SKKN tổ chức các hoạt động thư viện thành câu lạc bộ học tập

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Thư viện trường học là một công tác quan trọng của ngành giáo dục. Quá
trình đổi mới phương pháp dạy học và quá trình nâng cao chất lượng giáo dục ở
nhà trường phổ thông tuỳ thuộc nhiều vào công tác thư viện trường học bởi vì
thư viện nhà trường là nơi bổ sung, cung cấp những tư liệu cần thiết cho giáo
viên và học sinh.
Đối với học sinh, nếu làm tốt công tác thư viện trường học sẽ tạo ra một
môi trường giáo dục vô cùng thuận lợi để từ đó các em có thể tự mình khám phá
ra bao điều mới mẻ ẩn sau những trang sách và rèn luyện cho mình phương pháp
tự học, tự chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động và sáng tạo. Chính vì vậy, việc
tổ chức các hoạt động của thư viện ở nhà trường là một trong những vấn đề được
đặt lên hàng đầu, trở thành một nhiệm vụ quan trọng và phải được thực hiện
thường xuyên, có hiệu quả.
Thư viện trường học hỗ trợ và tăng cường các mục tiêu giáo dục như đã
được phác thảo trong nhiệm vụ của trường học và chương trình giảng dạy. Phát
triển và duy trì ở trẻ em thói quen và hứng thú trong việc đọc, nghiên cứu và thói
quen đến thư viện trong suốt cuộc đời của trẻ. Tạo cơ hội để người đọc có kinh
nghiệm trong việc tạo ra và sử dụng thông tin để có kiến thức, hiểu bài, làm giàu
trí tưởng tượng và thư giãn. Giúp học sinh tiếp cận với các nguồn thông tin địa
phương, khu vực, quốc gia, toàn cầu và tạo cơ hội để học sinh tiếp cận với các ý
tưởng, kinh nghiệm và quan điểm đa dạng. Tổ chức các hoạt động nhằm khuyến
khích khả năng nắm bắt thông tin nhạy bén và hiểu biết về văn hóa, xã hội.….
Thư viện trường Tiểu học Tình Cương đã tổ chức các "câu lạc bộ học
tập" như thế nào, hiệu quả ra sao? Tôi xin giới thiệu một kinh nghiệm nhỏ trong
quá trình tổ chức các hoạt động thư viện của bản thân tại trường tiểu học Tình
Cương mà tôi thấy đạt hiệu quả thiết thực và lôi cuốn được nhiều học sinh cũng
như giáo viên tham gia.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận và thực tiễn.
Thư viện ra đời với sứ mệnh gắn liền với tri thức. Thư viện luôn đồng
hành cùng con người với sự tiến hóa của nhận thức, mở mang tầm nhìn, phát

triển của khoa học, bảo tồn và phát huy văn hóa. Đối với xã hội học tập ngày
nay, tầm quan trọng của thư viện chưa hề bị giảm đi. Với sự trỗi dậy mạnh mẽ
của công nghệ thông tin và truyền thông, thư viện vẫn không mất đi những giá trị
nhân văn của mình, chỉ là thay đổi vai trò để thích ứng.
Rõ ràng rằng lịch sử văn bản từ lâu đã có câu trả lời, từ khi sách còn ở
dạng thô sơ nhất cho đến ngày nay là những phiên bản tinh vi. Nên chăng giờ
đây chúng ta hãy nhìn vào những bài học kinh nghiệm mà một số nước đã trải
qua. Nhìn ra các nước với nền giáo dục tiến bộ, thư viện chưa bao giờ tách biệt
với dạy và học. Sự phát triển của giáo dục luôn song hành cùng sự phát triển của
ngành thông tin - thư viện . Nhận thức về tầm quan trọng của tri thức, họ đã
không “bỏ rơi” thư viện trong chiến lược phát triển giáo dục của mình. Như vậy,
có thể đúc kết rằng, nhận thức đều có tác động rất to lớn đến sự nghiệp phát triển
của thư viện.
II. Thực trạng của vấn đề.
Trường TH Tình Cương đóng trên địa bàn xã Tình Cương, một xã miền
núi của huyện Cẩm Khê. Trong những năm gần đây nhà trường đã có cơ sở vật
chất, trang thiết bị tương đối đầy đủ phục vụ cho hoạt động dạy và học. Thư viện
nhà trường có đủ sách, báo, tài liệu phục vụ cho công tác dạy và học của giáo
viên, học sinh. Năm 2011 thư viện nhà trường đạt Thư viện Xuất sắc.
Dưới sự chỉ đạo của BGH, thư viện trường tiểu học Tình Cương đã thực
hiện nhiều biện pháp để sách đến với tay bạn đọc, gần hơn với bạn đọc; tổ chức
nhiều hình thức hoạt động phong phú, hấp dẫn nhằm lôi cuốn người đọc, có tác
dụng thiết thực hơn trong công tác rèn luyện và giáo dục học sinh như: Biên soạn
thư mục; điểm báo hàng tuần, điểm sách hàng tháng; đọc sách hàng ngày, giới
thiệu sách theo chuyên đề; đọc và làm theo sách báo; sáng tác sách báo và đặc
biệt là tổ chức các hình thức thi tìm hiểu sách; "câu lạc bộ học tập"…nhằm thoả
mãn nhu cầu đọc sách của học sinh trong điều kiện sách báo nhiều, đồng thời
định hướng cho các em cách đọc sách, sử dụng tư liệu đúng mục đích, có hiệu
quả và làm theo sách.
Tuy nhiên học sinh đến thư viện đọc sách báo với niềm đam mê tìm tòi,

học hỏi vẫn còn hạn chế, chủ yếu chỉ mới thu hút số ít học sinh giỏi có lòng ham
mê đọc sách báo Học sinh chưa có phương pháp, chưa hứng thú đọc sách, chưa
thấy hết giá trị, tầm quan trọng của từng cuốn sách. Một bộ phận học sinh chưa
rèn được thói quen đọc sách, báo hoặc còn thờ ơ với sách báo; còn lúng túng
trong việc tìm sách, còn ngại đến với thư viện và đọc sách còn chưa hiệu quả.
Từ thực trạng đọc sách như trên, việc có những hoạt động tích cực gây
hứng thú cho các em là điều rất cần thiết. Chính vì vậy tôi chọn giới thiệu một
mô hình "câu lạc bộ học tập" mà bản thân tôi đã thực hiện trong rất nhiều các
hoạt động nhằm lôi cuốn được người đọc đến với thư viện, đến với sách.
III. Các biện pháp tiến hành.
1. "Câu lạc bộ học tập" là gì?
"Câu lạc bộ học tập" là một trong những biểu hiện cụ thể của hình thức thi
vui đọc sách, một hình thức sinh hoạt văn hoá có tính cộng đồng, rất phù hợp với
những buổi giáo dục tập thể và quan hệ chặt chẽ với các hoạt động ngoài giờ lên
lớp cho học sinh; có tác dụng hệ thống hoá, củng cố kiến thức, rèn trí nhớ và khả
năng diễn đạt cho học sinh. Mục đích chính là để nâng cao chất lượng học tập và
rèn luyện của học sinh trong nhà trường.
2. Hình thức thể hiện của "Câu lạc bộ học tập"
Hình thức câu lạc bộ học tập được thể hiện ở hai hình thức cơ bản sau:
"Câu lạc bộ học tập" theo chủ đề.
Đây là hình thức tổ chức mỗi tháng một lần. Nội dung các câu lạc bộ học
tập này tập trung vào một vấn đề nổi bật, là trọng tâm hoạt động chủ điểm của
từng tháng.
VD: - Tháng 10 về truyền thống phụ nữ Việt Nam.
- Tháng 11 về truyền thống tôn sư trọng đạo.
- Tháng 12 về truyền thống vẻ vang của quân đội nhân dân Việt Nam…
"Câu lạc bộ học tập" bộ môn.
Đây là hình thức tổ chức hàng tuần (2tuần/lần), nội dung tập trung giải
quyết những vấn đề đặt ra ở từng môn học cụ thể hay từng mảng hiểu biết tự
nhiên xã hội cụ thể phù hợp với kiến thức cửa từng khối lớp và thời gian học tập

chính khoá từng tháng, từng kỳ.
Câu lạc bộ học tập do BGH nhà trường trực tiếp chỉ đạo, tạo điều kiện về
cơ sở vật chất, thời gian tiến hành…. Người tổ chức là cán bộ phụ trách thư viện.
Tổng phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn,
chi đoàn thanh niên và cán sự lớp phụ trách học tập cùng phối hợp thực hiện.
3. Tổ chức "Câu lạc bộ học tâp" như thế nào?
3.1. Công tác chuẩn bị.
Công bố thể lệ, nội dung, mục đích ý nghĩa của "câu lạc bộ học tập": Việc
này được tiến hành ở đầu tháng hoặc từ cuối tháng trước và có thể trình bày
miệng hoặc trên bảng tin, cán bộ thư viện thống nhất với tổng phụ trách đội để
thực hiện. Nếu là hình thức "câu lạc bộ học tập bộ môn" thì phần này sẽ thông
báo ở đầu tuần trước đến đầu tuần học sau mới cho thực hiện. đây là công việc
có tầm quan trọng đặc biệt vì nó tạo ra cho người tham gia chương trình có thời
gian để tìm tài liệu, ghi chép suy nghĩ thấu đáo về cuộc thi, để đến khi có câu hỏi
cụ thể nêu ra là có phương án trả lời chính xác theo yêu cầu của BGK.
Chuẩn bị tư liệu: Đây là công việc của cán bộ thư viện và các GV bộ
môn, thậm chí cả GV chủ nhiệm và hàng ngũ cán sự lớp. Học sinh sẽ tìm đến thư
viện để tìm tài liệu, ngoài nhu cầu đọc sách thường ngày, các em con có nhu cầu
đọc để phục vụ cho việc tham gia câu lạc bộ như đã thông báo. Hướng dẫn tìm
sách, báo, hướng dẫn cách đọc, cách ghi chép, tích luỹ kiến thức để trước mắt
phục vụ cho cuộc thi, sau là để làm giầu cho vốn tri thức của mình. Đó là việc
cần làm của cán bộ thư viện, của các thầy cô giái đối với các em.
Chuẩn bị hệ thống câu hỏi và đáp án sử dụng trong cuộc thi: Việc này thực
hiện nhờ sự phối kết hợp giữa cán bộ thư viện với tổng phụ trách đội, GV bộ
môn, GV chủ nhiệm lớp. Ở đây có sự phân công theo lớp trực tuần hoặc theo
từng môn học để không bị chồng chéo các ý kiến hoặc nhiều câu hỏi quá mà thời
lượng giành cho cuộc thi có giới hạn.
Chuẩn bị các điều kiện khác cần thiết phục vụ cho cuộc thi:
* Thời gian: Thời gian tổ chức "câu lạc bộ học tập" thường được nhà
trường bố trí vào 2/3 hoặc 3/4 giờ chào cờ đầu tuần.

* Bàn ghế, bục nói cho người điều khiển chương trình, cho ban giám khảo,
cho giáo viên như thường lệ, tăng âm loa đài…lọ hoa, khăn trải bàn, bảng phụ
ghi câu hỏi trắc nghiệm, đồng hồ theo dõi thời gian…phần việc này thường do
lớp trực tuần, chi đoàn đảm nhận.
* Các tiết mục văn nghệ minh hoạ cho chương trình: Phần này do các lớp
cử những học sinh có năng khiếu ca nhạc tập luyện để trình bày theo sự điều
khiển của chương trình.
* Phiếu ghi yêu cầu phần quà của chương trình hoặc có thể có loại phiếu
ghi câu hỏi của chương trình ghim trên cành thông có trang trí nhẹ nhàng, đẹp
mắt (nếu chương trình không cần phải tuân theo trình tự nào cả)
* Một số quyển vở học sinh hay những chiếc bút bi…phần này nhà trường
trích từ quỹ thư viện để mua.
3.2. Cách thực hiện.
Người điều khiển chương trình: Có thể là cán bộ thư viện hoặc học sinh
lớp trực tuần tuỳ theo hình thức câu lạc bộ học tập chủ điểm hay bộ môn.
Ban giám khảo: Là thành viên của tổ thư viện như đã nêu trên, chỉ bố trí
gọn nhẹ 1-2 người. Biên bản cuộc thi được ghi ở sổ ghi biên bản họp tổ thư viện
có kẻ bảng rõ ràng trong việc ghi điểm, đánh giá xếp loại lớp và có chữ ký của
các thành viên trong ban giám khảo.
* Tiến trình một cuộc thi:
Sau đây là một ví dụ cụ thể "câu lạc bộ học tập" tháng 12 hướng về kỷ
niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và ngày quốc phòng toàn dân
- phân môn Lịch sử lớp 4-5 (người điều khiển chương trình: cán bộ thư viện)
Lời dẫn chương trình: Giới thiệu mục đích, ý nghĩa của chủ điểm "câu lạc
bộ học tập" tháng 12 hướng về kỷ niệm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt
Nam và ngày quốc phòng toàn dân - phân môn Lịch sử lớp 4-5. Giới thiệu đại
biểu, thành phần. Giới thiệu chung về chương trình: thể lệ, hình thức, cách đánh
giá
Nội dung câu hỏi và đáp án trả lời:
+ Câu hỏi 1: Tên gọi đầu tiên của nước ta là gì? Tên gọi ấy gắn với thời

kỳ lịch sử nào? Kể tên một số truyền thuyết mà em biết ở thời kỳ đó?
Đáp án: Tên gọi đầu tiên của nước ta là Văn Lang, gắn với thời đại Hùng
Vương (2879 đến 258 trước công nguyên). Một số truyền thuyết thời kỳ này là:
Con Rồng cháu Tiên; Phù Đổng Thiên Vương; Sơn Tinh Thuỷ Tinh
+ Câu hỏi 2: Hãy kể tên một số triều đại phong kiến trong lịch sử Việt
Nam từ thời kỳ Ngô Quyền?
Đáp án: Nhà Ngô (năm 938); Nhà Lý (1010 - 1224); Nhà Trần (1225 -
1400); Nhà Hồ (1400- 1407); Nhà Lê (1427-1789); Nhà Nguyễn.
+ Câu hỏi 3: Em biết gì về nhân vật Ngô Quyền?
Đáp án: Ngô Quyền quê ở Đường Lâm - Sơn Tây - Hà Nội ngày nay. Ông
đã tập hợp lực lượng đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng năm 938,
ông lên ngôi vua năm 939 lấy hiệu là Tiền Ngô Vương, đóng đô ở Cổ Loa….
+ Câu hỏi 4: Em hãy kể tên một số anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
Việt Nam thời kỳ đấu tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược?
Đáp án: Kim Đồng, Lý Tự Trọng, Võ Thị Sáu, Nguyễn Văn Trỗi, Lê Văn
Tám, Nguyễn Bá Ngọc, Vừ A Dính, Dương Văn Nội, Kơ-pa Kơ-lơng, Hồ Văn
Miên
+ Câu hỏi 5: Em hãy kể tên một số Di tích lịch sử ở Tỉnh Phú Thọ, huyện
Cẩm Khê mà em biết? Giới thiệu sơ lược về một di tích đó.
Đáp án: Một số di tích lịch sử ở tỉnh Phú Thọ như: Di tích lịch sử Đền
Hùng; di tích chiến thắng Sông Lô (Đoan Hùng), căn cứ chiến khu Tiên Động
(xã Tiên Lương - Cẩm Khê), căn cứ chiến khu Vạn Thắng (xã Đồng Lương -
Cẩm Khê)
Đền Hùng được xây dựng trên núi Hùng, thuộc đất Phong Châu, vốn là đất
đế đô của Nhà nước Văn Lang, vùng đất này được coi là vùng đất Tổ, là cái nôi
và cội nguồn của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Trong khu vực đền Hùng có
4 ngôi đền, 1 ngôi chùa, 1 lăng và một số hạng mục kiến trúc khác. Đền Hùng là
nơi hội tụ văn hóa tâm linh của dân tộc. Lễ hội đền Hùng là một lễ hội lớn mang
tầm vóc quốc gia ở Việt Nam. Đặc biệt, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương vừa
qua đã được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân

loại. Với những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt của Di tích, Thủ
tướng Chính phủ đã quyết định xếp hạng Di tích lịch sử đền Hùng là di tích quốc
gia đặc biệt.
Đánh giá, công bố kết quả và xếp loại: BGK đánh giá ngắn gọn và công
bố kết quả xếp loại.
Tổng kết: Nhận xét tóm tắt ưu khuyết điểm của cuộc thi, kết luận chung.
Dự kiến những sự cố có thể xảy ra.
- Khách quan: Do thời tiết (mưa, nắng, gió bão), mất điện, hỏng loa đài….
- Chủ quan: Người dẫn CT, BGK…ốm đột xuất; học sinh trả lời chưa
đúng, chưa đủ … Tất cả những trường hợp trên có thể xảy ra, người tổ chức phải
có các phương án dự phòng để đảm bảo chương trình không bị gián đoạn.
Trong khi thực hiện, có thể xen kẽ một số tiết mục văn nghệ của các em đã
chuẩn bị nhằm minh hoạ cho phần trả lời hoặc làm rõ thêm nội dung của câu trả
lời. Nếu liên quan đến ND câu trả lời BGK cần cân nhắc vào thang điểm chấm
cho từng câu trả lời.
IV. Hiệu quả của sáng kiến.
Qua thời gian thực hiện chương trình chúng tôi mạnh dạn khẳng định đây
là hình thức hoạt động bổ ích đối với học sinh mang lại hiệu quả thiết thực, thể
hiện ở kết quả khảo sát sau đây:
Kết quả thực hiện chương trình "Câu lạc bộ học tập" hàng tháng và hàng
tuần. Thời gian khảo sát 15/5/2013. Đối tượng khảo sát là học sinh trường TH
Tình Cương huyện Cẩm Khê.
* Kết quả khảo sát:
Câu hỏi khảo sát Nội dung khảo sát
Số
HS
KS
Số
trả
lời

"Có"
Tỷ
lệ
(%)
Ghi
chú
Theo em hình thức sinh
hoạt "Câu lạc bộ học tập"
có tác dụng gì?
- Giúp ta thích đọc sách hơn? 125 125 100
- Giúp ta hiểu biết nhiều hơn? 125 120 96
- Cho ta mạnh dạn, tự tin hơn? 125 120 96
- Cho ta học tập hiệu quả hơn,
rèn luyện đạo đức tốt hơn?
125 109 87.
2
Không chỉ học sinh mà cả phụ huynh học sinh cũng khen ngợi hình thức
tổ chức "câu lạc bộ học tập" của thư viện nhà trường Như vậy giờ chào cờ
đầu tuần không còn "khô cứng" như trước nữa, nó đã trở thành niềm mong đợi
và là nơi sinh hoạt học mà vui, vui để học của học sinh. Đúng như lời Khổng Tử
đã nói "Biết mà học không bằng thích mà học, thích mà học không bằng vui mà
học".
Việc tổ chức "Câu lạc bộ học tập" đã thể hiện được sự quan tâm chỉ đạo
sát sao của BGH nhà trường, sự ủng hộ giúp đỡ nhiệt tình của toàn thể giáo viên
và sự sáng tạo của người làm công tác thư viện. Hình thức đó đã và đang là môi
trường thuận lợi để phát huy tính tự giác của học sinh trong việc tự học, tự
nghiên cứu, bồi dưỡng nhân cách, góp phần nâng cao chất lượng học tập của học
sinh, đó cũng chính là góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của nhà
trường trong công tác giáo dục.
V. Bài học kinh nghiệm.

