Phát triển hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán tại Công ty chứng khoán Ngân hàng Công thương

Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Làm thế nào để thu hút được nhà đầu tư đến với TTCK và quan trọng
nâng cao được lòng tin của giới đầu tư đối với thị trường này?
Đây là một câu hỏi lớn đặt ra cho bất cứ TTCK nào. Đối với TTCK Việt
Nam, một thị trường còn non trẻ thì câu hỏi này càng trở nên có ý nghĩa.
Tạo điều kiện cho công chúng đầu tư tham gia vào thị trường và một khi
họ đã chấp nhận tham gia thị trường rồi thì phải làm thế nào để “giữ họ” ở lại
lâu dài là một công việc hết sức khó khăn. Chính vì thế hoạt động tư vấn đầu
tư cho nhà đầu tư của các Công ty chứng khoán lại trở nên cần thiết và không
thể thiếu được. Bởi lẽ đây là một hoạt động có vai trò rất quan trọng trong
việc nâng cao văn hóa đầu tư cho công chúng và việc tạo lòng tin của họ vào
TTCK. Tuy nhiên, TTCk Việt Nam hiện nay hoạt động tư vấn đầu tư chứng
khoán cho nhà đầu tư chưa được Chính phủ và các cơ quan quản lý, các Cty
chứng khoán quan tâm đúng mức, ngay cả chính các nhà đầu tư cũng chưa
nhận ra được lợi ích của tư vấn đầu tư chứng khoán. Hoạt động này vì vậy
còn nhiều vấn đề tồn tại cần phải xem xét, nghiên cứu sâu hơn.
Những suy nghĩ trên cùng với quá trình quan sát trực tiếp việc triển khai
hoạt động này trong thời gian thực tập tại Công ty chứng khoán Ngân hàng
Công thương đã dẫn tôi đi đến quyết định lựa chọn đề tài “ Phát triển hoạt
động tư vấn đầu tư chứng khoán tại Công ty chứng khoán Ngân hàng
Công thương”
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Đề tài “ Phát triển hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán tại Công ty
chứng khoán Ngân hàng Công thương “ được thực hiện với mục đích nghiên
cứu lý luận hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán tại công ty chứng khoán nói
chung và nghiên cứu thực trạng hoạt động nay đang diễn ra tại Công ty chứng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
khoán Ngân hàng Công thương nói riêng từ đó đề xuất các giải pháp nhằm

phát triển hoạt động này tại Công ty
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Với đề tài này, đối tượng nghiên cứu của nó là lý thuyết về hoạt động tư
vấn đầu tư chứng khoán – một trong những hoạt động cơ bản của công ty
chứng khoán và thực tế của hoạt động này tại Công ty chứng khoán Ngân
hàng Công thương.
Hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán có rất nhiều mảng nhưng trong
phạm vi của đề tài này tôi chỉ tập trung nghiên cứu nội dung tư vấn đầu tư cho
nhà đầu tư cá nhân. Đây là một trong những vấn đề hiện nay chưa được quan
tâm đúng mức và còn nhiều những bất cập. Nhìn nhận từ thực tế hiện trạng
TTCK Việt Nam hiện nay cho thấy tư vấn đầu tư cổ phiếu cho nhà đầu tư cá
nhân là hình thức tư vấn phổ biến và cần thiết nhất nên đề tài nghiên cứu sâu
hơn hình thức tư vấn này.
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài được xây dựng trên các quan điểm duy vật biện chứng, duy vật
lịch sử và các phương pháp nghiên cứu khác: phương pháp thống kê toán,
tổng hợp so sánh, phân tích các số liệu.
5. Kết cấu của đề tài
Đề tài được kết cấu thành 3 chương
- Chương 1: Các vấn đề cơ bản về hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán
của công ty chứng khoán
- Chương 2: Thực trạng hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán tại Công
ty chứng khoán Ngân hàng Công thương
- Chương 3: Giải pháp phát triển hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán
tại Công ty chứng khoán Ngân hàng Công thương
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
CHƯƠNG 1:
CÁC VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG TƯ VẤN ĐẦU TƯ
CHỨNG KHOÁN TẠI CÔNG TY CHỨNG KHOÁN NGÂN

HÀNG CÔNG THƯƠNG
1.1. CÁC HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN CỦA CÔNG TY CHỨNG KHOÁN
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của công ty chứng khoán
1.1.1.1. Khái niệm công ty chứng khoán
Thị trường chứng khoán là hình thức phát triển bậc cao của nền kinh tế
thị trường. Một trong những chỉ tiêu quan trọng và chính xác để đo lường
mức độ phát triển của một nền kinh tế đó là sự phát triển của TTCK.
Sản phẩm trên TTCK không giống với các hàng hóa thông thường khác
ở chỗ chúng là những hàng hóa đặc biệt. Đó không phải là những sản phẩm
hữu hình có thể cầm, nắm, sờ, ngửi, nếm hay cân đo đong đếm được mà đó là
những sản phẩm tài chính còn được gọi với tên phổ biến là chứng khoán.
Thực ra hình thức thể hiện của chứng khoán cũng giống như tiền – tức là
không có giá trị nội tại. Giá trị của nó chính là các cam kết lợi ích mà tổ chức
phát hành mang lại với những điều kiện ràng buộc cụ thể. Thuộc tính gắn liền
với chứng khoán là tính sinh lợi, tính rủi ro và tính thanh khoản. Chính vì
những đặc điểm này đã làm chứng khoán trở thành một loại hàng hóa cao
cấp, mà việc xác định giá trị thật không đơn giản. Trên TTCK, không phải
trực tiếp những người muốn mua hay bán chứng khoán trao đổi với nhau mà
mọi giao dịch phải được thực hiện qua khâu trung gian, đó là các công ty
chứng khoán. Trung gian là một trong những nguyên tắc cơ bản của TTCK để
đảm bảo tính trật tự trên thị trường, hỗ trợ cho công tác quản lý thị trường
đồng thời đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư. Chính vì thế trên TTCK phải có
các nhà môi giới để đảm nhiệm khâu trung gian này.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lịch sử hình thành và phát triển của TTCK cho thấy ban đầu các nhà
môi giới thường là cá nhân hoạt động độc lập sau đó trải qua quá trình hoạt
động cùng với sự tăng lên của quy mô và khối lượng giao dịch các nhà môi
giới có xu hướng tập hợp theo một tổ chức nhất định – đó là các công ty
chứng khoán. Điều này chứng tỏ rằng người môi giới có thể là thể nhân hoặc

