Các giải pháp phát triển du lịch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đến năm 2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
  






HOÀNG HU KHÁNH






CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN DU LCH
TNH BÀ RA – VNG TÀU N NM 2020






LUN VN THC S KINH T

TP. H CHÍ MINH - NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
  






HOÀNG HU KHÁNH






CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN DU LCH
TNH BÀ RA – VNG TÀU N NM 2020

Chuyên ngành: Kinh t phát trin
Mã s: 60.31.05

LUN VN THC S KINH T





Ngi hng dn khoa hc: TS. NGUYN QUNH HOA





TP. H CHÍ MINH - NM 2010
LI CM N
Trc tiên, tôi xin chân thành cm n TS. Nguyn Qunh Hoa đã tn tình hng
dn, truyn đt kin thc, kinh nghim cho tôi trong quá trình thc hin lun vn tt
nghip này.
Xin gi li cm n đn quý thy, cô Trng i hc Kinh t TP.HCM, nhng
ngi đã truyn đt kin thc quý báu cho tôi trong nhng nm hc tp ti trng.
Tôi cng xin gi li cm n đn ch Trnh Ngc Hoàng cán b S Vn hóa, th
thao và du lch tnh BR-VT, anh Thành phó cc trng Cc Thng kê tnh BR-VT giúp
tôi thu thp s liu và anh Lê Ngc Mng chia s nhng kinh nghim hu ích đ tôi
thc hin đ tài nghiên cu này.

LI CAM OAN
Tác gi xin cam đoan Lun vn này do chính tác gi nghiên cu và thc hin di
s hng dn ca TS. Nguyn Qunh Hoa, s liu đc s dng trong lun vn hoàn
toàn trung thc và hp pháp, tác gi hoàn toàn chu trách nhim trc Hi đng, Ban
qun lý khoa sau đi hc và Ban Giám hiu trng i hc kinh t TP. HCM.

TÁC GI



HOÀNG HU KHÁNH

MC LC
LI CM N
LI CAM OAN
DANH MC CÁC BNG, BIU
DANH MC CÁC CH VIT TT
PHN M U 1
CHNG 1: C S LÝ LUN V DU LCH 5
1.1. Lý lun v du lch 5
1.1.1. Khái nim “du lch” 5
1.1.2. Khái nim “khách du lch” 5
1.1.3. Sn phm dch v ngành du lch 6

1.1.4. C s vt cht – k thut du lch 7
1.1.5. Ngun nhân lc du lch 8
1.1.6. Vai trò ca du lch đi vi tng trng kinh t 8
1.2. S phát trin ca du lch th gii 9
1.2.1. Xu hng quc t hoá và liên kt khu vc trong hot đng du lch 9
1.2.2. Du lch th gii và kh nng phát trin 9
1.2.3. Kinh nghim phát trin du lch ca mt s nc ông Nam Á 12
1.2.4. Kinh ca Vit Nam và mt s đa phng trong nc 14
1.3. Thc trng và đnh hng phát trin du lch Vit Nam 17
1.3.1. Thc trng du lch Vit Nam trong nhng nm qua 17
1.3.2. nh hng phát trin du lch Vit Nam 20
1.3.2.1. Xác đnh th trng du lch và phát hin th trng du lch mi 20
1.3.2.2. Sn phm du lch 20
1.3.2.3. Hoà nhp vào hot đng du lch th gii 21
1.3.2.4. Phát trin kinh t trong nc bng ngoi t thu đc 22
1.4. D báo ngành du lch Vit Nam 22
Kt lun chng 1 24
CHNG 2: TIM NNG VÀ THC TRNG HOT NG DU LCH
TNH BR-VT 25
2.1. Tim nng v du lch tnh Bà Ra - Vng Tàu 25
2.1.1. V trí đa lý 25
2.1.2. iu kin t nhiên và tài nguyên du lch 26
2.1.2.1. a hình 26
2.1.2.2. Khí hu 26
2.1.2.3. Tài nguyên đt 26
2.1.2.4. Tài nguyên rng 27
2.1.2.5. Tài nguyên bin 27
2.1.2.6. Tài nguyên khoáng sn 27
2.1.3. Tài nguyên nhân vn 27
2.2. Thc trng hot đng du lch BR-VT 29

2.2.1. Tng quan hot đng du lch BR-VT trong các nm qua 29
2.2.2. Phân tích hot đng du lch BR-VT thông qua mu kho sát 34
2.2.2.1. Phng pháp ly mu 34
2.2.2.2. c đim mu điu tra 34
2.2.2.3. Phân tích kt qu kho sát 35
2.3. ánh giá v hot đng du lch ca tnh Bà Ra - Vng Tàu 41
2.3.1. im mnh 41
2.3.2. im yu 42
2.3.3. C hi 43
2.3.4. Thách thc 43
2.3.5. Nhng nguyên nhân c bn làm hn ch phát trin du lch BR-VT 44
2.3.5.1. Nguyên nhân khách quan 44
2.3.5.2. Nguyên nhân ch quan: 44
Kt lun chng 2 47
CHNG 3: CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN DU LCH BR-VT N
NM 2020 49
3.1. Quan đim xây dng gii pháp phát trin du lch BR-VT 49
3.2 Cn c đ xây dng gii pháp phát trin du lch BR-VT 52
3.3. D báo mt s ch tiêu ngành du lch BR-VT đn nm 2020 53
3.3.1. D báo doanh thu ngành du lch 53
3.3.2. D báo s lng khách du lch 54
3.3.3. D báo v nhu cu vn đu t c s h tng tng thêm ca ngành du lch 55
3.3.4. D báo v nhu cu lao đng trong ngành du lch 56
3.4. Gii pháp phát trin du lch tnh BR-VT đn nm 2020 57
3.4.1. Gii pháp v th trng khách du lch 57
3.4.2. Gii pháp qung bá sn phm và dch v du lch 58
3.4.3. Gii pháp đa dng hóa và nâng cao cht lng sn phm dch v du lch 59
3.4.4. Gii pháp hoàn thin c s h tng phc v du lch 60
3.4.5. Gii pháp đào to và bi dng ngun nhân lc ngành du lch 62
Kt lun chng 3 64

KT LUN 65
TÀI LIU THAM KHO 67
PH LC






















DANH MC BNG, BIU
1. Bng 1.1: T trng chi cho du lch và đu t 10
2.  th 1.1: Lu lng khách du lch đn các nc 11
3.  th 1.2: Khách quc t đn Vit Nam giai đon 1990-2008 17
4.  th 1.3: Lng khách du lch ni đa giai đon 1990-2008 18

5.  th 1.4: Doanh thu t du lch Vit Nam giai đon 1990-2007 19
6. Bng 1.2: D báo các ch tiêu phát trin du lch đn nm 2020 ca Vit Nam 23
8. Bng 2.1: Khong cách đa lý ca tnh Bà Ra - Vng Tàu vi các tnh 25
9.  th 2.1: Khách du lch lu trú ti Bà Ra - Vng Tàu 30
10. Bng 2.2: Thng kê công sut s dng bung, phòng 32
10. Bng 3.1: C cu kinh t tnh BR-VT giai đon 2001-2008 53





















DANH MC CÁC CH VIT TT
1. ASEAN (Associantion of South – East Asian Nations): Hip hi các nc ông
Nam Á.

2. BR-VT: Bà Ra – Vng Tàu.
3. GDP (Gross Domestic Product): Tng sn phm quc ni.
4. IOUTO (International Union of official Travel Organizations): Hip hi quc t
các t chc du lch chính thc.
5. ITDR (Intitute Travel Development Research): Vin nghiên cu và phát trin du
lch
6. PATA (Pacific Asian Travel Associantion): Hip hi l hành Châu Á Thái Bình
Dng.
7. PTSD (Post Tranmatic Stress Discorder): Hi chng khng hong sau chin
tranh.
8. UN-WTO (World Tourism Organistion): T chc Du lch th gii.
9. WATA (World Association of Travel Agent): Liên hip th gii các đi lý du
lch.
















1

PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Cùng vi cuc cách mng v khoa hc và công ngh phát trin nh v bão ca na
cui th k XX, s bùng n trên các lnh vc kinh t đt ra cho các nc đang phát
trin tìm kim, la chn nhng con đng, nhng hng đi cho phép khai thác có hiu
qu ngun lc và li th ca mình.
Trong tin trình đi mi  Vit Nam, cùng vi quá trình chuyn dch c cu kinh
t, du lch là mt trong nhng ngành kinh t mi nhn, góp phn quan trng cho tng
trng, phát trin kinh t và quá trình công nghip hóa, hin đi hoá nn kinh t nc
ta. Tuy còn non tr, song du lch ngày nay trong xu th giao lu kinh t đc chính ph
đt vào v trí có tm quan trng đc bit. Hn bao gi ht, công nghip du lch đang
góp phn làm hùng mnh nn kinh t, làm tng s hiu bit, thân thin và qung bá nn
vn hoá gia Vit Nam và các quc gia trên th gii.
Bà Ra – Vng Tàu (BR-VT) đc Quc Hi nc Cng hoà xã hi ch ngha Vit
Nam quyt đnh thành lp ngày 12/8/1991, là mt trong nhng đa phng trng đim
du lch ca c nc. Ngành Du lch ca Tnh đc Tnh y, UBND Tnh quan tâm ch
đo. Ban Thng v Tnh y đã có ngh quyt s 17/NQ-TV ngày 05/12/1998 ch đo
phát trin du lch cho nm 1999 và nm 2000, làm tin đ cho vic đnh hng phát
trin du lch nhng nm k tip. n nay ngành Du lch ca Tnh đã đt đc nhng
thành tu nht đnh, có h thng c s vt cht tng đi hin đi, điu kin h tng và
giao thông thun li đ phát trin các khu vc trng đim du lch, nhiu khu du lch
cht lng cao đã hình thành và phát huy hiu qu rõ rt, làm tng doanh thu và lng
khách, môi trng du lch đc ci thin, các doanh nghip đã có đnh hng đu t
dài hn đ khai thác tim nng du lch, có sáng to trong vic đa dng hóa sn phm du
lch. i ng lao đng tham gia trong ngành du lch ngày càng đc chú trng đào to,
bi dng nâng cao nghip v. Tuy nhiên, so vi tim nng sn có v v trí đa lý, điu
kin t nhiên, có th nhn đnh ngành du lch phát trin vn cha tng xng, thiu
kh nng cnh tranh vi các đa phng khác, cha đáp ng đc yêu cu, nhim v
mi ca ngành Du lch quc gia. iu đó đt Tnh BR-VT trc yêu cu phi đ ra
nhng gii pháp phù hp và quyt tâm cao đ phát trin du lch thành mt trung tâm du

lch ca c nc.
2
Nh vy, trong chin lc đy nhanh tc đ tng trng kinh t, phn đu tr thành
Tnh công nghip vào nm 2015 và là trung tâm du lch ca khu vc và c nc, cn
thit phi nguyên cu các nhân t nh hng trc tip đn quá trình phát trin ngành
du lch t đó đ ra các nhóm gii pháp kh thi là mt vn đ bc thit. Vì vy, tác gi
đã chn đ tài “Các gii pháp phát trin du lch tnh BR-VT đn nm 2020” làm đ tài
lun vn thc s kinh t ca mình, vi mong mun đóng góp mt phn công sc trong
công cuc xây dng, phát trin kinh t ca tnh nhà nói riêng và c nc nói chung.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài là thông qua phân tích và đánh giá thc trng hot
đng du lch tnh BR-VT trong nhng nm qua, t đó rút ra nhng đim hn ch và đ
xut các gii pháp kh thi nhm phát trin du lch tnh BR-VT đn nm 2020 tng
xng vi tim nng du lch ca tnh.  đt mc tiêu đ ra, đ tài cn tr li đc các
câu hi ch yu sau:
- Tim nng và thc trng hot đng du lch tnh BR-VT thi gian qua?
- Các nhân t nào nh hng trc tip đn quá trình phát trin du lch BR-VT?
- Cn đ ra các gii pháp kh thi nào đ đa ngành du lch BR-VT phát trin tng
xng vi tim nng sn có?
3. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu ca đ tài là th trng khách du lch, sn phm du lch, c
s h tng du lch và ngun lao đng phc v trong ngành du lch trên đa bàn tnh.
- Phm vi nghiên cu ca đ tài là các hot đng du lch trên đa bàn tnh BR-VT.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn vn dng các phng pháp phân tích tng hp v mt đnh tính và đnh
lng thông qua điu tra xã hi hc, tng hp ý kin ca các chuyên gia có kinh
nghim công tác thc t trong ngành du lch.
D liu th cp đc s dng t ngun Niên giám thng kê; Các báo cáo v tình
hình kinh doanh du lch ca tnh BR-VT t nm thành lp tnh BR-VT đn thi đim
nghiên cu ca S Vn hóa, th thao và Du lch; Chin lc phát trin du lch Vit

Nam đn nm 2010 và tm nhìn đn nm 2020 đã đc chính ph phê duyt. Phn
mm Eview 5.1 đc s dng đ x lý d liu, làm cn c đ ra gii pháp c th.
3
Ngun d liu s cp đc s dng trong quá trình phân tích là các s liu điu tra
thc t ca tác gi t khách du lch ni đa đn BR-VT và các doanh nghip hot đng
trong ngành du lch trên đa bàn tnh.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
 tài có ý ngha lý lun sâu sc s góp phn h thng hóa lý lun v du lch và
kinh t du lch khi đã làm rõ khái nim, v trí, vai trò, các hình thc và xu hng phát
trin ca du lch trong c cu kinh t  nc ta hin nay nói chung và tnh BR-VT nói
riêng. T đó, đ tài là mt tài liu tham kho có th phc v công tác nghiên cu, ging
dy các chuyên đ v du lch và kinh t du lch trong các c s đào to chuyên ngành
v du lch ca tnh BR-VT hin nay.
Ý ngha thc tin ca đ tài s gi m ý tng đi vi chính quyn đa phng và
doanh nghip trong qun lý và kinh doanh trong lnh vc du lch. Nhng kt qu
nghiên cu ca đ tài có th làm c s cho các c quan chc nng  đa phng trong
quá trình hoch đnh chính sách phát trin du lch và kinh t du lch, nhm đa ngành
kinh t du lch phát trin mnh m hn trong thi gian ti.
6. Kt cu lun vn
 Phn m đu.
 Chng 1: C s lý lun v du lch: Làm rõ các khái nim v du lch, khách du
lch, sn phm dch v ngành du lch, c s vt cht – k thut du lch và ngun nhân
lc du lch. im qua xu hng phát trin ca du lch th gii, kt hp phân tích vai trò
ca du lch đi vi tng trng kinh t. ng thi, ch ra kinh nghim phát trin du lch
ca mt s nc thuc khu vc ông Nam Á và các tnh, thành trong vùng. S lc
thc trng phát trin du lch ca Vit Nam trong thi gian qua và đnh hng phát trin
trong thi gian ti.
 Chng 2. Tim nng và thc trng hot đng du lch tnh BR-VT: Tp trung
phân tích tim nng v du lch (V trí đa lý, điu kin t nhiên - tài nguyên du lch và
tài nguyên nhân vn) kt hp s liu ngành du lch ca các c quan qun lý Nhà nc

và kt qu kho sát thc t, tác gi tp trung phân tích và đánh giá các nhân t nh
hng ln trong quá trình phát trin du lch đó là: Th trng khách du lch, sn phm
dch v ngành du lch, c s vt cht – k thut du lch và ngun nhân lc du lch. T
đó, rút ra các nguyên nhân c bn làm hn ch phát trin du lch BR-VT.
4
 Chng 3. Các gii pháp phát trin du lch BR-VT đn nm 2020: Trên c s d
báo mt s ch tiêu ngành du lch BR-VT đn nm 2020 (Doanh thu, lng khách, nhu
cu vn đu t tng thêm và nhu cu lao đng ngành du lch), tác gi đ xut các gii
pháp phát trin du lch tnh BR-VT đn nm 2020 (Gii pháp v th trng và qung bá
sn phm du lch; Gii pháp đa dng hóa và nâng cao cht lng sn phm dch v du
lch; Gii pháp hoàn thin c s h tng phc v du lch; Gii pháp đào to và bi
dng ngun nhân lc ngành du lch.
 Kt lun.
 Danh mc các tài liu tham kho.
 Ph lc.

5
CHNG 1
C S LÝ LUN V DU LCH
1.1. Lý lun v du lch
1.1.1. Khái nim “du lch”
Khái nim du lch đã đc tranh lun t rt lâu, thot đu du lch đc quan nim là
vic mt cá nhân hoc mt nhóm ngi đi khi ch  ca mình trong mt thi gian
ngn đ đn ni khác nhm mc đích ngh ngi, cha bnh hoc gii trí. Hin nay, mi
hot đng di chuyn ca con ngi khi ni c trú trong mt thi gian ngn đ nhm
các mc đích khác nhau, ngoi tr vic di trú nhm mc đích chính tr, tìm vic làm và
xâm lc, đu đc hiu là du lch
[3, tr.5].
Theo Hip hi quc t các t chc chính thc v du lch (IUOTO): “Du lch là hot
đng có tính thng xuyên hay bt thng ca mt cá nhân hay con ngi, tm thi ri
x s đang c trú bng phng tin ôn hòa đ đn mt vùng hoc mt quc gia khác
nhm mc đích thm ving, gii trí, tìm hiu, ngh ngi… s hi c sau mt thi gian
d đnh”. Theo đnh ngha ca T chc Du lch th gii (UN - WTO): “Du lch là tng
th ca nhng hin tng và nhng mi quan h phát sinh do s tác đng qua li gia
khách du lch, ngi kinh doanh du lch, chính quyn s ti và cng đng dân c đa
phng trong quá trình thu hút và lu gi khách du lch”. i vi nc ta, Lut Du
lch đã đa ra khái nim: “Du lch là các hot đng có liên quan đn chuyn đi ca con
ngi ngoài ni c trú thng xuyên ca mình nhm đáp ng nhu cu tham quan, tìm
hiu, gii trí, ngh dng trong mt khong thi gian nht đnh”.

Hot đng du lch ban đu ch có ít ngi tham gia, dn dn, s ngi tham gia
ngày càng nhiu, thi gian càng lâu, không gian càng xa và mc đích ngày càng đa
dng. Lúc này du lch tr thành mt ngành kinh t quc dân, thuc lnh vc dch v.
ó là kt qu ca quá trình phát trin ca phân công lao đng xã hi ca loài ngi.
1.1.2. Khái nim “khách du lch”
nh ngha v khách du lch xut hin ln đu tiên vào cui th k th XVIII ti
Pháp, khách du lch đc đnh ngha là ngi thc hin mt cuc hành trình ln “faire
le grand tour”
[3,tr.17].
Theo đnh ngha ca Liên hip các quc gia (League of Nations): Khách du lch là
nhng ngi khi hành đ gii trí vì nhng nguyên nhân gia đình, sc khe; Nhng
6
ngi khi hành đ gp g, trao đi các mi quan h v khoa hc, ngoi giao, tôn giáo,
công v,…; Nhng ngi khi hành vì các mc đích kinh doanh; Nhng ngi cp
bn t các chuyn hành trình du ngon trên bin thm chí c khi h dng li trong
khong thi gian ít hn 24 gi.
Theo Pháp lnh Du lch ca Vit Nam ban hành nm 1999, khách du lch bao gm
khách du lch ni đa và khách du lch quc t, là nhng ngi đi du lch hoc kt hp
đi du lch, tr trng hp đi hc, làm vic hoc hành ngh đ nhn thu nhp  ni đn.
Trong đó: Khách du lch ni đa là công dân Vit Nam và ngi nc ngoài c trú ti
Vit Nam đi du lch trong phm vi lãnh th Vit Nam; Khách du lch quc t là nhng
ngi nc ngoài, ngi Vit Nam đnh c  nc ngoài vào Vit Nam du lch và
công dân Vit Nam, ngi nc ngoài đnh c ti Vit Nam ra nc ngoài du lch.
1.1.3. Sn phm dch v ngành du lch
Sn phm du lch là các hàng hóa, dch v cung cp cho du khách, đc to nên bi
s kt hp ca vic khai thác các yu t t nhiên, xã hi vi vic s dng các ngun
lc: C s vt cht k thut và lao đng ti mt c s, mt vùng hay mt quc gia nào
đó
[3,tr.27].
Sn phm ca ngành dch v du lch là mt sn phm kinh t đc bit, là kt qa

ca quá trình lao đng trong lnh vc dch v du lch. Quá trình lao đng dch v du
lch cng là quá trình kt hp sc lao đng, đi tng lao đng và công c lao đng đ
to ra nhng sn phm du lch. Sn phm ca quá trình lao đng này không phi là
nhng nhà hàng, khách sn, h bi, khu ngh dng,… nhng th có th nhn bit qua
tip xúc trc quan đc mà sn phm ca quá trình lao đng này là vô hình, đó là s
bo đm nhu cu hiu bit, gii trí, phc hi sc khe sau thi gian làm vic cng
thng, đó chính là s hài lòng ca khách hàng đi vi vic đm bo tha mãn các nhu
cu trên.
Trong nn kinh t th trng, sn phm dch v du lch cng tr thành hàng hoá,
đc trao đi, mua bán trên th trng. Là hàng hoá nên nó cng có đy đ các thuc
tính: Giá tr và giá tr s dng nh nhng hàng hoá khác. Giá tr ca hàng hoá dch v
du lch th hin  ch chúng cng là kt qu ca quá trình lao đng ca ngi lao
đng, là s kt tinh ca lao đng xã hi trong đó. Nhng là lao đng phi sn xut vt
7
cht, chúng có giá tr s dng bi vì chúng cng tho mãn nhu cu nào đó ca con
ngi.
Nhng sn phm hàng hoá dch v du lch đc mua bán trao đi trên th trng
cng tuân theo yêu cu ca quy lut giá tr: cung, cu, cnh tranh,… giá c ca hàng
hoá dch v trên th trng v bn cht cng là s biu hin bng tin ca giá tr, ngi
mua nó cng tr mt khon tin cho ngi bán khi mun mua nó đ phc v cho nhu
cu ca mình. Chng hn, khi mun đi du lch  ni nào đó, trong thi gian bao lâu, du
khách cng phi tr mt giá cho sn phm du lch mà mình đc s dng cho Công ty
l hành mà mình chn.
Sn phm du lch không th dch chuyn đc. Trên thc t, không th đa sn
phm du lch đn ni có khách du lch mà bt buc khách du lch phi đn vi ni có
sn phm du lch đ tha mãn nhu cu ca mình thông qua vic tiêu dùng sn phm du
lch. c đim này ca sn phm du lch là mt trong nhng nguyên nhân gây khó
khn cho các nhà kinh doanh du lch trong vic tiêu th sn phm.
Nh vy, sn phm du lch là hàng hóa và dch v du lch da trên c s khai thác
hp lý tài nguyên du lch. T khái nim này, c cu ca sn phm du lch th hin qua

2 khía cnh: Theo ngha tng quát, sn phm du lch bao gm 3 b phn hp thành
(Thành phn to lc hp dn; C s du lch và dch v du lch); Theo ngha c th, sn
phm du lch bao gm 7 b phn hp thành (Sn phm tham quan; sn phm vn
chuyn; Sn phm lu trú; Sn phm n ung; Sn phm vui chi gii trí; Sn phm
mua sm và Sn phm thông tin du lch).
1.1.4. C s vt cht - k thut du lch
Theo ngha rng, c s vt cht k thut du lch đc hiu là toàn b các phng
tin vt cht k thut đc huy đng tham gia vào vic khai thác các tài nguyên du lch
nhm to ra và thc hin các dch v, hàng hóa tha mãn nhu cu ca du khách trong
các chuyn hành trình ca h
[3, tr.168].
Theo ngha hp, c s vt cht k thut du lch đc hiu là toàn b các phng
tin vt cht k thut do các t chc du lch to ra đ khai thác các tim nng du lch,
to ra các sn phm dch v, hàng hóa cung cp và làm tha mãn nhu cu ca du
khách. Bao gm h thng nhà hàng, khách sn, các khu vui chi gii trí, phng tin
vn chuyn,…
[3, tr.168].
8
Yêu cu đi vi c s vt cht k thut du lch là mc đ tin nghi, thm m, v
sinh và an toàn.
1.1.5. Ngun nhân lc du lch
Ngành du lch mc dù có liên quan đn nhiu ngành và lnh vc khác nhau và mang
tính cht khác nhau nhng xét v bn cht, nó bao gm mt s lnh vc kinh doanh
nht đnh. Do đó, nu xét trên mc đ tác đng trc tip hoc gián tip ca ngành du
lch và ca mi doanh nghip, lao đng trong lnh vc kinh doanh du lch có th phân
thành 3 nhóm gm: Nhóm lao đng chc nng qun lý Nhà nc v du lch; Nhóm lao
đng chc nng s nghip ngành du lch và Nhóm lao đng chc nng kinh doanh du
lch. Trong đó, nhóm lao đng chc nng kinh doanh du lch có th phân thành 4 b
phn là: B phn lao đng chc nng qun lý chung ca doanh nghip du lch; B phn
lao đng chc nng qun lý theo các nghip v kinh t trong doanh nghip du lch; B

phn lao đng chc nng đm bo điu kin kinh doanh ca doanh nghip du lch và
B phn lao đng trc tip cung cp dch v cho khách trong doanh nghip du lch.
Vic nghiên cu và phân tích đúng vai trò, đc đim ca các nhóm lao đng nói trên s
là c s đnh ra phng hng, gii pháp qun lý, phát trin và s dng hu hiu nhân
lc du lch.
1.1.6. Vai trò ca du lch đi vi tng trng kinh t
Du lch có mt vai trò rt quan trng trong đi sng kinh t - xã hi ca con ngi
và đc th hin qua nhng đim di đây:
Th nht, du lch có vai trò rt ln trong vic tôn to chnh trang các di tích lch s,
góp phn xây dng và nâng cao đi sng vt cht cho ngi dân đa phng; S dng
sn phm dch v du lch giúp con ngi bo v, phc hi sc kho và tng cng sc
sng. Qua thi gian lao đng, làm vic cng thng, ngi ta đi du lch, đc ngh ngi,
gii trí, tnh dng ni thiên nhiên,… nh đó hn ch đc bnh tt, kéo dài tui th và
tng kh nng lao đng ca con ngi, đm bo tái sn xut m rng lc lng lao
đng xã hi.
Th hai, du lch có tác đng to nên môi trng sng n đnh v mt sinh thái, kích
thích vic bo v, khôi phc môi trng thiên nhiên bao quanh, bi vì nó có tác đng
đn sc kho và các hot đng ca con ngi.
Th ba, du lch quc t có tác dng cng c mi quan h hoà bình, thân thin gia
các dân tc, làm cho con ngi trên th gii ngày càng hiu bit nhau hn.
9
Th t, di góc đ là mt ngành kinh t quc dân, kinh t du lch phát trin s tác
đng đn cán cân thu chi ca mt quc gia, mt vùng, nht là du lch quc t góp phn
làm gia tng lng ngoi t ca quc gia và vùng kinh t.
Th nm, kinh t du lch phát trin có tác đng làm tng trng kinh t, hoàn thin
c s h tng, bi vì mt khi du lch phát trin s kéo theo các ngành kinh t khác phát
trin nh: Công nghip, nông nghip, thng mi, giao thông vn ti, thông tin, y t,
giáo dc,…
Th sáu, kinh t du lch phát trin góp phn nâng cao trình đ ngun nhân lc, to
thêm công n vic làm, gim tht nghip, t đó làm gia tng thu nhp quc dân, đi

sng ngi dân vùng du lch đc ci thin có tác đng ci thin đi sng kinh t - xã
hi nói chung.
1.2. S phát trin ca du lch th gii
1.2.1. Xu hng quc t hoá và liên kt khu vc trong hot đng du lch
Hot đng du lch vt ra khi phm vi quc gia và khu vc, không phân bit h
thng kinh t - xã hi, trình đ phát trin khác nhau, s xut hin ca T chc du lch
th gii (UN-WTO) chng t các nc nhn thy tm quan trng ca s liên kt trong
phát trin nn kinh t và kinh t du lch gia các nc, đó cng là yêu cu tt yu và
kt qu ca phát trin ngành này.
1.2.2. Du lch th gii và kh nng phát trin
T chc Du lch Th gii (UN-WTO) cho bit, hot đng du lch toàn cu đã liên
tc gim mnh. Trong nm 2009, hot đng du lch toàn cu đã gim khong 8% so
vi nm 2008
*
. S khách du lch ti châu Âu gim 10%, ti châu Á - Thái Bình Dng
gim 6% và ti châu M gim 5%, tuy nhiên s khách du lch ti châu Phi li tng 3%,
ch yu là ti các vùng  Bc Phi và vùng a Trung Hi.
Hip hi Du lch Châu Á -Thái Bình Dng (PATA) cng cho bit, lng khách du
lch đn Châu Á trong nm 2009 gim khong 4%. Các báo cáo gn đây cho thy Thái
Lan - nc có th mnh v du lch và ngành này chim ti 6% GDP, cng có th ch
đón đc khong 12 triu lt khách trong nm 2009, so vi 14 triu lt d kin ban


*


10
đu, lng khách du lch đn Hàn Quc đã gim 40%, hai nc Nht Bn và Singapore
cùng có mc gim 30%
†

.
Ti hi ngh du lch toàn cu  Brazil mi đây, các chuyên gia d báo, ngành "công
nghip không khói" th gii có th phi gánh chu thit hi hn 2 t USD do dch cúm
A/H1N1 đn ht nm 2010.
T chc du lch th gii nhn đnh, th trng du lch th gii khó có th phc hi
trc nm 2010. Trong nm 2008 tng doanh thu ca ngành du lch th gii đt 944 t
USD, tng 1,8% so vi 857 t USD nm 2007. Tuy nhiên, ngành du lch quc t đã st
gim t na cui nm 2008 và s ti t hn trong nm 2009.
Các chuyên gia phân tích du lch cho rng, lòng tin kinh doanh gia tng và các th
trng du lch ti Trung Quc và n  s giúp phc hi ngành công nghip không
khói này ti Châu Á và s tng trng khong 4% vào nm 2010.
Theo thng kê ca UN-WTO tính đn nay, mi quc gia đng đu v lt khách
đn thm là: Pháp, M, Tây Ban Nha, Ý, Hungary, Áo, Anh, c, Canada và Thy
in
[ph lc 5].
S phát trin ca du lch trên th gii, đc th hin thông qua t trng chi phí cho
du lch và đu t cho du lch theo các khu vc:
Bng 1.1: T trng chi cho du lch và đu t
Khu vc Chi cho du lch (%)

u t vn (%)
Châu Âu 46 58
Châu M 33 15
Châu Á- TBD 19 20
Châu Phi- Trung ông 02 07
Tng cng 100 100
Ngun: The Contribution of the World Travel and Tourism Industry to the Global Economy.
Nhà xut bn: The Wefa prepape for American Express Travel Related Services Company Inc.
Qua bng trên chúng ta thy Châu Âu chi cho du lch nhiu nht và đu t cho du
lch cng nhiu nht. Châu M chi cho du lch nhiu nhng đu t ít hn. Châu Á và

Châu Phi đu t nhiu ch yu là c s vt cht cho du lch.


†


11
Nn kinh t th gii có nhng chuyn bin tích cc vi các yu t tng quát: Tng
trng kinh t, vic làm và thu nhp ca ngi dân, t giá hi đoái, sc mua ca dân
c, s chi tiêu t thu nhp ca tng h gia đình,…
Yu t đóng vai trò quyt đnh đn s tin trin ca cu du lch th gii  các quc
gia công nghip phát trin là: S thay đi cu trúc nhân khu và s tin b xã hi có
nh hng rt ln đn cu du lch. i vi nhng ngi có đ tui 35-45, h có thu
nhp cao và có chiu hng tng, h có vai trò quyt đnh cho s tng trng ca
ngành du lch còn nhng ngi trên 65 tui có thi gian rãnh, tuy nhiên h không thích
đi xa.
S chi tiêu cho du lch có chiu hng tng nhanh và đi du lch tr thành nhu cu
không th thiu đi vi mi ngi. Ngi dân có tâm lý đánh giá s sang trng ca
mt con ngi nu h đi du lch đc nhiu quc gia trên th gii và đi nhiu ln trong
mt nm. Nhng quc gia chi cho du lch  nc ngoài trên mt t USD trong mt
nm có 25 nc, trong đó có 13 quc gia  Châu Âu (Tây Âu), ba quc gia  Bc M,
sáu quc gia  ông Á- Thái Bình Dng.
Tng chi tiêu ca ba nc: Hoa k, c và Nht Bn chim 40% tng chi tiêu ca
toàn th gii, nu tính c Anh, Pháp, Canada thì t trng lên đn 54%.
Châu Á, đc bit là vùng ông Nam Á, dòng khách du lch có tc đ tng trng
bình quân 7,5%.
Bng 1.2: Lu lng khách du lch đn các nc
0
1,000
2,000

3,000
4,000
5,000
6,000
7,000
8,000
9,000
Giai đon 1988-2005
(1.000 lt khách)
Châu Âu
Hoa k
Canada
Nht Bn
Úc
Niu-di-lân

Ngun: PATA/F.MAURICE (Hip hi du lch Thái Bình Dng)
 th 1.1: Lu lng khách du lch đn các nc
12
1.2.3. Kinh nghim phát trin du lch ca mt s nc ông Nam Á
S tng trng kinh t ca mt s quc gia ông Nam Á là tin đ cho s phát
trin ca th trng du lch châu Á. Du lch càng phát trin thì cnh tranh ngày càng
quyt lit hn, nh hng sâu sc đn chin lc kinh doanh ca tng quc gia.
Trong kinh doanh du lch, thu hút đc khách hàng là quan trng, nhng gi chân
đc h còn quan trng hn. Malaysia là mt thí d đin hình, h không ch thu hút
đông du khách, mà còn bit gi chân khách, vi t l khách quay li chim ti 40%.
Mt trong nhng đim to nên s khác bit đó có l nm  khâu qung cáo v du lch.
Không ch qung cáo trên truyn hình, ngành du lch Malaysia đã bit tn dng sc
mnh ti đa ca các phng tin truyn thông. Ti sân bay, nhng nhân viên vi dòng
ch: “Tôi có th giúp bn đc không?” (May I help you?) sn sàng đa ra nhng

thông tin thc s cn thit và b ích khin du khách không h thy b ng khi đt chân
đn mt vùng đt mi. Ngoài ra còn có c mt h thng bn đ, sách báo, tranh nh,
bn đ gii thiu đy đ, chi tit v tt c 13 bang ca Malaysia  các quy thông tin
du lch. Mi thc mc ca du khách đu đc tr li và giúp đ tn tình và hoàn toàn
min phí. Chính ph Malaysia chu trách nhim qung bá thông qua vn phòng xúc
tin du lch đc m  nhiu quc gia trên th gii, qung cáo trên các đài truyn hình
quc t ln. Hàng nm, Chính ph đng ra mi các nhà báo  nhiu quc gia, các công
ty du lch đn thm đ vit bài và kt ni vi các công ty trong nc. Nh có ngh
thut và bit to thành nhng chin dch qung bá đn du khách nên ngành du lch ca
Malaysia đã tr thành ngành kinh t mi nhn ca đt nc 26 triu dân này.
Nu Singapore hay Thái Lan làm cho du khách choáng ngp trc các siêu th tràn
ngp các loi hàng hóa, thì Malaysia là siêu th khng l ca khu vc ông Nam Á. 13
bang ca đt nc này đu có vô vàn siêu th ln nh. Nhiu nht là  th đô Kuala
Lumpur có ti vài chc siêu th dành cho đ các loi khách hàng t cao cp đn bình
dân. Trong siêu th có các ca hàng n ung, vui chi, phòng chiu phim hay các
phòng chi game. Nhng cái hay ca các siêu th ti Malaysia là cùng mt sn phm
thì  bt c siêu th nào trong 13 bang cng ch có mt giá. Cái hay khác chính là
khách hàng bao gi cng mua đc hàng tht vì Nhà nc kim soát cht ch hàng
nhái hàng gi.
Du lch sinh thái cng đc khai thác ti đa.  bang Ma-le-ka có Resoft Afamosa
rng ti 520 héc ta vi h thng khách sn, bit th có th đáp ng cùng mt lúc ti vài
13
nghìn khách lu trú. Afamosa có nhiu khu vui chi, gii trí vi các trò chi c truyn
và hin đi vô cùng hp dn. c bit du khách có th đi ô tô xem s t, h th t do,
đc xem chim, kh, hay nhiu loài vt khác biu din nhng tit mc vô cùng đc đáo
làm cho khách du lch khó tính nht cng phi thán phc. Ngoài ra du lch bin, du lch
vn hóa cng phát trin mnh đáp ng nhu cu cho các loi khách. Vi ngi dân, h ý
thc đc rng du khách nc ngoài không ch mang li ngun thu cho đt nc mà
còn mang li chính vic làm và thu nhp tng đi cao cho h. Nh s phi hp tt
gia Chính ph, doanh nghip và ngi dân nên du lch Malaysia tr thành hin tng

thn k ca du lch Châu Á, vt qua c Trung Quc, n , 2 quc gia có rt nhiu
công trình vn hóa ni ting th gii.
Ti khu vc ASEAN còn có Thái Lan, đt nc có ngun thu t du lch khá cao.
Ngun thu t du lch chim 6% tng sn phm quc ni ca Thái Lan (thu 7 t USD
mi nm), tng là ch da cu nguy thi khng hong tài chính Châu Á nm 1997 -
1998. Các đa danh nh Bangkok, Patayat, Chiang Mai, Phuket, ngày nay đã tr nên
ht sc quen thuc vi du khách toàn cu, k c nhng du khách phng Tây k tính.
Có đc điu đó là nh ngi Thái có c mt ngành công nghip du lch vi chin
lc mch lc, vi nhng hot đng qung bá mang tính chuyên nghip rt cao và h
hiu rõ phng châm “mun thu hoch phi đu t”.
Thc vy, Thái Lan không ngng áp dng nhiu bin pháp: ci tin th tc, gim l
phí visa, gia tng các loi hình dch v đc sc, xây dng mng li shopping đa dng,
m nhiu đim tham quan mi bên cnh vic trùng tu nhng thng cnh truyn thng
và đáng ghi nhn là nhng chng trình tip th tn gc ca Chính ph. Chng hn,
Chính ph Thái đang h tr phát trin nhng nhà hàng Thái vi nhiu quy mô khác
nhau  khp th gii, vi khong 7.000 nhà hàng. Mt chin dch nh vy đã mang
hng v Thái đn tn nhng ngi ít quan tâm ti đt nc này nht, buc h phi
chú ý và chn Thái Lan làm đim đn.
Cha ht, các quan chc Thái luôn đt mc tiêu tìm kim khách hàng thng xuyên
cho ngành du lch nc nhà. Chng hn, nm 2004, chính Phó Th tng Thái Lan là
Somkid Jatusripitak đã dn mt phái đoàn thng mi đn Nht đ khai thác th trng
du lch ca nc này. iu đc bit là phái đoàn thng mi không ký kt mt vn bn
nào vi Chính ph Nht mà li ký bn ghi nh vi 19 công ty ln ca Nht đ cam kt
thc hin vic đa các nhân viên ca các công ty này đn du lch ti Thái Lan. Tng
14
t nh vy, các phái đoàn các cp ca Chính ph Thái còn thng xuyên tip xúc vi
các công ty nc ngoài đ tho lun các c hi kinh doanh v du lch.
Tuy nhiên, trong nhng nm gn đây, ngành du lch Thái Lan bc l mt s tiêu
cc, c th: Chi phí du lch gia tng đã làm cho lng khách vào Thái Lan gim đáng
k; Trc kia phong cách phc v ca ngi Thái Lan đc xem là “t nc ca

nhng n ci” thì ngày nay ngi dân Thái ít thân thin hn; Nn ô nhim môi
trng và thiu tính h thng trong quy hoch xây dng cng đã nh hng xu đn
ngành du lch. c bit nghiêm trng nht là môi trng du lch đã to ra mt đi quân
đông đo v mi dâm, nh hng sâu sc đn bn sc vn hoá dân tc và là mt nguy
c lây lan cn bnh đáng s ca th k – AIDS, điu mà du khách nc ngoài đn Thái
Lan có cm giác bt an và d nhiên là ngành du lch Thái Lan đã phi tr giá.
1.2.4. Kinh nghim ca Vit Nam và mt s đa phng trong nc
Vit Nam có rt nhiu cnh đp, đc thiên nhiên u đãi hn nhiu nc, có phong
tc tp quán mang đm bn sc vn hoá ca các vùng min khác nhau, vì th có nhiu
điu kin đ phát trin du lch. Nhng Vit Nam vn cha thu hút đc nhiu khách du
lch đn tham quan. Theo các chuyên gia v du lch thì có đn 70% khách quc t đn
Vit Nam không tr li. Vit Nam không ch yu và thiu trong vic qung bá sn
phm du lch trên các kênh truyn hình quc t mà ngay vic tip th trên Internet cng
không bng các nc trong khu vc. in hình nh: Phn ln ngi Hàn Quc tìm
hiu thông tin du lch qua mng Internet, Vit Nam đang là đim đn th 3 trong khu
vc ASEAN ca khách du lch Hàn Quc, ch sau Thái Lan và Philipines nhng vn
cha có mt trang web qung bá du lch nào  Vit Nam gii thiu bng ting Hàn,
trong khi các nc trong khu vc ASEAN đu đã s dng. Ngay c Hãng Hàng không
quc gia Hàn Quc, mun gii thiu chuyn bay đn Vit Nam, h phi “t chn” hình
nh Vnh H Long ca Vit Nam đ qung bá
[15].
Thành ph H Chí Minh vi din tích hn 2.000 km
2
, dân s thng trú trên 6
triu ngi, trong đó có trên 5 triu ngi  ni thành; ngoài ra còn trên 2 triu ngi
tm trú và vãng lai, là thành ph có s dân đông nht nc ta. Thành ph H Chí Minh
đã đc đô th hóa t lâu và hin nay quá trình đô th hoá cng đang din ra mnh m.
Thành ph H Chí Minh hp dn du khách không ch vì có nhiu danh lam thng cnh,
di tích lch s vn hoá, công trình kin trúc c mà còn thu hút du khách bi vn hoá m
thc mang đm nét Nam b. Là ca ngõ ca t phng Nam, k t nm 1990, doanh

15
thu du lch ca thành ph luôn chim t 28% - 35% doanh thu du lch ca c nc, t
l khách du lch quc t đn thành ph H Chí Minh chim t 50%-70%
*
lng khách
quc t vào Vit Nam. S tng trng nhanh ca khách du lch quc t đn Vit Nam
và vào thành ph H Chí Minh là kt qu ca chính sách m ca và hi nhp th gii,
s ci to và nâng cp c s h tng, c s vt cht k thut phc v du khách, s
khuyn khích đu t nc ngoài mà thành ph H Chí Minh luôn là đa phng đi đu
trong c nc trong s nghip đi mi trong lnh vc đi sng xã hi.
Tuy nhiên, thc tin ca s phát trin kinh t xã hi ca thành ph trong nhng
nm gn đây đã to áp lc rt ln đi vi công tác qun lý đô th. Trc đây, do nhn
thc cha đy đ ca chính quyn đa phng v nhim v qun lý đô th nên đã nãy
sinh nhiu vn đ bt cp trong các công tác (qun lý đt đai, quy hoch, bo v môi
trng, các v án, v cháy, ùn tc giao thông, ngp nc, x lý rác ). Và cng chính
điu bt cp đó đã nh hng không nh đn tc đ và cht lng phát trin ca Thành
ph c v tng trng kinh t, ci thin dân sinh, bo v môi trng, phát trin vn
hoá Nhng yu kém, hn ch trong phát trin kinh t và s yu kém ca qun lý đô
th đã gây nên tâm lý bt an trong xã hi, thm chí làm gim nim tin ca dân chúng.
Công tác qui hoch đu t, phát trin sn phm, hp tác phát trin du lch và đào
to ngun nhân lc ca thành ph H Chí Minh đã th hin đc tính liên ngành, liên
vùng, phát huy đc ni lc sn có ca các doanh nghip cùng vi s đnh hng, h
tr ca Nhà nc. Tuy nhiên, sn phm du lch v tng th vn còn nghèo nàn, đc bit
là nhng sn phm du lch thu hút du khách vui chi gii trí v đêm nhm kéo dài thi
gian lu trú và nâng mc chi tiêu khách du lch ti thành ph H Chí Minh.
Du lch Bình Thun đc bit đn k t s kin nht thc toàn phn nm 1995 vi
đa danh Mi Né - Phan Thit. Sau gn 15 nm hình thành và phát trin, du lch Bình
Thun đã tng bc khng đnh thng hiu và v th ca mình trên bn đ du lch
Vit Nam và th gii. Bình Thun có v trí đa lý thun li cùng vi đa hình đa dng,
gm đng bng, núi, đi, ao h, bin đo cùng rt nhiu di tích vn hóa - lch s, to

điu kin lý tng đ có th cùng lúc phát trin nhiu loi hình du lch khác nhau nh
du lch trên bin, du lch ngh dng, du lch th thao - gii trí, du lch dã ngoi, du lch
cng đng,


* Ngun: S Vn hoá, du lch và th thao Tp. HCM
16
Trong nhng nm đu, trc mt tim nng mi đc đánh thc, vi tinh thn “va
hc, va làm”, Bình Thun đã tng bc xây dng và hoàn thin dn quy hoch tng
th, quy hoch chi tit các vùng, các khu du lch trên đa bàn; tng bc đnh hng rõ
dn các loi sn phm du lch; ban hành các chính sách, các quy đnh, không ngng ci
cách th tc hành chính, đy mnh xúc tin kêu gi, khuyn khích mi t chc và cá
nhân, các thành phn kinh t trong và ngoài nc tham gia đu t phát trin, m rng
liên kt vi các vùng, các tnh lân cn, chm lo đào to và phát trin ngun nhân lc,
tng cng các bin pháp bo đm môi trng, Tim nng du lch ca Bình Thun
theo đó, dn dn đc khai thác ngày càng tt hn.
Nm 2003, bình quân mi ngi dân Bình Thun đón 0,73 du khách, đn nay là
1,6; vi thi gian lu trú ca du khách trong nc là 1,55 ngày/khách, du khách nc
ngoài là 3,2 ngày/khách, tng 1,12 ngày so vi trc. Lng du khách tng bình quân
mi nm là 30%; trong đó du khách quc t chim 10%; kéo theo doanh thu du lch
tng bình quân 32% - 35%/nm. Ngay c nhng tháng đu nm 2009, mc dù b nh
hng bi suy thoái kinh t toàn cu, nhng lng du khách c trong và ngoài nc
đn Bình Thun vn tip tc tng gn 12%. Công sut s dng bung, phòng thng
xuyên đt t 55% - 58%; vào các dp l, tt, các k ngh hè, t l đó thng đt trên
90%
*
.
Tuy nhiên, tim nng và nhng li th so sánh ca du lch BìnhThun vn cha
đc khai thác. Du lch Bình Thun vn đang đng trc nhng thách thc và áp lc
không nh. V khách quan, đó là s cnh tranh gay gt t nhng trung tâm du lch ni

ting trong nc, khu vc và quc t. V ch quan, kt cu h tng du lch cha đc
đu t đng b, yu kém, thiu toàn din, s d án cha tác đng vn còn nhiu. Vic
thuê đt, đn bù, giao đt, lp h s th tc đ xây dng cha đc gii quyt trit
đ, dn đn tâm lý ngi đu t. Bên cnh đó, công tác bo v môi trng sinh thái
cha đc quan tâm đúng mc; sn phm du lch còn đn điu, trong đó nhiu sn
phm có giá tr vn hóa đc trng ca tnh cha đc khai thác và phát huy đúng mc;
cht lng ngun nhân lc phc v du lch còn thp. Công tác tuyên truyn, qung bá
du lch tuy có c gng song cha thc s hp dn du khách. Công tác qun lý nhà nc
v du lch còn lúng túng, thiu tính chuyên nghip.


* Ngun: S Vn hoá, th thao và du lch tnh Bình Thun