BăGIÁOăDCă&ăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHệăMINH
___________________
NGÔ XUÂN LONG
TÁCăNGăCAăCÁCăNHỂNăTăCHTăLNGăDCHăVă
CỌNGăNăSăHĨIăLọNGăCAăNGIăNPăTHU:ă
NGHIểNăCUăTRNGăHPă
TIăCHIăCCăTHUăQUNăPHỎăNHUN
LUNăVNăTHCăSăKINHăT
TP.HăChí Minh - Nmă2010
BăGIÁOăDCă&ăĨOăTO
TRNGăIăHCăKINHăTăTP.HăCHệăMINH
___________________
NGÔ XUÂN LONG
TÁCăNGăCAăCÁCăNHỂNăTăCHTăLNGăDCHăVă
CỌNGăNăSăHĨIăLọNGăCAăNGIăNPăTHU:ă
NGHIểNăCUăTRNGăHPă
TIăCHIăCCăTHUăQUNăPHỎăNHUN
ChuyênăngƠnh:ăKinhătătƠiăchínhă- Ngân hàng
Mƣăsăăăăăăăăăăăăăăă:ă60.31.12
LUNăVNăTHCăSăKINHT
NGIăHNGăDNăKHOAăHC:
TS.ăPHANăMăHNH
TP.HăChíăMinhă- Nmă2010
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình do chính bn thân tôi nghiên cu và
trình bày. Các s liu thu thp đc và kt qu nghiên cu trình bày trong đ
tài này là trung thc.
Tôi xin hoàn toàn chu trách nhim v ni dung ca đ tài nghiên cu.
Tác gi lun vn
Ngô Xuân Long
hoàn thành lun vn này, tôi xin chân thành gi li cm n ti Quý
Thy, Cô Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã ht lòng
truyn đ
t nhng kin thc trong sut thi gian mà tôi đc hc ti
trng, đc bit là s hng dn t
n tình ca TS. Phan M Hnh – Khoa
Tài chính nhà nc-Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh.
Trong quá trình hoàn tt đ tài, mc dù đã c gng tham kho
nhiu tài liu, tranh th nhiu ý kin đóng góp, song thiu sót là điu
không th tránh khi. Rt mong nhn đc thông tin đóng góp quí báu t
Quý Thy, Cô, ng nghip và các bn.
Xin chân thành cám n.
Thành ph H Chí Minh ngày tháng nm 2010
Ngi vit
Ngô Xuân Long
MCăLC
TRANGăPHăBỊA
LIăCAM OAN
MCăLC
TịMăTT
DANHăMCăCÁCăBNG
DANHăMCăCÁCăHỊNH
LIăM U
CHNG 1: C S LÝ THUYT VĨăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU
1.1 Gii thiu 1
1.2 C s lý lun 1
1.2.1 Cht lng dch v 1
1.2.2 Mô hình SERVQUAL 2
1.2.3 S hài lòng ca khách hàng 9
1.2.4 Mi quan h gia cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng . 10
1.2.5 o lng cht lng dch v 11
1.3 Mô hình nghiên cu 12
1.3.1 Mt s quan đim và khái nim v dch v công 12
1.3.2 Quy trình nghiên cu 14
1.3.3 Thit k nghiên cu 16
1.3.4 Mô hình nghiên cu 19
1.4 Tóm tt 21
CHNG 2: PHỂNăTệCHăMỌăT,ăKIMăNHăTHANGăOăVĨăMỌăHỊNHă
NGHIểNăCU
2.1 Gii thiu 23
2.2 Khái quát v dch v công ti Chi cc Thu qun Phú Nhun 23
2.3 Mu nghiên cu và phng pháp phân tích 26
2.4. ánh giá s b thang đo 28
2.4.1 Phng pháp h s Cronbach Anpha 29
2.4.2 Phân tích nhân t khám phá (EFA) 31
2.4.3 Nhn xét 36
2.5 Mô t cm nhn s hài lòng ca ngi np thu bng thng kê mô t 39
2.6 Kim đnh thang đo bng phng pháp phân tích nhân t khng đnh (CFA)
trong mô hình đo lng ti hn 42
2.7 Kim đnh mô hình nghiên cu 49
2.7.1 Kim đnh mô hình nghiên cu theo mô hình cu trúc tuyn tính (SEM)
49
2.7.2 Phân tích hi quy 55
2.7.3 Kim nghim c lng mô hình bng phng pháp bootstrap 56
2.8 Tóm tt ch
ng 58
CHNGăă3: MTăSăGIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGăDCHăVă
CỌNGăTIăCHIăCCăTHUăQUNăPHỎăNHUN
3.1 Gii thiu 59
3.2 Nhóm gii pháp đi vi khái nim đng cm 59
3.3 Nhóm gii pháp đi vi khái nim nng lc phc v 60
3.4 Nhóm gii pháp đi vi khái nim tin cy 62
3.5 Nhóm gii pháp cng c thng xuyên 65
3.6 Hn ch và nhng hng nghiên cu tip theo 66
KTăLUN
TĨIăLIUăTHAMăKHO
PHăLC
TịMăTT
Nghiên cu này khám phá tác đng ca các nhân t thuc cht lng
dch v công tác đng đn s hài lòng ca ngi np thu nhìn t góc đ
ngi np thu. Da trên c s lý thuyt, mt mô hình lý thuyt cùng sáu gi
thuyt nghiên cu đc đ ngh.
Cuc kho sát đnh lng gm 2 bc: nghiên cu s b (n = 30) và
nghiên cu chính thc (n = 186) đư đc tin hành. Phng pháp x lý d
liu bng phng pháp h s tin cy Cronbach Alpha, phng pháp phân tích
nhân t khám phá (EFA), phng pháp phân tích nhân t khng đnh(CFA)
đ kim đnh thang đo, phng pháp mô hình cu trúc tuyn tính (SEM) và
phân tích hi quy đc s dng đ kim đnh mô hình và gi thuyt nghiên
cu.
Cht lng dch v công trong lnh vc thu gm nm nhân t: c s
vt cht, s đng cm, nng lc phc v, s đáp ng và s tin cy. Các thang
đo lng các khái nim nghiên cu đu đt đ tin cy.
Kt qu cho thy s đng cm, nng lc phc v và s đáp ng là ba
nhân t chính liên quan đn s hài lòng ca ngi np thu ti Chi cc Thu
qun Phú Nhun.Mô hình điu chnh phù hp vi d liu hn mô hình đ
ngh. Do đó ch có ba trong nm gi thuyt nghiên cu đc chp nhn.
ng cm, đáp ng và nng lc phc v đu có nh hng thun chiu
đn s hài lòng ca ngi np thu, trong đó nhân t đng cm tác đng
mnh nht, tip theo là nng lc phc v và sau cùng là đáp ng.
Kt qu nghiên cu có ý ngha đi vi các nhà qun tr công trong vic
đ ra các chính sách và bin pháp nhm nâng cao cht lng dch v công.
DANHăSÁCHăCÁCăBNG
Să
thăt
Tên
Trang
1.1
Nm thành phn ca cht lng dch v
6
1.2
Thang đo SERVPERF
7
1.3
Danh sách các bin quan sát thuc cht lng dch v công
17
1.4
Danh sách bin quan sát nhân t s hài lòng
19
2.1
S lng tip nhn các yêu cu, th tc hành chính thu ca
ngi np thu ti B phn mt ca trong 2 nm 2008 - 2009:
26
2.2
Kt qu phân tích h s Cronbach Alpha ca các khái nim
nghiên cu:
29
2.3
Kt qu EFA ca thang đo cht lng dch v công (ln th 1)
32
2.4
Kt qu EFA ca thang đo cht lng dch v công sau khi loi
bin có trng s nh (ln cui)
33
2.5
Kt qu EFA ca thang đo s hài lòng
36
2.6
Kt qu thng kê mô t
39
2.7
Bng tóm tt kt qu kim đnh thang đo
48
2.8
Bng kt qu kim đnh giá tr phân bit gia các khái nim ca
mô hình ti hn
49
2.9
Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia các khái nim
trong mô hình nghiên cu
51
2.10
Kt qu kim đnh mi quan h nhân qu gia các khái nim
trong mô hình nghiên cu
54
2.11
Kt qu h s xác đnh R
2
55
2.12
Kt qu c lng bng bootstrap vi N=500
57
DANH SÁCH CÁC HÌNH
Să
thă
t
Tên
Tran
g
1.1
Mô hình nm khong cách cht lng dch v
3
1.2
Quy trình nghiên cu
15
1.3
Mô hình nghiên cu đ ngh
20
2.1
Mô hình dch v công ti Chi cc Thu qun Phú Nhun
25
2.2
Mô hình nghiên cu điu chnh
37
2.3
Mô hình nghiên cu tng quát
38
2.4
Kt qu CFA mô hình đo lng ti hn(chun hóa) ln đu
45
2.5
Kt qu CFA mô hình đo lng ti hn(chun hóa) đư điu chnh
47
2.6
Kt qu kim đnh mô hình nghiên cu theo mô hình cu trúc tuyn
tính:
50
2.7
Kt qu kim đnh mô hình nghiên cu theo mô hình cu trúc tuyn
tính điu chnh.
53
DANHăMCăCHăVITăTT
- AMOS (Analysis of Moment Structures): Phân tích cu trúc mô-men.
- CFA (Confirmatory Factor Analysis): Phân tích nhân t khng đnh
- CFI (Comparative Fit Index): Ch s thích hp so sánh
- CMIN (Chi-square): Chi-bình phng
- CMIN/df: Chi-bình phng điu chnh theo bc t do
- C.R: Giá tr ti hn
- EFA (Exploratory Factor Analysis): Phân tích nhân t khám phá
- NNT: Ngi np thu
- ML (Maximum Likelihood Estimates): Phng pháp c lng xu th cc
đi (hoc phng pháp c lng tng đng ti đa).
- RMSEA (Root Mean Square Error Approximation): Ch s RMSEA
- SERVQUAL (Service Quality): Cht lng dch v
- SEM (Structural Equation Modeling): Mô hình cu trúc tuyn tính.
- S.E: Sai lch chun
- TLI (Tucker & Lewis Index): Ch s Tucker & Lewis
- TTHT: Tuyên truyn, h tr
MăU
1. Gii thiu lý do chn đă
tài
S phát trin qun lý hành chính công ca nc ta đư chuyn t nn
hành chính cai tr sang nn hành chính phc v. Xét theo tin trình phát trin
có th chia qun tr công thành: Qun tr công c đin và qun tr công mi
(S ình Thành, 2010). Trong nhng nm gn đây cha bao gi Chính ph
và nhà nc li quyt tâm ci cách hành chính ngày càng mnh m, liên tc
các chng trình, k hoch, đ án đc ban hành nh án 30 ca Th tng
Chính ph. Quyt tâm này nhm đn mc tiêu nhà nc này ca dân, do dân
và vì dân.
Tuy nhiên, nn hành chính công nc ta vn còn chm, lc hu so vi
các nc khác trên th gii. Các nc khác trên th gii đư chuyn t t duy
mô hình qun lý hành chính công (Public Management) sang mô hình qun
tr công (Governance).
Mô thc qun tr công mi (New Public Management) nhn mnh mt
cách tích cc s quan trng ca vic đo lng s thc hin nh là mt công
c qun lý trong chính sách (OECD, 1995 trích t Bovaird & Löffler,
1996:127) chính vì th vic qun lý và đo lng s thc hin trong nhng t
chc khu vc công ngày càng tr nên cp bách.
S đo lng ch yu đi vi các đn v công không phi là yu t tài
chính mà đúng hn là tính hiu lc v s mng ca nó. Cho nên, đi vi các
đn v công, s mng s xác lp đu ra hay kt qu mong đi ca khách hàng
và nhóm li ích khác (S ình Thành, 2010).
Ci cách hành chính là th mnh ca Chi cc Thu qun Phú Nhun
trong nhng nm gn đây, đy mnh ci cách hành chính trong qun lý nhà
nc luôn là vn đ đc Ban Lưnh đo Chi cc Thu qun Phú Nhun quan
tâm và quyt tâm thc hin.
tài “Tácăđngăcaăcácănhơnătăchtălngădchăvăcôngăđnăsă
hƠiălòngăcaăngiănpăthu:ăNghiênăcuătrngăhpătiăChiăccăThuă
qunăPhúăNhun” đc chn đ nghiên cu nhm đánh giá mt cách khách
quan và khoa hc cht lng phc v ca Chi cc Thu qun Phú Nhun, t
đó đa ra mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v ti đn v, góp
phn vào s thành công chung ngành Thu nói chung trong vic thc hin ci
cách hành chính trong lnh vc qun lý nhà nc.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đă
tài.
tài đc thc hin nhm nhng mc tiêu sau:
- Th nht, đ xut mô hình đo lng kt qu thc hin trong các khu
vc công. Qua đó xây dng và kim đnh thang đo, mô hình cht lng dch
v công ti Chi cc Thu qun Phú Nhun. T đó xác đnh các nhân t nh
hng đn s hài lòng ca ngi np thu.
- Th hai, đánh giá mt cách khách quan và khoa hc cht lng dch
v công trong chu trình làm th tc thu hin nay ti Chi cc Thu qun Phú
Nhun.
- Th ba, xây dng mt s gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v
công ti Chi cc Thu qun Phú Nhun.
3. Phm vi nghiên
c
u
nghiên cu đ tài, các s liu s đc thu thp t tr s Chi cc
Thu qun Phú Nhun.
