Nghệ thuật lãnh đạo của Đảng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975)

Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
MỤC LỤC
----
Mục lục.......................................................................................................................1
Lời cảm ơn..................................................................................................................3
LỜI MỞ ĐẦU...........................................................................................................4
1. Lí do chọn đề tài..............................................................................................4
2. Mục đích nghiên cứu.......................................................................................4
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.......................................................................................4
4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................5
5. Phạm vi nghiên cứu.........................................................................................5
I. BỐI CẢNG LỊCH SỬ CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN.....................................6
1. Bối cảnh đất nước..............................................................................................6
2. Bối cảnh quốc tế................................................................................................8
3. Kẻ thù chính của cách mạng miền Nam là đế quốc Mỹ với chính sách thực
dân mới.....................................................................................................................10
II. NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG TRONG KHÁNG CHIẾN
CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC(1954-1975)................................................................13
1. Kiềm chế Đế quốc Mỹ để thắng chúng một cách có lợi nhất........................13
1.1 Kiềm chế Mỹ chậm đưa quân vào trực tiếp tiến hành chiến tranh xâm
lược nước ta 13
1.2 Kiềm chế đế quốc Mỹ leo thang chiến tranh từng bước.......................14
1.3 Kiềm chế chiến lược "chiến tranh cục bộ" của đế quốc Mỹ trên phạm
vi chiến trường miền Nam........................................................................................15
2. Biết giành thắng lợi từng bước......................................................................17
3. Sáng tạo nhiều cách đánh, cách thắng đế quốc Mỹ.......................................22
4. Tổ chức và chỉ đạo phối hợp chặt chẽ cách mạng hai miền..........................24
5. Đoàn kết và tranh thủ sự giúp đỡ quốc tế cao nhất........................................26
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 1 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương

III. Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CỦA CUỘC
KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC (1954-1975)................................28
1. Ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954-1975).......28
2. Bài học kinh nghiệm của cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954-1975)..............29
KẾT LUẬN.............................................................................................................30
Mục lục tham khảo....................................................................................................31
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 2 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên em xin gửi lời cảm ơn đến thầy Trần Như Cương – Giảng viên Trường
Đại Học Sư Phạm TPHCM, người đã trực tiếp giảng dạy và hướng dẫn cho em bộ
môn “Lịch sử Đảng” đã cung cấp kiến thức giúp em hoàn thành bài nghiên cứu này.
Em cũng xin chân thành cảm ơn sự hỗ trợ tận tình của các thầy cô cũng như sự cộng
tác giúp đỡ, đóng góp ý kiến của các bạn sinh viên khoa Toán - Tin học trường Đại
Học Sư Phạm TPHCM,
Vì thời gian cũng như kiến thức còn hạn chế nên bài tiểu luận không thể tránh
khỏi những sai sót. Kính mong sự góp ý từ phía thầy cô và các bạn. Em xin chân
thành cảm ơn!
TP Hồ Chí Minh, ngày 10 tháng 4 năm 2010.
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Xuân Lan
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 3 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Các cuộc chiến tranh đi qua để lại bao đau thương và mất mát Ai cũng biết hậu
quả chiến tranh là to lớn biết bao. Cho dù đó là chiến tranh phi nghĩa hay chiến
tranh chính nghĩa thì đất nước đó cũng hứng chịu những tổn thất nặng nề. Song,

