Kế toán và dịch vụ kế toán Việt Nam trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế Mai Thị Hoàng Minh. - TP.HCM Trường Đại Học Kinh Tế

BO
GIAO DUC VA DAO TAO
TRUONG DAI
HOC
KINH TE TP.HO
CHi
MINH
. .
CN. PGS.TS.
MAl
THI
HOANG
MINH
•
KE
TOAN v A
DICH
vu
KE
TOAN
• •
VIET
NAM
TRONG
TIEN
TRINH
HOI
• •
NH~P
KINH
TE

QUOC
TE
' ,
De
tai
nghien crru
khoa
hqc
Cap
B()
Ma
sA
: B2008 - 09 - 73
'
Thanh vien tle tai:
PGS.TS Mai Thi Hoang Minh
TS. NguySn Xuan
Hung
ThS. N guySn Thi
My
Hoang
ThS.
Lu
Thi Thanh Nhan
ThS.
Vu Thu
H~ng
ThS.
Ph;;tm
Quang Huy

ThS. NguySn Thi Anh Linh
TP.
HO
CHi
MINH-
Nam 2010
BQ
GI.AO
D~C
ElAO
T~O
TRU'ONG
Eli,\1
H9C
KINH
T'E
TP.HCM.
I
rfHUVItN
~0~
Chu
nhi~m
Thanh vien
Thanh vien
Thanh vien
Thanh vien
Thanh vien
Thanh vien
Thong
tin

k~t
qua
nghien cll'u
Nhfrng
di~m
m6'i ctia
d~
tai
LOi
cam
O'n
Danh
m1.J.c
cac chfr
vi~t
t~t
LOi
mO'
dfiu
CHUONGI
MUCLUC
• •
Nhfrng
v~n
d~
cO'
ban
v~
h(}i
nh~p

kinh
t~
quAe
t~
trong
linh
vvc
k~
toan
,
Trang
v8 djch VI}.
ke
toan
••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
1
1.1
Qua
trinh
h(}i
nh~p
kinh
t~
quAe
t~
ctia
Vi~t
Nam
!
1.2

Cac
nguyen
t~c
cO'
ban
ctia
h~
thBng thrrO'ng
m~i
da
phrrO'ng
va
khu
V\fC
•••
3
1.2.1. Thuang
m~i
khong c6
sv
phan
bi~t
d6i
xu
(hang h6a
va
dich
V\1)
3
1.2

.2.
Tang
cuang
mo
cua thi truang,
t~o
l~p
moi trub'ng
thuang
m~i
6n djnh 4
1.2.3. Nguyen
t~c
c~nh
tranh cong
b~ng
5
1 2 4 Kh
:
kh'
h h
't
t · x
a'
c?
·
c'
h k' h
t:
5

. . . uyen
1c
p a rten v
at
ac
1n
e .
1.3
Nhfrng yeu cfiu
v~
h(}i
nh~p
trong
linh
vvc
thrrO'ng
m~i,
djch
V\1
va
dfiu trr 5
1.3.1.
Tv
do h6a
thuang
m~i
(thuang
m~i
hang h6a
va

djch
V\1)
5
1.3.2.
Tv
do h6a
va
thu~n
lqi
dAu
tu
8
1.4
CO'
h(}i
va
thach
thll'c
dAi
v6i
Vi~t
Nam
trong
qua
trinh
h(}i
nh~p
kinh
t~
, ,

quOc
te

8
1.4.1 Nhfrng ca
h()i
c6 duqc trong qua trinh h9i
nh~p
8
1.4.2
Nhfrng thach thuc
va
nghia
V\1
d6i
v6'i
Vi~t
Nam
trong qua trinh h9i
nh~p

IO
1.5
Quan
di~m,
yeu cfiu
dAi
v6i
k~
toan

va
djch
V\1
k~
toan
trong
h(}i
nh~p
kinh
t~

13
1
51
Q
d
.x
h"'
h"
~
k:
to'
a'
d' h
k:
to'n
13
. . . uan tern
Ql
n

~p
ve e an v
JC
V\1
e a

1.5.2. Yeu
cAu
d6i
v6'i
ke toan
va
djch
V\1
ke toan trong h9i
nh~p
kinh te qu6c te
14
1.6 Cac cam
k~t
C\1
th~
cua
Vi~t
Nam
trong
qua
trinh
h()i
nh~p

trong
linh vvc
1.7
1.8
1.9
, ,
kC
toan va djch
Vt}
kC
toan
16
1.6.1. Cac cam k€t
vS
k€
toan
va
dich
V\1
k€ toan trong ASEAN
16
1.
6.2. Cac cam k€t
vS
dich
V\1
k€ toan trong
Hi~p
dinh
Thuang

m~i
Vi~t
-
My

16
1.6.3. Cam k€t linh
\f\IC
dich
V\1
k€ toan, ki€m toan
va
qwin ly chung tir trong
WTO
17
Lo
trinh
mO'
cfra hoi
nhap
cua
k~
toan Viet Nam 20
. . . .
LQ'i
ich cua khach himg khi sfr
d1,lng
djch
V\1
k~

toan
22
Kinh
nghi~m
ho~t
d()ng djch
V\1
k~
toan cua m()t
sA
quAe
gia
trong
khu
V\fC
,
va
the
gi&i
25
1.9.1 Kinh nghiem
ho~t
d('>ng
djch
V\1
k€ toan cua Singapore 25
1.9.2 Kinh
nghi~m
ho~t
d('>ng

dich
V\1
k€ toan cua Trung Qu6c 36
1.9.3
Bai
hQc
kinh
nghi~m
rut ra cho
ho~t
d('>ng
dich
V\1
k€
toan cua
Vi~t
Nam.
41
KCt
lu'n
Ch
a<rng
1 44
ChrrO'ng 2
Thvc
tqmg
k~
toan
va
djch

V\1
k~
toan
Vi~t
Nam nhiim
thvc
hi~n
cac, cam
k~t
, , ? ,
quoc te va gia
nh~p
To
chrrc
thrrO'ng
m~i
the
gi6i .45
2.1
Thvc
tr~ng
djch
V\1
k~
toan cua
Vi~t
Nam
hi~n
nay 46
2.1.1 Cac quy dinh phap ly

hi~n
hanh
vS
ho~t
d('>ng
dich
V\1
k€
to an 46
2.1.2 Thvc
tr~ng
dich
V\1
k€ toan cua
Vi~t
Nam
hi~n
nay 47
2.1.2.1
VS
s6 luqng
CaC
cong ty dich
V\1
k€ toan .49
2.1.2.2
Thvc
tr~ng
qul!m
ly

ho~t
d('>ng
djch
V\1
k€ toan 50
2.1.2.3
Thvc
tr~ng
ho~t
d('>ng
cac cong ty
va
ca nhan hanh nghS
k€
toan
51
2.1.2.4
Thvc
tr~ng
vS
h6
SO'
qwin ly trong cong
ty
dich
V\1
k€ toan
53
2 .1.2. 5
Thvc

tr~ng
vS
d('>i
ngii chuyen gia k€ to an
va
ki€m to an 55
2.1.3.
Thvc
tr~ng
ki€m soat chftt luqng dich
V\1
57
2.2 Thrrc
trang
dao tao .,58
. . .
2.3 Thrrc
trang
boat
dong cua Hoi
ngh@
nghiep
66
. . . . . .
2.4 Nhfrng
han
ch~
trong
dich
vu

k~
tmin
hi
en
nay
68
. . . .
2.5 Nguyen nh8n ella
nhfrng
tht}'c
tr\)ng 72
2.6 Danh gia
v@
boat
dOng
dich
vu
k@
toan 73
. . . .
K~t
lu~n
chuang
2 77
CHUONG3
Nhfrng
ki~n
nghj
va
ghH

phap
nhAm
hoan
thi~n
ho\lt
d{)ng
djch Vl}.
k~
toan
trong
, , , ,
tien trinh
hQi
nh~p
kinh
te
quOc
te

78
,
3.1 Kien nghj 78
3 .1.1 D6i
v6'i
nha nu6'c 78
3 .1.2
D6i
v6'i
H9i
k~

to an - kiSm toan 79
3 .1.3
D6i
v6'i
cac
ca
sa
dao
t~o,
b6i du5ng
k~
toan vi en ( cac
truang
d~i
hQc,
cac
hQc
vjen, t6 cht'rc
ngh~
nghi~p)
80
3 .1.4 D6i v6'i cac t6 cht'rc,
ca
nhan cung cdp djch
V\1
k~
toan 80
3.2
cac
gi3.i

ph a p 82
3 .2.1 Nh6m giai phap chung 82
3.2.2
Cac giai phap
c\1
thS
83
3 .2.2.1 Gifti phap
v~
khuon kh6 phap
ly

83
3.2.2.2 Giai phap nang cao
chAt
luqng djch
V\1
k~
toan
va
tang
cuang
cong tac
quan ly hanh
ngh~
k~
toan 85
3.2.2.3
Giai phap xay dvng h6
sa

quan
ly
trong cong ty djch
V\1
k~
toan 89
3.2.2.4
Cac giai phap lien quan
t6'i
xay dvng d9i ngu nhan vien trong cac cong
ty
djch
V\1
k~
to an 94
3.2.2.5 Cac giai phap cho m9t s61Inh vvc lien quan khac 96
K~t
lu~n
chuang
3 98
K~t
lu~n
chung
Tai
li~u
tham khao
B(>
GIAO
DVC v A DAO T
~0

