B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j
NGUYN TH ÚT THY
GII PHÁP I MI C CH TÀI CHÍNH
CA TRUNG TÂM PHÁT TRIN QU
TRÁI T TNH LONG AN
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN: PGS.TS PHM VN NNG
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2009
MC LC
PHN M U 5
CHNG I
C S LÝ LUN V QUN LÝ T AI VÀ PHÁT TRIN QU T 8
1.1. S cn thit ca vic Nhà nc qun lý đt đai 8
1.1.1. V trí và vai trò ca đt đai vi con ngi 8
1.1.2. C s lý lun và thc tin ca vic Nhà nc qun lý đt đai 9
1.1.2.1. Khái nim qun lý nhà nc v đt đai 12
1.1.2.2. c đim ca qun lý nhà nc v đt đai 13
1.1.2.3 Ni dung qun lý nhà nc đi vi đt đai (quy đnh ti
iu 6 Lut đt đai nm 2003) 13
1.1.3 H thng c quan qun lý Nhà nc v đt đai 14
1.1.3.1 Khái nim 14
1.1.3.2. H thng c quan qun lý nhà nc v đt đai nc ta 16
1.2 T chc phát trin qu đt 16
1.2.1 iu kin ra đi 16
1.2.2 Chc nng, nhim v ca T chc phát trin qu đt 17
1.2.3 C ch tài chính 17
1.3 Mô hình T chc phát trin qu đt mt s đa phng 21
1.3.1 Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng Tháp 21
1.3.1.1 V hot đng 21
1.3.1.2 V tài chính 22
1.3.1.3 V qun lý Qu nhà đt 22
1.3.2 Trung tâm phát trin qu đt tnh ng Nai 23
1.3.2.1 V hot đng 23
1.3.2.2 V tài chính 24
1.4- Ý ngha ca vic hình thành T chc phát trin qu đt 24
KT LUN CHNG I 26
CHNG II
THC TRNG HOT NG VÀ C CH TÀI CHÍNH CA TRUNG
TÂM PHÁT TRIN QU T TNH LONG AN 27
2.1. Quá trình hình thành Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An 27
2.2 V trí, chc nng, nhim v, quyn hn, t chc và biên ch ca
Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An 29
2.2.1 V trí và chc nng 29
2.2.2 Nhim v, quyn hn và t chc biên ch ca Trung tâm phát
trin qu đt tnh Long An 30
2.3 Thc trng c ch tài chính ca Trung tâm phát trin qu đt
tnh Long An 35
2.4 Nhng thành công và hn ch ca Trung tâm phát trin qu đt
tnh Long An 38
2.4.1 Thành công 38
2.4.1.1 V kinh t 38
2.4.1.2 V xã hi 39
2.4.1.3 Doanh thu ca Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An 39
2.4.1.4 Np ngân sách Nhà nc ca Trung tâm phát trin qu đt
tnh Long An 41
2.4.2 Nhng hn ch trong c ch ca Trung tâm phát trin qu đt
tnh Long An và nguyên nhân 42
2.3.2.1 Hn ch 42
2.4.2.2- Nguyên nhân 45
CHNG III
GII PHÁP I MI C CH TÀI CHÍNH CA TRUNG TÂM PHÁT
TRIN QU T TNH LONG AN 53
3.1 Gii pháp đi mi c ch tài chính 54
3.1.1 i mi phng thc qun lý nhà nc v kinh t 54
3.1.2 i mi c ch thanh tóan, hch tóan và qun lý tin thu s
dng đt 55
3.1.3 a dng ngun vn đu t 56
3.1.3.1 Các gii pháp vay vn đ thc hin d án 56
3.1.3.2 Các gii pháp huy đng ngun vn t khách hàng 59
3.1.3.3 Các gii pháp liên doanh, liên kt thc hin d án 62
3.1.3.4 Các gii pháp khác: 63
3.1.4 Hình thành các qu phát trin đt đ cung ng vn cho Trung
tâm phát trin qu đt 67
3.2. Các gii pháp h tr 67
3.2.1 Gii pháp v b máy t chc 67
3.2.1.1 Kin tòan b máy hot đng ca Trung tâm phát trin qu
đt tnh Long An: 67
3.2.1.2 Cng c h thng t chc thc hin 68
3.2.2 Gii pháp v hot đng: 69
3.2.2.1 iu chnh b sung chc nng nhim v ca Trung tâm phát
trin qu đt tnh Long An theo các hng sau 69
3.2.2.2 xut điu chnh, b sung hòan thin các chính sách có liên
quan đn công tác bi thng gii phóng mt bng 71
3.2.2.3 Hoàn thin quy trình tip nhn và x lý h s có liên quan đi
vi Trung tâm phát trin qu đt 72
3.3- Kin ngh đi vi các cp 73
3.3.1 Kin ngh đi vi chính ph 73
3.3.1.1 Cp qun lý 74
3.3.1.2 Ngun vn đu t 74
3.3.1.3 C ch tài chính 75
3.3.1.4 D án thc hin 76
3.3.2- Kin ngh vi y Ban nhân dân tnh Long An 76
3.3.2.1 Tng cng c ch qun lý nhà nc đi vi Trung tâm phát
trin qu đt tnh Long An 76
3.3.2.2 Cng c đa v pháp lý ca Trung tâm phát trin qu đt tnh
Long An 76
3.3.2.3 Tng cng vai trò t ch, t chu trách nhim cho Trung
tâm phát trin qu đt 77
3.3.2.4 To điu kin cho Trung tâm phát trin qu đt thc hin ht
các chc nng, nhim v theo quy đnh 77
3.3.2.5 Cp vn và giao d án cho Trung tâm phát trin qu đt 78
3.3.2.6 Xây dng c ch khuyn khích liên kt thc hin d án có
quy mô ln 78
KT LUN CHNG III 80
KT LUN 81
BNG KÝ HIU VIT TT
CBVC : Cán b viên chc
CCBS : Chng ch bt đng sn
CHXHCNVN: Cng hò xã hi ch ngha Vit Nam
CP : Chính ph
BTNMT : B Tài nguyên – Môi trng
BNV : B Ni v
BS : Bt đng sn
N : Ngh đnh
PT : Phát trin
QSD : Quyn s dng đt
QLNN : Qun lý Nhà nc
QLDA : Qun lý d án
Q : Quyt đnh
SD : S dng đt
TTPTQ : Trung tâm phát trin qu đt
TTLT : Thông tin liên tch
UBND : y ban nhân dân
PHN M U
Trong công cuc xây dng và phát trin đt nc, đc bit trong giai
đon công nghip hóa, hin đi hóa hin nay, đt đai là yu t rt quan trng
và là điu kin cn thit đ xây dng kt cu h tng, phát trin công nghip,
đô th dân c.
nc ta đt đai l
à s hu tòan dân do Nhà nc thng nht qun lý.
có qu đt phc v mc đích phát trin kinh t, an ninh quc phòng và li
ích công cng cn thit nhà nc phi bi thng, gii phóng mt bng b trí
tái đnh c (nu có), thu hi đt đi vi t chc cá nhân đang qun lý s dng
hp pháp phn đt có nh hng đn phm vi thc hin trên c s qui đnh
hin hành và đm bo hài hòa li ích ca t chc-cá nhân-nhà nc.
Xut phát t tình hình thc t đó, các T chc phát trin qu đt đc
thành lp trên khp các tnh, thành ph và tnh Long An cng thành lp T
chc phát trin qu đt vi tên gi là Trung tâm phát trin qu đt tnh Long
An đ đáp ng yêu cu phát trin ca đa phng, phc v li ích quc gia, li
ích công cng mt cách thit thc.
Trong điu kin cha có nhng hng dn thc hin t các B, ngành,
Trung ng. C ch tài chính cho hot đng ca Trung tâm phát trin qu đt
tnh Long An đc UBND tnh ban hành trong điu kin ht sc khó khn, mô
hình còn mi cha có tin l, nên không th tránh khi nhng hn ch, nh
h
ng đn quá trình hot đng. Nhiu vng mc phát sinh, nhiu cuc hp
t nhiu cp đ gii quyt, mt nhiu thi gian và thi c trong thc hin.
Do đó tác gi chn đ tài “Gii pháp đi mi c ch tài chính ca
Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An” vi mong mun góp phn n
đnh mô hình, nâng cao hiu qu hot đng cho đn v, phát huy vai trò qun
lý, khai thác và s dng qu đt ca tnh mt cách tt nht.
Mc tiêu nghiên cu: Lun vn đi sâu phân tích c ch tài chính ca
Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An thi gian qua, nhm nêu lên nhng
khó khn, hn ch, nguyên nhân và t đó đa ra các gii pháp, kin ngh đ
đi mi c ch tài chính cho hot đng ca Trung tâm là mt yu t tiên quyt
đ n đnh mô hình, nâng cao hiu qu hot đng, khai thác tt giá tr do tài
nguyên đt mang li, gii quyt hài hòa các vn đ kinh t
- xã hi, nâng cao
vai trò qun lý s dng đt đai ca tnh và góp phn tích cc vào công cuc
công nghip hóa ca tnh Long An nói riêng và ca c nc nói chung.
i tng và phm vi nghiên cu ca đ tài C ch tài chính ca
Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An.
Phng pháp nghiên cu: Lun vn s dng phng pháp duy vt
bin chng, da trên c s h thng lý lun ca hc thuyt Mác-Lê Nin, lý
thuyt v khoa hc tài chính và các môn hc khác, trên tinh thn thng nht
vi các quan đim, ch trng và chính sách ca ng, Nhà nc đi vi quá
trình lãnh đo, ch đo hot đng ca Trung tâm phát trin qu đt. Qua đó,
nêu lên nhng vn đ còn tn ti trong c ch, phân tích các nguyên nhân và
hình thành các gii pháp nhm đi mi c ch cho hot đng ca đn v phù
hp vi yêu cu thc tin đng thi lun vn cng xem xét các đc đim
tng thích ca mt s mô hình trên đa bàn tnh, Thành ph lân cn đ áp
dng vào hòan cnh và điu kin c th ca tnh Long An.
Các kt qu nghiên cu:
Lun vn này trình bày c s lý lun vai trò ca đt đai, qun lý Nhà
n
c v đt đai, nhng điu kin pháp lý cn thit cho s ra đi và hot đng
ca Trung tâm phát trin qu đt. Làm rõ c s hình thành c ch tài chính
ca Trung tâm phát trin qu đt và ý ngha ca vic hình thành các Trung
tâm phát tri
n qu đt.
Nghiên cu và phân tích mt cách có h thng thc trng c ch tài
chính c
a Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An, tìm ra nhng hn ch
khó khn
t trong c ch đ hng ti xây dng hình thành c ch phù hp
vi hot đng thc tin ca đn v.
ra mt s gii pháp, trên c s đó Nhà nc nghiên cu ban hành các
vn bn qui phm pháp lut đng b liên quan đn các ngành các cp, to
hành lang pháp lý n đnh nhm không ngng nâng cao hiu qu hot đng
c
a Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An nói riêng và ca c nc nói
chung. Góp phn trong vic qun lý và khai thác mt cách tt nht giá tr do
tài nguyên đt mang li, đy mnh vào công cuc CNH, HH trong s nghip
đi mi đt nc.
Ngun s liu: Lun vn đc s dng các s liu ca Trung tâm phát
trin qu đt tnh Long An t khi thành lp đn nay (2005-2008) và tham kho
mt s Trung tâm phát trin qu đt tnh, Thành ph lân cn.
B cc ca lun vn: Ni dung ca Lun vn ngoài phn m đu và kt
lun gm ba chng:
Chng I: C s lý lun v qun lý và phát trin qu đt;
Chng II: Thc trng hot đng và c ch tài chính ca Trung tâm phát
trin qu đt tnh Long An;
Chng III: Gii pháp đi mi c ch tài chính ca Trung tâm phát trin
qu đt tnh Long An.
