Xác lập cơ sở khoa học cho quản lý tổng hợp đới bờ huyện đảo phú quốc

MỤC LỤC
Danh mc bng biu i
Danh m ii
MỞ ĐẦU 1
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TỔNG HỢP ĐỚI BỜ 4
1.1. Mt s m v ng b i b 4
1.2. Mp cn 9
1.3. Bn cht ca qung hi b 11
nh lp k hoch qung hi b 12
ng hi b 13
CHƢƠNG 2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU24
u 24
 gii 24
u  Vit Nam 27
u 30
 tha 31
u tra kh sung 31
p h thng b 32
p cn h  42
CHƢƠNG 3. CƠ SỞ KHOA HỌC PHỤC VỤ QUẢN LÝ TỔNG HỢP ĐỚI
BỜ HUYỆN ĐẢO PHÚ QUỐC 44
 khoa hc cho qung hi b 44
3.1.1.  v u kin t  44
3.1.2.  v ng 51
3.1.3 v tai bi 78
3.1.4 v kinh t - i 80
3.1.5. ng cn kinh t 
ng 86
3.2ng hi b huyc 91

3.3. Gic thi qung h   ng hi b
huyc 102
3.3.1. Git 103
3.3.2. Gi t ch 106
3.3.3. Gic cng 110
3.3i quyt trong hong qung hp
i b huyc 111
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 113
TÀI LIỆU THAM KHẢO 116
i

DANH MỤC BẢNG BIỂU
By c ci b 9
Bng 2.1. Quy ho dng bin  H - Trung Quc . 27
Bng 2.2: Ma trn qun 35
Bng 3.1. Nhi 
o
n c 49
Bt 52
Bn 2003-2012 54
Bng 3.4. Bng tng h m qung 57
B ph  c bin tm c bin quan trc  khu bo tn
bic 61
Bng 3.6: Di c 63
B ph (%) ca mt s n n yu t
trm quan trc. 65
B ph (%) c tm quan trc 66
B ph t s gi ty trng 67

Bng 3.10: Kt qu c thi tm du l
Quc. 89
Bng 3.11. Ma trc 96
B dm t  
m d b tc 97






ii

DANH MỤC HÌNH VẼ
i quan h gii b  thi b 5
 n tip ci b 7
 u 30
ch qun ca M 34
ng hp  n quc t Dn
c Ustralia 34
i b H  Trung Quc 36
 ng hp ven bin vnh H Long, Qung Ninh 37
 ng h biVnh Bc B
cp tnh 38
 ng hi b Vit Nam (m
Mc   39
 ng hp   40
 nh v tinh 44
  Quc 53
  c 58

i khu vc cng An Thi 59
. m trong khu du lch t 59
ch sui Tranh 59
 cm c bin  c 62
 r c. 63
 r  c 63
ng phin b ty trng tng 67
dng khi b ty trng t 67
ng ngp mn  ca Cn 68
ng ngp mn  ca Lp 68
  h c 69
c khu vc c 72
iii

 c 76
 ng trc 77
 Bii Ca Cn gia hai thm 78
n Tu- cho thy
 tn ti l  mn 80
 hin trn kinh t-i huy
Quc 86
 ng hi b huyc 101

1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nm trong qun th o ven b bi      c thuc
huyc, to gi v c quan
trn kinh t bim bo an ninh qu
ch v  c t c. c quyn
kinh t ca Vit Nam thuc vc nhy cm v an ninh
qun kinh t.
Huyc ni ting ln vi ngu
sinh vt bic bich
c s a nhic vi
nhip, phong c
 ng b huyc, nhng 
u ch  h ty m
trin dch v du lch, kinh t ca huyc vi m
Quo du lnh s -TTg ca Th
 v vi n tng th c, tnh
n m

   n kinh t -  i bn vng gn vi gi     

Vic chuyn du kinh t n
n
n sc khe cc
hii nhiu v v ng: v ng bin,
c bit
 bin thy hi sn, v qu t th
o v o cu hn chc nhu c
tri n tng
th kinh t i, an ninh qu  lu: “Xác lập cơ sở khoa học