không phải đất nước nào cũng có quyền chọn cho mình nền hòa bình, tự do. Có
những lúc họ không muốn chiến tranh, nhưng họ buộc phải chiến đấu cho nền độc
lập nước nhà. Và Việt Nam - đất nước chúng ta rơi vào tình thế đó.
Hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ đi qua, chúng ta không khỏi kinh
hoàng trước những con số thiệt hại cả về người và của. Bây giờ chúng ta đang
hưởng nền hòa bình, chúng ta đang độc lập. Song, điều đó không có nghĩa là chúng
ta quên quá khứ, bởi lẽ không có quá khứ sẽ không có hiện tại và tương lai.
Chúng ta đã chiến đấu anh dũng trong các cuộc kháng chiến. Chúng ta có những
người lãnh đạo tài giỏi, chúng ta có Đảng lãnh đạo tài tình, chúng ta có sự đoàn kết
đồng lòng của dân tộc và chúng ta đã chiến thắng.
Có rất nhiều yếu tố để tạo nên thắng lợi vẻ vang trong các cuộc kháng chiến
chống Pháp và Mỹ, nhưng ở đây tôi xin nêu ra một trong những nguyên nhân dẫn
đến thắng lợi trong các cuộc kháng chiến mà ít ai nghĩ đến đó là “nghệ thuật lãnh
đạo”. Có thể nói vui: “Lãnh đạo là một nghệ thuật và người lãnh đạo là một nghệ
sĩ”, họ phải cân nhắc, sáng tạo để đưa ra những sách lượt, chiến lược vào các thời
điểm khác nhau, nhắm đem đến chiến thắng mà ít tổn hại nhất.
Người xưa có câu “nước không có vua như rắn mất đầu” để nói rõ tầm quan
trọng của người đứng đầu đất nước. Ở nước ta cũng vậy, từ khi còn chiến tranh cho
đến lúc hòa bình thì Đảng Cộng Sản Việt Nam luôn giữ một vai trò cực kì quan
trọng trong tất cả các lĩnh vực của đất nước. Bây giờ tôi sẽ hướng các bạn vào quá
khứ, vào thời kì kháng chiến chống Mỹ để cùng phân tích nghệ thuật lãnh đạo của
đảng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Xuất phát từ những vấn đề nói trên, tôi đã chọn đề tài: “Nghệ thuật lãnh đạo
của Đảng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975)”.
2.Mục đích nghiên cứu
Đề tài được nghiên cứu nhằm mục đích tìm hiểu quá khứ hào hùng của dân tộc,
ôn lại truyền thống đấu tranh giữ nước của cha ông ta và hơn hết là làm rõ tầm quan
trọng của Đảng Cộng Sản Việt Nam trong việc lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành
độc lập dân tộc. Từ đó khơi gợi lòng yêu nước, lòng trung thành với Đảng và rút ra
những kinh nghiệm quí báu từ nghệ thuật lãnh đạo của Đảng trong kháng chiến

chống Mỹ.
3.Nhiệm vụ nghiên cứu
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 4 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
1. Nghiên cứu tình hình đất nước trong giai đoạn 1954-1975.
2. Phân tích nghệ thuật lãnh đạo của Đảng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ(1954
-1975).
3. Bài học kinh nghiệm.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp trò chuyện: trao đổi, tham khảo và ghi nhận ý kiến của các bạn, thầy
cô.
- Phương pháp đọc sách và tài liệu: dựa vào một số bài tiểu luận để biết được cấu
trúc, cách hành văn của một bài nghiên cứu và còn dựa vào các tài liệu liên quan
trên sách, báo, tạp chí, internet…
5. Phạm vi nghiên cứu
Chỉ nghiên cứu nghệ thuật lãnh đạo của Đảng trong giai đoạn cuộc kháng chiến
chống Mỹ (1954-1975) ở Việt Nam ( không nghiên cứu sâu vấn đề trên phạm vi thế
giới và trong các cuộc kháng chiến khác).
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 5 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
I. BỐI CẢNH LỊCH SỬ CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN
1. Bối cảnh đất nước

1.1) Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ở miền Nam
(1954-975) là sự tiếp tục cuộc cách mang dân tộc dân chủ nhân dân dưới sự
lãnh đạo của Đảng.
Từ khi ra đời (3-2-1930), Đảng ta đã chỉ rõ: đất nước ta vốn là một Tổ
quốc thống nhất và nhân dân ta có truyền thống đoàn kết chống ngoại xâm bảo

vệ bờ cõi và cùng nhau xây dựng đất nước. Nhưng từ khi thực dân Pháp xâm
lược, chúng đã cùng bọn vua quan phong kiến đầu hàng, thống trị nhân dân ta,
xã hội Việt Nam thành một xã hội thuộc địa nửa phong kiến, với hai mâu thuẫn
cơ bản: mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc ta với đế quốc xâm lược và mâu thuẫn
giữa nhân dân ta, mà chủ yếu là nông dân, với giai cấp địa chủ phong kiến. Đảng
ta gánh vác sứ mệnh lãnh đạo dân tộc giải quyết hai mâu thuẫn trên là thực hiện
hai nhiệm vụ của cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân: chống đế quốc xâm
lược, giành độc lập thống nhất Tổ quốc và chống phong kiến, giành lại ruộng
đất cho nông dân.

Tháng 7-1954, miền Bắc được giải phóng, nhưng miền Nam còn dưới ách
thống trị của đế quốc và bọn tay sai. Đế quốc Mỹ hất cẳng thực dân Pháp, cùng
bọn tay sai Ngô Đình Diệm tiếp tục thống trị nhân dân ta ở miền Nam, hai mâu
thuẫn cơ bản trên vẫn tồn tại và đất nước tạm thời bị chia cắt. Nhân dân ta tiến
hành kháng chiến chống đế quốc Mỹ và bọn tay sai là tiếp tục cuộc cách mạng
đã được tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng từ đâu nǎm 1930, nhằm hoàn
thành sự nghiệp giành độc lập dân tộc và thống nhất Tổ quốc để tiến lên xây
dựng chủ nghĩa xã hội. Đây là sự tiếp nối lịch sử tất yếu. Đúng như Đảng ta đã
khẳng định tại Đại hội tân thứ III (tháng 9-1960): "Cuộc đấu tranh cách mạng
của nhân dân miền Nam là sự tiếp tục các cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ, khởi nghĩa
Ba tơ, tổng khởi nghĩa tháng Tám và cuộc kháng chiến trường kỳ của nhân dân
ta trong điều kiện mới của lịch sử". Từ bối cảnh lịch sử chiến đấu và chiến thắng
ấy, nhân dân ta ở miền Nam bước vào cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm
lược với tư thế của người chiến thắng và đã kế thừa được nhiều kinh nghiệm
quý báu của Cách mạng tháng Tám và kháng chiến chống thực dân Pháp. Đó
cũng là nhân tố bảo đảm thắng lợi của cách mạng miền Nam. Đồng chí Lê Duẩn
nói: Chúng ta thắng Mỹ là nhờ có những kinh nghiệm quý báu của Cách mạng
tháng Tám và 9 nǎm kháng chiến chống Pháp. Không có Cách mạng tháng Tám,
không có 9 nǎm kháng chiến chống Pháp thì không thể có thắng lợi của kháng
chiến chống Mỹ.

1.2) Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước diễn ra trong điều kiện đất nước
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 6 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
bị chia làm hai miền, phải tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng khác
nhau dưới sự lãnh đạo thống nhất của Đảng.
Đây là đặc điểm lớn nhất và cũng là nét độc đáo của cách mạng nước ta từ
tháng 7 nǎm 1954 đến tháng 5 nǎm 1975.
Trong suốt thời gian đó việc hoạch định đường lối chiến lược và sách lược
cách mạng của Đảng phải phản ánh rõ đặc điểm lớn này. Từ mục tiêu chung của
cách mạng cả nước và mục tiêu cụ thể của từng miền đến những vấn đề chủ
trương, sách lược và phương pháp tiến hành phải phù hợp với đặc điểm trên và
sát đúng với điều kiện lịch sử cụ thể của từng miền. Đồng thời, phải xác định rõ
vị trí cách mạng từng miền và mối quan hệ khǎng khít giữa cách mạng hai miền
trong thế chiến lược chung của cả nước.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (9-1960), xác định đường
lối cách mạng của nước ta:
- Một là, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc.
- Hai là, giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ và
bọn tay sai, thực hiện thống nhất nước nhà, hoàn thành độc lập và dân chủ trong
cả nước.
Hai nhiệm vụ chiến lược ấy có quan hệ mật thiết với nhau và có tác dụng
thúc đẩy lẫn nhau.

Về vị trí chiến lược cách mạng của từng miền, Đảng ta xác định: miền Bắc
là cǎn cứ địa chung của cách mạng cả nước và sự nghiệp cách mạng xã hội chủ
nghĩa ở miền Bắc có vai trò quyết định nhất đối với sự phát triển cách mạng cả
nước.