pháp nhân nhưng trên thực tế môi giới pháp nhân được nhà đầu tư và pháp
luật tin tưởng hơn.
Theo Giáo trình Thị trường chứng khoán xuất bản năm 2002 của Đại học
Kinh tế quốc dân Hà Nội “ Công ty chứng khoán là một định chế tài chính
trung gian thực hiện các nghiệp vụ trên TTCK ”. Ở Việt Nam, Cty chứng
khoán là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn thành lập hợp pháp tại
Việt Nam, được UBCKNN cấp giấy phép thực hiện một hoặc một số loại hình
kinh doanh chứng khoán.
Căn cứ vào loại hình kinh doanh chứng khoán nhất định mà Cty chứng
khoán thực hiện, người ta có thể chia Cty chứng khoán thành các loại sau:
- Công ty môi giới chứng khoán: là Cty chứng khoán chỉ đơn thuần
thực hiện lệnh mua bán chứng khoán cho khách hàng để hưởng phí.
- Công ty bảo lãnh phát hành chứng khoán: bảo lãnh phát hành chứng
khoán là nghiệp vụ hoạt động chính của Cty chứng khoán và họ sẽ thu phí
hoặc hưởng chênh lệch giá từ hoạt động này.
- Công ty kinh doanh chứng khoán: là loại Cty chứng khoán dùng vốn
tự có của công ty tham gia mua bán chứng khoán trên thị trường vì mục tiêu
lợi nhuận.
- Công ty trái phiếu: là Cty chứng khoán chuyên mua bán các loại trái phiếu
- Công ty chứng khoán không tập trung: là các Cty chứng khoán hoạt động
chủ yếu trên thị trường OTC và đóng vai trò là nhà tạo là nhà tạo lập thị trường.
Như vậy, Cty chứng khoán là một chủ thể quan trọng không thể thiếu
trên TTCK. Họ là tổ chức trung gian kết nối giữa tổ chức phát hành với nhà
đầu tư, họ cũng có thể là nhà tạo lập thị trường và đồng thời là tổ chức cung
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
cấp các dịch vụ cần thiết phục vụ cho hoạt động giao dịch chứng khoán trên
thị trường.
1.1.1.2. Đặc điểm của công ty chứng khoán
Là một chủ thể kinh doanh, Cty chứng khoán cũng có những điểm tương

đồng với các doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, sản phẩm và dịch vụ mà Cty
chứng khoán cung cấp đều liên quan đến chứng khoán đã làm cho Cty chứng
khoán mang những đặc trưng khác riêng. Không những thế các Cty chứng
khoán ở các nước khác nhau cũng có thể có điểm khác nhau, thậm chí ở trong
cùng một quốc gia các Cty chứng khoán vẫn có nhiều sự khác biệt tùy thuộc
vào tính chất hoạt động của Cty và mức độ phát triển của thị trường. Song xét
về bản chất các Cty chứng khoán có một số đặc trưng cơ bản sau :
• Về loại hình tổ chức của Cty chứng khoán
Trong lịch sử và trên thực tế, Cty chứng khoán đã từng được tồn tại dưới
nhiều loại hình tổ chức như công ty cổ phần, doanh nghiệp góp vốn, doanh
nghiệp tư nhân, doanh nghiệp Nhà nước hay doanh nghiệp liên doanh. Mỗi
loại hình này đều có những ưu thế, bất lợi riêng, trong đó loại hình doanh
nghiệp: công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn với những ưu điểm
về quyền sở hữu, khả năng huy động vốn, năng lực điều hành, tư cách pháp
lý… rất phù hợp với nghiệp vụ chứng khoán đã trở thành sự lựa chọn phổ
biến ở các quốc gia.
• Về mô hình tổ chức kinh doanh chứng khoán
Việc xác định mô hình tổ chức kinh doanh của Cty chứng khoán không
đơn giản chỉ là quyết định của bản thân công ty mà hơn thế nó mang tính
pháp luật, thể hiện ở chỗ: những người làm công tác quản lý Nhà nước sẽ cân
nhắc, lựa chọn ra mô hình phù hợp nhất với đặc điểm của hệ thống tài chính,
hệ thống pháp luật, mức độ phát triển của nền kinh tế. Từ đó, các Cty chứng
khoán chỉ được phép hoạt động theo những mô hình đã lựa chọn.
Hiện nay, trên thế giới có hai mô hình phổ biến về Cty chứng khoán:
- Mô hình công ty chuyên doanh chứng khoán.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Theo mô hình này, hoạt động kinh doanh chứng khoán sẽ do các Cty
chứng khoán độc lập, chuyên môn hóa trong lĩnh vực chứng khoán đảm nhận,
các ngân hàng không đuợc tham gia vào kinh doanh chứng khoán.

Với ưu điểm hạn chế rủi ro cho hệ thống ngân hàng, tạo điều kiện cho
TTCK phát triển, mô hình này đang được nhiều quốc gia trên thế giới áp
dụng, trong đó có các nước phát triển như: Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Canada,
Thái lan…
Những năm gần đây, các nước áp dung mô hình này có xu hướng nới
lỏng dần những hạn chế đối với ngân hàng thương mại trong nghiệp vụ kinh
doanh chứng khoán, từng bước xóa bỏ hàng rào ngăn cách giữa loại hình kinh
doanh tiền tệ và kinh doanh chứng khoán.
- Mô hình công ty đa năng kinh doanh chứng khoán và tiền tệ
Theo mô hình này, các ngân hàng thương mại được phép thực hiện các
nghiệp vụ chứng khoán, bảo hiểm và kinh doanh tiền tệ. Mô hình này chia
thành 2 loại:
+ Loại đa năng một phần: Muốn tham gia kinh doanh chứng khoán trên
TTCK, các ngân hàng thương mại phải thành lập Cty chứng khoán trực thuộc,
hạch toán độc lập và hoạt động tách rời với hoạt động kinh doanh tiền tệ.
+ Loại đa năng hoàn toàn: Các ngân hàng thương mại được phép tham
gia hoạt động kinh doanh chứng khoán, kinh doanh bảo hiểm bên cạnh kinh
doanh tiền tệ và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của pháp luật
Mô hình đa năng có ưu điểm là các ngân hàng thương mại có thể thực
hiện đa dạng hóa, giảm bới rủi ro, tăng khả năng chịu đựng những biến động
của thị trường tài chính. Bên cạnh đó, ngân hàng còn tận dụng được thế mạnh
về chuyên môn, cơ sở vật chất kỹ thuật, vốn, mạng lưới khách hàng để kinh
doanh chứng khoán. Tuy nhiên, mô hình này cũng bộc lộ những hạn chế nhất
định như không thúc đẩy được thị trường cổ phiếu phát triển vì các ngân hàng
có xu hướng bảo thủ thích hoạt động cho vay hơn là thực hiện các nghiệp vụ
trên thị trường chứng khoán như: bảo lãnh phát hành, tư vấn đầu tư chứng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
khoán, quản lý danh mục đầu tư. Và một khi thị trường có biến động thì nó có
thể ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh tiền tệ của ngân hàng nếu các ngân

hàng không tách bạch giữa hai loại hình kinh doanh tiền tệ và kinh doanh
chứng khoán.
• Về tính chuyên môn hóa và phân cấp quản lý
Các Cty chứng khoán chuyên môn hóa ở mức độ cao trong từng bộ phận,
từng phòng ban, từng đơn vị kinh doanh nhỏ.
Nếu như ở các doanh nghiệp sản xuất, trong quy trình sản xuất sản phẩm
giữa các khâu phải có mắt xích kết nối, một sản phẩm ra đời nó phải trải qua tất
cả các công đoạn một, không thể thiếu một công đoạn nào. Trong khi đó, toàn bộ
các nghiệp vụ của Cty chứng khoán đều phục vụ cho các giao dịch chứng khoán
những mỗi một nghiệp vụ lại liên quan đến một góc cạnh riêng. Các phòng ban
khác nhau đảm nhiệm các công việc khác nhau như: môi giới, tự doanh,bảo lãnh
phát hành, tư vấn đầu tư chứng khoán và ngay cả trong từng bộ phận các công
việc đều được phân công cụ thể, rõ ràng đến từng nhân viên.
Từ trình độ chuyên môn hóa cao độ dẫn đến phân cấp quản lý và làm
nảy sinh việc có quyền tự quyết. Các bộ phận trong Cty chứng khoán nhiều
khi không phụ thuộc lẫn nhau ( ví dụ bộ phận môi giới và bộ phận tự doanh,
hay môi giới và bộ phận bảo lãnh phát hành ). Giữa các phòng ban có một sự
độc lập tương đối, mối liên kết không phải mật thiết, hữu cơ như trong các
doanh nghiệp sản xuất khác,. Chính vì vậy hoạt động hay cơ cấu của phòng
ban này không tác động nhiều đến phòng ban khác.
• Về nhân tố con người
Sản phẩm càng trừu tượng thì nhân tố con người càng quan trọng. Chứng
khoán là một loại tài sản tài chính đặc biệt mà việc thẩm định chất lượng của
nó không phải giống như hàng hóa thông thường. Sự có mặt của môi giới trên
TTCK là cần thiết khi người đầu tư không biết được nhiều thông tin hay
không có khả năng phân tích thông tin một cách thích hợp để từ đó đánh giá
và quyết định hướng sử dụng vốn của mình.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đối với các Cty chứng khoán, với chức năng là tổ chức trung gian tài

chính thì khách hàng là mục tiêu số một, mục tiêu quan trọng nhất. Khách
hàng của Cty chứng khoán gồm các công ty phát hành chứng khoán, nhà đầu
tư chứng khoán. Như vậy, khách hàng của Cty chứng khoán cũng là chủ thể
tham gia trên TTCK có tư cách là người đại diện cho nguồn cung hoặc nguồn
cầu chứng khoán. Để có thể tồn tại và phát triển, Cty chứng khoán phải thực
hiện nguyên tắc “biết khách hàng của mình”, nắm rõ khả năng tài chính của
khách hàng, tư vấn cho khách hàng, giữ gìn đạo đức kinh doanh và tôn trọng
khách hàng, luôn luôn đặt khách hàng lên trên hết.
Làm được điều này, Cty chứng khoán phải dựa vào chất lượng chuyên
môn, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhân viên và cán bộ quản lý trong
công ty. Do đó, ở bất kỳ thời điểm nào Cty chứng khoán cũng thực sự chú
trọng đến nhân tố con người, thể hiện ở những điểm sau:
+ Thuê nhân viên phù hợp
+ Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực
+ Có chế độ đãi ngộ và khuyến khích nhân viên
+ Có chính sách ưu đãi đối với nhân viên phù hợp với chiến lược quản lý
nhân lực
Có một điểm đặc biệt mà Cty chứng khoán khác với các công ty khác, đó
là trong công ty chứng khoán việc thăng tiến cất nhắc lên những vị trí cao hơn
là không quan trọng. Các chức vụ quản lý hay giám đốc trong công ty còn có
thể nhận được ít thù lao hơn so với một số nhân viên cấp dưới.
• Về ảnh hưởng của thị trường tài chính
Rõ ràng, Cty chứng khoán tham gia hoạt động trực tiếp trên TTCK thì
bất kỳ một biến động nào của TTCK nói riêng và thị trường tài chính nói
chung đều tác động sâu sắc đến chuyên môn, sản phẩm, dịch vụ và doanh thu
của Cty chứng khoán.
Thị trường tài chính, TTCK càng phát triển càng tạo ra nhiều công cụ tài
chính, có thêm nhiều dịch vụ, mở rộng phạm vi kinh doanh và quan đó một
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368

mặt tạo cơ hội thu lợi nhuận cho Cty chứng khoán, mặt khác buộc các Cty
chứng khoán phải cải tiến, sáng tạo không ngừng để thích nghi với môi
trường hoạt động.
Tùy thuộc vào mức độ phát triển, quy mô của thị trường, phương thức
kinh doanh của chủ sở hữu, khách hàng… cơ cấu tổ chức của các Cty chứng
khoán cũng khác nhau để đáp ứng những nhu cầu riêng, từ đơn giản đến phức
tạp. Nếu ở một số nước như Mỹ, Nhật Bản Cty chứng khoán có cơ cấu tổ
chức rất phức tạp thì ở các nước mới có TTCK như ở Đông Âu, Trung Quốc
cơ cấu tổ chức của các Cty chứng khoán lại đơn giản hơn nhiều.
• Về cơ cấu tổ chức của Cty chứng khoán
Cơ cấu tổ chức của Cty chứng khoán phụ thuộc vào quy mô kinh doanh
và các nghiệp vụ mà công ty được phép hoạt động. Mặt khác nó còn căn cứ
vào tính chất sở hữu của Cty chứng khoán.
Theo thông lệ quốc tế, cơ cấu tổ chức của một Cty chứng khoán chia
thành 2 khối chủ yếu: khối nghiệp vụ và khối phụ trợ.
- Khối nghiệp vụ: khối này thực hiện các giao dịch chứng khoán và tạo
ra phần lợi nhuận chủ yếu cho công ty. Tương ứng với các nghiệp vụ do khối
này đảm nhiệm sẽ có những phòng ban nhất định, gồm
+ Phòng môi giới
+ Phòng tự doanh
+ Phong bảo lãnh phát hành
+ Phòng quản lý danh mục đầu tư
+ Phòng tư vấn tài chính và tư vấn đầu tư chứng khoán
+ Phòng ký quỹ
- Khối phụ trợ: khối này không trực tiếp thực hiện các nghiệp vụ kinh
doanh mà có chức năng phụ trợ cho các nghiệp vụ này. Thông thường khối
này bao gồm các phòng:
+ Phòng nghiên cứu và phát triển
+ Phòng phân tích và thông tin thị trường
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Website: Email : Tel : 0918.775.368
+ Phòng kế hoạch công ty
+ Phòng phát triển sản phẩm mới
+ Phòng công nghệ tin học
+ Phòng pháp chế
+ Phòng kế toán, thanh toán và kiểm soát nội bộ
+ Phòng ngân quỹ
+ Phòng tổng hợp hành chính nhân sự
1.1.1.3. Vai trò của công ty chứng khoán
Khi xuất hiện Cty chứng khoán với tư cách là tổ chức trung gian tài
chính thì Cty chứng khoán đã góp phần làm cho kênh huy động vốn trung và
dài hạn trở nên thông suốt, dễ dàng hơn, san sẻ bớt gánh nặng cho hệ thống
ngân hàng thương mại.
Trên TTCK, Cty chứng khoán có 3 chức năng cơ bản sau:
- Tạo cơ chế huy động vốn bằng cách làm cầu nối gặp gỡ giữa những
người có tiền nhàn rỗi với những người cần vốn.
- Cung cấp cơ chế giá cả cho giao dịch
- Tạo ra tính thanh khoản cho các loại chứng khoán
Xem xét tất cả các khía cạnh của Cty chứng khoán, từ đặc điểm đến chức
năng cho ta thấy được vai trò quan trọng không thể thiếu được của Cty chứng
khoán đối với sự tồn tại và phát triển của TTCK
• Vai trò đối với các tổ chức phát hành
Trên lý thuyết, khi doanh nghiệp cần huy động vốn bằng cách phát hành
chứng khoán, họ có thể tự chào bán khối lượng chứng khoán đến các nhà đầu
tư. Tuy nhiên, họ khó có thể làm tốt điều này bởi một lẽ họ không có bộ máy
chuyên nghiệp. Cần có những nhà chuyên nghiệp mua bán chứng khoán cho
họ. Mặt khác nguyên tắc trung gian của TTCK không cho phép nhà đầu tư và
nhà phát hành trực tiếp mua bán chứng khoán mà phải thông qua tổ chức
trung gian mua bán. Do vậy, các Cty chứng khoán với cơ cấu tổ chức thích
hợp, trình độ chuyên môn, thành thạo nghiệp vụ thông qua hoạt động bảo lãnh

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
phát hành, đại lý phát hành giúp di chuyển dòng vốn từ nhà đầu tư đến tổ
chức phát hành.
• Vai trò đối với nhà đầu tư
Trên TTCK, giá cả các loại hàng hóa biến động thường xuyên. Trong khi
đó các nhà đầu tư không phải ai cũng có đủ điều kiện, khả năng nắm bắt hoặc
xử lý được các thông tin, diễn biến trên TTCK để xác định đúng giá trị các
chứng khoán đó.
Cty chứng khoán có đặc thù riêng. Cty chứng khoán trở thành nơi tập
hợp những nguồn thông tin đáng tin cậy nhất của thị trường, họ có trình độ và
kỹ thuật sàng lọc thông tin từ đó làm cơ sở cho tư vấn. Từ đó, thông qua các
nghiệp vụ môi giới, tư vấn đầu tư, quản lý danh mục đầu tư cac Cty chứng
khoán cung cấp một cơ chế giá cả giúp nhà đầu tư đưa ra được nhận định
đúng giá trị khoản đầu tư của mình cũng như giảm chi phí và thời gian giao
dịch.
Bên cạnh đó, với trình độ của một chuyên gia tài chính các Cty chứng
khoán giúp các nhà đầu tư thực hiện các khoản đầu tư một cách có hiệu quả.
Sự uy tín của các Cty chứng khoán làm khơi dậy niềm tin và quan trọng
hơn nữa là tạo ra nhu cầu đầu tư vào TTCK của công chúng.
• Vai trò đối với TTCK
- Thứ nhất, Cty chứng khoán góp phần tạo lập giá cả, điều tiết thị trường
Trên thị trường sơ cấp, khi thực hiện hoạt động bảo lãnh chứng khoán
cho các tổ chức phát hành, Cty chứng khoán thông qua việc xác định và tư
vấn cho tổ chức phát hành mức giá chào bán hợp lý đối với các chứng khoán.
Thông thường mức giá phát hành do các Cty chứng khoán xác định trên cơ sở
tiếp xúc, tìm hiểu và thõa thuận với các nhà đầu tư tiềm năng lớn trong đợt
phát hành đó và tư vấn cho tổ chức phát hành.
Trên thị trường thứ cấp, dù là thị trường đấu giá hay thị trường đấu lệnh,
Cty chứng khoán luôn có vai trò giúp các nhà đầu tư đánh giá đúng và chính

Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
xác về các khoản đầu tư của họ, bởi vì giá đó được xác định theo quy luật
cung cầu thị trường.
Như vậy, giá cả của mỗi loại chứng khoán giao dịch đều có sự tham gia
định giá của các Cty chứng khoán.
Ngoài ra, ở một số nước theo quy định của pháp luật các Cty chứng
khoán phải dành một tỉ lệ nhất định trong giao dịch của mình để mua vào khi
giá chứng khoán giảm và bán ra khi giá chứng khoán tăng. Hoạt động này đã
có tác dụng lớn trong việc điều tiết giá chứng khoán, bình ổn thị trường.
- Thứ hai, tạo tính thanh khoản cho các tài sản tài chính
Các Cty chứng khoán thực hiện cơ chế giao dịch chứng khoán trên cả thị
trường sơ cấp và thị trường thứ cấp. Từ đó, các nhà đầu tư có thể chuyển đổi
chứng khoán thành tiền mặt và ngược lại một cách thuận tiện, nhanh chóng,
dễ dàng, ít tốn kém và ít thiệt hại nhất.
• Vai trò đối với cơ quan quản lý thị trường
Cty chứng khoán là thành viên hoạt động thường xuyên, liên tục trên
TTCK theo nguyên tắc công khai và trung gian. Với ưu thế nắm rõ tình hình
các tổ chức phát hành cũng như các nhà đầu tư thông qua vai trò bảo lãnh
phát hành, trung gian mua bán, Cty chứng khoán là nơi cung cấp tình hình về
các giao dịch, về các loại chứng khoán, về tổ chức phát hành, về nhà đầu tư,
về các biến động của thị trường một cách cập nhật, chính xác và tổng hợp
nhất. Dựa vào nguồn thông tin này, cơ quan quản lý thị trường có thể theo dõi
giám sát toàn cảnh hoạt động trên thị trường chứng khoán để từ đó đưa ra các
quyết định, chính sách đúng đắn, phù hợp, kịp thời đảm bảo cho thị trường
diễn ra một cách trật tự, khuôn khổ và có hiệu quả.
1.1.2. Các hoạt động của Công ty chứng khoán
1.1.2.1. Các hoạt động chính
Cty chứng khoán có thể thực hiện một hoặc một số hay tất cả các nghiệp
vụ trên TTCK hay không không chỉ phụ thuộc vào quy mô, năng lực của công

ty mà còn tuân thủ quy định của pháp luật về điều kiện hành nghề.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Hiện nay, trên TTCK Cty chứng khoán đảm nhận các hoạt động cơ bản sau:
1.1.2.1.1. Hoạt động môi giới chứng khoán
Môi giới chứng khoán là hoạt động cơ bản đầu tiên của Cty chứng
khoán. Trong loại hình kinh doanh này, Cty chứng khoán đại diện cho khách
hàng thực hiện các lệnh mua, lệnh bán chứng khoán do khách hàng yêu cầu
để hưởng phí giao dịch. Ở đây, quyết định mua bán là do khách hàng đưa ra
do đó khách hàng phải chịu trách nhiệm đối với kết quả giao dịch của mình,
việc hạch toán các giao dịch phải được thực hiện trên các tài khoản thuộc sở
hữu của khách hàng và Cty chứng khoán chỉ được thu phí môi giới theo thỏa
thuận trong hợp đồng.
Ở Việt Nam, theo Nghị định số 144/2003/NĐ – CP về chứng khoán và
thị trường chứng khoán thì “Môi giới chứng khoán là hoạt động trung gian
hoặc đại diện mua, bán chứng khoán cho khách hàng để hưởng phí”.
Hành nghề môi giới có thể ở tư cách pháp nhân hoặc thể nhân và dù ở tư
cách nào thì theo quy định chung cho nghề môi giới chứng khoán đều phải có
một số vốn nhất định (ở Việt Nam mức vốn pháp định cho loại hình kinh
doanh môi giới là 3 tỷ VNĐ).
Hoạt động môi giới không đơn thuần chỉ nhận lệnh mua bán cho khách
hàng, mà hơn thế, để góp phần nâng cao uy tín cho công ty, thu hút khách
hàng thì nhân viên môi giới phải thực hiện vai trò là người tư vấn đầu tư có
hiệu quả. Nhằm bảo vệ quyền lợi cho khách hàng cũng như đảm bảo tính ổn
định hiệu quả cho TTCK, pháp luật có những yêu cầu rất cao đối với nhà môi
giới. Người môi giới, trước hết phải được tín nhiệm, phải có lòng tin của
khách hàng. Tiếp đó họ phải có năng lực, kinh nghiệm nghề nghiệp, có khả
năng phân tích tài chính doanh nghiệp. Chẳng hạn tại Pháp, hành nghề môi
giới phải được Liên đoàn những người môi giới chấp nhận và là một chức
danh được Nhà nước công nhận.

Hoạt động môi giới vừa kết nối giữa những người bán và người mua mà
còn giới thiệu với khách hàng tất cả các loại sản phẩm và dịch vụ tài chính.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Các nhà môi giới dù hoạt động trên thị trường tập trung hay thị trường OTC
đều phải đăng ký và được cấp giấy phép hành nghề.
Tính chất công việc đã tạo nên những đặc trưng riêng của nghề môi giới,
đó là:
- Áp lực công việc, tập trung cao độ, lao động cật lực bù lại thù lao xứng đáng
- Do đặc thù là sản phẩm tư vấn nên đòi hỏi hàm lượng kiến thức lớn
- Có khả năng giao tiếp và khả năng thuyết trình tốt
- Sản phẩm của môi giới là các dịch vụ tài chính đòi hỏi thường xuyên
phải đổi mới. Do vậy nhà môi giới phải không ngừng sáng tạo, tìm tào tạo ra
các sản phẩm mới
- Đối mặt với nhiều xung đột, nhà môi giới đứng giữa quyền lợi của
công ty và quyền lợi của khách hàng
- Nghề môi giới có tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp. Các nhà môi giới
luôn phải xây dựng cho mình những tiêu chuẩn đạo đức này và phải xây dựng
cho mình một hình ảnh đẹp về nghề môi giới
1.1.2.1.2. Hoạt động tự doanh
Theo Nghị định số 144/2003/NĐ –CP “ Tự doanh chứng khoán là việc
công ty chứng khoán mua và bán chứng khoán cho chính mình “
Song song với hoạt động môi giới, tự doanh chứng khoán cũng là một
hoạt động chủ yếu của Cty chứng khoán. Trên TTCK, Cty chứng khoán là
một tổ chức đầu tư chuyên nghiệp không có lý do gì mà họ không tự đầu tư
cho chính mình. Với hoạt động này họ trở thành nhà đầu tư lớn – nhà đầu tư
có tổ chức, góp phần làm sôi động thị trường.
Tự doanh là kinh doanh cho chính mình và vì mục tiêu lợi nhuận nên
mức độ rủi ro lớn do đó muốn thực hiện hoạt động tự doanh Cty chứng khoán
phải có một số vốn đủ lớn, thường lớn hơn nhiều so với hoạt động môi giới.

Mặt khác để đảm bảo sự ổn định và tính minh bạch của thị trường các Cty
chứng khoán còn phải tuân thủ những yêu cầu nhất định của pháp luật, trong
đó 2 yêu cầu cơ bản là vốn và con người. Chỉ khi Cty chứng khoán đáp ứng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
được mức vốn pháp định thì họ mới được phép tiến hành hoạt động này. Pháp
luật Việt Nam quy định mức vốn quy định cho hoạt động tự doanh là 12 tỷ
VNĐ. Bên cạnh đó, nhân viên thực hiện nghiệp vụ tự doanh phải có một trình
độ chuyên môn nhất định, có khả năng tự quyết cao và đặc biệt là tính nhạy
cảm trong công việc. Tại một số nước ( như Mỹ, Thái lan ) nhân viên tự
doanh của Cty chứng khoán phải đáp ứng được một số tiêu chuẩn nhất định
như kinh nghiệm làm việc lâu năm trong ngành, phải có bằng thạc sỹ trở lên
và phải có một số chứng chỉ chuyên môn.
Cty chứng khoán có thể mua bán trên thị trường tập trung hay thị trường
OTC. Một số TTCK hoạt động tự doanh của Cty chứng khoán còn được
thông qua hoạt động tạo lập thị trường. Khi đó, Cty chứng khoán đóng vai trò
là nhà tạo lập thị trường, nắm giữ một số luợng nhất định của một số loại
chứng khoán và thực hiên mua bán với các khách hàng nhằm hưởng chênh
lệch giá.
Đối với những Cty chứng khoán mà thực hiện đồng thời cả 2 nghiệp vụ
môi giới và tự doanh thì thường xảy ra xung đột lợi ích, lợi ích của công ty và
lợi ích của khách hàng. Bởi vì khi tiến hành mua bán chứng khoán cả khách
hàng và Cty chứng khoán đều đóng vai trò là nhà đầu tư, đều phải thực hiện
đặt lệnh và trường hợp nhân viên môi giới ưu tiên cho bộ phận tự doanh là có
thể xảy ra do vậy làm ảnh hưởng đến quyền lợi của khách hàng. Thực tế này
buộc pháp luật phải can thiệp nhằm bảo vệ nhà đầu tư bằng cách buộc các Cty
chứng khoán phải tách bạch giữa nghiệp vụ môi giới và tự doanh. Thậm chí ở
một số nước còn quy định có hai loại hình Cty chứng khoán là Cty chứng
khoán chỉ làm chức năng môi giới và Cty chứng khoán chỉ có chức năng tự
doanh.

Trong quá trình thực hiện hoạt động tự doanh, ngoài những yêu cầu ban
đầu là vốn và con người thì các Cty chứng khoán còn phải đáp ứng những yêu
cầu pháp lý sau:
• Tách biệt quản lý
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Để đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng trong hoạt động, các Cty chứng
khoán phải tách biệt giữa hoạt động tự doanh và hoạt động môi giới. Sự tách
biệt này bao gồm các yếu tố: con người, quy trình nghiệp vụ, vốn và tài sản
của khách hàng và công ty.
Cty chứng khoán hải có đội ngũ nhân viên riêng biệt để thực hiện nghiệp
vụ môi giới và tự doanh. Tại Thái lan, Cty chứng khoán thực hiện hoạt động
tự doanh còn phải tuân thủ nguyên tắc phân chia ranh giới một cách rõ ràng.
Nhân viên của bộ phận này không được trao đổi hay sang khu vực làm việc
của khu vực khác. Thêm vào đó, Cty chứng khoán không được sử dụng tài
sản của khách hàng để tiến hành hoạt động tự doanh nếu chưa được sự đồng ý
của khách hàng.
• Ưu tiên khách hàng
Do có lợi thế về nghiệp vụ, chuyên môn, thông tin Cty chứng khoán có
thể mua tranh bán cướp với khách hàng. Nhằm thiết lập sự công bằng và bảo
vệ quyền lợi cho các nhà đầu tư, pháp luật quy định Cty chứng khoán phải
tuân thủ nguyên tắc: lênh giao dịch của khách hàng phải được xử lý trước
lệnh tự doanh của công ty.
• Góp phần bình ổn thị trường
TTCK luôn ẩn chứa nhiều biến động bất thường. Để có thể can thiệp
theo hướng điều chỉnh làm ổn định thị trường cần thiết phải có những nhà đầu
tư lớn – đó là các ngân hàng, quỹ đầu tư, công ty bảo hiểm và các Cty chứng
khoán. Bởi vì Cty chứng khoán hội tụ đủ những điều kiện như vốn, trình độ
có thể thông qua hoạt động tự doanh tác động đến cung – cầu điều tiết giá
chứng khoán. Phần lớn các nước phát triển đều quy định: Các Cty chứng

khoán nếu có nghiệp vụ tự doanh chứng khoán phải tham gia can thiệp trên
TTCK để điều tiết giá chứng khoán bằng việc mua chứng khoán vào khi giá
chứng khoán giảm và tung chứng khóan dự trữ ra khi giá chứng khoán tăng.
Ở Mỹ, các Cty chứng khoán phải dành một tỉ lệ 60% giao dịch của mình cho
hoạt động có tính chất ổn định thị trường.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.1.2.1.3. Hoạt động bảo lãnh phát hành
Nguyên tắc trung gian trên TTCK yêu cầu trên thị trường sơ cấp, các nhà
đầu tư không mua chứng khoán trực tiếp của các nhà phát hành mà mua từ
các nhà bảo lãnh. Điều này lý giải tại sao các doanh nghiệp khi muốn phát
hành chứng khoán phải thông qua các tổ chức bảo lãnh như ngân hàng đầu tư
và Cty chứng khoán. Trong đó với đội ngũ chuyên gia giỏi về chứng khoán,
am hiểu thị trường, có tiềm lực tài chính, các Cty chứng khoán hoạt động rất
mạnh mẽ về nghiệp vụ bảo lãnh phát hành. Còn các ngân hàng đầu tư thường
đứng ra nhận bảo lãnh phát hành (hoặc thành lập tổ hợp bảo lãnh phát hành)
sau đó chuyển phân phối chứng khoán cho các Cty chứng khoán tự doanh
hoặc các thành viên khác.
Bảo lãnh phát hành là việc tổ chức bảo lãnh giúp tổ chức phát hành thực
hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, tổ chức việc phân phối
chứng khoán và giúp bình ổn giá chứng khoán trong giai đoạn đầu sau khi
phát hành. Như vậy bảo lãnh phát hành gồm:
- Nghiên cứu và tư vấn cho tổ chức phát hành về các thủ tục và phương
pháp phát hành, loại chứng khoán phát hành, cơ cấu giá
- Thỏa thuận với các nhà bảo lãnh khác trong việc tiếp thị, phân phối
chào bán chứng khoán
- Quản lý phân phối và thanh toán chứng khoán
- Thực hiện các công việc hỗ trợ cho trị trường và dịch vụ sau khi phát
hành
- Đại lý phân phối chứng khoán

Thực tế chỉ có những Cty chứng khoán lớn mới có thể thực hiện loại hình
bảo lãnh phát hành bởi vì người bảo lãnh phải có năng lực tài chính mạnh. Ở
Việt Nam, một Cty chứng khoán muốn được bảo lãnh phát hành phải có một
số vốn tối thiểu là 22 tỷ VNĐ.
Qua hoạt động bảo lãnh phát hành, các Cty chứng khoán thu phí bảo
lãnh. Do tính chất hoạt động khó khăn và phức tạp nên mức phí này cao, là
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
loại phí chiếm tỉ trọng lớn nhất trong toàn bộ chi phí mà tổ chức phát hành
phải bỏ ra (phí bảo lãnh phát hành thường chiếm 7% giá trị hợp đồng bảo
lãnh, có khi xê dịch từ 5% đến 10%). Vì vậy nghiệp vụ này đóng góp một tỉ lệ
doanh thu khá cao trong tổng doanh thu của Cty chứng khoán.
Cam kết bảo lãnh phát hành của tổ chức bảo lãnh đối với tổ chức phát
hành là đảm bảo thực hiện thành công việc phát hành chứng khoán bằng cách:
- Hứa mua trực tiếp toàn bộ hay một phần số chứng khoán được phát hành
- Đảm bảo bán chứng khoán với giá nhất định
- Cam kết mua lại số chứng khoán không bán được
1.1.2.1.3. Hoạt động tư vấn đầu tư chứng khoán
Theo giáo trình Thị trường chứng khoán của Trường Đại học Kinh tế
quốc dân Hà Nội “ Tư vấn đầu tư chứng khoán là việc công ty chứng khoán
thông qua hoạt động phân tích để đưa ra các lời khuyên, phân tích các tình
huống và có thể thực hiện một số công việc dịch vụ khác liên quan đến phát
hành, đầu tư và cơ cấu tài chính cho khách hành “
Trong hoạt động tư vấn tồn tại hai chủ thể chính: người cần được tư vấn
và những nhà tư vấn. Sản phẩm tư vấn có thể bao gồm: tư vấn phát hành
chứng khoán, tư vấn đầu tư cổ phiếu, trái phiếu, tư vấn toàn danh mục.
Tính đa dạnh và phong phú của hoạt động tư vấn được thể hiện qua một
số tiêu chí phân loại sau:
• Theo hình thức hoạt động tư vấn
- Tư vấn trực tiếp: khách hàng gặp gỡ trực tiếp với nhà tư vấn hoặc sử

dụng các phương tiện liên lạc như: điện thoại, fax…
- Tư vấn gián tiếp: nhà tư vấn tư vấn cho khách hàng thông qua các ấn
phẩm, sách báo hoặc đưa thông tin lên các phương tiện truyền thông như
Internet
• Theo mức độ ủy quyền của hoạt động tư vấn
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Tư vấn gợi ý: theo cách thức này, người tư vấn chỉ nêu lên những ý
kiến của mình về diễn biến trên thị trường, đưa ra những cách thức, phương
pháp xử lý các vấn đề, tình huống nhưng quyền quyết định là của khách hàng.
- Tư vấn ủy quyền: người tư vấn vừa đưa ra những tư vấn của mình vừa
quyết định hộ khách hàng theo mức độ ủy quyền của khách hàng.
• Theo đối tượng tư vấn
- Tư vấn cho người phát hành: hoạt động này rất đa dạng, từ việc tư vấn
cho tổ chức dự kiến phát hành: cách thức, hình thức phát hành; xây dựng hồ
sơ, bản cáo bạch vừa giúp tổ chức phát hành trong việc lựa chọn tổ chức bảo
lãnh, phân phối chứng khoán đến việc phân tích tình hình tài chính, xác định
giá trị doanh nghiệp, giúp tổ chức phát hành cơ cấu lại nguồn vốn, chia tách,
thâu tóm, sát nhập, hợp nhất doanh nghiệp, niêm yết chứng khoán. Công việc
này đòi hỏi Cty chứng khoán phải nắm rõ quy trình tư vấn, các quy định liên
quan, tìm hiểu về nhà phát hành có hội đủ những tiêu chuẩn đáp ứng yêu cầu
của luật pháp và luật chứng khoán hay không?, hiểu rõ thực trạng tài chính
của khách hàng đồng thời tình hình của thị trường.
- Tư vấn đầu tư: là hoạt động nhà đầu tư tư vấn cho khách hàng về thời
gian mua bán, nắm, giữ, loại chứng khoán, giá trị của chứng khoán, cung cấp
các thông tin.
Hoạt động tư vấn chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn trong các phần tiếp theo
đây của chuyên đề.
1.1.2.1.4. Hoạt động quản lý danh mục đầu tư
Quản lý danh mục đầu tư là nghiệp vụ quản lý vốn ủy thác của khách