CHNG I
C S LÝ LUN V QUN LÝ T AI
VÀ PHÁT TRI
N QU T
1.1. S cn thit ca vic Nhà nc qun lý đt đai
1.1.1. V trí và vai trò ca đt đai vi con ngi
t đai là ngun tài nguyên vô cùng quý giá, là thành qu đu tranh
dng nc và gi nc ca dân tc ta. Tri qua hàng ngàn nm, nhân dân ta
đã phi tn bit bao công sc, m hôi, xng máu mi ci to, bo v và bi
b đc vn đt nh ngày nay.
Không nhng vy trong nn kinh t hin đi, ngi ta còn coi đt đai là
hàng hoá đc bit. Tuy nhiên, đt đai có nhng đc trng không ging vi các
t liu sn xut khác.
Th nht, v ngun gc, đt đai không do con ngi làm ra mà do t
nhiên to ra, có trc con ngi và b gii hn bi din tích, không gian, c
đnh v v trí đa lý; trong khi đó nhu cu s dng đt (SD) ca con ngi
ngày càng tng. Nên, đt đai ngày càng tr lên khan him và có giá tr cao.
Th hai, cng ging nh bt k t liu sn xut khác, đt đai cng có đ
khu hao. khu hao ca đt đc chuyn hoá thành giá thành sn phm
qua mi chu k s dng. Song khác vi các t liu sn xut khác, đt đai
không bao gi mt ht đ khu hao nu sau mi chu k s dng, con ngi
bit cách ci to, bi b đt đai.
Th ba, do có giá tr ngày càng cao, có tính bn vng và c đnh v v
trí đa lý nên đt đai đc s dng làm tài sn bo đm trong các quan h th
chp, bo lãnh vay vn và đc dùng làm vn góp liên doanh, liên kt trong
hot đng kinh t.
Th t, đt đai không ch liên quan trc tip đn li ích mi thành viên
trong xã hi mà còn liên quan đn li ích ca Nhà nc, là mt thành t quan
trng hàng đu ca môi trng sng ca con ngi, là đa bàn phân b các
khu dân c, xây dng các c s kinh t, vn hoá, xã hi, an ninh, quc phòng
nên vi
c SD phi tuân th nghiêm ngt các quy tc chung ca xã hi do Nhà
nc đt ra;
Khác vi nhiu quc gia trên th gii, đt đai thuc quyn s hu ca
các ch s hu khác nhau: t nhân, Nhà nc, tp th Vit Nam, đt đai
thuc s hu toàn dân do Nhà nc thng nht qun lý. Quy đnh này xut
phát t nhu cu ni ti ca vic đoàn kt sc mnh toàn dân tc trong công
cuc đu tranh chng ngoi xâm giành và gi nn đc lp. Hn na, vic xác
đnh và tuyên b đt đai thuc quyn s hu toàn dân do Nhà nc thng nht
qun lý còn mang ý ngha khng đnh ch quyn, tính đc lp và toàn vn lãnh
th quc gia. Mt khác, hin nay nc ta còn khong gn mt na din tích
đt cha s dng (khong 10.027.265 ha), ch yu là đt trng, đi núi trc.
Vic xác lp đt đai thuc s hu toàn dân do Nhà nc thng nht qun lý
cng là c s đ Nhà nc xây dng các chng trình, k hoch c th nhm
tng bc đa din tích đt này vào s dng góp phn phát huy tim nng, th
mnh ca đt đai vi vai trò là ngun lc, ngun vn to ln đ phát trin đt
nc;
Vi vai trò và v trí đc bit quan trng nh vy, đt đai luôn đòi hi
phi có s qun lý cht ch, thng nht và đng b nhm bo đm SD đúng
mc đích, tit kim và mang li hiu qu kinh t cao nht.
1.1.2. C s lý lun và thc tin ca vic Nhà nc qun lý đt đai
Lut đt đai 2003 đã quy đnh rõ đt đai thuc s hu toàn dân do Nhà
nc đi din ch s hu. Vai trò đi din ch s hu đt đai đc thc hin
bng vic Nhà nc thc hin quyn điu tit các ngun li t đt đai thông
qua các chính sách tài chính v đt đai; trao quyn s dng đt (QSD) cho
ngi SD thông qua hình thc giao đt, cho thuê đt, công nhn QSD đi
vi ngi SD n đnh; quy đnh quyn và ngha v ca ngi SD … Vic
Nhà nc qun lý toàn b vn đt đai da trên nhng c s lý lun và thc
tin ch yu sau đây:
Th nht, xét v bn cht chính tr, Nhà nc ta (Nhà nc CHXHCN
Vit Nam) là Nhà nc do nhân dân lao đng thit lp nên, đi din cho ý chí,
nguyn vng, quyn và li ích ca nhân dân. V c bn, li ích ca Nhà nc
là đng nht vi li ích ca nhân dân. Mt khác nc ta đt đai thuc s hu
toàn dân, đ qun lý toàn b vn đt đai thuc quyn s hu ca mình, nhân
dân vi t cách mt cng đng xã hi không th t mình đng ra thc hin
các ni dung c th ca hot đng qun lý đt đai mà phi c ngi thay mt
mình đng ra làm nhim v này. Ngi đó chính là Nhà nc CHXHCN Vit
Nam ;
Th hai, xét v ngun gc ra đi và chc nng ca Nhà nc. Nhà nc
là mt t chc chính tr do xã hi thit lp nên vi mt trong nhng chc nng
c bn là thay mt xã hi qun lý, điu phi nhp nhàng, đng b mi hot
đng ca con ngi theo mt qu đo chung đm bo s vn đng và phát
trin ca xã hi không ri vào tình trng ri lon, vô t chc. t đai có v trí,
vai trò rt quan trng đi vi toàn xã hi và c vi tng thành viên sng trong
xã hi. Vì th nên nó không th không chu s qun lý ca Nhà nc nhm
dung hoà li ích gia các thành viên trong xã hi và dung hoà li ích gia cá
nhân vi li ích ca cng đng trong quá trình SD vì s phát trin bn
vng ;
Th ba, Nhà nc là mt t chc trong h thng chính tr song khác vi
các t chc chính tr khác; Nhà nc là mt t chc chính tr - quyn lc đc
nhân dân trao cho quyn lc công qun lý xã hi. thc hin chc nng ca
mình, Nhà nc có quyn thu thu; có quyn ban hành pháp lut; có quyn
thành lp b máy nhà nc đ bo đm cho pháp lut đc tuân th nghiêm
chnh trên thc t. Do đó, trong các phng thc qun lý ca con ngi thì
phng thc qun lý nhà nc là phng thc có hiu qu nht đc s dng
đ qun lý đt đai
- tài sn quý giá nht ca xã hi ;
Th t, nh phn trên đã đ cp nc ta còn khong gn mt na din
tích đt t nhiên cha s dng (ch yu là đt trng, đi núi trc ) ch yu
tp trung khu vc min núi phía Bc ; phía Tây các tnh khu IV (c), các
tnh min Trung ; các tnh Tây Nguyên ây cng là nhng vùng chm phát
trin so vi các đa phng khác trong c nc. Vì vy mun đa din tích đt
này vào s dng cho các mc đích khác nhau ca xã hi nói riêng và thúc đy
s phát trin các khu vc này nói chung nhm thu hp khong cách so vi
nhng đa phng khác đòi hi phi đu t ngun vn ban đu rt ln mà
ngoài Nhà nc ra không có bt k mt t chc, cá nhân nào có đ kh nng
và điu kin đ thc hin đc vic này ;
Th nm, nc ta đt đai là thành qu cách mng ; tri qua nhiu th
h, nhân dân ta phi tn rt nhiu m hôi, công sc mi khai phá và ci to
đc vn đt đai nh ngày nay. Mt khác, Vit Nam vn còn là nc chm
phát trin « đt cht, ngi đông » ; din tích đt canh tác bình quân mt đu
ngi vào loi thp trên th gii (cha bng 1/6 mc trung bình ca th gii),
trong khi đó tc đ phát trin dân s mc cao. V
ì vy đ qun lý cht ch,
khai thác, s dng tit kim, có hiu qu đt nông nghip vì li ích ca các th
h ngi Vit Nam hin ti và tng lai thì không th thiu đc s qun lý
ca Nhà nc đi vi đt đai nói chung và đi vi đt nông nghip nói riêng ;
Th sáu, đi vi mt nc nông nghip có khong 80% dân s làm
nông nghip nh nc ta. xây dng và cng c quyn lc ca nhà nc
Trung ng tp quyn thì Nhà nc phi nm và qun lý đc toàn b đt đai.
ây là c s kinh t đm bo s thng nht, tp trung quyn lc vào tay chính
quyn trung ng.
1.1.2.1. Khái nim qun lý nhà nc v đt đai
Theo T đin Lut hc: “Qun lý nhà nc là hot đng thc thi quyn
lc nhà nc do các c quan nhà nc thc hin nhm xác lp mt trt t n
đnh v
à phát trin xã hi theo nhng mc tiêu mà tng lp cm quyn theo
đui;
Qun lý nhà nc đc hiu theo ngha rng bao gm toàn b hot
đng ca c b máy nhà nc t lp pháp, hành pháp đn t pháp vn hành
nh mt thc th thng nht. Theo ngha hp là hng dn chp pháp, điu
hành, qun lý hành chính do c quan hành pháp thc hin bo đm bng sc
mnh cng ch ca Nhà nc »
1
;
Trên c s khái nim v qun lý nhà nc nói chung đc đ cp trên
đây, T đin gii thích thut ng Lut hc đã đa ra khái nim v qun lý đt
đai và qun lý nhà nc đi vi đt đai c th nh sau:
- "Qun lý đt đai là hot đng bao gm vic thit lp các c ch, các
chính sách và các công c qun lý, các bin pháp qun lý và vic vn hành c
ch đó nhm qun lý và s dng đt hp lý, tit kim và đt hiu qu kinh t
cao"
2
;
- " Qun lý nhà nc đi vi đt đai là tng hp các hot đng ca các
c quan nhà nc có thm quyn đ thc hin v
à bo v quyn s hu nhà
nc v đt đai"
3
;
1
B T pháp: Vin Khoa hc Pháp lý - T đin Lut hc, Nxb T đin bách
khoa & Nxb T pháp, Hà ni - 2006, tr. 633.
2
Trng i hc Lut Hà Ni: T đin gii thích thut ng lut hc (Phn Lut
đt đai, Lut lao đng, T pháp quc t), Nxb Công an nhân dân, Hà Ni -1999, tr.54.
3
T đin gii thích thut ng lut hc (Phn Lut đt đai, Lut lao đng, T
pháp quc t), Sdd, tr.54.
1.1.2.2. c đim ca qun lý nhà nc v đt đai
Nghiên cu v qun lý nhà nc v đt đai cho thy hình thc qun lý
này có mt s đc đim c bn sau đây:
Th nht, hình thc qun lý nhà nc v đt đai xut hin và gn lin
vi s ra đi ca Nhà nc. Trc ht nhm bo v nhng li ích ca Nhà
nc, ca giai cp thng tr trong lnh vc đt đai. Nu Nhà nc đi din cho
li ích ca toàn th nhân dân thì mc đích ca qun lý nhà nc đi vi đt
đai không ch bo v li ích ca giai cp cm quyn mà còn bo v li ích ca
ngi dân liên quan đn đt đai;
Th hai, qun lý nhà nc v đt đai do Nhà nc thc hin thông qua
b máy các c quan nhà nc da trên c s quyn lc nhà nc (quyn lc
công hay còn đc gi là công quyn). Trong quá trình qun lý đt đai, các c
quan nhà nc có thm quyn có quyn ban hành vn bn quy phm pháp lut
đt đai buc các đi tng chu s qun lý là t chc, h gia đình, cá nhân
SD phi tuân theo;
Th ba, phm vi ca hot đng qun lý nhà nc v đt đai là lãnh th
ca tng cp đn v hành chính và toàn b vn đt đai nm trong đng biên
gii quc gia. Hot đng qun lý nhà nc v đt đai mang tính v mô th hin
vic xây dng, hoch đnh chin lc, chính sách v qun lý và SD ch
không hng v
ào các hot đng SD mang tính tác nghip c th.
1.1.2.3 Ni dung qun lý nhà nc đi vi đt đai (quy đnh ti
iu 6 Lut đt đai nm 2003) :
Ban hành các vn bn quy phm pháp lut v qun lý, s dng đt đai và
t chc thc hin các vn bn đó;
Xác đnh đa gii hành chính, lp và qun lý h s đa gii hành chính,
lp bn đ hành chính;
Kho sát, đo đc, đánh giá, phân hng đt; lp bn đ đa chính, bn đ
hin trng s dng đt và bn đ quy hoch s dng đt;
Qun lý quy hoch, k hoch s dng đt;
Qun lý vic giao đt, cho thuê đt, thu hi đt, chuyn mc đích s dng
đt;
ng ký quyn s dng đt, lp và qun lý h s đa chính, cp giy
chng nhn quyn s dng đt;
Thng kê, kim kê đt đai;
Qun lý tài chính v đt đai;
Qun lý và phát trin th trng quyn s dng đt trong th trng bt
đng sn;
Qun lý, giám sát vic thc hin quyn và ngha v ca ngi s dng
đt;
Thanh tra, kim tra vic chp hành các quy đnh ca pháp lut v đt đai
và x lý vi phm pháp lut v đt đai;
Gii quyt tranh chp v đt đai; gii quyt khiu ni, t cáo các vi phm
trong vic qun lý và s dng đt đai;
Qun lý các hot đng dch v công v đt đai.
Nhà nc có chính sách đu t cho vic thc hin các nhim v qun lý
nhà nc v đt đai, xây dng h thng qun lý đt đai hin đi, đ nng lc,
bo đm qun lý đt đai có hiu lc và hiu qu.
1.1.3 H thng c quan qun lý Nhà nc v đt đai
1.1.3.1 Khái nim:
Theo T đin ting Vit, h thng đc hiu là: “Tp hp nhiu yu t,
đn v cùng loi hoc cùng chc nng, có quan h hoc liên h vi nhau cht
ch, làm thành mt th thng nht”
4
;
H thng c quan qun lý nhà nc v đt đai ra đi gn lin vi s
xut hin ca mt hình thc qun lý đt đai ca con ngi: Qun lý nhà nc
v đt đai. H thng c quan này đc Nhà nc thành lp và bng pháp lut,
Nhà nc quy đnh c cu, t chc, chc nng, nhim v, quyn hn nhm
giúp Nhà nc thng nht qun lý to
àn b vn đt đai trong c nc theo quy
hoch, k hoch chung. Tuy nhiên, hin nay khái nim h thng c quan qun
lý nhà nc v đt đai cha đc các sách t đin lut hc, sách gii thích
thut ng lut hc nc ta đnh ngha mt cách chính thng. Vì vy nghiên
cu, tìm hiu các quy đnh v c cu, t chc, chc nng, nhim v, quyn
hn ca h thng c quan qun lý nhà nc v đt đai và da trên khái nim
v h thng di góc đ ngôn ng, chúng ta có th quan nim v h thng c
quan qun lý nhà nc v đt đai nh sau:
H thng c quan qun lý nhà nc v đt đai là h thng c quan do
Nhà nc thành lp thng nht t trung ng xung đa phng có c cu, t
chc cht ch và có mi quan h mt thit vi nhau theo quan h "song trùng
trc thuc" thc hin chc nng, nhim v giúp Nhà nc thng nht qun lý
toàn b vn đt đai trong phm vi c nc và mi đa phng theo quy
hoch, k hoch chung;
H thng c quan này có đc trng là h thng c quan chuyên ngành
đc giao nhim v qun lý nhà nc v đt đai. Trong hot đng, c quan
qun lý đt đai cp di chu s ch đo v chuyên môn, nghip v ca c
quan qun lý đt đai cp trên; đng thi, chu s lãnh đo trc tip, toàn din
4
T đin ting Vit,Nxb Khoa hc xã hi - Trung tâm t đin hc, Hà Ni - 1994, tr.418.
ca U ban nhân dân (UBND) cùng cp. ây chính là tính cht "song trùng
trc thuc" trong hot đng qun lý ca h thng c quan qun lý nhà nc v
đt đai.
1.1.3.2. H thng c quan qun lý nhà nc v đt đai nc ta
Theo quy đnh ca Lut đt đai nm 2003, h thng c quan qun lý
nhà nc v đt đai nc ta bao gm: (i) H thng c quan qun lý nh
à
nc v đt đai có thm quyn chung gm Chính ph, UBND cp tnh,
UBND cp huyn, UBND cp xã; (ii) H thng c quan qun lý nhà nc v
đt đai có thm quyn riêng gm B Tài nguyên và Môi trng, S Tài
nguyên và Môi trng, Phòng Tài nguyên và Môi trng, cán b đa chính xã,
phng, th trn. Bên cnh đó còn có s tham gia ca h thng c quan quyn
lc vào hot đng qun lý nhà nc v đt đai vi vai trò đi din cho nhân
dân thc hin chc nng giám sát và các t chc s nghip công và t chc
dch v công trong trong lnh vc đt đai. Các t chc này ra đi nhm phúc
đáp yêu cu ca công cuc ci cách các th tc hành chính trong qun lý và s
dng đt; góp phn đy nhanh s hình thành th trng bt đng sn (BS) có
t chc và làm "lành mnh hóa" các giao dch liên quan đn BS. T chc
phát trin qu đt là mt trong nhng t chc này, s ra đi ca nó đánh du
s chuyn đi nn hành chính công mang nng tính cht quan liêu "cai tr,
qun lý" sang nn hành chính mang tính cht gn dân, tính cht "dch v, phc
v" trong lnh vc đt đai.
1.2 T chc phát trin qu đt:
1.2.1 iu kin ra đi:
T chc phát trin qu đt là mt trong nhng t chc s nghip công.
Khái nim t chc s nghip công đc Lut đt đai nm 2003 có nhc đn và
đnh ngha nh sau: "T chc s nghip công là t chc do các c quan có
thm quyn ca Nhà nc, t chc chính tr, t chc chính tr - xã hi thành
lp, có chc nng thc hin các hot đng dch v công do ngân sách nhà
nc chi tr" (khon 28 iu 4). Và đây chính là điu kin tin đ đ ra đi
các T chc phát trin qu đt. S kin đt nc gia nhp t chc thng mi
th gii, đã tác đng làm cho vic hình thành các T chc phát trin qu đt
càng tr nên cp thit đ Nhà nc thc hin qun lý, s dng, khai thác giá
tr
mang li t đt đai. Phc v cho mc tiêu phát trin ca tng đa phng và
ca c nc, đm bo hài hòa các li ích và thúc đy quá trình công nghip
hóa đt nc. Chính vì l đó mà các Ngh đnh 197/2004/N-CP ngày
03/12/2004, Thông t liên tch s 38/2004/TTLT/BTNMT-BNV ngày
31/12/2004 tip tc ln lt ra đi đ hng dn cho vic hình thành và hot
đng ca T chc phát trin qu đt.
Vi nhng c s pháp lý nêu trên, đáp ng yêu cu thc tin đt ra , các
T chc phát trin qu đt ln lt ra đi, đi vào hot đng đ phc v yêu
cu phát trin ca các đa phng. Tính đn nay có 41/63 tnh thành đã có
thành lp T chc phát trin qu đt và Long An cng đã thành lp T chc
phát trin qu đt vi tên gi là Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An.
1.2.2 Chc nng, nhim v ca T chc phát trin qu đt:
T chc phát trin qu đt hot đng theo loi hình đn v s nghip có
thu hoc doanh nghip nhà nc thc hin nhim v công ích do UBND tnh,
thành ph trc thuc trung ng quyt đnh thành lp đ thc hin bi thng,
gii phóng mt bng trong trng hp thu hi đt sau khi quy hoch, k hoch
s dng đt đc công b mà cha có d án đu t, nhn chuyn nhng
quyn s dng đt trong khu vc có quy hoch phi thu hi đt mà ngi s
dng đt có nhu cu chuyn đi ni khác trc khi Nhà nc quyt đnh thu hi
đt; qun lý qu đt đ
ã thu hi và t chc đu giá quyn s dng đt theo
quyt đnh ca c quan nhà nc có thm quyn đi vi din tích đt đc
giao qun lý.
Là mt t chc s nghip trong h thng qun lý đt đai ca nhà nc.
Vi chc nng nhim v c th đc qui đnh, đã khng đnh s cn thit phi
thành lp và phát trin các t chc này đ va đáp ng yêu cu phát trin ca
các đa phng, va góp phn vào công cuc công nghip hóa, hin đi hóa
ca đt nc.
Tuy nhiên, đ đa mô h
ình T chc phát trin qu đt vào thc tin, cn
có nhng c ch, chính sách đi kèm, đm bo cho b máy ca t chc đc
vn hành trên c s pháp lý vi mc đích khai thác ti u giá tr mang li t
ngun tài nguyên vô cùng quý giá ca đt nc. Và c ch tài chính là mt c
ch không th thiu đi vi mô hình này.
1.2.3 C ch tài chính:
Khi nói đn C ch tài chính, có th hiu di góc đ nh sau: “C ch
tài chính là h thng các hình thc, phng pháp, bin pháp và t chc quá
trình to lp, phân phi và s dng các ngun lc tài chính trong nn kinh t
quc dân”. Nó đc đnh hng cho mt mc tiêu c th và b chi phi bi
cp cao nht là Chính Ph.
i vi T chc phát trin qu đt, trong điu kin Chính ph cha ban
hành c ch t
ài chính thng nht chung. UBND cp tnh, thành ph có th vn
dng các yu t chi phi khác nh v tính cht, loi hình hot đng…đ làm
c s ban hành các c ch cho phù hp theo Lut đnh. Do vy c ch tài
chính c
a Trung tâm phát trin qu đt đc ban hành trên c s Ngh đnh s
43/2006/N-CP ngày 25/4/2006 ca Chính ph quy đnh quyn t ch, t
chu trách nhim v thc hin nhim v, t chc b máy, biên ch và tài chính
đi vi đn v s nghip công lp, ti mt s đim chính nh sau:
V Ngun tài chính :
- Kinh phí do ngân sách nhà nc cp, gm:
Kinh phí bo đm hot đng thng xuyên thc hin chc nng, nhim
v đc c quan qun lý cp trên trc tip giao, trong phm vi d toán đc
cp có thm quyn giao; Kinh phí thc hin các nhim v khoa hc và công
ngh; Kinh phí thc hin chng trình đào to bi dng cán b, viên chc;
Kinh phí thc hin các chng trình mc tiêu quc gia; Kinh phí thc hin các
nhim v do c quan nhà nc có thm quyn đt hàng (điu tra, quy hoch,
kho sát, nhim v khác); Kinh phí thc hin nhim v đt xut đc cp có
thm quyn giao; Kinh phí thc hin chính sách tinh gin biên ch theo ch đ
do nhà nc quy đnh (nu có); Vn đu t xây dng c bn, kinh phí mua
sm trang thit b, sa cha ln tài sn c đnh phc v hot đng s nghip
theo d án đc cp có thm quyn phê duyt trong phm vi d toán đc
giao hàng nm; Vn đi ng thc hin các d án có ngun vn nc ngoài
đc cp có thm quyn phê duyt; Kinh phí khác (nu có).
- Ngun thu t hot đng s nghip, gm: Phn đc đ li t s thu phí,
l phí thuc ngân sách nhà nc theo quy đnh ca pháp lut; Thu t hot
đng dch v; Thu t hot đng s nghip khác (nu có);Lãi đc chia t các
hot đng liên doanh, liên kt, lãi tin gi ngân hàng.
- Ngu
n vin tr, tài tr, quà biu, tng, cho theo quy đnh ca pháp lut.
- Ngun khác, gm: Ngun vn vay ca các t chc tín dng, vn huy
đng ca cán b, viên chc trong đn v; Ngun vn liên doanh, liên kt ca
các t chc, cá nhân trong và ngoài nc theo quy đnh ca pháp lut.
Ni dung chi :
- Chi thng xuyên; gm: Chi hot đng theo chc nng, nhim v đc
cp có thm quyn giao; Chi phc v cho vic thc hin công vic, dch v
thu phí, l phí; Chi cho các hot đng dch v (k c chi thc hin ngha v
vi ngân sách nhà nc, trích khu hao tài sn c đnh theo quy đnh, chi tr
vn, tr lãi tin vay theo quy đnh ca pháp lut).
- Chi không thng xuyên; gm: Chi thc hin các nhim v khoa hc và
công ngh; Chi thc hin chng trình đào to bi dng cán b, viên chc;
Chi thc hin chng trình mc tiêu quc gia; Chi thc hin các nhim v do
nhà nc đt hàng (điu tra, quy hoch, kho sát, nhim v khác) theo giá
hoc khung giá do nhà nc quy đnh; Chi vn đi ng thc hin các d án có
ngun vn nc ngoài theo quy đnh; Chi thc hin các nhim v đt xut
đc cp có thm quyn giao; Chi thc hin tinh gin biên ch theo ch đ do
nhà nc quy đnh (nu có); Chi đu t xây dng c bn, mua sm trang thit
b, sa cha ln tài sn c đnh thc hin các d án đc cp có thm quyn
phê duyt; Chi thc hin các d án t ngun vn vin tr nc ngoài; Chi cho
các hot đng liên doanh, liên kt; Các khon chi khác theo quy đnh (nu có).
Thc tin ca các ni dung trên đc áp dng cho các đn v s nghip
công lp nói chung. Nên không hòan tòan phù hp vi loi hình đc thù là các
T chc phát trin qu đt. Chính vì vy, Mi đa phng tùy vào điu kin c
th, quan đim lãnh đo ca tnh, ban hành các c ch cho các T chc phát
trin qu đt hot đng phù hp, đáp ng yêu cu ca đa phng.
Tuy nhiên, v
i chc nng nhim v đc qui đnh, các Trung tâm phát
trin qu đt có mi quan h rt nhiu ngành nh Xây dng, Tài nguyên-Môi
trng, Tài chính, Thu, UBND huyn, th, xã, phng…vic c ch hot
đng, c ch tài chính cha có phi vn dng nên nh hng rt nhiu đn
hiu qu. có đc nhng c ch tài chính phù hp. Trung tâm phát trin
qu đt ca các tnh, thành ph cn thit phi nghiên cu mt s mô hình
t
ng t trên các đa bàn khác. Tìm ra các u đim, vn dng vào thc tin
ca đa phng đ va phát huy hiu qu hot đng, va đm bo vai trò qun
lý đt đai. i vi Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An, đây là vic cn
làm đ đúc kt kinh nghim trong vic nghiên cu đi mi c ch tài chính
vn cha phù hp vi hot đng thc tin ca đn v.
1.3 Mô hình T chc phát trin qu đt mt s đa phng
T chc phát trin qu đt nói chung đu đc thành lp trên cùng mt
c s pháp lý n
ên phn ln các T chc này này có cùng v trí, chc nng,
nhim v và quyn hn. Tuy nhiên cng có mt s đim khác bit nht là v
hot đng và tài chính. Nghiên cu nhng đim khác bit này là mt trong
nhng gii pháp đ nghiên cu vn dng phù hp vào đa bàn tnh Long An.
Do vy ti mô hình T chc phát trin qu đt mt s đa phng, Lun vn
s đi vào nhng u đim đ có đc nhng kinh nghim phc v cho vic
nghiên cu đi mi c ch tài chính ca Trung tâm phát trin qu đt tnh
Long An.
1.3.1 Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng Tháp:
Ti quy ch tài chính ca Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng
tháp đc ban hành kèm theo quyt đnh s 1860/Q-UBND.HC ngày
29/11/2007 ca UBND tnh ng Tháp (Ph lc 1.1) chúng ta có th nhn
thy mt s u đim so vi Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An c th
nh sau đây:
1.3.1.1 V hot đng:
Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng Tháp đc cung cp dch
v t vn và đu t xây dng, t chc hch toán chi tit nh b phn t chc
s nghip hot đng dch v trc thuc, theo dõi chi tit, hch toán các khon
thu, các khon chi phí riêng đ np thu theo quy đnh ca pháp lut; Qun lý
qu nhà hình thành do thc hin các d án phát trin nhà . ây là đim
thun li đi vi Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng Tháp chính bi
hot đng này đã tng thêm s đa dng và là kênh to vn cho đn v. Do vy
Trung tâm phát trin qu đt tnh Long An cn nghiên cu đ đa dng hóa
hot đng, tp trung ngun vn trên mi mt đ phc v cho yêu cu phát
trin.
1.3.1.2 V tài chính:
- V ngha v tài chính, qun lý, s dng tin s dng đt khi giao đt.
Nhìn chung so vi c ch tài chính ca Trung tâm phát trin qu đt tnh Long
An đc ban hành kèm theo quyt đnh s 35/2007/Q-UBND ngày
01/8/2007 ca UBND tnh Long An thì không có gì khác bit. Tuy nhiên xét
v ngun vn đu t đ hình thành sn phm (đt sch, đt nn có h tng) thì
Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng Tháp thun li hn do tính đa
dng trong hot đng đã to đc kênh cung cp vn và còn có s h tr tích
cc t phía ngân sách đa phng nên không nh hng đn quá trình tái đu
t, gim thiu đc chi phí c hi, còn ca Trung tâm phát trin qu đt ch
yu là ngoài ngân sách vic np toàn b tin s dng đt vào ngân sách nhà
nc sau đó mi đc chuyn tr li chi phí ng trc đ thc hin d án đã
làm hn ch hiu qu hot đng ca đn v, nh hng đn quá trình tái đu t
và phát sinh c hi phí. Do đó đây cng là đim cn lu ý đ có nhng pháp
phù hp.
