1
LÝ LUN CHUNG V HIU QU QUN LÝ TÀI SN NGN HN
TRONG DOANH NGHIP
1.1. Tng quan v tài sn ngn hn trong doanh nghip
1.1.1. Khái nim tài sn ngn hn ca doanh nghip
Tài sản bao gồm vật, tiền, giấy tờ có giá
và các quyền tài sản”.
-BTC ngày 31 tháng 12
:“Tài
sản là nguồn lực do doanh nghiệp kiểm soát và có thể thu được lợi ích kinh tế trong
tương lai”
m luân chuyn ca tài sn (hay vn kinh doanh), tài sn ca
doanh nghic chia thành 2 loi: Tài sn ngn hn và tài sn dài hn. Theo thông
013/TT-BTC ngày 25/4/2013 ca B Tài chính v ng dn ch qun lý,
s dng và trích khu hao tài sn c nh.
Tài sn ngn hn c hiu là tin, các khon và các tài sn
khác có th chuyi thành tin, hoc có th bán hay s dng trong vòng m
hoc mt chu k ng ca doanh nghip. Tài sn ngn hn phn
ánh tng giá tr tin, các khon và các tài sn ngn hn khác tính n
thm báo cáo.
Tài sn dài hn là nhng tài sn c có thi gian s dng, luân chuyn
hoc thu hu chu k kinh doanh) và có giá
tr n (t 30 tring tr lên). Tài sn dài hn phn ánh tng giá tr các khon
phi thu dài hn, tài sn c nh, bng svà các tài sn dài hn
thm báo cáo, bao gm: Các khon phi thu dài hn, tài sn c nh, bng sn
n và các tài sn dài hn khác.
Có th nói, khác vi tài sn dài hn, tài sn ngn hn ca doanh nghip là nhng
khon mc có kh i d dàng và là mt xích quan trng trong quá trình
to ra doanh thu cho doanh nghip. Trong khâu d tr và sn xut, tài sn ngn hn
m bo cho quá trình sn xut ca doanh nghic tin hành liên tc m bo quy
trình công nghn sn sun ngn hm bo
2
d tr thành phng nhu cu tiêu th liên tc nhi ca
khách hàng. Thi gian luân chuyn tài sn ngn hn ln khin cho vic qun lý và s
dng luôn luôn di yu t tn ti trong ngn hn
nu có phát sinh trc trc s n quá trình hong và to ra li nhun ca
công ty.
“Tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp là những tài sản thuộc
quyền sở hữu và quản lý của doanh nghiệp, có thời gian sử dụng, luân chuyển, thu hồi
vốn trong một chu kỳ kinh doanh hoặc trong một năm. Tài sản ngắn hạn của doanh
nghiệp có thể tồn tại dưới hình thái tiền, hiện vật (vật tư hàng hóa), dưới dạng đầu tư
ngắn hạn và các khoản phải thu khác. Tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp bao gồm:
Tài sản bằng tiền, các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn, các khoản phải thu khách
hàng, hàng tồn kho và các tài sản ngắn hạn khác”.
1.1.2. Phân loi tài sn ngn hn trong doanh nghip
Trong sn xut kinh doanh ca doanh nghip, qun lý tt tài sn ngn hn cn
phân loi tài sn ngn hn theo nhng tiêu thc nhnh. Da trên tính cht vng
ca tài sn ngn hi ta có th phân loi tài sn ngn h
1.1.2.1. Phân loại căn cứ vào quá trình tuần hoàn và chu chuyển vốn
Tài
Tà
các kh
Cách
1.1.2.2. Phân loại tài sản ngắn hạn dựa trên các khoản mục trên bảng cân đối kế toán
Da vào các khon mc trong bn ngn hn bao gm: tin và
chng khoán kh th, khon phi thu khách hàng, hàng tn kho và tài sn ngn hn
khác.
Thang Long University Library
3
Tin mc biu hin là tin tn qu, tin gi trong ngân hàng. Tin mt
c s d tr t liu, mua s tin thu, tr n
và chi tr các khoi tài sn có tính lng cao nh dùng
d tr m bo kh p.
Chng khoán kh th: bao gm các loi chng khoán có kh i cho
doanh nghip và có th chuyi sang tin mt d dàng vi chi phí thp. Tài sn
ngn hn này giúp doanh nghip có th ng hóa các khon mm
ng tin nhàn ri.
Phc hình thành khi các doanh nghi
li không nhc tin hàng ngay mà nhc sau mt khaongr thnh
do haibên tha thun. Ph bin nht hin nay là hình thc tín di - cho
các doanh nghip khác n, hình thc nà c nhiu khách hàng mang li
nhii to ra nhiu doanh thu cho doanh nghim n nhiu ri ro
v thanh toán.
Hàng tn kho: bao gm nguyên vt liu thô phc v cho quá trình SXKD, sn
phm d dang và thành phm. Trong quá trình luân chuyn ca tài sn ngn h
phc v sn xut, kinh doanh thì vic tn ti ca v tr, tn kho là
m cn thit cho hong ca doanh nghip. Các doanh nghip,
không th tin hành sn xut tc v tr,
tn kho là vic cn thi quá trình sn xut divic d tr
hàng tn kho hp lý là v vi nhà qu vm bo cho quá trình SXKD
ca doanh nghip mà không làm phát sinh quá nhiu chi phí d tr ca doanh nghip.
Tài sn ngn hn khác: bao gm các khon chi phí tr c ngn hn, tin tm
ng, cm c, ký qu Nhng long có t trng rt nh
cu tài sn ngn hn trong doanh nghip.
Phân loi tài sn ngn hn theo tiêu chí này giúp doanh nghi
giá mc tn kho d trm bo kh a doanh nghip.
