Xác định hệ số beta và ứng dụng trong xác định giá trị công ty cổ phần dầu thực vật Tường An - TAC ( Chuyên đề tốt nghiệp TP.HCM Trường Đại Học Kinh Tế, 2013 )

TRNG I HC KINH T TP.HCM
KHOA KINH T PHÁT TRIN





KHÓA LUN TT NGHIP
XÁC NH H S BETA VÀ NG DNG
TRONG XÁC NH GIÁ TR
CÔNG TY C PHN DU THC VT
TNG AN ậ TAC



GVHD: GV. NGUYN TH HNG THU
SVTH: TRNG THO NHI
Lp: VG02-K35
MSSV: 31091024152





Thành ph H Chí Minh, Tháng 4 nm 2013
Trang i

LI CAM OAN

Tôiăxinăcamăđoanăđâyălàăbàiănghiênăcu do chính tay tôi thc hin. Các s liu

đc tôi thu thp trung thcăvàăchaătngăđc s dng ti bt k bài báo cáo nào.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim vi bài nghiên cu ca mình.

TP.H ChíăMinh,ăngàyă02ăthángă04ănmă2013
Sinh viên thc tp


TRNG THO NHI
Trang ii

LI CM N


Trong sut bnănmăhc tiăTrngăi Hc Kinh T TP. H ChíăMinh,ăđc
s dìu dt tn tình ca Quý ThyăCô,ăemăđưătngăbcătrngăthành,ăđc trang b
tht nhiu kin thc nn hu ích t nhng bài ging, nhng tình hung thc t, giúp
emăcóăđ nimătinălàmăhànhătrangătrênăbcăđngătngălai.ă
 đc kt qu nhăngàyăhômănay,ăemăxinăgi li cmănăchânăthànhăđn
Ban Giám Hiu và Quý Thy Cô gingăviênătrngăi Hc Kinh T TP. H Chí
Minhăđưătn tâm dy d, truynăđt kin thc và hiu bit ca mình cho em trong
sut thi gian theo hc tiătrng.
c bit em xin t lòng bitănăCô Nguyn Th Hng Thu, Ging viên Khoa
Kinh t phát trin,ăi hc Kinh T TP. H Chí Minhăđưătn tình ch bo em hoàn
thành khóa lun tt nghip này.
Emăcngăxinăgi li cmănăchânăthànhăđnăBanăgiámăđc và các anh, ch ti
Công ty ThmăđnhăgiáăEXIMă(EXIMA)ăđưăgiúpăđ em, cho em nhng bài hc hu
ích trong sut quá trình thc tp.
Là sinh viên thc tp,ăbcăđu làm quen vi thc t nên còn nhiu b ng
không tránh khi nhng sai sót, em rtămongăđc Cô và các Cô, Chú, Anh, Ch ti
Công ty Thmăđnh giá EXIM (EXIMA) góp ý kinăđ em hoàn thành tt khóa lun

tt nghip.
Cui cùng, em xin chúc Quý ThyăCôătrngăi Hc Kinh T TP. H Chí
Minh,ăBanăGiámăc và Các Cô, Chú, Anh, Ch ti Công ty Thmăđnh giá EXIM
(EXIMA) luôn khe mnhăvàăđt nhiu thành công trong công vic và cuc sng.
Em xin chân thành cmăn!

Sinh viên thc tp


TRNG THO NHI


Trang iii

XÁC NHN CA C QUAN THC TP


……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Trang iv

NHN XÉT CA GIÁO VIểN HNG DN


……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Trang v

MC LC



LI CAM OAN i
LI CM N ii
XÁC NHN CA C QUAN THC TP…………………………………… iii
NHN XÉT CA GIÁO VIểN HNG DN…………………………………iv
DANH SÁCH CH VIT TT vii
DANH SÁCH BNG, BIU  viii
Chng 1. GII THIU 1
1.1. MC TIÊU NGHIÊN CU. 1

1.2. I TNG VẨ PHNG PHÁP NGHIểN CU. 1
1.3. NI DUNG PHÂN TÍCH CA  TÀI. 2
1.4. CU TRÚC  TÀI 2
Chng 2. C S LÝ THUYT. 3
2.1. CÁC KHÁI NIM C BN 3
2.1.1. Thm đnh giá tr doanh nghip 3
2.1.2. H s Beta 4
2.2. CÁC LÝ THUYT LIÊN QUAN 5
2.2.1. Phng pháp dòng tin chit khu (DCF) 5
2.2.2. Mô hình đnh giá tài sn vn (CAPM) 5
2.2.3. Mô hình kinh doanh chênh lch giá (APM) 6
2.2.4. im khác bit ca CAPM và APM. ng dng ti Vit Nam 7
2.3. CÁC PHNG PHÁP C TÍNH H S BETA 7
2.3.1. H s Beta th trng lch s 7
2.3.2. H s Beta c bn ậ Phng pháp Bottom-up 10
2.3.3. H s Beta k toán 12
2.3.4. H s Beta theo phng pháp gián tip. 13
2.4. KT LUN CHNG 2. 15
Trang vi

Chng 3. NG DNG XÁC NH H S BETA VẨ NH GIÁ CÔNG
TY C PHN DU THC VT TNG AN ậ TAC. 17
3.1. NG DNG XÁC NH H S BETA CA CÔNG TY C PHN
DU THC VT TNG AN ậ TAC. 17
3.1.1. Xác đnh h s Beta theo phng pháp th trng lch s 17
3.1.2. Xác đnh h s Beta theo phng pháp Bottom-up 20
3.1.3. Xác đnh h s Beta theo phng pháp k toán 23
3.1.4. So sánh và rút ra kt lun v giá tr c tính theo nhng phng
pháp khác nhau. 23
3.2. THM NH GIÁ TR CÔNG TY C PHN DU THC VT

TNG AN ậ TAC. 25
3.2.1. Gii thiu s lc v ngành Du thc vt 25
3.2.2. Gii thiu s lc v doanh nghip cn đnh giá và ngành ngh
hot đng 27
3.2.3. Phơn tích c bn công ty 30
3.2.4. Xác đnh giá tr công ty. 34
3.3. KT LUN CHNG 3 40
Chng 4. KT LUN VÀ KIN NGH 41
4.1. KT LUN CHUNG. 41
4.2. NHNG HN CH CA  TÀI 41
4.3. KIN NGH 42
PH LC 45



Trang vii

DANH SÁCH T VIT TT


T vit tt
ụ ngha
BCTC
Báo cáo tài chính
M&A
Merger & Acquisition_Mua bán và sáp nhp.
CAPM
CapitalăAssetăPricingăModel_Môăhìnhăđnh giá tài sn vn
APM
Arbitrage pricing model_Mô hình kinh doanh chênh lch giá

DCF
Discounted Fash Flows Model_Mô hình dòng tin chit khu
OLS
Phngăphápăbìnhăquânănh nht
EPS
Erning Per Share_Thu nhp trên mi c phn
ASEAN
Hip hiăcácăncăôngăNamăÁ
ISO
International Standards Organization_T chc tiêu chun quc t
TNHH
Trách nhim hu hn
SWOT
Strengths_Weaknesses_Opportunities_Threat
WTO
Word Trade Organization_T chcăthngămi th gii
FCFF
Free Cash Flow Firm_Dòng tin t do công ty
EBIT
Li nhunătrc thu và lãi vay
EBT
Li nhunătrc thu
VN
ng Vit Nam
USD
ôălaăM


Trang viii

DANH SÁCH BNG, BIU 



Bng/Biu đ
Ni dung
Trang
Bng 3.1
Giá tr Beta theo nhng cách tính khác nhau
19
Bng 3.2
Giá tr Beta ca các công ty trong ngành
21
Bng 3.3
Giá tr Betaăkhôngăđònăby ca các công ty trong ngành
22
Bng 3.4
Giá tr sai s chun ca các công ty trong ngành
24
Biu đ 3.1
Th phn các công ty ngành Du thc vt nmă2009
31
Bng 3.5
Giá tr nhóm t s hiu qu hotăđng (2008-2012)
31
Biu đ 3.2
Nhóm t s thanh khon (2008-2012)
32
Biu đ 3.3
Nhóm t s đònăby tài chính (2008-2012)

33
Biu đ 3.4
Nhóm t s kh nngăsinhăli (2008-2012)
34
Bng 3.6
Giá tr D’/E’ătrungăbìnhăca các công ty trong ngành
35
Bng 3.7
Giá tr T l táiăđuătă(2008-2012)
36
Bng 3.8
Giá tr ROC (2008-2012)
37
Trang 1

Chng 1. GII THIU

1.1. MC TIÊU NGHIÊN CU.
Hin nay, th trng chngăkhoánăcngănhănn kinh t đangăngàyăcàngăphátă
trin. Nhu cu nhn bit giá tr hin ti ca 1 tài sn, mtă thngă hiu hay mt
doanh nghipăđangăngàyăcàngăđc chú trng. Vic thmăđnh giá tr doanh nghip
hin nay  th gii nói chung và VităNamănóiăriêngăcngăđangădn cho thyăđc
tm quan trng ca mình. Khng hong kinh t càng khin cho hàng lot các v
mua bán sát nhp (M&A) ca các công ty xy ra vi tn sut ngày càng cao. Bên
cnhăđóăcònăcóăcácămcăđíchăchuynăđi c phn hóa doanh nghipănhàănc.ăiu
này khin cho vicăđnhăgiáăđúngăvàăhp lý giá tr ca mt doanh nghip là vô cùng
quan trng.
Hin nay, ti VităNamăkhiăđnh giá mt doanh nghip.ăPhngăpháp Tài sn
đcăxemănhălàămtăphngăphápăkháăph bin. Tuy nhiên, hn ch caăphngă
pháp này là vică khôngă đánhă giáă đc timă nngă tngă trng mà doanh nghip

mang liătrongătngălaiămàăch điăsâuăvàoăđánhăgiáăda vào s liu quá kh.
V nhcăđim này,ăphngăphápăDòngătin chit khu khc phcăđc phn
nào. Mc dù vy, vic vn dngăvàoătínhătoánăđ đnh giá ti Vit Nam hin nay gp
khá nhiuă khóă khn.ă Cóă nhiu nguyên nhân dnă đnă khóă khnă đó,ă trongă đóă cóă
nguyên nhân do vicăxácăđnh cách thcăc tính h s Beta nhmăđánhăgiáămcăđ
ri ro ca doanh nghip.ăâyăđc xem là h s quan trng phn ánh mcăđ nh
hng ca ri ro th trngăđn ri ro caăcôngăty,ăquaăđóăxácăđnh giá tr thc ti
ca doanh nghip.
 tài tin hành nghiên cu cách thc xácăđnh h s beta,ăcácăphngăphápă
tínhă cngă nhă nhng mô hình ng dng,ă quaă đóă đánhă giáă mi quan h gia li
nhun và ri ro ca công ty thông qua t sut sinh li k vng. Bên cnhăđó,ăđ tài
cngătin hành ng dng vicăxácăđnh h s Beta ca Công ty c phn Du thc vt
Tng An nhmăxácăđnh giá tr công ty. Công ty c phn Du thc vtăTng An
tham gia vào sàn chng khoán t nmă2006,ăđangăphátătrin mnh và có timănngă
phát trinătrongătngălai.
1.2. I TNG VẨ PHNG PHÁP NGHIểN CU.
 tài tp trung vào vic nghiên cuă phngă phápă xácă đnh giá tr Beta, ý
nghaăcngănhăphm vi áp dng ca miăphngăphápăvàăng dng kt qu vào
thmăđnh giá tr Công ty c phn Du thc vtăTng An.
Trang 2

 tàiăđaăraăcácămôăhìnhăđnhăgiáăcóăliênăquanănhăMôăhìnhăđnh giá tài sn
vn (CAPM), Mô hình kinh doanh chênh lchăgiáă(APM).ăXemăxétăuănhcăđim
cngănhămcăđ phù hp ca mi mô hình trong vicăđnh giá ti Vit Nam. Sau
đóăng dng trong vicăđnh giá doanh nghip bngăphngăphápăDòng tin chit
khu.
1.3. NI DUNG PHÂN TÍCH CA  TÀI.
 tài phân tích v cácăphngăphápăc tính h s Beta, t đóăc tính giá tr
Beta cho Công ty C phn Du thc vtăTng An. Kt qu đc s dngăđ c
tính giá tr doanh nghip.

1.4. CU TRÚC  TÀI.
B cc gm 4 chng
Chngă1:ăGii thiu.
Chngă2:ăCăs lý thuyt.
Chngă3: ng dngăxácăđnh h s Betaăvàăxácăđnh giá tr Công ty C Phn
Du thc vtăTng An – TAC.
Chngă4: Kt lun và kin ngh.
Trang 3

Chng 2. C S LÝ THUYT.

2.1. CÁC KHÁI NIM C BN
2.1.1. Thm đnh giá tr doanh nghip
2.1.1.1. Doanh nghip là gì?
Theo Lut Doanh nghip s 60/2005/QH11 khóa XI, k hp th 8 do Quc
hiănc Cng hoà xã hi ch nghaăVităNamăthôngăquaăngàyă29/11/2005:ă“Doanhă
nghip là t chc kinh t có tên riêng, có tài sn, có tr s giao dch năđnh,ăđc
đngăkýăkinhădoanhătheoăquyăđnh ca pháp lut nhm mcăđíchăthc hin các hot
đngăkinhădoanh”.
Theo Tiêu chun Thmăđnh giá Quc t 2005:ă“Doanhănghip là mt t chc
thngămi, công nghip, dch v hayăđuătăđangătheoăđui mt hotăđng kinh
t”.
2.1.1.2. Thm đnh giá tr doanh nghip là gì?
Thmăđnhăgiáătrădoanhănghipălàăvicăcătínhăgiáătrăcaădoanhănghipăhayă
liăíchăcaănóăchoămtămcăđíchănhtăđnhăbngăcáchăsădngăcácăphngăpháp phù
hp.
2.1.1.3. Vai trò ca thm đnh giá tr doanh nghip
Vi s phát trin ca th trng tài chính, th trng chng khoán và các th
trng tài sn khác, thmăđnh giá doanh nghip cung cp bc tranh tng quát v
giá tr ca mt doanh nghip,ălàăcăs quan trng phc v choăđiătng s dng kt

qu thmăđnhăgiáăđaăraăquytăđnh hp lý trong các vnăđ ch yu sau:
 Giúpăcácăcăquanăqun lý ban ngành caănhàănc nmăđc tình hình
hotăđng sn xut kinh doanh và giá tr ca doanh nghipăđ có chính
sách qun lý c th đi vi tng doanh nghip.
 Giúp doanh nghip có nhng gii pháp ci tin qun lý cn thit nhm
nâng cao hiu qu hotăđng sn xut kinh doanh, kim soát li nhun
ca doanh nghip.
 Làăcăs đ gii quyt, x lý tranh chp ny sinh gia các c đôngăca
doanh nghip khi phân chia c tc, góp vn, vi phm hpăđng;ăcăs cho
các t chc,ăcáănhânăvàăcôngăchúngăđuătăđaăraăquytăđnh mua bán,
chuynănhng các loi chng khoán do doanh nghip phát hành trên th
trngătàiăchính;ăcngănhălàăcăs đ sáp nhp, chia tách, gii th, thanh
lý,ăliênădoanh…ădoanhănghip.


Trang 4

2.1.1.4. Mc đích ca thm đnh giá tr doanh nghip
Thmăđnh giá doanh nghipăthng phc v cho các mcăđíchăch yuănh:
 Mua ,bán , sáp nhp, liên doanh liên kt, thanh lý doanh nghip.
 uăt,ăgópăvn, mua - bán chng khoán ca doanh nghip.
 C phn hóa, niêm yt chng khoán trên th trng chng khoán.
 Vay vnăđuătăkinhădoanh.
 Thu.
 Gii quyt, x lý tranh chp…
2.1.2. H s Beta
2.1.2.1. H s beta là gì?
H s Beta là mt tham s phn ánh mi quan h giaăđ binăđng ca giá
chngăkhoánămàătaăđangăquanătâmăvi s binăđng ca mc giá trên th trng,
phnăánhăđ nhy cm ca chngăkhoánăđangăxétăvi mc giá chung ca th trng.

Th giá ca chng khoán càng phn ng vi các nhân t mnh bao nhiêu thì h s
Beta ca chng khoán hoc doanh nghip trên th trng càng ln.
Vìăđâyălàămt h s quan trng trong vic phn ánh mcăđ ri ro ca chng
khoán vi th trng nên hin ti trên th gii có khá nhiu cách và công c đ c
tính giá tr Beta, trongăđóăcóăcácănhómăcáchăcăbnăđ c tính là:
 S dng d liu lch s v giá th trng ca tng khonăđuătă(c phiu
mà doanh nghipă chúngă taă đangăthmăđnh) trong mt khon thi gian
hp lý.
 S dngăđc trngăcăbn ca các khonăđuătă- phngăpháp bottom-
up.
 S dng d liu chng khoán.
 cătínhăBetaătheoăphngăphápăgiánătip.
2.1.2.2. Ý ngha và tm quan trng ca vic xác đnh h s beta
c bităđn là mt h s quan trng phn ánh mcăđ binăđng ca chng
khoánă trc s thayăđi ca các nhân t (th trng,ă viă mô,ă vă mô,ă ni ti công
ty…).ăH s Beta ch ra rng nu mt công ty có h s Beta nh hnă1ătc là mc
đ ri ro ca công ty thpăhnămcăđ ri ro ca th trng, lnăhnă1ătc là mcăđ
ri ro caăcôngătyăcaoăhnăsoăvi th trng và bng 1 tc là có mcăđ ri ro ngang
bng vi th trng.
H s Beta ngành có th so sánh mcăđ ri ro ca công ty so vi mcăđ ri
ro caăcácăcôngătyătrongăngànhăđóăvi th trng. Trong mt s trng hp khi h
s Beta caăcôngătyăcătínhăđc không phnăánhăđc hp lý mcăđ ri ro ca
Trang 5

côngătyăđi vi th trng, khác bit quá nhiu vi ri ro ca th trng thì chúng ta
có th s dng h s Betaăngànhăđ c tính ri ro cho tng công ty.
2.2. CÁC LÝ THUYT LIÊN QUAN
2.2.1. Phng pháp dòng tin chit khu (DCF)
2.2.1.1. Ni dung và ý ngha ca mô hình
DCFălàăphngăphápămàăgiáătr ca doanh nghipăđcăxácăđnh bng c tính

giá tr hin ti các lung tin thun ca doanh nghip d kinăthuăđcătrongătngă
lai theo mt t l chit khu phù hp vi mcăđ ri ro ca doanh nghip. Da vào
k hoch và chină lcă kinhă doanhă đ đaă raă làmă că s đ xácă đnh giá tr ca
ngun thu nhp ròng ca doanh nghipătrongătngălai.ăVìăth, so viăphngăphápă
tài snăhayăđc s dng trong hin tiăthìănóăcóătínhăđn vicăc tính giá tr tngă
laiăcngănhătrin vng phát trin ca doanh nghip.
2.2.1.2. Công thc tính c bn
Dòng tin thun ca doanh nghip = Dòng tin vào – Dòng tin ra
Công thc tng quát: Vo =












(2.1)
Trongăđó:ă V
o
: Giá tr doanh nghip thiăđim hin ti.
CF
t
: Dòng tin thunănmăth t.
V
n

: Giá tr doanh nghip cui chu k đuătă(nmăth n).
i: T sut chit khu.
2.2.1.3. ng dng ca mô hình
Môăhìnhănàyăđc tính toán da trên vic hin giá dòng thu nhp t tngălaiă
v hin ti nên thngăđc áp dngăđi vi nhng doanh nghipăcóăcnăc đ xác
đnhăđc dòng thu nhpătrongătngălai,ănhng doanh nghip hotăđngătrongălnhă
vc dch v tài chính, ngân hàng, bo him,ătăvn thit k xây dng, tin hc và
chuyn giao công ngh…ămàătàiăsn ca doanh nghip ch yu là tài sn vô hình.
2.2.2. Mô hình đnh giá tài sn vn (CAPM)
2.2.2.1. Ni dung và ý ngha ca mô hình
Môăhìnhăđnh giá tài sn vn (CAPM) là mt mô hình mô t mi quan h gia
ri ro và li nhun k vng.
Mô hình cn có nhng gi đnh sau: Th trng vn là hiu qu và hoàn ho 
ch nhàăđuă tăđc cung cpăđyăđ thông tin, minh bch và rõ ràng. Mô hình
cngăgi đnh rng miănhàăđuătăcóăquyn tip cnăthôngătinănhănhau.ăCácănhàă
đuătăcóăth tip tc m rng danh mcăđuătăca mình mà không tn nhiu chi
phí. Và vì th danh mcăđuătăca h không ch bao gm tt c tài snăđangăgiaoă
dch trên th trng mà c t trng tài sn ri ro trong các danh mcăcngăbng
nhau. Hin ti,ăCAPMăđc xem là mtămôăhìnhăkháăđnăginăvàăđc ng dng
khá nhiu hin nay trên th gii.

Trang 6

2.2.2.2. Công thc tính c bn
MôăhìnhăCAPMăc tính mi quan h gia li nhun và ri ro, th hin qua
công thc sau: 





 














(2.2)
Trongăđó:



: T sut li nhun k vng trên tài sn j.


: Li nhun phi ri ro.







: Li nhun k vng ca danh mc th trng.


: H s Beta ca c phiu j.
Nu 

=0. Li nhun ca chng khoán chính là li nhun phi ri ro Rf.
Nu 

=1: Li nhun ca chng khoán chính là li nhun ca th trng 






2.2.2.3. ng dng ca mô hình trong đnh giá
 s dngămôăhìnhăđnh giá tài sn vn, chúng ta cn các d liu sau:
 Tài sn phi ri ro: Là tài snămàăcácănhàăđuătăbit chc chn t sut sinh
li k vng cho mt khong thi gian nm gi nhtăđnh.
 Phn bù ri ro: Là khon tin bùăđpămàăcácănhàăđuătăđòiăhi khi b
vn vào danh mc th trng, tcălàăđuătăvàoătt c tài sn ri ro trên th
trng thay vì ch đuătăvàoăcácătàiăsn phi ri ro.
 H s Beta:ălàăthcăđoămcăđ riăroătngăthêmămàămt v đuătămi
đemăli cho danh mc th trng.
2.2.3. Mô hình kinh doanh chênh lch giá (APM)
2.2.3.1. Ni dung và ý ngha ca mô hình
Môăhìnhănàyăđc phát trin bi Stephen A.Ross. Khác viămôăhìnhăđnh giá
tài sn vn (CAPM), khi ch xétăđn yu t ri ro phi h thng và các ri ro ca th
trng trongă điu kină đc xem là kinh doanh hoàn ho. Lý thuyt da trên ý

tng rng trong th trng tài chính cnh tranh chênh lchăgiáăđm bo cân bng
gia li nhun và ri ro. Kinh doanh chênh lchăgiáăđnăgin là nu có 2 sn phm
gingănhauănhngăgiáăc liăkhácănhauăthìăngi ta s mua sn phm r đ bán li
viăgiáăcaoăhnănhm thu li li nhun.
2.2.3.2. Công thc c tính c bn
Tngăt nhămôăhìnhăCAPM,ămôăhìnhăkinhădoanhăchênhălchăgiáăcngăxácă
đnh ri ro caăcôngătyăđa vào ri ro ca th trng. Tuy nhiên, APM chp nhn
nhiu ngun ri ro th trngăvàăđoălngăđ nhy cm ca tài snăđuătăđi vi
nhiu nhân t thayăđi khác nhau t nn kinh t.
Công thc tng quát:
E(R
i
) = R
f
+ 
1i
f
1
+ 
2i
f
2
+ 
3i
f
3
+ ầ + 
ki
f
k

(2.3)
Trongăđó:ă
R
f
: li nhun phi riăroă(Thng ly li nhun trái phiu chính ph)
Trang 7

ki:ă nhy ca chngăkhoánăiăđi vi yu t k.ăThôngăthng các yu t
thngăđcăxétăđn là: lm phát, chu k kinhădoanh,ătngătrng kinh t GNP,
chênh lch lãi sut ngn hn và lãi sut dài hn, t giá hiăđoái…
2.2.3.3. ng dng ca mô hình trong đnh giá
Mô hình chênh lchăgiáăAPMăthngăđc s dngăđ c mcăđ chênh lch
cngă nhă nhă hng gia li nhun và ri ro, ng dng trong thmă đnh giá tr
doanh nghip. Tuy nhiên tùy thucăvàoăđiu kin ca tng côngătyăcngănhămc
đ minh bch trong thông tin mà s dng ngun d liuăđ c tính ri ro theo tng
phngăphápăkhácănhau.
2.2.4. im khác bit ca CAPM và APM. ng dng ti Vit Nam
Trong khi mô hình CAPM ch đaăraămt bin duy nht là mcăđn bù ri ro
cho tp hp chng khoán th trng, APM liăđaăraănhiu yu t kinh t vă môă
khácănhauăđ tngăcng mcăđ thích hp vi nhng nn kinh t đc thù và trong
nhngăgiaiăđon c th. Tuy nhiên vì vicăxácăđnh nhiu yu t nhăth khin cho
APM gp phi khó khnătrongăvicăxácăđnh các binăđc lpăđ đaăvàoămôăhình.ă
Vic la chn binănàoălàăđúngăđnăđ không loi b mtăđiănhng bin quan trng
cngănhăđaăvàoădătha nhng bin không cn thit cngălàămt vnăđ khóăkhn.
CAPMă đòiă hi nhiu gi đnh mang tính phi thc t nhă môiă trng kinh
doanh là hiu qu và hoàn ho, trong khi APM li không có yêu cu nhng gi đnh
phc tpănhăth.
APMăđánhăgiáătoànădinăhnăv mt riăroătácăđng là bao gm c ri ro h
thng và ri ro phi h thng,ătrongăkhiăđâyălà mt thiu sót ca CAPM. Tuy nhiên,
mô hình APM li ph thuc quá nhiu vào s la chn ca thmăđnh viên, khi la

chn các binăđc lpăkhácănhauămangăđnăđ chính xác khác nhau.
Hin nay, vic s dngămôăhìnhăCAPMăđc ng dng rngărưiăhnăvìăs đn
ginătrongăđánhăgiáăcaănó.ăi vi mt th trng mi gia nhpănhăVit Nam, mô
hìnhăCAPMădngănhăđc bităđn nhiuăhn.ăVìălýădoăla chn các bin s đc
lp caăAPMălàăkhóăkhnăvàăph thuc nhiuălàăc tính ch quan caăngiăđánhă
giá. Mt khác, tiăthìătrngănhăVit Nam, các ch s nhălmăphát,ătngătrng
kinh t…ăcóăs binăđng liên tc và khó d tínhătrongătngălai,ăcngănhăkhóătheoă
mt chu k nhtăđnh. Do vy,ăphngăphápăAPMădngănhămangătínhăcm tính
cao. Vì th,ăđ d dàng và thun tinăhnătrongăvicăđánhăgiáămi liên h gia li
nhun và ri ro, mô hình CAPM hin ti vnăđc s dng rng rãi và phát huy
đc tính hiu qu hn.
2.3. CÁC PHNG PHÁP C TÍNH H S BETA
2.3.1. H s Beta th trng lch s
2.3.1.1. Các yu t tác đng đn giá tr Beta
Phngă phápă th trng lch s đc s dngă đ c lng h s Beta th
trng bng cách hi quy các t sut li nhun ca các khonăđuătătheoăt sut li
Trang 8

nhun ca mt ch s th trng. Vicăxácăđnh h s Beta th trngătrongătrng
hp này b ph thuc vào vicăcôngătyănàyăcóăđc niêm yt trên th trng chng
khoán hay không? Và thiăgianăđc niêm yt trên th trng phiăđ dàiăđ to nên
đ tin cy cn thit trong vicăxácăđnhăđc xác thcăxuăhng binăđng ca các
khonăđuăt,ăxácăđnh chínhăxácăhnăh s Beta, t đóăđánhăgiáăđúngăv mi quan
h gia ri ro và li nhun ca công ty cnăđnh giá.
im chú ý caăphngăphápănàyălàăvic phiăđtăđúngăt sut li nhun ca
c phiu trong miătngăquanăvi t sut li nhun ca danh mc th trng. Ti
M,ăngi ta s thng s dng h s S&P 500ălàmăđi din cho danh mc th
trngăvàăc tính Beta cho c phiu. Ti VităNam,ăđ đnăgin, thc t chúng ta
s dng ch s VN-Index cho vicăc tính h s Beta.
Bên cnhăđó,ăvicăxácăđnh h s Beta có s ph thuc rt nhiuăvàoăđ dài

ca k cătính.ă dài ca k cătínhăcàngădàiăthìăcàngăcóăđ tin cy cao, vì th
hinăđcăxuăhng binăđng ca ri ro và li nhun ca danh mcăđuătătrênăth
trng. Tuy nhiên thiăgianăcàngădàiăthìăđc tính caăcôngătyăcngăcóănhng thay
điătrongăcăcu kinh doanh hay nhngăđcătrngăcăbn ca công ty. Do vy vic
c tính này, bên cnh nhng thun li mang liăcngăgpăkhôngăítăkhóăkhn. Hin
nay, miăcôngătyăđnh giá có s la chn khác nhau v đ dài ca k c tính.
Thôngăthng,ăđ dàiănàyăthngăđc la chnălàă3ănmăhocă5ănm.
Thêm vào vicăđ dài ca k c tính, tn sutăcătínhăcngăquytăđnhăđn
s lng mu quan sát. Tn sut có th là theo ngày, theo tun, theo tháng, hoc
theoănm.ăTn sut thu nhp càng ngn thì s lng mu quan sát càng nhiu, tuy
nhiênăcngăs khin cho kt qu c tính b sai lch do yu t phi th trng. Vic
la chn tn sut k cătínhăkhácănhauăcngăchoăraăkt qu Beta khác nhau.
Mt yu t na có nhăhngăđn vic c tính giá tr Beta là vic có nên hay
khôngănênăđaăgiáătr chi tr c tc ca công ty vào hay không. Vicăxácăđnh chi
tr c tc trong mi thi k s rtăkhóăkhn.ăThôngăthng ti các công ty thm
đnhăgiáăthng b qua yu t này trong vicăc tính nhmăđnăgin hóa vnăđ
này.
2.3.1.2. Cách tính toán và mô hình ng dng
 Phngă phápătínhăBetaăquenă thuc là hi quy t sut li nhun ca c
phiu (Rj) theo t sut li nhun ca th trng (Rm):
Rj = a + b.R
m
(2.4)
Trongăđó:
a: H s chn t phngătrình hi quy.
bă=ă:ăH s góc caăphngătrìnhăhi quy.
R
j
=








R
VN
=








Trang 9

P
t
: Giá c phiu ti thiăđim t.
P
t-1
: Giá c phiu ti thiăđim t-1.
P
VN
: Ch s VN-Index ti thiăđim t.
P
VN-1

: Ch s VN-Index ti thiăđim t-1.
i viăphngătrìnhăhi quy, giá tr R
2
cho bit mcăđ phù hp ca mô hình
theo mtăđ tinh cy nhtăđnh.ăTrongătrng hp hi quy t sut li nhun ca
công ty, giá tr R
2
là con s cho bit mcăđ ri ro ca th trng. Giá tr còn li là
riăroăđc thù ca chính công ty.
Trong vicăc tính bngăphngătrìnhăhi quy cho chúng ta kt qu ca sai s
chun. Con s này cho chúng ta bităđc s chênh lch gia kt qu tính toán so
vi giá tr thc. Sai s chunăgiúpăcătínhăđc giá tr thc ca Beta nm trong
khongănào.ăTuyănhiênătrongătùyătrng hp mà sai s chună đc xem là có ý
nghaătrongăvicăđánhăgiáăđc hay không.
 c tính Beta bng cách s dng dch v:
Hin nay trên th gii, phn lnăngi ta s dng giá tr h s Beta t mt dch
v nàoăđóăcungăcp. Phn ln các giá tr c tính ca các hãng dch v đu không
công b raăngoài.ăTuyănhiên,ăđi vi hãng Bloomberg, h c tính h s Beta và
không tính toán đn giá tr chi tr c tc hngănm.ăH s Beta h s dng là h s
đưăđcăđiu chnh.
Theo hãng này, h gán vào cho Beta thô 2 trng s 0,67 và 0,33 bng nhau vi
mi c phiu và quy trình này s đyălngăBetaătínhăđc lên giá tr gn bngă1ăđ
giá tr này phù hpăhnăđi vi th trng. Lúc này, giá tr Betaăđưăđiu chnhăđc
c tính bng công thc:
Beta
đƣ điu chnh
= Beta
thô
x 0,67 + 1,00 x 0,33 (2.5)
(Ngun Damodaran)

Thc t, huănhăcácănhàăcungăcp dch v đu thc hin các th thutătng
t đ đaăgiáătr Betaăc tính ca h tinăđn 1. Vì nu xét lâu dài, h s beta ca
cácăcôngătyăđuăcóăkhuynhăhng tinăđn gn bng mcăthayăđi ca th trng.
2.3.1.3. i tng nghiên cu và áp dng
Phngăphápăcătínhănàyăthngăđc s dngăđi vi nhng côngătyăđc
niêm yt trên th trng chng khoán thiăgianădài.ăiuănàyăgiúpăcóălng mu
quanăsátăđ lnăđ phnăánhăđcăđ tin cy cao ca mô hình. i vi nhng công
ty mi ni hay nhng doanh nghipătănhân,ăvicăcătínhătheoăphngăphápănàyăítă
kh thi trong thc t vì thi gian chim gi ca nó trên th trng chng khoán.
2.3.1.4. Nhn xỨt u và nhc đim
Trang 10

 uăđim: Hin tiăđâyăđangălàăphngăphápăđc ng dng nhiu ti Vit
Namăcngănhătrênăth gii. Vì mcăđíchăca vicăxácăđnh h s Beta là
th hin đc mi quan h gia ri ro và li nhun, nên vicăđaăkhungă
đoălng gn vi s binăđng ca th trngăđcăcácănhàăđuătăquană
tâm nhiuăhn.
 Nhcăđim:
- Ch că tínhă đcă đi vi nhngă côngă tyă đc niêm yt trên th
trng chng khoán và thiăgianăđc niêm yt phiăđ dàiăđ cóăđc s
tin cyăcaoăhn.
- Nu Beta có sai s chun thp,ănghaălàăvicătínhătoánăBetaătngăđi
chính xác thì li không phnăánhăđc ri ro thc s. Vic sai s chun
thp phn ánh nên s thng tr ca mt c phiuănàoăđóăđn ch s.
- NuătaăthayăđiăBetaădoăthayăđi ch s th trng, tn sut tính hoc
đ dài ca k c tính thì ta nhn thy giá tr Beta có nhiuăthayăđi.ăiu
này càng cho thy s thiu chc chn ca giá tr thc Beta ca công ty.
2.3.2. H s Beta c bn ậ Phng pháp Bottom-up
2.3.2.1. Các yu t tác đng đn giá tr Beta
Ngoài vic da vào d liu lch s ca th trng. Cách th 2ăđ călng h

s Beta là xem xét nhng yu t nn tng caăcôngătyănh:ălnhăvc hotăđng, t l
đònăbyăkinhădoanhăvàăđònăbyătàiăchínhăđc áp dngăchoălnhăvcăđóăca công ty.
Các yu t tácăđngăđn h s Beta theo cách tip cn này là:
 Loi hình kinh doanh hocălnhăvc kinh doanh ca công ty: H s Beta
là h s nhmăđoălng ri ro ca mtăcôngătyătrongătngăquanăvi th
trng. Vic xem xét loi hình kinh doanh có th cho ta có mt cái nhìn
tng quan v Beta mà công ty cnăđnh giá có th đtăđc.
 H s đònăby kinh doanh ca công ty: Th hin mi quan h gia chi phí
c đnh và tngăchiăphí.ăi vi mt công ty có h s đònăby kinh doanh
cao s khin cho mc bin thiên trong thu nhp hotăđng ca công ty
cngăcaoăhnăsoăvi mt công ty sn xut sn phmătngăt nhngăsn
xut kinh doanh thp.ă Thôngăthng, nhng công ty nh có timănngă
tngătrngăcaoăhnăđc xem là có ri ro caoăhnăsoăvi nhng công ty
ln và năđnh. Do vy, h s Betaăcngăcaoăhn.
 H s đònăby tài chính ca công ty: Khi các yu t khácăkhôngăđi,ăđòn
byătàiăchínhătngăs làmătngăgiáătr Beta.



Trang 11

2.3.2.2. Cách tính toán và mô hình ng dng
 c tính giá tr Betaătheoăphngăphápănày,ătaăxácăđnh daătrênăphngă
pháp tính h s Beta ca mt công ty là bình quân gia quyn các Beta ca tt c các
lnhăvc kinh doanh khác nhau mà công ty tham gia.
Bcă1:ăXácăđnh mt hoc nhiuălnhăvc hotăđng ca công ty.
Bc 2: Trong tngălnhăvc kinh doanh, tìm nhng công ty cùng ngành phát
hành c phiu ra công chúng vàăc tính giá tr Beta caăcácăcôngătyăđó,ăt đóăc
tính Beta bình quân ca các công ty.
Bcă 3:ă că lngă Betaă khôngă đònă byă bìnhă quână choă cácă lnhă vc kinh

doanh theo công thc:
Beta
không đòn by lnh vc kinh doanh
=Beta
các công ty cùng ngành
[1+(1-t)(D/E
các công ty cùng ngành
)]
(2.6)
Hoc có th c tính giá tr bngăcáchăcălng h s Betaăkhôngăcóăđònăby
cho miăcôngăty,ăsauăđóătínhăgiáătr bình quân ca chúng.
Bcă4:ăcălng h s Betaăkhôngăcóăđònăbyăchoăcôngătyăđangăđc phân
tích, ly bình quân gia quyn các h s Betaăkhôngăcóăđònăby ca tt c cácălnhă
vcăkinhădoanhămàăcôngătyăđangăthamăgia,ăcácătrng s đcăc tính da trên t
trng giá tr trên miălnhăvcăđemăli trong tng giá tr ca công ty.
Beta
không đòn by công ty
=



 



(2.7)
Bcă5:ăc tính giá tr th trng hin ti ca n vay và vn c phn cho
công ty, vi t l s dng h s n vay/vn c phnănàyăđ tính Betaăcóăđònăby.
2.3.2.3. i tng nghiên cu và áp dng
Thngăđc áp dngătínhătoánăđi vi nhngăcôngătyăchaă đc niêm yt

trên sàn chngăkhoán.ăVìătrongătrng hp này không th c tính Beta bng d
liu lch s.
Tính toán giá tr Beta ca công ty sau mtăđtătáiăcăcu quan trng.
Tính toán giá tr Beta ca công ty kinh doanh song song nhiuălnhăvc khác
nhau.
2.3.2.4. Nhn xỨt u và nhc đim
 uăđim:
- Loi b s ph thuc vào d liu lch s.
- Phng pháp này da trên vic tính toán bình quân gia quyn ca các
công ty cùng ngành, vì vy nên sai s chun Beta khi tính bình quân theo
phngăphápănàyăs thpăhnăsoăviăbanăđu và ít có s chnh lch so vi
cácăcôngătyătrongăngành.ăDoăđóămangăliăđ chínhăxácăcaoăhn.
- Betaătínhătheoăphngăphápănàyăcóăth đcăđiu chnh d dàng khi
côngătyăthayăđiălnhăvcăkinhădoanhăhayăthayăđi cu trúc ca công ty.
Trang 12

Lúc này, trng s caăcácălnhăvc kinh doanh có th đcăđiu chnhăđ
phn ánh s thayăđi này.
- Khi côngătyăthayăđi h s D/E caămình,ăphngăphápănàyăcngăcóă
th phnăánhăđc s thayăđiăđó.
 Nhcăđim:
- Trên thc t, vicăđoălngăđònăbyăkinhădoanhălàăvôăcùngăkhóăkhn,ă
nhtălàăđi viăngi ngoài, khi chi phí c đnhăkhôngăđc tách ra mà
gp luôn vào mc chi phí. iu này s không th giúpătaăc tính giá tr
đònăbyăkinhădoanh.ăTrongătrng hp này, ta có th đoălng 1 cách gn
đúngăh s đònăby ca công ty bng cách tính t l gia phn tram thay
đi ca thu nhp t hotă đng kinh doanh vi phnă trmă thayă đi ca
doanh thu.
- Ýătng caăphngăphápănàyăkháăđnăgin. Tuy nhiên, hin nay trên
th trng chng khoán Vit Nam, có mt s hn lon trong vic phân

ngành hotăđng ca các công ty. Mt công ty có th hotăđng  nhiu
lnhăvc. Vyănênăđi vi mi website v chng khoán li có th đaăcôngă
tyăđcăđnh giá vào mtălnhăvcăkhácănhau.ăDoăđó,ăvic la chn các
công ty trong ngành nhmăđaăraătrng s đ đánhăgiá cngăkhácănhau.
- Khiăc tính Beta bình quân cho công ty. Vnăđ hin ra  đâyălàăliu
nên s dngăphngăphápăbìnhăquânănào?ăi viăphngăphápăbìnhăquână
ginăđnăs mangăđn s đnăgin trong tính toán, trng s ca các công
tyăđu bng nhau. Tuy nhiên, liăkhôngămangăđn s thuyt phc cao, khi
mi công ty trong ngành có mc th phn khác nhau, doanhăthuăcngănhă
li nhun khác nhau. Nu s dngăphngăphápăbìnhăquânăgiaăquyn li
gp phi khóăkhnătrongăvicăxácăđnh trng s c tính.
2.3.3. H s Beta k toán
2.3.3.1. Các yu t tác đng đn giá tr Beta
Ngoi tr cách tính toán h s Beta da trên giá c giao dch,ătaăcngăcóăth áp
dngăphngăphápăc tính h s Beta k toán da vào vic tính toán các tham s
ri ro ca th trng t thu nhp k toán. Vì vyăphngăphápănàyăchu nhăhng
ca nhng s thayăđi trong thu nhp t 1 b phn kinh doanh trong công ty hàng
quý,ăhàngănmăđuăđcăđt vào mi quan h vi nhngăthayăđi trong nhng thu
nhp ca th trng cùng k nhmăxácăđnh h s Beta k toán.
2.3.3.2. i tng nghiên cu và áp dng
Theo lý thuyt,ăđâyălàămtăphngăphápăkháăd trong vic tip cn và s dng
khi có th xácăđnh t các s liu k toán có sn. Tuy nhiên trên thc t,ăđâyălàămt
phng pháp rtăítăkhiăđc áp dng vì nhngănhcăđim ca nó.
2.3.3.3. Cách tính toán và mô hình ng dng
Trang 13

Tngăt nhăvic tính toán Beta t phngăphápăd liu lch s. Tuy nhiên
đim khác bit caăphngăphápănàyălàă ch: Ta không s dng d liu lch s đ
c tínhătrongămôăhìnhămàăthayăvàoăđóălàăs dng thu nhp caăcôngătyăcngănhă
th trng.

Chúng ta tin hành chy hi quy theo mô hình:
Rj =  + R
f
(2.8)
Trongăđó: Rj: Thu nhp ca công ty cnăxácăđnh
R
f
: Thu nhp ca th trng ( đâyălàăVN-Index)
Nu giá tr đuăvàoăđcăxácăđnh là thu nhp hotăđng kinh doanh ca công
ty, giá tr BetaătínhăđcălúcănàyălàăBetaăcóăđònăby. Nu giá tr đu vào là thu nhp
thun ca công ty, giá tr BetaăthuăđcălúcănàyălàăBetaăkhôngăcóăđònăby.
2.3.3.4. Nhn xỨt u và nhc đim
 uăđim:
- Phngăphápă nàyăkhôngăs dng d liu lch s, vì vy có th ng
dng  tt c mi loi hình công ty.
- âyălàămtăphngăphápăkháăđnăgin trong vicăc tính. Tuy nhiên,
các s liu k toán liă mangăđn nhngăkhóăkhnăchoă bnăthânăphngă
pháp này.
 Nhcăđim:
- Thu nhp k toánăthngăđc triăđu trong các thi k hotăđng
ca công ty. Kt qu là Beta s b lch gimăđi vi nhng công ty có ri
ro và lchătngăđi vi nhng công ty an toàn. Hay nói cách khác, Beta k
toán ca các công ty có xuăhng tin gn v 1.
- Thu nhp k toán có th b nhăhng bi các yu t phi hotăđng và
k hoch phân b hotăđng gia các phòng ban, b phn.
- Thu nhp k toánăđcăxácăđnh miănmă1ăln hoc mi quý 1 ln, vì
vy khin cho các mô hình hi quy có ít quanăsátăhnăvàăvìăvy nên tính
gii thích không cao.
2.3.4. H s Beta theo phng pháp gián tip.
2.3.4.1. Các yu t tác đng đn giá tr Beta.

Do nhngăkhóăkhnătrongăvicăcălng giá tr Beta theo giá th trng ti
Vit Nam bng cách ly trc tip giá tr c phiu giao dch trên th trng nên
chúng ta có th tính toán mt cách gián tip bng cách daăvàoăthcăđoăchun trên
mt th trng phát trin, ví d Hoa K.
Nguyên tcăcăbn là da vào h s Beta caăcácăcôngătyătrongăngànhătngă
ng ti mt th trng phát trin viăquanăđim, s phát trin ca các ngành này ti
Vit Nam s b nhăhngăhayănóiăcáchăkhácălàăcóănétătngăđng viăngànhăđóăti
mt th trng kinh t phát trinăkhác,ămangănétăđi din cho th gii. Vicăc tính
Trang 14

giá tr Beta này thot nhìn có nétătngăđng viăphngăphápăBottom-up.ăim
khác bit  đâyălàăđng sau vicăc tính h s Beta. Nuănhătrongăphngăphápă
Bottom-up, giá tr chi phí vn c phnăđcă c tính bngămôă hìnhă CAPMă đnă
gin, thì  đây,ăgiáătr chi phí vn c phn ca công ty lúc này cn phiăđc cng
thêm vào phn bù ri ro quc gia và phân bù ri ro ngoi hi, nhm ngang bng vi
th trng quc t.
2.3.4.2. Cách tính toán và mô hình ng dng.
 c tính h s Beta mt ngành ti Hoa K.
 Nuăđâyălàăh s Beta có vay n,ăđ áp dng ti Vit Nam ta cn chuyn
v giá tr Beta không vay n theo công thc:

U
=













(2.9)
Trongăđó:

U
: H s Beta không vay n.



 H s Beta có vay n caăngànhăđangăxétăti th trng Hoa K.



 Thu sut thu thu nhp doanh nghip ti Hoa K.






 T s n vay trên vn ch s hu ca ngành ti Hoa K.
 c tính t trngăcácălnhăvc kinh doanh ca công ty. T đóăc tính giá
tr Beta không vay n choăcôngătyăđó.
 c tính giá tr Beta có vay n cho công ty theo công thc:
Beta
có đòn by

= Beta
không đòn by
*(1+(1-thu)*D/E)
 Chi phí vn c phnăReăcngăcnăđcătínhătoánătheoăphngăphápăgiánă
tip. Daătrênăcăs s chênh lch gia phn bù Quc gia và mc bù ri
ro ngoi hi theo nguyên tc: Chi phí vn c phn ca mt công ty hot
đng ti Vit Nam bng chi phí vn c phn ca công ty hotăđngătngă
t ti Hoa K cng vi phn bù ri ro quc gia và phn bù ri ro ngoi
hi. Công thc s dngănhăsau:
E[R]VN = E[R
cùng ngành
]
US
+ RP
c
+ RP
e
(2.10)
Trongăđó:
E[R]
VN
: Chi phí vn c phn ca công ty ti Vit Nam.
E[R
cùng ngành
]
US
: Chi phí vn c phn caăcôngătyătngăt cùng ngành
ti Hoa K.
RP
c

: Mc bù ri ro quc gia.
RP
e
: Mc bù ri ro ngoi hi.
2.3.4.3. i tng nghiên cu và áp dng.
Phngăphápănày có th áp dngăđi vi mi doanh nghip ti Vit Nam, k
c nhng doanh nghipăđưăhayăchaăđc niêm yt trên th trng chng khoán.
Trang 15

Ch cn doanh nghipăđóăhotăđngătrongălnhăvc có th soăsánhăđc vi nhng
công ty cùng ngành ti th trng th gii, tc là Doanh nghip hotăđngătrongălnhă
vc ph bin,ăkhôngămangătínhăđc thù riêng bit ca quc gia.
2.3.4.4. Nhn xỨt u và nhc đim.
 uăđim.
- Phngăphápănàyăcóăth áp dngăđc ti hu ht các công ty ti Vit
Nam.
- Công ty cnăđnh giá có th chaăniêmăyt trên sàn chng khoán thi
đim hin ti, hoc thi gian niêm ytă làă chaă đ dàiă đ c tính theo
phngăphápăth trng lch s.
 Nhcăđim.
- ng dngăđ c tính giá tr chi phí vn c phnătheoăphngăphápă
gián tip. Giá tr ca Re lúc này li b ph thuc vào hai yu t là mc bù
ri ro quc gia và mc bù ri ro ngoi hi. Tuy nhiên ti Vit Nam, giá tr
ca phn bù ri ro ngoi hi li hay binăđiăvàăkhóăkhnătrongăvicăc
tính vì th toănênănhcăđimăchoăphngăphápănày.
2.4. KT LUN CHNG 2.
Hin nay ti Vit Nam, vic ng dngăcácămôăhìnhănàyăvàoăxácăđnh giá tr
Beta nhmăc tính chi phí vn c phnăđangărtăđc quan tâm nhm b sung cho
nhng thiu sót caămôăhìnhăđnh giá Công ty bngăphngăphápătàiăsnăđưăđc s
dngălâuănay.ăTrc s đaădngătrongăcáchătínhăcngănhăuăvàănhcăđim ca

miăphngăphápăthìăphngăphápănàoăhinănayăđangăđc s dng ph bin hoc
s có nhu cu s dngăcaoătrongătngălai?
i viăphngăphápătínhăBetaătheoăphngăphápăk toán hinănayăítăđc ph
bin ti Vit Nam vì nhngănhcăđim caănó.ăPhngăphápăc tính theo k toán
tuyăđnăginănhngăđ chính xác không cao và không phnăánhăđc mcăđ nhy
ca công ty so vi th trng.
PhngăphápăcătínhăBetaătheoăphngăphápăgiánătip hinănayăcngăítăđc
ph bin ti Vit Nam. Nguyên nhân vì nhngăkhóăkhnătrongăvicăxácăđnhăđc
h s ri ro ngoi hi ca Vit Nam so vi Hoa K trong nn kinh t binăđng
mngănhăhin nay.
Vì vy,ăđi vi th trng hin nay vic s dngă2ăphngăphápălàăc tính
theo s liu lch s và theo các ch s căbn hinănayăđc s dng rngărưiăhn.
i vi d liu lch s, do ch có th xácă đnhă đcă đi vi nhng doanh
nghipăđưătr chân lâu trên th trng chng khoán ch không th đnh giá dành cho
nhng doanh nghip mi ni hay nhngăcôngătyătănhânămi gia nhp th trng,
Vyănênătuyăđcăđánhăgiáăcaoăv tínhălogicănhngăth trngăđ áp dngăphngă
Trang 16

pháp này còn bó hp và thiu ngun thông tin. Khc phcăđcăđiuăđóăgiúpăchoă
vicăcătínhăBetaătheoăphngăphápăBottom-up đc ph binăhn.
TheoăDamodaran,ăPhngăphápăBottom-upălàăphngăphápătt nht còn bi vì
các nguyên nhân sau:
 Nó cho phép chúng ta xem xét nhngăthayăđi trong cu trúc kinh doanh
và tài chính, thmăchíătrc khi nhngăthayăđi này xy ra.
 Nó s dng Beta bình quân ca mt s lng ln công ty nên Beta này có
xuăhng năđnhăhnăBetaăca tng công ty riêng l.
 PhngăphápănàyăchoăphépătaătínhătoánăBetaăca tng b phn kinh doanh
trong mt công ty vì vy nên rt hu ích trong vicătínhătoánăđ đuătă
hayăđnh giá.
Vi nhngăuăvàănhcăđim trên, hin nay miăphngăphápăđu có th s

dng trong miătrng hp và mang li hiu qu khác nhau. Vicăđaăraăcăs lý
thuyt giúp to tinăđ cho s ng dng ca miăphngăphápăvàoăthc t.ă làm
rõ vnăđ này,ăChngă3 s điăsâuăvàoăthc tin, ng dng lý thuytăđ c tính giá
tr Beta ca Công Ty C Phn Du thc vtăTng An theo nhngăphngăphápă
gii thiu trên. T đóăđaăraăgiáătr Beta phù hpăđ tinăhànhăđnh giá Công ty C
phn Du thc vtăTng An.