4. Phng pháp nghiên
c
u
Thang đo cht lng dch v SERVQUAL đc s dng trong rt nhiu
loi hình dch v, tuy nhiên, nhiu kt qu nghiên cu cho thy rng thang đo
này thay đi theo tng loi hình dch v, theo tng quc gia, tng đa phng.
thc hin nghiên cu, đ tài s dng phong pháp nghiên cu đnh
tính thông qua các k thut tho lun tay đôi, trò chuyn vi các chuyên gia,
vi ngi đi làm th tc thu đ khám phá b sung thang đo cht lng
dch v công.
Phong pháp nghiên cu đnh lng da trên kt qu kho sát thông
qua k thut thm dò bng phiu điu tra. Thang đo đc kim đnh bng
phng pháp h s tin cy Cronbach Alpha, phng pháp phân tích nhân t
khám phá (EFA) và phân tích nhân t khng đnh (CFA), kim đnh mô hình
nghiên cu bng phng pháp phân tích mô hình cu trúc tuyn tính (SEM).
Tt c các k thut trên đc x lý bng phn mm x lý d liu thng kê
SPSS phiên bn 16 và phn mm AMOS phiên bn 16.
5. Tính mi ca đă
tài
Cho đn nay đư có nhiu công trình nghiên cu ca ngành Thu nói
chung và Chi cc Thu qun Phú Nhun nói riêng nhm hoàn thin qui trình
th tc và ci cách hành chính v thu. Tuy nhiên, các công trình nghiên cu
trên còn mang nng tính ch quan và cha có c s khoa hc đ có th đánh
giá hiu qu tht s mang li t các công trình nghiên cu đó. Vì xét cho
cùng, vic ci cách th tc hành chính, đn gin hoá các th tc nhm mc
đích là làm tho mưn, đem đn s hài lòng cho ngi đi làm th tc thu.
tài này s đánh giá mt cách khách quan và khoa hc mc đ hài lòng ca
ngi đi làm th tc thu thông qua cht lng dch v công ca c quan
Thu và cng thông qua đó đánh giá đc hiu qu ca công tác ci cách th
tc hành chính ngành thu.
V phng pháp đo lng, đánh giá thang đo và kim đnh mô hình
nghiên cu, đ tài này s dng các phng pháp phân tích nhân t khng đnh
và phng pháp phân tích mô hình cu trúc tuyn tính.
6. Ý ngha thc tin ca đă
tài
- Thang đo đánh giá cht lng dch v công trong lnh vc Thu đc
xây dng có th đc trin khai và áp dng rng rưi trong toàn ngành thu đ
đánh giá cht lng phc v ca tng b phn nghip v, ca tng đn v
thu, thông qua đó Lưnh đo các cp ca ngành Thu có th bit đc nhng
hn ch, nhng đim cn khc phc trong hot đng ca đn v mình, t đó
có s điu chnh và thay đi nhm phc v ngi np thu đc tt hn.
- Các gii pháp đ ngh trong đ tài có th đc tham kho và trin khai
áp dng ngay trong điu kin hin nay ca ngành thu
- tài nghiên cu có th làm tài liu tham kho cho các công trình
nghiên cu tip theo v lnh vc thu.
7. Băcc đă
tài
Ngoài phn M đu, đ tài đc chia làm ba chng nh sau:
Chng 1: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
Chng 2: Phân tích mô t, kim đnh thang đo và mô hình nghiên cu
Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao cht lng dch v công ti Chi cc
thu qun Phú Nhun
Kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc
CHNG 1
C S LÝ THUYT VĨăMỌăHỊNHăNGHIểNăCU
1.1ăăGiiăthiu
Chng này gii thiu các lý thuyt có liên quan làm c s cho nghiên
cu và thit k nghiên cu. Chng này bao gm hai phn chính. u tiên
tóm tt lý thuyt v hai khái nim chính ca nghiên cu: cht lng dch v
công cm nhn và s hài lòng ca ngi np thu. Tip theo, là mô hình
nghiên cu đc xây dng da trên sáu gi thuyt đc đ ngh. Cui cùng là
thit k thang đo và mô hình nghiên cu.
1.2ăăCăsălỦălun
1.2.1 Kháiănimăcht lng dch v
Khác vi sn phm vt cht hu hình, ngi ta có th đánh giá
đc cht lng ca sn phm mt cách d dàng thông qua các tiêu chun
k thut, hình dáng, màu sc v.v Sn phm dch v nói chung có đc
đim là không th nhìn thy, s, nm đc, vì vy đ đánh giá cht lng
ca dch v rt khó khn và phc tp. Tuy nhiên có hai cách tip cn chính
trong vic đánh giá cht lng dch v.
- i vi khách hàng, h tip cn cht lng dch v thông qua đa
đim, con ngi, trang thit b, tài liu thông tin, thông qua nhng li đn,
biu tng và giá c mà h thy.
- i vi nhà cung cp dch v, h tip cn cht lng dch v thông
qua s hài lòng ca khách hàng. Chính vì vy mà ngi cung ng dch v
thng “vn dng nhng bng chng” đ “ làm cho cái vô hình thành hu
hình”(Theodore Levitt, 1981) và hình tng hoá nhng sn phm tru tng
ca mình
Tuy có nhiu đnh ngha cht lng khác nhau, nh mc đ phù hp
vi công dng, mc đ phù hp vi các yêu cu, mc đ t do ci bin, …
Tuy nhiên, đnh ngha ca Hip hi kim tra cht lng M đa ra có tính
khái quát cao và đã đc toàn th gii công nhn: “Cht lng là toàn b
nhng tính nng và đc đim ca mt sn phm hay dch v đem li cho nó
kh nng tha mãn nhng nhu cu đc nói ra hay đ
c hiu ngm”.
1.2.2 MôăhìnhăchtălngădchăvătheoămôăhìnhăSERVQUAL
1.2.2.1ăăNmăkhongăcáchăchtălng
Parasuraman và các cng s (1985, 1988) đư xây dng mt mô hình
cht lng dch v làm ni bt nhng yêu cu ch yu đ đm bo cht
lng mong đi ca dch v. Da vào kt qu nghiên cu ca mình, các nhà
khoa hc đư đa ra mô hình nm khong cách cht lng dch v. Hàm ý
ca mô hình này là ch ra nm khong trng, là nguyên nhân to ra s
không thành công ca vic cung ng dch v ( Hình 1.1 )
Hình 1.1 Môăhìnhănmăkhongăcáchăchtălngădchăv
Ngun: Parasuraman & ctg (1985:44)
Cn c vào mô hình trên ta có th thy rng khong cách th nht xut
hin khi có s khác bit gia k vng ca khách hàng v cht lng dch v
và cm nhn ca nhà qun tr dch v đi vi nhng k vng đó ca khách
hàng. Hay nói mt cách khác d hiu hn là nhà qun tr dch v không
hiu đc mt cách đúng đn nhng gì mà khách hàng mong mun. im
c bn ca s khác bit này là do c quan dch v không hiu bit đc
nhng đc đim nào to nên cht lng ca dch v ca mình cng nh
cách thc chuyn giao chúng cho khách hàng đ tha mãn nhu cu ca h
( Nguyn ình Th, 2003 & 2007).
Khong cách th hai là khong cách gia nhn thc ca nhà qun tr
dch v và nhng tiêu chí c th ca cht lng dch v. Trong nhiu
trng hp, nhà qun tr dch v có th nhn thc đúng nhng mong mun
ca khách hàng ( ngha là không xut hin khong cách th nht ), nhng h
li gp khó khn trong vic bin nhng nhn thc đó thành nhng tiêu chí
c th ca cht lng dch v và chuyn giao chúng cho khách hàng theo
đúng s k vng ca h. Nguyên nhân chính ca vn đ này là kh nng
chuyên môn ca đi ng nhân viên dch v cng nh dao đng quá nhiu
ca cu dch v, làm cho các c quan dch v không th đáp ng kp (
Nguyn ình Th, 2003 & 2007).
Khong cách th ba là khong cách gia yêu cu cht lng dch v
và kt qu thc hin dch v. Khong cách này xut hin khi các nhân viên
thc hin dch v không chuyn giao dch v cho khách hàng theo đúng các
tiêu chí cht lng đã đc xác đnh. S d có khong cách này là do con
ngi có th có trình đ tay ngh kém hay vì lý do làm vic quá sc nên
h không mun hay không th thc hin đúng tiêu chun; hay h buc
phi làm trái vi tiêu chun vì h phi đ nhiu thi gian lng nghe khách
hàng ri sau đó phc v h mt cách vi vàng.
Khong cách th t là khong cách gia thc t cung ng dch v và
thông tin đi ngoi. Nhng mong đi ca khách hàng v cht lng dch
v chu nh hng rt nhiu t nhng li tuyên b, ha hn t phía lãnh
đo ca c quan cung cp dch v. Khong cách th t xut hin khi thc
t cung cp dch v ca các c quan không đúng nh nhng gì mà h đã
nói, đư ha hn, lúc đó cm nhn ca khách hàng v cht lng dch v ca
đn v s b gim.
Khong cách th nm trong mô hình là khong cách gia cht
lng k vng ca khách hàng và cht lng dch v h cm nhn đc.
Khong cách này xut hin khi khách hàng lng đnh kt qu thc hin
ca c quan cung cp dch v theo mt cách khác và nhn thc sai cht
lng dch v. Cht lng dch v ph thuc vào khong cách th nm
này. Mt khi khách hàng nhn thy không có s khác bit gia cht lng
h k vng và cht lng h cm nhn đc khi tiêu dùng mt dch v thì
cht lng ca dch v đ xem là hoàn ho (Nguyn ình Th, 2003).
