Phát tiển thị trường cho thuê tài chính tại Việt Nam Luận văn thạc sĩ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j



LÊ KIM KHÁNH


PHÁT TRIN TH TRNG CHO THUÊ
TÀI CHÍNH TI VIT NAM

Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s:60.31.12




LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN: TS. NGUYN TN HOÀNG




THÀNH PH H CHÍ MINH – 2010



Lun vn

1
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

MC LC

CHNG I: TH TRNG CHO THUÊ TÀI CHÍNH VÀ KINH NGHIM PHÁT
TRIN TH TRNG CHO THUÊ TÀI CHÍNH  MT S NC Ã VÀ ANG
PHÁT TRIN 6
1.1 Tng quan v loi hình CTTC 6
1.1.1 Khái nim 6
1.1.2 S khác nhau gia CTTC và cho thuê hot ng 7
1.1.3 Bn cht ca CTTC 9
1.1.4 Li ích ca CTTC 10
1.1.5 Các loi hình CTTC 12
1.1.6 Quy trình CTTC 16
1.1.7 Thuê tài chính hay vay tín dng  NHTM? 19
1.2 Xu hng phát trin ca th trng CTTC trên th gii 21
1.2.1 Hoa K 21
1.2.1 Châu Âu 23
1.2.2 Châu Á 24
1.3 Nhng bài h!c kinh nghim ca th trng CTTC  các nc trên th gii 25
1.3.1 Philipines 25
1.3.2 Nh∀t Bn 26
1.3.3 Châu Âu 27
K#T LU∃N CHNG I 28
CHNG II: TH%C TR&NG TH TRNG CTTC VN 2008 - 2009 29
2.1 Khái quát nn kinh t VN 29
2.1.1 Bin ng nn kinh t VN n∋m 2009 và d báo xu hng n∋m 2010 29
2.1.2 Các hình th(c huy ng v)n và các nh ch tài chính VN hin nay 34

2.2 Thc trng ca th trng CTTC VN 40
2.2.1 Lch s∗ hình thành và phát trin th trng CTTC ti VN 40
2.2.2 Thc trng hot ng ca th trng CTTC VN hin nay 41
2.2.3 Thành tu 43
2.2.4 Hn ch 44
2.2.5 Phân tích SWOT ca mt s) công ty CTTC tiêu biu 49
2.3 Tim n∋ng phát trin ca th trng CTTC ti VN: 59
2.4 Thách th(c và ri ro ca th trng CTTC VN trong giai on hi nh∀p 60
2.4.1 Thách th(c 60
2.4.2 Ri ro: 61
K#T LU∃N CHNG II 63
CHNG III: CÁC GI+I PHÁP PHÁT TRIN TH TRNG CTTC VN TRONG GIAI
,AN HI NH∃P 64
3.1 nh hng phát trin lâu dài - ng l)i và chin lc phát trin ngành CTTC
trong dài hn 64
3.2 XD và hoàn thin h th)ng chính sách, pháp lý cho dch v CTTC 67
3.3 T∋ng cng công tác tip th, tuyên truyn qung bá v dch v CTTC 73
3.4 Xây dng h th)ng thông tin và c− s d liu chuyên nghip 74
K#T LU∃N CHNG III 76

Lun vn
2
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

ALCII: Công ty cho thuê tài chính II – Ngân hàng Nông nghip và phát trin
nông thôn VN
Công ty TNHH: Công ty trách nhim hu hn

CTTC: Cho thuê tài chính
DN: Doanh nghip
HMTD: Hn m(c tín dng
MLFI – 25: Hip hi cho thuê thit b và tài chính M.
NHNN: Ngân hàng Nhà nc
NHTM: Ngân hàng th−ng mi
SBL: Công ty cho thuê tài chính Sacombank (Sacombank leasing)
SWOT: Strengths (th mnh), Weaknesses (im yu), Opportunities (c−
hi) và Threats (thách th(c)















Lun vn
3
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

DANH MC CÁC HÌNH V,  TH

Hình 1.1: Quy trình CTTC 3 bên
Hình 1.2: Quy trình CTTC 2 bên
Hình 1.3: Quy trình mua và thuê li tài chính
Hình 1.4: Quy trình CTTC tr góp
Hình 1.5: Quy trình CTTC giáp lng
Hình 1.6: Quy trình CTTC hp tác
Hình 1.7: Quy trình CTTC thông thng
Hình 1.8: Doanh s) cho thuê ca M. n∋m 1997 – 2006
Hình 1.9: Doanh s) cho thuê ca MLFI - 25
Hình 1.10: Tng s) nhân viên ca MLFI – 25
Hình 1.11: Doanh s) th trng cho thuê Châu Âu 1994 – 2008















Lun vn
4

Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN


M U
Tính cp thit ca  tài
M/c dù CTTC là loi hình cp tín dng trung và dài hn khá ph bin trên
th gii, nhng t0 khi loi hình này chính th(c xut hin  VN t0 n∋m 1996 cho n
nay ch1 có h−n 13 công ty c thành l∀p di các hình th(c s hu khác nhau.
Thc t cho thy các doanh nghip Vit Nam không my quan tâm n loi hình
dch v này do rt nhiu nguyên nhân c khách quan l2n ch quan d2n n tim
n∋ng phát trin loi hình này  VN còn rt nhiu hn ch. Trong khi ó, nhu c3u i
mi trang thit b, hin i hoá máy móc công ngh  t∋ng quy mô, trình  sn
xut, cht lng sn ph4m, n∋ng lc cnh tranh ngày càng tr nên cp thit sau khi
VN tr thành thành viên chính th(c ca T ch(c Th−ng mi Th gii (WTO) ngày
11.01.2007
Phát trin th trng CTTC là mt yêu c3u tt yu trong b)i cnh hi nh∀p
n∋ng ng vi nn kinh t th gii ca nc ta hin nay.
Mc ích ca  tài

Nghiên c(u nhng khó kh∋n, bt c∀p ã và ang kim ch s phát trin ca
th trng CTTC ti VN, h!c h5i nhng kinh nghim phát trin th trng CTTC
ca các nc trên th gii 6ng thi a ra các gii pháp kh−i d∀y nhng tim n∋ng
c7ng nh phát trin th trng CTTC phù hp vi các iu kin kinh t xã hi VN
)i tng và phm vi nghiên c(u

Nghiên c(u th trng CTTC VN hin ti, thc trng phát trin và nhng khó
kh∋n bt c∀p c7ng nh nhng tim n∋ng phát trin còn hn ch
Ph−ng pháp nghiên c(u:

Da trên phm vi nghiên c(u trên, tôi iu tra, phân tích tình hình hot ng,
kinh doanh ca mt s) các công ty CTTC  TP HCM  rút ra nhng gii pháp
óng góp cho môi trng kinh doanh loi hình CTTC phát trin h−n ti VN
Nhng óng góp mi ca lu∀n v∋n:

- Bài h!c kinh nghim ca mt s) các công ty CTTC trên th gii
Lun vn
5
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

- Phân tích SWOT ca 2 công ty CTTC tiêu biu  TP HCM
-  xut nhng gii pháp phát trin th trng CTTC VN
B) cc lu∀n v∋n c chia ra làm 3 ph3n:

Ch−ng 1: Th trng CTTC và kinh nghim phát trin th trng CTTC 
mt s) nc ã và ang phát trin.
Ch−ng 2: Thc trng th trng CTTC  VN 2008 -2009
Ch−ng 3: Các gii pháp phát trin th trng CTTC VN trong giai on hi
nh∀p

Lun vn
6
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

CHNG I: TH TRNG CHO THUÊ TÀI CHÍNH VÀ KINH
NGHIM PHÁT TRIN TH TRNG CHO THUÊ TÀI CHÍNH  MT
S NC Ã VÀ ANG PHÁT TRIN
1.1 Tng quan v loi hình CTTC
1.1.1 Khái nim
CTTC là hot ng tín dng trung và dài hn thông qua vic cho thuê máy
móc, thit b, ph−ng tin v∀n chuyn và các bt ng sn khác trên c− s hp 6ng
cho thuê gia bên cho thuê vi bên i thuê. Bên cho thuê cam kt mua máy móc,
thit b, ph−ng tin v∀n chuyn và các bt ng sn khác theo yêu c3u ca bên i
thuê và n8m gi quyn s hu )i vi các tài sn cho thuê. Bên i thuê s∗ dng tài
sn thuê và thanh toán tin thuê trong su)t thi hn thuê ã c hai bên tho thu∀n.
Khi kt thúc thi hn thuê, bên i thuê c quyn la ch!n mua li tài sn
thuê ho/c tip tc thuê theo các iu kin ã tho thu∀n trong hp 6ng CTTC.
Tng s) tin i thuê mt loi tài sn quy nh ti hp 6ng CTTC, ít nht phi

t−ng −ng vi giá tr ca tài sn ó ti thi im ký hp 6ng.
(Trích ngh nh s) 95/2008/N-CP s∗a i ngh nh s) 16/2001/N-CP
ca Chính ph v t ch(c và hot ng ca công ty CTTC).
V)n pháp nh ca công ty CTTC theo quy nh ca pháp lu∀t hin hành nh
sau:
- Nu c thành l∀p trc ngày Ngh nh 141/2006/N-CP (ngày
22/11/2006 v ban hành danh mc m(c v)n pháp nh ca các t ch(c tín dng) có
hiu lc, phi m bo có  m(c v)n pháp nh ch∀m nht vào ngày 31/12/2008
và ngày 31/12/2010
- Nu c thành l∀p sau ngày Ngh nh này có hiu lc và trc ngày
31/12/2008, phi m bo có ngay m(c v)n pháp nh quy nh cho n∋m 2008
- Nu c thành l∀p sau ngày 31/12/2008, phi m bo có ngay m(c v)n
pháp nh quy nh cho n∋m 2010


Lun vn
7
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

M
(c v)n pháp nh áp dng cho
n n∋m STT Loi hình t ch(c tín dng
2008 2010
1 Công ty cho thuê tài chính 100 t9 6ng 150 t9 6ng

Vic chuyn nhng ph3n v)n góp ca các bên trong các công ty CTTC
c thc hin theo các quy nh ca pháp lu∀t và theo hng d2n ca Ngân hàng
Nhà nc Vit Nam.
C− s  hot ng CTTC thành mt ngành công nghip cho thuê: CTTC

phi tr thành 1 b ph∀n ca nn kinh t, là l:nh vc cho thuê phc v các nhu c3u
thit yu ca các DN trong c nc, là 1 trong nhng ngành công nghip quan tr!ng
)i vi nc ta
Có nhiu quan im cho r;ng, CTTC là không c3n thit hin nay vì khi c3n
v)n thì ngi ta ho/c là vay ngân hàng, ho/c phát hành các giy t có giá, hay liên
doanh lien kt…Tuy nhiên, m<i hình th(c u có nhng u & nhc im ca nó.
CTTC thì thích hp các DN v0a & nh5 v)n không  uy tín  vay ngân hàng hay
phát hành các gi∀y t có giá, c7ng nh không nh hng HMTD ca công ty 6ng
thi t∀n dng c lá ch8n thu. Các DN ln c7ng có th tìm n loi hình CTTC
khi c3n mua 1 loi thit b giá tr cc ln, c3n có nhiu ngu6n tài tr 1 lúc thì CTTC
s= áp (ng c nhu c3u này. Nói chung là tùy mc ích s∗ dng v)n mà các DN
ch!n cho mình loi hình phù hp nht, và vì lý do ó mà ngành CTTC không th
không c3n thit trong giai on hin nay
1.1.2 S khác nhau gia CTTC và cho thuê hot ng
nh ngh:a cho thuê: Cho thuê là mt giao dch hp 6ng gia hai ch th.
Bên ch s hu tài sn và bên s∗ dng tài sn. Trong ó bên ch s hu tài sn, hay
còn g!i là bên cho thuê, chuyn giao tài sn cho bên i thuê s∗ dng trong mt thi
gian nht nh và bên s∗ dng phi thanh toán tin thuê cho bên ch s hu tài sn.
Cho thuê có hai loi chính là cho thuê hot ng (operating leases) và CTTC
(financial leases).
Lun vn
8
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

Cho thuê hot ng: là loi cho thuê ng8n hn và trong ni dung hp 6ng
thuê tài sn không th hin s chuyn giao ph3n ln ri ro và li ích g8n lin vi
quyn s hu tài sn.
CTTC: là loi cho thuê dài hn và trong ni dung hp 6ng thuê tài sn có
th hin s chuyn giao ph3n ln ri ro và li ích g8n lin quyn s hu tài sn.

Phân bit cho thuê hot ng và CTTC
Cho thuê hot ng CTTC
* Thi hn cho thuê ng8n
so vi thi gian hu dng ca tài
sn.
* Bên cho thuê gánh chu
ph3n ln ri ro liên quan n tài
sn.
* Không có cam kt bán
li tài sn.


* Hin giá ca các khon
chi tr tin thuê thông thng nh5
h−n nhiu so vi giá tr ca tài
sn thuê.
* Thi hn cho thuê t−ng
)i dài so vi thi gian hu dng
ca tài sn
* Bên thuê gánh chu ph3n
ln ri ro liên quan n tài sn.

* Thông thng, bên cho
thuê có cam kt bán li tài sn cho
bên thuê khi ht thi hn hp
6ng.
* Hin giá ca các khon
tin chi tr tin thuê g3n b;ng vi
giá tr ca tài sn thuê.

Nhng im khác bit trên ây thc cht là khác bit mang tính ph bin ca
hai loi cho thuê nói trên. Tuy nhiên, trong i s)ng thc t ngi ta có th v∀n
dng ht s(c linh hot, vì v∀y nhiu lúc ranh gii gia hai loi cho thuê này c7ng
không rõ ràng. Do ó, hin nay ph3n ln các nc ã a ra các tiêu chu4n da trên
các tiêu chu4n do >y ban tiêu chu4n k toán qu)c t (IASC- International
Accounting Standard Council ) ã qui nh  xác minh mt hp 6ng giao dch
c g!i là hp 6ng cho thuê hot ng hay hp 6ng CTTC.
Lun vn
9
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

Theo qui nh ca >y ban tiêu chu4n k toán qu)c t, bt c( mt giao dch
cho thuê nào th5a mãn ít nht mt trong b)n tiêu chu4n sau ây u c g!i là
CTTC:
- Quyn s hu tài sn c chuyn giao khi chm d(t thi hn hp 6ng.
- Hp 6ng có qui nh quyn ch!n mua
- Thi hn hp 6ng b;ng ph3n ln thi gian hot ng ca tài sn
- Hin giá ca các khon tin thuê ln h−n ho/c g3n b;ng giá tr ca tài sn
thuê
1.1.3 Bn cht ca CTTC
1.1.3.1
CTTC là mt hot ng tín dng

Tín dng là mt giao dch v tài sn (tin ho/c hàng hóa) gia bên cho vay
(ngân hàng và các nh ch tài chính khác) và bên i vay (cá nhân, doanh nghip và
các ch th khác), trong ó bên cho vay chuyn tip tài sn cho bên i vay s∗ dng
trong mt thi hn nht nh theo th5a thu∀n, bên i vay có trách nhim hoàn tr vô
iu kin v)n g)c và lãi cho bên i vay khi n hn thanh toán
Trong mt giao dch CTTC, bên cho thuê chuyn giao tài sn thc (nhà ,

v∋n phòng làm vic, máy móc thit b) cho bên thuê s∗ dng trong mt thi gian
nht nh.
Trong quá trình s∗ dng tài sn, bên thuê phi thanh toán tin thuê nh k
cho n khi ht hn hp 6ng, khon tin thuê này c7ng bao g6m hai ph3n: ph3n
v)n g)c và lãi. /c bit, )i vi các hp 6ng cho thuê thanh toán mt ph3n sau khi
chm d(t hp 6ng thuê, tin lãi c thanh toán 3y  trong thi gian s∗ dng
v)n, nhng v)n g)c cha hoàn tr 3y . Trng hp này có ba cách gii quyt và
c thc hin trong hp 6ng.
- Ngi thuê 6ng ý mua tài sn: ph3n v)n g)c ã c hoàn tr di dng
tin thanh toán mua tài sn.
- Ngi thuê mu)n thuê tip tài sn: ph3n v)n g)c c hoàn tr di dng
thanh toán tin thuê trong thi gian hp 6ng cho thuê c gia hn.
Lun vn
10
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

- Ngi i thuê không mu)n thuê tip tài sn: ph3n v)n g)c li c hoàn
tr di dng hin v∀t, t(c là tài sn thuê mua.
Nh v∀y trong giao dch CTTC, nguyên t8c hoàn tr ca tín dng luôn luôn
c bo m; tin thuê và giá tr tài sn còn li thng ln h−n giá tr tài sn ban
3u. ây chính là s trao i tài sn không ngang giá – bn cht ca mt quan h tín
dng: vic quay tr v im xut phát ca tín dng không phi nh lúc ã nhng
i mà là mt giá tr ln h−n – ó g!i là tin lãi mà ngi i vay c hng ngoài
giá tr ban 3u ca tín dng.
1.1.3.2 . CTTC là mt hot ng tín dng trung và dài hn

Trong giao dch CTTC, nhà cho thuê v2n n8m gi quyn s hu tài sn và vì
th h! phi là ngi qun lý tài sn cho thuê.  hp th(c hóa hành vi này, các nhà
cho thuê phi tin hành các th tc ∋ng ký và cp giy ch(ng nh∀n quyn s hu,

∋ng ký tài sn giao dch m bo… iu này s= phát sinh nhiu loi chi phí. Nu
tài tr b;ng nhng tài sn có giá tr thp và thi gian ng8n s= khó thc hin c vì
chi phí qun lý s= rt cao và ngi i thuê s= khó có th chp nh∀n. Ngc li, nu
tài tr trung và dài hn vi nhng tài sn có giá tr cao, tui th! cao thì t1 tr!ng chi
phí qun lý tính trên giá tr tài sn s= thp h−n. Nh v∀y, tài tr trung và dài hn
di hình th(c CTTC là mt yêu c3u khách quan xut phát t0 nhu c3u và li ích ca
các ch th trong nn kinh t.
1.1.4 Li ích ca CTTC
1.1.4.1 . )i vi nn kinh t

Trong bt c( xã hi nào, nn kinh t nào mà tìm c ph−ng th(c  ngi
có v)n và ngi c3n v)n g/p nhau hiu qu, t)i u thì xã hi ó, nn kinh t ó s=
phát trin. Bn cht ca hot ng CTTC là mt hình th(c cp tín dng trung và dài
hn, th trng CTTC c7ng là mt b ph∀n ca th trng v)n, th trng này di?n
ra các hot ng trao i mua bán quyn s∗ dng các ngu6n tài chính trung dài hn
theo nhng ph−ng th(c giao dch nht nh. Nh v∀y, CTTC hay th trng CTTC
ã mt góp mt ph3n  gii quyt bài toán v v)n cho nn kinh t.
Lun vn
11
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

CTTC g8n ch/t vi vic trang b và i mi máy móc, công ngh và m rng
sn xut /c bit là trong l:nh vc sn xut ca các ngành công nghip v0a vào nh5
thuc khu vc dân doanh. Phát trin t)t th trng CTTC s= giúp cho các doanh
nghip i mi công ngh, nâng cao n∋ng sut ca doanh nghip c7ng nh ca toàn
nn kinh t.
/c bit thông qua hình th(c CTTC có th thu hút mt lng v)n ln t0 dân
c qua các hình th(c huy ng v)n trung dài hn ho/c liên doanh vi nc ngoài 
to ra kênh d2n v)n t0 bên ngoài vào cho nn kinh t.

1.1.4.2 . )i vi bên cho thuê

)i vi bên cho thuê, vic ra i và áp dng ph−ng th(c tài tr CTTC
không phi là loi hình thay th các ph−ng th(c tài tr c in nh cho vay trung
và dài hn b;ng tin, mà nó là hình th(c tài tr b sung nh;m to iu kin cho các
nh ch tài chính m rng khách hàng và nâng cao n∋ng lc cnh tranh. (ng trên
góc  ngi cho thuê ph−ng th(c tài tr này có mt s) li ích so vi loi tài tr
khác nh sau:
Bên cho thuê vi t cách là s hu ch v m/t pháp lý, vì v∀y h! c quyn
qun lý và kim soát tài sn theo các iu khon ca hp 6ng thuê. Trong trng
hp bên i thuê không thanh toán tin thuê úng hn thì bên cho thuê c thu h6i
tài sn, 6ng thi buc bên i thuê phi b6i thng các thit hi.
Trong trng hp bên i thuê b phá sn thì tài sn CTTC không b phát mãi,
bên cho thuê thu h6i li c. )i tng tài tr c thc hin di dng tài sn c
th g8n lin vi mc ích kinh doanh ca bên i thuê, vì v∀y mc ích s∗ dng v)n
c m bo, t0 ó to tin   hoàn tr tin thuê úng hn.
1.1.4.3 . )i vi bên i thuê

Hot ng CTTC to iu kin cho các doanh nghip hn h≅p v ngân qu.,
các doanh nghip có m(c  tín nhim thp có c c− s v∀t cht và thit b c3n
thit  s∗ dng.
Th tc i thuê −n gin, linh hot nhanh g!n h−n i vay vì bt c thi
gian làm th tc th chp, bo lãnh.
Lun vn
12
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

Giúp cho bên i thuê tránh c ri ro v tính lc h∀u và l<i thi ca tài sn,
/c bit )i vi nhng thit b có t)c  phát trin nhanh, nh ngành công nghip

máy tính chΑng hn.
Hot ng CTTC s= to kh nâng d tr các ngu6n tín dng cho t−ng lai
ca doanh nghip c7ng nh giúp doanh nghip vt qua c nhng giai on khó
kh∋n v tài chính trc m8t.
Nh v∀y doanh nghip v0a có tài sn  s∗ dng li v0a có v)n lu ng 
kinh doanh.
1.1.5 Các loi hình CTTC
1.1.5.1 . CTTC ba bên hay còn g!i là CTTC thu3n

ây là loi hình cho thuê c− bn nht ca CTTC, vi s tham gia ca ba bên
g6m: bên i thuê, bên cho thuê và nhà cung cp. Theo ó bên cho thuê làm vic vi
nhà cung cp, ký hp 6ng mua loi tài sn theo nhng tiêu chu4n mà bên i thuê
ã ch!n và hoàn tt vic thanh toán cho nhà cung cp. Bên cung cp phi giao hàng
cho bên i thuê theo úng tiêu chu4n ã ký trong hp 6ng vi bên cho thuê. Bên i
thuê có trách nhim kim tra máy móc thit b k c chy th∗  m bo các yêu
c3u ca mình c áp (ng 3y , nu không thì phi phn h6i li vi bên cho
thuê  h! làm vic li vi nhà cung cp. Cu)i cùng bên cho thuê và bên i thuê ký
hp 6ng CTTC. Cùng vi vic nh∀n quyn s∗ dng tài sn, bên i thuê phi có
trách nhim thanh toán tin thuê nh k cho bên cho thuê theo úng hp 6ng
CTTC ã ký
Hình 1.1. Quy trình CTTC 3 bên







Lun vn
13

Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

1.1.5.2 . CTTC hai bên
ây là loi hình giao dch ch1 có 2 bên tham gia: bên cho thuê và bên i thuê
thay vì phi thông qua bên th( 3 là nhà cung cp vì bên cho thuê bây gi 6ng thi
là nhà cung cp tài sn CTTC. L!ai hình này thng g/p  các nhà cho thuê là các
t∀p òan xe ôtô ho/c các công ty sn xut máy móc thit b hay các t∀p òan bt
ng sn
Hình 1.2. Quy trình CTTC 2 bên









1.1.5.3 . Mua và thuê li theo hình th(c CTTC

Hot ng mua và cho thuê li theo hình th(c CTTC là vic công ty CTTC
mua tài sn thuc s hu ca bên thuê và cho bên thuê thuê li chính tài sn ó theo
hình th(c CTTC  bên thuê tip tc s∗ dng phc v cho hot ng ca mình.
Trong giao dch mua và cho thuê li, bên thuê 6ng thi là bên cung (ng tài sn cho
thuê. Giao dch mua và cho thuê li phi thc hin thông qua hp 6ng mua tài sn
và hp 6ng CTTC gia bên cho thuê và bên thuê. Hp 6ng mua tài sn có hiu
lc t0 thi im hp 6ng CTTC có hiu lc.
Trong giao dch mua và cho thuê li, bên cho thuê n8m gi quyn s hu tài
sn cho thuê và cho thuê li )i vi bên thuê theo hình th(c CTTC phù hp vi

pháp lu∀t v CTTC. Vic chuyn quyn s hu tài sn t0 bên thuê sang bên cho
thuê c thc hin phù hp vi quy nh ca pháp lu∀t. Vic ∋ng ký s hu tài
sn cho thuê thc hin theo quy nh ti khon 7 iu 1 Ngh nh s) 65/2005/N-
Lun vn
14
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

CP ngày 19/5/2005 ca Chính ph. M/t khác, bên cho thuê la ch!n tài sn cho
thuê và bên thuê có kh n∋ng tr n  thc hin giao dch mua và cho thuê li an
toàn, hiu qu. (Theo Thông t s) 07/2006/TT-NHNN ca NHNN ban hành ngày
07/09/06 hng d2n v hot ng mua và cho thuê li theo hình th(c CTTC)
Hình 1.3. Quy trình mua và thuê li tài chính:







1.1.5.4 . Cho thuê tr góp

Hình th(c này tuy không ph bin nh 2 loi hình trên nhng c7ng khá hay
do ánh trúng tâm lý mu)n có quyn s hu tài sn ca bên i thuê. Khi bên i thuê
ã thanh toán tin thuê tài chính n 1 m(c  nht nh theo th5a thu∀n trong hp
6ng ban 3u vi công ty CTTC thì công ty CTTC s= chuyn quyn s hu sang
bên i thuê nhng 6ng thi bên i thuê c7ng phi thanh toán s) tin còn li theo
nh k tr n thông thng, lúc này nó gi)ng nh hình th(c tr góp h−n thuê tài
chính nh ban 3u.
Hình 1.4. Quy trình CTTC tr góp (t−ng t nh thuê tài chính 3 bên):

