng dạy tích hợp, lồng ghép các nội dung giáo dục.
- Các kĩ năng sú dụng thiết bị dạy họ c bộ môn.
- Các kĩ năng sú dụng công nghệ thông tin vào dạy họ c.
- Tụ làm thiết bị dạy họ c.
- Kinh nghiệm dạy học phân hoá HS yếu kém.
- Kinh nghiệm bồi dương Hs giỏi.
- KỂ hoạch tụ b ồi dương thường xuyÊn.
- Những kinh nghiệm vỂ sư phạm, giáo dục khác.
Sổ này do GV ghi chép trong quá trình công tác nhìỂu năm.
4. Sổ dự giò là vàn bản ghi các đánh giá cửa GV vỂ tiết dạy của đồng
nghiệp theo các tìÊu chí tiết dạy nhằm rút kinh nghiệm học hối trau
dồi chuyên môn nghiệp vụ trong quá trình công tác. sổ dụ giờ do GV
xây dụng và ghi chép khi dụ giờ thăm lớp đồng nghiệp.
5. Sổ điềm cá nhãn là vân bản ghi chép tóm tất những đặc điểm cửa HS
vỂ bộ môn và các đánh giá kiểm tra thường xuyÊn và định kì trong
quá trình HS theo học môn học. sổ điễm cá nhân do GV bộ môn xây
dụng và ghi chép thường xuyén.
6. Sổ muọn thiết bị dạy học là sổ ghi chép muiơn phương tiện, thiết bị
dạy học cửa GV với nhà truững thường xuyÊn trong quá trình công
tác. sổ này do nhà truững xây dụng và quản lí.
7. Sổ báo giảng ghi kế hoạch lịch dạy học cửa GV bộ mòn theo kế
hoạch tuần, học kì và cả năm phù hợp với thời khữá biễu cửa nhà
trường. Nôi dung ghi chi tiết cho tùng tiết dạy: tÊn bài dạy, lớp dạy,
thiết bị dạy học. Nguửi phụ trách thiết bị dạy học của trường sẽ cân
cú vào sổ này để ho trợ cho GV chuẩn bị thiết bị dạy học. sổ này do
GV bộ môn xây dụng trước ít nhất 1 tuần trước thục hiện.
8. Kế hoạch bài dạy (Giáo án)
a) Giảo ản là bản kế hoạch chuẩn bị trước cửa GV, ước lượng những
hoạt động học tập cửa HS trong tiết học, đỂ xuất những tình huổng
cỏ thể gặp phải và dụ kiến cách giải quyết để giúp HS thục hiện được
mục tìÊu bài dạy. Đây là tài liệu quan trọng nhất, bất buộc đổi với
mọi GV khi dạy học. Nội dung cửa giáo án thể hiện phương pháp dạy
học cửa GV, hoạt động cửa HS, kiến thúc cơ bản.
b) Kiểu bài ảạy. Tùy tùng đặc trung môn học, cỏ những kiểu bài dạy và
cẩu trúc giáo án khác nhau. Thông thường cỏ các kiểu bài dạy sau
íÊy:
- Bài dạy lí thuyết, sây dụng các kiến thúc, kỉ năng mới.
- Bài dạy bài tập, vận dụng các kiến thúc lí thuyết vào việc giải quyết
các vấn đỂ thục tiến hoặc giải các bài tập.
- Bài dạy ôn tập, hệ thống khắc sâu lại các kiến thúc đã học.
- Bài dạy thục hành, vận dụng và rèn luyện các kỉ năng thục hành,
củng cổ các kiến thúc đã học.
- Tiết kiểm tra là dạng đặc biệt cửa bài dạy đuợc soạn theo cẩu trúc
riÊng.
Ngoài ra, tùy theo tùng môn cỏ các kiểu bài dạy ngoài thục địa, trong
phòng học bộ môn, tham quan dã ngoại
c) Mật số chú ýkhi ỉập kếhoạch bàiảạy
Giáo vĩÊnsẽ lập các kế hoạch khác nhau:
- Đổi với các tiết tổ chúc các hoạt động học tập trÊn lớp.
- Đ ổi với các tiết thục hành.
- Đ ổi với các tiết kiểm tra.
- Đổi với các tiết tổ chúc dạy học ngoài thục địa, trong phòng học bộ
môn.