Parasuraman và các cng s (1985, 1988) cho rng cht lng dch
v là hàm s ca khong cách th nm. Khong cách th nm này ph
thuc vào các khong cách trc đó, ngha là các khong cách 1, 2, 3 và
4. Vì th, đ rút ngn khong cách th nm, hay làm tng cht lng dch
v, nhà qun tr phi n lc rút ngn các khong cách này.
Khong cách 5=f(khong cách 1, khong cách 2, khong cách 3, khong cách 4)
1.2.2.2ăăThƠnhăphnăchtălngădchăv:
Parasuraman & ctg (1985) cho rng bt c lnh vc dch v nào
nhn thc (cm nhn) v cht lng dch v cng đu có th đo lng thông
qua mi thành phn sau:
- Tin cy (Reliability)
- áp ng (Responsiveness)
- Nng lc phc v (Competence)
- Tip cn (Access)
- Lch thip (Courtesy)
- Thông tin (Communication)
- Tín nhim (Credibility)
- An toàn (Security)
- ng cm vi khách hàng (Understanding/ Knowing the customer)
- Phng tin hu hình (Tangibles)
Mô hình đo lng này gi là thang đo SERVQUAL, mô hình này có u
đim là bao quát hu ht các khía cnh ca dch v, nhng rt phc tp trong
vic đo lng và đánh giá. Hn na, mô hình này mang tính lý thuyt và có
mt s thành phn không đt đc giá tr phân bit. Vì vy, sau nhiu ln
kim đnh, Parasuraman & ctg (1988) đư rút gn mô hình còn 5 thành phn,
đc trình bày trong Bng 1.1
Bngă1.1ăăNmăthƠnhăphnăcaăchtălngădchăvă(Parasuramană&ăctg,ă1988)
Phng tin hu
hình
(Tangibility)
Th hin qua ngoi hình, trang phc ca nhân viên và trang thit
b phc v cho khách hàng
S tin cy
(Reliability)
Th hin kh nng thc hin dch v phù hp và đúng thi hn
ngay ln đu tiên
S đáp ng
(Responsiveness)
Th hin s mong mun và sn sàng ca nhân viên cung cp
dch v kp thi cho khách hàng
Nng lc phc
v
(Assurance)
Th hin qua trình đ chuyên môn, nghip v và cung cách
phc v lch s, như nhn đi vi khách hàng
S đng cm
(Empathy)
Th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân khách hàng
Mô hình SERVQUAL vi 5 thành phn trên gm có 44 bin quan sát
(22 cp bin quan sát). 22 bin quan sát đc s dng đ đo lng nhn thc
ca khách hàng v vic thc hin dch v, 22 bin quan sát còn li s đo
lng v k vng ca khách hàng v dch v.
Nh vy, mi khía cnh nh ca mt thành phn cht lng dch v s
đc đo lng thông qua 2 bin quan sát: thc hin và k vng; hiu s ca
thc hin và k vng s th hin cht lng dch v.
Cronin & Taylor (1992) đư đánh giá li và đa ra mt s nhn đnh và
thiu sót ca ca thang đo SERVQUAL. T đó, các nhà nghiên cu này đư
hiu chnh và cho ra đi thang đo mi, ly tên là SERVPERF, thang đo này
ch đo lng mc đ nhn thc v vic thc hin dch v mà không đo lng
giá tr k vng ca khách hàng. Cronin & Taylor (1992) cho rng cht lng
dch v ch nên đo lng thông qua thái đ ca khách hàng, vic s dng hai
thang đim (mt cho thc hin dch v, mt cho k vng v dch v) làm
gim đ tin cy và giá tr phân bit ca thang đo. Hn na, s dng
SERVPERF s hiu qu hn SERVQUAL vì nó đư gim thiu đi 50% s
lng câu hi kho sát. Vi quan đim mi này, SERVPERF đư đc nhiu
ng h t các tác gi ni ting nh: Bolton & Drew, Churchill & Surprenant,
Woodruff, … và các nhà nghiên cu khác trên th gii.
Bngă1.2ăăThangăđoăSERVPERFă(Cronină&ăTaylor,ă1992)
Sătinăcyă(Reliability):
1
Khi công ty XYZ ha s thc hin điu gì đó vào khong thi gian c th, công ty s thc hin
2
Khi bn gp tr ngi, công ty XYZ th hin s quan tâm chân thành trong gii quyt vn đ
3
Công ty XYZ thc hin dch v đúng ngay t ln đu tiên
4
Công ty XYZ cung cp dch v đúng vào thi đim mà công ty đư ha thc hin
5
Công ty XYZ thông báo cho khách hàng khi nào dch v s đc thc hin
Săđápăngă(Responsiveness):
6
Nhân viên trong công ty XYZ phc v bn nhanh chóng, đúng hn
7
Nhân viên trong công ty XYZ thông báo cho bn chính xác khi nào dch v s đc thc hin
8
Nhân viên trong công ty XYZ luôn sn sàng giúp đ bn
9
Nhân viên trong công ty XYZ không bao gi t ra quá bn rn đ đáp ng yêu cu ca bn
Nngălcăphcăvă(Assurance):
10
C x ca nhân viên trong công ty XYZ to s tin tng đi vi bn
11
Bn cm thy an toàn khi thc hin giao dch vi công ty XYZ
12
Nhân viên trong công ty XYZ bao gi cng t ra lch s, như nhn vi bn
13
Nhân viên trong công ty XYZ có kin thc đ tr li các câu hi ca bn
Săđngăcmă(Emphathy):
14
Công ty XYZ th hin s quan tâm đn bn
15
Công ty XYZ có nhng nhân viên th hin s quan tâm đn bn
16
Công ty XYZ th hin s chú ý đc bit đn nhng quan tâm nhiu nht ca bn
17
Nhân viên ca công ty XYZ hiu đc nhng nhu cu đc bit ca bn
18
Công ty XYZ b trí thi gian làm vic thun tin
Phngătinăhuăhìnhă(Tangibility):
19
Công ty XYZ có trang thit b hin đi
20
C s vt cht ca công ty XYZ trông rt hp dn
21
Nhân viên ca công ty XYZ có trang phc gn gàng, tm tt
22
Phng tin vt cht trong hot đng dch v ti công ty XYZ trông rt hp dn
Khi áp dng vào các công ty, SERVPERF cn đc điu chnh cho phù
hp vi ngành ngh kinh doanh, v trí đa lí, môi trng hay vn hóa khác
nhau và tình hình thc tin ti đn v.
Trên thc t, bng nhiu công trình nghiên cu khác nhau, các
nhà nghiên cu đư cho thy rng không có s bt di bt dch ca nm yu
t đo lng cht lng dch v trong mô hình ca Parasuraman & ctg tu
thuc vào tng lnh vc dch v c th, tu thuc vào tng th trng c
th mà nm yu t trên s có s tác đng khác nhau đn cht lng dch v,
và th t sp xp theo tm quan trng ca chúng cng b thay đi, thm chí
không nht thit phi s dng đy đ nm yu t trên trong đo lng cht
lng dch v.
1.2.3ăăSăhƠiălòngăcaăkháchăhƠng:
Có nhiu quan đim khác nhau v s hài lòng ca khách hàng:
Hayes (1994), Mano & Oliver (1993) cho rng s hài lòng là mt thái
đ thay đi trong th cm th liên tc v sn phm và đc đánh giá sau khi
tiêu dùng.
Halstead & ctg (1994) xem s hài lòng là mt phn ng cm xúc, tp
trung vào vic so sánh kt qu ca sn phm vi mt s tiêu chun đt ra
trc khi mua và đo lng trong và sau khi tiêu dùng.
S tho mãn ca khách hàng là mt phn ng mang tính cm xúc
ca khách hàng đáp li vi kinh nghim ca h vi mt sn phm hay dch
v Bachelet (1995, 81)
Theo Kotler & Keller (2001) s tho mãn ca khách hàng chính là
mc đ trng thái cm giác ca khách hàng khi so sánh kt qu thu
đc t sn phm (dch v) vi nhng k vng ca h.
Giese & Cote (2000) qua cuc nghiên cu ca mình đư kt lun rng s
hài lòng bao gm ba yu t chính:
(1) Mt phn ng xúc cm thay đi theo cng đ ca nó
(2) Tp trung vào s chn la sn phm, mua hoc tiêu dùng , hay
(3) Thi đim quyt đnh, thay đi theo nhng tình hung khác nhau và
khong thi gian có gii hn.
Vì vy, có th thy rng, mc đ tho mãn ca khách hàng là hàm
s ca s khác bit gia kt qu nhn đc và k vng ca h. Nu kt qu
thc t kém hn so vi k vng thì khách hàng s không hài lòng. Nu kt
qu thc t tng xng vi k vng thì khách hàng s hài lòng. Nu kt
qu thc t vt quá s mong đi thì khách hàng s rt hài lòng, vui sng
và thích thú.
1.2.4 Miăquan hăgiaăcht lng dch v và s hài lòng ca khách
hàng.
