Tuần 25-tiết 47-VL9

Giáo án: Vật Lí 9 GV: Lương Văn Cẩn
Tu ần : 25 NS: 30/01/2011
Tiết : 47 ND: 16/02/2011
B ÀI 43
ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH HỘI TỤ
I.Mục tiêu :
1.Kiến thức :Nêu được các đặc điểm về ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
2.Kó năng : Dựng được ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ bằng cách sử dụng các tia đặc biệt
3.Thái độ : Làm việc khoa học,cẩn thận, có ý thức hợp tác nhóm
II.Chu ẩn bị
Mỗäi nhóm.học sinh : 1 thấu kính hội tụ có tiêu cự khoảng 12cm ; 1 giá quang học ; nguồn sáng,vật
III. Hoạt động dạy học
1.Ki ểm tra sĩ số
2.Kiểm tra bài cũ
2.1 Nêu cách nhận biết thấu kính hội tụ ?.
2.2 Kể tên và biểu diễn hình vẽ , đường truyền của ba tia sáng đi qua thấu kính hội tụ mà em đã học ?
3.Đặt vấn đề hình ảnh của dòng chữ ta quan sát được qua thấu kính như hình 43.1 SGK là hình ảnh
của dòng chữ tạo bởi thấu kính hội tụ . nh đó cùng chiều với vật , vậy có khi nào ảnh của vật taọ bởi
thấu kính hội tụ ngược chiều so với vật không ? Cần bố trí thí nghiệm như thế nào để tìm hiểu vấn đề
trên ?
HOẠT ĐỘNG CỦA TRỊ TRỢ GIÚP CỦA GV
Hoạt động 1 Tìm hiểu đặc điểm đối với ảnh của một vật tạo bởi TKHT
a)Cc nhóm bố trí thí nghiệm như hình 43 .2 SGK ,
đặt vật ngoài khoảng tiêu cự , thực hiện các yêu cầu
của C1 và C2
Ghi đăc điểm của ảnh vào dòng 1,2,3 của bảng 1
C1:nh thật ngược chiều với vật
C2:Dòch vật vào gần thấu kính hơn vẫn thu được ảnh
của vật trên màn . Đó là ảnh thật ngược chiều so với
vật .
b) các nhóm bố trí thí nghiệm như bảng 43.2 SGK ,

đặt vật trong khoảng tiêu cự . Thảo luận nhóm trả lời
C3: Đặt vật ở trong khoảng tiêu cự , màn ở sát thấu
kính . Từ từ dòch chuyển màn ra xa thấu kính , không
hứng được ảnh ở trên màn . Đặt mắt trên đường
truyền của chìm tia ló , ta quan sát thấy ảnh cùng
chiều , lớn hơn vật . Đó là ảnh ảo không hứng được
trên màn .
Ghi nhận xét các đặc điểm của ảnh vào dòng 4 của
bảng 1
* Hướng dẫn hs làm TN
GV : hướng dẫn hs quay thấu kính
hướng về phía cửa sổ lớp để hướng ảnh
của cửa sổ lên màn ảnh
- cho các nhóm thảo luận nhóm trước
khi nhận xét đặc điểm của ảnh vào
bảng 1
*Hướng dẫn hs làm thí nghiệm để trả
lời C3 . có thể yêu cầu hs trả lời thêm
câu hỏi làm như thế nào để quan sát
được ảnh của vật trong trường hợp
này ?
*Cho các nhóm trước khi trước ghi
nhận xét về đặc điểm ảnh vào bảng 1
Hoạt động 2 Dựng ảnh của một vật tạo bởi thấu kính hội tụ
a)Từng hs
thực hiện C4
S

:Dùng hai
F

trong ba tia
0
đã học để
dựng ảnh .
b)Dựng ảnh
B
của một vật
sáng AB tạo
A F O
bởi thấu
kính hội tụ
- Từng hs thực hiện C5
( Dùng hai trong ba tia sáng đã học dựng ảnh B
’
của
điểm B .Từ B
’
hạ một đường vuông góc với trục chính
tại A
’
, A
’
là ảnh của điểm A . A
’
B
’
là ảnh của AB tạo
bợi thấu kính hội tụ . khi vật AB đặt ngoài khoảng
tiêu cự ảnh thật ngược chiều với vật .khi vật đặt trong
khoảng tiêu cự, ảnh ảo cùng chiều với vật và lớn hơn

vật .
* yêu cầu hs trả lời câu hỏi sau
- Chùm tia S đi qua thấu kính hội tụ cho
chùm tia ló đồng quy tại S
’
, S
’
là gì của
S ?
- Cần sử dụng mấy tia sáng xuất phát từ
S để xác đònh S
’
?
- Thông báo khái niệm ảnh của điểm
sáng
-Giúp đỡ hs yếu vẽ hình
* Hướng dẫn hs thực hiện C5
-Dựng ảnh B
’
của điểm B
- Hạ B
’
A
’
vuông góc với trục chính A
’

là ảnh của A và A
’
B

’
là ảnh của AB
Hoạt động 3 Vận dụng
- Từng hs trả lời câu hỏi của GV
- Từng hs thực hiện C6-C7
C6:Trên hình 43.2 SGK xét hai cặp tam giác đồng
dạng
Tam giác ABF đồng dạng với tam giác OHF . Tam
giác A
’
B
’
F
’
đồng dạng với tam giác OIF
’
.Viêt các hệ
thức đồng dạng từ đó tính được h
’
=0,5cm; OA
’
=18cm
Trên hình 43.3 SGK xét hai cặp tam giác đồng dạng
Tam giác OB’F
‘
đồng dạng với tam giác B B’I . Tam
giác OAB
’
đồng dạng với tam giác OA
’

B
’
.Viêt các hệ
thức đồng dạng từ đó tính được h
’
=0,3cm; OA
’
=24 cm
Sự khác nhau giữa ảnh thật và ảnh ảo ở thấu kính hội
tụ :
-nh thật luôn ngược chiều với vật
-nh ảo cùng chiều và lớn hơn vật .

A


B’

F’

F

B
0


* Hướng dẫn hs trả lời C6
- Xét hai cặp tam giác đồng dạng
-Trong từng trường hợp , tính tỉ số
' ' ' '

A B A B
AB OI
=
-Yêu cầu hs trả lời C7
Hoạt động 4 Củng cố-Dặn dò
HS: Trả lời cá nhân
HS: Làm việc ở nhà
Nêu đặc điểm của ảnh của một vật tạo
bởi thấu kính hội tụ ?
- Nêu cách dựng ảnh của một vật taọ bởi
thấu kính hội tụ ?
Về nhà: học các các câu hỏi đã nêu
Làm bài tập: 43.1,43.2,43.3 SBT
Xem và đọc bài 44. tiết sau nghiên cứu
N ỘI DUNG GHI BẢNG
I.Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi TKHT
1.Thí nghiệm: ( SGK)
C1,C2,C3
2.Hãy ghi các nhận xét ở trên vào bảng 1
II.Cách dựng ảnh
1.Dựng ảnh của điểm sáng S tạo bởi TKHT
C4
2.Dựng ảnh của một vật sáng AB tạo bởi TKHT
C5
III.Vận dụng
C6,C7
IV. Ghi nhớ ( SGK)
V.Rút kinh nghiệm:
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………