Chương trình dạy nghề cho lao động nông thôn nghề trồng xoài, ổi, chôm chôm

BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ
TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
NGHỀ: TRỒNG XOÀI, ỔI, CHÔM CHÔM
(Phê duyệt tại Quyết định số 481 /QĐ-BNN-TCCB ngày 07 tháng 4 năm
2014
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
Hà Nội, năm 2014
BỘ NÔNG NGHIỆP
VÀ PHÁT TRIÊN NÔNG THÔN
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ SƠ CẤP
(Phê duyệt tại Quyết định số 481 /QĐ-BNN-TCCB ngày 07 tháng 4 năm 2014
của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)

Tên nghề: Trồng xoài, ổi, chôm chôm
Trình độ đào tạo: Sơ cấp nghề
Đối tượng tuyển sinh: Lao động nông thôn trong độ tuổi lao động, đủ sức
khỏe, trình độ học vấn từ tiểu học trở lên và có nhu cầu học nghề “Trồng xoài, ổi,
chôm chôm”.
Số lượng mô đun đào tạo: 06
Bằng cấp sau khi tốt nghiệp: Chứng chỉ sơ cấp nghề
I. MỤC TIÊU ĐÀO TẠO
1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ nghề nghiệp
- Kiến thức
+ Liệt kê được các bước trong kế hoạch để trồng xoài, ổi, chôm chôm;
+ Mô tả được cách vệ sinh vườn trồng, làm đất; nhân cây giống; trồng,
chăm sóc, phòng trừ dịch hại; thu hoạch và tiêu thụ xoài, ổi, chôm chôm.
+ Nêu được quy trình về trồng xoài, ổi, chôm chôm theo tiêu chuẩn
VietGAP.

- Kỹ năng
+ Lập được kế hoạch trồng xoài, ổi, chôm chôm;
+ Thực hiện được các công việc trong nghề trồng xoài, ổi, chôm chôm như:
Vệ sinh, làm đất, nhân cây giống; trồng, chăm sóc và phòng trừ dịch hại cho
xoài, ổi, chôm chôm theo tiêu chuẩn VietGAP để đạt năng suất và hiệu quả cao;
+ Thu hoạch và bảo quản xoài, ổi, chôm chôm đúng yêu cầu kỹ thuật, đảm
bảo chất lượng sản phẩm.
+ Tính toán được lợi nhuận trong sản xuất xoài, ổi, chôm chôm.
- Thái độ
+ Yêu nghề, trung thực, có ý thức tuân thủ quy trình kỹ thuật trong khi thực
hiện các công việc trồng xoài, ổi, chôm chôm, nhằm đảm bảo năng suất, chất
lượng sản phẩm, tiết kiệm nguyên, nhiên vật liệu, an toàn lao động.
+ Có trách nhiệm đối với sản phẩm làm ra và bảo vệ môi trường sinh thái,
an toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ theo hướng nông nghiệp bền vững.
2. Cơ hội việc làm
Người học sau khi hoàn thành khóa học nghề trình độ sơ cấp nghề “Trồng
xoài, ổi, chôm chôm” có thể làm việc được ở các hợp tác xã, trang trại, hộ gia
đình, các chương trình, dự án có liên quan đến lĩnh vực trồng và kinh doanh xoài,
ổi, chôm chôm.
II. THỜI GIAN CỦA KHÓA HỌC VÀ THỜI GIAN THỰC HỌC TỐI
THIỂU
1. Thời gian của khóa học và thời gian thực học tối thiểu
- Thời gian đào tạo: 03 tháng
- Thời gian học tập: 12 tuần
- Thời gian thực học: 440 giờ
- Thời gian kiểm tra hết mô đun và ôn, kiểm tra kết thúc khóa học: 40 giờ
(trong đó ôn và kiểm tra kết thúc khóa học: 16 giờ).
2. Phân bổ thời gian thực học tối thiểu
- Thời gian học tập: 480 giờ
- Thời gian thực học các mô đun đào tạo nghề: 440 giờ, trong đó:

+ Thời gian học lý thuyết: 84 giờ
+ Thời gian học thực hành: 356 giờ
III. DANH MỤC CÁC MÔ ĐUN ĐÀO TẠO, THỜI GIAN VÀ PHÂN BỔ
THỜI GIAN HỌC TẬP
Mã MĐ
Tên mô đun
Thời gian đào tạo (giờ)
Tổng
số
Trong đó
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra*
MĐ 01 Chuẩn bị trước khi trồng 64 16 40 8
MĐ 02 Trồng và chăm sóc xoài 104 20 72 12
MĐ 03 Trồng và chăm sóc ổi 96 16 72 8
MĐ 04 Trồng và chăm sóc chôm chôm 96 16 72 8
MĐ 05 Thu hoạch và bảo quản 52 8 36 8
MĐ 06 Tiêu thụ sản phẩm 52 8 36 8
Ôn và kiểm tra kết thúc khoá học 16 16
Tổng cộng 480 84 328 68
* Ghi chú: Tổng số thời gian kiểm tra (68 giờ) bao gồm: Số giờ kiểm tra định
kỳ trong từng mô đun (28 giờ - được tính vào thời gian học thực hành); số giờ kiểm
tra hết các mô đun (24 giờ) và số giờ ôn, kiểm tra kết thúc khóa học (16 giờ).
IV. CHƯƠNG TRÌNH VÀ GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN ĐÀO TẠO
Nội dung chi tiết chương trình và giáo trình mô đun xem tại các mô đun kèm
theo.

V. HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH
ĐỘ SƠ CẤP
1. Hướng dẫn thực hiện các mô đun đào tạo nghề
Chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề “Trồng xoài, ổi, chôm chôm”
dùng dạy nghề cho lao động nông thôn có nhu cầu học nghề. Khi người học học đủ
các mô đun trong chương trình, tham dự và đạt kết quả trung bình trở lên tại kỳ
kiểm tra kết thúc khoá học sẽ được cấp chứng chỉ sơ cấp nghề.
Theo yêu cầu của người học, người sử dụng lao động, cơ sở dạy nghề có thể
chọn dạy độc lập từng mô đun như mô đun “Trồng và chăm sóc xoài”; mô đun
“Trồng và chăm sóc ổi”; mô đun “Trồng và chăm sóc chôm chôm” hoặc dạy kết
hợp một số mô đun với nhau và cấp giấy chứng nhận đã hoàn thành các mô đun đã
học cho người học.
- Chương trình dạy nghề “Trồng xoài, ổi, chôm chôm” bao gồm 6 mô đun với
các nội dung như sau:
Mô đun 01: “Chuẩn bị trước khi trồng” có thời gian học tập là 64 giờ, trong đó
có 16 giờ lý thuyết, 40 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm bảo cho
người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện được
các công việc: Lập kế hoạch trồng xoài, ổi, chôm chôm; chuẩn bị cây giống, vật tư,
dụng cụ, trang thiết bị, nhân công; chuẩn bị đất để trồng xoài, ổi, chôm chôm.
Mô đun 02: “Trồng và chăm sóc xoài” có thời gian học tập là 104 giờ, trong
đó có 20 giờ lý thuyết, 72 giờ thực hành và 12 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm bảo
cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện
được các công việc: Xác định thời vụ trồng; trồng mới xoài; điều tiết nước; làm cỏ
bón phân; tỉa cành tạo tán; xử lý ra hoa; phòng trừ dịch hại chính trên cây xoài.
Mô đun 03: “Trồng và chăm sóc ổi” có thời gian học tập là 96 giờ, trong đó có
16 giờ lý thuyết, 72 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm bảo cho
người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện được
các công việc: Xác định thời vụ trồng; trồng mới ổi; điều tiết nước; làm cỏ bón
phân; tỉa cành tạo tán; phòng trừ dịch hại chính trên cây ổi.
Mô đun 04: “Trồng và chăm sóc chôm chôm” có thời gian học tập là 96 giờ,

trong đó có 16 giờ lý thuyết, 72 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm
bảo cho người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện
được các công việc: Xác định thời vụ trồng; trồng mới chôm chôm; điều tiết nước;
làm cỏ bón phân; tỉa cành tạo tán; xử lý ra hoa; phòng trừ dịch hại chính trên cây
chôm chôm.
Mô đun 05: “Thu hoạch và bảo quản” có thời gian học tập là 52 giờ, trong đó
có 8 giờ lý thuyết, 36 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm bảo cho
người học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện được
các công việc: Xác định thời điểm thu hoạch; chuẩn bị trước thu hoạch; thu hoạch
quả; bảo quản quả sau thu hoạch xoài, ổi, chôm chôm.
Mô đun 06: “Tiêu thụ sản phẩm” có thời gian học tập là 52 giờ, trong đó có 8
giờ lý thuyết, 36 giờ thực hành và 8 giờ kiểm tra. Mô đun này đảm bảo cho người
học sau khi học xong có các kiến thức, kỹ năng, thái độ để thực hiện được các công
việc: Lựa chọn hình thức tiêu thụ; lựa chọn nơi tiêu thụ; thực hiện bán sản phẩm;
tính hiệu quả kinh tế trong trồng xoài, ổi, chôm chôm.
Đánh giá kết quả học tập của người học trong toàn khóa học bao gồm: Kiểm
tra định kỳ trong từng mô đun, kiểm tra hết mô đun và kiểm tra kết thúc khoá học,
được thực hiện theo“Quy chế thi, kiểm tra và công nhận tốt nghiệp trong dạy nghề
hệ chính quy”, ban hành kèm theo Quyết định số 14/2007/QĐ-BLĐTBXH, ngày
24 tháng 5 năm 2007 của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
2. Hướng dẫn kiểm tra kết thúc khoá học
Việc đánh giá hoàn thành khóa học đối với học viên được thực hiện thông
qua kiểm tra kết thúc khóa học. Nội dung, hình thức và thời lượng kiểm tra thực
hiện như sau:
TT Nội dung kiểm tra Hình thức kiểm tra Thời gian kiểm tra
Kiến thức kỹ năng nghề
1 Kiến thức nghề Vấn đáp, hoặc trắc nghiệm Không quá 60 phút
2 Kỹ năng nghề Bài thực hành kỹ năng nghề Không quá 12 giờ
3. Các chú ý khác
Nên tổ chức lớp học ngay tại địa phương, cơ sở trồng xoài, ổi, chôm chôm