- Tổ chúc tham quan dã ngoại.
Hoạt động 2. Tìm hiểu quy trình xây dựng hồ sơ dạy
học. Thờigừmi 2 tiết
THÔNG TIN PHÀN HỒI
Quy trình xây dụng hồ sơ dạy học gồm các bước:
- Bước 1: Tổ chuyên môn thảo luận trao đổi vỂ các vàn bản chỉ
đạo cửa các cẩp, xây dụng kế hoạch tổ chuyên môn bao gồm:
chương trình, sách giáo khoa, khung phân phổi chương trình,
chuẩn kiến thúc kỉ năng cửa chương trình, khung ma trận đỂ
kiểm tra, những vấn đỂ vỂ sú dụng phương tiện, thiết bị dạy
học, những ván đỂ về phương pháp dạy học, các kĩ thuật dạy
học tích cục
- Bước 2: Hoàn thiện các thông tin chung.
- Bước 3: Tìm hiểu và cập nhât sổ bồi dưỡng chuyên môn cá
nhân: Khung phân phổi chương trinh, các chuẩn kiến thúc kỉ
năng, sú dụng thiết bị dạy học, sú dụng kỉ thuật dạy học tích
cục
- Bước 4: Tìm hiểu và cập nhât sổ dụ giờ, sổ mượn thiết bị dạy
học, xây dụng sổ điểm cá nhân.
- Bước 5: Xây dụng kế hoạch bài dạy. Dụa vào thòi khữá biểu để
xây dụng sổ báo giảng.
Hoạt động 3. Xây dựng hồ sơ dạy học một môn học.
Thờigừmi 2 tiết
THÔNG TIN PHÀN HỒI
Dưới đây là minh họa hồ sơ dạy học một mòn học cụ thể ờ
trường THCS:
I. THÒNG TIN CHUNG
TÊn môn học
Lớp
Sổ tiết dạy li thuyết: Bài tập: Thục hành:
Họcld
Cấp học
Đổi tượng dạy
HọvàtÊnGV
Điện thoẹi
E-mail
Trình độ chuyÊn mòn
Trình độ tin học
Trình độ ngoại ngũ
II. KHUNG PHẦN PHỐI CHUƠNG TRÌNH
ChủđẾ Sổ tiết Li thuyết Thục hành Bải tập
Chú đỂ 1
Chú đỂ 2
Kiểm tra 1 tiết
Kiểm tra học kì I
Tổng sổ tiết trong học
kì
III. CHUẨN KIẾN THÚC, KĨ NĂNG
Tèn chủ đẾ
(chương, bài
Nhận biết
(cấp độ ỉ)
Thông hiểu
(cấp độ 2)
Vận dụng
cẩp độ thẩp
(cấp độ 3)
cẩp độ cao
(cấp độ 4)
Chủăèl
Bài dạy 1.1
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn
KTKN cần
dạt
Chuẩn
KTKN cần
dạt
Bài dạy 1.2
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn
KTKN cần
dạt
Chuẩn
KTKN cần
dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
chuẩn
KTKN cần
dạt
chuẩn
KTKN cần
dạt
Chủ ăè 2
Bài dạy 2.1
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
chuẩn
KTKN cần
dạt
chuẩn
KTKN cần
dạt
Bài dạy 2.2
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn
KTKN cần
dạt
Chuẩn
KTKN cần
dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
Chuẩn KTKN
cần dạt
chuẩn
KTKN cần
dạt
chuẩn
KTKN cần
dạt
IV. sổ TAYSỦ DỤNG PHUƠNG TIỆN, THIẾT BỊ DẠY HỌC
TÊnbài dạy 1
Đ ổi tượng áp dung
ĐiỂu kiện dạy học TrÊn lớp hay phòng học bộ môn
TÊn thiết bị dạy học
TBDH hiện cỏ —
TBDH tụlàm —
Úng dụng CNTT —
Gợi ý tổ chúc sú dụng Sú dụng với kỉ thuật dạy học tích cục nào?
Những lưu ý khi sú
dung
TÊn bài dạy 2
Đ ổi tượng áp dung
ĐiỂu kiện dạy học TrÊn lớp hay phòng học bộ môn
TÊn thiết bị dạy học
—
-
_
Gợi ý tổ chúc sú dụng Sú dụng với kỉ thuật dạy học tích cục nào?