Cách mạng miền Nam có tác dụng quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp
giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị của đế quốc Mỹ và tay sai. Thông qua
thực hiện nhiệm vụ cách mạng ở mỗi miền mà góp phần thực hiện nhiệm vụ
chung của cả nước là hoàn thành độc lập, thống nhất đất nước.
Việc xác định đường lối cách mạng tiến hành đồng thời hai chiến lược
cách mạng khác nhau ở hai miền là nét độc đáo, chưa có tiền lệ trong lịch sử, là
thành công lớn của Đảng ta.
Đó là đường lối duy nhất đúng, biểu hiện tinh thần độc lập tự chủ, sáng tạo
của Đảng ta.
Miền Bắc hoàn toàn giải phóng, tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa và
là hậu phương lớn của cả nước, đã tạo cho cách mạng miền Nam có điều kiện
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 7 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
thuận lợi mới khác hẳn các thời kỳ lịch sử trước đây. Đó là một nguyên nhân
chủ yếu để cách mạng miền Nam đánh thắng đế quốc Mỹ và tay sai.
Trên thực tế, việc tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng khác nhau
trên hai miền Nam - Bắc chẳng những không mâu thuẫn, mà lại từng bước đưa
cách mạng hai miền cùng phát triển, cùng đi lên trong thế tương hỗ, thúc đẩy
nhau phát triển, tạo ra sức mạnh tổng hợp đánh thắng hoàn toàn đế quốc Mỹ
xâm lược và chế độ tay sai của chúng, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ
quốc.

2. Bối cảnh quốc tế.
Hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới lúc này đang ở thời kỳ phát triển mạnh
mẽ, có tác động to lớn tới quá trình phát triển của thế giới. Hệ thống xã hội chủ
nghĩa thế giới nối liền từ châu á sang châu Âu, không ngừng phát triển và củng
cố về mọi mặt. Nếu miền Bắc là hậu phương trực tiếp cho cách mạng miền
Nam, thì hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới lúc này nối liền với miền Bắc xã hội
chủ nghĩa của Việt Nam là hậu phương rộng lớn đáng tin cậy, một thuận lợi

chưa bao giờ có đối với cách mạng nước ta.
Cùng với sự lớn mạnh của hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới, phong tràon
giải phóng dân tộc cuồn cuộn dâng cao ở châu á châu Phi và châu Mỹ latinh, hệ
thống thuộc đia của chủ nghĩa đế quốc bị thu hẹp và đi vào quá trình tan rã.
Cuộc đấu tranh cho dân sinh, dân chủ và hoà bình ở các nước tư bản chủ nghĩa
phát triển rộng khắp và liên tục. So sánh lực lượng trên thế giới lúc đó ngày
càng thay đổi có lợi cho chủ nghĩa xã hội, cho lực lượng cách mạng. Chủ nghĩa
đế quốc tiếp tục suy yếu và khó khǎn. Cách mạng thế giới lúc này đang ở thế
tiến công. Cách mạng Việt Nam đã hoà được vào trào lưu chung của cách mạng
thế giới.
Thời kỳ này cũng cần lưu ý rằng, tuy chủ nghĩa đế quốc đã suy yếu nhưng
chừng nào còn chủ nghĩa đế quốc thì vẫn còn miếng đất để xảy ra chiến tranh.
Lực lượng xâm lược gây chiến chủ yếu trên thế giới là đế quốc Mỹ. Chúng đang
dẫn đầu các thế lực đế quốc hiếu chiến chạy đua vũ trang, củng cố các khối liên
minh quân sự xâm lược, xây dựng các cǎn cứ quân sự, phục hồi chủ nghĩa
phátxít ở Tây Đức và quân phiệt ở Nhật Bản, nhóm lên những lò lửa chiến tranh
ở châu Âu và châu á, ra sức chuẩn bị chiến tranh mới. Nguy cơ chiến tranh thế
giới vẫn tồn tại. Nhân dân các nước đang đứng trước sự đe doạ hết sức nghiêm
trọng của một cuộc chiến tranh hạt nhân. Mặt khác, sự tàn sát và huỷ diệt ghê
gớm trong cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ hai và hậu quả của nó còn làm cho
nhiều người lo ngại và lẫn lộn giữa chiến tranh chính nghĩa và chiến tranh phi
nghĩa. Trong điều kiện đó đã nảy sinh nhiều tư tưởng và khuynh hướng của chủ
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 8 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
nghĩa xét lại, chủ nghĩa cơ hội, chủ nghĩa dân tộc làm cho tình hình thế giới
phức tạp.
Họ tuyệt đối hoá đường lối chung sống hoà bình, đi vào phòng ngự bị
động, gây không ít khó khǎn cho phong trào cách mạng thế giới, đặc biệt với
phong trào giải phóng dân tộc. Trong tình hình đó, nhân dân ta tiến hành cách