(Nguồn: Nguyễn Thủy Tiên (2014),“Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng
tài sản ngắn hạn tại công ty Cổ phần đầu tư và phát triển Thiên Ấn”, ĐHTL)
1.1.3. m ca tài sn ngn hn trong doanh nghip
Th nht, tài sn ngn hn biu hii các hình thái khác nhau nhn và
các tài sn, khon phi thu khách hàng, hàng tn kho và các tài sn
khác. Các khon m ng vi các m t khác nhau ca
TSNH trong doanh nghip: tin và các tài sn hay chng khoán kh
4
th m bo kh p, hàng tc s dng trong
khâu SXKD, các khon ph ghi nhn các khon tín dng
i.
Th hai, tài sn ngn hng luân chuyn trong mc mt chu k
kinh doanhn mt, hàng tc s dng trong mt chu k
kinh doanh, phân bit vt bc s
dng trong nhiu hao.
Th ba, tài sn ngn hi hình thái vt ch to thành
thc th ca sn phn hình ca doanh nghip SXKD, hàng tn
kho dùng cho mn xung tri qua mt quá trình bii thành thành
phm, hàng hóa hoàn ch xut bán ra th ng.
Th n ngn hn có giá tr luân chuyn toàn b mt ln và giá thành sn
phi chi phí phát sinh trong quá trình bii tài
sn ngn hn thành thành phc tính vào giá thành ca sn ph
ra th ng.
(Nguồn: Nguyễn Thủy Tiên (2014),“Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng
tài sản ngắn hạn tại công ty Cổ phần đầu tư và phát triển Thiên Ấn”, ĐHTL)
1.1.4. Vai trò ca tài sn ngn hn trong doanh nghip
Tài sn ngn ht quan trng trong s tn ti và phát trin ca
doanh nghip. Tài sn ngn hu kin quan tr doanh nghip có th kinh
doanh, sn xut thun li. TSNH tham gia vào mi quá trình ho ng ca doanh
nghin xui và tiêu th sn phm. TSNH còn h tr
thanh toán cho các giao d tr v thu này xut hin trong quá trình
sn xut, maketing, và thu tin. Do các giao dch ding thi, nhiu hot
ng ding thi, nhiu hon nhu cu vng n
hàng tn kho, áp dng chính sách h tr bán hàng, chit khu thanh toán d
khuyn khích khách hàng sm, gim thi gian chuyn tin khi thu hi n.
TSNH giúp doanh nghim bo kh p cn d
tr tài sn ngn h áp ng cho các chi phí giao dch. Chi phí giao dch bao gm
chi phí dch v cho vic mua bán chng khoán, các khon l tim tàng do phi bán gp
các tài sn trong khi có th kim li nhiu có thêm thi gian. Chính vì vy
doanh nghip luôn phi d tr mng tin hoc chng khoán kh th m
bo kh i tài sn có tính thanh khon cao, có kh
chuy i thành tin mt nhanh chóng vi chi phí th ng cho các mc tiêu
ngn hn. Chính vì vy chính sách qun lý tài sn ngn hn là ht sc quan trng.
Thang Long University Library
5
Ngoài ra TSNH còn to lp quan h vi khách hàng. Vic TSNH ca công ty
c s dng có hiu qu c ghi chép trong h i,
i tác có th d nh xem có nên hp tác hay
không. Các công ty da vào m i ca doanh nghi
ng quynh chc chn, bao gm vi
tín dng, tiêu th nt hàng tn kho vi giá c
(Nguồn: Nguyễn Hương Giang (2014), “Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng
tài sản ngắn hạn tại công ty Cổ phần Hoàng Thái”, ĐHTL)
1.2. Ni dung qun lý tài sn ngn hn trong doanh nghip
1.2.1. Chính sách qun lý tài sn ngn hn
Tài sn ngn hn chim t tri ln trong tng giá tr tài sn
vic qun lý u phi gia các loi tài sn ngn hn hp lý là u cn thit.
Vai trò ca qun lý tài sn ngn hn là tt y duy trì tình hình hong n
nh ca doanh nghip. Cách thc qun lý tài sn ph thuc vào c ngành ngh mà
doanh nghia doanh nghip (ln, va hay nh), m n
nh ca doanh thu c phát trin theo tng thi k. Tu chung li có
ba cách thc qun lý Tài sn nc qun lý cp tin (hay chic
mo him), chic qun lý thn trng và chic qun lý dung hòa.
Hình 1.1 s mô t cách thc qun lýu tài sn ngn hn trong doanh nghip.
C th:
Hình 1.1 Mô hình chic qun lý tài sn ngn hn
Cấp tiến Thận trọng Dung hòa
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011), “Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương1, tr.6,
ĐHTL)
Chic qun lý cp tin là chính sách mà trng tài sn dài hn l
so vi t trng tài sn ngn hn. C th n lý tài sn cp tin là doanh nghip
duy trì tài sn ngn hn mc thi tin, khon phi thu và hàng tn
kho mc thp. Mc d tr tin này ch yu da vào s qun lý hiu qu và kh
cho vay ngn h p các thiu ht do nhu cu b u này xy ra
vi khon hàng tn kho. Chính sách qun lý cp tin giúp doanh nghip tit
TSNH
TSDH
TSNH
TSDH
TSNH
TSDH
6
kim chi phí s dng vn a rút ngn chu k kinh doanh và thi
gian quay vòng tin do khon phi thu khách hàng và hàng tn kho gim. Tuy nhiên,
chính vii mt ri ro. Ving tin mt mc thp có th
n kh thanh khon ca doanh nghip hoc hàng trong kho ít không
ng các nhu cu cho khách hàng nt bin v cu.