Những lưu ý khi sú
dung
V. sổ TAY s ủ DỤNG CÁC KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH cục
TÊn KTDHTC 1
Mục ÜÊU
Đ ổi tượng áp dung
Nội dung
KTDHTC
Tổ chúc thục hiện
Những lưu ý
Phạm vĩ áp dung Tiết nào cỏ thể áp dụng được?
TÊn KTDHTC 2
Mục ÜÊU
Đ ổi tượng áp dung
Nội dung
KTDHTC
Tổ chúc thục hiện
Những lưu ý
Phạm vĩ áp dung Tiết nào cỏ thể áp dụng được?
TÊn KTDHTC 3
Mục tiÊu
Đ ổi tượng áp dung
Nội dung
KTDHTC
Tổ chúc thục hiện
Những lưu ý
Phạm vĩ áp dung Tiết nào cỏ thể áp dụng được?
VI. KẾ HOẠCH BÂI DẠY
TÊn bài dạy
Thòi lượng
Mục tìÊu bài dạy
Tích hợp
các nội
dung giáo
Kiếr1 ỉhức 1. Chuẩn KTKN 1
2. Chuẩn KTKN 2
Kĩ năng
1. Chuẩn KTKN 1
2. Chuẩn KTKN 2
3. Tích hợp các nội dung giáo dục khác (nếu cỏ)
Thải độ 1. Nội dung giáo dục 1
2. Nội dung giáo dục 2
Chuẩn bị
Thiết bị
dạy học
Phương tiện dạy học, đồ dùng dạy học, các slide,
phần mềm
Hệ thổng
các câu
hỏi
- Các câu hối tình huổng bài dạy
- Các câu hỏi kiểm tra đánh giá trÊnlóp (Phiếu
học lập)
- Các câu hối mờ rộng về nhà
Hình thúc
dạy học
Phương pháp dạy học: sú dụng các kỉ thuật dạy
học tích cục nào? Tổ chúc hoạt động nhỏm
không?
Tổ chúc các hoạt động học tập
Hoạt động cửa HS Trợ giúp cửa GV KỂt quả mong đợi
Hoạt động ĩ ( phút): Tiểpnhận nhiêm vụhọctập
Mô tả hoạt động cửa HS: tiếp
nhận, tìm hiễu ván đẺ theo
hướng dẫn, làm thí nghiệm, thảo
luận, báo cáo, trả lời câu hối, ghi
chép các kết quả.
Mô tả hoạt động cửa GV:
tổ chúc hình thúc học
tập, đặt câu hỏi, sú dụng
phương tiện, thiết bị dạy
học, phiếu học tập, điỂu
khiển hoạt động cửa HS.
Cần đạt được cái
gì sau hoạt động
1? Các năng lục,
kiến thúc, kĩ năng.
Hoạt động 2 ( phứt):
Hoạt động 3 ( phút):
Hoạt động 4 ( phút):
Hoạt động 5 c phút):
Hoạt động 6 ( phút): vận dụng
Hoạt động 7 c phút): Tích hợp cácnồi ảimggừío dục ìàiác (nếu cỏ)
VI. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH
ĐẾ 1 Bài kiểm tra khảo sátđầunămf45pjỉiífj
Mục tìÊu kiểm tra
Đ ổi tượng kiểm tra
Phạm vĩ kiểm tra
Hình thúc kiểm tra
Khung ma trận đỂ
kiểm tra
Bảng trọng
sổ
Ma trận
Câu hối và bài tập
N ôi dung đẺ kiểm tra
Hướng dẫn chán
Tổ chúc kiểm tra
ĐiỂu kiện
HĐ của GV
HĐ cửaHS
Những lưu ý khi kiểm tra
đánh giá
ĐẾ 2 Bài kiểm 45 phút
Mục tìÊu kiểm tra
Đ ổi tượng kiểm tra
Phạm vĩ kiểm tra
Hình thúc kiểm tra
Khung ma trận đỂ
kiểm tra
Bảng trọng
sổ
Ma trận
Câu hối và bài tập
N ôi dung đẺ kiểm tra
Hướng dẫn chán
Tổ chúc kiểm tra
ĐiỂu kiện
HĐ của GV
HĐcửaHS
Những lưu ý khi kiểm tra
đánh giá
ĐẾ 3 Bài kiểm tra học kì (60 phút)
Mục tìÊu kiỂm tra
Đ ổi tượng kiểm tra
Phạm vĩ kiểm tra
Hình thúc kiểm tra
Khung ma trận đỂ
kiểm tra
Bảng trọng
sổ
Ma trận
Thư viện câu hối và bài tập
N ôi dung đẺ kiểm tra
Hướng dẫn chán
Tổ chúc kiểm tra
ĐiỂu kiện
HĐ của GV
HĐcửaHS
Những lưu ý khi kiểm tra
đánh giá
ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 1
Câu hói'. Quy ữinh ra đề kiểm tra theo chuẫn kiến ihúc, kĩ
năng trong hồ soảạyhọcđưọc ứiụchiện nhưứiếnào?