Lun vn
15
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

1.1.5.5 . CTTC giáp lng
Là hình th(c bên thuê th( nht cho bên thuê th( hai thuê li tài sn mà bên
thuê th( nht ã i thuê tài chính. Bên thuê th( nht v2n phi chu hòan tòan trách
nhim v tài sn và ngh:a v )i vi bên CTTC. Bên thuê th( hai thì chu trách
nhim vi bên thuê th( nht v tài sn mình i thuê li (thuê giáp lng). Hình th(c
này áp dng trong 3 trng hp sau:
Bên thuê th( nht ã thuê tài sn ó nhng sau 1 thi gian s∗ dng không
còn nhu c3u s∗ dng na nhng b ràng buc hp 6ng thuê tài chính nên phi cho
thuê li v0a t∀n dng thi gian, công sut nhàn r<i ca tài sn v0a thu c 1 ph3n
v)n bù l< chi phí i thuê
Bên thuê th( hai không có  uy tín  t (ng ra thuê tài chính
Bên thuê th( nht (ng ra thuê tài chính r6i em li cho thuê v∀n hành. Hình
th(c này thng thy  các công ty v∀n ti
Hình 1.5. Quy trình CTTC giáp lng

1.1.5.6 . CTTC hp tác

)i vi nhng tài sn i thuê có giá tr ln thì loi hình này là s la ch!n
phù hp nht. Thay vì là 3 bên nh thông thng: bên cho thuê, bên i thuê, nhà
cung cp thì xut hin bên th( t là các nh ch tài chính. Quy trình thuê g3n gi)ng
nh thuê 3 bên
Bên i thuê thanh toán tin thuê nh k hàng tháng cho bên cho thuê
Bên cho thuê và nh ch tài chính cùng tr tin cho nhà cung cp, t1 l s=
tho thu∀n (có th 50/50 hay 40/60…)
Lun vn
16
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

Bên cho thuê nh∀n tin thanh toán t0 bên i thuê và thanh toán li 1 ph3n tin
lãi cho bên nh ch tài chính
Hình 1.6. Quy trình CTTC hp tác:

1.1.6 Quy trình CTTC
CTTC là mt hình th(c tín dng trung và dài hn nên quy trình v c− bn
c7ng nh quy trình cho vay trung và dài hn
Hình 1.7. Quy trình CTTC thông thng:

L∀p h6 s−  ngh tài tr
Bên cnh nhng giy t c3n thit cho h6 s− t−ng t nh cho vay trung và
dài hn (h6 s− pháp lý, h6 s− tài chính và hot ng sn xut kinh doanh, h6 s− vay
v)n, h6 s− v tài sn m bo…), c3n lu ý h6 s− i vay tài chính phi có thêm
nhng thông tin sau:
Các thông s) k. thu∀t liên quan n tài sn
Giá tài sn
Nhà cung cp
Lun vn

17
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

Cách th(c chuyn giao tài sn ca các bên có liên quan
1.1.6.1 Phân tích tín dng
Bên cho thuê c3n phân tích nhng ni dung sau:
Phân tích kh n∋ng tài chính, kh n∋ng thanh toán
Th4m nh k. nhng yu t) c nêu trong h6 s− (thông s) k. thu∀t liên
quan n tài sn, giá mua tài sn, nhà cung cp…)
/c bit chú tr!ng nhng yu t) sau:
- Trình  máy móc thit b: tiên tin hay lc h∀u => nh hng n kh
n∋ng thanh toán ca bên i thuê và kh n∋ng thu h6i n ca bên cho thuê
- Giá c tài sn so vi giá th trng: cao hay thp => nh hng n li
nhu∀n ca bên i thuê và kh n∋ng thanh toán tin thuê
- N∋ng lc nhà cung cp: bên cho thuê nu th4m nh thy nhà cung cp
không  kh n∋ng cung cp tài sn theo úng yêu c3u có th  ngh bên i thuê
ch!n nhà cung cp khác t)t h−n
- )i vi nhng tài sn thit b ho/c dây chuyn công ngh ph(c tp c3n
th4m nh k.:
Trách nhim l8p /t và bàn giao tài sn
ào to công nhân và chuyn giao công ngh
Bo hành, bo dΒng
1.1.6.2 . Quyt nh tài tr

Sau khi phân tích tín dng, bên tài tr s= ra quyt nh có tài tr hay không.
Nu tài tr thì l∀p hp 6ng gia bên i thuê và bên cho thuê. Bên cho thuê ký hp
6ng mua tài sn vi nhà cung cp
1.1.6.3 . Cho thuê (gii ngân)

Nhà cung cp giao tài sn và l8p /t, v∀n hành, chy th∗ cho bên i thuê
Bên cho thuê thanh toán tin mua tài sn cho nhà cung cp
Yu t) m bo trong giao dch cho thuê: v nguyên t8c trong giao dch
CTTC không c3n n các bin pháp m bo nh vay trung và dài hn (th chp,
c3m c) ho/c bo lãnh ca bên th( 3) vì bên cho thuê có quyn thu h6i tài sn nu
Lun vn
18
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

bên i thuê mt kh n∋ng thanh toán. Tuy nhiên trong thc t các công ty CTTC
thng yêu c3u bên i thuê mua bo him ho/c chính công ty CTTC s= mua bo
him và h! s= bao g6m nó trong tr!n gói hp 6ng thuê
1.1.6.4 . Giám sát vic s∗ dng và qun lý tài sn

Giám sát  m bo bên i thuê s∗ dng và qun lý tài sn úng qui trình k.
thu∀t và mc ích ã nêu trong hp 6ng
Có th giám sát thng xuyên ho/c giám sát nh k . C th:
- Kim tra quy trình bo dΒng tài sn và vic óng bo him ca bên i
thuê
- Kim tra môi trng v∀n hành và tình trng hot ng ca tài sn  xem
m(c  h h5ng có n;m trong phm vi cho phép không
- Kim tra cng  s∗ dng tài sn  m bo không vt quá nh m(c
trong hp 6ng
- Giám sát vic thanh toán tin thuê nh k và hiu qu tài chính cu vic
s∗ dng tài sn
1.1.6.5 . X∗ lý tài sn khi kt thúc hp 6ng thuê

Thng thì hp 6ng có  c∀p n thanh lý tài sn khi kt thúc hp 6ng
thuê. Nu không thì bên i thuê s= tr li tài sn cho bên cho thuê (không thng

g/p cách này). Theo thông thng thì ta có nhng tình hu)ng sau khi thanh lý hp
6ng thuê:
- Bên i thuê c chuyn giao quyn s hu tài sn: áp dng cho trng
hp bên i thuê ã thanh toán c v)n g)c l2n lãi theo úng hp 6ng vi bên cho
thuê
- Bên i thuê mua li tài sn thuê: áp dng nu hp 6ng có qui nh. Tuy
nhiên, ây không phi cam kt ràng buc nên bên i thuê có th mua hay không.
Nu mua thì thanh toán cho bên cho thuê theo hin giá còn li phi thu h6i
- Tip tc thuê: tho thu∀n li v các iu khon trong hp 6ng, khi ó giá
thuê thng thp h−n giá thuê l3n trc
Lun vn
19
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

- Tr li tài sn: áp dng khi hp 6ng không có tho thu∀n cách x∗ lý tài
sn ho/c bên thuê t0 ch)i mua li tài sn nh tình hu)ng 2. Khi ó bên cho thuê
ho/c thu h6i li tài sn ho/c y quyn cho bên i thuê bán giùm ho/c ký gi bên i
thuê ch tìm khách hàng mi
1.1.7 Thuê tài chính hay vay tín dng  NHTM?
CTTC là mt hình th(c cho vay trung và dài hn ti ngân hàng th−ng mi .
Tuy nhiên, gia 2 hình th(c này v2n có nhng u nhc im riêng cho nên tu
mc ích s∗ dng v)n mà DN có s la ch!n cho mình loi hình phù hp nht. Sau
ây là mt vài nét so sánh c− bn gia CTTC và vay tín dng
1.1.7.1 u im

Không c3n tài sn m bo: Trong khi các NHTM có hình th(c cho vay th
chp b;ng tài sn hình thành t0 v)n vay nhng ch1 dành cho 1 s) các )i tng vay
có uy tín, c th phi c ngân hàng tín nhim, có n∋ng lc tài chính, có thi gian
hot ng kinh doanh t−ng )i dài… thì hình th(c CTTC li có ph3n d? dãi h−n,

không c3n tài sn th chp hay m bo (tr0 trng hp giá tr hàng hoá rt cao và
thuc loi không ph bin trên th trng) vì chính công ty CTTC là ngi n8m
quyn s hu tài sn (khác vi cho vay là ngi i vay n8m quyn s hu tài sn),
h! có th thu h6i tài sn bt c( lúc nào nu bên thuê vi phm hp 6ng
Không nh hng n hn m(c tín dng (HMTD) ca DN: Vay NHTM
thng có iu khon ràng buc v HMTD ca bên vay )i vi ngân hàng khác
trong khi thuê tài chính thì không. iu này có ngh:a là nêú DN i thuê tài chính thì
v2n còn có th t∀n dng c HMTD ca ngân hàng  vay tip cho mc ích khác
khi c3n trong khi nu vay tín dng thì ch1 c xài trong hn m(c ó mà thôi
T9 l tài tr v)n cao: t9 l tài tr )i vi các d án vay trung và dài hn có
tài sn m bo thng c) nh  m(c 60-70%. Hin nay, CTTC c7ng phi tr
trc 30% nhng )i vi các d án t)t, t9 l tài tr có th lên n 85-90%
C− cu v)n t)i u và t∀n dng c lá ch8n thu cho DN:  có hiu qu
kinh doanh h−n thì ngoài vic phi  ý n m/t an toàn tài chính cho DN thì ban
lãnh o công ty c7ng chu áp lc rt ln trc các c ông v m/t c t(c. C− cu
Lun vn
20
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

v)n t)i u (m bo kh n∋ng thanh toán, m bo chi phí v)n t)i u thp nht, to
 ngu6n v)n cho k hoch phát trin ca DN, mang li li ích cao nht cho ch s
hu) trên lý thuyt là 30% v)n ch s hu, 70% n vay. Theo Chu4n mc k toán
06 (Q s) 165/2002 ca B Tài Chính), chi phí thuê (g6m lãi vay và khu hao)
c tính toàn b vào chi phí trc khi xác nh∀n li nhu∀n chu thu, do ó DN t∀n
dng c lá ch8n thu 6ng thi làm ≅p các ch1 s) ROE (t1 sut sinh li trên v)n
ch s hu) c7ng nh EPS (thu nh∀p m<i c ph3n)
Quy trình thuê mua tài chính ít rm rà h−n vay tín dng: vay tín dng thì
bên vay phi lo tt c các quy trình t0 vic ch!n la tài sn, ký kt các th tc, thanh
toán… thì i thuê tài chính bên cho thuê s= (ng ra hoàn tt các th tc và gii ngân

cho nhà cung cp, quan tr!ng nht là nh giá tài sn vì lúc này bên cho thuê là bên
n8m gi ri ro kèm quyn s hu, bên i thuê ch1 vic s∗ dng úng mc ích mà
thôi
Có th quyt nh linh hot vn  x∗ lý tài sn khi kt thúc hp 6ng thuê
tài chính c7ng nh có th ch!n loi hình thuê tài chính nào phù hp nht cho DN
1.1.7.2 Nhc im

Hn ch v quyn s hu tài sn: tâm lý khá ph bin ca a s) ngi i vay
là mu)n có quyn s hu ch( không mu)n ch1 có quyn s∗ dng. Không có quyn
s hu, DN không th th chp, c3m c) tài sn cho bt k mc ích nào khác k c
khi ã thanh toán ph3n ln tin thuê tài sn.
Lãi thuê tài chính cao h−n lãi vay tín dng trung và dài hn. Vì lãi thuê tài
chính là ngu6n thu duy nht ca các công ty CTTC, lúc này là t ch(c phi ngân
hàng.
Không thanh toán hp 6ng trc hn c vì hp 6ng CTTC là loi hp
6ng không hy ngang, nu không thì phi chu 1 m(c phí khá cao. iu này hp lý
vì thuê tài chính là 1 loi hình /c bit, giá tr tài sn ln và /c thù, nu hy ngang
s= nh hng rt ln n bên cho thuê, v)n ang n8m gi ri ro v tài sn.
Lun vn
21
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

1.2 Xu hng phát trin ca th trng CTTC trên th gii
1.2.1 Hoa K
Hin ti, tình hình suy thóai kinh t ã nh hng nghiêm tr!ng n doanh s)
ca hot ng CTTC ca M Hip hi cho thuê thit b và tài chính M. MLFI-25,
ã a ra 1 b(c tranh khá m m. Doanh s) tháng giêng 2009 gim 22% so vi
cùng k n∋m ngoái, riêng tháng hai 2009 thì gim g3n 40%. C th, doanh s) gim
26.7% t0 tháng giêng (4.5 t9 USD) n tháng 2 (3.3 t9 USD) Các khon n quá hn

trên 30 ngày t∋ng t0 2.8% trong tháng giêng lên 4.5% trong tháng hai
Doanh s) ngành công nghip cho thuê ca M. t∋ng trng cao t0 n∋m 1997
sau ó t∋ng u & t cao nht n∋m 2000 r6i gim nh≅ & n nh qua các n∋m n
n∋m 2006, th hin qua s− 6 sau
Hình 1.8. Doanh s) cho thuê ca M. t0 1997 - 2006
Ngu6n: www. India-financing.com/The State of Leasing Industry

Qua doanh s) cho thuê ca M. t0 n∋m 1997 – 2006, ta thy ngành cho thuê
ca M. t thi k hoàng kim vào n∋m 2000, sau ó gim nh≅ & g3n nh không có
s thay i t ngt qua các n∋m. iu ó cho thy hot ng cho thuê  M. phát
trin g3n nh n nh
Lun vn
22
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN

N∋m 2007, theo s) liu t0 MLFI-25 cho thy doanh s) th trng cho thuê
chim 46.8% trên tng doanh s) bán các trang thit b ca th trng tài chính,
t−ng −ng 625 t9 USD.
Hình 1.9. Doanh s) cho thuê ca MLFI-25

Tuy nhiên, do nn kinh t th gii ang b khng hong & suy thoái giai
on 2008 – 2009, doanh s) cho thuê ca M., mà c th là Hip hi MLFI-25, t∋ng
& gim mnh qua các tháng, th hin s không n nh trong ngành cho thuê
Cùng theo doanh s) suy gim là s c8t gim nhân viên
Hình 1.10. Tng s) nhân viên ca MLFI-25

Lun vn
23
Lê Kim Khánh

Phát trin th trng CTTC ti VN

Ngu6n: www.elfaonline.org/ind/Research/MLFI/0209.cfm#
1.2.1 Châu Âu
Trong châu Âu, lng doanh s) mi t∋ng thêm 2008 là 317 t9 Euro, thp h−n
2007 là 7.4%, ch yu là do s st gim trong vic cho thuê ca th trng bt ng
sn. Doanh s) ca th trng cho thuê Châu Âu hin gi ang thu h≅p khong cách
vi th trng ca M
Hình 1.11. Doanh s) th trng cho thuê châu Âu 1994-2008
Lun vn
24
Lê Kim Khánh
Phát trin th trng CTTC ti VN


1.2.2 Châu Á
Trung Qu)c: n cu)i n∋m 2008, B Th−ng mi TQ ã 6ng ý cho h−n 80
công ty cho thuê có v)n 3u t nc ngoài và h−n 37 công ty v)n 3u t trong nc
i vào hot ng vi tng s) v)n 3u t ∋ng ký h−n 30 t9 CNY. Tính n n∋m
2008, ngành cho thuê và th−ng mi ã óng góp tng cng h−n 113.6 t9 CNY cho
nn kinh t TQ, 6ng thi c tính t9 l t∋ng trng n∋m 2009 là 20%. Ngành công
nghip cho thuê máy móc thit b chim t9 l cao nht so vi các hng mc cho thuê
khác, 8.3%, t(c tng giá tr giao dch t−ng −ng 24 t9 CNY trong n∋m 2008. /c
bit, giá tr th trng cho thuê ngành hàng không TQ ã t 200 t9 USD, trung
bình hàng n∋m t∋ng thêm 8.6 t9 USD, riêng 2005 là 16 t9 USD. n cu)i 2007, TQ
có tng cng 1131 máy bay, 30% trong s) ó là CTTC, còn li là cho thuê thông
thng