2

cho quản lý tổng hợp đới bờ huyện đảo Phú Quốc” t cn thit.
T xut B , Quc h c khu kinh
t c thuc t c bit tri,
 sc cnh tranh quc t  
Chy, qung ht vit cn
thit nhn gii quyt nhn gia nhu co
v 

n kinh t bn vi
bo v ng bn vng
2. Phạm vi nghiên cứu
 pht lin t 0  o
c (bao gm c quo An Thi)
3. Mục tiêu
-  khoa hc v u kin t  v 
 v tai bi v kinh t -  v 

nhm qung hng hi b huyc.
-  xuthc thi v vit, t
chc cng, gii quyt xung
t trong hong qung hng h
cu.
4. Nội dung và nhiệm vụ
4.1. Nội dung
-        
 


- 
 



3

4.2. Nhiệm vụ








-.

.

5. Cấu trúc luận văn
M u
 n v qung hi b
 u
 khoa hc phc v qung hi b huy
Quc
Kt lun




4

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TỔNG HỢP ĐỚI BỜ
1.1. Một số khái niệm về đƣờng bờ và đới bờ
1.1.1. Quan niệm về đới bờ ở một số nước trên thế giới
i b  t b phc bi
quan trng ca b m chuyn tip dn cho nhau gia bic
 tin: thch quyn, sinh qun, thy quyn ca
 t cao nh
dng sinh hc.
* Định nghĩa về mặt tự nhiên của đới bờ
Mang tc s di b trong
mng bii b n ti
  ng lng thng
nh997). V m hin my
 bn cht ci b th  ng t ng
i s kt hp ging ca bing lng
thc rt nhi
vit v ng t i b s dng.

n khu v
 cn vinh ranh gii ci bu cc
nhn mn mi quan h gia v n
 a kinh t - i trong vii b. Vp c
u cho ri b  - n
n bn vng phc v
cho s nghin kinh t - i c
 c v n kinh t - i,
u t v m nht. Mi b 
i m nh c th. Vinh phm vi ranh gii ca
i b  b bit lin ph thu 
n cn

5

ca mi qu i vc gia
nh ven bi.
i vi khoa ha mi b t li
bin c  ti
u t ng lc rt quan tri vi s 
biu t thy tri
chh v n quan trng.[14]
* Định nghĩa trong nghiên cứu khai thác sử dụng tài nguyên và hoạch định
chính sách quản lý tổng hợp đới bờ
i b ng sng ht sm nhiu h sinh
 bi
trin phm t i b v thi b v xung
c t, vic qui b xu nhng ca
 th ng trc tii b ho
mi quan h gia h thi b v c t, vic qun

i b xu nhng c thi b vi
mo v n h thi b.









Hình 1.1. Mối quan hệ giữa đới bờ và hệ thống tài nguyên đới bờ
Đới bờ
H thi b

6

1.1.2. Quan niệm về đới bờ ở Việt Nam
 ng hi b Vit
n b t trin bn v
thuu bin 1996 - n
hc ti Hng bin thc hin
(1996   m v i b i bi
b t khu vc chuyn tip gia ln, my c
mt h thng t t khu vm
c v ng mnh ca 
hong ci.
V phm vi ranh gii ci b cho r
 thung
qu nh gii

hn v a ci b ng bng ven bin,  i hn ca
thy trii hn v m l t Quc
i b  ng n
chng ca bip mng ci
hn thy tri ng b  
ng c ng trc ting c
bi a bing mt phng
nm gia 30 - c). Ti khu v ng trc ti
bin c
Theo quynh S-TTg ca th :
Phi b bao gm:





7

, 







 , 




. 

, 







 




. 





















