Biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ em 24-36 tháng

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO huyÖn sãc
s¬n
TRƯỜNG MẦM NON viÖt long
  
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: mét sè biÖn ph¸p PHÁT TRIỂN
NG¤N NGỮ CHO TRẺ 24 -36 th¸ng
ViÖt Long : Ng yà 24 tháng 12 năm 2009
Giáo viên: NguyÔn ThÞ BÝch Mþ
A.Đặt vấn đề
1. Lí do chọn đề tài
Phong ba bão táp
Không bằng ngữ pháp Việt Nam
Ngôn ngữ nói, giao tiếp và đọc viết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối
với sự phát nhân cách của trẻ MN nói riêng, của con người và xã hội nói
chung.
Lứa tuổi MN là thời kỳ phát cảm ngôn ngữ. Đây là giai đoạn có nhiều
điều kiện thuận lợi nhất cho sự lĩnh hội ngôn ngữ nói và các kỹ năng đọc viết
ban đầu của trẻ. Ở GĐ này trẻ đạt được những thành tích vĩ đại mà ở các giai
đoạn trước hoặc sau không thể có được, trẻ học nghĩa và cấu trúc của từ, cách
sử dụng từ ngữ để chuyển tải suy nghĩ và cảm xúc của bản thân, hiểu mục đích
và cách thức con người sử dụng chữ viết.
Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp có ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực
phát triển khác của trẻ. Ngôn ngữ là công cụ của tư duy vì thế ngôn ngữ có ý
nghĩa quan trọng đối với sự phát triển nhận thức, giải quyết vấn đề và chức
năng tư duy ký hiệu tượng trưng ở trẻ.
Đối với nhóm trẻ từ 1 đến 3 tuổi qua quan sát những giờ hoạt động häc
và giờ hoạt động vui chơi, tôi thấy các cháu rất thích được giao tiếp, thích
được trò chuyện và thích được nói, nhưng vì ngôn ngữ của trẻ còn hạn chế ,
các cháu còn sử dụng ngôn ngữ thụ động nhiều, nên tôi thấy mình cần phải tìm
nhiều biện pháp tác động để kích thích ngôn ngữ của trẻ phát triển.

Việc phát triển vốn từ luyện phát âm và dạy trẻ nói đúng ngữ pháp…
không thể tách rời giữa các môn học cũng như các hoạt động của trẻ. Mỗi từ
cung cấp cho trẻ phải dựa trên một biểu tượng cụ thể, có nghĩa, gắn liền với
âm thanh và tình huống sử dụng chúng. Nội dung vốn từ cung cấp cho trẻ cũng
như hình thức ngữ pháp phải phụ thuộc vào khả năng tiếp xúc, hoạt động và
nhận thức của trẻ.
2. Tính c p thi t:ấ ế
Tuy trẻ còn nhỏ những trẻ rất hiếu động, thích tìm tòi, khám phá mọi thứ
xung quanh. Trẻ thường có nhiều thắc mắc trước những đồ vật , hiện tượng mà
trẻ nhìn thấy, nghe thấy. Trẻ luôn đặt ra rất nhiều câu hỏi như: Ai đấy? Cái gì?
Con gì? Tiếng gì? Màu gì? ......
Để giúp trẻ giải đáp được những thắc mắc hàng ngày, người lớn cần trả
lời những câu hỏi của trẻ rõ ràng , ngắn gọn đồng thời cần cung cấp cho trẻ
thêm những hiểu biết về thế giới xung quanh bằng ngôn ngữ giao tiếp mạch
lạc. Chính vì vậy mà mỗi giáo viên chăm sóc giáo dục trẻ cần trú trọng đến
vic phỏt trin ngụn ng cho tr l nhim v quan trng hng u. Bi ngụn
ng l phng tin tr tip thu kin thc v th gii xung quanh c d
dng v hiu qu nht.
3. Mc ích ỳc rỳt:
Phỏt trin ngụn ng cho tr l phỏt trin kh nng nghe, hiu ngụn ng,
kh nng trỡnh by cú logic, cú trỡnh t, chớnh xỏc v cú hỡnh nh mt ni dung
nht nh.
tr giao ti p m nh d n, t tin tr c m i ng i, ngụn ng mach l c
giỳp ng i nghe d hi u cn giỳp tr thc hin nhng yờu cu sau:
*Làm phong phú vốn từ của trẻ: Trẻ phải có một số vốn từ nhất định để
giao tiếp với mọi ngời xung quanh.
VD: Từ chỉ tên gọi của đồ: cái bàn , cái ghế, cái áo, cái mũ.. ; con vật:
con chó , con bò , con mèo ;màu sắc: xanh, đỏ, vàng .
* La chn ni dung núi:
Xỏc nh ni dung cn núi giỳp cho li núi ca tr cú ni dung thụng bỏo

