Thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành chính từ thực tiễn huyện ba vì, thành phố hà nội

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGUYỄN THỊ NAM
THANH TRA TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH
TỪ THỰC TIỄN HUYỆN BA VÌ, THÀNH PHỐ HÀ NỘI.
Chuyên ngành: Luật Hành chính
Mã số: 60 38 20.
LUẬN VĂN THẠC SỸ LUẬT HOC.
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thị Việt Hương
HÀ NỘI 2014
LỜI CAM KẾT
Tôi xin cam kết luận văn này là công trình nghiên cứu khoa học độc lập của
Tôi. Các tài liệu, tư liệu được sử dụng trong luận văn có nguồn dẫn rõ ràng, các kết
quả nghiên cứu là quá trình lao động trung thực của tôi. Tôi đã hoàn thành tất cả các
môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo qui định của Học viên
Khoa học xã hội.
Vậy tôi viết Lời cam kết này đề nghị Học viện khoa học xã hội xem xét để
tôi có thể bảo vệ luận văn.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN
Nguyễn Thị Nam
2
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài luận văn
Thanh tra là một chức năng, một khâu thiết yếu của quá trình lãnh đạo,
quản lý, có nhiệm vụ đánh giá thực tiễn quản lý, giúp cho việc hoạch định
chính sách và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ lợi ích của Nhà
nước, của cá nhân và xã hội ngăn chặn và phòng ngừa có hiệu quả các hành vi
tham nhũng và vi phạm pháp luật.
Trong quá trình đổi mới quản lý nhà nước, vấn đề đổi mới tổ chức và
hoạt động của thanh tra nhà nước được đặt ra như một tất yếu khách quan phù

hợp với bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền, cải cách hành chính, tăng
cường các bảo đảm về dân chủ và quyền con người cũng như đáp ứng yêu cầu
của cơ chế kinh tế thị trường định hướng xax hội chủ nghĩa ở nước ta hiện
nay.
Trong hệ thống cơ quan thanh tra, Thanh tra cấp huyện là cơ quan
chuyên mụn thuộc UBND cấp huyện, có trách nhiệm giúp Uỷ ban nhân dân
cùng cấp quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
và phòng, chống tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
và phòng, chống tham nhũng theo quy định của pháp luật. Thanh tra cấp
huyện được tổ chức theo hành thức song trùng trực thuộc. Một mặt Thanh tra
cấp huyện chịu sự chỉ đạo, lãnh đạo toàn diện của Uỷ ban nhân dân cấp
huyện, giúp việc cho Uỷ ban nhân dân trong việc quản lý nhà nước về công
tác thanh tra, giải quyết khiếu nại; thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra,
giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng. Mặt khác, Thanh tra
cấp huyện chịu sự chỉ đạo của Thanh tra Thành phố, Sở, ngành về công tác
chuyên môn, nghiệp vụ; chỉ đạo công tác thanh tra, hướng dẫn nghiệp vụ
thanh tra đối với cấp xã.
3
Ba Vì là một huyện miền núi nằm ở phía Tây Bắc của Thủ đô Hà Nội,
trong những năm gần đây được sự quan tâm đầu tư của Thành phố Hà Nội với
mục tiêu xây dựng huyện Ba Vì là " lá phổi xanh " của Thành phố, là điểm
đến du lịch về sinh thái cũng như du lịch tâm linh của người dân thành phố.
Trong bối cảnh đó, chính quyền huyện Ba Vì có những cố gắng vượt bậc để
quản lý hiệu quả, đưa Ba Vì phát triển tương xứng với mong muốn của Thành
phố Hà Nội cũng như người dân trong khu vực. Với tư cách là cơ quan chuyên
môn, tham mưu giúp việc cho UBND huyện, Thanh tra huyện Ba Vì phát huy
khá tốt vai trò của mình, góp phần vào việc nâng cao hiệu quả quản lý của chính
quyền huyện Ba Vì.
Tuy nhiên, vai trò của công tác thanh tra nói chung cũng như vai trò
của công tác thanh tra trong quá trình giải quyết khiếu nại hành chính trên địa

bàn huyện Ba Vì còn nhiều hạn chế như: thiều chiều sâu, thiếu công khai,
năng lực tham mưu chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, chưa quyết liệt và thiếu
triệt để dẫn đến có những nội dung khiếu nại còn bị tái khiếu, công dân bức
xúc đối với các nội dung khiếu nại hành chính đã được giải quyết
Vì lý do trên đây, học viên chọn chủ đề “Thanh tra trong giải quyết khiếu
nại hành chính từ thực tiễn huyện Ba Vì, Thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn
thạc sĩ luật học của mình với mong muốn phát huy vai trò của Thanh tra, hướng
tới mục tiêu nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại hành chính của chính quyền
cấp huyện nói chung, tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội nói riêng.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Từ trước tới nay đã có một số đề tài khoa học và luận văn tốt nghiệp cư
nhân, thạc sỹ nghiên cứu ở mức độ nhất định về cơ cấu tổ chức, vị trí, vai trò
của cơ quan thanh tra nhà nước trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo;
nghiên cứu những qui định pháp luật khiếu nai, tố cáo. Ví dụ: nghiên cứu việc
giải quyết khiếu nại của công dân trong trong hệ thống các cơ quan hành
chính nhà nước trong đó có các cơ quan thanh tra nhà nước khi thiết lập Tòa
4
án hành chính ở Việt Nam; nghiên cứu việc cải cách thủ tục hành chính trong
tổ chức tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan thanh tra
nhà nước, các cơ quan hành chính nhà nước; nghiên cứu các qui định của
pháp luật về quyền khiếu nại, tố cáo của công dân… đặc biệt đã có đề tài
nghiên cứu về vai trò của cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành
chính. Tuy nhiên, những đề tài này nghiên cứu khi chưa sửa đổi Luật thanh
tra, Luật khiếu nại, tố cáo vì vậy có nhũng qui định mới theo luật khiếu nại
chưa được bổ sung cần được đề cập và nghiên cứu.
Các đề tài luận văn đã được nghiên cứu:
- Việc giải quyết khiếu nại của công dân trong hệ thống các cơ quan hành
chính nhà nước khi tòa án hành chính được thành lập. ( Đề tài cấp bộ, chủ
nhiệm đồng chí Lê Đình Đấu, vụ trưởng vụ xét khiếu tố thanh tra nhà nước,
nghiệm thu năm 1996)