vào thời điểm mùa vụ trồng chính trong năm. Chương trình xây dựng cho khóa dạy
nghề trong thời gian 3 tháng, nhưng trong thực tế, có thể bố trí học tập thành từng
giai đoạn trùng với chu kỳ sản xuất của cây trồng. Trong quá trình dạy nghề, có thể
tổ chức mời các chuyên gia, người có tay nghề cao tham gia giảng dạy, hướng dẫn,
đánh giá người học.
Nên bố trí cho học viên đi thăm quan các cơ sở sản xuất có uy tín, áp dụng
thành công tiến bộ khoa học kỹ thuật, tạo điều kiện cho học viên được học tập mô
hình thực tiễn và thấy được hiệu quả thiết thực của nghề;
Có thể tổ chức lồng ghép với chương trình dạy nghề các hoạt động ngoại
khoá liên quan đến chuyên môn và các hoạt động văn hoá, thể thao phù hợp với
điều kiện của lớp học, hoạt động của cơ sở sản xuất và phong tục tập quán của địa
phương.
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: Chuẩn bị trước khi trồng
Mã số mô đun: MĐ 01
Nghề: Trồng xoài, ổi, chôm chôm
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN:
CHUẨN BỊ TRƯỚC KHI TRỒNG
Mã số mô đun: MĐ 01
Thời gian mô đun: 64
(Lý thuyết: 16 giờ ; Thực hành: 44 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 4 giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN
1. Vị trí: Mô đun Chuẩn bị trước khi trồng là mô đun chuyên môn nghề trong
chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề “Trồng xoài, ổi, chôm chôm” được bố
trí học trước các mô đun khác trong chương trình sơ cấp của nghề trồng xoài, ổi,
chôm chôm, có thể giảng dạy độc lập hoặc kết hợp với một số mô đun khác trong
chương trình theo yêu cầu của người học.
2. Tính chất: Là mô đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành nghề
Trồng xoài, ổi, chôm chôm: yêu cầu về địa điểm thực hiện tại cơ sở sản xuất xoài

đã được quy hoạch vùng trồng. Thời gian thích hợp nhất để tiến hành giảng dạy và
học tập mô đun này là trước thời vụ trồng xoài, ổi, chôm chôm.
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN
1. Kiến thức
- Liệt kê được các bước trong kế hoạch trồng xoài, ổi, chôm chôm.
- Trình bày được cách chuẩn bị đất để trồng xoài, ổi, chôm chôm;
2. Kỹ năng
- Lập được kế hoạch để trồng xoài, ổi, chôm chôm;
- Chuẩn bị đất, cây giống để trồng xoài, ổi, chôm chôm đúng yêu cầu kỹ thuật
3. Thái độ
- Tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật khi thực hiện công việc.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
Số
TT
Tên các bài trong mô đun
Thời gian (giờ chuẩn)
Tổng số Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm
tra*
1 Khảo sát thị trường 16 5 10 1
2 Chuẩn bị đất trồng 20 5 14 1
3 Chuẩn bị cây giống 24 6 16 2
Kiểm tra hết mô đun 4 4
Cộng 64 16 40 8
Ghi chú: *Thời gian kiểm tra tích hợp giữa lý thuyết với thực hành được tính
vào giờ thực hành.

2. Nội dung chi tiết
Bài 1: Tìm hiểu thị trường Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
- Xác định được các thông tin cần thu thập về trồng và tiêu thụ xoài, ổi, chôm
chôm;
- Phân tích được các thông tin về trồng và tiêu thụ xoài, ổi, chôm chôm ;
- Đưa ra quyết định giống, quy mô diện tích trồng phù hợp;
- Chuẩn bị được các nguồn lực như: nhân công, nguồn vốn, dụng cụ, trang
thiết bị.
1.1. Tầm quan trọng của tìm hiểu thị trường
1.2. Xác định loại thông tin cần thu thập
1.3. Thu thập thông tin về trồng và tiêu thụ xoài, ổi, chôm chôm
1.4. Phân tích thông tin nhu cầu trồng và tiêu thụ xoài, ổi, chôm chôm
1.5. Kết luận thông tin trồng và tiêu thụ xoài, ổi, chôm chôm thực tế
1.6. Chuẩn bị nguồn lực
Bài 2: Chuẩn bị đất trồng Thời gian: 16 giờ
Mục tiêu:
- Xác định được thời vụ trồng thích hợp trong năm cho xoài, ổi, chôm chôm.
- Vệ sinh vườn và làm đất để trồng xoài, ổi, chôm chôm đúng yêu cầu kỹ thuật;
- Trình được cách đắp mô, đào hố, bón phân lót và xử lý hố trước trồng;
- Đắp được đê bao và trồng cây chắn gió phù hợp cho vườn trồng xoài, ổi,
chôm chôm.
- Đắp mô, đào hố; bón phân lót; xử lý hố trước trồng đúng yêu cầu kỹ thuật.
1.1. Xác định thời vụ trồng
1.2. Dọn và xử lý cỏ dại và tàn dư thực vật
1.3. Xác định thành phần cơ giới đất
1.4. Chuẩn bị máy và công cụ làm đất
1.5. Cày, xới, san ủi
1.6. Thiết kế lô (liếp) trồng
1.7. Đắp mô, đào hố

1.8. Bón phân lót
1.10. Đắp đê bao và trồng cây chắn gió
Bài 3 : Chuẩn bị cây giống Thời gian: 24
giờ
Mục tiêu:
- Chuẩn được vườn ươm cây giống xoài, ổi, chôm chôm đúng yêu cầu kỹ thuật;
- Nêu được cách chuẩn bị hạt giống cách chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và
huấn luyện cây con;
- Thực hiện được các việc chọn cây mẹ, chọn cành chiết và chiết cành, chăm
sóc cành sau khi chiết, xử lý cành chiết sau ra rễ và chăm sóc cành chiết trong
vườn ươm đạt tỷ lệ xuất vườn ≥ 80%;
- Chọn được gốc ghép, chăm sóc gốc ghép, chọn cành ghép, mắt ghép,
chăm sóc sau ghép, cắt, tỉa, thay bầu cây giống đúng yêu cầu kỹ thuật.
1.1. Chuẩn bị vườn ươm
1.1.1. Thiết kế vườn ươm
1.1.2. Làm đất
1.1.3. Lên luống
1.2. Tìm hiểu và lựa chọn các phương pháp nhân giống
1.2.1. Phương pháp nhân giống hữu tính
1.2.2. Phương pháp nhân giống vô tính
1.2.3. Lựa chọn phương pháp nhân cây giống
1.3. Vệ sinh vườn
1.3.1. Thu dọn cỏ dại và tàn dư thực vật
1.3.2. Xử lý cỏ dại và tàn dư thực vật
1.4. Làm hàng rào và giàn che cây con
1.4.1. Làm hàng rào
1.4.2. Làm giàn che cây con
1.5. Nhân cây giống bằng hạt
1.5.1. Chuẩn bị hạt giống
1.5.2. Xác định tỷ lệ nẩy mầm