1.3.1.3 V qun lý Qu nhà đt:
Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng Tháp đc ch đng quyt
đnh đi vi mc s dng vn đu t đn 5 (nm) t đng (iu 13). Vic này
th hin đc tính t ch t chu trách nhim ca đn v và là đim nhn đ
các Trung tâm phát trin qu đt nghiên cu to s linh đng, t ch cho hot
đng ca đn v trong mt gii hn cho phép và phù hp vi tng đa phng.
1.3.2 Trung tâm phát trin qu đt tnh ng Nai (Ph lc 1.2)
1.3.2.1 V hot đng
Ngòai các chc nng theo lut đnh, Trung tâm phát trin qu đt tnh
ng Nai cng đc b sung thêm các chc nng khác đ đáp ng yêu cu
thc tin ca đa phng c th nh sau (khon 5,9,10,11 và đim c khan 3
iu 3 ca quy đnh v t chc v
à hot đng):
- Qun lý qu đt do b thu hi qua thanh tra theo ch đo ca UBND
tnh; các khu đt đã có quyt đnh ca cp có thm quyn nhng không đc
gia hn tha thun gii thiu đa đim do quá thi hn lp d án đ thu hi
đt;
- Cung cp thông tin, t vn cho các nhà đu t có nhu cu v đt đ đu
t;
- Lp k hoch s dng đt đi vi đt đc giao qun lý trình UBND
tnh phê duyt, phi hp vi các ngành Tài nguyên và Môi trng đ xut vic
thu hi, qun lý, s dng có hiu qu đi vi đt cha s dng thuc khu vc
đô th và quy hoch phát trin đô th trên đa bàn tnh;
- Giúp UBND tnh xây dng và trin khai thc hin các phng án to
qu đt, khai thác và huy đng ngun vn qu đt đc giao qun lý; Làm ch
đu t xây dng các công trình h tng k thut làm tng giá tr đt, nhm
khai thác mt cách có hiu qu đi vi qu đt đc giao qun lý theo Quyt
đnh ph
ê duyt ca UBND tnh;
Các chc nng nên trên cng giúp cho Trung tâm phát trin qu đt tnh
ng Nai đa dng trong hot đng, phong phú thêm ngun vn và có đc
nhng đnh hng trong vic phát trin, qui hoch ca tnh nhà đ có th xây
dng các k hoch, chin lc trung dài hn cho hot đng ca đn v. ây là
các u đim mà Trung tâm phát trin qu đt nói chung và tnh Long An nói
riêng có th hc tp và nghiên cu thc hin đ to nn tng cho quá trình đu
t phát trin.
1.3.2.2 V tài chính:
Cng nh Trung tâm phát trin qu nhà đt tnh ng Tháp, Trung tâm
phát trin qu đt tnh ng Nai cng đc Ngân sách Nhà nc cp hoc
tm ng vn ngòai ra còn có các ngun vn t qu đt đc giao qun lý
thông qua đu giá quyn s dng đt, vn vay đu t (Ngân hàng, các t chc
tài chính, tín dng…) đ to qu đt mi hoc đu t d án làm tng giá tr đt
theo mc têu, nhim v do y ban nhân dân tnh giao và vn liên kt vi các
đn v có chc nng đ thc hin các d án đã đc y ban nhân dân tnh
chp thun. Do vy đã to nên kênh cung ng vn đa dng, linh đng và là
mt trong nhng ni lc quan trng cho Trung tâm phát trin qu đt tnh
ng Nai thc hin trit đ nhim v đc giao.
Ngoài hot đng và tài chính. Trung tâm phát trin qu đt tnh ng Nai
còn đc quy đnh c th v mi quan h vi y ban nhân dân tnh, vi các
ngành các cp và vi các nhà đu t. Nhng quy đnh này mt mt góp phn
quán trit trit đ rng rãi chc nng nhim v ca đn v, to khuôn kh pháp
lý cng nh tranh th s đng tình ng h ca các cp ngành có liên quan.
1.4- Ý ngha ca vic hình thành T chc phát trin qu đt
Là đn v to ngun thu đáng k cho ngân sách đa phng đ phát trin
kt cu h tng góp phn thu hút đu t, gii quyt tái đnh c, chnh trang đô
th nên vic hình thành các Trung tâm phát trin qu đt có ý ngha rt quan
trng trong tin trình phát trin đt nc, xây dng kt cu h tng, đy nhanh
tin trình công nghip hóa, phát huy tính hiu qu ca quá trình qun lý đt
đai, gii quyt c bn các mi quan h, đm bo hài hòa các li ích
Nhìn vào các mô hình T chc phát trin qu đt. chúng ta có th thy
mc dù ra đi trên cùng c s pháp lý, cùng mt cp ch qun là y ban nhân
dân tnh nhng s vn dng linh hot ca tng đa phng là khác nhau đ
ban hành các qui đnh, các c ch cho các Trung tâm phát trin qu đt hot
đng va ph
ù hp vi lut đnh va đáp ng yêu cu thc tin.
Tuy nhiên, đây không th khng đnh mô hình nào là tuyt đi. Mi
đn v có mt th mnh khác nhau và cng không th tp trung tòan b th
mnh ca các mô hình thành mt mô hình c th bi l tính đc thù v đa lý,
vn hóa, phong tc tp quán ca tng đa phng. đây ch có th tham kho,
chn lc đ vn dng nhng đim tng thích vi tng vùng, min nhm có
đc c ch phù hp, phát huy cao nht hiu qu qun lý Nhà nc, khai thác
trit đ giá tr mang li t đt đai.
Vic vn dng đ ban hành c ch cho các Trung tâm phát trin qu
đt hot đng tng đa phng, đã phn ánh s không đng b, nên không
th có đc c ch qun lý tp trung mô hình này. Do vy đã nh hng đn
vai trò Nhà nc. Và nguyên nhân chính đc đ cp đn là cha có mt c
ch tài chính thng nht cho các t chc phát trin qu đt hot đng nhm
góp phn nâng cao ý ngha, vai trò ca nó.