mạng giải phóng miền Nam, Đảng và nhân dân ta phải giải quyết thành công
mối quan hệ giữa hoà bình và cách mạng. Giải quyết mối quan hệ này, đòi hỏi
Đảng ta hết sức sáng suốt và có sách lược đúng đắn. Thực tế Đảng ta đã giải
quyết tốt mối quan hệ đó, góp phần bảo vệ hoà bình, đồng thời thúc đẩy sự
nghiệp cách mạng tiến lên hoàn thành độc lập dân tộc và thống nhất Tổ quốc.
Khi nhân dân ta tiến hành kháng chiến chống Mỹ cứu nước, trên thế giới
tồn tại bốn mâu thuẫn chủ yếu: mâu thuẫn giữa hệ thống xã hội chủ nghĩa thế
giới với các lực lượng tư bản chủ nghĩa thế giới; mâu thuẫn giữa các nước đế
quốc với nhau; mâu thuẫn giữa các dân tộc đòi độc lập với các lực lượng đế
quốc thực dân; mâu thuẫn giữa giai cấp vô sản với giai cấp tư sản
Đế quốc Mỹ xâm chiếmvà thiết lập sự thống trị của chúng ở miền Nam
nước ta đã làm nảy sinh và sâu sắc thêm cả bốn mâu thuẫn trên ở miền Nam. Đế
quốc Mỹ thực hiện âm mưu xâm lược lâu dài miền Nam, biến nơi đây thành cǎn
cứ quân sự của chúng nhằm ngǎn chặn "làn sóng" cộng sản tràn xuống Đông -
Nam á, và chuẩn bị tiến công các nước xã hội chủ nghĩa. Mỹ tuyên bố chiến
tranh ở Việt Nam là chiến tranh hệ tư tưởng, giữa hệ tư tưởng cộng sản với hệ tư
tưởng "tự do" kiểu Mỹ. Đế quốc Mỹ hất cẳng thực dân Pháp, độc chiếm miền
Nam, đẩy dần các đế quốc châu Âu ra khỏi Đông Nam á, chèn ép quyền lợi của
tư bản thực dân nhiều nước ở vùng này, càng làm cho mâu thuẫn giữa Mỹ với
các đế quốc khác thêm sâu sắc. Đế quốc Mỹ áp đặt chủ nghĩa thực dân mới ở
miền nam, chia cắt đất nước ta làm cho cả dân tộc ta mâu thuẫn gay gắt với
chúng, nhân dân ta đã đồng tâm đứng dậy chống Mỹ xâm lược, kiên quyết giành
độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Đế quốc Mỹ cố xây dựng ở miền Nam một
giai cấp tư sản mại bản làm tay sai cho chúng, làm mâu thuẫn giữa giai cấp công
nhân và tư bản ở miền Nam càng trở nên sâu sắc. Để phục vụ chiến tranh của
chúng ở miền Nam, đế quốc Mỹ bóc lột giai cấp công nhân và nhân dân lao
động Mỹ, bắt họ sang miền Nam làm bia đỡ đạn để bọn tư bản Mỹ thu những
món lợi kếch xù tử cuộc chiến tranh này.
Mỹ còn lôi kéo các nước tay sai đổ của đổ người vào cuộc chiến tranh của
chúng ở miền Nam. Do vậy, giai cấp công nhân, nhân dân lao động Mỹ và các

