Ứng dụng mô hình AHP chọn ngân hàng thực hiện mua bán và sáp nhập cho ngân hàng đầu tư và phat1 triển Việt Nam Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH





BÙI XUÂN DUNG

ÑEÀ TAØI:
NG DNG MÔ HÌNH AHP CHN NGÂN
HÀNG THC HIN MUA BÁN VÀ SÁP NHP
CHO NGỂNăHĨNGăUăTăVĨăPHÁTăTRIN
VIT NAM

Chuyên ngành: KINH T TÀI CHÍNH DOANH NGHIP
Mã s: 60.31.12





LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNG DN KHOA HC: GS.TS TRN NGCăTH


Thành ph H Chí Minh - 2010
B GIÁO DCăVĨăĨOăTO
TRNGăI HC KINH T TP.H CHÍ MINH

BÙI XUÂN DUNG

ÑEÀ TAØI:
NG DNG MÔ HÌNH AHP CHN NGÂN
HÀNG THC HIN MUA BÁN VÀ SÁP NHP
CHO NGỂNăHĨNGăUăTăVĨăPHÁTăTRIN
VIT NAM






LUNăVNăTHCăSăKINHăT



Thành ph H Chí Minh - 2010
i

LI GII THIU
Lun vn đƣ đc chnh sa theo yêu cu ca Hi đng chm lun vn
Nhng đim mi đt đc khi nghiên cu đ tài lun vn:
1. ng dng đc mô hình có tính kh thi cao trong thc t đ các Ngân hàng
có nhu cu thc hin ra quyt đnh la chn mc tiêu tt nht da trên nhng tiêu
chí đ ra. Mô hình cng có th đc ng dng đ ra quyt đnh la chn trong các

ngành ngh vƠ lnh vc kinh doanh khác.
2. Trên c s đƣ la chn đc mc tiêu tt nht, cùng vi vic phân tích chi
tit v đi tng đc la chn, đ tƠi đƣ đ xut các gii pháp trin khai đ vic
thc hin M&A mang li kt qu tt nht. Nhng đ xut này là tng đi toàn din
đ ngi đc có th xem xét ng dng vi nhiu trng hp khác nhau.
3. Kt qu nghiên cu đ tài này không ch có Ủ ngha đi vi các Ngân hàng
trong quá trình thc hin hot đng M&A mƠ còn có Ủ ngha tham kho cho các t
chc t vn trong hot đng M&A. Nó cung cp mt mô hình đ la chn Ngân
hàng quyt đnh thc hin M&A.











ii

LIăCAMăOAN

Tôi xin cam đoan rng đơy lƠ công trình nghiên cu ca tôi, có s h tr t
Thy hng dn là GS.TS Trn Ngc Th. Các ni dung nghiên cu và kt qu
trong đ tài này là trung thc. Nu phát hin có bt k s gian ln nào tôi xin hoàn
toàn chu trách nhim trc Hi đng, cng nh kt qu lun vn ca mình.

TP.HCM, ngày tháng nm 2010

iii

LI CMăN
u tiên, tôi xin chân thành cm n Thy Trn Ngc Th đƣ tn tình ch bo,
góp Ủ vƠ đng viên tôi trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip này.
Nhơn đơy, tôi cng xin gi li cm n đn Quý Thy Cô, nhng ngi đƣ tn
tình truyn đt kin thc cho tôi trong hai nm hc cao hc va qua.
Nhng li cm n sau cùng tôi xin cm n gia đình vƠ c quan ni tôi công
tác đƣ ht lòng quan tâm và to điu kin tt nht đ tôi hoƠn thƠnh đc lun vn
tt nghip này.

Ngi vit: Bùi Xuân Dung

iv

MC LC
LI CAM OAN
LI CM N
MC LC
DANH MC CÁC HÌNH V
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC T VIT TT
LI M U
1. S cn thit hình thƠnh đ tài nghiên cu
2. Phng pháp nghiên cu
3. Mc tiêu nghiên cu và kt cu ca đ tài
CHNG 1: TNG LUN V  TÀI
1.1 Tng quan v mua bán ậ sáp nhp (M&A): 1
1.1.1 Khái nim v hot đng M&A 1
1.1.2 S khác nhau gia mua bán và sáp nhp 2
1.1.3 Phân loi hot đng M&A 3
1.1.4 ng c ca hot đng M&A 4
1.1.5 Các hn ch ca M&A 7
1.1.6 Các phng thc thc hin M&A 7
1.1.7 Nhng đc đim ca th trng và vai trò ca M&A trong hot đng kinh t 10
1.2 Tng quan v M&A Ngân hàng 11
1.2.1 Khái nim M&A Ngân hàng 11
1.2.2 S cn thit M&A Ngân hàng 12
1.2.3 Nhng kch bn M&A Ngân hàng 12
1.2.4 S khác nhau gia M&A Ngân hàng và M&A doanh nghip hoc M&A trong
các ngành kinh t khác: 13
v