ngn gn, rừ rng. Xỏc nh s vic chớnh trong nhiu s vic, xỏc nh c
im ni bt c bn trong nhiu c im ca con vt, ca cõy, ca bc tranh,
ni dung chớnh trong phỏt trin vn hc.
Vớ d: vt: Tên gọi, hỡnh dỏng , cụng dng, cỏch s dng.
Con vt:Tên gọi, hỡnh dỏng, hnh ng, màu sắc.
Cõy: Hỡnh dỏng , hình dạng lá, màu sắc, cong dụngá.
- Sp xp ni dung ó la chn giỳp cho li núi ca tr c y , hp
lớ v cú logic.
Vớ d: T u n chõn, t ngoi vo trong, t trờn xung di, t trỏi
sang phi
Tr tui nhà trẻ cha cú kh nng la chn ni dung din t vỡ vy cn
phi hng dn giỳp tr.
*La chn t:
Sau khi ó la chn ni dung tr cn la chn t din t chớnh xỏc ni
dung mỡnh cn thụng bỏo. Chn t giỳp cho li núi ca tr rừ rng, chớnh xỏc
v mang sc thỏi biu cm. Vic chn t c t ra 2 mc .
- S liờn kt cỏc cõu núi li vi nhau to thnh chui li núi nhm din t
trn vn mt ý, mt ni dựng no ú giỳp ngi nghe hiu c. õy l s
sn xut ton b ni dung thụng bỏo mt cỏch cú logic.
- Để diễn tả một ý, một nội dung ngắn gọn nào đó thì việc sắp xếp cấu
trúc lời nói là đơn giản đối với trẻ. Nhưng nếu yêu cầu trẻ kể lại truyện hay tự
sáng tác miêu tả những hiện tượng sự kiện xảy ra trong đời sống thì trẻ gặp
khó khăn cần phải luyện tập dần dần.
* Điễn đạt nội dung nói:
- Khi trẻ diễn đạt phải ngừng nghỉ ngắt giọng đúng, để giọng nói của trẻ
không ê a ậm ừ. Luyện cho trẻ tác phong khi nói thoải mái, tự nhiên, khi nói
nhìn vào mặt người nói.
Trong trường mầm non tôi muốn đề cập tới việc luyện cho trẻ ngôn ngữ
mạch lạc thể hiện qua việc thực hiện hai Ví dụ: câu chuyện: Cây khế: chim *
Sắp xếp cấu trúc lời nói:

- Sự liên kết các câu nói lại với nhau tạo thành chuỗi lời nói nhằm diễn tả
trọn vẹn một ý, một nội dùng nào đó để giúp người nghe hiểu được. Đây là sự
sản xuất toàn bộ nội dung thông báo một cách có logic.
- Để diễn tả một ý, một nội dung ngắn gọn nào đó thì việc sắp xếp cấu
trúc lời nói là đơn giản đối với trẻ. Nhưng nếu yêu cầu trẻ kể lại truyện hay tự
sáng tác miêu tả những hiện tượng sự kiện xảy ra trong đời sống thì trẻ gặp
khó khăn cần phải luyện tập dần dần.
* Điễn đạt nội dung nói:
- Khi trẻ diễn đạt phải ngừng nghỉ ngắt giọng đúng, để giọng nói của trẻ
không ê a ậm ừ. Luyện cho trẻ tác phong khi nói thoải mái, tự nhiên, khi nói
nhìn vào mặt người nói.
Trong trường mầm non tôi muốn đề cập tới việc luyện cho trẻ ngôn ngữ
mạch lạc thể hiện qua việc thực hiện hnhiệm vụ dạy trẻ đối thoại giữa trò chơi
và độc thoại qua bộ môn làm quen văn học thể loại truyện kể.
Nhiệm vụ phát triển ngôn ngữ mạch lạc được thực hiện ở mọi lúc mọi
nơi trong sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Đối ới trẻ lớp tôi đang phụ trách 4 – 5
tuổi: Tiếp tục dạy trẻ biết nghe - hiểu - trả lời câu hỏi của người lớn. Biết trò
chuyện với những người xung quanh. Dạy trẻ kể chuyện về đồ chơi, đồ vật
theo tranh, kể lại các tác phẩm văn học, kể có trình tự, diễn cảm.
II. Thùc tr¹ng
N¨m nay t«i ®îc BGH nhµ trêng giao cho phô tr¸ch nhãm trÎ 24-36 th¸ng
tuæi.Líp t«i cã 22 ch¸u: trong ®ã cã 16 trÎ 24 – 36 th¸ng, cßn l¹i lµ 6 trÎ 12
-24 th¸ng.
I.Thuận lợi:
c s quan tõm giỳp ca ban giỏm hiu v chuyờn mụn xõy dng
phng phỏp i mi hỡnh thc t chc hot ng giỏo dc mm non, to mi
iu kin giỳp tụi thc hin tt chng trỡnh i mi.
Ph huynh quan tõm n con em mỡnh, nhit tỡnh ng h cựng tụi trong
vic dy d cỏc chỏu v thng xuyờn ng h nhng nguyờn vt liu lm
dựng dy hc v vui chi cho cỏc chỏu.

Các con đều rất ngoan ngoãn, thích hoạt động , vui chơi
2. Khú khn:
Do trỡnh nhn thc khụng ng u, 50% tr lp tụi mi ln u n
trng, trẻ lại không cùng độ tuổi có tới 27% số trẻ 12- 24 tháng, do ú gp rt
nhiu khú khn.
Trớ nh ca tr cũn hn ch, tr cha bit ht khi lng cỏc õm tip thu
cng nh trt t cỏc t trong cõu. Vỡ th tr b bt t, bt õm khi núi.
Trẻ đi học không đều, nhất là những ngày ma gió hoặc giá rét.
a s ph huynh bn cụng vic hoc mt lớ do khỏch quan no ú ớt cú
thi gian trũ chuyn vi tr v nghe tr núi. Tr c ỏp ng quỏ y v
nhu cu m tr cn. Vớ d: Tr ch cn nhỡn vo dựng, vt no l c
ỏp ng ngay m khụng cn dựng li yờu cu hoc xin phộp. õy cng l
mt trong nhng nguyờn nhõn ca vic chm phỏt trin ngụn ng.
Vi nhng khú khn nh th tụi phi dn dn khc phc, sa i v
hng dn tr phỏt trin ngụn ng mt cỏch ỳng n nht qua giao tip v tp
cho tr lm quen vn hc th loi truyn k.
III. GII PHP HU CH:
1. Tỡm hiu c im tõm sinh lớ ca tr:
* c im phỏt õm:
-Trẻ phát âm đợc các âm khác nhau, phát âm đợc các âm của lời nói. Tuy
vậy nhng vẫn còn nhiều âm ê, a, ậm ừ
- Tr phỏt õm sai nhiều nhng õm thanh khú hoc nhng t cú 2 3 õm
tit nh: lu - lu, hu hiu, mp - mp, chiờm chip chim chớp, thuyn
bum - thin bm, rn - dn, buông- bung, giờng-g rừng Tuy nhiờn li sai ó
ớt hn.
* c im vn t: