Các giải pháp căn bản nhằm phát huy tính hữu ích của hệ thống kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đối với công tác quản trị ở các doanh nghiệp Việt Nam

BQ
GIAO
Dl)C
VA
DAO
T!O
' K '
, ~
~
,
TRUONG
D!l
HOC
KINH
TE
THANH PHO HO
CHI
MINH
DE
TAl
NGHIEN cuu KHOA HOC
CAP
BQ
cAc
GIAI
PHAP
CAN
nAN
NHAM
PHAT

BUY
TfNH
uuu
"' ? "-·
~-
K'
~
-"
?·
r.!
'
ICH
CUA
HE
THONG
KE
TOAN
CHI
PHI
SAN XUAT VA
. .
""
'
-'
_,,
' ?
.,.:?-
~-
A·
A A

TINH
GIA
THANH
SAN
PHAM
DOl
VOl
CONG
TAC:
Q,UAN
TRl
0
CAC
DOANH
NGHI~P
VI~T
NAM
MA
SO
: B 2002 -22 - 28
Chu
nhi~m
de
tai:
TS. Bui
Van
Dlidng
Thli
ky
: TS.

Ha
Xuan
Th~ch
Thanh
vien
: ThS.
Le
Tua'n
Thanh
Ph6
H6
Chi Minh -
Nam
2004
(
BQ
GIAO
Dl)C
VA
ot,o
TAO
Tl=u.fr'IMf.l nJ.I
KINH
Tt
lP
.HCM
MUCLUC
• •
A! .
~

A K
A!
"
CHUONG 1: TONG QUAN VE
H~
THONG
KE
TOAN
CHI
" ?
""
' " , ' ?
, ?
PHI
SAN XUA T
VA
TINH GIA THANH SAN
PHAM
TRONG
DOANH NGHIJtP
"
, ,
, ,
J:t
~
, ?
, ,
' ,
1.1. MOT
SO

VAN DE CHUNG VE CHI
PHI
SAN XUAT
VA
GIA
' ?
,.,_?
THANH SAN
PHAM
1
1.1.1.
Khai
ni~m
chi phi
san
xua't
~ 1
1.1.2.
Khai
ni~m
gia thimh
san
phftm 2
1.1.3.
Mol quan
h~
giii'a chi phi
san
xua't va gia
thanh

san
phftm 2
1.1.4.
Chuc
nang
va y nghia ciia gia
thanh
san
phftm
3
1.1.5. St! cfin thie't
phai
t6
chuc ke'
toan
chi phi
san
xua't va
tinh
gia
thanh
san
phftm ":"· 3
""
, ? ? "
,.,/'
, ,
, , ?
""
'

1.2.
D~C
DIEM
CUA
H~
THONG
KE
TOAN CHI
PHI
SAN XUAT
VA
, ' ?
A?
A
, ,
A'
,
. GIA THANH SAN PHAM TRONG
H~
THONG KE TOAN DOANH
N G
Hilt
P

·;.
______________________________________________________________
4
1.2.1.
H~
tho'ng ke'

toan
chi phi
san
xua't va tinh gia
thanh
san
phftm
t
, d h
h""
? "'t "
h""
4
rong
cac
oan
ng
1~p
san
xua cong ng Hyp
1.2.2.
D~c
di~m
ciia,
h~
tho'ng ke'
toan
chi phi
san
xua't

va
tinh
gia
th
' h ?
h~
d?
, d h
h""
? "'t 9
an
san
p
am
cac
oan
ng
I~p
san
xua
1.2.2.1.
Sd
lu(lc
ljch
sit
phat triin
kt
toan tili chinh
va
kt

toan
chi
phi

~
1.2.2.2. Dijc diim cua
kt
toan chi
phi
-
slj
ktt
noz cua
kt
toan
tai chinh
va
kt
toan quan trj 10
, ?
,
, ,
, , ? , , '
.,
, '
1.3. TO CHUC KE TOAN CHI
PHI
SAN XUAT
VA
TINH GIA THANH

? , ? ?
, ·~,
,
~
, , '
SAN
PHAM
(j
MOT
SO
Nu'OC
CO
NEN KINH TE
THl
TRUONG
,
, ?
" , , ,
PHAT
TRIEN
TREN
THE GIOI
11
1.3.1. Ke'
toan
chi phi
san
xua't
theo
gia phi tht!c te' 12

(
1.3.2. Ke' tmin chi phi
san
xua't theo ghi phi thtfc te' ke't
h<jp
vOi
ghi
dtf
toan
· 12
1.3~3.
Ke'
toan
CPSX theo chi phi cqnh muc (tieu chuftn) 13
1.3.4.
Phuong
phap
tinh gia thimh ABC 14
" " "
, ,
, ,
. " ,
CHUONG 2 : DANH GIA
H~
THONG
KE
TOAN
CHI
PHI
? , , ' , , ' ?

A'
,
SAN XUA
TVA
TINH GIA THANH SAN
PHAM
TRONG
CAC
" ?
, ,
, " ?
"'
DOANH
NGHI~P
SAN XUAT CONG
NGHI~P
0
VI~T
NAM
, , A
, ,
K " , ?
, ,
'
·,
2.1. DANH GIA
H~
THONG
KE
TOAN CHI

PHI
SAN XUAT
VA
TINH
, ' ?
, ?
, '
GIA THANH SAN PHAM THEO QUY
DfNHHI~N
HANH · 16
2.1.1.
Nhung
di~m
tich
cQ'c
· 16
2.t2.
Nhung
di~m
con
h~n
che'
18
2.2. DANH GIA THl)'C
TR~NG
CONG
TACKE
TOAN
CHI
PHI

sAN
,

:'
' , , ' ? ,:? , "
XUATVA
TINHGIA
THANHSANPHAMT~ICACDOANHNGHI~P
~ ~
19
2.2.1.
Dol voi cac doanh
nghi~p
trong nlioc 19
2.2.2.
Dol voi cac doanh
nghi~p
c6 v6n ddu
tu
nlioc ngoai
~-
25
, ? , - ?
.~
0 ,
CHUONG
3:·
CAC
GIAI
PHAP

CAN BAN NHAM
PHA
T HUY
TINH
HUU
iCH
CUA
HE
THONG
KE
TOAN
CHI
PHi
SAN
. .
.
"'
' , , ' ?
, ?
, ,
, "
XUA T
VA
TINH
GIA THANH SAN
PHAM
DOl
VOl
CONG
, ? , " " . .

TAC
QUAN
TRJ
TRONG
CAC
DOANH
NGHI~P
VI~T
NAM.
, ?
, ,
A
"'
"'
. , , ?
3.1. PHUONG Hu'ONG
CAl
TIEN
H~
THONG KE TOAN
C~II
PHI
SAN
, ,

, , ' ? K A
XUAT
VA
TINH GIA THANH SAN PHAM TRONG CAC DOANH
N G HI)t P VI)t T NAM 34

3.1.1.
Cai
tie'n
h~
th6ng ke'
toan
chi phi
san
xua't va tinh gia
thanh
san
phftm theo hliong giin ke't
dli(jcvi~c
cung ca'p thong tin ke'
toan
tai chinh voi cung ca'p thong tin ke'
toan
quan
tri
nhilm
nang
cao
tinh
huu
ich
cua
h~
thO'ng ke'
toan
chi phi

san
xua't va tinh gia
thanh
san. phftm
________________
.;
__________________________________________________________
34
3.1.2. Nha mt6'c khong
can
thi~p
sau
vao
vi~c
t6
chuc ke' tmin chi
phi
san
xua't,
tinh
ghi
thanh
(J
doanh
nghi~p
va
co
bi~n
phap
khuye'n

khich
cac
doanh
nghi~p
cai
tie'n cong
tac
ke'
toan,
d~c
bi~t
Ia
k~
,
h"
h'
?
""t
'
t'
h . ,
th'
h ?
hAl
. 37
toan
c I p I
san
xua
va

m gm
an
san
p
am

3.2.
CAC
GIAI
PHAP
CAN BAN NHAM
PHAT
HUY
TINH
HUU
ICH
? A .
, ,
"'
" , ? . . K ' , . ,
CUA
H:t::
THONG
KE
TOAN
CHI
PHI
SAN XUAT VA
TINH
GIA

THANH
SAN
PHAM
DOl
VOl
CONG
TAC
QUAN
TRl
TRONG
CAC
"?
""o?"
.
DOANH NGHI:t::P SAN XUAT .
VI~T
NAM
39
3.2.1. Phtidng
an
1 :
T6
chuc
h~
th6ng ke'
toan
chi
phi
san
xua't

va
tinh
gia
thanh
tren
cd
slJ
chi
phi
tht;ic
te'
ke'
h(,fp
v6'i
chi
phi
tt6'c
tinh
va
chi
phi"
djnh
muc
~
39
3.2.1.1 : Tfnh gia thanh djnh muc cua cac san philm se san
xu(/
trong thang
~
40

3.2.1.2
Kt
toan
t{jp
h(lp
chi ph{ san xuitt
va
tfnh gia thanh san
phtim ~ 42
. 3.2.1.3: Ke'toan tflng
h(lp
chi ph{ san
xuii~-
kiim
ke danh gia
. san phlim dll dang
~a
tfnh gi6 thanh san xuift thljc te'
c~a
san
phii?m
hoan thanh 47
_3~2.1.3:
Kt
t~an
nh~p,.xuitt
kho thanh
phii?m
49
3.2.2~

Phtidng
an
2 :
T6
chuc
ke'
toan
chi phi
~an
xua't
va
tinh
gia
thanh
san
phdm
theo
chi phi
tieu
chudn (djnh muc) 50
3.2.2.1. Qua trinh xiiy dljng
djn~
muc chi ph{ san xuitt
so
3.2.2.2. Xiiy dljng cac tai khoan
kt
toan phu
h(lp
vfli phztdng
phap

kt
toan · ~ ;.·
ss
3.2.2.3. Qua trinh chuyin dtli
kt
toan chi ph{ san xuitt djnh muc
thanh
kt
toan chi ph{ san·xuift thljc te'
65
KlfT
~U~N

71
' ?
~
LOIMODAU
,
, , , ,
?
~
'
1.
TINH
CAP
THIET
CUA DE
TAl
Trong cong tac quan tri d cac daanh
nghi~p

san xufft, thong tin ke'
taan
v€
chi phi
san
xu!t
va gia thanh san
phclm
luon
du'QC
cac nha quan tri quan
Him
quan ly va ki6m
saat
rfft
ch~t
che.
Hi~n
nay,
h~
th6ng ke'
taan
donh
nghi~p
Vi~t
Nam
dang ap
dt;tng
th6ng nhfft cha cac daanh
nghi~p

trong n€n kinh te' thi
tru'ong Ia
h~
thO'ng
ke' taan h6n
hQp
baa g6m ke' taan tai chinh va ke'
taan
quan
tri. Tuy nhien
ph~n
vi~c
cua ke' taan quan tri chu'a
du'QC
quy dinh
m<)t
each
C\l
th6 va chi tie't.
:D~c
bi~t
la
ph~n
ke' taan chi phi san
xu!t
va tinh gia thanh san
ph~m
hi~n
nay
bi

quy dinh
m<)t
each " cling
nh~c"
nen chi c6 th6 cung
cffp
cac
thong
tin c6 lien quan de'n qua trlnh san
xu!t
san phclm du'oi g6c
dQ
ke'
taan
tai
chinh,
COn
Vi~C
cung
cffp
thong tin
phl,lC
V\l
yeu
C~U
quan ly chi phi san
XUfft
Va
gia thanh san phclm
thea

yeu
c~u
cua cac nha quan tri thl
rfft
h~n
che'. Do d6,
d6
phat
huy tinh
hfi'u
ich cua
h~
th6ng ke' toan chi phi san
xu!t
va tinh gia
thanh san
ph~m
d6i voi cong tac quan tri
(J
cac daanh
nghi~p
san
xu!t
thl nhfft
thie't phai
xem
xet
l~i,
b6
sung va xay

dl)'ng
moi cac
h~
th6ng ke'
taan
chi phi
san
xu!t
va tinh gia thanh san
phclm
cho phu
hQp
voi yeu
c~u
cua n€n kinh te'
thi tru'ong, chu khong chi dung
(J
bao cao tai chinh v€ chi phi.
Ph~n
IOn
thong
tin v€ chi phi san
xu!t
va gia thanh san phffm khong phai la thong tin cong
khai, rna la thong tin bi
m~t
cua daanh
nghi~p,
vl
vi~c

phan
la~i
va
xU'
ly thong
tin phu
hQp
thea tung tlnh hu6ng la cd sd d6 ra quye't dinh dung
d~n
phat tri6n
doanh
nghi~p
trong moi tni'ong kinh daanh
c~nh
tranh.
Cac nu'oc c6 n€n kinh te' phat tri6n thea cd che' thi tru'ong,
ph~n
IOn
tach
roi ke' taan tai
chinh va ke' toan quan tri rieng, thong tin ke' taan quan tri mang
tinh
bi
m~t
cua daanh
nghi~p.
Ke' taan chi phi san
xu!t
va tinh gia thanh san
ph~m

la
m<)t
n<)i
dung chu ye'u cua ke' toan quan tri.
Hi~n
nay, Ban chi
d~o
cai
each ke' toan
trung u'dng dang nghien cuu va
so~n
thao ke'
taan
quan tri d6
hu'ong dftn cac daanh
nghi~p
thlfc
hi~n
la
vffn
d€
cffp
thie't.
Tu
tinh
cffp
thie't n6i tren, chung tai ch9n d€ tai nghien cuu "
Cac
giai
phap

din
ban
nh~m
phat
huy tinh huu ich cua
h~
th6ng ke' toan chi phi san xu1t
va
tinh gia thanh san phclm d6i voi cong tac quan tri
(J
cac daanh
nghi~p
Vi~t
nam"
nh~m
g6p
ph~n
giai quye't
m<)t
s6
v1n d€ v€ ly
lu~n
va slf ling
d1,1ng
vaa
thlfc
ti~n
mo hlnh ke'
tm1n
chi phi san xua't va tinh gia thanh san

ph~m
dap ling
d6ng thai
yeu
c~u
cua ke' toan tai chinh va yeu
c~u
cua ke' toan quan tr!,
d~c
bi~t
la quan ly chi phi san xua't va gia thanh san
ph~m
0 cac doanh
nghi~p
san
xua't cua
Vi~t
nam, nha't la cac doanh
nghi~p
san xua't
thUQC
nghanh cong
nghi~p.
2.
Y NGHiA KHOA HOC
VA
THljC
TlEN
f)~
tai g6p

ph~n
lam
r5 ly
lu~n
va thlfc
ti~n
v~
ke' toan chi phi san xua't va
cac
phu'dng phap tinh gia thanh san
ph~m
t~i
cac doanh
nghi~p
cong
nghi~p
Vi~tNam.
Ke' toan la
mQt
cong
Cl;t
quan ly kinh
te',
phl;tC
Vl;t
cho slf quan ly va phat
tri6n
kinh te' cua qu6c gia.
Bfft
ky qu6c gia nao ciing c6 nhung

d~c
thu rieng. d
nu'oc ta,
s6
lu'Qng
cac doanh
nghi~p
Nha nu'oc vtln con chie'm ty
tn;mg
IOn,
gia
tri san
lu'Qng
cong
nghi~p
t~o
ra 0 cac doanh
nghi~p
nay vtln con
gifi'
vai tro
di~u
tie't
n~n
kinh te' qu6c dan theo chinh sach cua Nha Nu'oc. Vl
v~y,
mu6n
(tng
dl;tng
ly

lu~n
ke' toan chi phi va nhfi'ng kinh
nghi~m
quan ly cua cac nu'oc
khac
c6
hi~u
qua, thl
h~
th6ng ke' toan
Vi~t
Nam phai xay dlfng vua c6 tinh .
cha't
d~c
thu rieng, c6 tinh ke'
thu~.
vua phai
h(;)i
nh~p
vao cac nguyen
t~c
chu~n
mlfc, thong
1~
cua ke' toan mang tinh qu6c
te'.
3.
Ml)C
DICH
NGHI:EN CUU

Hoan
thi~n
m(;)t
bu'oc
v~
m~t
ly
lu~n
ke' toan chi phi san\ xua't va cac
phu'dng phap tinh gia thanh san
ph~m
t~i
cac doanh
nghi~p
cong
nghi~p
Vi~t
Nam trong
n~n
kinh te' thi tru'ong, tren cd so d6
dS
ra cac giai phap ling
d1;tng
vao thlfc
ti~n
Vi~t
Nam, nhfim nang cao cha't
lu'<jng
cong tac ke' toan chi phi
san xua't va

tinh gia thanh san thong qua
vi~c
cung
ca'p
cac thong tin
c~n
thie't
ph1;tc
Vl;t
cho
ho~t
d(;)ng
quan ly doanh
nghi~p
n6i chung va
d~c
bi~t
la quan ly
chi phi san xua't va gia thanh san
ph~m.
4.
DOl Tu'<)NG v A
PH~M
VI NGHIEN cuu
£)~
tai nghien cliu ca
v~
m~t
ly
lu~n

va thlfc
ti~n
cua
vi~c
t6 chlic ke' toan
chi phi san xua't va cac phu'dng phap tinh gia thanh san
ph~m
0 ta't ca cac
lo~i
hlnh doanh
nghi~p
cong
nghi~p
Vi~t
N am.
DS
tai khong nghien cliu chi phi
phat sinh ngoai san xua't cilng nhu' each ling
xU'
chi phi
d~
ra quye't dinh kinh
doanh.
4. PHUONG
PHAP
NGHIEN
CUU
V~n
dt,mg
phu'ong

phap
duy
v~t
bit%n
chung, duy
v~t
lich
su
lam
phu'ong
phap
chu
d<~w
trong
nghien
cliu,
ke"t
h<;ip
su
dvng d6ng
b()
cac
phttong
phap
:
Quan
sat,
phan
tich
ht%

th6ng, th6ng
ke,
chQn
m~u.
so
sanh
va
t6ng
h<;ip,

Ngu6n
tai
lit%u
nghien
cuu v€ ly
lu~n
la tai
lit%u
ke"
toan
trong va ngoai.
nu'oc.
Danh
gia t6ng
quat
thl;l'c
ti~n
ke"
toan
chi phi

san
xua't va
cac
phu'ong
phap
tinh gia
thanh
san
ph:fm, thong
qua
vit%c
thu
nh~p.
t6ng
h<;ip
va
phan
tich
cac
thong
tin
ke"
toan
t~i
cac
lo~i
hinh
doanh
nghit%p
cong

nghit%p
Vit%t
Nam
tren
dia
ban
Thanh
Ph6
H6 Chi
Minh
va
cac
khu cong
nghit%p
vung
Ian
c~n
TP.HCM.
Dong
gopmoi
ctia
d~
Hti
Dong
gop v€
m~t
ly
lu~n
nhu' di€u chinh,
b6

sung va
xay
dl;tng
moi
mQt
s6
nt?i
dung
cua
ke"
toan
chi phi
san
xua't
va
cac
phu'ong
phap
h~ch
toan
gia
thanh
san
ph:fm,
d6
taQ
ra
m()t
ht%
th6ng

ke"
toan
linh
ho~t,
h()i
nh~p
vao
cac
nguyen
Hie,
thong
lt%
ke"
toan
mang
tinh qu6c t€,
dap
ling
yeu
diu
ki6m
soat~
quan
ly chi
phi
san
xua't
va
gia
thanh

san
ph:fm du'oi nhi€u
goc
d()
khac
nhau
t~i
cac
doanh
nghit%p
cong
nghit%p
Vit%t
Nam.
Dong
gop v€
.m~t
thvc
ti~n
nhtt dtta
ra
cac
giai
phap
d6ng
b()
tu
ca'p
quan
ly

tai
chinh
Nha
nu'oc
de"n
sv
v~n
dvng
t~i
doanh
nghit%p.
Lam
choke"
toan
chi
phi
nu'oc
tad~
dang
ung dvng
t~i
cac
doanh
nghit%p
Vit%t
Nam,
cling
nhu'
nh~m
t~o

di€u
kit%n
thu~n
l<;ii
cho
cac
doanh
nghit%p
co v6n
d~u
tu' nu'oc
ngoai
t~i
nu'oc ta co
th6
ung
dvng
ht%
th6ng
ke"
toan
Vit%t
Nam
cho
qm1n
ly
kinh
t€
tai
chinh

cua
hQ.
B6
cQ.c
ctia
d~
tai.
D6
thl;l'c
hit%n
du'QC
mvc
dich
nghien
cuu,
ngoai
phffn
mo
dffu
va
ke"t
lu~n
chuyen
d€
co s6ltt<;ing hon 70 trang va
10
phv
lvc
d6
minh

hQa.
CHUONG
1
TONG
QuAN
v:E
He
THoNG
KETo
AN
cHI
PHi sA.N
xu!T
v A
, " ' ?
~
"
TINH
GIA
THANH
SAN
PHAM
TRONG DOANH NGHIJ::P
1.1. M()t s6 va'n
d~
chung
v~
chi phi
san
xua't va ghi

thanh
san
phfi'm
1.1.1. Khai
nifm
chi
phi
siin
xuf{t
Theo
K.Marx
co
cffu
gia
tri
hang
h6a
= C + V + m, trong d6 :
c
la
toan
b(>
tu'
li<%u
san
xufft
da
tieu
hao
trong

qua
trlnh
san
xua't
tc;to
ra
san
ph~m
gQi
la
hao
phi
lao
d(>ng
v~t
h6a.
V
la
chi
phi
ti€n
luang,
ti€n
cong
phai
tra cho nguoi
lao
d(>ng
tham
gia

vao
qua
trlnh
san
xua't
tc;to
ra
san
ph~m
gQi
la
hao
phi
lao
d(>ng
s6ng.
m
la
gia
tri
moi
do
lao
d(>ng
s6ng
tc;to
ra
trong
qua
trlnh

lao
d(>ng
san
xufft
gQi
Ia
gia
tri
th~ng
du'.
Xet
du'oi
g6c
d(>
cua
nha
doanh
nghi<%p
khi
tie"n
hanh
san
xua't
thi
phai
bo
ra
2
bQ
ph~n

chi
phi
la
C + V
Va
du'QC
gQi
la
chi
phi
san
xufit.
Nhu'
v~y,
chi
phi
san
xufft trong
cac
doanh
nghi<%p
san
xua't
la
toan
b(>
hao
phi
v€
lao

d(>ng
v~t
h6a
va
lao
d(>ng
s6ng bie'u
hi<%n
b~ng
ti€n rna
doanh
nghi<%p
da
chi
ra
de'
tie"n
hanh
cac
hoc;tt
d(>ng
san
xufft trong
m(>t
thai
ky
nha't dinh.
Chi
phi
v€

lao
d(>ng
v~t
h6a
bao
g6m
chi
phi
v€ d6i
tu'<;ing
lao
d(>ng
nhu' chi
phi
v€
nguyen
v~t
li<%u,
nhien
li<%u
,va chi
phi
v€
tu'
li<%u
lao
d(>ng
nhu'
chi
phi

khfiu
hao
Va
sii'a
chua
tai
san
c6
dinh; chi
phi
v€
cong
Cl,l
d1,1ng
Cl,l

Chi
phi
v€
lao
d(>ng
s6ng
la
ti€n
luang
va
cac
khoan
ph1,1
ca'p

theo
luang
cua
lao
d(>ng
tnjc
tie"p
san
xua't,
lao
d(>ng
quan
ly
tc;ti
cac
phan
xu'dng
va
cac
khoan
trich
theo
lu'ong
theo
quy
dinh
nhu'
bao
hie'm
xa

h(>i,
kinh
phi
cong
doan,
bao
hie'm y
te".

Chi
phi
san
xufft trong
cac
doanh
nghi<%p
san
xua't la
toan
b(>
hao
phi
bie'u
hi<%n
b~ng
ti€n,
la
slj chuye'n dich
cac
ye"u

t6 chi phi
san
xua't
vao
san
ph~m
du'QC
san
XUfft
ra
va
xet
d
hai
m~t
:
- v €
m~t
dinh
tinh,
d6
la
ban
than
cac
ye"u
t6 chi
phi
phat
sinh

va
tieu
hao
trong
qua
trlnh
san
xufft
d~
dc;tt
du'QC
ffil,IC
dich Ia
tc;to
nen
cac
loc;ti
san
ph~m
da
dinh
tru'oc.
1
- V€
rn~t
dinh
lu'<;jng,
do la rnuc tieu hao
Cl,l
th~

cua cac ye'u
t6
chi phi
san
xua't tharn gia vao qua trlnh
san
xua't
san
ph~rn
va
du'<;jc
bi~u
hi~n
qua
cac
thu'oc do khac
nhau
rna thu'oc do chu ye'u la thu'oc do ti€n
t~.
1.1.2. Khtii ni?m gia
thanh
san philm
Tuy
theo quan
di~rn
khac nhau v€
h(;lch
toan kinh te'
se
c6

cac
khai
ni~rn
gia
thanh
khac
nhau. Vi dv c6 rn9t
s6
chi phi nhu' tra lai ti€n vay,
cac
khoan
thi~t
hl;li
ngoai ke'
ho(;lch
san
xua't,

phai tinh vao gia thanh 0
quan
di~rn
nay
nhu'ng o
quan
di~rn
khac thl khong tinh. Nhln chung gia thanh
san
ph~rn
c6 3
d~c

thu
sau:
-
Thu
nha't : Gia thanh
san
ph~rn
bao
giO
cling la nhii'ng
hao
phi v€ lao
d{)ng
V~t
h6a
Va
lao
d{)ng
s6ng trong qua trlnh san
XUfft
t(;lO
nen
san
ph~rn,
dich
Vl,l.
-
Thu
hai
: Gia thanh

san
ph~rn
la chi tieu t6ng
h<;1p
luon
dtt<;1c
bi~u
hi~n
duoi hlnh thuc ti€n
t~.
-
Thu
ba
: Gia thanh
san
ph~rn
la nhii'ng
hao
phi c6 rnvc dich, c6 rn6i
quan
h~
ch~t
che
VOi
nhii'ng
san
ph~rn
hay dich
Vl,l
da

hoan
thanh.
Gia
thanh
san
ph~rn
trong
cac
doanh
nghi~p
chinh
Ia
nhii'ng chi phi
san
xu(t
du'QC
tinh cho
rnQt
kh6i
lu'<;jng
cong
Vi~c,
san
ph~rn
hay dich
Vl,l
da
hoan
thanh.
1.1.3.

Mol
quan h? giila chi ph{ san xuiit
va
gia
thanh
san
phii?m
Chi phi
san
xua't la chi phi
dfru
vao
cho
qua
trlnh
san
xua't
cua
doanh
nghi~p.
con gia thanh
san
ph~rn
la chi phi
dfru
ra
cua qua trlnh
san
xua't d6.
NC)i

dung cua chi phi
san
xua't va gia thanh san
ph~rn
vua c6 tinh
rieng
bi~t
vua
c6 rn6i quan
h~
ra't
ch~t
che voi nhau.
Nhii'ng
rn~t
khac
nhau
th~
hi~n
:
- Chi phi
san
xua't luon
du'<;jc
tinh trong
ph(;lrn
vi
giOi
h(;ln
cua

tung ky ke'
to
an
nhu' thang, quy, narn con gia thanh
san
ph~rn
thl
du'QC
tinh toan
tren
CO
SO
CaC
chi phi
CO
lien quan de'n kh6i
lu'<;jng
san
ph~rn,
COng
Vi~C
hay
dich
Vl,l
da
hoan
thanh rna khong
phan
bi~t
chi phi d6

phat
sinh 0 ky nao, ky tru'oc hay ky
nay.
- Chi phi
san
xua't trong ky bao g6rn nhii'ng chi phi
phat
sinh
thl,l'c
te' o ky
nay
khong
phan
bi~t
chi phi d6 phai tra cho ky tru'oc
ho~c
tra tru'oc cho ky sau,
chi phi
san
xua't cua rn6i ky ke' toan thu'ong bao g6rn gia
tri
cua
nhii'ng
san
ph~rn
do dang luc cu6i ky ( ne'u c6).
Ngu'<;1c
l(;li,
gia thanh
san

ph~rn
bao
g6rn
phfrn
IOn
chi phi san xua't cua ky
nay
va
rn<)t
phfrn chi phi
san
xua't
da
chi
ra
o
ky
tru'oc ' tuc la gia
tri
cua
nhii'ng san
ph~rn
do
dang luc dfru ky
du'<;jc
tie'p tvc '
che'bie'n va
hoan
thanh trong ky nay.
2

M6i
quan
h~
ch~t
che th€
hi~n
:
- Chi
phi
san
xua't va
gh1
thanh san phffm d€u la
sv
hao
phi v€ lao d()ng
v~t
h6a
va
lao d()ng s6ng
du'<;Jc
ke' toan th€
hi~n
b~ng
ti€n.
-
Chi
phi
san
xua't trong ky la

din
cu
d€
tinh gia
thanh
san
phffm, bie'n
d()ng v€
chi phi
san
xua't c6
anh
hu'dng
trl;l'c
tie'p de'n gia thanh
san
phffm.
1.1.4. Chuc niing va y nghla cua gia thanh san philm.
Yeu
c~u
cua
san xua't la m()t
m~t
khong ngung nang cao
nang
sua"t
lao
d()ng,
m~t
khac

phai
luon
hl;l
thffp
gh1
th~mh
san phffm. Gia thanh
la
m()t
ph(;lm
tru
cd
ban
cua
h(;lch
toan kinh te'

c6
hai
chile nang cd
ban
sau :
-
Thu'oc do gia
tri
: Gia thanh du'a ra nhfi'ng ke't
lu~n
quan
trQng v€
hi~u

qua
va
tinh
h<;Jp
ly cua qua trlnh tai
sin
xufft
t(;li
doanh
nghi~p.
-
Don
bffy
kinh
te':
Gia
thanh c6 m6i quan
h~
ch~t
che
voi
cac
ph(;lm
tru
kinh te'
khac
nhu' gia ca,
l<;Ji
nhu~n,
cha't

lu'<;Jng,
thue'.
Bi~u
hi~n
sl;l'
ling
d1;lng
r()ng rai chile
nang
nay
la nhfi'ng quy djnh,
thG
che' v€ che'
d()
h(;lch
toan kinh
te'.
Y nghla
cua
gia thanh khi
thl;l'c
hi~n
du'<;Jc
chile
nang
cua n6,
thG
hi~n
:
- Trong

m6i quan
h~
hang h6a - ti€n
t~
cua n€n kinh te' thj tru'ong, thl
gia
thanh
san
phffm
phan
anh chi phi
cua
nhfi'ng lao d()ng s6ng va lao d()ng
v~t
h6a
da
thl;l'c
sv
tieu
hao
h<;Jp
ly cho
san
xufft san phffm
du'<;Jc
hoan
thanh.
Qua
trlnh tieu
th\1

san
phfim se thu h6i
l(;li
cac
chi phi
nay
dG
thvc
hi~n
tai
san
xua't.
l\1Qi
each
tinh toan chu quan,
phan
anh khong dung chi phi
tieu
hao
t(;lO
ra
gia
thanh
san
phffm
se
pha vo
cac
m6i quan
h~

hang
h6a-
ti€n
t~,
khong
xac
djnh
du'<;Jc
hi~u
qua
kinh doanh trung
thl;l'c,
d~n
de'n khong
thl;l'c
hi~n
du'<;Jc
tai
san
xu
fit.
-
Gia
thanh
san
phffm
la
chi tieu kinh te' t6ng
h<;Jp,
phan

anh
cha"t
lu'<;Jng
ho(;lt
d()ng
cua
doanh
nghi~p.
Mu6n
hl;l
tha'p
du'<;Jc
gia thanh
san
phffm voi ty
1~
h(;l
gia
th~mh
cao doi hoi doanh
nghi~p
phai
t6
chuc
quan
Iy
san
xua"t
kinh
doanh

t6t, d6ng thoi
b()
may
ke' toan phai t6 chile ke' toan tinh gia thanh chinh
xac,
giam
t6i da chi phi ke' toan nhu'ng thong tin ke' toan v€ gia thanh phai
phan
anh
kjp thoi, tinh dung va du. Di€u nay giup doanh
nghi~p
hi~u
r6
thl;l'c
chfft san
XUfft
CUa
mlnh,
xac
djnh dung gia ban ra, tlnh
thut§,
tang tlnh
C(;lnh
tranh san phffm
tren
thi tru'ong va xac djnh ke't qua kinh doanh trung
thl;l'c.
1.1.5. St! cdn thie't phai
t6
chuc ke' tmin chi phi

san
xua't va tinh ghi
thanh
san
phftm.
Trong
cac
doanh
nghi~p
san
xua"t,
t6 chile ke' toan
t~p
h<;Jp
chi phi
san
xua"t
va tinh gia thanh
san
phffm c6 y nghla quan trQng cho
sv
t6n
t(;li
cua doanh
nghi~p
trong n€n kinh te' thj tru'ong.
Day
la trQng
tam
cua

toan
b()
cong tac ke'
toan
t(;li
doanh
nghi~p.
3
Mu6n t6 chuc t6t ke' tmin chi phi san
xml"t
doi hoi doanh
nghi~p
phai co
nhan vien ke' tmin chi phi c6 nang hfc chuyen mon, phai xay dlfng
bQ
may ke'
toan
ho~t
d9ng nhip
nh~mg
voi cac quy dinh
v~
ali chinh, ke' toan m9t each cv
th~.
ro rang,
l~p
ke'
ho~ch
chi phi cho tung khoan mvc chi phi, tung ky san
xua't,

phcli
XaC
dinh dung
dQ'i
tu'Qng
t~p
hQp
chi phi san
XUllt,
thlfc
hi~n
du'QC
trinh
tlf,
phu'dng phap
t~p
hc,5p
va phan b6 chi phi san xua't, t6 chuc chung
tu
va
luan
chuy~n
chung
tu
hc,5p
ly, ghi chep tung
lo~i
chi phi theo dung dia
di~m
phat

sinh
Mu6n quan ly t6t gia thanh san
ph~m
doi hoi ke' toan doanh
nghi~p
phai
tinh dung, tinh du chi phi vao gia thanh cac
lo~i
san
ph~m
do doanh
nghi~p
san
xua't
ra. Tinh dung la tinh toan chinh xac, dung voi chi phi c6 lien quan
d~
san
xua't
ra san
ph~m.
xac dinh dung d6i
tu'c,5ng
tinh gia thanh,
v~n
dvng phu'dng
phap tinh gia thanh va ch9n cac tieu thuc phan b6 chi phi
hc,5p
ly. Tinh du la
tinh toan
d~y

du
mQi
hao phi da
bora
tren tinh
th~n
h~ch
toan kinh doanh,
lo~i
bo m9i ye'u
t6
bao ca'p, nhung chi phi mang tinh cha't tieu eve, chi phi khong
hc,5p
1~
theo dung che' d9 ke' toan, tai chinh quy dinh.
1.2.
D~c
di~m
ciia
h~
tho'ng ke' tmin chi phi
san
xua't va ghi
thanh
san
ph~m
trong
h~
th6ng ke' tmin doanh
nghi~p.

1.2.1.
H~
th6ng ke' tmin chi phi
san
xua't va tinh ghi
thanh
san
ph~m
trong
cac
doanh
nghi~p
san
xua't cong
nghi~p.
H~
th6ng ke' tmin chi phi san xua't va tinh gia thanh san ph5m
(J
cac
doanh
nghi~p
la m9t qua trlnh
h~ch
toan c6 lien quan de'n ta't ca cac d6i
tu'c,5ng
"hang
t6n kho" cua doanh
nghi~p.
Ba:t
d~u

tu
nguyen
v~t
li~u
mua vao
d~
chu5n
bi
san xua't cho de'n gia tri san ph5m dang che'
t~o
va cac
lo~i
thanh
ph5m cho
ban.Theo che' d9 ke' toan doanh
nghi~p
hi~n
hanh,
h~
th6ng ke' toan
chi phi san xua't va tinh gia thanh san ph5m c6
th~
thvc
hi~n
theo m9t trong hai
phu'dng
phap: ke khai thu'ong xuyen
ho~c
ki~m
ke dinh ky voi nhung

d~c
di~m
ra't khac nhau.
M~t
khac, tinh
h~
th6ng cua cong tac ke' toan chi phi san xua't
Va
tinh gia thanh san ph5m con
th~
hi~n
CJ
cac
lo~i
gia phi khac nhau
du'QC
dung lam can
cu
h~ch
toan
nhu':
Gia
g6c
hay con g9i la gia phi lich
sli';
gia
hi~n
t~i;gia
dlf toan

Tuy nhien,
duke'
toan
h~ch
toan chi phi san xua't va gia thanh
san
ph5m tren
Cd
sCJ
gia phi nao di
nfi'a
thl ke't
CllU
CUa
gia thanh san ph5m
cling
du'c,5c
quy dinh g6m 3 khoan mvc chi phi sau :
Chi
phi nguyen
li~u,
v~t
li~u
trlfc tie'p : Phan anh cac chi phi
v~
nguyen
li~u.
v~t
li~u
sli'

dt;mg
trlfc tie'p cho
vi~c
san xua't, che'
t~o
san ph5m

Chi phi nhan cong trlfc tie'p : Phan anh cac chi phi
v~
ti~n
lu'dng,
ti~n
cong va cac khoan
phl;l
ca'p, cac khoan trich theo
ti~n
lu'dng cua lao d9ng trlfc
4
tie'p tham gia san xua't nhu' bao hi€'m xa
h<)i,
bao hi€'m y
te",
kinh phi cong
do~m.
Chi phi san xua't chung : La cac chi phi con
l~i
phat sinh
t~i
phan
xu'dng san xua't,

ngo~i
tru chi phi nguyen
v~t
li~u
tnjc
tie"p
va chi phi nhan
cong tnjc
tie"p.
Chi phi nay bao
g6m:
• Chi phi nhan vien phan xu'dng
•
Chi phi
v~t
li~u
• Chi phi
dl;lng
Cl;l
san xua't
•
Chi phi kha'u hao tai san
c6
dinh.
•
Chi phi dich
V\1
mua
• Chi phi
b~ng

ti€n khac
· Tuy thea phu:ang
phdp
hc;Ich
todn himg t6n kho la Ke khai
thu:?mg
xuyen
hay
kiim
ke dtnh ky
ma
tai khodn sit
d¥-ng
va phu:ang phdp
hc;Ich
todn
se
khdc
nhau,
ml:lc
du ban cha't chi phi san xua't va gia thanh san phffm la nhu' nhau.
• Dffi vai phu:ang
phdp
ke khai
thu:ang
xuyen.
Phuong phap nay doi hoi nhan vien
ke"
toan phai ghi chep thu'ong
xuyen,

kiP
thai cac
nghi~p
V\1
kinh
te"
phat sinh
lam
tang giam hang t6n kho, vl
v~y
vi~c
t~p
h<Jp
chi phi san xua't
dffu
vao cling
du'<jc
ghi chep thu'ong xuyen
theo tinh hlnh san xua't thljc
te".
Tai
khoan
sU'
dl;lng
chu
ye"u
:
TK
621
"Chi phi nguyen

li~u,
v~t
li~u
tnjc
tie"p"
.
TK
622 " Chi phi nhan cong
tn;tc
tie"p
".
TK
627
'Chi
phi san xua't chung".
TK
154 "Chi phi san xua't kinh doanh dd dang".
TK
155 : "Thanh phffrn".
5
Sd
dd
1 : Ke' toan tijp h(lp chi
phi
sdn xutlt
va
tinh gia thanh sdn phtlm
[TK
152
TK621

I
(4)
'-r +
(1)
TK 154
CPDDDK
(8)
TK 138,

(5)
(9)
= =
~
TK
334,338
TK622
(2)
~(6)
TK
155
~
(10)
T
153,214,331,

TK627
TK632
(3)Ta)
(11)
-

II
•
CPDDCK
=
=
(7b)
•
Gh1i
thich
:
(
1)
:
Xua'"t
nguyen
li~u,
v~t
li~u
cho tnjc tie'p san xufft va cho san
xua'"t
chung.
(2) : Chi
phi ti€n h.idng, cac khoan trich theo lu'dng nhu' bao
hi~m
xa
h<)i,
kinh
phi c6ng doan, bao
hi~m
y te' cua lao

d<)ng
tnjc tie'p va cua lao
d<)ng
quan
ly
t~i
phan xudng.
(3) :
T~p
hc;ip
chi phi san xufft chung.
(4)
:Nguyen
li~u,
v~t
li~u
thua
nh~p
l~i
kho.
(5) , (6), (7a) :
Cu6i ky ke't
chuy~n
chi phi nguyen
v~t
li~u
tnjc tie'p, chi phi
nhan
c6ng tnjc tie'p va chi phi san xufft chung
d~

t~p
hcjp
chi phi san xufft
trong ky.
(7b) : Cu6i
chuy~n
s6
chenh
l~ch
chi phi SX chung
c6
dinh thljc te'
IOn
hdn
s6
du'cjc
trich vao chi phi sx chung theo dlj toan.
(8) : Phe'
li~u
thu h6i
u'oc
tinh
nh~p
kho.
6
(9) :
Khm1n
thu h6i do
du'<;5c
b6i thu'ong,

(10) :
Th~mh
phftrn
nh~p
kho.
( 11) :
Thanh
phftrn xufft ban th£ng.
• Do'i w!i
phu:crng
phap
kiim
ke
dtnh ky.
Phu'dng
phap
nay
kh6ng
yeu
cdu
nhan vien ke' toan phcli ghi
chep
thu'ong
xuyen, kip thai
cac
nghi~p
V\1
kinh te'
phat

sinh
lam
giarn
hang
t6n kho, nhu'ng
cc1n
phai theo doi
ch<ll.t
che hang t6n kho tang len, cuo'i ky
ba:t
bu<)c
phai
ki€rn
ke
thlfc te'
hang
t6n kho,
tu
d6 tinh ra hang t6n kho xufft
ra
trong ky theo cong
thuc:
Hang
t6n kho =
Hang
t6n kho + Hang t6n kho
xufft
ra
trong ky t6n
dc1u

ky tang trong ky
Hang
t6n kho
t6n cuo'i ky
Nhu'
v~y
de'n cuo'i ky rnoi tinh
du'<;ic
hang
t6n kho xufft
r~
cho
san
xufft
trong ky, khi d6
vi~c
t~p
h<;ip
chi phi
san
xufft
dc1u
vao cua
nguyen
v~t
li~u
trljc
tie'p va
rn<)t
phc1n

chi phi
san
xufft chung c6 lien quan de'n gia trj
cua
hang
t6n
kho rnoi
xac
djnh
du'<;jc
va tinh gia thanh.
Tai khoan
su
dl;lng
chu ye'u :
Ngoai
cac
tai khoan gio'ng nhu' phu'dng
phap
ke
khai thu'ong xuyen, ke'
toan con
su
dvng
cac
tai khoan
d<ll.c
tru'ng cho phu'dng
phap
nay:

TK
611
"Mua
hang".
TK
631
"Gia
thanh
san
xufft".
TK
nay
t~p
h<;jp
chi phi
SX
d€
tinh gia thanh
cuo'i ky
TK
154:
"Chi phi SXKD
dd
dang"
chi
phan
anh chi phi
SP
dd
dang

cuo'i ky va
du'<;ic
ke't chuy€n he't
vao
dc1u
ky sau, khong dung
d€
t~p
hqp chi phi SX.
7
Sd
dtJ
2 :
Kt
toan tijp h(lp chi
phi
san xuiit va tinh gia
thanh
san
phii?m
TK
611
TK621
TK631
(1)
TK 154
-=-r=
(4) (8)

=

~
(5)
=
I=
TK
111,214,331,

TK627
=+ =(6)
TK632
+
(9)
TK 334,338
TK622
(2)T(7)
=
I=
•
Chu
thich:
(1) : Cu6i ky tinh
du'<;Jc
tri ghi nguyen
li~u,
v~t
li~u
xua"t
cho
tn;t'c
tie'p

san
xua"t
ca cho san
xua"t
chung.
(2)
: Chi phi ti€n lu'ong, cac khoan trich theo lu'ong nhu' bao hi€rn xa hoi, kinh
phi cong doan,
bao
hi€rn y te' cua lao dong
tn;t'c
tie'p va cho lao dong quan
ly
phan
xu'dng.
(3)
:
T~p
h<;Jp
chi phi san
xua"t
chung.
(
4)
: f)fru ky ke't chuy€n chi phi san
ph~rn
dd dang cu6i ky tru'oc.
(5),
(6), (7) : Cu6i ky ke't chuy€n
chi

phi nguyen
v~t
li~u
tn;t'c
tie'p, chi phi
nhan
cong
tn;t'c
tie'p va chi phi san
xua"t
chung
d~
t~p
h<;lp
chi phi san
xua"t
trong
ky.
(8) : Cu6i ky ke't chuy€n chi phi san
ph~rn
dd dang cu6i ky.
(9) :Thanh
ph~rn
nh~p
kho va
xua"t
ban
th~ng.
v~
bdo cdo ke' todn.

Trang
h~
thO'ng
bao
cao tai chinh dinh ky, thong tin v€ chi phi san
xua"t
va gia thanh san
ph~rn
du'QC
phan anh d
mot
s6
cac khoan
llll;lC
thuoc
bang
8
Can
D6i
K€
Toan,
Bang
Xac
Dinh Ke't Qua Kinh Doanh va
nha"t
la trong
Bang
Thuye't Minh
Bao
Cao

Tai
Chinh.
(ph~
l~c
sdl)
Trong
bang
Thuyet minh bdo cdo tai chfnh ,
k€
toan
phai
phan
anh
chi phi
phat
sinh thlfc t€ trong
quy'
nam
bao
cao cua don vi, pharr chia theo
ye'u
t6
chi phi
bao
g6m 5 ye'u
t6
:
1.
Nguyen
li<%u,

v~t
li<%u
mua
ngoai.
2. Chi phi
nhan
cong
3.
Chi phi
kha"u
hao tai san
c6
dinh.
4.
Chi phi dich
Vl;l
rnua ngoai.
5. Chi
phi
khac
b~ng
ti~n.
1.2.2. Dijc
di~m
cua
h~
th6ng ke' tmin chi phi
san
xua't va tinh ghi
thanh

san
phfim
(J
cac
doanh
nghi~p
san
xua't.
1.2.2.1.
Sd
luQ'c
lfch
sii'
phat
tri~n
ke'
toan
tai
chinh va ke'
toan
chi phi
Khi
xa
h()i loai ngu'oi hlnh thanh va
n~n
kinh t€
hang
hoa
xua"t
hi<%n,

ngu'oi ta ctln ghi chep, tinh toan, danh gia
hi<%u
qua c6ng
vi<%c
cua mlnh va
cong
Cl;l
ke' toan hlnh thanh.
Xua"t
hi<%n
dfru
tien la ke' toan tai chinh voi
nhi<%m
vt;l
co
ban
Ia
ghi chep do Iuong,
xU'
ly va
bao
cao tai chinh lien
quan
de'n
ho~t
d()ng kinh
t€
cua
m()t
t6

chuc. Khi
n~n
kinh t€
xa
h()i cang
phat
tri€n thl trlnh
d()
nh~n
thuc va quan ly cua con ngu'oi cang
nang
cao,
k€
toan cling
phat
tri€n
va
thay d6i
d€
dap ling nhu ctlu
quan
ly kinh
t€
hi<%n
d~i
hdn va ke' toan chi phi
ra
doi,
sau
d6

phat
tri€n thanh
k€
toan
quan
tri. C6 th€ tom
uh
qua trlnh hlnh
thanh
va
phat
tri€n
k€
toan qua cac giai
do~n
co ban, th€
hi<%n
so d6 sau :
Tru'oc narn 1960
Ke' tmin
Ke' toan
ati chinh
f ~
L~p
bao cao tai chinh
Sau
nam
1960
Ke' toan ati chinh
L~p

bao cao ati chinh
Ke' toan
Ke' toan
chi phi
1 ~
Xac dinh va ki€m tra chi phi
9
Sau
nam
1980
Ke' toan tai chinh
Ke' toan
Ke' toan quan tri
1 ~
L~p
bao cao tai chinh
Kiem soat
CPcung d(pTTgiai
quye't cac
va'n
de
quan tri DN
1.2.2.2.
Di;ic
di~m
cua
ke' tmin chi
phi-
SI/
ke't n6i

cua
ke' tmin
tai
chinh
va
ke'
toan
quan trf.
Sau
nam
1960
n~n
san
xua"t
hang hoa
d~t
de"n
giai
do~n
thinh
Vu'Qng,
thai ky
nay
c~nh
tranh gay
g~t,
cac nha quan
tri
quan
Him

de"n
cac
thong tin
cho
qua
trlnh ra
quye"t
dinh lien quan
de"n
mot t6 chile kinh doanh.
Vi~c
sap
nh~p
va giai thg hang
lo~i
cac cong ty
nh~m
giam
tO'i
da chi phi
c~nh
tranh
toan
c~u,
hQ
doi hoi
ke"
toan phai bao cao chi
tie"t
va

phan
tich cac nguyen
nhan
sinh ra chi phi
nh~m
quan
tri
tO't
chi phi
t~i
doanh
nghi~p.
Yeu
c~u
n~m
b~t
kip
thai
chi phi va phan tich tac dong chi phi cung
dip
thong tin cho nha
quan
tri
da
thuc dfiy
ke"
toan chi phi hlnh thanh va ra
dai
nhu'
mot

ta"t
ye"u
phat
trign cao
v~
trlnh do quan ly kinh
te"
cua xa hoi.
Mot
bo
ph~n
cua
ke"
toan tai
chinh tach ra chuyen
bi~t
nghien
CUu
V~
chi phi va
b~t
d~U
VOi
chi phi san
XUfft
da hlnh thanh
nen
ke"
toan chi phi.
Bo

ph~n
ke"
toan chi phi hlnh thanh dam
nh~n
nhi~m
Vl;l
xac
dinh va
kigm tra chi phi
dg
bao
cao thong tin cho cac nha quan tri c6 trach
nhi~m
quan
ly chi phi. Cong
vi~c
ban
d~u
cua bo
ph~n
nay
thu'ang
bao
g6m
ke"
toan chi phi
san
xufft
ho~C
ke"

toan chi phi dich
Vl;l
cung
cffp
ho~C
ke"
toan chi phi ngoai
san
XUfft
dg
phl;IC
Vl;l
cho nhfi'ng chuc nang rieng
bi~t
CUa
tung nha
quan
tri.
Sau
nam
1980 do
S\1'
phat
trign nhanh chong va lien
tl;IC
cua cong
ngh~
san
xua"t
va

cac
thie"t
bi
quan
ly
hi~n
d~i,
cac cong ty
l~i
lien
ke"t,
sap
nh~p
voi
nhau
t~o
nen
nhung cong ty da qu6c gia c6 quy mo
ra"t
IOn.
Cac
nhu
c~u v~
thong tin va phu'ong phap
tie"p
c~n
thong tin trong hoan canh moi cua tung nha
quan
tri
cfing

khac
nhau trong cac llnh
V\fC
chuc nang khac nhau nhu' trong
san
xua"t,
kinh doanh,
tie"p
thi, tai chinh ,

nhu
c~u
ta"t
ye"u
nay doi
hoi
ke"
toan cung
phai
phat
trign theo kip trlnh do quan ly chung cua xa hoi. Trong
bO'i
canh d6
bo
ph~n
ke"
toan chi phi khong thg
giu mai
chile nang chi nghien cuu
v~

chi phi
rna phai hlnh thanh
va
phat
trign ra cac chile nang khac
dg
dap ling thong tin
c~n
thie"t
cho nha
quan
tri nang dong ra
quye"t
dinh kinh doanh va
ke"
toan quan
tri
ra dai.
10
Nhu'
v~y
d~c
die'm cua ke' tmin chi phi
Ia
giai
doe;tn
dfiu
phat
trie'n cua ke'
toan

qm1n
tri, la cfiu n6i giua ke' toan tai chinh va ke' toan
qm1n
tri.
1.3.
T6
chuc ke' tmin chi phi
san
xua't va tinh ghi
thanh
san
ph~m
fJ
m()t s6
mioc
co
n~n
kinh te' thi trliong
phat
triin
tren
the' gioi.
Phfin Ion
h~
th6ng ke' toan cua cac nude c6 n€n kinh te' thi tru'ong
phat
tri€'n c6
hai
phfin cd
ban

: Ke' toan tai chinh va ke' toan quan tri.
K€
toan tai
chinh c6 tinh phap
l~nh,
b~t
buoc cac cong ty phai
mo
s6 sach ke' toan
de
theo
doi
hoe;tt
dong san
xua"t
kinh doanh cua minh theo chugn mvc ke' toan qu6c gia.
Ke' toan
quan
tri rna trQng
Him
la ke' toan chi phi,
nha"n
me;tnh
vi~c
cung
ca"p
thong tin cho
sii'
dl;lng
noi bo cua ngu'oi quan ly,

d~t
trQng
tam
cho tu'dng lai
nhi€u hdn.
Ke' toan
t~p
h<;1p
chi phi san
xua"t
va tinh gia thanh san
phgm
la noi dung
cd
ban
cua
ke' toan
quan
tri. Nhan vien ke' toan
du'QC
phep
linh
hoe;tt
chQn
1
trong 3
h~
th6ng ke' toan chi phi dang ling
dl;lng
nhu' : ke' toan chi phi thvc te'

(practical cost), ke' toan chi phi thvc te' ke't
h<;1p
vdi chi phi dlf toan (normal cost
- c6
th€'
te;tm
dich la ke' toan chi phi san
xua"t
thong dl;lng), ke' toan chi phi dinh
mlic
(standard
cost-
hay c6
th€'
gQi
la ke' toan chi phi san
xua"t
tieu chugn?).
Gia thanh san
phgm
bao
g6m
3 khoan
ffil;lC
chi phi : Chi phi nguyen
v~t
li~u
trlfc tie'p, chi phi
nhan
cong trlfc tie'p va chi phi san

xua"t
chung. Tinh gia thanh
san
phfim ling
dl;lng
mot
trong hai phu'dng phap : Phu'dng
phap
tinh gia thanh
theo cong
vi~c
va phu'dng phap tinh gia thanh theo qua trinh san
xua"t.
Trong
m6i phu'dng phap, tuy thuoc vao tlnh hu6ng kinh te'
Cl;l
the'
de
xac
dinh each
tinh
chi phi
san
phgm
do dang (thu'ong dung phu'dng phap
u'oc
lu'<;jng
tu'dng
du'dng) va each tinh gia thanh san phgm.
Hi~n

nay, phu'dng
phap
tinh gia
thanh tren cd so
hoe;tt
dong hay
gQi
t~t
Ia
phu'dng phap tinh gia thanh ABC
(Activity -
Based
- Costing) dang
du'<;jc
nhi€u cong ty
IOn
tren the' gidi ling
dl;lng
rong rai va
du'Qc
xem
la phu'dng phap tinh gia thanh chinh
xac
nha"t
so vdi
cac
phu'dng
phap
tinh gia thanh theo truy€n th6ng.
Bang

so
sanh
3
h~
th6ng ke' toan chi phi
H~
thO'ng
ke' toan Cl?SX
NVL
tn,tc
tie'p
Lao d()ng
Chi phi SX
Thai
di€m tinh
tn,tc
tie'p chung
gia thanh
Thl!c te' Thl!c te' Thl!c te' Thl!cte'
Cu6i
ky
Thl!c te' ke't
hcjp
dl! toan Thl!c te' Thl!c te'
Dl! toan
M9i thai di€m
Binh
muc
Binh
muc Binh muc Binh muc M9i thai di€m

11
1.3.1. Ke' tmin chi phi
san
xua't
theo
ghi phi tht;ic te'.
Ke'
tm1n
chi phi san xua't theo gia phi thlfc
te',
nghia la cac ye'u
t6
dfiu vao
cua
chi phi san xua't phai tinh va
h;;tch
toan ngay theo nguyen
t~c
"gia
g6c"
c\ia chi phi phat sinh thlfc
te'.
H~
th6ng ke' toan doanh
nghi~p
cua chung ta
hi~n
nay chi chu tr9ng phfin
' ke' toan
chi phi san xua't thlfc te' va cu6i ky moi tinh

du'cjc
gia thanh san
ph~m.
Cac doanh
nghi~p
san xua't d mioc ta thu'ang
l~p
gia thanh dinh muc don vi san
ph~m
ung voi
mQt
muc san xua't nha't dinh, khong linh
ho;;tt
theo nhi6u muc
d()
san xua't khac nhau. Di6u nay gay kh6 khan cho nha doanh
nghi~p
trong
vi~c
dinh ra gia ban
c;;tnh
tranh, gia bo thfiu

t;;ti
m()t thai
di~m
ba't ky trong kinh
doanh.
Xet
tinh cha't phat sinh cua tung khoan

ml;lc
chi phi c6
th~
t~p
hcjp
nh~m
phl;IC
Vl;l
cho
Vi~c
tinh toan nhanh gia thanh san
ph~m
dap ung
yeu
cfiu ra
quye't dinh kinh doanh thl c6
th~
n6i :
- Chi
phi nguyen
v~t
li~u
trlfc tie'p va chi phi nhan cong trlfc tie'p hfiu nhu'
c6
th~
tinh
du'cjc
ngay tren co sd cac dinh muc tieu hao v6 tung thu nguyen
li~u,
v~t

li~u
va thai gian lao d()ng theo tung
lo;;ti
san
ph~m
hay cong
vi~c
phai
thlfc
hi~n.
-
Ngu'cjc
l;;ti,
qua trlnh
t~p
hcjp,
tinh toan chi phi san xua't chung thlfc te' kip
thai
cho
vi~c
tinh toan nhanh gia thanh san
ph~m
thlfc te'
l;;ti
g~p
nhi6u trd
ng;;ti.
Thong thu'ang, vao luc cu6i ky ke' toan moi xac dinh
du'cjc
chi phi san

xua't
chung thlfc
te'.
Chi phi san xua't chung
phl;l
thu()c chu ye'u vao cac chung
tu
ben ngoai nhu' h6a don ti6n
di~n,
nu'oc,
di~n
tho;;ti,
cha't d6t,

cac h6a don nay
de'n cu6i ky cac nha
cung
ca'p
moi tinh va bao cho doanh
nghi~p
ho~c
c6
th~
dfiu ky sau moi gdi cho doanh
nghi~p.
M~c
khac san
ph~m
cua cong ty san
xua't hoan thanh

nh~p
kho, tieu
thl;l
xen
ke
lien
tl;lc,
cong
ty cfin c6 ngay chi phi
san xua't
chung
d~
tinh toan nhanh gia thanh san
ph~m
lam
cd sd
d~
xac dinh
dung gia ban
ra.
f)~
tinh nhanh gia thanh san
ph~m.
nhan vien ke' toan cfin phai c6 thong
tin chinh xac 3 khoan
ffil;IC
chi phi, trong d6 chi phi nguyen
v~t
li~u
trlfc tie'p va

chi phi nhan cong trljc tie'p
d~
dang xac dinh, con chi phi san xua't chung thl
kh6 khan han, thu'ang cong
ty
phai
u'oc
tinh chi phi san xua't chung.
1.3.2. Ke' tmin chi phi
san
xua't
theo
ghi phi tht;ic te' ke't
hQ'p
v8i ghi
dt;i
tmin
Ke' toan chi phi san xua't theo gia phi thlfc te' ke't
hcjp
voi gia dlf toan , nghia
la
hai ye'u
t6
dfiu
vao nguyen
v~t
li~u
trljc tie'p va chi
phi
nhan cong trljc tie'p

phai tinh va
h;;tch
toan ngay
tu
dfiu theo chi phi phat sinh thlfc
te',
con chi phi
12
san
xua't chung dU(IC UOc tfnh phan
btf
d~
tinh ghi
th~tnh
san
phcfm lqp thai, cu6i
ky
di€u chinh
l~i
khi
t~p
hqp
dfry
du chi phi san xua't chung
thl;l'c
te'.
Vu
di~m
cua ke' tmin chi phi
san

xua't thong
dt;mg
la cung ca'p
nhanh
gia
thanh
don vi
san
phcfm ling voi
nhi€u
muc
d<?
san xua't khac
nhau
tu'ong d6i
gfrn
dung voi gia thanh
thl;l'c
te',
t~i
ba't ky thai
di~m
nao
rna khong
cfrn
dqi de'n
cu6i ky, giup
nha
doanh
nghi<%p

c6 quye't dinh kip thai trong kinh doanh. Ne'u
c6 thong tin
nay
thl doanh
nghi<%p
se
c6 kha
nang
dinh
m<?t
gia
c~nh
tranh
d~
du'QC
h<_jp
d6ng va tang thi phfrn trong thi tru'ang. Ngoai ra, trong llnh
VlfC
san
xu1t
may
m6c
thie't bj
h~ng n~ng
ho~c
trang bj qu6c phong, c6 ra't nhi€u cong
vi<%c
ho~c
hqp d6ng rna doanh
nghi<%p

chi danh du'qc
b~ng
each
da'ti thfru.
Doanh
nghi<%p
cfrn c6 gia thfru hqp ly du sue
c~nh
tranh voi
cac
doanh
nghi<%p
khac, d6ng
thai
mang
l~i
lqi
nhu~n
hqp ly cho doanh
nghi<%p.
Hi<%n
nay
h<%
th6ng ke' toan chi phi san xua't nude ta cling cho
phep
h~ch
to an chi phi
san
xua't
thl;l'c

te' ke't hqp chi phi
dl;l
I toan.
Theo
Thong Tu'
89/2002/TC-BTC
ngay
9/10/2002,
B<?
Tai Chinh cho
phep
cac
doanh
nghi<%p
h~ch
toan tru'oc chi phi
san
xua't chung
c6
djnh theo
s6
dl;l
toan
d~
tinh gia
thanh
san
phcfm trong ky
(J
muc

d<?
ho~t
d<)ng
trung blnh,
cac
chi phi
san
xu1t
chung
c6
dinh
thl;l'c
te' cu6i ky
IOn
hon
s6
da
t~m
phan
b6
trong ky du'qc
phep
h~ch
toan
ngay
vao
gia v6n
hang
ban
trong ky. Tuy nhien Thong Tu'

nay
con
m<?t
s6
h~n
che' nhu' :
-
Chua chi
ra
du'qc phu'ong
phap
xac
djnh chi phi
san
xua't chung
c6
dinh trung blnh
t~i
m<?t
doanh
nghi<%p
dl;la
tren tieu chucfn
nao?
- Chi hu'ong d§n
xu
ly chenh
l<%ch
chi phi
san

xua't chung
c6
dinh
thl;l'c
te' cu6i ky ton
h(fn
sO'
da
t~m
phan
b6
trong ky. Ne'u doanh
nghi<%p
c6
chenh
l<%ch
chi phi
san
xu1t chung
c6
djnh
thl;l'c
te' cu6i ky nho han
sO'
da
t~m
phan
b6
trong ky thl khong th1y
B<?