1.2.5 M&A Ngân hàng trên th gii trong thi gian qua 14
1.3 C s lý lun v mô hình AHP 24

Kt lun Chng 1 27
CHNGă2:ăTHC TRNG HOTăNG NGÂN HÀNG TI VIT NAM:
2.1 Hành lang pháp lý cho hot đng M&A Ngân hàng 28
2.1.1 Quan đim ca NhƠ nc v hot đng M&A trong lnh vc Ngân hàng 28
2.1.2 Hành lang pháp lý v hot đng M&A Ngân hàng ti Vit Nam 29
2.2 Các hình thc M&A ph bin ti Vit Nam 34
2.2.1 M&A thông qua hình thc chuyn nhng phn vn góp 34
2.2.2 M&A thông qua hình thc mua n 35
2.3 Thc trng M&A trong lnh vc Ngân hàng ti Vit Nam trong thi gian qua 35
2.4 Phân tích SWOT các Ngân hàng quy mô nh ti Vit Nam 41
Kt lun Chng 2 46
CHNGă 3:ă NG DNG MÔ HÌNH AHP CHN NGÂN HÀNG THC
HIN MUA BÁN VÀ SÁP NHP CHO NGỂNăHĨNGă Uă Tă VĨăPHÁTă
TRIN VIT NAM
3.1 Phng pháp 46
3.2 ánh giá phơn loi ln mt 46
3.2.1 Lên danh sách các đi tng đánh giá 46
3.2.2 Tiêu chí đánh giá 47
3.3 ng dng mô hình AHP vƠo đánh giá phơn loi ln hai 52
3.4 Gii pháp nâng cao hiu qu ng dng mô hình AHP 59
3.5 Gii pháp thc hin M&A vi Ngân hàng TMCP Vit Á 60
3.5.1 Phân tích Ngân hàng TMCP Vit Á 60
vi

3.5.2  xut các gii pháp thc hin 68
3.6 Mt s gii pháp khác nhm tng cng hot đng M&A Ngân hàng ti Vit
Nam 72
3.6.1 Gii pháp v vai trò ca NhƠ nc trong vic điu tit và qun lý hot đng
M&A Ngân hàng 72
3.6.2 Gii pháp v vai trò ca T chc t vn 74

3.6.3 Gii pháp đi vi Bên mua và Bên bán trong thng v 75
KT LUN CHNG 3 77
PHN KT LUN 78
DANH MC CÁC TÀI LIU THAM KHO 79
PH LC 1 81
PH LC 2 86
PH LC 3 116












vii

DANHăMCăCÁCăHỊNHăV
Hình 2.1: Hot đng M&A  Vit Nam theo quỦ nm 2008 vƠ 2009 36
Hình 2.2 T l phn trm ca các giao dch đƣ thông báo ca 5 ngành ngh nng
đng nht 37
Hình 3.1 Phân loi tin gi theo k hn 64
Hình 3.2 C cu huy đng theo đi tng khách hàng 64

viii

DANHăMCăCÁCăBNGăBIU
Bng 2.1 D liu lch s v tình hình M&A ti Vit Nam 35
Bng 2.2 Tng hp hot đng M&A  Vit Nam trong nm 2008, 2009 36
Bng 2.3: Các giao dch M&A đc thông báo trên th gii 37
Bng 2.4 Hot đng M&A gia các Ngơn hƠng trong nc 38
Bng 2.5 Hot đng M&A gia Ngơn hƠng nc ngoài và Ngân hàng trong nc 39
Bng 2.6: Hot đng nm gi c phn chéo gia các Ngơn hƠng trong nc 39

ix

DANH MC CÁC T VIT TT
AHP : Phng pháp phơn tích th bc (Analytic Hierarchy Process)
NHTMQD : Ngơn hƠng thng mi quc doanh
NHTMCP : Ngơn hƠng thng mi c phn
NHQMN

M&A

BIDV

TNN

WTO

CPH

DNNN

TCNH

FDI

FII

WB

IMF

ADB






x

LIăMăU
1.ăSăcnăthităhìnhăthƠnhăđătƠiănghiênăcu
Trong nhng nm gn đơy, hot đng Mua bán và Sáp nhp (M&A) din ra
khá mnh m ti Vit Nam. Hot đng M&A  nc ta đƣ đc khi đng t nm
2000, đn nm 2005 c nc có 22 v M&A vi tng giá tr là 61 triu đô la. Th
nhng ch trong nm 2006, s v M&A là 38 vi tng giá tr là 299 triu đô la vƠ
nm 2008 đƣ có 167 thng v M&A đc thc hin ti Vit Nam vi tng giá tr
là 1.009 triu đô la vƠ nm 2009 tng lên đn 295 thng v M&A vi tng giá tr
là 1.138 triu đô la M
1
.
Mt s tp đoƠn t nhơn ln, các nhƠ đu t ln  Vit Nam đang tìm kim
các c hi đ mua li các doanh nghip nh hn, mua li đ gia tng quy mô. Vi
các nhƠ đu t nc ngoài, s khó khn ca các doanh nghip va và nh Vit Nam

li là c hi đ các nhƠ đu t ngoi nhm ti. Theo d báo, có khong 30-50% s
lng các doanh nghip có nhu cu v mua bán và sáp nhp trong vòng t 6-10 nm
ti
2
. Và theo Cc Qun lý cnh tranh, th trng nƠy hƠng nm s tng trng t 30-
40%.
Vì vy, không phi là sm khi cho rng cn có nhng nghiên cu thu đáo v
lnh vc này khi mà nhu cu t vn ca các doanh nghip v vn đ nƠy đang ln
dn cùng vi xu hng gia tng nhanh chóng ca hot đng mua bán sáp nhp. ó
cng lƠ lỦ do chính ngi vit quan tơm đn đ tài này.
Trong hot đng M&A, thc hin M&A trong lnh vc Ngân hàng là xu
hng đc d báo s ni bt trong thi gian ti, đt bit trong khong thi gian
đn cui nm 2010 khi mƠ cui nm 2010 lƠ thi đim các Ngân hàng, T chc tín
dng phi đáp ng quy mô vn điu l theo quy đnh ti Ngh đnh s
141/2006/N-CP ngƠy 22/11/2006. ơy cng lƠ thi đim mƠ Ngơn hƠng u t vƠ
Phát trin Vit Nam - BIDV, mt trong nhng Ngơn hƠng thng mi quc doanh
ln nht Vit nam có th xem xét, la chn mua li, hoc tham gia c phn ti mt