c li vi chính sách cp tin trên là chính sách thn trng. Vic duy trì tài
sn ngn hn mi tài sn dài hu bt buc vi chính sách thn
trng. Chu k kinh doanh và thi gian quay vòng tin s b kéo dài do khon phi thu
khách hàng và hàng tn kho luôn mc cao nên thi gian quay vòng ti
theo. m ca chính sách này nm s so chính sách cp tin. Nh
vào s tài tr lâu dài và nh ca ngun vn dài hn, kh an toàn trong thanh
khon luôn mc cao c nhng bing bng. Tt nhiên, chi phí s dng
vn s cao do doanh nghip luôn phi gánh thêm các khon chi phát sinh t hàng tn
kho, tha vn trong thi k nhu cu vn xung thp c bii khi
nm gi nhiu tin mt ti doanh nghip.
n nm trung gian gia hai chính sách nêu trên là chính sách
qun lý tài sn dung hòa. C th, qun lý tài sn dung hòa là doanh nghip duy trì tài
sn ngn hn và tài sn dài hn mc t, chính sách này
không tn ti do c trng thái cân bng không h n p phi
v v loi hình kinh doanh ca doanh nghip là doanh nghip sn xut hoc doanh
nghi mi. Ngoài ra, yu t lung tin mc
phi chi c trong s dng tài sn ca doanh nghip. Do vy,
chính sách này ch nhm dung hòa ri ro và chi phí phát sinh ca 2 chính sách trên.
1.2.2. Qun lý tin mt và các chng khoán kh th
Tin mt và các khon chng khoán kh th c hiu là
là mt b phn cu thành TSNH ca
doanh nghip, có tính thanh khon cao nht và trc tip quynh kh
toán ca doanh nghip. Khi d tr loi tài sn này
chi phí
chính
- chi
Thang Long University Library
7
1.2.2.1. Quản lý hoạt động thu – chi tiền mặt
chc mc t, nhà qun lý cn u qu ca
c mang li thu chi sau thu li là ln nht vi
doanh nghip. Ta có th d thc hi:
T)
C = (C
2
C
1
) * (1 T)
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011),“Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương2, tr.7,
ĐHTL)
B = L xut
C = C xut
T = S i khi áp d xut
+ i vc thu tin: là s c rút ngn
+ i vc chi tin: là s
TS = Quy mô chuyn tin
I = Lãi suu
T = Thu sut th TNDN
C
1
= Chi phí c dng
C
2
= Chi phí c xut
Da vào kt qu tính toán theo mô hình trên, nhà qun lý có th t
la chn xut vì l
i c c do áp d xut
i lp.
la chn do chi phí ca vic chuyn sang
thc mc thu nhp.
Song song vi v doanh nghip c gim
chi, tc là nên trì hoãn vic thanh toán (trong phm vi th có th
tn dng nhng li ích có t các khon chm thanh toán này. Nhà qun lý cn tp
trung vào vic kim soát và trì hoãn dòng tin ht mc có th mà không làm
n uy tín ca doanh nghip. Trong khong thi gian chênh l
nhiu nhng khon ti i li nhun.
8
1.2.2.2. Xác định mức dự trữ tiền tối ưu
nh mc d tr tin mt t
Mc tn qu tin mt mc tiêu là tn qu mà công ty ho i
hình thc tin (theo ng). Quynh tn qu mn vi
i gii do gi quá nhiu tin vi chi phí giao dch do gi quá ít tin.
ln cWilliam J.Baumol là nu
tiên nh tn qu kt hp gii và chi phí giao
dch. Vn dng mô hình EOQ ng dng vào qun tr tin mt nhm thit lp tn qu
mc tiêu. Gi s mt doanh nghip có k vn là
A/k . Bi vn là (B-A)/k.
Doanh nghip khi s các giao dch chuyn tin t u k u tiên có cán cân
tin mt là C. Vng tin s dng nh mi k là (B-A), s tin này s ht sau
C/(B-A) k. Ti thm kt thc k th C/(B-A), cán cân tin mt bng 0 và cn
phi bán mng chng khoán có giá tr phc hi cán cân tiu. Cán
cân tin mt khi bu các hong là C và gim dn ht mi chu k C/(B-
A). Bi vng tin mt trung bình qu doanh nghip là C/2
Gi s t l sinh li m ca th ng tin t mang li là I,
thì phn li nhun b b qua mn tin mt trung bình là (C/2).I
có cán cân tin mt trung bình (C/2) thì cn phng chng khoán có giá tr
là C ti nhng thm mà cán cân tin mt bng 0. Nu tng nhu cu c
kim thun trong suc ký hiu là T, thì s ln các loi chc
chuyi thành tin mt là (T/C). Gi s chi phí cho mi ln giao dch là F thì tng
chi phí cho các giao dch chuyi các loi ch
C = Tr giá ca các loi chc bán ra trong mi ln giao dch
F = Tng giá tr cn d nh c
k = T l sinh li ca các công c c giao dch trên th ng tin t
S dng các công cu này, chúng ta có th thit lp công thc tính toán hai loi
chi phí thành ph
Thang Long University Library
9
ng chi phí (TC) cho vic tin hành T/C ln chuyi các loi chng
khoán, mi ln có giá tr
T thy rng tng chi phí s mc ti thiu khi:
c d tr tin mt t
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011),“Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương2, tr.11,
ĐHTL)
1.2.2.3. Quản lý ngân quỹ
Merton Millere và Daniel Orr phát trin mô hình tn qu vi lung thu và
chi bing ngn c lung thu
(inflows) và lung chi ( outflows) tin mt và gi nh lung tin ròng (lung thu tr
lung chi) có phân phi chun. Lung tin t ròng hàng ngày có th mc rt cao
hoc rt thp. Tuy nhiên, chúng ta gi nh lung tin mt ròng bng 0, tc là lung
p ngun chi.
Hình 1.2 Mô hình qun lý tin mt Miller Orr
X H
Z
L
Y
Thời gian
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011) “Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương2,
tr.13, ĐHTL)
Có 3 khái nim cn chú ý trong mô hình này: Gii hn trên (H), gii hi (L)
và tn qu tin mt (Z). Ban qun lý công ty thit l i gi
tin mt và thit l vào m ri ro thiu tin mt. Công ty cho phép tn
qu bing ngu nhiên trong phm vi gii hn và nn qu vn nm trong
10
mc gii hn trên và gii hi thì công ty không cn thc hin giao dch mua bán
chng khoán ngn hn. Khi tn qu ng gii hn trên tm X thì công ty s mua
(H-ng chng khoán ngn h gim tn qu tr v c li, khi tn qu
ging gii hi tm Y thì công ty s bán (Z-ng ch
n qu m Z.
Ginh mc tn qu da vào
i và chi phí giao dch. Chi phí giao dn vic
mua bán chng khoán ngn h chuyi t tài si
ra tin mt nhm mch không ph thuc vào doanh
s mua bán chng khoán ngn hi gi tin mt là K, bng lãi sut ngn
hn. Khác vi mô hình Baumol, trong mô hình Miller Orr, s ln giao dch ca mt k
là s ngi tùy thuc vào bing ca lung thu và lung chi tin mt.
Kt qu là chi phí giao dch ph thuc vào s ln giao dch chng khoán ngn hn k
vi ph thuc vào tn qu k vng.
Vi tn qu thp nhc tn
qu mc tiêu (Z) và gii hn trên (H). Giá tr ca Z và H làm cho tng chi phí ti thiu
c quynh theo mô hinh Miller Orr là:
H = 3Z 2L
F = Chi phí giao dch
2
a dòng tin mt trong ngày
i
Tn qu trung bình theo mô hình Milller Orr là:
C
average
=
1.2.3. Qun lý các khon phi thu
Khon phi thu là sn phm, dch v ca doanh nghip bán cho khách hàng và
khách hàng thanh toán. Các nhà qun lý khon phi thu luôn
mun giá tr này càng thp càng tt bi gim ri ro vi n m chí là không
thu hc, tránh ng vn và phng thêm vn, tránh vic phát sinh thêm
chi phí qun lý, chi phí thu hi n, Mt mt, ri ro ca vic không cung cp tín dng
là mt doanh thu. Mt khác, mt khon thu quá cao s gây ra chi phí và có th t
Thang Long University Library
11
quá li ích v doanh thu và sn xut. Do vy, doanh nghing xây dng mt
chính sách tín dng thông qua mt s yu t sau: iu khon bán tr chm; phân tích
tín dng; quynh tín dng và chính sách thu tin.
1.2.3.1. Điều khoản bán trả chậm
Hu ht các doanh nghip, hong trong nhc ngành ngh khác
u cung cp tín d c chn nó s có s t
. Nc sn xut hàng, yêu cu
c ng có mt khon tm ng tr c. Nu vic giao hàng là
ng xuyên hay có ri bán s yêu cu tr tin ngay (COD: Cash
on Delivery). Nu vic cp tín d c áp dng thì thi
gian thanh toán có th kéo dài, ví d khuyn khích
i mua thanh toán sm, doanh nghing cung cp chit khu thanh toán.
Nu công ty bán hàng vu khon tín dng 2/10 net 30 thì tc là nu khách
hàng thanh toán trong vòng 10 ngày s ng chit khu thanh toán 2%, còn
nu không thanh toán s tr n trong vòng 30 ngày.
c bi u khon bán ch kh a
i bán có th áp dng công c hi phiu_ loi ginh c
th thi hn tr tin ci mua vào mt thnh.
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011), “Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương4, tr.3,
ĐHTL)
1.2.3.2. Phân tích tín dụng
quynh có bán tr chm cho khách hàng hay không, khi bán tr chm thì
u khon tín dc nh nào, doanh nghip phi tin hành phân tích
tín dng. phân tích tín dng khách hàng, công vii thu thp mt s
thông tin:
T các báo cáo tài chính: Da vào nhng báo cáo tài chính do khách hàng cung
cp, doanh nghip có th nh m nh, t ch tài chính và kh
ca khách hàng.
Xp hng tín dng báo cáo: Doanh nghip tham kho bng xp hng tín dng ca
các t chc có uy tín trong vi ng ca khách hàng. Báo cáo
tín dng bao gm:
+ Tóm tt báo cáo tài chính thi gian g
+ Các ch s quan tri theo thi gian.
+ Các thông tin v mô hình thanh toán c
12
+ Bn mô t u kin t nhiên và hoàn cnh bn doanh
nghi
+ Mc xp hàng tín dng cho bia t chc tín dng v v th ca
khách hàng.
T các ngân hàng: Hu hu có b phn tín dng và có th
i din cung cp thông tin tín dng cho khách hàng ca mình mt cách rõ ràng.
Kinh nghim ca doanh nghip: Da trên kinh nghim ca bn thân, nhà qun
lý th tín dng ca các khách hàng ti
thu th thông tin tín dng, doanh nghip s nh có cung cp tín dng
hay không.