1.5.3. Xác định lượng hạt giống
1.5.4. Xử lý hạt trước gieo
1.5.5. Gieo hạt
1.5.6. Chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và huấn luyện cây con
1.5.6.1. Chăm sóc cây con
1.5.6.2. Phòng trừ dịch hại
1.5.6.3. Huấn luyện cây con
1.6. Nhân cây giống bằng phương pháp chiết
1.6.1. Chuẩn bị trước khi chiết cành
1.6.2. Chọn cây mẹ
1.6.3. Chọn cành để chiết
1.6.4. Chiết cành
1.6.4.1. Khoanh vỏ
1.6.4.2. Bóc vỏ
1.6.4.3. Bôi thuốc kích thích
1.6.4.4. Bó bầu
1.6.5. Chăm sóc cành sau khi chiết
1.6.5.1. Giữ ẩm độ của bầu chiết
1.6.5.2. Theo dõi sự ra rễ của cành chiết
1.6.6. Xử lý cành chiết sau ra rễ
1.6.6.1. Kiểm tra ra rễ của chỗ chiết
1.6.6.2. Cắt cành chiết
1.6.6.3. Ươm cành chiết sau cắt
1.6.7. Chăm sóc sau ươm
1.6.7.1. Điều chỉnh độ ẩm
1.6.7.2. Bón phân và phun thuốc phòng trừ sâu bệnh
1.7. Nhân cây giống bằng phương pháp ghép
1.7.1. Chuẩn bị trước khi ghép
1.7.2. Chuẩn bị dụng cụ ghép
1.7.3. Chuẩn bị vật liệu để ghép

1.7.2. Tạo gốc ghép và chăm sóc gốc ghép
1.7.2.1. Tạo gốc để ghép
1.7.2.2. Chăm sóc gốc ghép
1.7.3. Lấy cành ghép, mắt ghép
1.7.3.1. Lấy cành ghép
1.7.3.2. Lấy mắt ghép
1.7.4. Ghép cành (mắt)
1.7.4.1. Ghép cành
1.7.4.2. Ghép mắt
1.7.5. Chăm sóc sau ghép
1.7.5.1. Tước nước
1.7.5.2. Bón phân
1.7.5.3. Phòng trừ sâu bệnh
1.7.6. Cắt, tỉa cây giống, tháo dây ghép
1.7.6.1. Cắt, tỉa cây giống
1.7.6.2. Tháo dây ghép
1.8. Mua cây giống
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Tài liệu giảng dạy: Giáo trình dạy nghề mô đun Chuẩn bị trước khi trồng
trồng xoài, ổi, chôm chôm trong chương trình dạy nghề trình độ sơ cấp nghề của
nghề Trồng xoài, ổi, chôm chôm. Các tài liệu về nội quy, quy định về an toàn, vệ
sinh lao động.
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ: Máy tính, máy chiếu, phim tài
liệu, băng đĩa, tranh ảnh hướng dẫn chuẩn bị trước khi trồng xoài, ổi, chôm chôm.
3. Điều kiện về cơ sở vật chất: 01 Phòng học có đủ bảng, bàn giáo viên và
bàn ghế cho lớp học 30 người. Từ 0,1- 0,5 ha vườn để trồng xoài, ổi, chôm chôm
(liên hệ trước để mượn hoặc thuê vườn của các cơ sở gần nơi tổ chức lớp học). Các
loại máy làm đất, bơm nước phù hợp với diện tích vườn, máy cắt cỏ, dụng cụ để xẻ
mương, lên liếp, đắp để bao, đặt cống bọng … các dụng cụ, trang thiết bị này có thể
liên kết hay thuê, mướn ở các cơ sở trồng xoài, ổi, chôm chôm gần nơi tổ chức lớp

học. Các dụng cụ giản đơn như liềm, dao, leng (xẻng), cuốc… đủ để cho lớp học có
30 học viên thực hành công việc.
4. Điều kiện khác: Các dụng cụ bảo hộ lao động, giáo viên hỗ trợ dạy thực
hành và một nông dân lành nghề về lĩnh vực cụ thể như cày đất, chiết, ghép… hỗ
trợ làm mẫu.
V. PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ
1. Phương pháp đánh giá
- Kiểm tra định kỳ (tích hợp cả lý thuyết và thực hành): Giáo viên quan sát và
theo dõi thao tác, thái độ thực hiện, đảm bảo an toàn trong quá trình thực hành của
học viên.
- Kiểm tra kết thúc mô đun: Kiểm tra theo nhóm (mỗi nhóm từ 3-5 học viên)
thực hiện: Lập bảng câu hỏi để điều tra thông tin về trồng xoài, ổi, chôm chôm:
Liệt kê các thông tin để lập bảng kế hoạch trồng xoài, ổi, chôm chôm.
- Kiểm tra cá nhân: Mỗi học viên thực hiện Lập một bản kế hoạch trồng xoài,
ổi, chôm chôm.
2. Nội dung đánh giá
- Lý thuyết: Kiểm tra vấn đáp về: Cách vệ sinh vườn và chuẩn bị đất để trồng
xoài, ổi, chôm chôm: Cách lập bảng kế hoạch trồng xoài, ổi, chôm chôm.
- Thực hành: Lập bảng kế hoạch trồng xoài, ổi, chôm chôm; Vệ sinh vườn, xẻ
mương, lên liếp và đào hố, đắp mô, bón lót để trồng xoài, ổi, chôm.
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Phạm vi áp dụng chương trình
- Chương trình mô đun Chuẩn bị trước khi trồng áp dụng cho các khoá đào tạo
nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khoá đào tạo nghề
phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020.
- Chương trình mô đun Chuẩn bị trước khi trồng trồng xoài, ổi, chôm chôm có
thể sử dụng dạy độc lập hoặc cùng một số mô đun khác cho các khoá tập huấn hoặc
dạy nghề dưới 3 tháng (dạy nghề thường xuyên).
- Chương trình áp dụng cho những vùng trồng xoài, ổi, chôm chôm như vùng
Đồng bằng sông Cửu Long, một số tình Miền Đông và Tây Nguyên (nếu áp dụng

theo vùng, miền cần chú ý một số từ địa phương, ví dụ: bùn = sình, xẻng = leng,
quả = trái
- Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến thức,
kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu.
- Là mô đun tích hợp cả lý thuyết và thực hành đòi hỏi tỷ mỉ, cẩn thận và bố
trí phòng học phù hợp với phương pháp dạy (có đủ các trang thiết bị phục vụ giảng
dạy và thực hành).
2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào
tạo
Mô đun này có cả phần lý thuyết và thực hành, nên tiến hành song song vừa
học lý thuyết vừa học thực hành để học viên dễ nhớ và tiếp thu bài học tốt.
- Phần lý thuyết
+ Giáo viên sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy, nhưng chú trọng phương
pháp giảng dạy tích cực như: Nêu vấn đề, đàm thoại, chuyển giao phương pháp
phát triển công nghệ có sự tham gia (PTD), lớp học hiện trường (FFS) và khuyến
nông thị trường… để phát huy tính tích cực của học viên.
+ Giáo viên sử dụng các học cụ trực quan như: Mô hình, bảng biểu, tranh ảnh,
băng đĩa hướng dẫn Chuẩn bị trước khi trồng trước khi trồng xoài, ổi, chôm chôm
để học viên nắm bắt kiến thức một cách dễ dàng.
- Phần thực hành: Hướng dẫn thực hành theo cách lấy ví dụ thực tế
+ Giáo viên hướng dẫn làm mẫu hay mời học viên nào đó trong lớp đã thành
thạo thao tác của bài thực hành làm mẫu cách vệ sinh vườn trồng và chuẩn bị đất
trồng (xẻ mương, lên liếp, đắp mô, đào hố, bón phân lót và xử lý hố trước trồng).
Sau đó chia học viên của lớp thành các nhóm để thực hiện cho đến khi đạt yêu cầu
đề ra trong khoảng thời gian cho phép;
+ Giáo viên khuyến khích thái độ tự tin và mạnh dạn của học viên trong thực
hành và giúp học viên tự kiểm tra việc thực hiện của chính bản thân họ;
+ Giáo viên nhận xét kỹ năng thực hành của học viên, nêu ra những trở ngại, sai
sót đã hoặc có thể gặp phải trong khi thực hiện công việc và cách khắc phục.
3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý

- Phần lý thuyết:
+ Cách lập bảng kế hoạch trồng xoài, ổi, chôm chôm;
+ Cách vệ sinh vườn trồng, làm đất, đắp mô, đào hố và bón lót trước khi trồng.
- Phần thực hành:
+ Lập bản kế hoạch trong một năm của vườn trồng xoài, ổi, chôm chôm;
+ Vệ sinh vườn trồng, làm đất, đắp mô, đào hố và bón lót trước khi trồng.
4. Tài liệu cần tham khảo
1. Phạm Văn Duệ, 2005. Kỹ thuật trồng cây ăn quả, NXB Hà Nội.
2. Hoàng Ngọc Thuận, 2000. Nhân giống vô tính cây ăn quả, NXBNN Hà
Nội.
3. Tôn Thất Trình, 2000. Tìm hiểu về các loại cây ăn trái có triển vọng xuất
khẩu, NXBNN T.P HCM.
4. Viện cây ăn quả Miền Nam, 2003. Sổ tay hướng dẫn tiêu chuẩn vườn và
kỹ thuật nhân giống cây ăn quả Miền Nam. Dự án phát triển chè và cây ăn quả.
NXBNN Hà Nội.
5. Vũ Công Hậu, 1999. Trồng cây ăn trái ở Việt Nam. NXB TP. Hồ Chí
Minh.
6. Nguyễn Ngọc Nông, Lương Văn Hinh, Đặng Văn Minh, Nguyễn Thị Bích
Hiệp, 2004. Giáo trình qui hoạch phát triển nông thôn. NXB NN.
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: Trồng và chăm sóc xoài
Mã số mô đun: MĐ 02
Nghề: Trồng xoài, ổi, chôm chôm
CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN: TRỒNG VÀ CHĂM SÓC XOÀI
Mã số mô đun: MĐ 02
Thời gian mô đun: 104
(Lý thuyết: 20 giờ ; Thực hành: 76 giờ;
Kiểm tra hết mô đun: 8 giờ)
I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN
1. Vị trí: Mô đun Trồng và chăm sóc xoài được dạy sau mô đun Chuẩn bị

trước khi trồng, có thể học song song các mô Trồng và chăm sóc ổi, Trồng và chăm
sóc chôm chôm. Học trước mô đun Thu hoạch và bảo quản, Tiêu thụ sản phẩm.
2. Tính chất: Là mô đun tích hợp giữa kiến thức và kỹ năng thực hành nghề
Trồng xoài, ổi, chôm chôm, một trong các mô đun trọng tâm trong chương trình
dạy nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề, thực hiện chủ yếu ở ngoài thực địa.
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN
1. Kiến thức
- Mô tả các bước thao tác kỹ thuật của quá trình trồng cây xoài;
- Trình bày được cách tưới nước, bón phân, tỉa cành-tạo tán cho xoài;
- Mô tả được triệu chứng gây hại và hình thái của một số loại dịch hại chính;
- Nêu được kỹ thuật xử lý ra hoa, tỉa hoa, tỉa quả cho xoài.
2. Kỹ năng
- Tính đúng số cây giống xoài cần trồng và trồng cây đúng yêu cầu kỹ thuật;
- Nhận biết được triệu chứng gây hại và hình thái của một số loại dịch hại chính;
- Thực hiện được các bước phòng trừ dịch hại hiệu quả trên cây xoài;
- Tưới nước, bón phân, tỉa cành-tạo tán cho xoài đúng yêu cầu kỹ thuật;
- Xử lý ra hoa, tỉa hoa, tỉa quả cho xoài đúng kỹ thuật.
3. Thái độ
- Tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật khi thực hiện công việc. Có ý thức
bảo vệ môi trường.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian
Số
TT
Tên các bài trong mô đun
Thời gian
Tổng
số
Lý
thuyết

Thực
hành
Kiểm
tra *
1 Trồng mới xoài
20 4 15 1
2 Tưới và tiêu nước cho xoài
10 2 8
3 Làm cỏ, bón phân cho xoài
12 2 9 1
4 Tỉa cành, tạo tán
10 2 8
5 Xử lý ra hoa trái vụ
16 4 11 1
6 Phòng trừ dịch hại chính trên cây xoài
28 8 19 1
Kiểm tra hết mô đun
8 8
Cộng
104 22 70 12
Ghi chú: *Thời gian kiểm tra tích hợp giữa lý thuyết với thực hành được tính
vào giờ thực hành.
2. Nội dung chi tiết
Bài 1: Trồng mới xoài Thời gian: 20 giờ
Mục tiêu:
- Xác định được các đặc tính cơ bản của cây xoài và tình hình sản xuất và tiêu
thụ xoài tại thời điểm trồng.
- Thực hiện được các thao tác kỹ thuật trồng xoài như: đặt cây, lấp đất, giữ
cho cây đứng vững sau trồng, tưới nước, che nắng và phủ gốc cho cây xoài mới
trồng.

1.1. Đặc điểm của cây xoài
1.1.1. Nguồn gốc và phân bố
1.1.2. Yêu cầu sinh thái đối với cây xoài
1.1.3. Giá trị kinh tế và dinh dưỡng của cây xoài
1.1.4. Tình hình sản xuất xoài
1.1.5. Giới thiệu một số giống xoài trồng phổ biến
1.1.5.1. Xoài cát Hòa Lộc
1.1.5.2. Xoài cát chu
1.1.5.3. Xoài bưởi
1.1.5.4. Xoài Khiêu sa vơi
1.1.5.5. Xoài tượng
1.1.5.6. Một số giống xoài khác
1.2. Đặc tính thực vật của cây xoài
1.2.1. Rễ cây xoài
1.2.2. Thân cây xoài
1.2.3. Lá, tán lá cây xoài
1.2.4. Hoa và quả xoài
1.3. Thực hiện trồng xoài
1.3.1. Xử lý hố trồng
1.3.2. Đảo phân trong hố trước khi trồng
1.3.3. Kiểm tra cây giống trước khi đặt
1.3.4. Đặt cây vào hố
1.3.5. Lấp đất
1.4. Cắm cọc giữ cho cây đứng vững
1.5. Tưới nước giữ ẩm cho cây sau trồng
1.6. Che nắng cho cây sau trồng
1.7. Phủ (tủ) gốc cho cây mới trồng
Bài 2: Tưới và tiêu nước cho xoài Thời gian: 10 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được cách xác định độ ẩm đất, thời điểm tưới và tiêu nước cho cây

xoài ;
- Tưới và tiêu nước phù hợp với yêu cầu nước của cây xoài .
1.1. Xác định nhu cầu nước của cây
1.2. Tưới nước cho xoài
1.2.1. Các phương pháp tưới cho xoài
1.2.1.1. Tưới bằng những dụng cụ đơn giản
1.2.1.2. Tưới bằng dây mềm
1.2.1.3. Tưới nhỏ giọt
1.2.1.4. Tưới phun
1.2.1.5. Tưới rãnh
1.2.1.6. Tưới ngập
1.2.2. Xác định thời điểm tưới nước cho cây
1.2.3. Thực hiện tưới nước cho xoài
1.3. Tiêu nước cho cây
1.3.1. Tác hại của sự ngập úng đối với cây xoài
1.3.2. Các phương pháp tiêu nước cho xoài
1.3.3. Thực hiện tiêu nước cho vườn xoài
Bài 3: Làm cỏ, bón phân cho xoài Thời gian: 12 giờ
Mục tiêu:
- Làm sạch cỏ trên vườn trồng trước khi bón phân.
- Trình bày được nhu cầu phân bón và cách bón phân cho cây xoài ;
- Xác định được loại phân bón thích hợp, tính được lượng phân bón và chuẩn
bị đầy đủ phân trước khi bón;
- Bón được phân cho xoài theo nguyên tắc 5 đúng.
1.1. Tác hại của cỏ dại
1.2. Phòng trừ cỏ dại trong vườn xoài
1.2.1. Biện pháp phòng cỏ dại
1.2.2. Biện pháp trừ cỏ dại trong vườn xoài
1.2.2.1. Dọn cỏ dại và tàn dư thực vật
1.2.1.2. Trừ cỏ dại bằng phương pháp thủ công

1.2.1.3. Trừ cỏ dại bằng máy
1.2.1.4. Trừ cỏ dại bằng phương pháp hóa học
3. Xác định nhu cầu dinh dưỡng của cây xoài
4. Xác định loại và lượng phân bón
4.1. Xác định các loại phân bón cho xoài
4.2. Tính lượng phân bón
5. Chuẩn bị trước khi bón
1.6. Bón phân cho xoài
1.6.1. Bón phân giai đoạn kiến thiết cơ bản
1.6.2. Bón phân giai đoạn kinh doanh
Bài 4: Tỉa cành, tạo tán Thời gian: 10 giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được đặc điểm của tán lá cây xoài ;
- Xác định được các cành lá của tán cây xoài cần để tạo tán cần cắt tỉa và
cách vệ sinh vết cắt;
- Cắt tỉa và tạo tán cây xoài đúng yêu cầu kỹ thuật;
1.1. Mục đích tỉa cành, tạo tán
1.2. Định hình tán cây xoài
1.3. Tỉa cành
1.3.1. Xác định cành cần tỉa
1.3.2. Chuẩn bị dụng cụ tỉa cành
1.3.3. Thực hiện tỉa cành
1.4. Vệ sinh và chăm sóc sau tỉa cành
1.5. Tạo tán cho xoài
Bài 5: Xử lý ra hoa trái vụ Thời gian: 16
giờ
Mục tiêu:
- Trình bày được đặc điểm ra hoa kết quả của cây xoài ;
- Nêu được cách xử lý ra hoa trái vụ cho cây xoài
- Xử lý ra hoa đúng yêu cầu kỹ thuật.

1.1. Xác định thời điểm xử lý
1.2. Các phương pháp xử lý
1.3. Quy trình xử lý xoài ra hoa trái vụ
1.4. Tăng đậu quả
1.5. Chăm sóc sau xử lý
1.5.1. Chăm sóc hoa và quả non
1.5.2. Bao quả
Bài 6: Phòng trừ dịch hại chính trên cây xoài Thời gian: 28 giờ
Mục tiêu:
- Xác định đúng các triệu chứng gây hại của các loại dịch hại chính như sâu,
bệnh trên cây xoài
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) để phòng trừ loại dịch xoài theo
nguyên tắc 4 đúng;
- Có trách nhiệm khi sử dụng thuốc BVTV và có trách nhiệm sản xuất sản
phẩm đạt tiêu chuẩn nông nghiệp sạch theo hương GAP.
1.1. Phòng trừ sâu, nhện hại xoài
1.1.1. Sâu đục thân xoài
1.1.2. Sâu đục ngọn xoài
1.1.3. Vòi voi đục ngọn
1.1.4. Bọ cắt lá
1.1.5. Ruồi đục quả xoài
1.1.6. Sâu đục quả (hột) xoài
1.1.7. Rầy bông xoài
1.1.8. Sâu ăn bông xoài
1.1.9. Rệp sáp
1.1.10. Bọ trĩ hại xoài
1.1.11. Nhện đỏ hại xoài
1.2. Phòng trừ bệnh hại xoài
1.2.1. Bệnh thán thư
1.2. Phòng trừ bệnh hại xoài

1.2.1. Bệnh thán thư
1.2.2. Bệnh phấn trắng
1.2.3. Bệnh cháy lá
1.2.4. Bệnh đốm đen vi khuẩn
IV. ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Tài liệu giảng dạy
Giáo trình dạy nghề mô đun Trồng và chăm sóc xoài trong chương trình dạy
nghề trình độ sơ cấp nghề của nghề Trồng xoài, ổi, chôm chôm.
2. Điều kiện về thiết bị dạy học và phụ trợ
Máy tính, máy chiếu, phim tài liệu, tranh ảnh, băng, dĩa hướng dẫn chăm sóc
xoài .
3. Điều kiện về cơ sở vật chất
- Phòng học có đủ bảng, bàn ghế cho lớp học có 30 người.
- Cần có 0,1 ha xoài từ sau trồng, 1 năm, 5 năm, đang ra hoa và đang có quả.
Cần 0,1 ha, có thể mượn (thuê, mướn) vườn của các cơ sở trồng xoài ở gần nơi tổ
chức lớp học.
- Các loại dụng cụ tưới nước, phun thuốc, bón phân, tỉa cành tạo tán, xử lý ra
hoa, tỉa hoa, quả xoài và dụng cụ chiếu sáng, thang trèo, dây bảo hiểm. Các loại
dụng cụ, trang thiết bị này cũng có thể liên kết hay mượn các cơ sở trồng xoài ở
gần nơi tổ chức lớp học.
- Phân urê; phân supperlân; phân cloruakali; phân chuồng; Thuốc xử lý ra
hoa… Mỗi loại đủ dùng cho 0,1 ha xoài .
- Các dụng cụ để trèo cây, lấy phấn, thụ phấn cho hoa và tỉa hoa, quả … đủ
dùng cho cá nhân học viên hay nhóm học viên của lớp học (có thể mượn của cơ sở
trồng xoài ở gần lớp học).
4. Điều kiện khác
Các dụng cụ bảo hộ lao động, giáo viên hỗ trợ dạy thực hành và một nông
dân lành nghề về lĩnh vực cụ thể như xử lý ra hoa, tỉa cành tạo tán… hỗ trợ làm
mẫu.
V. PHƯƠNG PHÁP VÀ NỘI DUNG ĐÁNH GIÁ

1. Phương pháp đánh giá
- Kiểm tra định kỳ (tích hợp cả lý thuyết và thực hành): Giáo viên quan sát và
theo dõi thao tác, thái độ thực hiện, đảm bảo an toàn trong quá trình thực hành của
học viên.
- Kiểm tra kết thúc mô đun
+ Kiểm tra theo nhóm (mỗi nhóm từ 3-5 học viên) thực hiện:
+ Mỗi nhóm học viên thực hiện tính lượng phân bón, bón phân tỉa cành, tạo tán,
tỉa hoa, tỉa quả cho 03 cây xoài 5 năm tuổi.
+ Kiểm tra cá nhân: Xử lý ra hoa trái vụ cho xoài.
2. Nội dung đánh giá
- Lý thuyết: Kiểm tra vấn đáp về các bước thực hiện để phòng trừ từng loại
dịch hại cụ thể trên cây xoài, các bước thực hiện xử lý ra hoa.
- Thực hành: Chọn loại phân, tính lượng phân và bón phân cho cây xoài 5 năm
tuổi theo các nội dung như: xới mặt đất, tạo rãnh quanh tán, bón đều phân và lấp đất
kín phân; Tỉa cành, tạo tán, tỉa quả.
VI. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN MÔ ĐUN
1. Phạm vi áp dụng chương trình
- Chương trình mô đun Trồng và chăm sóc xoài được áp dụng cho các khóa
đào tạo nghề trình độ sơ cấp và dạy nghề dưới 3 tháng, trước hết là các khóa đào
tạo nghề phục vụ cho Đề án đào tạo nghề cho lao động nông thôn dến năm 2020.
- Chương trình mô đun Trồng và chăm sóc xoài có thể sử dụng dạy độc lập
hoặc cùng một số mô đun khác cho các khoá tập huấn hoặc dạy nghề dưới 3 tháng
(dạy nghề thường xuyên).
- Chương trình được áp dụng ở những vùng trồng xoài. Nếu áp dụng theo
vùng, miền cần chú ý một số từ địa phương, ví dụ: leng = xẻng, bón phân = rắc
phân hay rải phân, quả = trái
- Ngoài người lao động nông thôn, có thể giảng dạy nhằm nâng cao kiến thức,
kỹ năng nghề cho các lao động khác có nhu cầu.
- Là mô đun thực hành có tiếp xúc với thuốc hóa học đòi hỏi phải cẩn thận,
đảm bảo an toàn cho người thực hiện và đảm bảo vệ sinh môi trường.

2. Hướng dẫn một số điểm chính về phương pháp giảng dạy mô đun đào
tạo
Mô đun này có cả phần lý thuyết và thực hành, nên tiến hành song song vừa
học lý thuyết vừa học thực hành để học viên dễ nhớ và tiếp thu bài học tốt.
- Phần lý thuyết
+ Giáo viên sử dụng nhiều phương pháp giảng dạy, nhưng chú trọng phương
pháp giảng dạy tích cực như: Nêu vấn đề, đàm thoại, chuyển giao phương pháp
phát triển công nghệ có sự tham gia (PTD), lớp học hiện trường (FFS) và khuyến
nông thị trường… để phát huy tính tích cực của học viên.
+ Giáo viên sử dụng các học cụ trực quan như: Mô hình, bảng biểu, tranh ảnh,
băng đĩa về Chăm sóc xoài để học viên nắm bắt kiến thức một cách dễ dàng.
- Phần thực hành: Hướng dẫn thực hành theo phương pháp làm mẫu
+ Giáo viên mời một học viên trong lớp đã thạo bài thực hành hiện làm mẫu
từng bước, cả lớp chú ý theo dõi, sau đó mỗi học viên tự thực hiện lại nhiều lần cho
đến khi đạt yêu cầu kỹ thuật trong phạm vi thời gian quy định;
+ Giáo viên khuyến khích thái độ tự tin và mạnh dạn của học viên trong thực
hành và giúp học viên tự kiểm tra việc thực hiện của chính bản thân họ;
+ Giáo viên nhận xét kỹ năng thực hành của học viên, nêu ra những trở ngại, sai
sót đã hoặc có thể gặp phải trong khi thực hiện công việc và cách khắc phục.
3. Những trọng tâm chương trình cần chú ý
- Phần lý thuyết: Cách bón phân cho cây xoài ; Cách tỉa cành, tạo tán, xử lý ra
hoa xoài .
- Phần thực hành:
+ Bón phân; Tỉa cành tạo tán cho cây xoài
+ Xử lý ra hoa, tỉa quả cho xoài
+ Phòng trừ dịch hại
4. Tài liệu cần tham khảo
1. Nguyễn Phước Tuyên và Võ Hùng Nhiệm, 2001. Kỹ Thuật trồng xoài.
NXBNN.