1
Theo s liu tham kho t PricewaterhouseCoopers
2
Theo Ông Phan Hu Thng, Cc trng Cc u t nc ngoƠi
xi

trong các Ngơn hƠng cha đ mc vn điu l theo quy đnh. Vic la chn Ngân
hàng nào là tt nht theo các tiêu chí ca BIDV cn thit phi s dng mt mô hình
tính toán. Trên c s đó, mô hình AHP đc la chn đ ng dng xem xét chn
Ngân hàng cho BIDV.
2.ăPhngăphápănghiênăcu
Lun vn đc nghiên cu da trên phng pháp h thng, tng hp, phân

tích, so sánh, thng kêầ đ h thng hóa lý lun, nêu lên nhng ni dung ch yu
ca vn đ sáp nhp Ngơn hƠng cng nh ng dng mô hình AHP đ chn Ngân
hàng cho BIDV.
3.ăMcătiêuănghiênăcuăvƠăktăcuăcaăđătƠi:
Thông qua vic tìm hiu hot đng M&A, thc trng hot đng Ngân hàng ti
Vit Nam, ngi vit ng dng mô hình AHP đ chn Ngân hàng tt nht cho
BIDV thc hin mua li.
 thc hin mc tiêu trên, đ tài nghiên cu đc trình bày theo kt cu nh
sau:
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài bao gm:
 Chng 1: Tng lun v đ tài
 Chng 2: Thc trng hot đng Ngân hàng ti Vit Nam và s cn thit
phi thc hin M&A
 Chng 3: ng dng mô hình AHP chn Ngân hàng thc hin mua bán và
sáp nhp cho BIDV
 Chng 4: Mt s gii pháp đy mnh M&A trong lnh vc Ngân hàng ti
Vit Nam
TPHCM, tháng 8 nm 2010
Bùi Xuân Dung
1

CHNGă1:ăTNG LUN V  TÀI
1.1 TNG QUAN V MUA BÁN ậ SÁP NHP (M&A):
1.1.1 Khái nim v hotăđng M&A:
M&A là vit tt ca cm t ting Anh ắMerger and Acquisition” có ngha lƠ
Mua bán và sáp nhp. ơy lƠ hot đng giành quyn kim soát mt doanh nghip,
mt b phn doanh nghip thông qua vic s hu mt phn hoc toàn b doanh
nghip đó. Nguyên tc c bn ca M&A là phi to ra nhng giá tr mi cho c
đông mƠ vic duy trì tình trng c không đt đc. Nói cách khác, M&A liên quan
đn vn đ s hu và thc thi quyn s hu đ lƠm thay đi hoc to ra nhng giá

tr mi cho c đông.
Nh vy, hot đng M&A không ch lƠm thay đi tình trng s hu ca mt
doanh nghip đi vi c phn hoc tài sn mƠ còn lƠm thay đi c hot đng qun
tr vƠ điu hành ca doanh nghip. Tuy nhiên, mc đ thay đi v qun tr còn ph
thuc vƠo các quy đnh ca pháp lut, điu l doanh nghip và các tha thun ca
các bên khi tin hƠnh thng v M&A.
Khái nim M&A trên th gii bao gm các hot đng sau:
- Mua li (Acquisition): lƠ hƠnh đng mua li c phiu hoc tài sn mt công
ty đ tr thành ch s hu. Công ty mua li gi lƠ công ty đi mua, công ty đc
mua li gi là công ty mc tiêu. Trong trng hp mua li thì công ty mc tiêu tr
thành tài sn thuc quyn s hu ca công ty mua li.
- Hp nht công ty (Consolidation): là khái nim đ ch hai hoc mt s công
ty cùng tha thun chia s tài sn, th phn, thng hiu vi nhau đ hình thành mt
công ty hoàn toàn mi, vi tên gi mi (có th gp tên ca hai công ty c) trong khi
đó chm dt s tn ti ca các công ty c.
- Sáp nhp (Merger): là s kt hp ca hai hay nhiu công ty đ to thành mt
công ty duy nht có quy mô ln hn. Kt qu ca vic sáp nhp là mt công ty sng
sót (gi đc tên vƠ đc thù), công ty còn li ngng tn ti nh mt t chc riêng
bit. Trng hp c hai công ty đu ngng hot đng và mt công ty mi ra đi t
2

thng v sáp nhp gi là hp nht. Hp nht là mt trng hp đc bit ca sáp
nhp.
1.1.2 S khác nhau gia mua li và sáp nhp:
Hot đng mua li v c bn ging vi sáp nhp, đu là hot đng qua đó
các công ty tìm kim li ích kinh t nh tng quy mô, gim chi phí, m rng th
trng nhng chúng có nhng đim khác bit đó lƠ sáp nhp thng đ ch s kt
hp gia hai công ty ắtng đng” tc là có quy mô, uy tín, sc mnh tƠi chínhầ
nh nhau xét trên nhiu mt và kt qu lƠ thng to ra mt công ty mi, mc đích
ca sáp nhp là s hp tác cùng có li ca c hai bên sáp nhp. Trong khi đó mua

li thng đ ch hƠnh đng mt công ty ắnut chng” mt công ty khác thng là
yu hn đ bin công ty đó thành phn s hu ca mình, kt qu mua li thng
không hình thành công ty mi, mc đích ca mua li nhm ắthơu tóm” công ty mc
tiêu.
Xét v mt k thut, đim to nên s khác bit gia sáp nhp và mua li
chính là  cách thc tài tr, c th:
+ Sáp nhp: tài tr đc thc hin thông qua trao đi c phiu, có ngha lƠ
mt công ty s phát hành c phiu đ đi ly lng c phiu ca công ty kia.
+ Mua li: không ging vi sáp nhp, trong các thng v mua li không có
s trao đi c phiu. Mt công ty có th mua li công ty khác bng tin, trái phiu
hoc c hai. i vi trng hp mua li có giá tr nh hn, mt công ty có th mua
tt c tài sn và thanh toán bng tin mt cho công ty đc mua li, hoc cng có
trng hp công ty mua li phát hành các trái phiu lãi sut cao đ gi vn.
Tuy có khác nhau nhng đim chung ca c sáp nhp và mua li là to ra s
cng hng, to ra giá tr ln hn nhiu so vi giá tr ca tng bên riêng l. ó
chính là du hiu ca s thành công hay tht bi ca mt thng v M&A. Cng
chính vì li ích chung đó nên hai thut ng nƠy đc s dng gn kt vi nhau và
có th đi din cho nhau.
Giá tr tng thêm ca hot đng M&A đc tính nh sau:
Giá tr tng thêm = V xy ậ (V x + V y)
3

Trong đó: V xy lƠ giá tr ca công ty sáp nhp
V x và V y là giá tr ca hai công ty riêng l x và y
1.1.3 Phân loi hotăđng M&A
- Da trên mc đ liên kt, M&A đc phân thành 3 loi:
+ Sáp nhp và mua li theo chiu ngang: là s sáp nhp và mua li gia hai
công ty kinh doanh và cnh tranh trên cùng mt dòng sn phm, trong cùng th
trng. Kt qu t nhng v sáp nhp theo dng này s đem li cho bên sáp nhp
li th kinh t nh quy mô, c hi m rng th trng, kt hp thng hiu, gim

chi phí c đnh, tng cng hiu qu ca h thng phân phi và hu cn. Rõ ràng,
khi hai đi th cnh tranh trên thng trng kt hp vi nhau, dù là sáp nhp hay
mua li h không nhng gim bt cho mình mt đi th mà còn to nên mt sc
mnh ln hn đ đng đu vi các đi th còn li.
+ Sáp nhp và mua li theo chiu dc: là sáp nhp hoc mua li gia hai
công ty nm trên cùng mt chui giá tr, dn đn s m rng v phía trc hoc
phía sau ca công ty sáp nhp trên chui giá tr đó.
Hình thc nƠy đc chia thành hai nhóm nh:
(i) Sáp nhp tin: trng hp này xy ra khi mt doanh nghip mua li doanh nghip
khách hàng ca mình, ví d: Doanh nghip may mc mua li chui ca hàng qun
áo
(ii) Sáp nhp lùi: trng hp này xy ra khi mt doanh nghip mua li nhà cung cp ca
mình, ví d doanh nghip sn xut sa mua li doanh nghip bao bì, đóng chai hoc
doanh nghip chn nuôi bò saầ
Sáp nhp và mua li theo chiu dc đem li cho Doanh nghip tin hành sáp
nhp li th v đm bo và kim soát cht lng ngun hàng hoc đu ra sn phm,
gim chi phí cnh tranh, khng ch ngun hàng hoc đu ra ca đi th cnh tranh.
+ Sáp nhp và mua li hình thành tp đoƠn: lƠ trng hp xy ra đi vi các
công ty hot đng  các lnh vc, ngành ngh kinh doanh không liên quan đn nhau,
không có quan h ngi mua k bán vƠ cng không phi lƠ đi th cnh tranh ca
nhau. Nói cách khác nu mt cuc M&A không ri vƠo hai trng hp trên thì đó lƠ
4

M&A hình thành tp đoƠn. M&A hình thƠnh tp đoƠn rt ph bin vào nhng nm
60, khi các lut chng đc quyn ngn cn các công ty có Ủ đnh M&A theo chiu
ngang hay chiu dc, bi vì M&A hình thành tp đoƠn không nh hng lp tc ti
mc đ hình thành th trng.
Nhng công ty theo đui chin lc đa dng hóa các dãy sn phm s la
chn chin lc liên kt lp thành tp đoƠn. Li ích ca M&A hình thành tp đoƠn
là gim thiu ri ro nh đa dng hóa, tit kim chi phí gia nhp th trng và li