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011),“Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương 4, ĐHTL)
1.2.3.3. Quyết định tín dụng
c hin thu thp thông tin tín dng, doanh nghip s cân nhc vic
cung cp tín dng thông qua ch tiêu NPV bng
Quynh tín dng khi xem xét m
hin ti ca li ích (giá tr dòng tin vào hay dòng tin sau thu c
phí ca vic cp tín dng vi mt mc rc. Giá tr hin ti ròng_NPV_ca
quynh cp tín d
CF
0
= VC * S * (ACP/360)
= [S *(1 VC) S * BD CD]* (1 T)
CFt: Dòng tic sau thu trong mi thi k
CF
0
: Dòng tin phi thu khách hàng
k: T l thu nhp theo yêu cu
VC: Lung tin ra bic tính theo t l % dòng tin vào
S: Doanh thu d kin trong tng thi k
ACP: Thi gian thu tin trung bình (ngày)
BD: T l n xu trên doanh thu
CD: Lung tia b phn tín dng
T: Thu sut thu TNDN
Thang Long University Library
13
T kt qu c, nhà qunh da trên nguyên tc giá tr
hin ti ròng:
+ NPV > 0: cp tín dng
+ NPV = 0: bàng quan
+ NPV < 0: không cp tín dng
Quynh cp tín dng so sánh gia bán tr tin ngay và bán tr chm: Mô
n nht là so sánh gip tín dung và không cp tín dng.
+ S ng sn phm bán (Q): Nu coi s ng sn ph c khi
cung cp tín dng là Q0 và s ng sn phm khi cho khách hàng n là Q1 thì Q1 >
Q0 do vic cung cp tín dng s nh tranh ca doanh nghip trong tiêu th
bán.
+ Giá bán trên mt sn phm (P): Giá bán sau khi cung cp tín dng
c khi cung cp tín dng cho doanh nghip s i ri ro tht
thoát vn khi cho khách hàng n vi li nhun kic t hong bán hàng.
+ Chi phí bình quân (AC): Chi phí ca doanh nghip s i lên (AC1 > AC0)
khi doanh nghip quynh cp tín dng do có nhiu kh gp phi nhng
khon n xu và phi xóa n hay ni lng chính sách tín dng, khoc coi là
chi phí n x hp lý ca doanh nghip.
+ Xác sut thanh toán: khi doanh nghip không cung cp tín dng mà thu tin
ngay thì xác sut thanh toán lúc này là 100%, do tt c các ln bán ca doanh nghip
u thu ngay bng tin. Nu gi h1 là xác sut thanh toán ca doanh nghip cp tín
dng cho khách hàng thì xác sut này s nh y ra vic khách
hàng không thanh toán là rt cao.
+ Thi gian n: Khi doanh nghip không cp tín dng mà thu tin ngay thì
thi gian cho khách hàng n là bc li, khi doanh nghip cp tín dng thì s
có mt khong thi gian t k t khi khách hàng xác nhn n n khi khách hàng
thanh toán khon n
+ T l chit khi dii ca vin
phi thu khách hàng, là lãi sun sinh li khác thay vì
b ng vn trong khon phi thu khách hàng.
nh có nên cp tín dng hay không, nhà qun lý tài chính phi
so sánh giá tr hin ti ròng ca t
NPV
0
=P
0
Q
0
AC
0
Q
0
14
NPV
0
= Giá tr hin tp tín dng
NPV
1
= Giá tr hin ti ròng khi cp tín dng
P
0
, Q
0
, AC
0
: Giá bán, s ng và chi phí sn xut bình quân khi không cp tín
dng.
P
1
, Q
1
, AC
1
: Giá bán, s ng và chi phí sn xut bình quân khi cp tín dng.
h: xác sut thanh toán
R
t
: t sut chit khu thanh toán
Quynh la chn:
NPV
1
> NPV
0
: cp tín dng
NPV
1
= NPV
0
: bàng quan
NPV
1
< NPV
0
: không cp tín dng
Quynh cp tín dng khi s dng thông tin ri ro, nhà qun lý có th
thêm mt ph có thêm thông tin v ri ro tín dt
nh cui cùng.
NPV
2
: giá tr hin ti ròng khi cp tín dng và có s dn thông tin ri ro
C: chi phí s dng thông tin ri ro tín dng
Quynh la chn:
NPV
2
> NPV
1
: cp tín dng
NPV
2
= NPV
1
: bàng quan
NPV
2
< NPV
1
: không cp tín dng
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011),“Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương 4, ĐHTL)
1.2.3.4. Chính sách thu tiền
nh cp tín dng cho khách hàng, công vic na cn phi
làm là theo dõi cht ch khon ph m bo không b tht thoát.
K thut mà doanh nghing s d theo dõi các khon phi thu là da trên
thi gian thu n trung bình (ACP). Thi gian thu n trung bình là khong thi gian
c tính theo ngày trung bình k t khi khách hàng nhn n n khi khách hàng
tr n cho doanh nghip.
Thang Long University Library
15
Khi phân tích ch s này ngoài vic so sánh gia các doanh
nghip cùng ngành và so sánh vi ch s trung bình ngành, doanh nghip cn xem xét
tng khon ph phát hin nhng khon n n và có bin pháp hp lý.
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011),“Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương 4, ĐHTL)
1.2.4. Qun lý hàng tn kho
Trong c qun lý hàng tn kho thì mô hình _EOQ (Economic
c x dng nhiu nh doanh nghip có th tp trung
nh mc d tr
c da trên gi nh là nhng ln cung cp hàng hoá là bng nhau.
Khi doanh nghip tin hành d tr hàng hoá s phát sinh hai loi chi phí chính:
n d tr): n vic tn tr
hàng hoá, bao gm:
Chi phí ho bc xp hàng hoá, chi phí bo him hàng hoá,
chi phí do gim giá tr hàng hoá, chi phí hao ht mt mát, chi phí bo qun hàng
Chi phí tài chính bao gm chi phí s dng v lãi tin vay, chi phí v
thu, kh
Nu gi mi ln cung ng hàng hoá là Q thì d tr cung ng trung bình s là
Q/2.
Hình 1.3 Mô hình mc d tr trung bình
Q
Q/2 D tr trung bình
Thi gian
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011),“Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương3, tr.7,
ĐHTL)
Gi C
1
hàng hoá thì ta doanh
nghip s là: C
1
*Q/2
T u s ng hàng hóa mi ln cung .
t hàng (Chi phí hng): t hàng bao gm chi phí qun lý
giao dch và vn chuyt hàng cho mi lng n
nh không ph thuc vào s c mua.
16
Nu gi D là toàn b s ng hàng hoá cn s dng trong m thi gian
háng) thì s ng ln cung ng hàng hoá s là D/Q. Gi C
2
là chi phí mi
lt hàng thì tt hàng s là:
C
2
*D/Q
Tu s ng mi ln cung ng gim.
Gi TC là tng chi phí tn tr hàng hoá, ta có công thc:
TC = C
1
*Q/2 + C
2
*D/Q
Ta có th tìm Q* bng cách ly vi phân TC theo Q ta có:
Hình 1.4 Mô hình tn kho EOQ
C
Tng chi phí
t hàng
0 Q* Q
(Nguồn: Chu Thị Thu Thủy (2011),“Bài giảng Quản lý tài chính1”, Chương3,
tr.7, ĐHTL)
Qua hình 1.4 trên ta thy khng hàng hoá cung ng mi ln là Q
*
thì tng
chi phí d tr là thp nht.
1.3. Hiu qu qun lý tài sn ngn hn trong doanh nghip
1.3.1. Khái nim hiu qu qun lý tài sn ngn hn trong doanh nghip
,
Thang Long University Library
17
các
.
(Nguồn: Trịnh Trọng Anh (2012), “Nhập môn tài chính doanh nghiệp”, Chương5,
ĐHTL)
1.3.2. Các ch tiêu u qu qun lý tài sn ngn hn ca doanh nghip
1.3.2.1. Các chỉ tiêu tổng hợp tình hình kinh doanh chung
Kh
Xut phát t m ca tài sn ngn hn là tính thanh khon cao cho nên nhà
qun lý doanh nghip luôn cân nhn s i gia kh i và tính
thanh khon. Do vn hiu qu qun
kh oán ca doanh nghip i ta
18
ng dùng bn ch tiêu: kh n hn, kh
kh c thi và kh
H s kh n hn: H s kh ngn hn
cho bit doanh nghip có th kh ng các khon n ngn hn bng TSNH là
cao hay thp. H s c so sánh vi 1. Nu tr s ca ch tiêu bng 1,
doanh nghi kh chi tr các khon n ngn hn_tình hình tài chính
mc ng. N s kh ngn h> 1 doanh
nghip luôn trong tình trng sn sàng thanh toán vi các khon n. Tuy nhiên, nu h
s này cao quá s gim hiu qu hong vì doanh nghiu vào tài
sn ngn hn.
H s kh H s kh
n n ngn hn bng TSNH mà không bao
gm hàng tn kho (mt th chuyn thành tin mt). Mt doanh nghip có h
s thanh toán nhanh nh khó có kh các khon n ngn hn và
phc xem xét cn thn. Ngoài ra, nu h s này nh n so vi t s thanh
toán ngn hn TSNH ca doanh nghip ph thuc quá nhiu
vào hàng tn kho. H s t.
H s kh án tc thi: Cho bit vng ti
tin hin có, doanh nghi kh i các khon n ngn hn không.
Các nhà qun ch tiêu này vì tin và các khon là
nhng tài sn có tính thanh khon cao nht. Ch tiêu ng thp (<1) bi trong
thc t nu ch s này > 1 chng t ng tin nhàn ri, ng ln. Kh n lý
ngun tin và các khoc giá tr ngun lc
mang li. Tuy vy, nu ch tiêu này thp quá và kéo dài s ng n uy tín ca
doanh nghip vi các c .
H s kh toán lãi vay: H s kh là ch
tiêu quan tri vi bên cp tín dng nó cho bit kh n bi
vi các khon cho vay. Trong mn hong theo các chu k kinh doanh
khác nhau thì h s . Ch tiêu này càng ln thì chng kh h
li t t hong kinh doanh càng c li, ch tiêu này càng gn 1 thì hot
Thang Long University Library
19
ng kinh doanh ca doanh nghip c hiu qu. c bit khi ch tiêu
này < 1 cho thy ho thua l, thu nhp trong k bù
p chi phí, nu kéo dài s khin doanh nghip phá sn.
*Kh n lý tài sn
Hiu sut s dng tng tài sn
Hiu qu quán lý tng tài sc xem xét thông qua ch tiêu hiu sut s
dng tng tài sn bi viu sut s dng ca tài sn s giúp ta nhìn nhn
quá trình qun lý tài sn ca doanh nghip có hiu qu không. Hiu sut s dng tng
tài sn c nh bng công thc:
Ch tiêu này cho bit c ng tài sn tng doanh thu
thun trong mt k phân tích. Ch tiêu này càng cao chng t vic qun lý tài s
din ra hiu qu. S vòng quay các tài sn vng nhanh u kin góp ph
doanh thu và nâng cao li nhun cho doanh nghip. c li, nu ch tiêu này thp
chng t các tài sn vng chm, có th hàng tn kho ln, vic qun lý tài s
hiu qu làm cho doanh thu ca doanh nghip gim. Cng khi phân tích ch
tiêu này cn i m ngành ngh m tài sn mà doanh
nghip hu t i có kt lun chính xác và bin pháp qun lý thích hp
làm quay vòng ca tài sn.
Kh n lý ngun vn
H s n (T s n trên tng tài sn): H s n c s d nh
ca doanh nghii vi các ch n trong vic góp vn. Công thnh:
T s này cho bit có bao nhiêu phn ca doanh nghip là t
c kh ch tài chính ca doanh nghip. T s này mà quá nh,
chng t doanh nghiu này có th hàm ý doanh nghip có kh ch
hàm ý là doanh nghiy
20
tài chính, tng vn bng hình thc li, t s
này mà cao quá hàm ý doanh nghip không có thc lc tài chính mà ch y
có v ri ro ca doanh nghi
T s n trên vn ch s hu: T s n trên vn ch s hu là mt ch tiêu tài
ng c s dng và qun lý n ca doanh nghip. Công thc xác nh:
T s này cho bit quan h gia vng bn ch s hu. T
s này càng nh chng t doanh nghip càng ít ph thuc vào hình thng vn
bng vay n tc là doanh nghip ch ri ro thp chng
t doanh nghit cách vay n kinh doanh và khai thác li ích ca hiu qu
tit kim thu. Khi dùng t s n so sánh t s này vi t s bình
quân ca toàn ngành.
Kh i
Phn ánh mi quan h gia li nhun dòng (li nhun sau thu) vi chính doanh
thu ca Công ty to ra. Ch tiêu này cho bit mc trong k s
c bao nng li nhun, hay nói cách khác t s này cho bit li nhun
bng bao nhiêu phng sn xut kinh doanh.
Ch tiêu này càng ln càng tt.
i vi các ngành khác nhau ch tiêu này
ng so sánh gia các doanh nghip hong cùng ngành vi nhau. Nu bit cách
qun lý và s dng tt ngun lu vào thì s có h s c
ct gim chi phí phát sinh ca mình mt cách hiu qu g giúp cho t sut sinh li
trên doanh thu gi mc cao.
Ch tiêu nhn ca các nhà
qun tr ng sinh li trên vn ch s hu. Công thnh:
Ch tiêu này phn ánh quan h t l gia li nhun sau thu vi vn kinh doanh
bình quân s dng trong k. Cho nhà qun lý bit c mng vn kinh doanh bình
quân s dng trong k tng li nhun sau thu. Ch tiêu này càng ln
càng tt. mt ch
quy
Thang Long University Library
21
u qu ca công tác qun lý tài sn mang li trong quá trình sn sut
ng tài sm trong quá trình m
rng quy mô sn xut hay th ng. Công thnh:
Khi phân tích ch tiêu này cho bit mi quan h t l gia li nhun sau thu
vi vn ch s hu bình quân s dng trong k. Nó phn ánh mt ng vn ch s
hu bình quân s dng trong k tng li nhun sau thu cho ch s
hu. Khi ch tiêu này càng ln chng t vic qun lý và s dng tài sn trong k kinh
doanh càng tt. nhà qun tr y mnh vi
tài s rng, máy móc, thit b
(Nguồn: Trịnh Trọng Anh (2012), “Nhập môn tài chính doanh nghiệp”, Chương5,
ĐHTL)
1.3.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá chung về hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn
Hiu sut s dng tài sn ngn hn (S vòng quay ca tài sn ngn hn)
H s này cho bit mng vn b n ngn hn trong mt k
doanh thu thun. H s càng ln chng t hiu qu s
dng TSNH càng cao. Các nhà qun ch
i nhun ca doanh nghi
Sut hao phí ca tài sn ngn hn so vi doanh thu
H s này cho bi có mng doanh thu thì doanh nghip phu
xây dng chính sách qun lý TSNH
mt cách hp lý, h s này càng thp chng t hiu qu s dng TSNH càng cao.
Sut hao phí ca tài
tài sn ngn hn so
vi doanh thu
=
Giá tr tài sn ngn hn bình quân
Doanh thu thun
Sut hao phí ca tài sn ngn hn so vi li nhun sau thu
H s này cho bi có mng li nhun sau thu thì cng
ng h s trên ch tiêu này càng thp chng t hiu qu s
d d toán nhu cu v tài sn ngn hn c
khi mun có m li nhun mong mun:
22
Sut hao phí ca tài
sn ngn hn so vi
li nhun sau thu
=
Giá tr tài sn ngn hn bình quân
Li nhun sau thu
(Nguồn: Trịnh Trọng Anh (2012), “Nhập môn tài chính doanh nghiệp”, Chương5,
ĐHTL)
1.3.2.3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả của từng bộ phận cấu thành tài sản ngắn hạn
S vòng quay hàng tn kho
H s vòng quay hàng tn kho là mt trong nhng ch s tài chính nh
giá hiu qu hong ca doanh nghip thông qua kh n lý hàng tn kho.
Vòng quay hàng tn kho là s ln mà hàng hóa tn kho bình quân luân chuyn trong
k. Công thnh:
H s vòng quay hàng t
c qun tr hàng tn kho là tt hay xu. H s này ln cho thy t quay vòng
cc li, h s này nh thì t quay vòng
hàng tn kho thm tính cht ngành
ngh kinh doanh nên không phi c mc tn kho thp là tt, mc tn kho cao là xu.
H s vòng quay hàng tn kho càng cao càng cho thy doanh nghip bán hàng
càng nhanh và hàng tn kho không b ng nhiu. Tuy nhiên h s
không tt vì nó ch ng hàng d tr trong kho không nhiu, nu nhu cu th
t ngt thì rt có kh p b mt khách hàng và b i th
cnh tranh giành th phn. Vì vy, h s vòng quay hàng tn kho cn ph l
m bo m sn xuc nhu cu khách hàng.
Thi gian quay vòng hàng tn kho
ng vi ch tiêu s vòng quay hàng tn kho là ch tiêu thi gian quay
vòng hàng tn kho vì hai ch c nhau. Ch tiêu này phn nh thi
hàng tc mt vòng. Ch tiêu vòng quay hàng tn kho và s
ngày chu chuyn tn kho có quan h t l nghch vs ngày
gic li.
