Slide bài giảng ĐÁNH GIÁ tác ĐỘNG sức KHỎE

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG
SỨC KHỎE
SỨC KHỎE
LÊ HOÀNG NINH
LÊ HOÀNG NINH
NỘI DUNG
NỘI DUNG
1.
1.
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
2.
2.
Tại sao phải đánh giá tác động sức khỏe?
Tại sao phải đánh giá tác động sức khỏe?
3.
3.
Ai là người đánh giá tác động sức khỏe?
Ai là người đánh giá tác động sức khỏe?
4.
4.
Những cái khác mà bạn cần biết trong đánh giá tác
Những cái khác mà bạn cần biết trong đánh giá tác
động sức khỏe là gì?
động sức khỏe là gì?
5.
5.
Làm thế nào để thực hiện đánh giá tác động sức
Làm thế nào để thực hiện đánh giá tác động sức
khỏe?

khỏe?
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)
Health impact assessment ( HIA)

HIA là một qui trình thường qui nhằm tiên lượng các ảnh
HIA là một qui trình thường qui nhằm tiên lượng các ảnh
hưởng về chính sách trên sức khỏe, phúc lợi ( wellbeing)
hưởng về chính sách trên sức khỏe, phúc lợi ( wellbeing)
và trên những bất công bằng về sức khỏe. HIA được áp
và trên những bất công bằng về sức khỏe. HIA được áp
dụng trong chính sách cấp trung ương hay địa phương,
dụng trong chính sách cấp trung ương hay địa phương,
và rất có hiệu quả khi triển khai ứng dụng sớm trong
và rất có hiệu quả khi triển khai ứng dụng sớm trong
quá trình phát triển xây dựng chính sách
quá trình phát triển xây dựng chính sách
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)
Health impact assessment ( HIA)

Định nghĩa: HIA là sự kết hợp các qui trình, các phương
Định nghĩa: HIA là sự kết hợp các qui trình, các phương
pháp, các dụng cụ mà các chính sách được xem xét cân
pháp, các dụng cụ mà các chính sách được xem xét cân
nhắc dựa trên tác động lên sức khỏe của cộng đồng và
nhắc dựa trên tác động lên sức khỏe của cộng đồng và
sự phân phối các tác động nầy trên dân số.

sự phân phối các tác động nầy trên dân số.

Có 2 kiểu HIA:
Có 2 kiểu HIA:
–
Policy level HIA
Policy level HIA
–
Project level HIA
Project level HIA
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)
Health impact assessment ( HIA)

HIA ở mức độ chính sách: tập trung trên sức khỏe và
HIA ở mức độ chính sách: tập trung trên sức khỏe và
các yếu tố quyết định nhưng khi HIA áp dụng trong
các yếu tố quyết định nhưng khi HIA áp dụng trong
quản lý môi trường thì sức khỏe chỉ là một thành tố.
quản lý môi trường thì sức khỏe chỉ là một thành tố.

HIA liên kết với chính sách có căn bản, nguồn gốc từ y
HIA liên kết với chính sách có căn bản, nguồn gốc từ y
tế công cộng và ghi nhận sức khỏe được quyết định bởi
tế công cộng và ghi nhận sức khỏe được quyết định bởi
phần lớn những yếu tố khác. Như vậy để đạt được mục
phần lớn những yếu tố khác. Như vậy để đạt được mục
tiêu của các chính sách thì việc ra quyết định phải dựa
tiêu của các chính sách thì việc ra quyết định phải dựa

trên hệ quả ( outcome-based decision making) chứ
trên hệ quả ( outcome-based decision making) chứ
không phải là output. Thí dụ: giảm tỷ lệ thuốc lá là
không phải là output. Thí dụ: giảm tỷ lệ thuốc lá là
outcome, chương trình ngừng hút thuốc lá là output)
outcome, chương trình ngừng hút thuốc lá là output)
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Đánh giá tác động sức khỏe là gì?
Health impact assessment ( HIA)
Health impact assessment ( HIA)

HIA dựa trên công nhận tình trạng sức khỏe của
HIA dựa trên công nhận tình trạng sức khỏe của
người dân và cộng đồng bị ảnh hưởng bởi nhiều
người dân và cộng đồng bị ảnh hưởng bởi nhiều
yếu tố năm ngoài lãnh vực y tế thí dụ như xã hội
yếu tố năm ngoài lãnh vực y tế thí dụ như xã hội
và kinh tế
và kinh tế

HIA :
HIA :
–
ảnh hưởng dương của chính sách được thúc đẩy
ảnh hưởng dương của chính sách được thúc đẩy
–
ảnh hưởng âm/ tiêu cực trên sức khỏe có thể được
ảnh hưởng âm/ tiêu cực trên sức khỏe có thể được
giảm thiểu/ loại bỏ
giảm thiểu/ loại bỏ