nước chư hầu của Mỹ bị lôi cuốn vào cuộc chiến tranh, ngày càng mâu thuẫn
quyết liệt với tư bản Mỹ, với các nhà cầm quyền Mỹ và giai cấp tư bản các nước
chư hầu Mỹ, làm rung chuyển hậu phương của chúng.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 9 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
Điều đó nói lên rằng, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta là
cuộc đụng đầu lịch sử mang tính thời đại sâu sắc
3. Kẻ thù chính của cách mạng miền Nam là đế quốc Mỹ với chính sách
thực dân mới.
Chống đế quốc Mỹ với chính sách thực dân mới của chúng là điểm mới,
mang tính đặc trưng của cách mạng miền Nam lúc này, khác các thời kỳ trước
đây của cách mạng nước ta là chống chủ nghĩa thực dân cũ của đế quốc Pháp.
Đế quốc Mỹ phá hoại Hiệp định Giơ-ne-vơ, hất cẳng thực dân Pháp, độc
chiếm miền Nam nước ta, biến nơi đây thành thuộc đia kiểu mới và cǎn cứ quân
sự của chúng. Từ đây, đế quốc Mỹ đã thành kẻ thù chủ yếu và nguy hiểm nhất
của nhân dân ta. Từ tháng 7 nǎm 1954, Nghị quyết Ban chấp hành Trung ương
Đảng lần thứ 6 đã xác định: "Đế quốc Mỹ là kẻ thù chính của nhân dân yêu
chuộng hoà bình thế giới và hiện đang trở thành kẻ thù chính, trực tiếp của nhân
dân Đông Dương". Do vậy, trong giai đoạn mới phải chĩa mui nhọn vào đế quốc
Mỹ.

Chính sách thực dân mới của Mỹ là con đẻ của chủ nghĩa tư bản lũng
đoạn, của chính sách đế quốc thực dân. Nó ra đời trong cơn tổng khủng hoảng
và trước nguy cơ sụp đổ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
Đảng ta nhận biết sớm bản chất chủ nghĩa thực dân mới của Mỹ. Nghị
quyết 9 của Trung ương đã chỉ ra: "Đặc điểm chủ yếu của chính sách thực dân là
đế quốc Mỹ không trực tiếp cai trị mà thông qua chính quyền tay sai, dùng viện
trợ kinh tế và quân sự để áp bức, bóc lột nhân dân miền Nam".
Chính sách thực dân mới là hiện tượng mới, do vậy ta chưa thể hình dung

và thấy rõ, đây đủ ngay trong thời gian đầu của cuộc cách mạng miền Nam. Qua
thực tiễn đấu tranh với Mỹ, chúng ta ngày càng hiểu đầy đủ bản chất và thủ
đoạn của chính sách thực dân mới của chúng. Về chính trị, Mỹ không thiết lập
bộ máy thực dân thông qua chính quyền tay sai với chiêu bài quốc gia, dân chủ
giả hiệu. Về quân sự, Mỹ tin dùng và ra sức xây dựng đội quân nguy đủ mạnh
làm lực lượng chiến đấu chiến lược cho chúng. Với cả hai mặt chính trị và quân
sự như vậy, đế quốc Mỹ nhầm một ý đồ nham hiểm là khơi sâu và làm đậm nét
tính chất nội chiến của cuộc đấu tranh, che đậy bản chất thực dân xâm lược của
chúng. Về kinh tế, Mỹ dùng viện trợ làm công cụ chủ yếu để cột giữ chế độ tay
sai ở miền Nam đi vào con đường phát triển tư bản chủ nghĩa, đối lập với miền
Bắc, chia cắt lâu dài nước ta. Về vǎn hoá - xã hội, chúng ra sức du nhập lối sống
Mỹ, vǎn hoá Mỹ, hòng làm mất đi tất cả những gì là tinh hoa, truyền thống dân
tộc ta.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 10 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
Ngày càng hiểu sâu sắc bản chất và thủ đoạn xảo quyệt của chính sách
thực dân mới của Mỹ, Đảng và nhân dân ta đã có những chủ trương, phương
pháp đấu tranh sát đúng, thích hợp, từng bước đánh bại chúng. Phương pháp
cách mạng đúng đắn nhất để đánh bại chủ nghĩa thực dân mới là phải kết hợp
chặt chẽ lực lượng chính trị với quân sự và hình thức đấu tranh chính trị với
quân sự. Đó là quy luật cơ bản của phương pháp cách mạng bạo lực ở miền
Nam.
Quá trình xâm lược và thống trị của đế quốc Mỹ ở miền Nam là quá trình
nhất quán thực hiện chủ nghĩa thực dân mới. Âm mưu xâm lược nước ta của đế
quốc Mỹ đã có từ lâu.
Song, đến giữa nǎm 1954 mới có thời cơ để Mỹ trực tiếp thực hiện âm
mưu đồ của chúng. Ngày 20-7-1954, Hiệp định Giơnevơ về lập lại hoà bình ở
Đông Dương được ký kết. Đế quốc Mỹ phá hoại Hội nghị Giơnevơ. Chúng đã
không chịu ký vào bản tuyên bố chung của Hội nghị Giơnevơ. Ngày 20-7-1954,