Thang Long University Library
23
S vòng quay các khon phi thu
S vòng quay khon phi thu phn ánh t bi i các khon phi thu
khách hàng thành tin m phn
ánh hiu qu qun lý hong kinh doanh ca doanh nghip. Công thnh:
S vòng quay các
khon phi thu
=
Doanh thu thun
Khon phi thu khách hàng
Nó cho bit các khon phi thu phi quay bao nhiêu vòng trong mt k báo cáo
nh c doanh thu trong k. T s này càng ln chng t t thu hi
các khon phi thu là cao. Quan sát s vòng quay khon phi thu s cho bit chính
sách bán hàng tr chm ca doanh nghip hay tình hình thu hi n ca doanh nghip.
K thu tin bình quân
K thu tin bình quân
=
360
S vòng quay các khon phi thu
Ch tiêu này cho bit khi tiêu th thì bao nhiêu lâu doanh nghip thu lc
tin. Ch t kh i vn thanh toán tin hàng ca công ty
thông qua các khon phi thu và doanh thu thun bình quân mt ngày, t nh
hiu qu các khon phng thc hin vi khách hàng
ca công ty. Nu ch tiêu này thp chng t doanh nghip b ng vn trong thanh
toán hay nói cách khác là b khách hàng chim dng vi chính sách
tín dng tht cht.
Thi gian tr n
Thi gian tr n
=
360
H s tr n
H s tr n
=
Giá vn hàng bán + Chi phí chung bán hàng, qun lý
Phi tr ng, thu phi tr
Ch s h s tr n và thi gian tr ch tiêu ng kh n ca doanh
nghip xut phát t ngun vn mà doanh nghip chim dng. Doanh nghip luôn
mun kéo dài thi gian tr n ng nhm chim dng vn
i. Tuy nhiên nu thi gian chim dng vn dài s n uy
tín ca doanh nghip vi bng. Do vy doanh nghi
cân nhc, so sánh gia li ích mang li hoc uy tín nh có nhng chính sách
hp lý nhm qun lý gim thiu ri ro tài chính.
24
Thi gian quay vòng tin
=
quân
+
quay vòng
-
Ch tiêu thn là s kt qu ca c ba ch hiu
qu qun lý TSNH trên. Nó phn ánh th mng vn ca doanh
nghic thu hi. Các nhà qun lý mong mun thn ngn càng
ngn càng tu này chng t doanh nghip qun lý hiu quc
thn phc thp, chim dc
thi vi các khon n. Tuy nhiên, ch s này m ca
ngành ngh kinh doanh mà doanh nghip hong.
(Ngun: Trnh Trp môn tài chính doanh nghi 5,
)
1.4. Các nhân t n hiu qu qun lý tài sn ngn hn trong doanh
nghip
1.4.1. Nhân t có th kic
Các nhân t có th kic hiu là toàn b các yu t thuc v tim
lc ca doanh nghip mà doanh nghip có th kic mt m
s d i kinh doanh. Các yu t ng là ngành ngh kinh
doanh, ti i, các tài sn hin h qun lý, tính hiu qu
ca trang thit b, công ngh h tng, s ng li qu
c tiêu kinh doanh và kh m soát trong quá trình thc hin mc tiêu.
1.4.1.1. Ngành nghề kinh doanh
bán.
Thang Long University Library
25
1.4.1.2. Tiềm năng con người
Yu t quynh thành công chính là yu t i. Nó là ch th trong mi
hong kinh doanh, mi n lc k thut trang thit b máy móc hin
nâng cao hiu qu s dng tài si to ra và thc hin chúng.
n phi có mng kin
thc chuyên môn ngành ngh cao, góp phn ng dng sn xut tt, to ra nhng sn
phm cao phù hp vi nhu cu tiêu dùng trên th ng và mang li li ích cho doanh
nghip. Ngành công ngh thông tin là mt ví d, song song vi kin thc chuyên môn
cao thì yu t nhy bén vi các hình thái mng nhu cu ci s dng luôn
u.
1.4.1.3. Chính sách quản lý, khả năng kiểm soát nguồn lực
1.4.1.4. Chi phí
Chi phí là ng ln n hiu qu qun lý và s dng tài sn. Nhà qun lý có
nhng quy nh v chi phí n ho ng kinh doanh ca doanh nghip
mình. Gi s chi phí b y lên quá cao s khin cho giá thành ca hàng hóa, dch v
làm theo sc mua gim, doanh thu b gim theo. , doanh nghip cn
tìm kim các gii pháp làm gim thiu chi phí, h thp giá hành sn phm ca doanh
nghi nh tranh trên th ng. Ví d khi thu nhp khi vi
các mt hàng xa x
i tiêu dùng ng chuyn sang các dòng sn phm thay th khác.
1.4.1.5. Năng lực và trình độ quản lý doanh nghiệp
Thông qua các quyu hành doanh nghip phn ánh n
qung trc tin hiu qu kinh doanh. Do v lc và trình ca
nhà qun lý cn phi t dn dt doanh nghip trong nhng bi cnh khác nhau ca
th ng cnh tranh. Nhng phm chc th hin qua kh y bén trong
nm bt xu th th u phi các ngun tài nguyên ca doanh nghip nhm
mang v li nhun cho doanh nghip là t.
Tóm li, hai nhóm nhân t trên có n kinh doanh ca doanh nghip
bt ngun t nhiu yu t khác nhau, ph thuc, loi hình kinh doanh và
ng. Song vic nm bt tng th các yu t này có th quc mi tác
ng ca các yu t n doanh nghip, k c các yu t mang tính bing, bt ng.