TRUONG
DAI
HOC
KINH
TE
TP.HCM
. .
THONG TIN KET QUA NGHIEN cUu
(D~
tai,
dg
an)
Tend~
tai:
KE TOAN v A DJCH
VT)
KE TOAN
TRONG TIEN TRINH
HQI
NH~P
KINH TE QUOC
TE
Chu
nhi~m:
ThO'i
gian
thgc
hi~n:
CO'
quan

chu
tri:
PGS.TS
Mai
Thi
Hoang
Minh
Tir
thang
01
nam
2008
d~n
thang
07
nam
2010
TrU"O'ng
D~i
hQc
Kinh
T~
TP.HCM
KET
QUA
D~T
DUQC
1.
Cac
san

phim
cua
d~
tai
Bao cao Phan tich g6m :
-
Bao cao t6ng hqp
dS
Uti:
"K~
toan va dich
V\1
k~
toan trong
ti~n
trinh
h{>i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~".
-
12
Bai bao dang tai tren
tl;lp
chi
k~
toan
Vi~t

Nam,
TC;lp
chi
Ki~m
toan
Vi~t
Nam,
TC;lp
chi phat
tri~n
kinh
t~,
Ky
y~u
H{>i
thao Anh
huang
cua
vi~c
gia
nh~p
t6 chuc thuang
m(;li
th~
gi6'i (WTO) d6i
v6'i
nSn kinh
t~
Vi~t
Nam

do
B{>
Giao dvc va Dao
t(;lo,
Truang
DC;li
h9c Kinh
t~
TP .H6 Chi Minh va cac
truang
DC;li
h9c trong llnh vvc kinh
t~.
Nha
xufit ban T6ng hgp TP.H6 Chi
Minh,
H{>i
thao khoa h9c
do
B{>
Giao dvc dao
t(;lo
va Kh6i cac truang
DC;li
h9c kinh
t~
vS:
"Phvc h6i, thuc
dfry
tang tru&ng kinh

t~
va
ki~m
soat
l(;lm
phat
t(;li
Vi~t
Nam sau suy giam kinh
t~".
- M()t s6
d€
xufrt
va giai phap cho
k~
toan va dich vv
k~
toan trong
ti~n
trinh
h()i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~.
2.
v~
bi
quy~t

cong
ngh~
va cong
ngh~
san
xuit
3. U ng dvng trong san
xuit
va
hi~u
qua kinh
t~
D€ tai nghien cuu
v€
dich vv
k~
toan cua
Vi~t
Nam, qua d6 se danh gia duqc Thvc
tqmg
k~
toan va dich
V\1
k~
toan
Vi~t
Nam
nh~m
thl)'c
hi~n

cac, cam
k~t
qu6c
t~
va
gia
nh~p
t6 chuc thuong
m1;1.i
th~
gi6i
Ben
c1;1.nh
d6
d€
tai con dua ra cac
ki~n
nghi,
giai phap
nh~m
hoan
thi~n
ho1;1.t
d()ng
dich vv
k~
toan trong
ti~n
trinh h9i
nh~p

kinh
t~
qu6c
t~.
D€ tai se la n€n tang ly
thuy~t
tham khao chung cho nhung
ai
c6 nhu
d.u
nghien
cuu
v€
ho1;1.t
d()ng
dich vv
k~
toan. D6ng thai day cling la tai
li~u
quy bau dong g6p
cho
cac nha quan ly
k~
toan, cac nha nghien
CUu
va cac doanh
nghi~p
dich
V\1
k~

toan va ca nguai tieu dung dich
V\1
kS
toan.
4. Tinh hinh
sfr
dvng kinh phi :
Chu
nhi~m
d€
tai da chi 50.000.000 d6ng (tinh luon chi phi cho
H()i
d6ng
nghi~m
thu chinh thuc va chi phi qmin
ly
khoa
hQc)
d6
thn nghien cuu
d€
tai nay.
Xac djnh cua
CO'
quan chu tri
(ky, dong
diu)
TP.HCM, ngay 18 thang 07 nam 2010
Chu
nhi~m

d~
tai
PGS. TS Mai Thj Hoang Minh
B<)
GIAO DVC VA DAO
T~O
TRUONG
D~I
HQC KINH TE TP.HCM
NHirNG DlEM
MOl
CUA DE
TAl
Tend~
titi:
KE TOAN v A DICH
vu KE
TOAN
. .
TRONG TIEN TRiNH HQI
NH~P
KINH TE QUOC
TE
Chu
nhi~m:
ThOi
gian
thl}'c
hi~n:
CO'

quan chu tri:
PGS. TS Mai
Thi Hoang Minh
Tir thang
01
nam 2008
d~n
thang 07 nam 2010
Trm'rng
D~i
hQc
Kinh
T~
TP.HCM
1.
De
Uti
nghien
c(ru
va trinh bay
m(>t
each c6
h~
th6ng nhfrng
vftn
de ca
bfm
ve
h(>i
nh~p

kinh
t~
qu6c
t~
trong llnh vvc
k~
toan djch Vl,t
k~
toan g6m:
- Qua
trinh
h(>i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~
cua
Vi~t
Nam;
- Cac nguyen
t~c
ca
bfm
cua
h~
th6ng thuang
m~i
da phuang va khu vvc;
- Nhfrng yeu

cftu
ca
bfm
ve
h(>i
nh~p
trong llnh
V\fC
thuang
m~i
djch
V\1,
dftu
tu;
- Ca
h(>i,
thach thuc d6i v6i
Vi~t
Nam;
- Quan
di~m
yeu
cftu
d6i v6i
ho~t
d(>ng
djch V\l
k~
toan;
- Cac

cam
k~t
cv
th~
cua
Vi~t
Nam,
19
tinh
m&
cua
h(>i
nh~p
cua
Vi~t
Nam trong
ti~n
trinh
h(>i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~.
- Nhfrng lqi ich cua khach hang khi
Slr
dvng djch
V\l
k~
toan.

Cac de tai tru6'c day
chua c6 de tai nao thvc
hi~n
dfty
du nhfrng
vftn
de tren.
2.
De tai cling nghien cuu va tim
hi~u
ve mo hinh
ho~t
d(>ng
djch V\l
k~
toan cua
m(>t
s6 qu6c gia
d~
tlr d6 rut ra bai
hQC
kinh
nghi~m
cho
ho~t
d(>ng
djch
V\}
k~
toan

CUa
Vi~tNam.
3.
De tai da
ti~n
hanh nghien cuu xay dvng
Bfmg
cau hoi va
ti~n
hanh khao sat
nh~m
xac djnh tinh hinh
ho~t
d(>ng
djch V\l
k~
toan cua cac cong ty djch
V\l
k~
toan. Cac
khao sat tru6'c day
chi
m6'i
dung
l~i
a cac phat
bi~u,
nh~n
djnh a
d~ng

cac bai bao.
4.
D~
Uti
danh gia thvc tqmg cua
ho~t
d()ng dich
vt)
k€
toan tren ca
sa
dua ra nhung
nguyen nhan chu quan
va
khach quan
d~
gilii thich nhung
h~n
ch€ cua
ho~t
d()ng
dich
V1)
k€ to an, nhung y€u kern cua
vi~c
quan
ly
ho~t
d()ng nay.
Tu

d6 xac dinh
duqc
sv
cfin
thi€t
va
nhu
cfiu
v~
dich
V\1
k€ toan 6
Vi~t
Nam
hi~n
nay.
5.
D~
tai cling dua ra cac giai phap nang cao chftt luqng dich
V\1
k€
toan
va
tang
cubng cong tac quan ly hanh
ngh~
k€ toan cling
nhu
xay dvng h6
sa

quan
ly
trong
cong ty dich
V1)
k€ toan, xay d\fng
dQi
ngli nhan vien trong cac cong ty dich
V1)
k€
toan
tftt
ca
nh~m
huang
t6i
m()t
dich
V\1
k€
toan chuyen
nghi~p
phil hqp v6i yeu
cfiu
h()i
nh~p
kinh t€ qu6c
t€.
6.
v~

Thvc
ti€n,
d~
tai c6 gia tri tham khao va
ung
dl)ng trong
ho~t
d()ng dich
V1)
k€
toan cong tac quan ly
ho~t
d()ng nay 6
Vi~t
Nam.
Xac djnh ciia
cO'
quan
chii
trl
(ky, dong
d~u)
TP.HCM, ngay 18 thang 07 nam 2010
Chii
nhi~m
d~
tai
PGS.
TS
Mai

Thj
Hoang
Minh
LOICAMON
f)~u
tien, xin gui lai chan
th~mh
cam an
dSn
Ban Chu
nhi~m
cua Khoa
KS
tm1n
- KiSm tmin thu()c Truong
f)~i
h<;>c
Kinh
TS
Thanh ph6 H6 Chi Minh da d9ng
vien nhom
nghien cful chung toi trong su6t thai gian qua trinh thvc
hi~n
va hoan
thanh
ds
tai nay.
f)S
thvc
hi~n

duqc
dS
tai nghien
CUu
nay' chung toi da
nh~n
duqc
S\}'
ung h9
va
giup
da
tu
nhisu
dan
vi
va
ca nhan.
Chung
tOi
xin tran
tr<;>ng
cam an
BQ
Giao d\lc
va
dao
t~o
; Phong Quan ly khoa
h<;>c

va
hqp tac qu6c
tS
thu()c Truong
B~i
h<;>c
Kinh
TS
Thanh ph6 H6 Chi Minh
da
ch~p
nh~n
va
cung
c~p
kinh phi cho chung toi thvc
hi~n
ds tai nay.
Chung toi cling
xin tran
tr<;>ng
cam an Ban lanh
d~o
cua nhiSu
dan
vi, b9, ban,
nganh co
tr\}
sa
ho~t

d9ng a thanh ph6 va
t~i
m<?t
s6 tinh da
t~o
disu
ki~n
va
h6
trq cho chung toi
r~t
nhisu trong qua trinh khao sat va thu
th~p
s6
li~u.
Chung toi cling khong quen gui lai cam
an
chan thanh
dSn
nhling tac gia cua
cac cong
trinh nghien
CUu
rna
dS
tai nay da tham khao vi da giup cho chung toi
cling
nhu nhling nguai nghien cful sau
thu~n
lqi

han
r~t
nhiSu trong qua trinh
tim
hiSu va nghien
CUu
cua minh.
Cu6i cling xin chan thanh cam an Quy
th~y
co trong cac H9i d6ng
nghi~m
thu
da co nhung y kien dong gop quy bau ds chung toi hoan thanh t6t
dS
tai cua
minh.
TPHCM, thang 07 nam 2010
T~p
th~
tac ghi
A SEAN
ACPA
BCTC
CMKT
CPA
DN
DNNN
DNNVV
EU
GATS

HCSN
lAS
IFAC
IFRS
ICPAS
IPS
AS
ISA
KBNN
KTV
MFN
NS
NT
TNHH
TQ
VAA
VAS
VN
VSA
WTO
DANH MUC
cAc
CHUVIET
TAT
•
Hi~p
h()i
cac qu6c gia Dong Nam A
K€
toan vien cong chung ASEAN

Bao cao tai chinh
Chufin mvc
k€
toan
K€ toan vien cong chung
Doanh
nghi~p
Doanh
nghi~p
nha
nu6c
Doanh
nghi~p
nho va
vua
Kh6i
c()ng
d6ng chung Chau
Au
Hi~p
dinh chung
v~
thuong
m~i
va
dich
V\1
Hanh chinh
sv
nghi~p

Chufin mvc
k€
toan qu6c
t€
Lien doan
k€
toan qu6c
t€
Chufin mvc
v~
l~p
bao cao tai chinh qu6c t€
H()i
K€ toan vien cong chung Singapore
Chufin mvc
k€
toan cong qu6c
t€
Chufin mvc kiSm toan qu6c
t€
Kho
b~c
nha nu6c
KiSm toan vien
Quy ch€ t6i
hu~
qu6c
Ngan sach
Dai
ng()

qu6c gia hay Quy ch€ d6i
xu
qu6c gia
Trach
nghi~m
hfiu
h~n
Trung Qu6c
H()i
k€
toan
va
kiSm toan
Vi~t
Nam
Chufin mvc
k€
toan
Vi~t
Nam
Vi~t
Nam
Chufin mvc kiSm toan
Vi~t
Nam
T
6 chuc thuong
m~i
th€ gi6i
1.

Ly do
chQn
d~
tai
Lich
su
ngfmh dich vv
k€
to{m
cua
Vi~t
Nam ra
deri
til
nam
1991
v6i sv
xuAt
hi~n
cua ngay cang
nhit3u
cac cong ty
ki~m
toan
d()c
l~p.
Nhung thvc
chAt,
trong su6t
hon

15
nam hinh thfmh va phat
tri~n
d6,
mQi
ho~t
d()ng dich vv chu y€u cua nganh
dt3u
t~p
trung vao djch
V\1
ki~m
toan, soat xet bao cao tai chinh theo
CaC
chuftn
IDVC
ki~m
toan, dich
V\1
k€
toan chi€m ty
trQng
h€t sue khiem t6n v€ doanh thu, chu y€u la dich
V\1
tu
vAn
thi€t
l~p
h~
th6ng

k€
toan,
tu
vAn
v€ tai chinh va thu€,
dfw
t~o
c~p
nh~t
ki€n
thuc va
nghi~p
V\1
chuyen mon.
Cho d€n khi Qu6c
h()i
ban hanh
Lu~t
K€
toan thang 06 nam 2003, Chinh phu
ban hanh Nghi dinh 129/2004/ND-CP quy dinh chi ti€t thi hanh
lu~t
v6i cac qui dinh
v€ "hanh ngh€
k€
to an",
ho~t
d()ng
dich vv
k€

to an m6i chinh thuc duqc xem la
ho~t
d()ng hanh ngh€
d()c
l~p.
Nhung cling
ph:!ti
t6i khi
B()
Tai chinh
tb
chuc ky thi qu6c
gia
cAp
chung chi hanh ngh€
k€
toan
l~n
d~u
tien vao nam 2005,
vatu
d6
lien tvc
tb
chfrc vao
CaC
nam ti€p theo, cac doanh
nghi~p
dich
V\1

k€
toan
b~t
d~u
dUQ'C
thanh
l~p
ho~t
d()ng
theo
Lu~t
Doanh
nghi~p
2005,
Lu~t
K€
toan nam 2003 va thvc
hi~n
dang
ky hanh ngh€
k€
toan theo Thong tu s6 72/2007/TT-BTC.
K~
tu
d6,
ho~t
d()ng
dich vv
k€
toan da

b~t
d~u
qua trinh tbn
t~i
va phat
tri~n
d()c
l~p
do khong con phai "nup
b6ng" va
d()c
quyt3n
b6'i
cac doanh
nghi~p
ki~m
to an nhu tru6c day.
Trong xu hu6ng phat
tri~n
nt3n
kinh
t€
thi truerng
hi~n
nay, cac dich vv
k€
toan
ngay cang duqc
nh~c
d€n

nhit3u
han
b6'i
n6 mang
l~i
lqi ich khong chi cho cac doanh
nghi~p
rna
concho
cac nha
d~u
tu, cac
CO'
quan
qu:!m
ly
nha nu6c
va
cho ca nen kinh
t€.
Tuy nhien, do
nhit3u
y€u t6 khach quan va chu quan, cac doanh
nghi~p
dich vv
k€
toan
thu~n
tuy
hi~n

nay
CO
qua it
v€
s6 luqng, mong ve nhan
SV,
thi€u nhan
SV
Cao
cAp,
y€u ve
h~
th6ng
h~
t~ng
ky
thu~t
va
CO'
ch€ quan ly
chAt
luqng dich
V\1
chua
ch~t
che, chua n6i d€n cac cong tac
tb
chuc
b()
may, quan tri

ho~t
d()ng.
Do
v~y,
ho~t
d()ng
cung
cAp
dich vv
k€
toan tren thi truerng
hi~n
nay da s6
vftn
do cac cong ty
ki~m
toan
thvc
hi~n
va
m()t
lvc luqng dong dao nhfrng
ngueri
lam ngh€
k€
toan thvc
hi~n
cac
dich
V\1

du6i
tU
each ca nhan
ffi~C
du chua du dieu
ki~n
dang ky hanh ngh€.
Ben
c~nh
d6, xet
m()t
g6c
d()
khac,v6i
tu
each la
m()t
nganh,
m()t
llnh vvc
thuang
m~i
dich vv duqc quan tam va
h()i
nh~p
kha toan
di~n.
Thuong
m~i
dich

V\1
n6i chung, thuang
m~i
dich vv
k€
toan n6i rieng da
tr6'
thanh nganh kinh
t€
quan
trQng
va chi€m ty
trQng
dang
k~
trong thuang
m~i
cua tung qu6c gia va toan
c~u.
Tv
do h6a
thuang
m~i
dich
V\1,
tv
do hoa dich vv
k€
toan da
tr6'

thanh m6i quan tam cua nhieu
qu6c gia,
nh~t
la cac nu6c phat
tri~n.
Mvc tieu cua
tv
do hoa thuong
m~i
dich vv va
dich vv
k~
toan la cac qu6c gia
lo~i
bo nhung
h~n
ch~,
nhung rao can d6i v6i
ho~t
d()ng
cua phap nhan va
th~
nhan nu6c ngoai tren lanh th6 nu6c minh va danh cho
nhau quy
ch~
d6i
xu
qu6c gia. Nghia la khong
c6
sv phan

bi~t
d6i
xu
trong thmmg
m~i
hang hoa va dich vv. Theo d6, m6i thanh vien phai danh cho dich vv cua
mQi
thanh vien khac
sv
d6i
xu
uu
dai tuong
tv
nhu
uu
dai danh cho dich vv cua
mQi
thanh
vien khac. Khong
c6 qu6c gia nao duqc huang cac lqi
th~
thuong
m~i
d~c
bi~t
hon so
v6i qu6c gia khac. Cac thanh vien duqc d6i
xu
cong

b~ng
va
d~u
duqc
quy~n
huang
lqi
tU
cac
CUQC
dam phan
V~
thu~
quan,
V~
hang rao phi
thu~
quan
Va
rna
CUa
thj
truang dich
V\1.
Quy
ch~
d6i
xu
qu6c gia con quy dinh
m()t

san
phAm
ho~c
dich
V\l
khi
duqc
nh~p
khAu
vao thi trucmg
m()t
qu6c gia phai duqc d6i
xu
uu
dai
nhu san
phAm,
dich vv trong nu6c.
N()i
dung cua tv do hoa thuong
m~i
dich
V\1,
trong d6 c6
k~
toan
va dich vv
k~
toan duqc
th~

hi~n
qua 4 hinh thuc: cung
c~p
dich vv qua bien gi6i, tieu
dung dich vv
a nu6c ngoai,
hi~n
di~n
thuong
m~i,
hi~n
di~n
th~
nhan. Trong 4 hinh
thuc cung
C~p
djch
V\l
nay, djch
V\l
llnh
VVC
k~
toan va djch
V\l
k~
toan, hinh thtrc
cung
c~p
dich vv thong qua sv

hi~n
di~n
thuong
m~i
va
hi~n
di~n
th~
nhan duqc
nhi~u
nu6c thanh vi en quan tam va cling la hinh thuc
ho~t
d()ng
c6
hi~u
qua va
d~
duqc
ch~p
nh~n.
K~
toan va dich vv
k~
toan
Vi~t
Nam cling dang
di
tren con
ducmg
d6 con

ducmg rna cua va
h()i
nh~p.
Nh~n
thuc duqc
tAm
quan
trQng
d6,
d~
tai:
"Ki
totin
va
djch V(l
ki
totin
Vi?t
Nam trong tiin trinh hpi nhl)p kinh
ti
quae
ti"
rna nh6m
nghien
cuu chung toi Iva
chQn
nghien cuu g6p
phftn
dong g6p va giai
quy~t

nhung
v~n
d~
d~t d~t
ra neu tren.
2.
M\JC
tieu
va
ph~m
vi nghien
CtfU
M(lc
tieu: Danh gia nhung tac
d()ng
cua cam
k~t
qu6c
t~
v~
ho~t
d()ng
dich vv
k~
toan d6i v6i
Vi~t
Nam.
D~
tu
d6 dua ra cac

ki~n
nghi va giai phap
nh~m
hoan
thi~n
h~
th6ng phap
lu~t
v~
k~
toan va dich vv
k~
toan
ti~p
v6i cac tieu
chuAn
qu6c
t~
tung
bu6c thvc
hi~n
cac cam
k~t
h()i
nh~p
theo cac
di~u
u6c qu6c
t~
rna

Vi~t
Nam da ky
kY
k~t
hoac gia
nh~p.
Ph{lm vi:
D~
tai nay chi
t~p
trung nghien cuu nhung
v~n
d~
co
bfm
v~
h()i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~
trong llnh vvc dich
V\l
k~
toan cua
Vi~t
Nam.
K~t
hQ'P

v6i khao sat
thvc
tr~ng
ho~t
d()ng
va dich
V\l
k~
toan cua
Vi~t
Nam qua cac thai ky
d~
tu
d6 dua ra
nhung
ki~n
nghi va giai phap hoan
thi~n
nh~m
ti~p
c~n
v6i cac tieu
chuAn
qu6c
t~
tung bu6c thvc
hi~n
cac cam
k~t
h()i

nh~p
trong
k~
toan va dich vv
k~
toan theo cac
di~u
u6c qu6c
t~
rna
Vi~t
Nam da
ky
k~t
ho~c
da gia
nh~p.
3.
N()i
dung nghien
crru
De tai thvc
hi~n
tren co
sa
nghien c(ru
k€
tmin va dich
V\1
k€

toan cua
Vi~t
Nam
trong
ti€n trinh
h()i
nh~p
kinh
t€
qu6c t€ g6m cac
vfrn
de
C\1
th€ sau day:
H~
th6ng nhung
vfrn
de
co
bfm
ve h9i
nh~p
kinh t€ trong linh
V\fC
k€
toan va
dich
V\1
k€
toan nhu: qua trinh

h()i
nh~p
kinh
t€
qu6c
t€
cua
Vi~t
Nam, cac nguyen
t~c
CO
bfm
cua
h~
th6ng thuong
m~;ti
da phuong
va
khu
V\fC,
nhung yeu
cfiu
ve
h()i
nh~p
trong linh
V\fC
thuong
m~;ti
dich

V\1
va
dfiu
tu,
co
h()i
thach thuc d6i v6i
Vi~t
Nam trong
h9i
nh~p
kinh
t€
qu6c t€, quan di€m, yeu
cfiu
d6i v6i
k€
toan va dich
V\1
k€
toan trong
h9i
nh~p
kinh
t€.
Khao sat thvc
tr~;tng
ho~;tt
d()ng dich
V\1

k€
toan
nh&m
thvc
hi~n
cac cam k€t
qu6c t€
khi da la thanh vien cua T6 chuc thuong
m~;ti
th€ gi6i. Tren
co
sa
d6 danh gia
nhung k€t qua
d~;tt
duqc va nhung kh6 khan t6n
t~;ti
ve
ho~;tt
d()ng
dich
V\1
k€
toan
Vi~t
Nam.
Danh gia tac
d()ng
d6i v6i
ho~;tt

d()ng dich
V\1
k€
toan cua
Vi~t
Nam
trong cam
k€t qu6c
t€
va
nhung ki€n nghi giai phap, bao g6m cac giai phap chung
va
giai phap
C\1
th€.
4.
PhrrO'ng
phap nghien
crru
De tai duqc thvc
hi~n
dva tren phuong phap
lu~n
duy
v~t
bi~n
chung
va
duy
v~t

lich
su
d6ng thai c6 k€t hqp cac phuong phap th6ng ke, phan tich tbng hqp, quy
n~;tp.
Su
d\lng cac tai
li~u
va s6
li~u
thu
cfrp
duqc dang tai tren Internet.
d€
giai quy€t
nhung
v&n
de duqc
d~t
ra trong de tai.
5.
K~t
cftu
cua
d~
tai
De tai nghien cuu dai 100 trang, ngoai phfin
mer
dfiu,
k€t
lu~n

va
ph\1
1\lC
n()i
dung chinh cua de tai th€
hi~n
a 3 chuong:
ChrrO'ng
1:
Nhung
vfrn
de
co
ban ve
h()i
nh~p
kinh
t€
trong linh
V\fC
k€
toan
va
dich
V\1
k€
toan.
ChrrO'ng
2:
Thvc

tr~;tng
ho~;tt
d()ng dich
V\1
k€
toan cua
Vi~t
Nam
nhim
thvc
hi~n
cac cam k€t qu6c t€ va gia
nh~p
t6 chuc thuong
m~;ti
th€ gi6i.
ChU'O'ng
3:
Nhung ki€n nghi
va
giai phap
nh&m
hoan
thi~n
ho~;tt
d()ng dich
V\1
k€
toan trong ti€n trinh h9i
nh~p

kinh t€ qu6c t€.
ChU"ong 1
NHUNG
vAN
DE
co
BAN VE H<)I
NH~P
KINH
TE
QUOC TE
TRONG
LiNH
VUC KE TOAN VA DICH VU
KE
TOAN
. . .
1.1
Qua
trinh
h(}i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~
cua
Vi~t
Nam
Qua

hon
20 nam dbi m6'i (1986-2010),
Vi~t
Nam
da
d~t
duqc
nhung thfmh
1\Ju
quan trQng tren con duong
h(>i
nh~p
vao n€n kinh
t~
th~
gi6'i
va
khu vvc.
Vi
quan
hf
song
phlfung
D~n
nay,
Vi~t
Nam
da c6 quan
h~
ngo~i

giao
v6'i
167 nu6'c
va
c6 quan
h~
thuang
m~i
v6'i khofmg 224 nu6'c
va
vting lanh thb, da ky 87
hi~p
dinh thuong
m~i
song
phuang
(ca ky m6'i
va
ky
l~i).
Vi~t
Nam
cling da
kY
han
350
Hi~p
dinh hqp tac
phat
tri~n

v6'i cac nha tai trq, 48
Hi~p
dinh
khuy~n
khich
va
bao
h(>
d~u
tu, 42
hi~p
dinh tranh danh
thu~
hai
l~n
va
3 7
Hi~p
dinh hqp tac v€ van
h6a
song
phuang
v6i
cac
nu6'c
va
tb
chuc qu6c
t~.
Ngay 13/07/2000,

Hi~p
dinh
thuang
m~i
Vi~t
Nam-
Hoa
Ky (BTA) duqc
kY
k~t
va
Hi~p
dinh nay chinh thuc c6
hi~u
lvc tir 10/12/2001.
Trong quan
h~
kinh
t~
song phuang,
vi~c
giai
quy~t
t6t quan
h~
v6'i Trung
Qu6c,
Nh~t
Ban, My,
C(>ng

dbng chau
Au
(EU),

c6 y ngh1a quan trQng nhfit.
vi quan
hf
tla phlfO'ng
Vi~t
Nam
da
tr&
thanh thanh vien cua cac
tb
chuc tai chinh qu6c
t~
va
khu
V\fC
nhu:
Ngan
hang
th~
gi6'i (WB), Quy ti€n
t~
qu6c
t~
(IMF), Ngan hang phat
tri~n
chau

A (ADB),

Ngay 25/7/1995,
Vi~t
Nam
da
tr&
thanh thanh vien chinh thuc cua
tb
chuc
A SEAN, tir ngay 0 1 thang 0 1 nam 1996
b~t
d~u
thvc
hi~n
ngh1a
V\1
cua
m(>t
thanh vi en
ASEAN tham gia khu
vvc
thuang
m~i
tv
do ASEAN (AFTA) v6'i cam
k~t
thvc
hi~n
Chuang

trinh
uu
dai
thu~
quan c6
hi~u
lvc chung (CEPT)
nh~m
c~t
giam
thu~
quan
va
lo~i
bo cac hang nlo phi
thu~
quan
d~
tang cub'ng buon ban
n(>i
kh6i
va
thu hut
d~u
tu
tir ben ngoai.
[1]
Thang 3 nam 1996,
Vi~t
Nam da tham gia Di€n

dfm
hQ'p
tac A-Au (ASEM) v6i
tu each
thfmh
vien sang
l~p.
Thang
11
nam 1998,
Vi~t
Nam duqc
k&t
n~p
vao Di€n
dan hqp tac
kinh
t&
chau A - Thai Binh Duang (APEC) g6m
21
n~n
kinh
t&
thu<)c
vung long chao chau
A-
Thai Binh Duang.
Ngay 04 thang 01nam 1995
Vi~t
Nam da chinh thuc

n<)p
dan xin gia
nh~p
T6
chuc
thuang
m~i
th&
gi6i (WTO) va da duqc
U~i
h9i d6ng
ti&p
nh~n.
Ngay
31
thang
01
nam 1995: Ban xem xet cong tac gia
nh~p
(WP) cua VN
duqc thanh
l~p
v6i chu tich la ong Eirik Glenne,
d~i
su
Na
Uy
t~i
WTO.
Ngay

24
thang
08
nam1995: VN
n<)p
bi vong
Ivc
v~
ch&
d9
ngo~i
thuang VN
va
gt'ri
t6i Ban thu
Icy
WTO
d~
luan
chuy~n
d&n
cac thanh vien cua ban cong tac.
Nam
1998-1999: Cac phien hoi va tra lai v6i ban xem xet cong tac xet
duy~t.
Uftu
nam 2002: VN
gt'ri
ban chao ban
dftu

v~
thu&
quan
va
dich
V\1
t6i WTO va
b~t
dftu
ti&n
hanh dam phan song phuang v6i m9t s6 thanh vien tren ca
sa
ban chao
ban
dftu
V~
thu&
quan
Va
djch
V\}.
Ngay
09
thang
10
nam 2004: VN va EU
d~t
th6a
thu~n
v~

vi~c
VN gia
nh~p
WTO.
Ngay
09
thang
06
nam 2005: VN va
Nh~t
Ban
d~t
duqc thoa
thu~n
CO'
ban
v~
vfin
d~
rna
duang cho VN s6m gia
nh~p
WTO.
Ngay
12
thang 6 nam 2005: VN
ct'r
m9t phai doan dam phan hung
h~u
sang

Washington tru6c
th~m
chuy&n
tham My chinh thuc cua Thu tu6ng Phan Van Khai
v6i
quy&t
tam
di
d&n
k&t
thuc dam phan song phuang.
Ngay
18
thang 7 nam 2005: VN va Trung Qubc
d~t
thoa
thu~n
v~
vi~c
rna
ct'ra
thi truang
d~
VN gia
nh~p
WTO.
Ngay
31
thang 5 nam 2006:
Ky

thoa
thu~n
k&t
thuc dam phan song phuang v6i
My
- nu6c cubi cling trong 28 dbi tac
c6
yeu
cftu
dam phan song phuang.
Ngay 26 thang
10
nam 2006: VN hoan
tfit
dam phan da phuang tbt
dt;p
v6i cac
nu6c.
[2]
Ngay
07 thang
11
nam 2006:
D~;ti
h()i
d6ng WTO
g6m
149
nu6c
da

ti~n
hanh
m()t phien
hQp
d~c
bi~t
d~
ti~n
hanh le
k~t
n~;tp
Vi~t
Nam
tra
thanh thanh vien
thu
150
cua t6 chuc
thuang
m~;ti
th~
gi6i.
C6
th~
n6i, tnii qua cac phien dam
phan
tir
thang 07 nam 1998
d~n
thang

11
nam
2006,
Vi~t
Nam
da to ro
quy~t
tam thuc dliy dam
phan
d~
s6m
duqc
gia
nh~p
WTO
nh&m
rna
r()ng thi trubng hang h6a, dich
V\1
cho cac doanh
nghi~p
Vi~t
Nam,
tranh hi
phan
bi~t
d6i xu, thu hut them v6n dllu tu,

Ben
c~;tnh

qua trinh dam phan
d~
duqc
gia
nh~p
gia
nh~p
WTO,
Vi~t
Nam
da
tich
eve
tham gia dam phan cac
hi~p
dinh
thuang
m~;ti
da
phuang
khac,
nhu
Hi~p
dinh
thuang
m~;ti
gifra cac
nu6c
ASEAN v6i cac d6i tac Trung Qu6c, Han Qu6c,
Nh~t

Bfm,
AnD(),

1.2
Cac
nguyen
t~c
CO'
ban
cua
h~
thBng
thU'O'ng
m~i
da
phU'O'ng
va
khu
Vl}'C
Cac nguyen
t~c
cua
GATT
(WTO) da
tra
thanh
ca
sa
n€n tang ap dvng chung
trong

CaC
t6 ch(rc kinh
t~
khu
V\fC
va
trong
n()i
dung cua cac
hi~p
dinh
thuang
m~;ti
song phuang.
1.2.1
ThU'O'ng
m~i
khong
c6
sl}'
phan
bi~t
dBi
xfr
(hang
h6a
va
dich
V\1)
Cac di€u khoan

ca
ban cua WTO
(k~
thira
cua
GATT)
tru6c
day da x6a bo
sv
phan
bi~t
d6i
xu
gifra cac
nu6c
thanh vien
va
gifra hang
nh~p
khliu
va
hang san
xuit
n()i dia.
Bi¢n phap ch6ng phiin bi¢t a6i
xu
thu nhdt la Di€u khoan T6i
hu~
quflc (MFN),
theo d6

m6i thanh vien phai danh cho san phlim
ho~c
dich
V\1
cua
m()t thanh vien khac
sv
dfli
xu
uu dai tuang
tv
nhu
uu dai danh cho san phlim
ho~c
dich
V\1
cua
mQi
thanh
vien khac. Khong
c6 qu6c gia nao
duqc
huang
cac lqi
th~
thuang
m~;ti
d~c
bi~t
han

so
v6i
cac qu6c gia khac. Cac thanh vien
duqc
d6i
xu
cong
b&ng
va
d€u
duqc
quy€n
huang
lqi
tir
cac
CUQC
dam phan giam
thu~
quan.
Bi¢n phap ch6ng phiin bi¢t a6i
xu
thu hai la quy
ch~
dfli
xu
quflc gia (NT).
Di€u khoan nay quy dinh
r&ng,
m<)t

dich
V\1
khi
duqc
nh~p
khfiu vao thi trub'ng cua
[3]
rn()t
qu6c gia phai duqc d6i
xu
uu
dai nhu dich
V\1
tuang
tv
dang
ho~t
d()ng
trong
nu&c.
Hai quy dinh ch6ng phan
bi~t
d6i xu neu tren khong chi duqc ap d\lng d6i
v&i
thuang
rn~i
hfmg
h6a rna con
dUQ'C
rna

r{)ng
ap
d\}ng
df>i
V6'i
thuang
rn~i
dich
V\},
nha
cung
c~p
dich
V\1
va
v~n
d~
ban
quy~n
tac gia.
Quy
ch~
MFN da duqc cac t6
chl:rc
kinh
t~
khu
vt,rc
nhu APEC, ASEAN ap
d\lng va cling da

tra
thanh
rn()t
n()i
dung trong
Hi~p
djnh thuang
rn~i
Vi~t
Narn-
Hoa
Ky
(BTA).
1.2.2 Tang
crrO'ng
mO'
cfra
thi
trrrO'ng,
t~o l~p
moi
trrrO'ng
thrrO'ng
m~i
An
djnh
edt
gidm himg rao
thui
quan:

M()t
trong cac
rn\}C
tieu
CO'
ban cua
h~
th6ng
thuang
rn~i
da phuang la thuc
dfry
thuang
rn~i
hang h6a va dich
V\1
phat trien,
t~o
di~u
ki~n
cho
vi~c
phan b6
rn()t
each c6
hi~u
qua cac ngubn tai nguyen (hay n6i each khac
la
t~o
di~u

ki~n
cho cac qu6c gia khai thac
rn()t
each t6i da lqi
th~
so sanh cua rninh).
WTO va cac t6
chl:rc
thuang
m~i
khu vvc da
thi~t
l~p
m()t
s6 nguyen
t~c
nh&m
giarn
d~n
hang rao
thu~
quan va phi
thu~
quan, lam cho moi trucmg thuang
m~i
ngay cang
tv
do
han (khong phai
tv

do hoan toan).
X6a b6 hang rao
phi
quan thui:
M()t
trong cac nguyen
t~c
cua WTO la
c~m
su
d\lng cac
hinh
thl:rc
h~n
ch~
thuang
m~i
phi quan
thu~
nhu
h~n
ng~ch
nh~p
khfru,
ph\1
thu, va cac
bi~n
phap hanh chinh
(gi~y
phep ). Cac hang rao phi quan

thu~
nay
d~n
phai duqc thay
th~
b&ng
thu~
quan (thuong duqc
gQi
la
thu~
h6a cac
bi~n
phap phi
thu~
quan).
Minh bqch h6a chinh sach: ben
c~nh
cac nguyen
t~c
v~
c~t
giarn
thu~
quan
va
x6a bo cac
bi~n
phap phi quan
thu~,

cac
nu&c
thanh vien phai dam bao
sv
6n dinh
(cong
khai va ro rang) cua chinh sach kinh
t~,
thuang
m~i
va
d~u
tu. Ngoai ra, cac
qu6c
gia phai dam bao tinh minh
bc;tch
trong
t~t
ca cac chinh sach kinh
t~
va thuang
m~i
de
vi~c
thvc thi khong bi bop meo,
t~o
thu~n
lqi cho cac nha
d~u
tu

trong va ngoai
nu&c
c6
k~
ho~ch
Iva
chQn
d~u
tu
va trao d6i thuang
m~i.
[4]
1.2.3 Nguyen
t~c
c~nh
tranh
cong
b~ng
Nguyen
t~c
nay
m()t
phfrn duqc
th~
hi~n
trong cac diSu khoan MFN
va
NT.
Ngoai ra, n6 con duqc
th~

hi~n
trong cac diSu khoan quy dinh
vS
vi~c
ch6ng pha gia,
d()c
quySn, trq d.p, bao
h()
ban quySn tac gia
va
quy dinh
vS
mua
s~m
Chinh phit. Cac
t6 chuc thuang
ffil;ti
khu
VVC
va
th~
gi6'i
coi
tn;mg
SV
cong
b&ng,
binh
ding
trong

Cl;tnh
tranh gifra cac nha cung
cftp
hang h6a va dich
V\1.
1.2.4
Khuy~n
khich
phat
tri~n
va
dii
each kinh
t~
Nguyen
t~c
nay xuftt phat
tir
m\}c
tieu thanh
l~p
cua WTO va
m()t
s6 t6 chuc
thuang
ffil;ti
khu vvc la
tl;tO
diSu
ki~n

cho cac qu6c gia dang phat triSn
va
kern phat
tri~n
duqc
huang
cac lqi ich cua
SV
tang truang thuang
ffil;ti
va
th~
gi6'i.
Tren
CO'
sa
nguyen
t~c
nay, cac t6 chuc thuang
ml;ti
khu vvc
va
th~
gi6'i
da dua ra
m()t
s6 cam k€t
nhuqng
b()
vS

lich trinh, muc
d()
h()i
nh~p
danh cho cac nu6'c dang phat
tri~n.
WTO
keu
gQi
cac nu6'c phat triSn
tl;to
diSu
ki~n
vS
ti~p
c~n
thi truang cho hang h6a va dich
V\1
tir
cac nu6'c dang phat triSn tren
CO'
sa
khong doi hoi cac nhuqng
b()
kinh
t~
tir
cac
,
quoc gia nay.

1.3 Nhfrng yeu cftu
v~
hQi
nh~p
trong
linh
vvc
thtr«ng
m~i,
djch
V\1
va
dftu trr
1.3.1
Tv
do
boa
thtrO'ng
m~i
(thtrO'ng
m~i
hang
boa
va
djch
V\1)
*
r,
do thuung
ffl{li

hang hoa
N()i
dung chu
y~u
cua
ti~n
trinh
tv
do h6a thuang
ml;ti
la x6a bo hoan toan cac
rao can
thu~
quan cling nhu phi quan
thu~,
tl;to
diSu
ki~n
cho thuang
ml;ti
hang h6a
va
thuang
ml;ti
dich
V\1
phat triSn.
M~c
du, c6 cling
m()t

m\}c
dich chung la
tv
do
h6a
thuang
ffil;ti
nhung lich trinh, tinh rang bu()c
va
muc
d()
cam
k~t
cua cac t6 chuc kinh
t~
khu
V\l'C
va
th€
gi6'i
nhiSu
di~m
khac nhau, tuy tinh chftt va
phl;tm
vi
hol;tt
d()ng.
D6i
v6'i
WTO,

m~c
du chu truang
tv
do h6a
m~u
dich nhung do
nh~n
thuc
duqc
c6
sv
khac
bi~t
vS
trinh
d()
kinh
t~
giua cac nu6'c nen WTO
v~n
cong
nh~n
sv
cfrn
thi~t
cua bao h9
m~u
dich trong thai gian
dfru.
Tuy nhien,

dS
dam bao tinh minh
bl;tch
va
cong khai, WTO chi cho phep bao
h()
thong quan
thu~
quan, khong cho phep
[5]
bao
h()
b~ng
cac hang rao phi quan
thu~
va cac
bi~n
phap hanh chinh khac.
Df>i
v6'i
vi~c
sir
d1,mg
thu~
quan, WTO de ra nguyen
t~c
khi cac
quf>c
gia dua ra cam
k~t

ve
thu~
nh~p
khdu dbi
v6'i
m()t
m~t
hang thi d6 la muc cam
k~t
tr~n
(hay muc cam
k~t
tbi
da). Qubc gia nay chi duqc quyen
ap
dvng
thu~
su~t
th~p
han
ho~c
b~ng
muc cam
k~t
tr~n
va dam phan thuang
m~i
trong tuang lai se duqc
ti~n
hanh

v6'i
djnh huang chi c6
giam chu khong tang. WTO khong
b~t
bu()c
cac nu6'c tham gia phai cam
k~t
rang
bu()c
dbi
v6'i
m()t
s6
m~t
hang lien quan
d~n
sue khoe con nguai, bao
v~
ngu6n tai
nguyen thien nhien Khi gia
nh~p
WTO,
Vi~t
Nam se phai cong b6 muc
thu~
tdn
tf>i
da dbi
v6'i
cac nh6m hang va

m~t
hang chiu
thu~
d~
cung cac nu6'c thanh vien khac
thUO'ng
luqng
C~t
giam
d~n
tren
CO'
SO
CO
di
CO
l~i.
Qua trinh dam phan ve
C~t
giam
thu~
quan se duqc
ti~n
hanh thong qua dam phan song phuang va sau d6 se duqc da
phuang h6a theo cac nguyen
t~c
MFN. Cac cam
k~t
thu~
trong WTO la cam

k~t
giam
muc
thu~
nh~p
khdu trong
m()t
khoang thai gian
nh~t
dinh, d6ng thai khong tang
thu~
vuqt qua muc
tr~n
da cam
k~t.
Trong truang hqp
d~c
bi~t,
n~u
dieu chinh
thu~
su~t
tang cao han muc
tr~n
cam
k~t
thi phai dam phan
l~i
theo cac quy dinh cua WTO.
APEC khong yeu

c~u
dua ra cac cam
k~t ch~t
che nhu WTO, nhung
d~t
ra mvc
tieu
tv
do h6a thuang
m~i
vao nam 2020 cho cac nu6'c dang phat
tri~n
va
20
1 0 cho
cac nu6'c phat
tri~n.
ASEAN doi hoi
vi~c
thvc
hi~n
c~t
giam
thu~
quan theo
m()t
chuang trinh
ch~t
che, cv
th~

han so
v6'i
WTO va APEC. Mvc tieu chung cua AFTA la
d~t
duqc muc
thu~
su~t
0-5% vao nam 2006 trong khu vvc ASEAN.
Ngoai ra, song song
v6'i
yeu
c~u
c~t
giam
thu~
quan, cac
tb
chuc thuang
m~i
th~
gi6'i
va khu
Vl)'C
COn
dua ra nhieu quy djnh
h~n
ch~
Vi~c
ap
d1,1ng

CaC
bi~n
phap phi
thu~
quan
d~
bao
hQ
cho san
xu~t
trong nu6'c. Cac
bi~n
phap phi
thu~
quan
thu~
nhu
h~n
ch~
sf>
luqng (QR), cac quy djnh ve
gi~y
phep, quy
ch~
xu~t
xu, tieu chudn
ch~t
luqng hang h6a
c~n
phai c6

k~
ho~ch
c~t
giam. Sau vong dam phan Urugoay, WTO
da
ti~n
hang
C~t
giam cac rao can phi quan
thu~
thong qua nhfrng quy djnh
Cl)
th~
ve
thu~
quan h6a va
h~n
ch~
vi~c
ap
dvng
trq
c~p
dbi
v6'i
hang nong san. Them vao d6,
Vi~t
Nam phai danh quy
ch~
tbi

hu~
qubc va dbi
xu
qubc gia cho cac nu6'c thanh vien
va phai dam bao duqc
tinh minh
b~ch
cua
ch~
d()
ngo~i
thuang.
[6]
*
Tt]'
do
h6a
thu·O'ng
m~i
djch
Vl}
Ngay nay,
thuang
m~i
dich
V\1
da tro thanh
m(>t
nganh kinh
t€

quan
trQng
va da
chi€m
m(>t
ty trQng kha
16'n
trong thuang
m~i
toan
cAu.
VAn
d8
W do h6a thuang
m~i
dich
V\1
da tro thanh m6i quan
Him
ngay cang tang cua nhi8u qu6c gia,
nhAt
la cac
nu6'c phat tri€n. M\lc tieu cua
tv
do h6a thuang
m~i
dich
V\1
la cac qu6c gia
phiU

lo~i
b6 nhfrng
h~n
ch€ d6i
v6'i
ho~t
d(>ng
cua phap nhan va th€ nhan nu6'c ngoai tren lanh
th6 nu6'c
minh
va
danh cho nhau quy ch€ d6i
xu
qu6c gia (NT).
N(>i
dung cua w do h6a thuang
m~i
dich
V\1
duqc th€
hi~n
thong qua 4 hinh
thuc cung
cAp
dich
V\1
la:
Cung
cAp
dich

V\1
qua bien gi6'i;
Tieu dung dich
V\1
6'
nu6'c ngoai;
Hi~n
di~n
thuang
m~i
(phap nhan);
Hi~n
di~n
th€ nhan.
Trong b6n hinh thuc cung
cAp
dich
V\1
nay, hinh thuc cung
cAp
thong qua
sv
hi~n
di~n
thuang
m~i
(thanh
l~p
chi nhanh) duqc nhi8u nu6'c thanh vien quan tam
nhAt.

Hi~p
dinh chung v8 thuang
m~i
dich
V\1
(GATS) la
bu6c
khoi
dAu
cho qua
trinh
tv
do h6a
thuang
m~i
dich
V\1.
Quy dinh chung cua GATS la danh dai
ng(>
MFN
cho
tAt
ca cac cam k€t v8 thuang
m~i
dich
V\1.
Cac nghia
V\1
chung
nhu

dai
ng(>
t6i
hu~
qu6c (MFN), minh
b~ch
h6a chinh sach duqc ap
dl,lng
va rang
bu(>c
d6i
v6'i
tAt
ca cac
qu6c
gia. Dai
ng(>
qu6c gia (NT) va
mo
cua thi trucmg la nhfrng
n(>i
dung se duqc dam
phan
C\1
th€
va
k€t qua dam phan se duqc dua vao danh
ml,lc
cam k€t GATS cua nu6'c
xin gia

nh~p.
Trong qua trinh dam phan Uruguay,
11
nganh dich
V\1
quan
trQng
la
v~n
tai, tai
chinh, du lich, thong tin, phan
phf>i,
giao
dl,lC,
moi tru(mg,
SUC
khoe, giai tri.
dUQ'C
xac dinh
d€
dam phan. Trong qua trinh thuang luqng gia
nh~p,
tren
ca
so
nguyen
t~c
d6i
xu
qu6c gia

va
t6i
hu~
qu6c, cac nu6'c thanh vien phai
mo
cua
thi
tru011g
dich
V\1,
d~c
bi~t
d6i
v6'i
nhfrng nganh quan trQng,
nh~y
cam nhu tai chinh
va
vi€n thong.
Ngoai ra, GATS con yeu
cAu
cac nu6'c thanh vien
h~n
ch€ t6i da nhfrng tro
ng~i
cho
thuang
m~i
dich
V\1

nhu
cac quy dinh v8
giAy
phep
[7]
WTO chu truang
t1.r
do h6a thuang
m~i
dich
V\1
thong qua cac vong dam phan
gifra cac
nu6c thanh vien
d€
danh cho nhau
uu
dai rna cira thi truang, giam ddn nhfrng
h~n
ch~,
dieu
ki~n
rang
bu<)c.
La
th<'mh
vien cua WTO,
Vi~t
Nam se phai dua ra cac
cam

k~t,
}ich
trinh
C\1
th€
v€
m9t s6 n9i dung sau:
Dieu
ki~n,
yeu
cfiu
va llnh
Vl,lC
h~n
ch~
rna cira thi truang;
Tieu chufin va di€u
ki~n
danh dai ng9 qu6c gia;
Dua
ra
}ich
trinh cam
k~t
thvc
hi~n
cho m9t s6 linh vvc
C\1
th€.
Cac

cam
k~t
v€
tv
do h6a thuang
m~i
dich
V\1
trong khuon khb ASEAN va
Hi~p
dinh thuang
m~i
Vi~t-
My duqc xay dvng tren
ca
sa
GATS. Trong khuon kh6
ASEAN,
Hi~p
dinh khung
v€
dich
V\1
ASEAN yeu
cfiu
cac nu6c thanh vien danh cho
nhau
cac cam
k~t
a muc cao han cac cam

k~t
rna cac nu6c nay dua ra trong GATS.
1.3.2
T\1'
do h6a
va
thu~n
IQ'i
d§u tll'
vAn de
tv
do h6a
dfiu
tu
trong do bao g6m
catv
do h6a va
dfiu
tu
dich
V\1
k~
toan da
tra
thanh m6i quan tam cua
rAt
nhieu qu6c gia phat tri€n,
hi~n
nay cac nu6c
dang

phat tri€n
vfrn
con to ra lo
ng~i,
th~n
tn;mg
khi tham gia vao qua trinh
tv
do
h6a
ddu tu. M\lc tieu cua qua trinh
t1.r
do h6a
ddu
tu
la cac nu6c rna cira
tAt
ca cac nganh
cong
nghi~p
cho cac nha ddu
tu
nu6c ngoai, x6a b6
tAt
ca cac tra
ng~i
d6i v6i
ddu
tu,
danh quy

ch~
d6i xu qu6c gia cho cac nha ddu
tu
nu6c ngoai.
1.4
CO'
h()i
va thach thrrc
dBi
v6i
Vi~t
Nam trong
qua
trinh
h()i
nh~p
kinh
t~
quae
t~
1.4.1 Nhfrng
cO'
h()i
co
dm;rc
trong
qua
trinh
h()i
nh~p

* Thuc
afiy
tiin trinh ciii each kinh ti trong nuuc
Tham gia h9i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~
la
ca
h9i
d€
Vi~t
Nam tham gia vao nhfrng
"lu~t
chai" chung, qua d6 se thuc
dAy
ti~n
trinh cai each kinh
t~
trong nu6c. Cac chinh
sach cai each kinh
t~
trong nu6c se phai di€u chinh theo hu6ng phu hqp v6i nhfrng
quy dinh va thong
1~
qu6c
t~
da duqc

ap
d\}ng
thanh cong a nhieu qu6c gia.
[8]
* Trdnh
ilte(J'c
tinh tr{lng hi phiin bi?t
iliJi
xif
H()i
nh~p
kinh
te
qu6c
te
la qua trinh hqp tac tren ca
sa
c6
di
c6
l~i,
trong d6
cac qu6c gia danh cho nhau
SlJ
d6i
XU
UU
dai tren
CO'
sa

ton
tr<;mg,
chfip
nh~n
cac
lu~t
1~,
nguyen
t~c
va
t~p
quan qu6c te. GATT da
khAng
dinh mvc tieu nay ngay
tu
khi
thanh
l~p
va
nhfin
m~nh
den
vi~c
x6a bo tinh
tr~ng
phan
bi~t
d6i
xu
trong cac quan

h~
thuang
m~i
gay
tra
ng~i
cho sv phat
tri~n
kinh
te
the gi6i.
H()i
nh~p
vao
nSn
kinh
te
toan cau se
t~o
diSu
ki~n
giup nu6c ta tranh dugc tinh
tr~ng
bi co
I~p,
bi phan
bi~t
d6i
xu hay chen
ep

trong quan
h~
kinh te, tung bu6c
t~o
dvng the va Ivc tren thuang
truemg qu6c te.
*
Bte(J'c
hteii'ng
I(J'i
tic ctic teu iliii
v€
mii' cifa thi trtei'lng
Tfit
ca cac
tb
chuc thuang
m~i
khu vvc va the gi6i
dSu
c6
m()t
mvc tieu chung
nhfit la x6a bo
tfit
ca cac rao can d6i v6i qua trinh giao luu kinh te. Tham gia
h()i
nh~p,
cac doanh
nghi~p

trong nu6c se
c6
diSu
ki~n
d~
rna
r()ng
thi trucmg do dugc huang
cac
nguyen
t~c
binh
dAng
trong quan
h~
kinh
te
(MFN, NT) va lgi ich ella
vi~c
x6a b6
cac rao can thue
quan va phi quan thue. Qua trinh
h()i
nh~p
cung se giup
Vi~t
Nam
khai
thac c6
hi~u

qua lgi the so sanh cua minh. Ngoai ra,
Vi~t
Nam
c6
th~
dugc huang
thong
qua
vi~c
v~n
dvng nhfrng uu dai rieng va mi6n tru danh cho cac nu6c dang phat
tri~n.
Nhung uu dai nay se g6p phan giup
Vi~t
Nam c6
th~
vua dbng thai xay dvng
19
trinh
h()i
nh~p
c6
hi~u
qua,
vua
duy tri chinh sach bao
h()
hqp ly, c6 thai
h~n
d~

phat
tri~n
vfrng
ch~c
va
nang cao tinh
c~nh
tranh cua cac nganh san xufit trong nu6c.
*
Thu
hut
viJn
ildu
tu
va
chuyin
giao
ky
thu(it,
ding
ngh?
cao
Tham gia
h()i
nh~p
va
chfip
nh~n
cac
lu~t

1~
chung cua cac
th~
che thuang
m~i
qu6c
te
sedan
dan
t~o
l~p
va cung c6 long tin
CUa
cac nha dau
tU
nu6c ngoai vao
CO'
che, chinh sach cua
Vi~t
Nam. Cac chinh sach kinh
te
cua
Vi~t
Nam
sedan
duqc
diSu
chinh theo cac
chufrn
ffi\l'C

Va
thong
~~
qu6c te, tung bu6c
t~O
dlJng
m()t
moi truang
dau
tu
thong thoang, binh
dAng.
* Niing cao vi
thi
quiJc
ti
cho Vi?t Nam,
t{IO
ra khii niing tiing
cteO'ng
thi
va life
trong
thuung
m{li quiJc
t€
Tham gia hqp tac kinh
te
qu6c
te

chinh la ca
h()i
d~
ta tham gia vao
vi~c
thiet
l~p
nhfrng
"lu~t
chai" qu6c te,
t~o
the dung vfrng
ch~c
han trong quan
h~
chinh tri,
[9]
giup
Vi~t
Nam
n~m
b~t
t6t han cac xu hu6ng qu6c
t~
cilng nhu sv di8u chinh chinh
sach kinh
t~
cua cac nu6c khac,
tu
d6

xac dinh duqc hu6ng di8u chinh phil hqp.
* Hpi nhl)p kinh
ti
quae
ti
se
tf}O
CO'
hpi
ai
ctic nha san xufit, kinh doanh Vi?t Nam
mif
rpng quan h?, tiip
cl)n
phuung
thuc quan
ly
tien tiin, dam iluung ilflu vui
Cf!nh
tranh
Qua trinh h9i
nh~p
se thuc
ep
cac doanh
nghi~p
trong nu6c phai
ti~n
himh
dbi

m6i, x6a bo tinh y
l~i
vao sv bao h9 cua nha nu6c.
Tu
d6
nang cao
hi~u
qua san xwh
kinh doanh g6p
ph~n
thuc
dfiy
san
xufit
trong nu6c phat tri€n.
1.4.2 Nhfrng
thach
thll'c va nghia Vt} dfii v6i
Vi~t
Nam trong
qua
tr.inh
h{)i
nh~p
Ben
c~nh
nhfrng
ca
h9i va
thu~n

lqi cilng
c~n
nhfin
m~nh
r~ng,
trong qua trinh
h9i
nh~p
kinh
t~
qu6c
t~,
gia
nh~p
WTO, thvc
hi~n
cac cam
k~t
song phuang va
da
phuang
Vi~t
Nam phai d6i
m~t
v6i khong it kh6 khan va thach thuc
rfit
16n.
*
Nin
kinh

fi
Vi?t
Nam co xufit phtit iliim thfip,
sue
CrJnh
tranh cua ca nJn kinh
fi
conyiu
kim
Tham gia h9i
nh~p
la
chfip
nh~n
c~nh
tranh v6i cac doanh
nghi~p
quy mo
16n
tu
ben ngoai & ca tren thi
trm)'ng
trong va ngoai nu6c. La m9t nu6c
di
sau,
Vi~t
Nam
se phai d6i
m~t
v6i nhi8u thach thuc,