hàng để đầu tư vào chứng khoán thông qua danh mục đầu tư nhằm sinh lợi
cho khách hàng trên cơ sở tăng lợi nhuận và bảo toàn vốn cho khách hàng.
Đây cũng là một dịch vụ tư vấn của Cty chứng khoán nhưng ở mức độ
cao hơn vì trong hoạt động này Cty chứng khoán tiến hành đầu tư trên nguồn
vốn của khách hàng theo thỏa thuận giữa hai bên.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Quy trình thực hiện hoạt động quản lý danh mục đầu tư có thể gồm
những bước sau:
• Xúc tiến tìm hiểu và nhận yêu cầu quản lý
Có những khách hàng có vốn nhàn rỗi muốn tìm kiếm một hình thức đầu
tư có mức sinh lợi cao hơn so với gửi tiết kiệm ngân hàng và họ có khả năng
chấp nhận rủi ro lớn hơn. Tuy nhiên họ lại không có đủ thời gian, kiến thức
chuyên môn để tự chính mình tiến hành đầu tư nên họ tìm đến Cty chứng
khoán nhờ đầu tư hộ. Cty chứng khoán sẽ tìm hiều về năng lực tài chính, mức
sinh lời kỳ vọng, mức độ chấp nhận rủi ro của khách hàng để đưa ra các hình
thức quản lý danh mục phù hợp với từng đối tượng khách hàng.
• Ký kết hợp đồng quản lý
Sau khi thiết kế được hợp đồng cho khách hàng thì Cty chứng khoán và
khách hàng sẽ ký kết hợp đồng quản lý đó. Hợp đồng này được thảo ra trên
nguyên tắc của luật dân sự và tuân thủ các quy định của ngành chứng khoán.
Nội dung của hợp đồng bao gồm: số vốn ủy thác, thời gian ủy thác, mục tiêu
đầu tư, quyền và trách nhiệm của các bên, phí quản lý danh mục đầu tư.
Trong hợp đồng, Cty chứng khoán phải xác định rõ với khách hàng là họ
không đảm bảo về lợi nhuận đầu tư và mọi rủi ro của hoạt động đầu tư sẽ do
khách hàng gánh chịu. Mức độ ủy quyền của khách hàng cũng được đề cập rõ
ràng. Khách hàng có thể ủy quyền toàn bộ cho Cty chứng khoán, tức cho phép
Cty chứng khoán có quyền quyết định về đối tượng đầu tư, danh mục gồm
những chứng khoán nào, thời điểm nào mua bán. Hợp đồng quản lý danh mục
đầu tư cũng có thể là hợp đồng ủy quyền một phần, trong đó khách hàng quy

định rõ Cty chứng khoán chỉ được phép thay mặt mình thực hiện một số hoạt
động nào đó. Các hoạt động này phải được liệt kê đầy đủ trong hợp đồng
quản lý danh mục đầu tư và Cty chứng khoán phải tuân thủ các yêu cầu này.
• Thực hiện hợp đồng quản lý
Cty chứng khoán tiến hành đầu tư vốn của khách hàng theo hợp đống đã
ký kết. Lúc này Cty chứng khoán là một nhà đầu tư chứng khoán trên thị
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
trường, họ phải đánh giá các cơ hội đầu tư, lựa chọn chứng khoán cho danh
mục, xác định thời điểm mua bán và thường xuyên kiểm tra lại sự tối ưu của
danh mục.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng, Cty chứng khoán phải đảm bảo thực
hiện các quy định về quản lý vốn, tài sản tách biệt giữa khách hàng và chính
công ty.
• Kết thúc hợp đồng quản lý
Khi kết thúc thời hạn hợp đồng khách hàng có nghĩa vụ thanh toán các
khoản phí theo hợp đồng đã ký kết và xử lý các trường hợp khi Cty chứng
khoán bị ngưng hoạt động, giải thể hoặc phá sản.
Hoạt động quản lý danh mục đầu tư cũng có một số mâu thuẫn với hoạt
động môi giới và hoạt động tự doanh. Đó là Cty chứng khoán có thể tiến hành
nhiều giao dịch cho khách hàng trên mức cần thiết để thu phí môi giới. Ngoài
ra, khi công ty tiên hành hoạt động tự doanh có thể lợi dụng tài sản của khách
hàng để kiếm lợi cho mình. Đây là một trong nguyên nhân chủ yếu dẫn đến
các cơ quan quản lý thị trường đặt ra những quy định đối với Cty chứng
khoán buộc các Cty chứng khoán phải tách biệt các nghiệp vụ này và phải
quản lý chặt chẽ.
1.1.2.2. Các hoạt động phụ trợ
1.1.2.2.1. Lưu ký chứng khoán
Là việc lưu giữ, bảo quản chứng khoán cho khách hàng thông qua các tài
khoản lưu ký chứng khoán. Khi thực hiện dịch vụ lưu ký, Cty chứng khoán sẽ

nhận được các khoản phí lưu ký chứng khoán, phí gửi và phí chuyển nhượng
chứng khoán.
1.1.2.2.2. Quản lý thu nhập của khách hàng:
Thông qua tài khoản lưu ký của khách hàng, Cty chứng khoán sẽ theo
dõi tình hình thu lãi, cổ tức của chứng khoán và đứng ra làm dịch vụ thu nhận
và chi trả cổ tức cho khách hàng.
1.1.2.2.3. Nghiệp vụ tín dụng
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Đây là dịch vụ mà Cty chứng khoán cho khách hàng vay chứng khoán để
khách hàng thực hiện giao dịch bán khống hoặc Cty chứng khoán cho khách
hàng vay tiền để khách hàng thực hiện nghiệp vụ mua ký quỹ.
1.1.2.2.4. Nghiệp vụ quản lý quỹ
Ở một số TTCK, pháp luật còn cho phép Cty chứng khoán được thực
hiện nghiệp vụ quản lý quỹ đầu tư. Theo đó, Cty chứng khoán cử đại diện của
mình để quản lý quỹ và sử dụng vốn và tài sản của quỹ đầu tư để đầu tư vào
chứng khoán. Cty chứng khoán được thu phí dịch vụ quản lý quỹ đầu tư.
1.2. HOẠT ĐỘNG TƯ VẤN ĐẦU TƯ CHỨNG KHOÁN CỦA CÔNG
TY CHỨNG KHOÁN
1.2.1. Khái niệm tư vấn đầu tư chứng khoán
1.2.1.1. Tổng quan về hoạt động tư vấn chứng khoán
Hoạt động tư vấn thực tế không còn xa lạ gì trong cuộc sống thường
ngày của chúng ta, đó có thể là tư vấn y tế, tư vấn pháp luật, tư vấn đầu tư
nước ngoài…
Vậy thì tư vấn là gì?
Xét theo nghĩa rộng, tư vấn là hoạt động của những tổ chức, cá nhân có
chuyên môn giúp đỡ những cá nhân, tổ chức khác không am hiểu về một lĩnh
vực nào đó.
Để đáp ứng nhu cầu đầu tư của công chúng, hướng dẫn họ tham gia vào
TTCK, các Cty chứng khoán đã nhanh chóng giới thiệu dịch vụ tư vấn đầu tư