 .  , 


















 

























 .
1.1.3. Đặc tính chung của đới bờ
* Khu vực chuyển tiếp giữa lục địa và biển
 m a. Khu vc
chuyn tip gia ln gi b (coastal) - p g cyn:
n, thy quyn, thch quyn. M 
v n tip ci b so v 

Hình 1.2: Vị trí chuyển tiếp của đới bờ
Do v n tii b chu s t ca 4 quy

      n tp c v m  ng t    
- t qu co ra thang bc
c ng t c thang b
theo s n th i s xut hin c

8

* Một hệ tự nhiên có quy mô hành tinh
i b t h t  
t thc th t c lp vi
li s - n, ti- suy
ng theo quy lut tia t i b tn tc lp nh 
c ln nhau trong ni b h n nh i
quan h a h v  nh ca
i quan h h d   c -
ng.
* Một đới động lực và tương tác
i b t h i gian
 nhng bing chu k ngn (chu k trin hon
c
y, thy triu) gi u t ni
y biu hin r m  
nhng khu vi b quynh xu th ti
nhau   bin c th.
Trong ph  i b      t gi c ngt (b m c
ngm) vc mc nht ven b vi khc mn thm lc
t quan trng trong vic vn chuy
o ra s  trn phc ti b ng bi
quan tn c- n t  mui. Kt
qu  mt thng, to ra

c ngt, nht, l n. S 
ng cn cho sc sn xuy vu kin bi
t ho ng b bii
vt cht- c- tr- bin.
* Một đới nhạy cảm

9

i b  t  b l thuu
lon t ng thu v nhng ng x i
vuy. Tính nhạy cảm tính kháng chế 
ni gi ng x (response) c th
y c ng vt h thng
ng phc hi li sau nhy. Kt h
mt ma tr c nhng loa h thng
b bi ng x i v
Bảng 1.1. Tính nhạy cảm và kháng chế của đới bờ
Tính nhạy cảm
Tính kháng chế
Thp
Cao
Thp
B bii v
nhim)
ng (cliffs)
Cao
ng nguy
him (cliffs prone to
failure)
ng ngp mn

i vm)
i vi sao bin
n)
i v-
)

n ci v
i v
B phi v
nhim)
* Một đới dễ bị tổn thương
i b  t  b l thu
ng tim n ca t     ng th     u v
nhng ng x i vy. Tính dễ bị tổn thương 
 gi ng x (response) c thng
t i. Kt ht ma tr
 c nhng loa h thi b  
ng x i v i b huyc.
1.2. Mục tiêu và cách tiếp cận
Mi k hoch bo v     d      
 cn da tr hiu bi
 khoa hc v  

10

v c bit phn bin chu k ng ca
c, hiu ng ngp lt ven b n t 
Cn thay th p cn nay bp c
trong quy ho      bi       a
y m yu ca qung h

- Chp nhn 
- Gim thin l o
c trong vic la chn s 
- B thng t 
- Tc s d
y ma qung h o ra l
trong vi d, gim thin l 
trong vi d, gim thin lng
ng qua li c
  th ch u qung h
mt tng th  c th ch t ch
lum bn qu bic
- i, an ninh  qut hp vi
nhng v ng qu  
n tt c nh  biu
 a
  dng cho cp qui vi ct khu vc c
th, s bu bng th ch 
trong phm vi mt khu vc hoc mng hp tip cu
ch
t h hoch qui
 hon theo ba kiu phi h
- Phi h th v thng kinh t- i.

11

- Phi hp nhim vng k hoch qu
b (hoc quy ho          hoch qu  
ng vi k hoc s ng). K ho
phi nhn bn vng.

- Phi h u k hoch qu
u chnh k hon bng ving hoc l
 ch c
1.3. Bản chất của quản lý tổng hợp đới bờ
c hin mng h,
 chn li c s
dc bit k
thut ca h  mi
i hp qui
quyn l
Bn cht ca qung h 
- Qung hp cn qung
b.
- Qung h
nhng ma thu 
- Qung hc
i vi vic s do v  p
vc i chp nhn.
- Qung hi quyt v theo mt h thng theo
cht gi thc s d.
- Qung hp bm s ng gia vic bo v  
quan tri vn kinh t i b
u gim thing hp cn thic mng
nh ra nhng dn h x .