nhfit
la trong b6i canh qua trinh
tv
do
h6a dang
di~n
ra v6i quy mo r9ng va sau
s~c
han.
Do duy tri chinh sach bao h9 keo dai, cac doanh
nghi~p
Vi~t
Nam
da
hi
tvt
h~u
kha xa so v6i cac doanh
nghi~p
trong khu vvc trong
vi~c
t~o
dvng cho rieng minh cac
th~
m~nh
v8
c~nh
tranh,
v8
ti~p

c~n
thi tnrcmg. Cac nganh hang nhu nong san, cong
nghi~p
oto,
Xe
may, trang
thi~t
bi gia dvng,
S~t
thep,
Xi
mang, san phfim
CO'
khf. . .
se
phai chiu sue ep
c~nh
tranh gay
g~t
tu
cac doanh
nghi~p
ben ngoai khi cac hang rao
bao h9 hi
d5'
bo. Kha nang cac doanh
nghi~p
Vi~t
Nam duqc huang lqi
tu

vi~c
xam
nh~p
thi trucmg qu6c
t~
se
rfit
h~n
ch~
n~u
nhu ban than cac doanh
nghi~p
khong c6 sv
thay dbi nang cao
chfit
luqng san
phfim,
giam gia thanh
Cac cong ty
ho~t
d9ng tren llnh vvc dich vv tai chinh (bao hi€m), dich vv h6
trq
kinh doanh
(k~
toan, ki€m toan, tu
vfin
thu~
) cua
Vi~t
Nam cilng se chiu nhi€u

[1
0]
sue
ep
ce;tnh
tranh gay
g~t
tu
ben ngmli khi
Vi~t
N
am
thvc
hi~n
rna
cira thi trucmg cac
ngfmh djch
V\1
nay.
*
CO'
chi
thj
trlfilng
i1
nlfO'c
ta con dang trong qua
trinh
hoim thi?n,
nhiiu

quy djnh
con chlfa
ph
it
h(J]J
vO'i
thong
I~
va
t{ip qudn quae
ti
Nh~n
thuc
v~
tinh
tfit
yeu,
tclm
quan
trQng
va yeu
cclu
cim
h()i
nh~p
giil'a cac
B(),
nganh va cac doanh
nghi~p
con chua d6ng

d~u.
Nhi~u
nganh
sfm
xufit con dung ngoai
cu()c
v6'i
tu
tuang y
le;ti,
trong cha vao
sv
bao h9 cua nha nu6'c, chua
s~n
sang tham gia
vao tien trinh
h()i
nh~p
chung.
* H{Ji nh{ip kinh
ti
quae
ti
se
ltlm giam tlnh
d{Jc
l{ip tlfung aai trong
vi~c
triin
khai

thlfc
hi~n
cdc chfnh sdch kinh
ti
quae gia
Trong tuang lai, khi thi truang tai chinh cua
Vi~t
Nam thvc
sv
h()i
nh~p
v6'i
thi
truang tai
chinh qu6c te thi tinh linh
hoe;tt
va
d()c
l~p
cua chinh sach
ti~n
t~,
tai kh6a,
chinh
sach huy d()ng v6n se bi chi ph6i bai cac yeu t6
tu
ben ngoai.
* Nhicng thdch thtrc aai
vO'i
ki

todn
va
djch V{l
ki
todn cua
Vi~t
Nam
hi~n
nay
Trong
CO'
che kinh te
m6'i,
kinh te thj truang, rna cira va
h()i
nh~p,
ke toan va
djch vv ke toan khong
chi la cong cv quan
ly
kinh te- tai chinh va cung
cftp
thong. tin
hfru ich, tin
c~y
phl,lC
V\1
cac quyet djnh quan
ly
va kinh doanh, rna da tra thanh

m()t
nganh
m()t
llnh
V\fC
djch
V\1
- djch
V\1
h6
trQ'
qufm
ly kinh doanh - quan
trQng
trong
phe;tm
vi tung qu6c gia, trong khu vvc va the
gi6'i.
H9i
nh~p
kinh te qu6c te mang
le;ti
nhi~u
lqi ich dai
he;tn,
nhung
d~t
ra khong it thach thuc d6i
v&i
n~n

kinh te kinh te
Vi~t
nam.
Vi~t
Nam da ra
nh~p
AFTA va dang trong
19
trinh
c~t
giam thue quan. Trong
khuon kh6 hqp tac
v&i
cac
nu&c
ASEAN
Vi~t
Nam da tham gia dam phan
va
cam ket
rna cira thi truang djch
V\1·
Vi~t
Nam cling da chinh thuc tra thanh thanh vien thu
21
cua Di€n dan hqp tac kinh te Chau A - Thai binh duang (APEC). Trong khuon kh6
APEC
Vi~t
Nam da dua
rake

hoe;tch
hanh
d()ng
qu6c gia mang tinh
t\1'
nguy~n,
tien
t6'i
tv
do h6a thuang
me;ti
va
dfru
tu vao nam 2020.
Hi~p
djnh thuang maj song phuang
Vi~t
- My cling da duqc
kY
ket va c6
hi~u
lvc
tu
nam 2001.
Tu
dfru
nam 2007,
Vi~t
Nam tra thanh thanh vien chinh thuc cua T6 chuc thuang
me;ti

the
gi&i
(WTO). H9i
nh~p
chi c6
hi~u
qua va mang
le;ti
lqi ich khi chung ta c6 bu6'c di thich hqp trong toan
[
11]
b(>
qua trinh
tir
dam phan, cam k6t
d6n
thvc
hi~n
nghiem chinh cam k6t qu6c t6,
k8
ca
song phuang va da phuang.
K6 toan va dich vv
k6
toan
v&i
tu
each la
m(>t
nganh,

m(>t
llnh vvc thuong
m~i
dich vv duqc quan
Him
va
h(>i
nh~p
kha toan
di~n.
Thuang
m~i
dich
V\1
n6i chung,
thuang
m~i
dich vv
k6
toan va dich vv
k6
toan n6i rieng da tra thanh nganh kinh
t6
quan
trQng
va
chi~m
ty
trQng
dang

k8
trong thuang
m~i
cua tung qu6c gia va toan
c~u.
Tv
do
h6a thuang
m~i
dich
V\1,
tv
do h6a dich vv
k~
toan, da tra thanh m6i quan tam
cua nhieu qu6c
gia,
nhAt
la cac
nu&c
phat tri8n. Mvc tieu cua
tv
do h6a thuang
m~i
dich vv, dich vv
k~
toan la cac qu6c gia
lo~i
bo nhfrng
h~n

ch~,
nhfrng rao can d6i
v&i
ho~t
d(>ng
cua
phAp
nhan va th8 nhan
nu&c
ngoai tren lanh thb
nu&c
minh va danh cho
nhau quy
ch6 d6i
xu
qu6c gia (NT). Nghia la khong c6 sv phan
bi~t
d6i
xu
trong
ho~t
d(>ng
thuang
m~i
hang h6a va djch
V\1·
Theo d6 m6i thanh vien phai danh cho dich vv
cua thanh vien khac sv d6i
xu
uu dai tuang

tv
nhu
uu
dai danh cho dich vv cua
mQi
thanh vien khac. Khong c6 qu6c gia nao duqc huang cac lqi
th~
thuang
m~i
d~c
bi~t
han
so
v&i
qu6c gia khac. Cac thanh vien duqc d6i
xu
cong
b~ng
va
d~u
duqc
quy~n
huang lqi
tir
cac
CUQC
dam phan
V~
thu6 quan,
V~

hang rao phi thu6 quan va
rna
CUa
thi tru(mg dich
V\1.
Quy
ch~
d6i
xu
qu6c gia (NT) con quy dinh
m(>t
san
phfrm
ho~c
dich vv khi duqc
nh~p
khAu
vao thi trucmg
m(>t
qu6c gia phai duqc d6i
xu
uu dai nhu
san
phfrm,
dich
V\1
tuang
tv
san
xuAt

trong
nu&c.
K6
toan
va
dich
V\1
k6
toan trong kinh
t6
thi truang, ngoai vai tro cung
cAp
thong tin tin
c~y
cho quan
ly
va cho cac quy6t dinh kinh t6-tai chinh, da
va
dang duqc
thira
nh~n
la
m(>t
dich
V\1
khong th8
thi~u
cua
m(>t
n~n

kinh
t~
rna.
Lu~t
phap cua
Vi~t
Nam va cua
nhi~u
nu&c
da thira
nh~n
va c6 nhfrng quy dinh mang tinh phap
ly
v~
hanh
ngh~
k6
toan, va cung
cAp
dich vv
k~
toan Trong nhfrng cam k6t rna
Vi~t
nam
phai thvc
hi~n,
Vi~t
Nam c6
19
trinh

rna
cua thi truang
k6
toan va dich
V\1
k6
toan , se
CO
cac cong ty dich
V\1
k~
toan cua nuac ngoai
dU<;YC
phep thanh
l~p
Va
ho~t
d(>ng
a
Vi~t
Nam. Nguqc
l~i,
cac cong ty djch
V\1
k6
toan
Vi~t
Nam se duqc phep
ho~t
d(>ng

a
nu&c
ngoai
v&i
tu
each la nha ddu
tu
Vi~t
Nam
d~u
tu
ra
nuac
ngoai. Cac chuyen gia
k~
toan c6 chung chi hanh
ngh~,
du
di~u
ki~n
duqc hanh
ngh~
se duqc phep hanh
ngh~
va cung
cAp
dich vv khong chi a trong
nu&c
rna ca a
nu&c

ngoai.
[12]