–
Bất công bằng về y tế/ chăm sóc sức khỏe thu hẹp
Bất công bằng về y tế/ chăm sóc sức khỏe thu hẹp
TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ
TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
1.
1.
Gíup nhà lập chính sách sử dụng các tiếp cận
Gíup nhà lập chính sách sử dụng các tiếp cận
phát triển bền vững
phát triển bền vững
2.
2.
Giúp nhà lập chính sách nắm được, nêu được
Giúp nhà lập chính sách nắm được, nêu được
các yêu cầu về luật và chính sách về y tế công
các yêu cầu về luật và chính sách về y tế công
cộng
cộng
3.
3.
Giúp các nhà lập kr61 hoạch đưa các chứng cứ
Giúp các nhà lập kr61 hoạch đưa các chứng cứ
vào việc ra các chính sách
vào việc ra các chính sách
4.
4.
Động viện các hoạt động liên ngành bằng cách

Động viện các hoạt động liên ngành bằng cách
thúc đẩy các nhà lập chính sách phối hợp với
thúc đẩy các nhà lập chính sách phối hợp với
các ngành nghề khác
các ngành nghề khác
TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ
TẠI SAO PHẢI ĐÁNH GIÁ
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
5. Động viện sự tham gia, các tiếp cận tư vấn vào việc ra
5. Động viện sự tham gia, các tiếp cận tư vấn vào việc ra
chính sách.
chính sách.
6. Cải thiện sức khỏe và bất công bằng trong chăm sóc y
6. Cải thiện sức khỏe và bất công bằng trong chăm sóc y
tế
tế
7. Giúp các nhà lập chính sách xem xét các đạo luật xử lý
7. Giúp các nhà lập chính sách xem xét các đạo luật xử lý
những tình huống / tình trạng đâc biệt
những tình huống / tình trạng đâc biệt
AI NÊN ĐÁNH GIÁ
AI NÊN ĐÁNH GIÁ
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)
TÁC ĐỘNG SỨC KHỎE ( HIA)

Nhà lập chính sách ở tất cả bộ phận công nên dùng các
Nhà lập chính sách ở tất cả bộ phận công nên dùng các
đánh giá tác động sức khỏe cho những chính sách có ý
đánh giá tác động sức khỏe cho những chính sách có ý

nghĩa: thí dụ giao thông, kế hoạch, chính sách xã hội,
nghĩa: thí dụ giao thông, kế hoạch, chính sách xã hội,
môi trường
môi trường

Health policy markers
Health policy markers

…
…
.
.
NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHÁC
NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT KHÁC
1.
1.
Health ?
Health ?
2.
2.
Y tế công cộng ?
Y tế công cộng ?
3.
3.
Health determinants và health outcome:
Health determinants và health outcome:
Determinants :
Determinants :
1.
1.

social and cultureal factors ;
social and cultureal factors ;
2.
2.
Economic factors
Economic factors
3.
3.
Environmental factors
Environmental factors
4.
4.
Population based services: health, disability, leisure
Population based services: health, disability, leisure
services
services
5.
5.
Individual/ behavioral factors: physical activity, smoking
Individual/ behavioral factors: physical activity, smoking
6.
6.
Biological factors
Biological factors
Outcome : hệ quả sức khỏe cá nhân, nhóm dân số, cộng đồng
Outcome : hệ quả sức khỏe cá nhân, nhóm dân số, cộng đồng
4.
4.
Bất công bằng trong chăm sóc y tế
Bất công bằng trong chăm sóc y tế

CÁCH THỰC HIỆN HIA
CÁCH THỰC HIỆN HIA

4 giai đoạn trong qui trình HIA:
4 giai đoạn trong qui trình HIA:
–
Screening
Screening
–
Scoping
Scoping
–
Appraisal and reporting
Appraisal and reporting
–
Evaluation
Evaluation

Trong giai đoạn appraisal có 3 phần:
Trong giai đoạn appraisal có 3 phần:
–
Chọn công cụ appraisal
Chọn công cụ appraisal
–
Hoàn chỉnh giai đoạn đánh giá tác động
Hoàn chỉnh giai đoạn đánh giá tác động
–
Phát triển các kiến nghị thực tế để giảm thiểu tác
Phát triển các kiến nghị thực tế để giảm thiểu tác
động tiêu cực, tăng cường các tác động tích cự

động tiêu cực, tăng cường các tác động tích cự
Qui trình đánh giá
Qui trình đánh giá
tác động sức khỏe
tác động sức khỏe