Đáp án:
* Do cỏ những nội dung trong chuẩn kiến thúc, kỉ năng còn đuợc
mô tả một cách chung chung, khái quát nÊn để đánh giá đuợc kết
quả học tập cửa HS một cách khách quan, công bằng và khoa học
thì việc soạn câu hối theo chuẩn kiến thúc, kỉ năng cỏ thể thục
hiện theo quy trình sau:
- Bưóc 1: Phân loại các chuẩn kiến thúc, kỉ năng theo cáp độ nhận
thúc (Nhận biết, thông hìễu, vận dung).
- Bưóc 2: Xấc định các thao tác, hoạt động tương úng cửa HS theo
chuẩn kiến thúc, kĩ năng cần kiểm tra, đánh giá.
- Bưóc 3: Xác định một sổ dạng toán cơ bản và những sai lầm
thường gặp cửa HS khi lầm bài kiểm tra.
- Bưỏc 4: Xây dụng bảng trọng s ổ cửa bộ câu hối.
- Bưóc 5: BiÊn soạn, thú nghiệm, phân tích, hoàn thiện bộ câu hối.
* ViệcbiÊns oạn đỂ kiỂm tra cần thục hiện the o quy trình sau:
- Bưóc 1. Xác định mục đích của đỂ kiểm tra.
- Bưỏc 2. Xác định hình thúc đỂ kiểm tra.
- BLỈỔC3. Thiết lập ma trận đỂ kiỂmtra.
- BLỈỔC4. tổ hợp câu hối theo ma trận đẺ.
- Bưóc 5. Xây dụng hương dẫn chấm (đáp án) và thang điểm.
- Bưỏc 6. Xem xét lại việc biÊn soạn đỂ kiỂmtra.
Ma trận đẺ là một bảng cỏ hai chìỂu, một chìỂu là nội dung hay
mạch kiỂn thúc, kĩ nãng chính cần đánh giá, một chìỂu là các
cấp độ nhận thúc cửa HS theo các cẩp độ: nhận biết, thông hiểu
và vận dụng. Trong mỗi ô là chuẩn kiến thúc kỉ năng chương
trình cần đánh giá, tỉ lệ % sổ điểm, sổ lượng câu hỏi và tổng sổ
điểm cửa các câu hỏi. sổ luợng câu hỏi cửa tùng ô phụ thuộc vào
múc độ quan trọng của mãi chuẩn cần đánh giá, luợng thời gian
làm bài kiểm tra và trọng sổ điểm quy định cho tùng mạch kiến
thúc, tùng cẩp độ nhận thúc.
MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA
(Dừng cho loại đềỉdấĩi tra trắcnghìêm ỉdiách quan (TNKQ) hoặc tự
hiận (TL))
Nội dung Các mức độ cần đánh giá
Nhận biết Thông
hiểu
Vận dụng
TNKQ/TL TNKQ/TL TNKQ/TL
Chú đỂ 1
Sổ câu
Điểm
Chú đỂ 2
Sổ câu
Điểm
Chú đỂ 3
Sổ câu
Điểm
Sổ câu
Điểm
1 11 í rf
1
Tongso
Sổ câu
Điểm
MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA
(Dừng cho loại đềỉdấĩi tra trắcnghìêm ỉdiách quan (TNKQ) hoặc tự
hiận (TL))
Nội dung 2________________________________________________
SỬ DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN HỒ sơ DẠY HỌC
Hoạt động 1. Tìm hiểu việc sử dụng, bảo quản và bổ sung hồ
sơ dạy học.
Thờigừmi 2 tiết
THÔNG TIN PHÀN HỒI
* sủảựng:
- Giáo án được GV xây dung, cập nhât thưủrng xuyén và sú dung
trong quá trình dạy, được nhầ trưững kiểm tra thưững xuyên
theo quy định.
- Sổ báo giảng được cập nhât trước ít nhất 1 tuần khi dạy, GV và
viên chúc thiết bị dạy học căn cú để chuẩn bị các điỂu kiện bài
Nội dung Các mức độ cần đánh giá
Nhận biết Thông hiểu Vận dung
TNK
Q
TL TNKQ TL
TNK
Q
TL
Chú đỂ 1
Sổ câu
Điểm
Chú đỂ 2
Sổ câu
Điểm
Chú đỂ 3
Sổ câu
Điểm
Sổ câu
Điểm
1 11 í rf
1
Tongso
Sổ câu
Điểm
dạy.
- sổ mượn thiết bị dạy học cũng được cập nhật trước ít nhất 1 tuần
khi dạy, GV và viên chúc thiết bị dạy học cân cú để chuẩn bị các
điỂu kiện bài dạy.
- Sổ dụ giờ được GV sú dung và cập nhật thưững xuyên theo quy
định.
- s ổ bồi dưõng chuyên mòn được GV ghi chép và cập nhât ứiưủng
xuyên.
Tất các các sổ sách, kế hoạch trong hồ sơ dạy học đuợc nhà
truửng kiểm tra thường xuyên và đột xuất.
* Báo quản:
- GV cỏ trách nhiệm cập nhât và bảo quân giáo án, sổ báo giảng, sổ
dụ giờ, sổ bồi dưỡng chuyên môn.
- Tổ trường chuyên môn bảo quản kế hoạch cửa tổ chuyÊn mòn
- GV và vĩÊn chúc thiết bị dạy họ c cập nhât và bảo quân s ổ thiết bị
dạy họ c
Tất các các sổ sách, kế hoạch trong hồ sơ dạy học được GV và
nhà trưững bảo quản theo quy định.
* Bo sung:
Tất các các sổ sách, kế hoạch trong hồ sơ dạy học được GV cập
nhât bổ sung theo quy định.
Hoạt động 2. Tìm hiểu các năng lực cãn thiết ở người giáo viên
trung học cơ sở trong xây dựng và phát triển hồ sơ dạy học.
Thờigừmi 1 tiết
THÔNG TIN PHÀN HỒI
Trước yêu cầu xây dung và phát triển hồ sơ dạy học ờ trưững
THCS, đòi hỏi nguửi GV phẳi đuợc bồi dương nâng cao nâng lục
tổ chúc dạy học:
178
- GV phẳi biết tìm kiếm, nghĩÊn cứu thông tin mỏi, tài liệu tham
khảo, các tình huổng úng dung trong thục tiến để rèn luyện cho
HS. ĐỂ bất nhịp
được với đổi mói cửa giáo dục phổ thông và sụ phát triển cửa khoa
học công nghé, người GV phải tìm kiếm tài liệu tham khảo, nghìÊn
cứu thông tin. Trong điỂu kiện thông tin bùng nổ, tài liệu nghìÊn cứu
đa dạng, phong phú người GV phải cỏ nàng lục tìm kiẾm lụa chọn tài
liệu, nghìÊn cứu thu nhận, xủ lí thông tin, mỏi đem lai kết quả. Mặt
khác, để rèn luyện HS úng dụng kiến thúc vào thục tiễn, GV phải biết
tìm kiếm các tình huổng úng dụng.
- GV phải được bồi dưỡng nâng cao năng lục tổ chúc thục hành, ngoại
khoá, sú dụng các thiết bị dạy học. GV phải biết sấp xếp và sác định
rõ múc độ cho các hoạt động thục hành, các hoạt động ngoại khoá,
xác định những yÊu cầu cụ thể và nội dung hoạt động tương úng
cùng các hướng dẫn cần thiết vỂ tổ chúc các hoạt động này. GV cũng
phải cỏ năng lục sú dụng các phương tiện dạy học nhất là phuơng tiện
công nghệ thông tin để phát huy vai trò quan trọng của nỏ trong quá
trình dạy học.
- GV phẳi cỏ kĩ nàng, kỉ thuật dạy học phù hợp yéu cầu đổi mỏi
phuơng pháp dạy học. ĐỂ thục hiện đuợc phuơng pháp dạy học tích
cục hoá hoạt động học tập của HS, GV cần phải cỏ những kỉ nàng, kỉ
thuật dạy học phù hợp. Đỏ là những kỉ năng dạy học mỏi đã đuợc
giới thiệu nhưng chưa được phổ biến trong tất cả GV như: kỉ năng
dạy học hợp tác theo nhỏm nhỏ, kỉ nàng sú dụng phương tiện dạy học
như một đổi tương giáo dục, kĩ năng sú dụng các phương tiện nghe
nhìn phục vụ cho dạy học, kỉ năng sú dụng công nghệ thông tin vào
dạy học, kỉ năng làm các bộ công cụ đánh giá kết quả học tập
Những kỉ năng dạy học GV đã cỏ nhưng nay cần phải đổi mới như: kỉ
179
năng tổ chúc các hoạt động dạy học, kỉ năng lập kế hoạch bài học, kỉ
thuật đặt câu hỏi, kỉ năng huỏng dẫn thục hành, kĩ năng đổi mỏi kiểm
tra đánh giá kết quả học tập của HS, kỉ năng thiết lập các chiến lược
dạy học
ĐÁNH GIÁ NỘI DUNG 2
Câu hói'. Nêu một sổ ngiyèn nhân chủ yấi dân âến nhũng hạn
chế trong xâydựng, bảo quản và
bổsun^hồsơảạyhọcỗtrườn^THCShiện nay.
Đáp án:
NguyÊn nhân cửa tình trạng này cồ thể cỏ nhìỂu, trong đỏ cỏ một
sổ nguyÊn nhân chú yếu sau;
- Nhận thúc của một sổ GV còn hạn chế, chua thấy sụ cáp thiết phải
đổi mỏi phương pháp dạy học và kiểm fra đánh giá, đặc biệt là
việc xây dụng và quân lí hồ sơ dạy học. NhiỂu GV cho lằng cú
dạy tổt theo phuơng pháp cũ cũng cỏ thể chuyển tải được hết nội
dung kiến thúc cửa sách giáo khoa cho HS và dâm bảo đuợc một
tỉ lệ HS đuợc lÊn lớp, như thế là việc dạy học đã cỏ hiệu quả tốt.
Họ cho rằng hồ sơ dạy học không lìÊn quan gì đến quá trình dạy
học, việc lÊn lớp không cỏ hồ sơ dạy học vẫn sảy ra ờ các trường
học.
- Một sổ cán bộ quân lí và GV quan niệm việc xây dung, quản lí hồ
sơ dạy học được tiến hành lâu nay là việc chuẩn bị, sú dụng
những thiết bị dạy học hiện đại như máy chiếu bản trong
(overhead), máy vĩ tính, projector, thí nghiệm ảo, Microsoft
Power Point trong giờ học. Họ thục sụ chua
thấy được sụ khác biệt cân bản giữa mục tìÊu cửa bài học mà
chứng ta kì vọng hiện nay và mục tìÊu của bài dạy trước đây.
- Một sổ GV cỏ mong muổn tích cục tìm cách đổi mỏi xây dụng và
quân lí hồ sơ dạy học một cách thục sụ, nhưng vì chua nắm được
mục tiÊu và đặc điểm cửa sụ đổi mỏi nÊn đã đi theo những hướng
chua thật chính xấc.
180
- Một khỏ khăn rất lớn ảnh huờng đến việc xây dụng, quản lí hồ sơ
dạy học phục vụ đổi mới dạy học ờ cẩp THCS là khiổĩ lượng kiến
thúc cửa chương trình còn quá tải, trong khi đỏ thời lượng dành
cho moi môn học lại quá hạn chế. Thời gian cửa moi tiết học ờ
THCS chỉ cỏ 45 phút nÊn khỏ khăn cho việc tổ chúc dạy học theo
phương pháp mới.
- vấn đẺ sĩ sổ cửa lớp học quá lớn ờ nhĩỂu trường THCS trọng điểm
cửa các tỉnh, thành phổ (moi lớp cỏ thể lÊn đến 50, 60 HS) cũng là
khỏ khăn cho việc xây dụng hồ sơ dạy học. Sĩ sổ đỏ lớn ỄỂÍp đôi,
hoặc gấp ba sĩ sổ cửa một lớp học ờ cầp này cửa các nước trên thế
giói, với những lớp đông như vậy, ngay việc quân lí trật tụ cửa lớp
trong tiết học đã là khỏ khăn, nÊn GV lất khỏ khăn trong tổ chúc cho
HS hoạt động để chiếm lĩnh kiến thúc và kỉ nâng.
- Hiện nay trang thiết bị dạy học cửa các trường THCS mặc du đã được
đầu tư trang bị nhưng còn rất hạn chế, thiếu đồng bộ. Trường lớp
được xây dung theo các quy cách cũ, không thuận lợi cho việc bảo
quân và bổ sung hồ sơ dạy học.
- Cũng cần phẳi nÊu thêm một nguyÊn nhân ảnh hường tuy gián tĩỂp
nhưng cỏ tác động rất lớn đến quá trình đổi mỏi xây dụng và quản lí
hồ sơ dạy học ờ bậc THCS là sụ đổi mới chậm chap việc đánh giá kết
quả học tập cửa HS. Hiện nay, mục đích của các kì thi còn nặng vỂ
kiểm tra nội dung, chua chú trọng đánh giá nâng lục cửa người học.
Đồng thời việc đánh giá kết quả giảng dạy của GV cũng chua thật
quan tâm đến vấn đỂ xây dụng hồ sơ dạy học phục vụ đổi mói giáo
dục. chẳng hạn, khi dụ giờ thao giảng, nhiều người chỉ chăm chú xem
GV dạy chính sác hay không chính xác, cỏ đặt nhĩỂu câu hối hay
không, cỏ bị "cháy" giáo án hay không? Họ ít khi chú ý phân tích
xem cách thúc mà GV tổ chúc cho HS hoạt động học tập trong tiết
học cỏ phù hợp hay không? (Tù khâu chuẩn bị cho đến khi thục thi
181
dạy học) Hiệu quả dạy học cửa tiết học cao hay thấp? vi vậy GV ít
chu trọng đến vấn đỂ sây dụng hồ sơ dạy học.
TrÊn đây chỉ là một sổ nguyên nhân ảnh hường đến việc xây dung và
quân lí hồ sơ dạy học các môn học ờ bậc THCS, chứng ta còn cồ thể
nêu thêm những nguyên nhân khác tùy theo đặc thu cửa tùng vùng
miỂn, môn học cụ thể.
Nội dung 3
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG XÂY DựNG VÀ sử DỤNG
HỒ sơ DẠY HỌC
Khi công nghệ thông tin (CNTT) tham gia vào quá trình dạy học
sẽ làm môi trường dạy học thay đổi. Nỏ cỏ tác động mạnh mẽ tới
mọi thành tổ cửa quá trình dạy học: thục hiện vai trò giảng dạy
như một GV; cung cáp tài liệu học tập mỏi cỏ tính tương tác, dễ
mang, dễ cập nhât; cung cáp nguồn tài nguyÊn học tập phong phú,
lất dế truy cập, phân phổi và cỏ thể khai thác linh hoạt; cung cáp
công cụ học tập mỏi cỏ khả năng hợp tác với nguửi sú dụng để
giúp nguửi sú dụng khai thác hết khả năng làm việc cửa họ; cung
cáp kÊnh giao tiếp, truyền thông mới giữa GV và HS, giữa HS với
HS, giữa HS với các đổi tượng khác; cung cáp công cụ kiểm tra,
đánh giá mỏi khách quan và chính sác; cung cáp một hệ thong và
công cụ quản lí dạy học mới
Khi sú dụng các sản phẩm CNTT, GV cỏ thể khai thác các ưu
điểm vỂ mặt kĩ thuật và tìỂm năng vỂ mặt sư phạm cửa CNTT để
xây dung, bổ sung thông tin và lưu trữ hồ sơ dạy học ở trường
THCS.
Hoạt động 1. Tìm hiểu khả năng ứng dụng công nghệ thông tin
trong xây dựng, bổ sung thông tin và lưu trữ hồ sơ dạy học.
Thờigừmi 2 tiết
THÔNG TIN PHÀN HỒI
Khi úng dụng công nghệ thông tin vào xây dung và sú dụng hồ sơ