tổng thống Mỹ Aixenhao đã trắng trợn tuyên bố: "Mỹ không ký Hiệp định
Giơnevơ nên không bị ràng buộc bởi Hiệp định".
Đế quốc Mỹ ráo riết thực hiện âm mưu của chúng sau Hiệp định Giơnevơ
là: nhanh chóng hất cẳng Pháp, độc chiếm quyền thống trị ở miền Nam và Đông
Dương; đàn áp phong trào cách mạng và áp đặt chủ nghĩa thực dân mới của Mỹ
ở miền Nam nước ta, chia cắt lâu dài Việt Nam, biến miền Nam thành thuộc địa
và cǎn cứ quân sự của chúng ở Đông Nam Á.
Sự thật thì Mỹ đã chuẩn bị triển khai chủ nghĩa thực dân mới ở miền
Nam từ trước. Mỹ đã nuôi dưỡng và đào tạo bọn tay sai ngay từ đầu những nǎm
50. Trước khi Hiệp định Giơnevơ được ký, đế quốc Mỹ đã tìm cách ép Pháp đưa
Ngô Đình Diệm (tay sai của Mỹ) về giành ghế thủ tướng nguy của Bửu Lộc (tay
sai của Pháp) vào ngày 7-7-1954, mở đầu quá trình Mỹ hất cẳng Pháp và cũng là
mở đầu quá trình Mỹ áp đặt chủ nghĩa thực dân mới ở miền Nam nước ta.
Ngày 8-9-1954, Mỹ lôi kéo một số nước đế quốc và chư hầu lập ra khối
SEATO, đặt miền Nam Việt Nam, Lào và Campuchia vào khu vực bảo hộ của
khối này. Cùng lúc, Mỹ xúc tiến việc mua chuộc và tiêu diệt các lực lượng thân
Pháp ở miền Nam không chịu hàng phục Mỹ, tǎng cường viện trợ trực tiếp cho
chính quyền Diệm và điều khiển chúng chống phá cách mạng. Ngày 2-12-1954,
Mỹ ép Pháp ký kết việc rút quân Pháp khỏi miền Nam Việt Nam và ngày 10-12-
1954, thỏa thuận một kế hoạch tổ chức, huấn luyện quân nguy theo phương
hướng của Mỹ. Ngày 23-10-1955, Ngô Đình Diệm tổ chức cái gọi là: "tưng cầu
dân ý" phế truất Bảo Đại. Sau đó ba ngày, Diệm lên làm tổng thống, tuyên bố
thành lập nhà nước "Việt Nam cộng hoà" và đổi "quân đội quốc gia", tay sai của
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 11 -
Tiểu luận Lịch sử Đảng Giảng viên hướng dẫn: Thầy Trần Như Cương
Pháp, thành ", quân lực Việt Nam cộng hoà", tay sai của Mỹ. Như vậy, bằng tất
cả các thủ đoạn ngoại giao, quân sự, chính trị, kinh tế, đế quốc Mỹ đã thực hiện
được âm mưu hất cẳng thực dân Pháp, độc chiếm miền Nam, triển khai chính
sách thực dân mới của chúng ở miền Nam nước ta trên các mặt.

Từ đây, dân tộc ta phải trực tiếp đương đâu với chủ nghĩa thực dân mới
của đế quốc Mỹ xâm lược miền Nam nước ta. Qua 21 nǎm kháng chiến cực kỳ
gian khổ và oanh liệt, dân tộc ta đã toàn thắng đế quốc Mỹ, chặt đứt một mắt
xích trong hệ thống chiến lược toàn cầu phản cách mạng của đế quốc Mỹ và đẩy
chủ nghĩa thực dân mới của Mỹ thêm một bước suy yếu và khủng hoảng; thực
hiện được nguyện vọng thiêng liêng là hoàn thành độc lập, thống nhất đất nước.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã để lại cho chúng ta nhiều kinh nghiệm
quý góp phần tích cực vào phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc và bảo
vệ hoà bình thế giới.
II. NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG TRONG
KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ CỨU NƯỚC(1954-1975)
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Xuân Lan - 12 -