12

- Qung hp thc hin cht
i hnh k c 
- Qung hi nhng gip li

vi nhng v kinh t ng, luc tp. Ch
ca qung hp nhu c ng.
c thc hia thup.
- Qung hnh ra m gim thiu hay gii quy
thun c  m n vi dng
 nhng khu vc bit c.
- Qung hi b khuyn thc v n bn
vo v .
- Qung h  n,
ch  ng d kin ri m
y qung hng c nhn trong
ving th n kinh t - i cc.
1.4. Quá trình lập kế hoạch quản lý tổng hợp đới bờ
Qung hi b c tin sau:
- nh v qu
- n t
- La ch
- ng k hoch
- 
- Thc thi
- 
* Các nhu cầu thông tin cần thiết đối với quản lý tổng hợp
- c
- ng t 
- Kinh t- i
- Lu ch

13

* Phân tích và đánh giá

 
i b, ti  dp
ng dng thi vi vi hon
i b, phi ting tng th ca d n.
n kinh t i hin ti vi
hiu nhng cn tr, l hng c th ch   xut mt khung
th ch p vi k hoch qung hp. Sn ph
i
b u.
* Các công cụ kỹ thuật cần thiết:
- ng
-  xut khung th ch 
-  d liu phc v qung hi b u.
- Kt hp s d x 
- ng tng th (integrated EIA).
- 
- Thit lo tn
- Phc hng sinh hc
- La ch thung
- n l
- S d kinh t  ng trong ving k ho
trin bn vi b.
- Thit lp h thng monitoring
- Qung
Sn phm c hoch qung
1.5. Phân vùng quản lý tổng hợp đới bờ
1.5.1. Cách tiếp cận và mục tiêu phân vùng quản lý tổng hợp đới bờ
a. Cách tiếp cận phân vùng quản lý tổng hợp đới bờ

14

Hic m rng phng sang rt
nhic ho d qun
ng hi b . Thc cht vic
 ng gn vi vi d
ngu khu vc b quy vi
 dng gn v dng c thng
t ng 
 t vi     p qu 
n/b  c gi

Trong qung hi b
 i b theo nh c
 di b mu qu n vng. Mt trong
nhc s d  
m t  c
 dng c n li b
 m bt qu   c chp nhn bi
nhng li, vii b phi phn c
li ci b  c sp xp li
 ch sc qu dn li ci bt qu
v p mt quy ch p cho vii b
theo mo tn, cung cc s d
ngun li b nh.
 quan nin lin v
ch   
ng qu
ng hi b i b ca mt khu vc, mt quc
gia hay m qu
hon kinh t i, bo v ng, gim thiu tai bi

15

m thiu tn l t kt qu s d
 ng to mn vng. K hoch
trong qung hi b u ca quy hoch qung
hi b chi b cho vic lp k hoch qu
tng hi b  
b. Mục tiêu của phân vùng quản lý tổng hợp đới bờ
Mc  chung cng hi b nhm b
cao hiu lc, hiu qu qu dng bn vi b theo ch 
 li s d, trong khi vm
bn kinh t - ng bn v
c th c
- Bo v  ng ci b
n ti i b
qu
- Bo v ch t  i b
m bn trong chng mc 
- i quyt hon l
n  i b.
- Bo t dc bim thi
th n di b.
- o v o t phc v 
hou khoa h
Theo n c
tip c :
- nh v t k  chu t a
, hc, sinh hu t  i b qu
- nh mt h thng cc s dng

trong mnh.

16

- Thit lp m bm s  
 dng.
- To dng vi h thng

Có thể nói, đến nay chưa có một khuôn mẫu chung cho phương án phân
vùng quản lý. Nó phụ thuộc nhiều vào điều kiện cụ thể (tài nguyên, môi trường, kinh
tế, xã hội, cơ chế chính sách, văn hóa,…) của đới bờ quản lý, cũng như vào cơ quan
có trách nhiệm đối với việc phân vùng.
1.5.2. Nguyên tắc phân vùng quản lý tổng hợp đới bờ
 [25] n ngh 15
n khi thc hii bt k
hom bc sau:
(1) n, d hi
kh thi.
(2) Hn ch ng kinh t n ra 
i b (n ng thi phng nht vi mo v 
trin li ci b.
(3) chi b  thng nht
 c v mt chu kin s d
bo tn hii b.
(4) m bc
bo v t, u ki
 t ng o v t
c  dm  
nhn tip gi 
(5)  t  nhc

 t v o hon


17

(6)  nh, vic k th
gii v mi b.
(7) m hot chng  c
u, c p quc gia hoc hu ca quc gia, ca
o v (  m 
theo tu sinh sng.
(8)  v ng sinh hc
bia nh   bic
n ch ho 
n, p n c
(9)  t  i
th ging thu sn ra t  o ngun lc k c
 m bo vic b sung qun l
(10) n ch ho
loc s di
 
(11)  n v ng sinh hc
ho ch s hoc nh c
n quc gia hop bo v  quc gia.
(12) Khi mnm mt hong kinh
t  dng ngun lng dn hoc
 p cn vic s dng ngun li
thay th 
(13) ng dn v tip cn hoc n li thay th c
bit quan tri vi nha cc bing

cng ph thun li t 
tht hot t 
(14) thuyc nhy cm v ngun li
 thy s

18

(15) o v hoc bo t
u khoa hc.
ng ch yu cho phn bin ven b,
   i v   o t    tr sinh quyn, khu bo tn
ng  ng hp
i b  ng b   30  50m.
1.5.3. Cơ sở khoa học và pháp lý của phân vùng quản lý tổng hợp đới bờ
 gii hia
 khoa hc t  
Phân vùng quản lý dựa trên cơ sở khoa học tự nhiên
 khoa hc nhi gii
ng trong vic qung hi b c dt hin
ng rt ph bin  nhiu qu
di b dng bin li rt hn ch  t s qu
bu tic s dc  i b phc v 
mi phch h
T  dc s dng nhiu nht
ch, qui b 
hoch s dc thm ha. Mt minh chng c
th  l t  Antipolo, Rizan cy nhiu
a  m hc bing
ch s dng  t yu
 i.

Quy hoch s d c s d nhn dii
i quyt nhu cu v ch s d
c tp lu v bng n
quy ho
 cn nhau. Quy hoch s dt din ra trong bi cnh
 nhng lc mt.

19

 dng bin, ho
d thc nhc t
ng truyn th 
 dng bii b c thit k  u chng
kinh t tc  i b o v ng s
y vic s dmn v
s n kinh t c vng ch
c hu thun bc thc ti 
ng hi b  hoi b i quyt
t. Trong khi vi gii quy 
trin, hiu qu c qu yu ph thu
nh hi  thc thi.
o v c s dng nhi o tn
o v  v vi
khoa ho v bi u thit k 
c bo v bin thu  khoa hc
 nh v ng ranh gic co v. V 
ng ranh gii co v bin phi d 
sinh sn, s thu nhu t ngoc sn, h 
d phc hi, s nh v qun th ng. Nc
thit k ranh giu d kinh t - 

 nanh gic bo vt hp vi
 khoa hnh ranh gii ch phi m
  bao trong ranh gi  ch
ng sinh h 
 bo v c h
Nhm mo tc co v n
t do bn cht m c i vi c

20

dio v c y c khoa h
nh mc ti thi o v.
  nh m  gi
o v bing v mc quan
n s di chuyn ct, s a
t ch ng
 khoa ho v bin.
ng d     t khu vc c th   c gia
o v
 dc bi dn cm.
n Great Barrier Reef (Australia)
 do v h o
tu khoa ho tn.
V ng hp b bii b bin ca Th  c
png gi b bin v t lin
ng b khi triu thng b khi tri  
ng b  i hn t a
nhng h  chuyng cc bin v  xut
 ng b   m lt ngi b bin
i hn trong phm vi 100 m t y bt buc

phi d khoa hc v u kin thng c
thy tring hiu bit v m c 
  dng h
D   ng qunh qu i b
c khai qu i b. C t,
cht thng, sinh ho i b bii b bin.
 i b bi th c s d
 h tng, bn cng, b
p bc bi