S tha mãn ca khách hàng là mt khái nim tng quát nói lên cm
xúc ca h khi tiêu dùng mt dch v. Trong khi đó, cht lng dch v ch
tp trung vào nhng thành phn c th ca dch v, cht lng dch v và
s hài lòng ca khách hàng là hai khái nim riêng bit (Zeithmal & Bitner,
2000). Nhiu ngi cho rng rng cht lng ca dch v chính là mc
đ tha mãn ca khách hàng. Tuy nhiên, gia chúng có mt mi liên h cht
ch vi nhau.
Bovaird & Löffler (1996, 138) cho rng cht lng là đáp ng s mong
đi khách hàng hoc vt quá mong đi khách hàng bt ngun t tâm lý
ngi tiêu dùng.
Cht lng dch v là nguyên nhân to nên s hài lòng ca khách hàng
(Nguyn Quang Thu, 2009). Vì vy, trong nghiên cu các nhà nghiên cu
thng ly s hài lòng ca khách hàng làm c s đ nghiên cu, đánh giá
cht lng dch v.
Nhiu nhà nghiên cu đư thit lp và cho thy rng có mi quan h
gia cht lng dch v và s tho mãn ca khách hàng. Tuy nhiên, rt ít
nghiên cu tp trung vào vic kim nghim mc đ gii thích ca các
thành phn cht lng dch v đi vi s tha mãn ca khách hàng, đc
bit là nhng ngành dch v c th (Nguyn ình Th & ctg, 2003).
Nghiên cu này s tp trung đi vào kim đnh mc đ gii thích ca các
thành phn cht lng dch v trong lnh vc thu.
1.2.5 o lng cht lng dch v
Trên thc t, có mt s dch v mà khách hàng không th đánh giá
đc cht lng k thut ngay c sau khi h đư nhn đc dch v đó
(Kotler &ctg, 2006).
Theo Gronroos (1984) thì khách hàng đánh giá cht lng dch v
không ch cn c vào cht lng k thut ca nó mà còn cn c vào cht
lng v chc nng ca nó na.
Boulding, Kalra, Staelin & Zeithaml (1993) li nhn mnh đn vai trò
ca s k vng đn nhn thc ca khách hàng trong vic đánh giá cht
lng dch v. Da trên gi thit s k vng và nhn thc v cht lng
ca khách hàng luôn thay đi theo thi gian, nhng ti mt thi đim, cht
lng đc đo bng mt hàm s ca nhng k vng u tiên v nhng gì
sp và s xy ra khi dch v đc thc hin, cng nh các dch v đc
thc hin trc đó. Kt qu thc nghim mô hình này đư chng minh đc
rng, có hai loi k vng khác nhau có s nh hng trái ngc đn nhn
thc cht lng dch v, đó là:
- Tng s k vng ca khách hàng v nhng gì mà c quan cung cp
dch v s cung cp có th dn làm tng nhn thc tng quát v cht
lng dch v ca khách hàng.
- Gim s k vng ca khách hàng v nhng gì mà c quan cung cp
dch v phi cung cp có th làm tng nhn thc tng quát ca khách hàng
v cht lng dch v.
1.3ăăMôăhìnhănghiênăcu
1.3.1 Mt s quan đim và khái nim v dch v
công
Theo Nguyn Hu Hi (2010) thut ng dch v công (public service)
đc s dng rng rưi các nc phát trin t nhng nm 1980, song mi
đc s dng Vit Nam trong nhng nm gn đây. Có nhiu quan nim
khác nhau v dch v công, tuy nhiên có th hiu dch v công là hot đng
phc v các nhu cu chung thit yu, quyn và ngha v c bn ca công dân
do các c quan nhà nc thc hin hoc u nhim cho các t chc phi nhà
nc. Vi khái nim này, dch v công bao gm: Dch v hành chính công và
dch v công cng.
- Dch v hành chính công liên quan đn vic phc v các quyn và
ngha v c bn ca công dân và phc v hot đng qun lý nhà nc, nên v
c bn dch v này do c quan nhà nc các cp thc hin.
- Còn dch v công cng là hot đng phc v các nhu cu chung thit
yu ca công dân (cá nhân, t chc) nên có th do các c quan nhà nc thc
hin hoc u nhim cho các t chc phi nhà nc thc hin. Trong nghiên
cu này, tác gi ch đ cp loi dch v hành chính công.
Theo Nguyn Nh Phát (2002) dch v công là loi hình dch v
đc cung cp bi các c quan hành chính Nhà nc cho các cá nhân, t
chc bên ngoài, không mang tính cht công v, nhm đáp ng các nhu cu
c th v mt pháp lý.
Theo L ê Chi Mai (2002) dch v công là nhng hot đng phc v