- Cải cách thủ tục hành chính trong tổ chức tiếp công dân và giải quyết
khiếu nại, tố cáo. ( Đề tài cấp bộ, chủ nhiệm đồng chí Lê Đình Đấu, vụ trưởng
vụ xét khiếu tố thanh tra nhà nước, nghiệm thu năm 1999)
- Đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra theo hướng đáp ứng yêu cầu cải
cách hành chính nhà nước.( Đề tài cấp bộ, chủ nhiệm đồng chí Trần Đức
Lượng, vụ trưởng vụ thanh tra kinh tế II, thnah tra Nhà nước)
- Hoàn thiện cơ chế thanh tra, kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao hiệu quả
công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng. ( đề tài cấp
nhà nước, Chủ nhiệm đề tài đồng chí Phạm Văn Khanh, tổng biên tập tạp chí
thanh tra, nghiệm thu năm 2002)
- Hoàn thiện pháp luật về quyền khiếu nại, tố cáo của công dân trong điều
kiện xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay. ( Luận văn tốt
nghiệp thạc sỹ Luật học; Mã số: 5.05.01 – Thạc sỹ Mai Thị Chung)
5
- Một số giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả công tác giải quyết khiếu
nại, tố cáo của công dân. ( Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ Luật học – Thạc sỹ
Phạm Văn Long)
- Hoàn thiện sự điều chỉnh của pháp luật về thẩm quyền và thủ tục giải
quyết khiếu nại, tố cáo ở Việt Nam. ( Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ Luật học;
Mã số: 601.01 – Thạc sỹ Ngô Manh Toan)
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích chính của luận văn là nghiên cứu một cách hệ thống, toàn
diện các vấn đề lí luận về vai trò của cơ quan thanh tra nhà nước cụ thể là
thanh tra cấp huyện trong công tác giải quyết khiếu nại hành chính từ thực
trạng công tác giải quyết khiếu nại hành chính trên địa bàn huyện Ba Vì,
thành phố Hà Nội. Trên cơ sở đó, đưa ra một số giải pháp góp phần nâng cao
hiệu quả giải quyết khiếu nại hành chính của chính quyền cấp huyện nói chung,
tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội nói riêng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Làm sáng tỏ những vấn đề lí luận chung về tổ chức, vai trò, chức
năng của các cơ quan thanh tra nói chung và cơ quan thanh tra cấp huyện nói
riêng trong công tác giải quyết khiếu nại hành chính.
- Phân tích đánh giá thực trạng công tác thanh tra trong giải quyết
khiếu nại hành chính từ thực tiễn huyện Ba Vì, Thành phố Hà Nội.
- Đề xuất các phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công
tác thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành chính đối với cấp huyện nói
chung và đối huyện Ba Vì nói riêng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
4. 1 Đối tượng của luận văn
6
Luận văn nghiên cứu làm rõ các vấn đề lí luận về vai trò, chức năng,
nhiệm vụ của các cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành chính cụ
thể là vai trò, chức năng của thanh tra cấp huyện trong giải quyết khiếu nại
hành chính từ thực tiễn giải quyết khiếu nại hành chính của thanh tra huyện
Ba Vì, Thành phố Hà Nội.
4.2. Phạm vi của luận văn
Trong khuôn khổ một luận văn tốt nghiệp thạc sĩ Luật học, tác giả chỉ
Luận văn chỉ tập trung khai thác và nghiên cứu đề tài ở phạm vi những vấn đề
pháp lý liên quan đến cơ cấu tổ chức,vai trò, chức năng của thanh tra trong giải
quyết khiếu nại hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp huyện, còn việc giải quyết trong giai
đoạn xét xử của Tòa án không đề cấp đến.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu đề tài
Luận văn nghiên cứu đề tài dưa trên phương pháp duy vật biện
chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lê nin, đồng thời dựa trên
quan điểm của Đảng và nhà nước ta về nhà nước và pháp luật; xây dựng
nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nhà nước của dân, do
dân và vì dân.
Vận dụng phương pháp phân tích, tổng hợp, so sánh, tổng kết thực

tiễn để xem xét giải quyết các vấn đề cụ thể về lí luận và thực tiễn.
6. Ý nghĩa của đề tài
Trong thời gian qua đã có một số đề tài, luận văn nghiên cứu về vị trí,
vai trò, chức năng , nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thanh tra trong công
tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, về công tác thanh tra. Nhưng thông qua việc
nghiên cứu đề này tác giải mong muốn đưa ra những nhận định khoa học về
vị trí, vai trò, chức năng của cơ quan thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành
chính dựa trên những văn bản ra đời sau Luật khiếu nại, tố cáo năm 1998 và
7
đặc biệt là sự ra đời của Luật Thanh tra năm 2010 và Luật khiếu nại năm 2011
về giải quyết khiếu nại hành chính trong nhũng năm qua từ thực tiễn huyện
Ba Vì, thành phố Hà Nội. Từ đó, đề xuất những kiến nghị, giải pháp nhằm
khẳng định vai trò của cơ quan thanh tra nhà nước cấp huyện và nâng cao hơn
nữa hiệu quả của công tác giải quyết khiếu nại hành chính cấp cơ sở.
7. Kết cấu của luận văn :
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được chia thành 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về thanh tra cấp huyện trong giải
quyết khiếu nại hành chính.
Chương 2: Thực trạng thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành chính
tại huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp phát huy vai trò và chất lượng của
thanh tra trong giải quyết khiếu nại hành chính từ thực tiễn huyện Ba Vì,
thành phố Hà Nội.

8
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THANH TRA CẤP HUYỆN TRONG
GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH Ở VIỆT NAM
1.1. Nhận thức chung về giải quyết khiếu nại hành chính

1.1.1. Khiếu nại hành chính và giải quyết khiếu nại hành chính
* Khiếu nại hành chính:
Để hiểu về khái niệm khiếu nại hành chính một cách toàn diện, trước
tiên cần tìm hiểu về khái niệm khiếu nại.
Khiếu nại theo thuật ngữ pháp lý phổ thông, khiếu nại là việc yêu cầu
cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội hoặc người có chức vụ giải quyết việc vi
phạm các quyền hoặc lợi ích hợp pháp của bản thân người khiếu nại hay
người khác.
Theo một số từ điển tiếng Việt, khiếu nại thường được hiểu là đề nghị
cơ quan có thẩm quyền xét một việc làm mà mình không đồng ý, cho là trái
phép hay không hợp lý [ 22, tr 151].
Như vậy, những khái niệm nêu trên được tiếp cận trên cơ sở những qui
định của pháp luật và vì vậy nó hẹp hơn so với nghĩa của từ này, việc khiếu
nại chỉ đề nghị chủ thể là cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết. Theo
kết quả nghiên cứu được công bố trong phạm vi một vài năm trước đây của
thanh tra nhà nước thì khái niệm "khiếu nại" được hiểu một cách rộng hơn và
đầy đủ hơn như sau: "Khiếu nại theo nghĩa chung nhất là việc cá nhân hay tổ
chức đề nghị cá nhân, tổ chức hay cơ quan nào đó xem xét, sửa chữa lại một
việc làm mà họ cho là không đúng đắn, gây thiệt hại hoặc sẽ gây thiệt hại đến
quyền, lợi ích chính đáng của họ và đòi bồi thường thiệt hại do việc làm
không đúng gây ra".[22, tr 505]
Như vậy, khiếu nại là phạm trù rất rộng, có nội dung khá phức tạp, song
căn cứ vào các khái niệm nêu trên thì ta có thể đưa ra các dấu hiệu của nội
9
hàm các khái niệm đó, trước hết chủ thể khiếu nại bao gồm: cá nhân (hoặc
công dân), cơ quan, tổ chức; thứ hai, người bị khiếu nại có thể là cá nhân, cơ
quan, tổ chức; thứ ba, nội dung khiếu nại là việc làm mà người khiếu nại cho
là không đúng hoặc cho là trái pháp luật, việc làm đó được biểu hiện bằng
quyết định hoặc hành vi; thứ tư, mục đích của việc khiếu nại là: hủy bỏ, đình
chỉ việc làm, bồi thường thiệt hại (về vật chất hoặc tinh thần) do quyết định

hoặc việc làm không đúng đã gây ra. Việc cá nhân, tổ chức đề nghị người có
thẩm quyền xem xét lại các quyết định pháp luật, hành vi pháp luật trong quản
lý hành chính nhà nước khi họ cho rằng quyết định, hành vi đó xâm hại đến
quyền và lợi ích hợp pháp của họ là khiếu nại hành chính. Có nhiều quan
niệm khác nhau về khiếu nại hành chính. Tuy nhiên, quan niệm về khiếu nại
hành chính của Thanh tra Chính phủ đưa ra có thể được coi là chính thống
nhất. Quan niệm này đã chính thức được đưa vào Từ điển Bách khoa Việt
Nam như sau:
"Khiếu nại hành chính là việc cá nhân hay tổ chức đề nghị cơ quan
hành chính nhà nước xem xét, sửa chữa một hành vi hay một quyết định
hành chính mà họ cho là hành vi và quyết định đó không đúng pháp luật,
gây thiệt hại hoặc sẽ gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của họ" .
[ 22, tr 506].
Từ quan niệm này có thể nhận diện khiếu nại hành chính ở một số đặc
điểm sau: Khiếu nại hành chính là quyền của công dân khi tham gia vào quản
lý hành chính nhà nước; khiếu nại hành chính là việc cá nhân, tổ chức yêu cầu
cơ quan có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính
hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức mà quyết định, hành vi đó có ảnh
hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ; chủ thể khiếu nại hành
chính là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền và lợi ích hợp pháp liên quan trực
tiếp tới quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật
cán bộ, công chức; đối tượng của khiếu nại hành chính là quyết định hành
chính, hành vi hành chính, hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức.
10
* Giải quyết khiếu nại hành chính: được hiểu là quá trình cơ quan nhà
nước có thẩm quyền xem xét, đánh giá đối với quyết định hành chính, hành vi
hành chính, quyết định kỷ luật về tính hợp pháp và tính hợp lý, từ đó đưa ra
các giải pháp xử lý.
Với cách hiểu trên, có thể hiểu giải quyết khiếu nại hành chính là trình
tự giải quyết khiếu nại của công dân bao gồm các giai đoạn: Tiếp nhận khiếu

nại; thẩm tra xác minh khiếu nại; tổ chức đối thoại; ban hành quyết định giải
quyết khiếu nại. Đây là những giai đoạn mà cơ quan nhà nước phải thực hiện
để giải quyết các khiếu nại hành chính của dân.
1.1.2. Đặc điểm của giải quyết khiếu nại hành chính
Giải quyết khiếu nại hành chính trước hết là nhằm bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của người khiếu nại khỏi bị xâm hại bởi những việc làm, những
quyết định, chính sách trái pháp luật của các cơ quan nhà nước và người có
thẩm quyền trong các cơ quan nhà nước. Giải quyết khiếu nại cũng chính là
nhằm đảm bảo cho các qui định pháp luật liên quan tới các quyền, lợi ích của
cơ quan, tổ chức, công dân được thực hiện nghiêm chỉnh; giúp cho hoạt động
quản lý, điều hành của các cơ quan, tổ chức nhà nước có hiệu quả, các quyết
định, hành vi hành chính trái pháp luật được sửa đổi hoặc bãi bỏ kịp thời,
ngăn ngừa các vi phạm pháp luật có thể xảy ra từ phía những người thực thi
công vụ góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Vì vậy, giải quyết
khiếu nại hành chính có những đặc điểm cơ bản sau:
Thứ nhất, Cơ sở của giải quyết khiếu nại hành chính phải tuân thủ theo
quy định của pháp luật
Khiếu nại hành chính là biểu hiện của tranh chấp hành chính giữa cá
nhân, tổ chức với cơ quan công quyền khi cá nhân, tổ chức cho rằng quyền và
lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại bởi quyết định hành chính, hành vi hành
chính. Giải quyết khiếu nại hành chính chỉ được triển khai khi có khiếu nại
hành chính. Và giải quyết khiếu nại hành chính cũng là nhiệm vụ, trách nhiệm
11
của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm bảo vệ kịp thời quyền và lợi ích
hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Mặt khác, việc giải quyết khiếu nại hành
chính cũng bảo đảm cho công dân được tham gia vào giám sát hoạt động quản
lý nhà nước, đồng thời cũng giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền kịp thời
sửa chữa những bất hợp lý, sai sót trong quá trình quản lý, từ đó ý thức trách
nhiệm của chủ thể quản lý cũng được nâng cao khi có sự giám sát của nhân
dân.

Thứ hai, đối tượng xem xét khi giải quyết khiếu nại hành chính là quyết
định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại.
Trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước, các chủ thể quản lý thực
hiện quản lý hành chính nhà nước dựa trên trách nhiệm, quyền hạn mà pháp
luật quy định nhằm duy trì, bảo vệ và củng cố trật tự quản lý hành chính nhà
nước. Việc ban hành quyết định hành chính, hành vi hành chính hợp pháp là
một trong những hoạt động quản lý của chủ thể quản lý vừa là biểu hiện của
việc thiết lập trật tự quản lý vừa là biểu hiện duy trì trật tự quản lý hành chính
nhà nước. Quyết định hành chính, hành vi hành chính bất hợp pháp không
những không thiết lập, duy trì trật tự quản lý, phá vỡ trật tự quản lý mà cũng
xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Vì thế, khi
giải quyết khiếu nại hành chính, đối tượng xem xét chính là các quyết định
hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại. Kết quả giải quyết khiếu nại
chính là việc khẳng định tính hợp pháp của quyết định hành chính, hành vi
hành chính bị khiếu nại.
Thứ ba, giải quyết khiếu nại được thực hiện theo thủ tục hành chính –
thủ tục giải quyết khiếu nại
Giải quyết khiếu nại là việc xác minh, kết luận và ra quyết định giải
quyết về tính hợp pháp hay không hợp pháp của quyết định hành chính, hành
vi hành chính do cơ quan nhà nước ban hành khi thực hiện hoạt động quản lý
nhà nước. Đây là một quá trình phức tạp và đòi hỏi khách quan trong quá
12
trình giải quyết, vì vậy, cần phải được tiến hành theo thủ tục pháp luật quy
định – thủ tục giải quyết khiếu nại.
Thứ tư, kết quả giải quyết khiếu nại là một quyết định hành chính của
chủ thể giải quyết khiếu nại về việc xem xét lại tính hợp pháp của quyết định
hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức.
Quyết định hành chính của chủ thể giải quyết khiếu nại chính là kết quả
của việc đối chiếu, xem xét một cách toàn diện giữa yêu cầu của người khiếu
nại và kết quả thẩm tra, xác minh, thu thập chứng cứ của cơ quan giải quyết

khiếu nại. Vì vậy, việc ra quyết định giải quyết khiếu nại là một hoạt động
đặc biệt quan trọng và chính thông qua hoạt động này mà các yêu cầu của
người khiếu nại được thỏa món toàn bộ hay từng phần hoặc bị bác bỏ, ngoài
ra, thông qua việc giải quyết khiếu nại cơ quan nhà nước đảm bảo quyền
khiếu nại cho công dân, phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý để kịp
thời bổ sung, sửa đổi, tạo niềm tin trong nhân dân.
1.1.3. Yêu cầu của giải quyết khiếu nại hành chính
Khiếu nại là quyền cơ bản của công dân được pháp luật bảo hộ theo
qui định của hiếp pháp và pháp luật, điều này thể hiện: Thứ nhất, họ có quyền
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình được pháp luật thừa nhận. Thứ hai
họ có quyền giám sát các hoạt động của cơ quan nhà nước góp phần hoàn
thiện cơ chế, làm trong sạch bộ máy nhà nước. Chính vì vậy, để đảm bảo xem
xét giải quyết các khiếu nại hành chính đúng đắn đạt được mục đích, yêu cầu
đòi hỏi quá trình giải quyết phải thực hiện theo những yêu cầu cơ bản như
sau:
Yêu cầu thứ nhất: Giải quyết khiếu nại hành chính phải thực hiện theo
qui định của pháp luật.
Phải thực hiện hiện theo qui định của pháp luật là yêu cầu cơ bản, bao
trùm, chỉ đạo toàn bộ công tác giải quyết khiếu nại hành chính. Theo qui định
của Luật khiếu nại: “Việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại phải được thực
13
hiện theo quy định của pháp luật". Khiếu nại, giải quyết khiếu nại hành chính
phải tuân theo thủ tục, trình tự, thẩm quyền mà pháp luật về khiếu nại qui
định. Điều này qui định cho cả người đi khiếu nại cũng như đối với cả người
có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. Đó là những yếu tố thuộc trình tự, thủ tục
giải quyết khiếu nại được qui định trong Luật khiếu nại năm 2011, Nghị định số
75/2012/NĐ-CP ngày 03/10/2012 về hướng dẫn thi hành luật khiếu nại năm
2011, Thông tư số 07/2013/TT-TTCP ngày 31/10/2013 qui định qui trình giải
quyết khiếu nại. Điều này thể hiện rõ như sau: Giải quyết khiếu nại hành chính
phải căn cứ vào chính sách, pháp luật, các quyết định của cấp có thẩm quyền.

Không một cơ quan, tổ chức, cá nhân nào được can thiệp trái pháp luật vào
khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Nghiêm cấm mọi hành vi cản trở, trả thù,
trù dập, kích động người khiếu nại. Công dân cơ quan, tổ chức phải chấp hành
đầy đủ quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật.
Yêu cầu thứ hai: Giải quyết khiếu nại hành chính phải đảm bảo công
bằng, dân chủ.
Yêu cầu " thực hiện theo qui định của pháp luật": phản ánh tính chất
quyền uy, chuẩn mực của pháp luật trong giải quyết khiếu nại thì yêu cầu
công bằng, dân chủ, ngoài phản ánh khía cạnh pháp lý, nó còn phản ánh khía
cạnh chính, trị xã hội của quá trình xem xét, giải quyết vụ việc. Điều này thể
hiện những yêu cầu pháp lý tương ứng với điều kiện kinh tế - chính trị, văn
hóa - xã hội và trình độ dân trí.
Yêu cầu giải quyết khiếu nại hành chính phải đảm bảo công bằng, dân
chủ thể hiện sự bình đẳng giữa các bên trước pháp luật trong mối quan hệ các
bên khiếu nại, bị khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Đó là quan hệ giữa các bên
trong trong qui định về bình đẳng trước quyền, nghĩa vụ theo qui định của
pháp luật. Giải quyết khiếu nại hành chính theo con đường hành chính và đặc
biệt theo con đường tư pháp có ý nghĩa pháp lý là là khôi phục công bằng,
14
bình đẳng theo pháp luật trong quan hệ giữa nhà nước và công dân. Giải
quyết vụ việc trong điều kiện kinh tế, xã hội, dân trí cụ thể.
Yêu cầu thứ ba, Giải quyết khiếu nại hành chính phải thể hiện bằng văn
bản.
Yêu cầu kết quả giải quyết khiếu nại hành chính phải thể hiện bằng văn
bản nhằm bảo đảm tính nhất quán và tính pháp lý của quá trình giải quyết khiếu
nại. Khi công dân thực hiện quyền khiếu nại, nội dung khiếu nại phải thể hiện
qua văn bản với những thủ tục qui định. Việc thể nội dung khiếu nại bằng văn
bản có thể do người khiếu nại trực tiếp thực hiện, trong một số trường hợp có sự
kết hợp nơi tiếp nhận khiếu nại và người khiếu. Đây là yếu tố pháp lý ban đầu để
làm căn cứ thụ lý giải quyết vụ việc.

Yêu cầu thể hiện bằng văn bản chỉ đạo quá trình giải quyết khiếu nại.
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải dùng văn bản để ghi nhận công việc,
xác nhận các sự kiện theo thủ tục. Quá trình thụ lý, thu thập thông tin, đánh
giá chứng cứ vụ việc đều phải lưu giữ thông qua mẫu biểu, biên bản, báo cáo
mang đầy đủ yếu tố pháp lý.
Kết thúc giải quyết vụ việc khiếu nại phải bằng quyết định giải quyết
của cơ quan có thẩm quyền. Đây là qui định bắt buộc đối với quá trình giải
quyết khiếu nại. Việc thay thế quyết định giải quyết khiếu bằng thông báo,
biên bản cuộc họp hoặc các hình thức văn bản khác là vi phạm về qui định về
thủ tục giải quyết khiếu nại đã được Luật khiếu nại qui định. Tình trạng vi
phạm đã làm cho công tác thi hành các quyết định giải quyết khiếu nại hành
chính vốn đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Tóm lại, yêu cầu giải quyết khiếu nại theo qui định của pháp luật, đảm
bảo tính công bằng, dân chủ hay yêu cầu thể hiện bằng văn bản là những yêu
cầu cơ bản từ khâu bắt đầu tiếp nhận đơn thư, thụ lý vụ việc đến khâu ra
quyết định giải quyết và đôn đốc thực hiện, theo dõi thi hành quyết định giải
quyết khiếu nại. Trong đó, yêu cầu thực hiện theo qui định của pháp luật là
15
yêu cầu bao trùm, tri phối các yêu cầu còn lại. Thực tiễn cho thấy cần xem xét
các yêu cầu giải quyết một cách tổng hợp, đan xen nhau để đi đến chấm dứt
các khiếu nại theo những qui định của pháp luật.
1.2. Tổ chức, chức năng và vai trò của Thanh tra cấp huyện trong
giải quyết khiếu nại hành chính ở Việt Nam
1.2.1. Khái quát về hệ thống thanh tra nhà nước ở Việt Nam
Cơ quan nhà nước là một bộ phận cấu thành của bộ máy nhà nước. Đó
là tổ chức nhà nước có tình độc lập tương đối, có thẩm quyền và thành lập
theo qui định của pháp luật, nhân danh nhà nước thực hiện nhệm vụ và chức
năng nhà nước bằng những hình thức và phương pháp đặc thù. Thanh tra là
một khâu trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Hoạt động thanh tra
nhằm kiểm soát hữu hiệu việc thực thi quyền lực nhà nước trong lĩnh vực

hành pháp. Từ yêu cầu phải có hoạt động thanh tra dẫn đến hình thành các tổ
chức thanh tra là một nhu cầu tất yếu của quá trình quản lý nhà nước. Ngay
sau khi thành lập nước Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh ban hành Sắc lệnh
64/SL ngày 23/11/1945 thiết lập Ban thanh tra đặc biệt, đây là cơ sở đầu tiên
đặt nền móng cho việc hình thành hệ thống tổ chức thanh tra. Trải qua các
thời kỳ lịch sử cùng với sự chuyển đổi cơ chế quản lý, hoạt động thanh tra
cũng được thay đổi theo, năm 1990 Pháp lệnh thanh tra được Hội đồng nhà
nước thông qua ngày 29/3/1990; Luật Thanh tra năm 2004; Luật Thanh tra
năm 2010. Qua các thời kỳ lịch sử thì tổ chức thanh tra nhà nước vẫn luôn
được khẳng định là một bộ phận của bộ máy hành chính Nhà nước, có nhiệm
vụ giúp cơ quan quản lý nhà nước quản lý công tác thanh tra và thực hiện
quyền thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, xem xét giải quyết các
khiếu nại, tố cáo trong phạm vi thẩm quyền quản lý nhà nước của thủ trưởng
cùng cấp.
16
Xuất phát từ vị trí của cơ quan thanh tra nhà nước trong tổng thể bộ
máy nhà nước, cơ cấu tổ chức của cơ quan thanh tra theo qui định của Luật
Thanh tra năm 2010, hệ thống cơ quan thanh tra nhà nước hiện nay bao gồm:
Thanh tra Chính phủ là cơ quan của Chính phủ, chịu trách nhiệm trước
Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu
nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trong phạm vi cả nước; thực hiện
hoạt động thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng
theo quy định của pháp luật. Thanh tra Chính phủ có Tổng Thanh tra Chính
phủ, các Phó Tổng Thanh tra Chính phủ và Thanh tra viên. Tổng Thanh tra
Chính phủ là thành viên Chính phủ, là người đứng đầu ngành thanh tra. Tổng
Thanh tra Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ
về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham
nhũng. Phó Tổng Thanh tra Chính phủ giúp Tổng Thanh tra Chính phủ thực
hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Tổng Thanh tra Chính phủ.
Thanh tra tỉnh là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh,

có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp quản lý nhà nước về công tác
thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tiến hành
thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng theo quy
định của pháp luật. Thanh tra tỉnh có Chánh Thanh tra, Phó Chánh Thanh tra
và Thanh tra viên. Chánh Thanh tra tỉnh do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng
cấp bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức sau khi thống nhất với Tổng Thanh tra
Chính phủ. Phó Chánh Thanh tra tỉnh giúp Chánh Thanh tra tỉnh thực hiện
nhiệm vụ theo sự phân công của Chánh Thanh tra tỉnh. Thanh tra tỉnh chịu sự
chỉ đạo, điều hành của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp và chịu sự chỉ đạo
về công tác, hướng dẫn về tổ chức, nghiệp vụ của Thanh tra Chính phủ.
Thanh tra huyện là cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp
huyện, có trách nhiệm giúp Ủy ban nhân dân cùng cấp quản lý nhà nước về
công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng;
17
tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng
theo quy định của pháp luật. Thanh tra huyện có Chánh Thanh tra, Phó Chánh
Thanh tra và Thanh tra viên. Chánh Thanh tra huyện do Chủ tịch Ủy ban nhân
dân cấp huyện bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức sau khi thống nhất với
Chánh Thanh tra tỉnh. Phó Chánh Thanh tra huyện giúp Chánh Thanh tra
huyện thực hiện nhiệm vụ theo sự phân công của Chánh Thanh tra huyện.
Thanh tra huyện chịu sự chỉ đạo, điều hành của Chủ tịch Ủy ban nhân dân
cùng cấp và chịu sự chỉ đạo về công tác, hướng dẫn về nghiệp vụ thanh tra
của Thanh tra tỉnh.
Ngoài ra, theo qui định của Luật thanh tra năm 2010 còn có các cơ
quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
1.2.2. Tổ chức và chức năng của Thanh tra nhà nước cấp huyện ở
Việt Nam.
Trong hệ thống các cơ quan Thanh tra, Thanh tra cấp huyện vừa là cơ
quan được giao nhiệm vụ thực hiện hoạt động thanh tra hành chính đối với
các đối tượng thuộc quyền quản lý trực tiếp của Uỷ ban nhân dân cấp huyện;

vừa là bộ phận tham mưu, giúp việc cho Uỷ ban nhân dân cấp huyện về công
tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng. Thanh
tra huyện có Chánh Thanh tra và không quá 03 Phó Chánh Thanh tra. Chánh
Thanh tra huyện là người đứng đầu cơ quan Thanh tra huyện, chịu trách
nhiệm trước Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện và trước
pháp luật về toàn bộ hoạt động của Thanh tra huyện. Việc bổ nhiệm, miễn
nhiệm, cách chức Chánh Thanh tra huyện do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp
huyện quyết định theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ do Ủy ban nhân dân
cấp Tỉnh ban hành và sau khi thống nhất với Chánh Thanh tra tỉnh ( Thành
phố). Phó Chánh Thanh tra huyện là người giúp Chánh Thanh tra huyện và
chịu trách nhiệm trước Chánh Thanh tra huyện và trước pháp luật về nhiệm
vụ được phân công.
18
Việc bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức Phó Chánh Thanh tra huyện do
Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định theo tiêu chuẩn chuyên môn,
nghiệp vụ do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành và theo đề nghị của Chánh
Thanh tra huyện. Biên chế hành chính của Thanh tra huyện do Ủy ban nhân
dân cấp huyện quyết định trong tổng biên chế hành chính của huyện được Ủy
ban nhân dân cấp tỉnh giao.
Trong quản lý nhà nước về thanh tra thuộc phạm vi quản lý nhà nước
của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Thanh tra huyện có nhiệm vụ: Xây dựng kế
hoạch thanh tra trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện phê duyệt và tổ
chức thực hiện kế hoạch đó; Báo cáo kết quả về công tác thanh tra; Theo dõi,
đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh
tra của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, Thanh tra huyện.
Trong hoạt động thanh tra, Thanh tra huyện có nhiệm vụ: Thanh tra
việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, của Ủy ban nhân dân cấp xã;
Thanh tra vụ việc phức tạp, có liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan
chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, Ủy ban nhân dân cấp xã;

Thanh tra vụ việc khác do Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giao.
Trong công tác phòng chống tham nhũng thanh tra huyện có quyền
hạn: Giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý nhà nước về công tác phòng,
chống tham nhũng; thực hiện nhiệm vụ phòng, chống tham nhũng theo quy
định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng.
Trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo thanh tra huyện có nhiệm vụ
giúp Ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý nhà nước về công tác giải quyết
khiếu nại, tố cáo; thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo theo quy
định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo. Cụ thể trong công tác giải quyết khiếu
nại hành chính Thanh tra huyện tham mưu giúp ủy ban nhân dân huyện trong
các nội dung:
19
Thanh tra huyện soạn thảo các văn bản trình Huyện ủy, Hội đồng
nhân dân huyện ban hành các văn bản liên quan đến việc lãnh đạo, chỉ đạo
ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành pháp luật về khiếu nại trên địa
bàn.
Xây dựng các văn bản hướng dẫn để giải quyết kịp thời, hiệu quả các
khiếu nại của công dân là nội dung hàng đầu quan trọng, là điều kiện tiên
quyết của công tác này. Muốn quản lý công tác giải quyết khiếu nại tốt trước
hết phải xây dựng và không ngừng hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp luật
về khiếu nại và giải quyết khiếu nại.
Thực hiện chức năng, nhiệm vụ đó, thanh cấp huyện đó tham mưu cho
Uỷ ban nhân dân cùng cấp, tham mưu giúp các cơ quan nhà nước có thẩm
quyền soạn thảo hoặc trực tiếp ban hành nhiều văn bản pháp luật, văn bản
hướng dẫn thi hành luật về khiếu nại theo qui định của Chính phủ cũng như
các qui định của thành phố về giải quyết khiếu nại để định hướng chỉ đạo
công tác giải quyết khiếu nại. Ngoài ra, Thanh tra huyện cũng tham mưu cho
Uỷ ban nhân dân huyện ban hành theo thẩm quyền nhiều văn bản hướng dẫn
thi hành các văn bản pháp luật do cơ quan nhà nước cấp trên đã ban hành để
đáp ứng yêu cầu, tình hình thực tiễn công tác giải quyết khiếu nại đặt ra.

Đồng thời, Thanh tra huyện tiến hành nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực nhằm
hệ thống hóa và rà soát các văn bản pháp luật để kịp thời phát hiện những quy
định bất hợp lý, chồng chéo, không còn phù hợp để đề nghị cấp có thẩm
quyền hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung, góp phần xây dựng hệ thống pháp luật về
khiếu nại và giải quyết khiếu nại ngày càng hoàn thiện, làm cơ sở cho các cơ
quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, giải quyết tốt khiếu nại của công dân.
Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về khiếu nại.
Cùng với việc tham mưu xây dựng và hoàn thiện các văn bản, công
tác tuyên truyền, hướng dẫn, phổ biến pháp luật về khiếu nại và tổ chức thực
hiện các quy định pháp luật về lĩnh vực này là rất quan trọng. Là hoạt động để
20
chuyển hóa pháp luật vào cuộc sống tới người dân, giúp mọi người hiểu và
thực hiện đúng các quy định khi thực hiện quyền khiếu nại. Việc nhận thức
đúng đắn, đầy đủ pháp luật không chỉ giúp người dân thực hiện tốt nghĩa vụ,
trách nhiệm của mình mà còn giảm bớt việc khiếu nại thiếu căn cứ, không có
cơ sở, góp phần ổn định tình hình chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Đây là yêu
cầu nhiệm vụ hết sức quan trọng của cấp huyện cũng như các ngành thuộc
thẩm quyền cấp huyện quản lí.
Tổ chức việc hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật về khiếu nại còn
bao gồm việc: hướng dẫn nghiệp vụ giải quyết khiếu nại cho thanh tra các ngành,
Uỷ ban nhân dân các xã, thị trấn; hướng dẫn việc xây dựng và thực hiện chương
trình, kế hoạch giải quyết khiếu nại của thanh tra các cấp. Căn cứ vào tình hình
quản lý, yêu cầu công tác chuyên môn, tình hình chấp hành pháp luật khiếu nại
mà có chương trình kế hoạch giải quyết các khiếu nại phát sinh ở cấp huyện, cấp
xã. Mặt khác, cần đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện chương trình kế hoạch đó, nhất
là việc thực hiện kết luận, quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật.
Thanh tra, kiểm tra các cấp, các ngành trong việc thực hiện các quy
định của pháp luật về khiếu nại.
Thanh tra huyện có trách nhiệm kiểm tra, thanh tra thủ trưởng các cơ
quan, tổ chức đơn vị cấp dưới của UBND huyện trong việc tiếp công dân, giải

quyết khiếu nại. Trong trường hợp cần thiết đề nghị thủ trưởng cùng cấp triệu tập
thủ trưởng cơ quan tổ chức đơn vị cấp dưới họp đề xuất biện pháp chỉ đạo và
xử lý đối với các vụ việc phức tạp. Khi phát hiện có vi phạm pháp luật về
khiếu nại thì xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm
quyền xử lý ( Điều 25, Luật khiếu nại năm 2011).
Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về khiếu nại là nội dung
có ý nghĩa then chốt, quyết định hiệu quả quản lý nhà nước về công tác giải
quyết khiếu nại. Qua thanh tra, kiểm tra các cơ quan thanh tra nắm được thực
chất việc chấp hành những quy định pháp luật về khiếu nại, giải quyết khiếu
21
nại, việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại, kịp thời phát hiện những sơ
hở, yếu kém từ đó có giải pháp xử lý tích cực, hiệu quả, đồng thời qua công
tác này góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm của các cấp, các ngành trong
việc chấp hành các quy định của pháp luật về tổ chức tiếp dân, nhận và giải
quyết các khiếu nại của công dân. Thanh tra huyện có nhiệm vụ thanh tra,
kiểm tra phát hiện những vụ việc đã có quyết định giải quyết cuối cùng có vi
phạm pháp luật để yêu cầu cơ quan đã giải quyết phải giải quyết lại hoặc kiến
nghị cấp cú thẩm quyền về xử lý kỷ luật, xử lý trách nhiệm đối với người lãnh
đạo ngành, Uỷ ban nhân dân cấp xã, thị trấn đã vi phạm, thiếu trách nhiệm
trong việc giải quyết.
Thanh tra huyện với tư cách là cơ quan giúp Uỷ ban nhân dân huyện
trong công tác quản lý nhà nước về công tác giải quyết khiếu nại, vì vậy qua
hoạt động thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật về giải quyết khiếu nại
đã tham mưu cho Uỷ ban nhân dân huyện ban hành các văn bản chỉ đạo và
hướng dẫn kịp thời các ngành, xã, thị trấn chấn chỉnh khắc phục sai phạm
thiếu sót và có các biện pháp nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại.
Ngoài ra, các cơ quan thanh tra, thông qua hoạt động thanh tra kinh tế -
xã hội, phòng ngừa và chống tham nhũng kịp thời phát hiện những sơ hở yếu
kém trong công tác quản lý, công tác cán bộ, từ đó đánh giá được tình hình
chấp hành chính sách pháp luật, những nguy cơ tiềm ẩn nảy sinh khiếu nại.

Kiến nghị kịp thời với cơ quan quản lý nhà nước có các biện pháp phòng
ngừa, xử lý và ngăn chặn khiếu nại phát sinh từ cơ sở.
Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân,
giải quyết khiếu nại.
- Đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức làm công tác, tiếp dân, giải
quyết khiếu nại: Để thực hiện nhiệm vụ này, các cơ quan thanh tra huyện xây
dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại đáp ứng yêu
cầu về chính trị, đạo đức, lối sống, có năng lực, có trình độ theo đúng quy
22
định; có kiến thức pháp lý, am hiểu hoạt động thực tiễn và gắn bó với nhân
dân. Cần có chương trình, kế hoạch cụ thể nhằm phát hiện, tuyển chọn, đào
tạo những cán bộ đáp ứng được yêu cầu đề ra trong công tác tổ chức. Đề nghị
ngành thanh tra tạo điều kiện để cán bộ thanh tra được tham gia 100% công
tác bồi dưỡng nghiệp vụ thanh tra cơ bản cũng như các chương trình đào tạo
nâng nghiệp vụ công tác thanh tra. Tạo cơ chế khuyến khích cho cán bộ tự
học tập, nghiên cứu.
Tổng hợp tình hình khiếu nại và việc giải quyết khiếu nại, báo cáo Uỷ ban
nhân dân huyện theo định kỳ hoặc đột xuất. Tổng kết kinh nghiệm về công tác giải
quyết khiếu nại.
Công tác tổng hợp tình hình khiếu nại và tổng kết công tác giải quyết
khiếu nại là nội dung rất quan trọng trong nhiệm vụ của các cơ quan thanh tra.
Thông qua việc nắm vững tình hình, diễn biến ở đơn vị, các địa bàn, lĩnh vực,
nội dung khiếu nại mà thấy được những mặt tích cực, những điểm hạn chế
của một chính sách, chủ trương, cũng như đánh giá được ý thức chấp hành,
thái độ người dân đối với các cấp chính quyền. Phát hiện những yếu tố khách
quan, chủ quan ảnh hưởng đến việc thực hiện, từ đó có những biện pháp đồng
bộ và thống nhất trong chỉ đạo, điều hành. Mặt khác, thông qua thực tiễn công
tác tổng hợp tình hình và tổng kết công tác giải quyết khiếu nại, có thông tin
về những vấn đề nổi cộm bức xúc đang diễn ra trong hoạt động giải quyết
khiếu nại; rút ra những bài học kinh nghiệm tốt, thấy được những khiếm

khuyết, bất cập cần điều chỉnh, rút kinh nghiệm trên phạm cấp mình quản lí
nhằm kịp thời hướng dẫn chỉ đạo các cơ quan trong quá trình thực hiện, từ đó
góp phần nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tăng cường hiệu
lực quản lý.
Theo quy định của Luật khiếu nại, quan thanh tra huyện có trách
nhiệm tổng hợp tình hình khiếu nại và giải quyết khiếu nại. Điều 63 Luật
khiếu nại cũng quy định: "Thanh tra bộ, cơ quan ngang bộ, thanh tra tỉnh,
23
thành phố trực thuộc trung ương, thanh tra sở, thanh tra huyện, quận, thị xã,
thành phố thuộc tỉnh giúp thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước cùng cấp quản
lý công tác giải quyết khiếu nại" Do đó, chánh thanh tra huyện báo cáo tổng
hợp tình hình thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân trong huyện,
đánh giá những ưu điểm, nhược điểm về các biện pháp khắc phục và những
kiến nghị biện pháp xử lý đối với các ngành, địa phương có nhiều sai phạm".
Thanh tra huyện phải báo cáo với Chủ tịch UBND huyện, đồng thời
hướng dẫn các cơ quan đơn vị tổ chức thuộc phạm vi quản lý của Chủ tịch Uỷ
ban nhân dân thực hiện đúng quy định về chế độ thông tin báo cáo. Các thông
tin báo cáo phải chính xác, đầy đủ, trung thực, thường xuyên. Đề xuất được
những nhận định đánh giá để cấp có thẩm quyền xử lý, góp phần nâng cao
hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại
Tuy nhiên, khách quan đánh giá thì công tác tổng hợp tình hình, tổng
kết rút kinh nghiệm về công tác giải quyết khiếu nại của thanh tra huyện còn
có những tồn tại nhất định: việc tiến hành chưa thường xuyên, liên tục, nhiều
nơi, nhiều lúc còn hình thức, chưa cụ thể. Một số kiến nghị chưa thiết thực
nên chậm được thực hiện. Vì vậy trong thời gian tới, Thanh tra huyện cần
phải đổi mới và nâng cao hơn nữa chất lượng công tác này.

1.2.3. Vai trò của thanh tra cấp huyện trong giải quyết khiếu nại hành
chính.
Với vị trí là cơ quan chuyên môn tham mưu giúp thủ trưởng cơ quan

cùng cấp " cơ quan thanh tra nhà nước trong phạm vi, nhiệm vụ, quyền hạn
của mình thực hiện và giúp cơ quan nhà nước có thẩm quyền quản lý nhà
nước về công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống
tham nhũng; tiến hành thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống
tham nhũng theo qui định của pháp luật" [14]
24
Để thực hiện được chức năng của mình, thì cơ quan thanh tra có quyền
hạn và nghĩa vụ tương xứng với chức năng quản lý hành chính nhà nước về
công tác thanh tra và tiến hành hoạt động thanh tra hoặc giúp đơc cơ quan
quản lý hành chính nhà nước về công tác thanh tra. Một trong những nhiệm
vụ, quyền hạn của cơ quan thanh tra là giải quyết khiếu nại hành chính trong
quản lý của cơ quan thanh tra. Do đó, thanh tra huyện có vai trò quan trong
trọng trong công tác giải quyết khiếu nại hành chính điều đó thể hiện ở các
nội dung sau:
Thứ nhất, cơ quan thanh tra huyện được xem là một yếu tố trong cơ
chế giải quyết khiếu nại hành chính.
Trước khi tìm hiểu về cơ chế giải quyết khiếu nại hành chính ta cần
nhận thức về yếu tố và cơ chế:
Theo từ điển tiếng Việt, yếu tố là '' thành phần, bộ phận tạo thành sự
vật, sự việc, hiện tượng" [ 23, tr 1899]; Cơ chế là: " cách thức sắp sếp tổ chức
để làm đường hướng, cơ sở theo đó mà thực hiện" [ 23, tr. 464]
Với quan niệm cơ quan thanh tra huyện là một yếu tố trong cơ chế
giải quyết khiếu nại hành chính, vai trò của cơ quan thanh tra được xem xét ở
các góc độ sau:. Từ các khái niệm trên ta có thể hiểu các yếu tố cơ bản trong
cơ chế giải quyết khiếu nại hành chính bao gồm: Thẩm quyền, trình tự, đối
tượng
Như vậy, có thể hiểu vị trí của cơ quan thanh tra trong cơ chế giải
quyết khiếu nại hành chính là " phương thức hoạt động của cơ quan thanh tra
và các cơ quan hành chính nhà nước trong việc thẩm tra, xác minh, kết luận,
ra quyết định giải quyết khiếu nại".

Với quan niệm cơ quan thanh tra là một yếu tố trong cơ chế giải quyết
khiếu nại hành chính, vai trò của cơ quan thanh tra được xem xét ở các góc độ
sau:
25