nhun gia tng nh có nhiu sn phm dch v.
M&A hình thành tp đoƠn đc chia thành 3 nhóm:
(i) M&A t hp thun túy: hai bên không h có mi quan h nào vi nhau, nh mt
công ty thit b y t mua mt công ty thi trang.
(ii) M&A bƠnh trng v đa lý: hai công ty sn xut cùng mt loi sn phm nhng
tiêu th trên hai th trng hoàn toàn khác nhau v đa lý.
(iii) M&A đa dng hóa sn phm: m rng dãy sn phm ca công ty, qua đó to ra
danh mc gm các sn phm ph bao quanh các sn phm ct lõi.
- Da vào phm vi lãnh th, M&A đc phân thành 2 loi:
+ Sáp nhp và mua li trong nc: đơy lƠ thng v M&A gia các công ty
trong cùng lãnh th quc gia
+ Sáp nhp và mua li xuyên biên gii: đc thc hin gia các công ty
thuc các quc gia khác nhau, là mt trong nhng hình thc đu t trc tip ph
bin nht hin nay. Trong nhng nm gn đơy, lƠn sóng toƠn cu hóa đƣ dn xóa b
biên gii kinh doanh ca các công ty đa quc gia, khin cho xu hng M&A xuyên
biên gii ngày càng tr thƠnh xu hng tt yu ca bc tranh toàn cnh nn kinh t
th gii.
1.1.4ăngăcăca hotăđng M&A:
ng c thúc đy các Doanh nghip tham gia M&A xut phát t chin lc
phát trin cng nh quy mô ca Doanh nghip. Nhng đng c chính bao gm:
- Thâm nhp vào th trng mi: đơy lƠ yu t quan trng khi mun m rng
đa bàn kinh doanh, thêm mt dòng sn phm hoc m rng mng li phân phi.
5

Ví d minh ha cho đng c nƠy lƠ các doanh nghip nc ngoƠi đu t vƠo Vit
Nam, thay vì vic gây dng doanh nghip t đu vi chi phí thành lp, chi phí c
hi cao do mt thi gian xây dng h thng, trin khai mng li phân phiầcó th
thc hin chin lc mua li mt doanh nghip trong nc vi h thng, con ngi
sn có đ đt đc mc tiêu. Doanh nghip trong nc mun xâm nhp th trng
toàn cu cng có th ngh đn M&A. Trng hp Lenovo mua li b phn PC ca

IBM là mt ví d. Th trng th gii đƣ bit đn IBM nên nu mua li, Lenovo s
rút ngn đc rt nhiu thi gian đ th trng quc t bit ti mình.
- Gim chi phí gia nhp th trng:  nhng th trng có s điu tit mnh
ca chính ph, vic gia nhp th trng đòi hi doanh nghip phi đáp ng nhng
điu kin kht khe, hoc ch thun li trong mt giai đon nht đnh, thì nhng công
ty đn sau có th gia nhp th trng đó thông qua thơu tóm nhng công ty đƣ hot
đng trên th trng. iu này rt ph bin đi vi TNN  Vit Nam, đc bit là
ngành ngân hàng, tài chính, bo him. Theo cam kt ca Vit Nam vi WTO, nc
ngoài ch đc lp ngân hàng con 100% t tháng 4/2007, lp chi nhánh nhng
không đc lp chi nhánh ph, không đc huy đng tin gi bng VN t ngi
Vit Nam trong 5 nm. Công ty chng khoán 100% vn nc ngoài ch đc thành
lp sau 5 nm (2012). Nh vy, rõ ràng nu các Ngân hàng, công ty chng khoán
nc ngoài không mun chm chân trong vic cung cp đy đ các dch v và
giành th phn trong giai đon phát trin rt mnh ca th trng tài chính ngân
hàng Vit Nam thì cách khôn ngoan nht là dùng chin lc M&A.
- Chim hu tri thc và tài sn ca con ngi: đ tip cn vƠ có đc đi ng
nhân công có tri thc cùng vi nhng bn quyn, sáng ch, nhiu doanh nghip, đc
bit trong lnh vc công ngh thông tin luôn tìm cách theo đui M&A nh mt
phng din đ chim lnh ngun tƠi nguyên đc bit này.
- Gim bt đi th cnh tranh trên th trng: chc chn s lng ắngi
chi” s gim đi khi có mt v sáp nhp gia các công ty vn lƠ đi th ca nhau
trên thng trng. Ti Vit Nam, hƣng Navigos đƣ mua li mng tuyn dng nhân
6

s ca Ernst&Young nhm gim bt đi th ắnng kỦ” trong lnh vc ắsn đu
ngi”.
- Gim thiu chi phí và nâng cao hiu qu: thông qua M&A các công ty có
th tng cng hiu qu kinh t nh quy mô khi nhơn đôi th phn, gim chi phí c
đnh (tr s, nhƠ xng), chi phí nhân công, hu cn, phân phiầCác doanh nghip
còn có th b sung cho nhau v ngun lc (đu vào) và các th mnh khác ca nhau

nh thng hiu, thông tin, bí quyt, dây chuyn công ngh hay tn dng nhng tài
sn mà mi công ty cha s dng ht giá tr.
- a dng hóa vƠ bƠnh trng th trng: chin lc ắtp đoƠn hóa” ca
nhiu công ty lƠ đng lc cho vic đi thơu tóm li các doanh nghip khác. FPT là
mt ví d đin hình. T mt công ty thƠnh danh trong lnh vc công ngh thông tin,
FPT hin đƣ m rng sang các lnh vc khác nh truyn thông, giáo dc đƠo to,
phân phi, chng khoán, bt đng sn, ngơn hƠngầ
- a dng hóa sn phm và chin lc thng hiu: Unilever là mt ví d
đin hình v s dng chin lc M&A đ đa dng hóa và phát trin thng hiu.
Unilever s hu rt nhiu thng hiu ni ting trong mt s lnh vc nh: Flora,
Rama, Wall, aroma, Knorr, Lipton và Slimfast (thc phm vƠ đ ung); Axe, Dove,
Lifebuoy, Lux, Pond‟s, Rexona, Closeup (sn phm v sinh vƠ chm sóc c th);
comfort, omo, Sunlight, Surf (vt dng ). Tp đoƠn nƠy đƣ phi tri qua nhiu nm
đ s hu nhiu thng hiu nh th. Nm 1972, tp đoƠn mua chui nhà hàng
A&W  Canada. Nm 1984 mua li thng hiu Brooke Bond ca nhà sn xut PG
Tips. Nm 1987, Unilever tng cng sc mnh trong th trng chm sóc da bng
vic mua li Chesebrough-Ponds. Hai nm sau, Unilever tip tc mua li m phm
Calvin Klein, Faberge vƠ Elizabeth Ardenầ
Ngoài ra còn có th có rt nhiu lý do khác cho mt quyt đnh M&A nh
môi trng kinh doanh thay đi, khng hong kinh t dn đn nhiu doanh nghip
mt thanh khon và buc b đy vào tình trng thâu tóm. Trong tình hung này, bên
b thơu tóm không có đng c bán nhng bên thơu tóm li có rt nhiu đng c đ
7

bƠnh trng s nh hng trên th trng. Nhiu trng hp Chính Ph phi ra tay
mua li vi đng c tránh gơy đ v dây chuyn trong nn kinh t.
1.1.5 Các hn ch ca M&A
Mc dù M&A đem li nhiu li ích đáng k, song vic thc hin M&A vn
có nhng thit hi đáng k cn phi lu Ủ. Nhng thit hi có th là:
4. Phng hng hot đng, mc tiêu kinh doanh, sn phm truyn thng có

th b thay đi hoc b thay th;
5. Ban điu hành ca Công ty có th thay đi; c cu t chc b xáo trn;
6. S tht bi trong vic hòa nhp vn hóa ca các công ty vi nhau;
7. Thiu nhân t nhân s ch cht và nhân viên lành ngh;
8. D mt khách hƠngầ
1.1.6 Cácăphngăthc thc hin M&A:
Trên thc t, các hot đng M&A có th din ra đi vi mt phn hoc mt
b phn doanh nghip, theo các hình thc di đơy:
- Tham gia mua c phn khi doanh nghip tng vn điu l hoc đu giá phát
hành c phiu ra công chúng. ơy lƠ hình thc thâu tóm mt phn nhng đ đ
tham gia đnh đot quyn s hu và qun tr theo mc tiêu chin lc ca bên mua.
- Mua gom c phiu đ giành quyn s hu và chi phi cng lƠ chin lc
đc nhiu doanh nghip thc hin. Các hình thc mua gom c phiu bao gm:
+ Chào thu
Công ty hoc mt nhóm nhƠ đu t có Ủ đnh mua đt toàn b công ty mc
tiêu đ ngh c đông hin hu ca công ty đó bán li c phn ca h vi mt mc
giá cao hn th trng rt nhiu. Giá chào thu đó phi đ hp dn đ đa s c đông
tán thành vic t b quyn s hu cng nh quyn qun lý công ty ca mình. Hình
thc chào thu nƠy thng đc áp dng trong các v thôn tính mang tính thù đch
đi th cnh tranh.
+ Lôi kéo c đông bt mãn
Cng đc s dng trong các v ắthôn tính mang tính thù đch”. Khi lơm vƠo
tình trng kinh doanh yu kém và thua l, luôn có mt b phn không nh các c
8

đông bt mãn và mun thay đi ban qun tr vƠ điu hành ca mình. Công ty cnh
tranh có th li dng tình trng nƠy đ lôi kéo b phn c đông đó. Trc tiên,
thông qua th trng, h s mua mt s lng c phn tng đi ln (nhng cha
đ đ chi phi) c phiu đ tr thành c đông ca công ty mc tiêu. Sau khi nhn
đc s ng h, h và các c đông bt mãn s triu tp i hi đng c đông, hi

đ s lng c phn chi phi đ loi ban qun tr c vƠ bu đi din ca công ty
thôn tính vào Hi đng qun tr mi. Cnh giác vi hình thc thôn tính này, ban
qun tr ca công ty có th sp đt các nhim k ca ban điu hành và ban qun tr
xen k nhau ngay trong điu l công ty. Bi vì mc đích cui cùng ca công ty thôn
tính và c đông bt mƣn lƠ thay đi điu hành.
+ Thng lng t nguyn vi ban qun tr điu hành
Vi ban qun tr vƠ điu hƠnh thì đơy lƠ hình thc ph bin trong các v sáp
nhp thân thin. Nu c hai công ty đu nhìn thy li ích chung tim tàng trong mi
v sáp nhp và nhng đim tng đng gia hai công ty (v vn hóa hoc th phn)
ngi điu hành s xúc tin đ ban qun tr ca hai công ty ngi li đ thng tho
v hp đng sáp nhp.
NgoƠi các phng án chuyn nhng c phiu hay tài sn hay tin mt hoc
kt hp tin mt và n, các công ty thc hin sáp nhp thân thin còn có th chn
phng thc hoán đi c phiu đ bin c đông ca công ty này tr thành c đông
ca công ty kia vƠ ngc li, hoc hình thc trao đi c phn, đ nm gi chéo s
hu công ty ca nhau.
+ Thu gom c phiu trên th trng chng khoán
Công ty có Ủ đnh thâu tóm s gii ngơn đ gom dn c phiu ca công ty
mc tiêu thông qua giao dch trên th trng chng khoán, hoc mua li ca các c
đông chin lc hin hu. Phng án nƠy đòi hi thi gian, đng thi nu đ l ý
đ thôn tính, giá ca c phiu đó có th tng vt trên th trng. Ngc li, cách
thâu tóm này có th đt mc đích cui cùng ca mình mt cách êm thm, không gây
xáo đng cho con mi ca mình, trong khi ch cn tr mt mc giá r hn so vi
hình thc chào thu rt nhiu.
9

+ Mua li tài sn công ty
Công ty sáp nhp có th đn phng hoc cùng công ty mc tiêu đnh giá tài
sn ca công ty đó (h thng thuê mt công ty t vn chuyên đnh giá tài sn đc
lp). Sau đó các bên s tin hƠnh thng tho đ đa ra mc giá phù hp (có th cao

hn hoc thp hn). Phng thc thanh toán có th bng tin mt hoc n. iu hn
ch ca phng thc này là các tài sn vô hình nh thng hiu, th phn, bn hàng,
nhân s, vn hóa t chc rt khó đc đnh giá vƠ đc các bên thng nht. Do đó
phng thc nƠy thng ch áp dng đ tip qun li các công ty nh, hay thc cht
là nhm đn các c s sn xut, nhƠ xng máy móc, dây chuyn công ngh, h
thng ca hƠng, đi lỦ đang thuc s hu ca công ty đó.
- Hoán đi/chuyn đi c phiu thng din ra đi vi nhng công ty có mi
liên h cht ch vi nhau nh trong cùng tp đoƠn. i vi nhng trng hp này,
vn đ quan trng nht lƠ đnh giá đ đm bo li ích ca các c đông ca các bên,
chin lc kinh doanh hoc các th tc pháp lỦ thng không xy ra vn đ ln.
- Mua li mt phn ca doanh nghip hay tài sn cng lƠ mt cách đ thc
hin chin lc M&A. Trong trng hp này, doanh nghip đi thơu tóm ch mua
mt phn hoc mt b phn tài sn ca doanh nghip bán mà không tham gia s
hu ti doanh nghip bán. Phn bán đi có th là tài sn hu hình (nhƠ xng, máy
móc, đt đaiầ) hoc vô hình (thng hiu, bn quyn, đi ng nhơn s, kênh phân
phiầ) đc tách ra khi công ty bán. i vi bên bán, vic chia tách doanh
nghip đƣ có s điu chnh ca pháp lut.
- Mua n cng lƠ mt cách thc tin hƠnh thng v M&A gián tip. Khi
mt doanh nghip mt kh nng thanh khon và không th tr n, ch n có th tìm
mt doanh nghip có kh nng tƠi chính mua li phn n vi giá tha thun. Doanh
nghip mua n tr thành ch n mi và có th tha thun đ chuyn đi khon n
thành vn c phn và thc thi quyn s hu. Trng hp nƠy thng din ra vi các
ch n c lƠ Ngơn hƠng. Thay vì đ cho Doanh nghip phá sn, cách tt nht là
Ngân hàng bán n vi mc giá thp hn giá tr khon n. Doanh nghip mua n
10

nhìn chung hng ti vic chuyn đi khon n thành c phn đ can thip cu
Doanh nghip hn lƠ k vng nhn tr n.
1.1.7 Nhngăđcăđim ca th trng và vai trò ca hotăđng M&A trong s
phát trin nn kinh t:

1.1.7.1 Nhngăđcăđim khác bit ca th trng M&A:
Bn thân th trng cho M&A cng phơn bit vi nhng th trng các sn
phm và hot đng kinh t khác, s khác bit này th hin  nhng đc đim sau:
9. Hàng hóa ca th trng M&A là loi hàng hóa đc bit, đó lƠ nhng công
ty, doanh nghip, tp đoƠn, t chc, do đó nó lƠ mt tp hp ca nhiu loi tài sn
khác và có giá tr rt ln. HƠng hóa đó có mc đ trao đi mua bán không thng
xuyên, và vic trao đi mua bán li tn rt nhiu thi gian và công sc.
10. Hot đng ca th trng M&A bao quát tt c các lnh vc, ngành ngh hot
đng kinh doanh. Quy mô ca th trng M&A không b gii hn bi khu vc, lãnh
th, va có th hot đng trong nc va có th hot đng xuyên quc gia.
11. Hot đng M&A có nh hng ln đn s phát trin ca các lnh vc, ngành
ngh mà nó tham gia, thm chí nh hng ti s phát trin ca nn kinh t mt
nc. Chính vì vy hot đng M&A chu s chi phi vƠ điu chnh cht ch ca
pháp lut, đc bit lƠ các quy đnh v chng đc quyn và chính sách bo h ca
chính ph.
1.1.7.2 Vai trò ca hotăđng M&A trong s phát trin nn kinh t:
 Hot đng M&A có hai vai trò chính đi vi s phát trin ca nn kinh t:
- Không ch có vai trò tái cu trúc li doanh nghip mà M&A còn tái cu trúc
li nn kinh t, thông qua hot đng M&A các doanh nghip yu kém s b đƠo thi,
hoc đc t chc li mt cách hiu qu hn, do đó đi vi c nn kinh t không
nhng nơng cao nng lc sn sut mà còn giúp tit kim đc nhiu chi phí.
- M&A xuyên quc gia cng lƠ mt hình thc ca đu t trc tip FDI, tuy
rng đơy không phi là hình thc đu t xơy dng mi nhng nó cng có nhng vai
trò đi vi s phát trin ca nn kinh t nh: Gia tng ngun vn cho nn kinh t;
Chuyn giao công ngh, k thut, nơng cao trình đ qun lỦ, vn hóa doanh nghip.
11

Ngoài ra, thông qua hình thc M&A vi nhng u đim trong vic tit kim và ch
đng v mt thi gian s khuyn khích gia tng vn đu t FDI.
 Tuy nhiên hot đng M&A cng có nhng tác đng xu đn s phát trin

ca nn kinh t:
- M&A tràn lan không suy tính k càng, không có chin lc qun lý hiu
qu có th lƠ con đng dn đn s phá sn, gây ra nhng hoang mang, s suy sp
cho ngành ngh lnh vc mà nó tham gia.
- Mc dù M&A xuyên quc gia cng lƠ mt hình thc đu t FDI, nhng nó
không phi lƠ đu t xơy dng mi, do đó nó không nhng không to ra thêm công
vic, ngh nghip, trái li còn tinh gin b máy hot đng, đôi khi còn thay đi c
cu, đƠo thi nhng lao đng không phù hp, chính vì vy lƠm tng gánh nng qun
lý ca nhƠ nc.
- Hot đng M&A đƣ to ra sơn chi không công bng cho các doanh nghip
nh, thông qua M&A các công ty ln, công ty đa quc gia có th thao túng d dàng
mt th trng nƠo đó, lƠm gia tng tính đc quyn. c bit vi hình thc thao
túng c phn s là ni lo âu ca các doanh nghip vn c phn còn thp.
- Hot đng M&A còn mang mt nguy c tim tàng rt nguy him, đó lƠ có
th trit tiêu nhng cá nhân, doanh nghip va và nh vn lƠ đng lc và ni lc
phát trin ca nn kinh t, bin chúng tr thành nhng cái bóng ca nhng doanh
nghip ln.
1.2 TNG QUAN V M&A NGÂN HÀNG:
1.2.1 Khái nim M&A Ngân hàng:
M&A Ngân hàng là vic các Ngân hàng t nguyn hoc bt buc phi tham
gia các nghip v mua, bán, sáp nhp đ to ra nhng ngân hàng ln hn, phc v
mc tiêu tng vn, m rng th trng, tng nng lc cnh tranh và ti đa hóa li
nhun. Có th thy M&A Ngân Hàng là sn phm ca nn kinh t th trng, là
công c đ th trng tài chính t điu chnh thay cho vic can thip trc tip bng
mnh lnh hành chính và các chính sách bao cp, s dng tin t ngân sách trong
hot đng mua bán, sáp nhp Ngân hàng.
12

1.2.2 S cn thit M&A Ngân hàng:
Thi gian qua, nn kinh t Vit Nam đƣ gp nhng thách thc ln, không ch

đi mt vi nhng din bin khó lng ca khng hong kinh t th gii mà còn
phi đng đu vi nhiu khó khn ni ti nh lm phát tng mnh, thâm ht cán
cơn thng mi cng đt mc k lc (hn 14% GDP), th trng chng khoán liên
tc st gimầkhin cho h thng ngân hàng gp nhng khó khn, thách thc cha
tng có trong hn hai mi nm đi mi. Nhiu Ngân hàng quy mô nh gp phi
khó khn ln trong kinh doanh, khi va phi cnh tranh vi các ngân hàng trong và
ngoƠi nc đng thi phi thích nghi vi vic thay đi chính sách lãi sut, t giá ca
nhƠ nc nhm kim ch lm phát, đi phó vi suy thoái kinh t.
- Do đó, đ nơng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng Vit Nam, mt trong
nhng gii pháp đa ra lƠ phi (i) kêu gi các nhƠ đu t chin lc trong và ngoài
nc tip tc góp vn, mua c phn ti các NHTM đ tr thành các c đông chin
lc ca các ngơn hƠng, qua đó tng thêm sc mnh v vn, h tr nghip v, kinh
nghim qun tr, qun lý cho các ngân hàng, (ii) cho phép mua li, sáp nhp, hp
nht các ngân hàng nói chung, nht là các ngân hàng nh đ to sc cnh tranh, gia
tng th phn, qua đó có th hình thành ngân hàng ln, thm chí là các tp đoƠn tƠi
chính ngân hàng Vit Nam đ sc cnh tranh trên th trng trong nc và khu vc.
Trong thi gian va qua, vn đ M&A Ngơn hƠng đƣ đc mt s phng
tin truyn thông đ cp, các bn nghiên cu theo đt hàng ca nhƠ nc cng đƣ
đa ra đ xut sáp nhp các ngân hàng nh, các ngân hàng hot đng yu kém. Vì
vy, M&A Ngân hàng là mt trong nhng yêu cu, đng thi là mt quy lut kinh
t tt yu đc đt ra, nht lƠ trong giai đon nn kinh t th gii vƠ trong nc
đang gp nhiu khó khn nh hin nay.
1.2.3 Nhng kch bn M&A Ngân hàng:
Nhng tình hung di đơy có th dn đn M&A trong hot đng Ngân
hàng: