Ôn tập vật lí 12-chương 7 Hạt nhân-chốt kiến thức và bài tập áp dụng(hay)

    
§ CẤU TẠO CỦA HẠT NHÂN NGUYÊN TỬ ĐỘ HỤT KHỐI
1. Cấu hạt nhân nguyên tử
Gồm hai nuclôn: Prôtôn (mang điện tích
e+
) và Nơtrôn: kí hiệu
1
0
n n=
, không mang điện.
1.1. Kí hiệu hạt nhân:
A
Z
X
-
A
= số nuctrôn : số khối
-
Z
= số prôtôn = điện tích hạt nhân: nguyên tử số
-
N A Z
= −
: số nơtrôn
2. Đồng vị
Những nguyên tử đồng vị là những ng.tử có cùng số prôtôn (
Z
), nhưng khác số nơtrôn (N) hay số nuclôn (A).
Ví dụ:Hidrô có ba đồng vị
1 2 2 3 3
1 1 1 1 1

; ( ) ; ( )H H D H T
3. Đơn vị khối lượng nguyên tử
-
u
: có giá trị bằng
1/12
khối lượng cacbon
12
6
C
-
27 2 13
1 1,66058 .10 931,5 / ; 1 1,6 .10u kg MeV c MeV J
− −
= = =
4. Độ hụt khối – Năng Lượng liên kết của hạt nhân
4.1. Lực hạt nhân
- Lực hạt nhân là lực tương tác giữa các nuclôn, bán kính tương tác khoảng
15
10 m
−
.
- Lực hạt nhân không cùng bản chất với lực hấp dẫn hay lực tĩnh điện; nó là lực mới truyền tương tác giữa các nuclôn trong
hạt nhân gọi là tương tác mạnh.
4.2. Độ hụt khối
m∆
của hạt nhân
A
Z
X

Khối lượng hạt nhân
hn
m
luôn nhỏ hơn tổng khối lượng các nuclôn tạo thành hạt nhân đó một lượng
m∆
.
. ( ).
p N hn
m Z m A Z m m
 
∆ = + − −
 
4.3. Năng lượng liên kết
lk
W
của hạt nhân
A
Z
X
- Năng liên kêt Là năng lượng tỏa ra khi tạo thành một hạt nhân (hay năng lượng thu vào để phá vỡ một hạt nhân thành các
nuclôn riêng biệt).
+ Khi đơn vị của:
[ ] [ ] [ ]
;
lk p n hn
W J m m m kg
 
= = = =
 
Thì

2 2
. . . .
lk p n hn
W Z m N m m c m c
 
= + − = ∆
 

+ Khi đơn vị của:
[ ] [ ] [ ]
;
lk p n hn
W MeV m m m u
 
= = = =
 
Thì
. . .931,5 .931,5
lk p n hn
W Z m N m m m
 
= + − =∆
 

5. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân
A
Z
X
- Năng lượng liên kết riêng là năng lượng liên kết tính trên một nuclôn
lk

W
A
.
- Hạt nhân có năng lượng liên kết riêng càng lớn thì càng bền vững.
§ PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
I. PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
- Phản ứng hạt là mọi quá trình dẫn tới sự biến đổi sự biến đổi của hạt nhân.
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
A A A A
Z Z Z Z
X X X X+ → +
- Có hai loại phản ứng hạt nhân
o Phản ứng tự phân rã của một hạt nhân không bền thành các hạt nhân khác (phóng xạ)
o Phản ứng tương tác giữa các hạt nhân với nhau dẫn đến sự biến đổi thành các hạt nhân khác.
Chú ý: Các hạt thường gặp trong phản ứng hạt nhân
Prôtôn (
1 1
1 1
p H=
) ; Nơtrôn (
1
0
n
) ; Heli (
4 4
2 2
He
α

=
) ; Electrôn (
0
1
e
β
−
−
=
) ; Pôzitrôn (
0
1
e
β
+
+
=
)
II. CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN TRONG PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
1. Định luật bảo toàn số nuclôn (số khối A)
1 2 3 4
A A A A
+ = +
2. Định luật bảo toàn điện tích (nguyên tử số Z)
1 2 3 4
Z Z Z Z
+ = +
3. Định luật bảo toàn động lượng:
d s
P P=

r r
4. Định luật bảo toàn năng lượng toàn phần
d S
W W=
Chú ý: - Năng lượng toàn phần của một hạt nhân
2 2
1
2
W mc mv= +
- Liên hệ giữa động lượng và động năng
2
2
d
P mW=
hay
2
2
d
P
W
m
=

III. NĂNG LƯỢNG TRONG PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
- Trong trường hợp
( ) ; ( )m kg W J
:
[ ] [ ]
2 2
1 2 3 4 3 4 1 2

( ) ( ) ( ) ( ) ( )W m m m m c m m m m c J= + − + = ∆ + ∆ − ∆ + ∆
- Trong trường hợp
( ) ; ( )m u W MeV
:
[ ] [ ]
1 2 3 4 3 4 1 2
( ) ( ) 931,5 ( ) ( ) 931,5 ( )W m m m m m m m m MeV
= + − + = ∆ +∆ −∆ +∆
o Nếu
0W >
: phản ứng tỏa năng lượng
o Nếu
0W <
: phản ứng thu năng lượng
§ PHÓNG XẠ
I. PHÓNG XẠ
Phóng xạ là hiện tượng hạt nhân không bền vững tự phân rã, phát ra các tia phóng xạ và biến đổi thành các hạt nhân khác.
II. CÁC TIA PHÓNG XẠ
- Phóng xạ
4
2
( )He
α
: hạt nhân con lùi hai ô so với hạt nhân mẹ trong bảng tuần hoàn.
4 4
2 2
A A
Z Z
X He Y
−

−
→ +
- Phóng xạ
0
1
( )e
β
−
−
: hạt nhân con tiến một ô so với hạt nhân mẹ trong bảng tuần hoàn.
0
1 1
A A
Z Z
X e Y
− +
→ +
- Phóng xạ
0
1
( )e
β
+
+
: hạt nhân con lùi một ô so với hạt nhân mẹ trong bảng tuần hoàn.
0
1 1
A A
Z Z
X e Y

+ −
→ +
- Phóng xạ
γ
:
* 0
0
A A
Z Z
X X
γ
→ +
Loại Tia Bản Chất Tính Chất
(α)
+ Là dòng hạt nhân nguyên tử Heli (
4
2
He
), chuyển
động với vận tốc cỡ 2.10
7
m/s.
+ Ion hoá rất mạnh.
+ Đâm xuyên yếu.
(β
-
)
+ Là dòng hạt êlectron
0
1

( )e
−
, vận tốc
c≈
+ Ion hoá yếu hơn nhưng đâm xuyên mạnh hơn tia α.
(β
+
)
+ Là dòng hạt êlectron dương (còn gọi là pozitron)
0
1
( )e
+
, vận tốc
c≈
.
(γ)
Là bức xạ điện từ có năng lượng rất cao + Ion hoá yếu nhất, đâm xuyên mạnh nhất.
III. CÁC ĐỊNH LUẬT PHÓNG XẠ
1. Chu kì bán rã của chất phóng xạ (T)
Chu kì bán rã là thời gian để một nửa số hạt nhân hiện có của một lượng chất phóng xạ bị phân rã, biến đổi thành hạt nhân
khác.
2. Hằng số phóng xạ
ln 2
T
λ
=
(đặc trưng cho từng loại chất phóng xạ)
3. Định luật phóng xạ
Số hạt (N) Khối lượng (m)

Độ phóng xạ (H)
10
(1 3,7.10 )Ci Bq=
Trong quá trình phân rã, số hạt
nhân phóng xạ giảm theo thời gian
tuân theo định luật hàm số mũ.
Trong quá trình phân rã, khối
lượng hạt nhân phóng xạ giảm
theo thời gian tuân theo định luật
hàm số mũ.
- Đại lượng đặc trưng cho tính phóng xạ mạnh
hay yếu của chất phóng xạ.
- Số phân rã trong một giây.
( ) 0 0
. 2 .
t
t
T
t
N N N e
λ
−
−
= =
( ) 0 0
. 2 .
t
t
T
t

m m m e
λ
−
−
= =
( ) 0 0
. 2 .
t
t
T
t
H H H e
λ
−
−
= =
H N
λ
=
o
0
N
: số hạt nhân phóng xạ ở
thời điểm ban đầu.
o
( )t
N
: số hạt nhân phóng xạ
còn lại sau thời gian
t

.
o
0
m
: khối lượng phóng xạ ở
thời điểm ban đầu.
o
( )t
m
: khối lượng phóng xạ
còn lại sau thời gian
t
.
o
0
H
: độ phóng xạ ở thời điểm ban đầu.
o
( )t
H
: độ phóng xạ còn lại sau thời gian
t
.
IV. ỨNG CỦA CÁC ĐỒNG VỊ PHÓNG XẠ
- Theo dõi quá trình vận chuyển chất trong cây bằng phương pháp nguyên tử đánh dấu.
- Dùng phóng xạ
γ
tìm khuyết tật trong sản phẩm đúc, bảo quản thực phẩm, chữa bệnh ung thư …
- Xác định tuổi cổ vật.
§ PHẢN ỨNG PHÂN HẠCH - PHẢN ỨNG NHIỆT HẠCH NHÀ MÁY ĐIỆN NGUYÊN TỬ

I. PHẢN ỨNG PHÂN HẠCH
1. Phản ứng phân hạch
Phản ứng phân hạch là một hạt nhân rất nặng như Urani (
235
92
U
) hấp thụ một nơtrôn chậm sẽ vỡ thành hai hạt nhân trung
bình, cùng với một vài nơtrôn mới sinh ra.
1 2
1 2
235 1 236 1
92 0 92 0
200
A A
Z Z
U n U X X k n MeV+ → → + + +
2. Phản ứng phân hạch dây chuyền
+ Nếu sự phân hạch tiếp diễn liên tiếp thành một dây chuyền thì ta có phản ứng phân hạch dây chuyền, khi đó số phân hạch
tăng lên nhanh trong một thời gian ngắn và có năng lượng rất lớn được tỏa ra.
+ Điều kiện để xảy ra phản ứng dây chuyền: xét số nơtrôn trung bình k sinh ra sau mỗi phản ứng phân hạch (
k
là hệ số nhân
nơtrôn).
o Nếu
1k
<
: thì phản ứng dây chuyền không thể xảy ra.
o Nếu
1k
=

: thì phản ứng dây chuyền sẽ xảy ra và điều khiển được.
o Nếu
1k >
: thì phản ứng dây chuyền xảy ra không điều khiển được.
o Ngoài ra khối lượng
235
92
U
phải đạt tới giá trị tối thiểu gọi là khối lượng tới hạn
th
m
.
3. Nhà điện nguyên từ
Bộ phận chính của nhà máy điện hạt nhân là lò phản ứng hạt nhân.
II. PHẢN ỨNG NHIỆT HẠCH
1. Phản ứng nhiệt hạch
Phản ứng nhiệt hạch là phản ứng kết hợp hai hạt nhân nhẹ thành một hạt nhân nặng hơn.
2 2 3 1
1 1 2 0
3, 25H H H n Mev+ → + +
2. Điều kiện xảy ra phản ứng nhiệt hạch
- Nhiệt độ cao khoảng từ 50 triệu độ tới 100 triệu độ.
- Hỗn hợp nhiên liệu phải “giam hãm” trong một khoảng không gian rất nhỏ.
3. Năng lượng nhiệt hạch
- Tuy một phản ứng nhiệt hạch tỏa năng lượng ít hơn một phản ứng phân hạch nhưng nếu tính theo khối lượng nhiên liệu thì
phản ứng nhiệt hạch tỏa ra năng lượng lớn hơn.
- Nhiên liệu nhiệt hạch có thể coi là vô tận trong thiên nhiên: đó là đơteri, triti rất nhiều trong nước sông và biển.
- Về mặt sinh thái, phản ứng nhiệt hạch sạch so với phản ứng phân hạch vì không có bức xạ hay cặn bã phóng xạ làm ô
nhiễm môi trường.
C. BÀI TẬP ÁP DỤNG

Bài 1: Hạt nhân
238
92
U
có cấu tạo gồm (Đáp án: 92 proton ; 146 nơtron)
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 2 Khối lượng của hạt
10
4
Be
là m
Be
= 10,01134u, khối lượng của nơtron là m
N
= 1,0087u, khối lượng của proton là m
P
=
1,0073u. Tính độ hụt khối của hạt nhân
10
4
Be
là bao nhiêu? (Đáp án: 0,069 u)
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 3 Hạt nhân đơteri
2
1
D
có khối lượng m
D
= 2,0136u, khối lượng của nơtron là m

N
= 1,0087u, khối lượng của proton là m
P
= 1,0073u. Tính năng lượng liên kết của hạt nhân
2
1
D
.(Đáp án: 2,23 MeV)
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 4 Hạt nhân
60
27
Co
có khối lượng m
Co
= 55,940u, khối lượng của nơtron là m
N
= 1,0087u, khối lượng của proton là m
P
=
1,0073u. Tính năng lượng liên kết riêng của hạt nhân
60
27
Co
.(Đáp án: 70,5 MeV)
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 5 Cho phản ứng hạt nhân
25 25
12 12
Mg X Na

α
+ → +
, hạt nhân X là hạt nào? (Đáp án: hạt
α
)
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 6 Chất phóng xạ
210
84
Po
phát ra tia
α
và biến đổi thành
206
82
Pb
. Biết khối lượng của các hạt là
205,9744
Pb
m u=
,
209,9828
Po
m u=
,
4,0026m u
α
=
. Tính năng lượng tỏa ra khi một hạt nhân Po phân rã. (Đáp án: 5,4 MeV)
…………………………………………………………………………………………………………

Bài 7 Một lượng chất phóng xạ có khối lượng ban đầu là
0
m
. Sau 5 chu kì bán rã khối lượng chất phóng xạ còn lại là bao
nhiêu? (Đáp án:
0
m
/32 )
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 8
24
11
Na
là chất phóng xạ
β
−
với chu kì bán rã là 15h. Ban đầu có một lượng
24
11
Na
thì sau một thời gian bao nhiêu thì
lượng chất phóng xạ trên bị phân rã 75%? (Đáp án: 30h)
D. BÀI TẬP LUYỆN TẬP
Bài 1 Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về hạt nhân nguyên tử?
A. Hạt nhân có nguyên tử số Z thì chứa Z prôtôn. B. Số nuclôn bằng số khối A của hạt nhân.
C. Số nơtrôn N bằng hiệu số khối A và số prôtôn Z. D. Hạt nhân trung hòa về điện.
Bài 2 Hạt nhân nguyên tử được cấu tạo từ
A. prôtôn, nơtron và êlectron. B. nơtron và êlectron. C. prôtôn và nơtron. D. prôtôn và êlectron.
Bài 3 Số nơtron trong hạt nhân

Al
27
13
là bao nhiêu ?
A. 13. B. 14. C. 27. D. 40.
Bài 4 Các nuclôn trong hạt nhân nguyên tử
Na
23
11
gồm
A. 11 prôtôn. B. 11 prôtôn và 12 nơtrôn. C. 12 nơtrôn. D. 12 prôtôn và 11 nơtrôn.
Bài 5: Đồng vị là những nguyên tử mà hạt nhân:
A. có cùng khối lượng. B. cùng số Z, khác số A. C. cùng số Z, cùng số A. D. cùng số A
Bài 6 Phát biểu nào sau đây là sai?
A. 1u = 1/12 khối lượng của đồng vị
C
12
6
. B. 1u = 1,66055.10
-31
kg.
C. 1u = 931,5 MeV/c
2
D. Tất cả đều sai.
Bài 7 Lực hạt nhân là lực nào sau đây?
A. lực điện. B. lực tương tác giữa các nuclôn. C. lực từ. D. lực tương tác giữa Prôtôn và êléctron
Bài 8 Bản chất lực tương tác giữa các nuclon trong hạt nhân là
A. lực tĩnh điện B. lực hấp dẫn C. lực tĩnh điện D. lực tương tác mạnh
Bài 9 Phạm vi tác dụng của lực tương tác mạnh trong hạt nhân là
A. 10

-13
cm B. 10
-8
cm C. 10
-10
cm D. Vô hạn
Bài 10 Để so sánh độ bền vững giữa hai hạt nhân chúng ta dựa vào đại lượng
A. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân. B. Độ hụt khối của hạt nhân.
C. Năng lượng liên kết của hạt nhân. D. Số khối A của hạt nhân.
Bài 11 Khối lượng của hạt nhân
232
90
Th
là m
Th
= 232,0381(u), biết khối lượng của nơtrôn là m
n
=1,0087 (u) khối lượng prôtôn là m
p
= 1,0073 (u). Độ hụt khối của hạt nhân
232
90
Th
là
A. 1,8543 (u) B. 18,543 (u) C. 185,43 (u) D. 1854,3 (u)
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 12 Khối lượng của hạt nhân
Be
10
4

là 10,0113 (u), khối lượng của nơtrôn là m
n
= 1,0086 (u) khối lượng prôtôn là m
p
= 1,0072
(u) và 1u = 931 MeV/c
2
. Năng lượng liên kết hạt nhân
Be
10
4
là
A. 64,332 (MeV) B. 6,4332 (MeV) C. 0,64332 (MeV) D. 6,4332 (KeV)
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 13 Cho biết m
p
= 1,0073u ; m
n
= 1,0087u ; m
D
= 2,0136u ; 1u = 931 MeV/c
2
. Tìm năng lượng liên kết của ng. tử Đơtêri
H
2
1
A. 9,45 MeV B. 2,23 MeV C. 0,23 MeV D. Một giá trị khác.
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 14 Cho
2

4,0015 ; 1,0087 ; 1,0073 ;1 931,5 /
n p
m u m u m u u MeV c
α
= = = =
. Năng lượng cần thiết để tách các hạt nhân
trong 1g
4
2
He
thành các proton và các notron tự do là
A. 4,28.10
24
MeV B. 6,85.10
11
J C.1,9.10
5
kWh D. Tất cả đều đúng
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 15 Một khối lượng prôtôn là m
p
= 1,0073u ; khối lượng nơtrôn là m
n
= 1,0087u ; khối lượng hạt α là m
α
= 4,0015u ; 1u =
931,5 MeV/c
2
. Năng lượng liên kết riêng của
He

4
2
là
A. ≈ 28,4 MeV B. ≈ 7,1 MeV C. ≈ 1,3 MeV D. ≈ 0,326 MeV
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 16 Cho khối lượng các hạt nhân : m
Al
= 26,974u ; m
α
= 4,0015u ; m
p
= 29,970u ; m
n
= 1,0087u và 1u = 931,5 MeV/c
2
. Phản
ứng :
n Al
30
15
27
13
+→+ P
α
sẽ tỏa hay thu bao nhiêu năng lượng?
A. Phản ứng tỏa năng lượng = 2,98MeV. B. Phản ứng tỏa năng lượng = 2,98 J.
C. Phản ứng thu năng lượng = 2,98MeV. D. Phản ứng thu năng lượng = 2,98 J.
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 17 *Cho khối lượng các hạt nhân m

C12
= 11,9967 u ; m
α
= 4,0015 u. Năng lượng tối thiểu cần thiết để chia hạt nhân
12
C thành
ba hạt α có giá trị bằng A. 0,0078 (
2
c
MeV
) B. 0,0078 (uc
2
) C. 0,0078 (MeV) D. 7,2618 (uc
2
)
Bài 18 Chọn phát biểu sai
A. Phóng xạ là quá trình hạt nhân tự phát ra tia phóng xạ và biến đổi thành hạt nhân khác.
B. Phóng xạ là quá trình tuần hoàn có chu kì T gọi là chu kì bán rã.
C. Phóng xạ là trường hợp riêng của phản ứng hạt nhân.
D. Phóng xạ tuân theo định luật phóng xạ.
Bài 19 Trong phóng xạ α thì hạt nhân con sẽ
A. lùi hai ô trong bảng phân loại tuần hoàn. B. tiến hai ô trong bảng phân loại tuần hoàn.
C. lùi một ô trong bảng phân loại tuần hoàn. D. tiến một ô trong bảng phân loại tuần hoàn.
Bài 20 Khi phóng xạ α , hạt nhân nguyên tử sẽ thay đổi như thế nào?
A. Số khối giảm 4, số prôtôn giảm 2. B. Số khối giảm 2, số prôtôn giữ nguyên.
C. Số khối giảm 4, số prôtôn tăng 1. D. Số khối giảm 2, số prôtôn giảm 1.
Bài 21 Trong phóng xạ
β
−
, trong bảng phân loại tuần hoàn, hạt nhân con so với hạt nhân mẹ

A. tiến hai ô. B. Lùi một ô. C. tiến một ô. D. Không thay đổi vị trí.
Bài 22 Trong phóng xạ
β
+
, trong bảng phân loại tuần hoàn, hạt nhân con so với hạt nhân mẹ
A. tiến hai ô. B. Lùi một ô. C. tiến một ô. D. Không thay đổi vị trí.
Bài 23 Chọn câu trả lời sai
Độ phóng xạ H
(t)
của một khối chất phóng xạ xác định phụ thuộc vào
A. Khối lượng chất phóng xạ. B. Chu kì bán rã. C. Bản chất của chất phóng xạ. D. Điều kiện ngoài.
Bài 24 Tia phóng xạ không bị lệch hướng trong điện trường là
A. tia
α
B. tia
β
C. tia
γ
D. cả ba tia
Bài 25 Tia phóng xạ chuyển động chậm nhất là
A. tia
α
B. tia
β
C. tia
γ
D. cả ba tia như nhau
Bài 26 Tia phóng xạ đâm xuyên kém nhất là
A. tia
α

B. tia
β
C. tia
γ
D. cả ba tia như nhau
Bài 27 Sự giống nhau giữa các tia
γβα
,,
là
A. Đều là tia phóng xạ, không nhìn thấy được, được phát ra từ các chất phóng xạ.
B. Vận tốc truyền trong chân không bằng c = 3.10
8
m/s.
C. Trong điện trường hay trong từ trường đều không bị lệch hướng.
D. Khả năng ion hoá chất khí và đâm xuyên rất mạnh.
Bài 28 Phản ứng hạt nhân tuân theo định luật bảo toàn nào?
A. Bảo toàn điện tích, khối lượng, năng lượng. B. Bảo toàn điện tích, số khối, động lượng.
C. Bảo toàn điện tích, khối lượng, động lượng, năng lượng. D. Bảo toàn điện tích, số khối, động lượng, năng lượng.
Bài 29 Chọn câu trả lời đúng. Phương trình phóng xạ:
XPo
A
Z
+→
α
210
84
. Trong đó Z , A là
A. Z=82, A=206. B. Z=82, A=208. C. Z=85, A=210. D. Z=84, A=210
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 30 Hạt nhân

C
14
6
phóng xạ
−
β
. Hạt nhân con sinh ra là
A. 5p và 6n. B. 6p và 7n C. 7p và 7n D. 7p và 6n
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 31 Hạt nhân poloni
Po
210
84
phân rã cho hạt nhân con là chì
Pb
206
82
. Đã có sự phóng xạ tia
A. α B. β
-
C. β
+
D. γ
Bài 32 Phương trình phóng xạ :
ArnX Cl
37
18
A
Z
37

17
+→+
. Trong đó Z, A là
A. Z = 1 ; A = 1 B. Z = 1 ; A = 3 C. Z = 2 ; A = 3 D. Z = 2 ; A = 4
Bài 33 Hãy cho biết x và y là các nguyên tố gì trong các pt p.ứng hạt nhân sau đây
nx Be
9
4
+→+
α
và
yOF p
16
8
19
9
+→+
.
A. x :
C
14
6
; y :
H
1
1
B. x :
C
12
6

; y :
Li
7
3
C. x :
C
12
6
; y :
He
4
2
D. x :
B
10
5
; y :
Li
7
3
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 34 Urani phân rã theo chuỗi phóng xạ:
238
92
A
Z
U Th Pa X
α β β
+ +
→ → →

. Trong đó Z, A là:
A. Z=90; A=236. B. Z=90; A=238. C. Z=92; A=234. D. Z=90; A=234.
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 35 Hạt nhân urani
U
235
92
sau khi phát ra các bức xạ
βα
,
cuối cùng cho đồng vị bền của chì
Pb
206
92
. Số hạt
βα
,
phát ra là
A. 8 hạt
α
và 10 hạt
+
β
B. 8 hạt
α
và 6 hạt
−
β
C. 4 hạt

α
và 2 hạt
−
β
D. 8 hạt
α
và 8 hạt
−
β

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 36 Một lượng chất phóng xạ sau 12 năm thì còn lại 1/16 khối lượng ban đầu của nó. Chu kì bán rã của chất đó là
A. 3 năm B. 4,5 năm C. 9 năm D. 48 năm
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 37 Một phòng thí nghiệm nhận được một mẫu chất phóng xạ có chu kì bán rã là 25 ngày. Khi đem ra sử dụng thì thấy khối
lượng mẫu chất chỉ còn ¼ khối lượng ban đầu. Thời gian từ lúc nhận mẫu về tới lúc đem ra sử dụng
A. 5 ngày B. 25 ngày C. 50 ngày D. 200 ngày
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 38 Chất phóng xạ
Po
210
84
phóng xạ ra tia
α
và biến thành chì
206
82
. Biết chu kì bán rã của Po là 138 ngày. Ban đầu có 336 mg
Po

210
84
. Khối lượng chì được tạo thành sau 414 ngày là
A. 228,4 mg B. 294 mg C. 228,4 mg D. 294 g
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 39 Một đồng vị phóng xạ có chu kì bán xã T. Sau 105 giờ kể từ thời điểm ban đầu (t
0
= 0) thì số nguyên tử của mẫu chất đó
giảm đi 128 lần. Chu kì bán rã T là.
A. 15 h B. 30 h C. 45 h D. 105 h
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 40 Một khối chất phóng xạ iôt
I
131
53
sau 24 ngày thì khối chất phóng xạ giảm bớt 87,5%. Tính chu kì bán rã của
I
131
53
A. 8 ngày B. 16 ngày C. 24 ngày D. 32 ngày
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 41 Một chất phóng xạ có chu kì bán ra T. Sau thời gian t = 3T kể từ thời điển ban đầu, tỉ số giữa số hạt nhân bị phân rã thành
hạt nhân của nguyên tố khác với số hạt nhân của chất phóng xạ còn lại
A. 7 B. 3 C. 1/3 D. 1/7
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 42 Hạt nhân nào sau đây không thể phân hạch?
A.
U
239
92

B.
U
238
92
C.
C
12
6
D.
Pb
239
94
Bài 43 Phản ứng phân hạch trong lò phản ứng hạt nhân được điều khiển số nơtron là
A. k=0. B. k=1. C. k=2. D. k=3.
Bài 44 Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về phản ứng phân hạch?
A. Tạo ra hai hạt nhân có khối lượng trung bình. B. Xảy ra do sự hấp thụ nơtrôn chậm.
C. Chỉ xảy ra với hạt nhân nguyên tử
U
235
92
. D. Là phản ứng tỏa năng lượng.
Bài 45 *Biết khối lượng của các hạt nhân
umumumum
npC
0087,1;0073,1;0015,4;000,12 ===
α
và
2
/9311 cMevu =
.

Năng lượng cần thiết tối thiểu để chia hạt nhân
C
12
6
thành ba hạt
α
theo đơn vị Jun là
A. 6,7.10
-13
J B. 6,7.10
-15
J C. 6,7.10
-17
J D. 6,7.10
-19
J
Bài 46 Điều nào sau đây sai khi nói về phản ứng tổng hợp hạt nhân ?
A. phản ứng tổng hợp hạt nhân là phản ứng trong đó hai hay nhiều hạt nhân nhẹ hợp lại thành một hạt nhân nặng hơn.
B. phản ứng chỉ xảy ra ở nhiệt độ rất cao (50-100 triệu độ).
C. là loại phản ứng tỏa năng lượng.
D. năng lượng tổng hợp hạt nhân gây ô nhiễn nặng cho môi trường.
Bài 47 Chọn câu trả lời sai Phản ứng nhiệt hạch
A. Chỉ xảy ra ở nhiệt độ rất cao.
B. Trong lòng mặt trời và các ngôi sao xảy ra phản ứng nhiệt hạch.
C. Con nguời đã tạo ra phản ứng nhiệt hạch dưới dạng kiểm soát được.
D. Dược áp dụng để chế tạo bom kinh khí.
Bài 48 Lí do khiến con nguời quan tâm đến phản ứng nhiệt hạch vì
A. nó cung cấp cho con nguời nguồn năng lượng vô hạn.
B. về mặt sinh thái, phản ứng nhiệt hạch sạch hơn phản ứng phân hạch.
C. có ít chất thải phóng xạ làm ô nhiễm môi trường.

D. Cả ba câu trên đều đúng.
Bài 49 Cho phản ứng hạt nhân sau:
pTDD
1
1
3
1
2
1
2
1
+→+
. Biết khối lượng các hạt nhân
H
2
1
là
./93110073,1;016,3;0163,2
2
cMeVuvàumumum
pTD
====
Năng lượng toả ra của phản ứng
A. 1,8 MeV B. 2,6 MeV C. 3,6 MeV D. 8,7 MeV
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 50 Cho phản ứng hạt nhân sau:
NeHeXNa
20
10
4

2
23
11
+→+
.
./93110.66,11;0073,1;9870,19;0015,4;9837,22
227
cMeVkguumumumum
XNeHeNa
======
−
Phản ứng trên
A. toả năng lượng 2,33 MeV B. thu năng lượng 2,33 MeV
C. toả năng lượng 3,728.10
-15
J D. thu năng lượng 3,728.10
-15
J
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 51 Cho phản ứng hạt nhân sau:
nHeTD
1
0
4
2
3
1
2
1
+→+

. Biết độ hụt khối khi tạo thành các hạt nhân
HevàTD
4
2
3
1
2
1
;
lần
lượt là:
2
/931;0395,0;0087,0;0024,0 cMeVuumumum
HeTD
==∆=∆=∆
. Năng lượng toả ra của phản ứng
A. 1,806 MeV B. 18,06 MeV C. 180,6 MeV D. 18,06 eV
…………………………………………………………………………………………………………
Bài 52 *Cho phản ứng hạt nhân sau:
MeVnHeHH 25,3
1
0
4
2
2
1
2
1
++→+

Biết độ hụt khối của
H
2
1
là
2
/93110024,0 cMeVuvàum
D
==∆
. Năng lượng liên kết hạt nhân
He
4
2
là
A. 7,7188 MeV B. 77,188 MeV C. 771,88 MeV D. 7,7188 eV
CÁC CÂU TRẮC NGHIỆM TRONG ĐỀ THI TNPT – ĐẠI HỌC
I. CÁC CÂU TRẮC NGHIỆM TRONG ĐỀ THI TNPT
ST-C9.1. Khi nói về phản ứng hạt nhân, phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Tổng động năng của các hạt trước và sau phản ứng hạt nhân luôn được bảo toàn.
B. Tổng khối lượng nghỉ của các hạt trước và sau phản ứng hạt nhân luôn được bảo toàn.
C. Tất cả các phản ứng hạt nhân đều thu năng lượng.
D. Năng lượng toàn phần trong phản ứng hạt nhân luôn được bảo toàn
ST-C9.2. Trong hạt nhân nguyên tử
o
p
210
84
có
A. 84 prôtôn và 210 nơtron. B. 126 prôtôn và 84 nơtron.
C. 210 prôtôn và 84 nơtron. D. 84 prôtôn và 126 nơtron.

ST-C9.3. Các hạt nhân đồng vị là những hạt nhân có
A. cùng số nuclôn nhưng khác số prôtôn. B. cùng số nơtron nhưng khác số prôtôn.
C. cùng số nuclôn nhưng khác số nơtron. D. cùng số prôtôn nhưng khác số nơtron.
ST-C9.4. Cho phản ứng hạt nhân
XPAl +→+
30
15
27
13
α
thì hạt X là
A. prôtôn. B. nơtrôn. C. pôzitrôn. D. êlectrôn.
ST-C9.5. Hạt nhân bền vững nhất trong các hạt nhân là
A.
e
H
4
2
. B.
U
235
92
. C.
e
F
56
26
D.
s
C

137
55
.
ST-C9.6. Ban đầu có một lượng chất phóng xạ X nguyên chất, có chu kì bán rã là T. Sau thời gian t = 2T kể từ thời điểm ban
đầu, tỉ số giữa số hạt nhân chất phóng xạ X phân rã thành hạt nhân của nguyên tố khác và số hạt nhân chất phóng xạ X còn lại là
A. 3. B. 4/3. C. 4. D. 1/3
…………………………………………………………………………………………………………
ST-C9.7. Ban đầu có N
0
hạt nhân của một chất phóng xạ. Giả sử sau 4 giờ, tính từ lúc ban đầu, có 75% số hạt nhân N
0
bị phân
rã. Chu kì bán rã của chất đó là
A. 8 giờ. B. 4 giờ. C. 2 giờ. D. 3 giờ.
…………………………………………………………………………………………………………
ST-C9.8. Pôlôni
o
p
210
84
phóng xạ theo phương trình:
o
p
210
84
→
X
A
Z
+

b
p
206
82
. Hạt X là
A.
e
0
1−
B.
e
0
1
C.
H
4
2
D.
H
3
2
…………………………………………………………………………………………………………
II. CÁC CÂU TRẮC NGHIỆM TRONG ĐỀ THI ĐẠI HỌC
ST-C9.9. Giả sử hai hạt nhân X và Y có độ hụt khối bằng nhau và số nuclôn của hạt nhân X lớn hơn số nuclôn của hạt nhân Y
thì A. hạt nhân Y bền vững hơn hạt nhân X.
B. hạt nhân X bền vững hơn hạt nhân Y.
C. năng lượng liên kết riêng của hai hạt nhân bằng nhau.
D. năng lượng liên kết của hạt nhân X lớn hơn năng lượng liên kết của hạt nhân Y.
ST-C9.10. Một đồng vị phóng xạ có chu kì bán rã T. Cứ sau một khoảng thời gian bằng bao nhiêu thì số hạt nhân bị phân rã trong
khoảng thời gian đó bằng ba lần số hạt nhân còn lại của đồng vị ấy?

A. 0,5T. B. 3T. C. 2T. D. T.
…………………………………………………………………………………………………………
ST-C9.11. Một chất phóng xạ ban đầu có N
0
hạt nhân. Sau 1 năm, còn lại một phần ba số hạt nhân ban đầu chưa phân rã. Sau 1
năm nữa, số hạt nhân còn lại chưa phân rã của chất phóng xạ đó là
A.
0
16
N
. B.
0
9
N
C.
0
4
N
D.
0
6
N
ST-C9.12. Cho phản ứng hạt nhân:
3 2 4
1 1 2
T D He X+ → +
. Lấy độ hụt khối của hạt nhân T, hạt nhân D, hạt nhân He lần lượt là
0,009106 u; 0,002491 u; 0,030382 u và 1u = 931,5 MeV/c
2
. Năng lượng tỏa ra của phản ứng xấp xỉ bằng

A. 15,017 MeV. B. 200,025 MeV. C. 17,498 MeV. D. 21,076 MeV.
ST-C9.13. Trong sự phân hạch của hạt nhân
235
92
U
, gọi k là hệ số nhân nơtron. Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Nếu k < 1 thì phản ứng phân hạch dây chuyền xảy ra và năng lượng tỏa ra tăng nhanh.
B. Nếu k > 1 thì phản ứng phân hạch dây chuyền tự duy trì và có thể gây nên bùng nổ.
C. Nếu k > 1 thì phản ứng phân hạch dây chuyền không xảy ra.
D. Nếu k = 1 thì phản ứng phân hạch dây chuyền không xảy ra.
Người biên soạn: LÝ MINH HÙNG