Để thực hiện sáng kiến kinh nghiệm như đã trình bày ở trên, chúng tôi
thấy: Trong quá trình áp dụng biện pháp cần thực hiện một cách đồng bộ, không
tách rời nhau, trong đó người phụ trách thư viện có một vị trí quan trọng. Bên
cạnh đó là vai trò chỉ đạo của BGH, sự phối hợp chặt chẽ của TPT Đội và các
giáo viên chủ nhiệm cũng rất cần thiết. Trong khi thực hiện cần chú ý thực hiện
các biện pháp theo một chu trình, lựa chọn nội dung phù hợp với từng chủ đề,
chủ điểm, với đối tượng học sinh và có sự chuẩn bị chu đáo cả về nội dung và
hình thức, cả về yếu tố chủ quan và khách quan; những tình huống có thể xảy ra
trong khi tổ chức thực hiện các hoạt động. Làm được như vậy chắc chắn việc
đưa sách đến với học sinh sẽ tạo cho các em có lòng say mê, hứng thú tìm tòi;
giúp ích rất nhiều trong việc học tập và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
trong nhà trường.
PHẦN III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
Để đảm bảo mục tiêu giáo dục, đảm bảo về việc nâng cao chất lượng giáo
dục trong trường Tiểu học của những năm học tiếp theo thì công tác thư viện là
một phần không thể thiếu, nó giúp cho học sinh có hứng thú học tập, tạo ra cho
các em lòng say mê ham học hỏi, khám phá, biết đọc và làm theo sách; góp phần
nâng cao tri thức, rèn luyện kỹ năng, nhân cách của con người mới.
Bài học kinh nghiệm trên phần nào giúp cho học sinh có môi trường học
tập vui tươi, nhẹ nhàng; giúp học sinh có thói quen tự học tự tìm hiểu nhằm nâng
cao tri thức, hiểu biết và rèn luyện đạo đức cho các em.
Bài học kinh nghiệm này được tổng kết và rút ra từ hoạt động cụ thể tại
thư viện trường Tiểu học Tình Cương - Cẩm Khê. Trong các năm học tiếp theo,
hoạt động thư viện trường Tiểu học Tình Cương cần tiếp tục triển khai, tổng kết
rút kinh nghiệm, bổ sung cho hoàn chỉnh nhằm đạt được hiệu quả cao hơn nữa.
Đề nghị BGH trường Tiểu học Tình Cương tạo mọi điều kiện để sáng kiến
được sử dụng và bổ sung.

XÁC NHẬN
CỦA HỘI ĐỒNG KH NHÀ TRƯỜNG

NGƯỜI THỰC HIỆN
Đỗ Thuỳ Dung
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Thị Chinh: Phương pháp và kinh nghiệm tuyên truyền giới
thiệu sách trong thư viện trường học; NXB Giáo dục Việt Nam; Hà Nội
2009.
2. Bộ Giáo dục và Đào tạo: Quyết định 01/2003/QĐ/BGD & ĐT ngày
02 tháng 01 năm 2003 về việc ban hành quy định tiêu chuẩn thư viện trường
phổ thông.
3. Nguyễn Tiến Toàn, Nguyễn Thế Tuấn: Nghiệp vụ thư viện trường
học; NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2000
4. Quỳnh Cư, Đỗ Đức Hùng: Các triều đại Việt Nam; NXB Thanh
niên, 1999
MỤC LỤC
STT Nội dung Trang
1.
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1
2.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1
3. I. Cơ sở lý luận và thực tiễn 1
4. II. Thực trạng vấn đề 2
5. III. Các biện pháp tiến hành 3
6. IV. Hiệu quả của sáng kiến 6
7. V. Bài học kinh nghiệm 7
8.
PHẦN III: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
8
9.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
9