Tai
Chinh
huang
d§n
xu
1
~?
y.
- Khong
phan
bi<%t
muc
chenh
l<%ch
chi phi
san
xua't chung
c6
djnh Ion
hay nho
d~
xu
ly cho phu hqp voi san phcfm t6n kho va
san
phcfm
d(J
dang, vi hai
lo~i
san
phcfm t6n kho va

san
phcfm
d(J
dang cling chua
dl;lng
chi phi
san
xua't chung
dl;l
to
an
da
ph
an
b6
trong ky' khong
phai
luc
nao
doanh
nghi<%p
cling tieu
thl;l
he't
san
phcfm
san
xua't trong ky
ho~c
chi phi

chenh
l<%ch
nho
d~
xu
ly theo
nguyen
t~c
trQng ye'u.
1.3.3.
K~
toan CPSX theo chi phi (ijnh
mti'c
(tieu chuftn)
Ke' toan chi phi
san
xua't dinh muc nghia la cac ye'u
t6
dfru
vao
cua
chi
phi san xu1t
phai
tinh va
h~ch
toan ngay
tU
dfru
theo chi phi dinh muc,

tach
rieng
chenh
l<%ch
chi phi
san
xu1t
thl;l'c
te' so voi dinh muc, de'n cu6i ky
xu
ly
13
chenh
l~ch
cac
ye'u
t6
d~u
vao
giua thvc te' va dinh muc,
di~u
chinh
l(;li
theo
chi
phi
san
xua't thvc
te'.
u'u

di~m
va
di~u
ki~n
ap
dvng cua ke' toan chi phi san xua't dinh muc
tu'dng
tv
nhu' ke' toan chi phi
san
xufft thvc te' ke't
h<Jp
chi phi
dv
to
an
nhu'ng doi
hoi
trlnh
de)
quan
ly chi phi
ch~t
che
han, ke' toan
l~p
du'<Jc
dinh mile
cac
ye'u t6

san xua't
dva
tren
cong
ngh~
san
xufft
6n
dinh.
1.3.4. Phudng phap tinh gia thanh ABC
C6
th~
t6m
t~t
phu'ong phap tinh gia
th~mh
ABC nhu' sau :
Diiu
ki~n
ling
dTrtng
: Phu
h<Jp
voi ta't ca doanh
nghi~p
c6 quy trlnh cong
ngh~
san
xua't
6n

dinh, c6 d9i ngu nhan vi
en
ke
toan
n~m
vung
chuyen
mon
va
c6
cac
thie't
bi
quan
ly h6
tr<J
cho cong tac ke' toan
d~y
du,
thu~n
l<Ji.
B~c
bi~t
cac
doanh
nghi~p
c6 quy trlnh cong
ngh~
tv
dC)ng

h6a
cao,
cac
thong tin ke'
toan
du'<Jc
theo doi va
xu
ly
b~ng
h~
th6ng
may
vi tinh.
BO'i
tu'<jng
t~p
h<Jp
chi
phi
san
xufft
la
cac trung
tam
ho(;lt
dC)ng.
Bdi
tu'Qng
tinh gia thanh la

cac
san
phffm.
Phuang phap tfnh : Chi phi san xufft
du'QC
t~p
trung vao
cac
trung
tam
ho(;lt
dC)ng
rieng
bi~t.
d m6i trung tam,
cac
chi phi trvc tie'p
du'<Jc
h(;lch
toan trvc
tie'p cho d6i
tu'<Jng
tinh gia thanh nhu' nguyen
v~t
li~u
trvc tiep, chi phi
nhan
cong trvc tie'p
va
m9t

s6
chi phi khac, con chi phi gian tie'p thl
t~p
h<Jp
theo
cac
nguyen
nhan
gay
ra
chi phi. Cac nguyen
nhan
chinh la
cac
tieu thuc
du'<Jc
chQn
d~
phan
b6
cho tung
lo(;li
chi phi gian tie'p
m9t
each
h<Jp
ly.
Cach
tinh t6ng
quat

chi phi gian tie'p
phan
b6
cho tung d6i
tu'<Jng
tinh gia thanh nhu' sau :
Chi
phi gian tie'p Chi phi gian tie'p
c~n
phan
b6
cho tung d6i = _
___.~p
__
h_a_n_b_6_
9
_tr_o_n~g_k_ y
__
x
tu'<Jng
chiu chi phi
T6ng
sO'
nguyen
nhan
c~n
phan
b6
SO'
nguyen

nhan
gay
ra chi
phi
cho
tung d6i
tu'<Jng
tinh
gia thanh
Sau
khi c6 chi phi gian tie'p, ke' toan t6ng
h<Jp
l(;li
tfft
ca
cac
khoan
mvc
chi phi trvc tie'p va chi phi gian tie'p cho tung d6i
tu'<jng
tinh gia thanh
(j
ta't ca
cac
trung
tam
ho(;lt
d()ng
d~
xac dinh gia thanh

san
phffm.
~
Nhung
l<Ji
ich
+ Phuong
phap
ABC di
d~u
trong
vi~c
tinh gia thanh don vi
san
phffm chinh
xac
han. Nha
quan
ly
can
cu
vao d6
d~
ra quye't dinh t6t
han
v~
m6i quan
h~
gifi'a
cac

lo(;li
san
phffm
san
XUfft,
dinh gia ban
C(;lnh
tranh cho
tUng
san
phffm,
chie'n
lu'QC
tie'p thi,
l<Ji
nhu~n
tung
lo(;li
san
phffm
+ABC
thay d6i
nh~n
thuc cua ngu'oi
quan
ly
v~
nhi~u
khoan mvc chi phi
san

xua't chung, trong nhung chi phi d6 tru'oc day nghi
r~ng
n6 Ia chi phi gian tie'p
14
(ch£ng
h~n
nhu
nang
lucjng,
ki~m
tra
ch!t
luqng,
dti
di;lt
hi$
tho'ng
may
m6c ),
nay
duqc
nh~n d~ng
voi nhung
ho~t
d()ng rieng
bi<$t
va vi
v~y
n6 duqc ghi
nh~n

tnjc tie'p cho nhung san phffm rieng
bi<$t.
+ ABC di
d~u
trong
vi<$c
ki~m
soat chi phi
to't
han, bdi vi nha
quan
ly c6
th~
thffy each
to't
nh!t
d~
ki~m
soat chi phi thong qua
ki~m
soat nhung
ho~t
d()ng.
+ABC
khong nhung ap dvng
d~
tinh gia thanh don vi san phffm trong san
xu!t
rna con
mang

l~i
nhi€u lqi ich khi ap dvng trong IInh
V\I'C
dich vv, kinh doanh.
~
Nhung gioi
h~n
+ C6 nhi€u khoan mvc chi phi san
xu!t
chung khong
th~
phan
dinh duqc do
nguyen
nhan
gay
ra chi phi nao
d~
lam
can
eli
phan
b6.
+ C6 le
giOi
h~n
Ion nhfft cua ABC la chi phi
th\l'c
hi~n
do Iuong cao.

Doanh
nghi<$p
phai
hoan
thi~n
hi$
tho'ng voi so' luqng
IOn
du
li<$u
chi tie't voi nhi€u
may
tinh rieng
led~
do Iuong chinh xac chi phi cua don vi SP.
N6i chung phuong phap ABC
do'i
voi
Vi<$t
Nam
con rfft moi, moi
ca
v€
mi;lt
ly
lu~n
trong
hi$
tho'ng ke' toan
Vi~t

Nam,
VI
v~y
vi<$c
ling dvng ABC
t~i
cac doanh
nghi<$p
Vi~t
Nam
hi<$n
nay la chua
th~t
s\1'
c~n
thie't, tuy nhien
it
nh!t
ngay
tu
bay
giO,
chung ta
nen
nghien cliu ky han v€
mi;lt
ly
lu~n
phuong
phap

ABC va dua
vao
giang
d~y
trong mon h9c ke' toan
quan
tri
d cac truong
d~i
h9c kho'i kinh te' trong nuoc.
Bi€u
nay
se
giup chung ta c6
d~y
du nhung
di€u
ki<$n
c~n
thie't ca v€
S\1'
nh~n
bie't, thoi gian va con nguoi
th\I'C
hi<$n,
khi
cac
doanh
nghi<$p
th~t

S\1'
c~n
c6 ABC trong
hi$
tho'ng ke' toan chi phi cua minh.
15
CHUONG2
,
""
K
/'\.",
,?
"'
',
,
DANH GIA
He
THONG
KE
TOAN
CHI
PHI
SAN XUAT
VA
TINH GIA
' ?
, ?
, " ?
, ,
THANH SAN

PHAM
TRONG CAC DOANH
NGHieP
SAN XUAT
CONG
NGHI¢P
(j
VItT
NAM
2.1.
Danh
gia
h~
tho'ng ke'
toan
chi phi
san
xua't va
tinh
gia
thanh
san
phftm
theo
quy dfnh
hi~n
hanh.
2.1.1. Nhiing diim tich cljc:
Thong qua
n()i

dung, phu'dng phap
hi;tch
toan chi phi san xufft va tinh gia
thanh
san
phffrn trong cac doanh
nghi~p
da ban hanh theo
quye"t
dinh
s6
1141
TC/QB/CBKT
ngay 0111111995, cac chuffn rnljc
ke"
toan da ban
hanh
va
cac
thong
tu'
hu'ong
dfrn
thljc
hi~n
cac chuffn rnljc
ke"
toan, chung ta c6 th€
nh~n
thffy nhfi'ng

u'u
di€rn n6i
b~t
cua
h~
th6ng
ke"
toan chi phi
san
xufft va tinh gia
thanh san phffrn
theo quy dinh
hi~n
hanh nhu' sau.
2.1.1.1.
H~
th6ng
ke"
toan chi phi san xufft va tinh gia thanh
san
phffrn
trong doanh
nghi~p
hi~n
nay da c6 nhfi'ng thay d6i
din
ban so voi tntoc day va
phu
hQp
voi thong

1~,
chuffn rnljc
ke"
toan qu6c
te"
v€ hang t6n kho.
Bi€u
nay
th€
hi~n
c5
nhfi'ng di€rn sau day :
- N
()i
dung kinh
te"
cua chi phi san xufft va tinh gia
thanh
san
phffrn chi
bao g6rn cac chi phi
san
phffrn - nhfi'ng chi phi
gcln
Ii€n voi
qua
trinh san xua't
san
phffrn d cac phan xu'dng san xua't rna khong bao g6rn cac chi phi thoi ky' la
nhfi'ng

chi phi
tie"p
theo sau qua trinh san xufft va
du'QC
khffu
tru
he"t
vao doanh
thu
cua ky
ke"
toan rna n6 phat sinh, qua d6 th€
hi~n
dung gia
tri
hang t6n kho
(san phffrn dang
che"
ti;tO
va thanh phffrn cho ban) tren bang can d6i
ke"
toan, va
gia v6n hang
ban
tren bao cao
ke"t
qua kinh doanh,
ph1;1c
v1;1
dele

lljc cho
vi~c
thong tin kinh
te"
va cong khai tai chinh cua doanh
nghi~p.
- Thong tin v€ chi phi san xufft va tinh gia thanh san phffrn cua doanh
nghi~p
du'QC
phan
anh th6ng nhfft theo nguyen
tclc
"gia
g6c"
va nguyen
tclc
"khach
quan"
cua
ke"
toan tren cac
TK
621 "CPNVLTT",
TK
622"CPNCTT",
TK
627"CPSXC",
TK
154"CPSXKDDD",
TK

155"TP" va
TK
632"GVHB".
16
Trong
d6
vi~c
quy dinh tinh
vao
chi tieu ghi v6n
hang
ban
trong
ky
cac
khmin
chi phi
nguyen
V~t
1i~U,
chi phi nhan cong
Vu'Qt
mlic blnh thu'ong
va
chi phi
san
xua't chung
co"
dinh khong
phan

b6
cfing nhu' cac
khoan
hao
hl;lt,
ma't
mat
cua
hang
t6n kho sau khi
tru
di phffn b6i thu'ong do trach
nhi~m
ca
nhan
gay
ra
va
vi~c
trlnh
bay
hang
t6n kho tren
bao
cao
tai chinh cfing phil
hc;p
voi thong
1~
qu6c

te'.
2.1.1.2. v oi
quan
di~m
ke' toan chi phi
Ia
m9t
phffn
cua
ke'
toan
quan
tri,
h~
th6ng ke' toan chi phi
san
xua't va tinh gia thanh
san
ph~m
theo
quy dinh
hi~n
hanh
da
t~o
ti~n
d~
d€
ling
dl,lng

ke' toan
quan
tri trong cong tac ke'
toan
d
cac
doanh
nghi~p
cua
Vi~t
Nam.
Thtjc
v~y,
h~
th6ng ke' toan chi phi san xua't
va
tinh gia
thanh
san
ph~m
hi~n
h~mh
cho
phep
doanh
nghi~p
quan
1y
chi phi
san

xua't
theo
nhi~u
g6c
d9
khac
nhau
nhu' :
N9i
dung kinh te' cua chi phi, cong
d1,1ng
cua chi phi, ndi
phat
sinh chi phi, d6i tuc;ng chiu chi phi
va
cac
1o~i
chi phi blnh thu'ong trong
h~n
mlic cho
phep
hay chi phi tren mlic blnh thu'ong
ho~c
cac
t6n tha't
v~
hang
t6n
kho.
IHy

1a
nhung
n<)i
dung rna ca phffn
Ke'
Tmin Titi Chinh
va
Ke'
Toan
Qmln
Trf
d~u
quan
tam
theo doi. C6 th€ n6i
vi~c
su
dl,lng cac
TK
621
"CPNVLTT",
TK
622"CPNCTT"va
TK
627'CPSXC"
chu ye'u
1a
d€
dap
ling

yeu
cffu
cua
ke' toan
quan
tri,
nh~m
phan
tich va
ki€m
soat
chi phi
san
xua't, con cac
TK
154"CPSXKDDD",
TK
155"TP"
va
TK
632"GVHB"
chu
ye'u
1a
d€ phl,lc
vl,l
cho phffn ke' toan tai chinh
nh~m
1~p
cac

bao
cao tai chinh.
Slj t6n
t~i
m9t
h~
th6ng ke' toan c6 tinh cha't ke't
hc;p
d~c
di€m
cua
ke'
toan tai
chinh va
kC'
toan
quc1n
tri
trong
doanh
nghi~p
d thoi
di€m
hi~n
nay
dljdc
xem
nhu'
1a
m9t

di~u
ta't ye'u
khach
quan
vl
vi~c
cai
each
che' d9 ke'
toan
doanh
nghi~p
theo
hu'ong phil
hc;p
voi thong
1~
va
chu~n
mljc ke' toan
qu6c
te'
V~n
dang
tie'p
tl,lC
thljc
hi~n
Va
Vi~c

t6 chlic
cong
tac ke'
toan
quan
tfi d
cac
doanh
nghi~p
nhu' the'
nao
v~n
con
1a
di~u
moi
me,
concho
huang
d~n
cua
B()
Tai Chfnh.
Hdn
nua, theo kinh
nghi~m
cua
m<)t
s6
nude c6

n~n
kinh te' thi
tru'ong
phat
tri€n nhu'
cac
nu'oc
thu<)c
kh6i lien minh
Chau
Au
vi~c
t6 chlic ke'
toan
quan
tfi trong
CaC
doanh
nghi~p
thu'ong chi
du'QC
thljc
hi~n
theo
m<)t
trong
hai
mo
hlnh
1a

mo
hlnh ke't
hc;p
hay
con
gQi
Ia
" Nha't
nguyen
chinh
th6ng"
hay
mo 1
~
fit~
o5v
v
RB*o
~~
0
'
"Hai
chu trlnh"
ho~c
1a
"Nhi
nguyen
chinh
TRU()NG
DH

K!NH
TE
'TP.HCM
TiilJ
VI:l];N
~-,
·10\)
~
17
th6ng".(phl;l
ll;IC
s6
2).
Trong
d6
mo
hlnh
thu
hai
thl
phuc
tqp
va
t6n
kern
hon
ra't
nhi~u
so voi
mo

hlnh
ke"t
h<Jp,
do d6 chu'a
th€
ap
dl,lng cho
cac
doanh
nghi~p
Vi~t
nam
trong giai
do(;ln
hi~n
nay.
2.1.2. Nhtlng
diim
con h{ln
cht:
Mi:ic
du
h~
th6ng
ke"
toan
chi
phi
san
xua't

va
tinh gia
thanh
san
phffm
theo
guy
dinh
hi~n
hanh
c6 nhfi'ng
mi:it
tich
qtc
nhu'
da
neu
tren
nhu'ng
xet
v~
che"
d9
ke"
toan
trong
cac
doanh
nghi~p
n6i chung, tuc

la
bao
g6m
ca
ph~n
ke"
toan
tai
chinh
va
ke"
toan
quan
tri, thl
h~
th6ng
ke"
toan
chi phi
san
xua't
va
tinh
gia
thanh
san
phffm
hi~n
nay
con

c6 nhfi'ng
di€m
h<;1n
che"
sau
day
:
-
Chi
h<;1ch
toan
chi
phi
san
xua't
va
tinh
gia
thanh
san
phffm
theo
m<)t
h~
th6ng
gia
phi
Ia
gia
g6c

hay
con
gQi
la
gia
thl,l'c
te".
Di~u
nay
chi
phu
h<Jp
voi
yeu
c~u
cua
ke"
toan
tai chinh, nhilm
dam
bao
tinh th6ng nha't
cua
thong
tin
ke"
toan
va
phl;IC
Vl;l

yeu
c~u
ki€m
tra
cua
Nha
nu'oc, rna
khong
thl,l'c
hi~n
du'QC
chuc
nang
ki€m
soat
chi
phi
tru'oc
va
trong khi
san
xua't
san
phffm.
-Chua
quan
tam
dung
muc
de"n

vi~c
phan
loqi
vaxu
ly
cac
chi
phi
khac
nhau
c6
lien
quan
de"n
vi~c
hoqch dinh,
ki€m
soat
chi
phi
va
ra
quye"t dinh kinh
doanh
nhu' :
Bie"n
phi, dinh phi, chi
phi
h6n
h<Jp;

chi
phi
c6
th€
ki€m
soat
du'<Jc,
chi
phi
khong
ki€m
soat
du'<Jc

-
Vi~c
xac
dinh
~ia
tri
cua
nhfi'ng
san
phffm
dang
che"
t(;lO
hie cu6i
ky
m<)t

each
phu
h<Jp
voi
cac
phu'ong
phap
tinh gia
thl,l'c
te"
cua
nhfi'ng
hang
t6n
kho cu6i ky
khac
ciing
chua
dl,l'oc
quan
tam
giai quye't
tri~t
d€.
-
Bao
cao
gia
thanh
san

phffm
theo
khoan
ffil,IC
chi
phi
khong
linh
hoqt,
khong
dap
ung
nhu
c~u
cho
vi~c
ki€m
soat
va
quan
tri chi phi.
-
Quy
dinh
v~
phu'ong
phap
hqch
toan
chi

phi
san
xua't
va
tinh
gia
thanh
s::1n
phffm trong tru'ong
h<Jp
doanh
nghi~P
h<;1ch
toan
hang
t6n
kho
theo
phu'ong
phap
ki€m
ke
dinh
ky
c6
nhi~u
di€m
chua
r6 rang,
chua

h<Jp
ly, nha't la
vi~c
hqch
toan
gia
tfi
nguyen
li~U,
V~t
li~U
va
cong
Cl;l
dl,lng
Cl,l
SU
dl;lng trong
ky
CO
lien
quan
de"n
nhi~u
b9
ph~n
su
dl,lng
hay
c6

nhi~u
cong dl,lng
khac
nhau.
Di~u
nay
gay
kh6
khan
ra't
IOn
trong
qua
trlnh
nghien
cuu
va
ung
dl,lng phu'ong
phap
18