Hình 3 trang 21
Hình 3 trang 21
Bước 1: sàng lọc ( screening)
Bước 1: sàng lọc ( screening)

Là bước căn bản quan trọng trong qui trình:
Là bước căn bản quan trọng trong qui trình:
–
Cần tiến hành HIA không
Cần tiến hành HIA không
–
Nếu không cần thì liệu có những kiến nghị/ đề nghị gì
Nếu không cần thì liệu có những kiến nghị/ đề nghị gì
để những tác động âm tính/ bất lợi cho sức khỏe
để những tác động âm tính/ bất lợi cho sức khỏe
được kiểm soát
được kiểm soát
–
Nếu như chưa thể ra quyết định do thông tin chưa
Nếu như chưa thể ra quyết định do thông tin chưa
phù hợp, thì sự sàng lọc sẽ được lập lại sau khi có
phù hợp, thì sự sàng lọc sẽ được lập lại sau khi có
được thông tin đầy đủ
được thông tin đầy đủ

Bước 1: sàng lọc
Bước 1: sàng lọc

Từng đề mục chính sách, ý kiến chính sách, hệ quả
Từng đề mục chính sách, ý kiến chính sách, hệ quả
chính sách:
chính sách:
–
Lướt qua bảng kiểm ( bảng 1) và khoanh tròn vào 1
Lướt qua bảng kiểm ( bảng 1) và khoanh tròn vào 1
trong 3 chọn lựa: yes, no, do not know
trong 3 chọn lựa: yes, no, do not know
–
Từng câu hỏi các bạn phải ước lượng mức độ chắc
Từng câu hỏi các bạn phải ước lượng mức độ chắc
chắn của câu trả lời của bạn theo 3 cấp độ
chắn của câu trả lời của bạn theo 3 cấp độ
–
Ra các phán quyết dựa vào các thông tin trong bảng.
Ra các phán quyết dựa vào các thông tin trong bảng.
Thật ra rất khó, điều quan trọng là có cảm nhận
Thật ra rất khó, điều quan trọng là có cảm nhận
chung-> need for HIA or not
chung-> need for HIA or not
Bước 2: nội dung ( Scoping)
Bước 2: nội dung ( Scoping)

Scoping: good project management
Scoping: good project management


> write an assessment plan to set out the work
> write an assessment plan to set out the work

> decide on the HIA and which appraisal tool to use
> decide on the HIA and which appraisal tool to use

> evaluating HIA
> evaluating HIA
Bước 2: nội dung ( Scoping)
Bước 2: nội dung ( Scoping)

Xác định ranh giới của các công việc ( kể cả phân tích
Xác định ranh giới của các công việc ( kể cả phân tích
sâu nhu cầu và xếp hạng nhu cầu và sự liên hệ tới
sâu nhu cầu và xếp hạng nhu cầu và sự liên hệ tới
những công việc khác như thế nào
những công việc khác như thế nào

Xác định mục tiêu cho những việc nầy
Xác định mục tiêu cho những việc nầy

Xác định nhu cầu nguồn lực cho việc đánh giá kể cả xác
Xác định nhu cầu nguồn lực cho việc đánh giá kể cả xác
định nhóm đề án gồm những ai
định nhóm đề án gồm những ai
Bước 2: Nội dung ( scoping)
Bước 2: Nội dung ( scoping)

Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)

–
Mục đích và mục tiêu của HIA?
Mục đích và mục tiêu của HIA?
–
Phạm vi và các giới hạn của HIA:?
Phạm vi và các giới hạn của HIA:?

What is to be includes ( nhận vào) và loại ra ?
What is to be includes ( nhận vào) và loại ra ?

Khu trú thời gian và đĩa điểm?
Khu trú thời gian và đĩa điểm?

Khi nào sẽ đánh giá?
Khi nào sẽ đánh giá?

Mất thời gian bao lâu?
Mất thời gian bao lâu?
Bước 2: Phạm vi ( scoping)
Bước 2: Phạm vi ( scoping)

Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
–
Ai sẽ đánh giá và những kỹ năng cần có là gì?
Ai sẽ đánh giá và những kỹ năng cần có là gì?
–
Những mấu chốt, nồng cốt tham gia vào đánh giá
Những mấu chốt, nồng cốt tham gia vào đánh giá
chính sách là gì?

chính sách là gì?
–
Địa dư/ địa lý nào?
Địa dư/ địa lý nào?
–
Phạm vi thời gian của HIA ( bạn quan tâm tới những
Phạm vi thời gian của HIA ( bạn quan tâm tới những
gì sẽ xảy ra trong 5 hay 20 năm tới)?
gì sẽ xảy ra trong 5 hay 20 năm tới)?
–
Nếu như toàn bộ chính sách không được đánh giá thì
Nếu như toàn bộ chính sách không được đánh giá thì
phần được đánh giá là gì?
phần được đánh giá là gì?
Bước 2: Phạm vi ( Scoping)
Bước 2: Phạm vi ( Scoping)

Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)
Một số câu hỏi giúp xác định nội dung: (p.29)

So sánh chính sách: giữa các chính sách hay so
So sánh chính sách: giữa các chính sách hay so
sánh với hiện trạng
sánh với hiện trạng

Nếu hệ quả của chính sách không biết, thì
Nếu hệ quả của chính sách không biết, thì
những giả định nào cần có để tiên lượng hệ quả
những giả định nào cần có để tiên lượng hệ quả
có khả năng xảy ra

có khả năng xảy ra

Cộng đồng có quan tâm / hay gia tăng sự quan
Cộng đồng có quan tâm / hay gia tăng sự quan
tâm trong lãnh vực chính sách không?
tâm trong lãnh vực chính sách không?
Bước 2: phạm vi ( Scoping)
Bước 2: phạm vi ( Scoping)

Ai là người chủ chốt để tham vấn
Ai là người chủ chốt để tham vấn

Kế hoạch đánh giá có thể liệt kê ra những điểm chính và
Kế hoạch đánh giá có thể liệt kê ra những điểm chính và
khung thời gian không?
khung thời gian không?

Nhưng tham số dùng để đánh giá là gì
Nhưng tham số dùng để đánh giá là gì

Kinh phí và nguồn kinh phí
Kinh phí và nguồn kinh phí

Nhưng phương pháp nào được dùng để đánh giá
Nhưng phương pháp nào được dùng để đánh giá

…
…
Bước 3: định giá và báo cáo
Bước 3: định giá và báo cáo


Bước định giá gồm 4 phần:
Bước định giá gồm 4 phần:
1.
1.
Xác định các nhân tố quyết định sức khỏe tương
Xác định các nhân tố quyết định sức khỏe tương
ứng với chính sách được đánh giá
ứng với chính sách được đánh giá
2.
2.
Dùng các công cụ định giá để xác định các tác động
Dùng các công cụ định giá để xác định các tác động
3.
3.
Đánh giá tác động sức khỏe có ý nghĩa
Đánh giá tác động sức khỏe có ý nghĩa
4.
4.
Báo cáo các thay đổi tthu75c hành làm thay đổi đối
Báo cáo các thay đổi tthu75c hành làm thay đổi đối
với chính sách
với chính sách

2 công cụ đánh giá:
2 công cụ đánh giá:
–
Health lens
Health lens
–

Health appraisal tool
Health appraisal tool
Bước 3: định giá và báo cáo
Bước 3: định giá và báo cáo

Các thành tố cua chính sách:
Các thành tố cua chính sách:
–
Mục đích và mục tiêu
Mục đích và mục tiêu
–
Nội dung và chiều hướng
Nội dung và chiều hướng
–
Giá trị
Giá trị
–
Ưu tiên/ goal
Ưu tiên/ goal
–
Dân số đích/ cộng đồng/ nhóm dân số
Dân số đích/ cộng đồng/ nhóm dân số
–
Đầu ra
Đầu ra
–
Hệ quả dự kiến
Hệ quả dự kiến
Bước 3: định giá và báo cáo
Bước 3: định giá và báo cáo


Các phương pháp định giá:
Các phương pháp định giá:
–
Không có phương pháp nào là tối ưu
Không có phương pháp nào là tối ưu
–
Tất cả phương pháp đều hướng đến xác định và đo
Tất cả phương pháp đều hướng đến xác định và đo
lường các hệ quả, giải thích được các hệ quả đó
lường các hệ quả, giải thích được các hệ quả đó

Range of method can be used at difference
Range of method can be used at difference
stages in process. Ex: checklist/ screening,
stages in process. Ex: checklist/ screening,
scoping; system model : env. System and link
scoping; system model : env. System and link
different environmental components
different environmental components

Combination of methods
Combination of methods
Bước 3: định giá và báo cáo
Bước 3: định giá và báo cáo

Xác định các nhân tố quyết định sưc khỏe: ( trang 36)
Xác định các nhân tố quyết định sưc khỏe: ( trang 36)
Bước 3: định giá và báo cáo
Bước 3: định giá và báo cáo


Công cụ định giá:
Công cụ định giá:
–
Health lens: concise list questions
Health lens: concise list questions
–
Health appraisal tool:
Health appraisal tool:

Impacts of policy proposal on determinants of health
Impacts of policy proposal on determinants of health

Appraisal for partnership, participation and protection
Appraisal for partnership, participation and protection

Inequalities appraisal
Inequalities appraisal