chứng khoán. Qua hoạt động này, Cty chứng khoán tư vấn giúp khách hàng
tham gia vào quá trình phân phối, mua bán, niêm yết trên TTCK nhằm thu phí
hoa hồng.
Như vậy, hoạt động tư vấn cần phải có hai chủ thể: người cần được tư
vấn và người tư vấn.
- Chủ thể thứ nhất bao gồm các tổ chức và các nhà đầu tư cá nhân. Trong
đó, các tổ chức lại có những nhu cấu tư vấn khác nhau như: tư vấn cổ phần
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
hóa, tư vấn phát hành, tư vấn niêm yết… Các nhà đầu tư muốn được tư vấn
về các loại chứng khoán, giá cả của chúng, thời điểm mua bán…
- Chủ thể thứ hai đó chính là các Cty chứng khoán có thực hiện nghiệp
vụ tư vấn đầu tư chứng khoán
Tư vấn cho người phát hành là một mảng hoạt động đa dạng và quan
trọng có tác dụng hỗ trợ phát triển doanh nghiệp và tạo ra nhiều hàng hóa có
chất lượng cho thị trường.
Các loại hình tư vấn chủ yếu cho người phát hành bao gồm:
• Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp
Nhà tư vấn phân tích các loại chứng khoán chủ yếu bằng phương pháp
đánh giá tình hình tài chính của các tổ chức phát hành chứng khoán đó. Do vậy,
việc phân tích tình hình tài chính của nhà tư vấn sẽ giúp doanh nghiệp nhận thức
được đúng năng lực của mình từ đó có các giải pháp cải thiện tình hình.
• Xác định giá trị doanh nghiệp
Đây là một công việc phức tạp và khó khăn bởi vì tài sản giá trị của
doanh nghiệp bao gồm cả tài sản hữu hình và tài sản vô hình. Đồng thời khâu
xác định giá trị doanh nghiệp là bước quyết định cho việc định giá chứng
khoán khi chào bán cho các nhà đầu tư.
• Tư vấn về loại chứng khoán phát hành
Cty chứng khoán căn cứ vào điều kiện, khả năng cụ thể của doanh nghiệp để
tư vấn doanh nghiệp đó nên phát hành loại chứng khoán nào thì phù hợp.

• Tư vấn tái cơ cấu nguồn vốn
Cơ cấu nguồn vốn có ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ hoạt động và
phương hướng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp nhận
thấy cơ cấu nguồn vốn không đáp ứng được những yêu cầu phát triển và an
toàn của hiện tại hay họ muốn tái cơ cấu nguồn vốn đạt mức tối ưu thì họ sẽ
thực hiện cơ cấu nguồn vốn thông qua sự trợ giúp của Cty chứng khoán.
• Tư vấn hợp nhất doanh nghiệp
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Khi một doanh nghiệp muốn thấu tóm hay hợp nhất vối một doanh
nghiệp khác họ sẽ cần đến các Cty chứng khoán trợ giúp các vấn đề về kỹ
thuật, cách thức tiến hành cho phù hợp và ít tốn kém nhất, tư vấn cơ cấu
nguồn vốn sau khi sát nhập hay hợp nhất
Việc Cty chứng khoán thực hiện hoạt động tư vấn cho đối tượng là nhà
đầu tư cá nhân gọi là hoạt động tư vấn đầu tư. Đây là một hoạt động thông
thường nhất, thường xuyên diễn ra trên TTCK. Trong khuôn khổ của đề tài
này, tôi xin được tập trung trình bày hoạt động tư vấn đầu tư.
1.2.1.2. Hoạt động tư vấn đầu tư
1.2.1.2.1. Tính cần thiết
Nếu như việc tư vấn cho tổ chức phát hành chủ yếu diễn ra trên thị
trường sơ cấp thì hoạt động tư vấn đầu tư lại diễn ra trên thị trường thứ cấp.
Tư vấn đầu tư bao gồm tư vấn mua bán chứng khoán, tạo dựng danh
mục đầu tư và quản trị điều hành tài sản đầu tư. Các ngân hàng, các Cty
chứng khoán, các công ty tư vấn đầu tư, người tư vấn độc lập đều có thể thực
hiện nghiệp vụ này nếu được UBCKNN cấp giấy phép hoạt động và tuân thủ
theo luật định.
Đây là một nghiệp vụ rất cần thiết vì không phải ai cũng hiểu rõ về
chứng khoán và TTCK. Ngay cả tại các nước phát triển người đầu tư thường
không có đủ kiến thức kỹ năng phân tích, không có thời gian theo dõi thường
xuyên những thông tin do khối lượng thông tin quá lớn.

Trong hoạt động tư vấn, người tư vấn có vai trò quan trọng trong việc ra
quyết định đầu tư của khách hàng. Việc ra quyết định này chịu tác động của
lượng thông tin mà nhà tư vấn cung cấp, thời điểm cung cấp thông tin và độ
chính xác của những thông tin đó. Thông tin mà nhà tư vấn có thể cung cấp
cho khách hàng bao gồm thông tin về tình hình thị trường, giá cả chứng
khoán, chỉ số, thông tin về nhóm ngành cụ thể (để thấy được môi trường kinh
doanh của nhóm ngành, vị trí vai trò của nhóm ngành đó đối với nền kinh tế
cũng như cơ hội phát triển trong tương lai, mức độ quan tâm của công chúng).
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Hơn nữa, người tư vấn còn phải đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ cho khách
hàng và giải thích rõ ràng về các rủi ro mà khách hàng có thể phải gánh chịu,
đồng thời họ không được khẳng định về lợi nhuận của các khoản đầu tư mà
họ tư vấn.
1.2.1.2.2. Các hình thức tư vấn đầu tư
- Tư vấn trực tiếp : hoạt động này thường diễn ra đồng thời với hoạt
động môi giới trong đó nhân viên môi giới đảm nhận vai trò nhà tư vấn. Khi
khách hàng tham gia giao dịch họ muốn tham khảo ý kiến của nhân viên môi
giới về việc nên mua bán loại chứng khoán nào, xu hướng giá cả, thời điểm
mua bán nào là thích hợp. Trong trường hợp này, nhân viên môi giới không
được phép đánh giá về xu hướng giá cả của chứng khoán mà chỉ được nêu
những diễn biến thực tế đã xảy ra và đưa ra những lời khuyên cho khách hàng
về mức giá hợp lý để có thể mua bán được. Họ không được can thiệp vào việc
mua bán của khách hàng.
Rõ ràng, việc quản lý hoạt động này không đơn giản bởi lẽ khó mà kiểm
soát được những hành vi tư vấn, những lời khuyên cụ thể của nhân viên môi
giới có đi quá giới hạn hay không và có những nhân viên môi giới có thể tư
vấn mà không cần có giấy phép hành nghề.
Hình thức tư vấn này lại có những mâu thuẫn với hoạt động tự doanh,
thể hiện ở chỗ nhà môi giới nếu cần bán một loại chứng khoán nào đó thì sẽ

khuyên khách hàng mua vào, ngược lại nếu họ muốn cần mua thì lại khuyên
khách hàng bán ra.
- Cung cấp thông tin và đánh giá tình hình : đây là dạng tư vấn mà các
nhân viên tư vấn cung cấp thông tin cho khách hàng dưới các hình thức giấy
tờ, phương tiện truyền thông và gần đây nhất là Internet. Thông tin này có thể
là các số liệu về giá cả, bản cáo bạch, báo cáo tài chính của công ty niêm yết.
Nhưng trên thực tế, để tăng tính hấp dẫn cho các bản tin, Cty chứng khoán
thường đính kèm những lời phân tích và đánh giá tình hình thị trường, tình
hình giá cả các loại chứng khoán. Nhân viên tư vấn có thể sử dụng lời bình
Website: Email : Tel : 0918.775.368