Tiểu luận môn Văn hóa Doanh nghiệp và Đạo đức Kinh Doanh thạch rau câu

A. Phần mở đầu.
Câu chuyện bắt đầu vào ngày 26/5/2011, khi cơ quan y tế Đài Loan chính
thức thông báo Công ty Dục Thân, một công ty phụ gia thực phẩm hàng đầu của
Đài Loan, đã đưa chất DEHP - chất phụ gia công nghiệp vào trong phụ gia tạo đục
nhằm gian lận, giảm giá thành. Vụ việc trên đã gây tác động xấu tới các nước khu
vực và thế giới, bởi có tới 206 nhà máy sử dụng DEHP làm phụ gia cho sản phẩm
nước uống với 506 sản phẩm đang lưu hành ở nhiều nước châu Âu, Mỹ và châu Á.
Từ cảnh báo này, 9.984 thùng rau câu hương vị khoai môn (Taro) của New
Choice Foods (NCF) đã bị thu hồi vì nghi ngờ có chất DEHP do nhập nguyên liệu
từ Dục Thân.
Ngày 1/6, đoàn thanh tra số 1 của Bộ Y tế đã hoàn tất công việc thanh tra đột
xuất tại Công ty New Choice Foods.
Đoàn đã xác nhận, niêm phong 100 kg chất phụ gia thực phẩm tạo đục của
DN này nhập từ Công ty Triko Foods Co.LTD (Đài Loan, Trung Quốc) và lưu giữ
tại một kho riêng thuê tại Khu Công nghiệp Việt Nam –Singapore II, Bình Dương
chờ xử lý.
Công ty New Choice Foods cho biết họ chỉ nhập phụ gia để sản xuất mà
không bán chất phụ gia này cho bất kỳ một nhà sản xuất hoặc đại lý nào khác.
Tính đến 11h ngày 1/6/2011, Công ty đã thu hồi được 3.582 thùng sản phẩm
thạch rau câu hương vị khoai môn nhãn hiệu TARO có sử dụng chất phụ gia nói
trên. Theo báo cáo của Công ty, hiện trên thị trường còn 3.688 thùng thạch rau câu
hương vị khoai môn nhãn hiệu TARO.
1
1. Nội dung
a. DEHP là gì?
DEHP có tên là di 2-ethylhexyl phtalate, danh pháp quốc tế là 1,2-
benzenedicarboxylic acid bis 2-ethylhexyl ester, hay dioctyl phtalate (DOP), công
thức hóa học C
24
H
38

O
4
. Ở áp suất bình thường, DEHP là một chất lỏng không màu,
không mùi, sánh như dầu và có nhiệt độ sôi khoảng 370oC, nó được sử dụng chủ
yếu trong ngành nhựa làm chất phụ gia tạo dẻo trong các loại nhựa PVC (polyvinyl
chloride) hay một số loại nhựa đồng trùng hợp khác từ vinyl chloride.
Trong nước, DEHP có thể xem như không tan (độ tan chỉ từ 23-30μg/lít),
nhưng dễ dàng phân tán và tạo thành dung dịch có tính keo ngăn cản sự truyền suốt
của ánh sáng, làm cho dung dịch trở nên đục, đây chính là lý do DEHP được sử
dụng làm chất tạo đục trong một số loại thực phẩm, đặc biệt là các loại nước giải
khát.
DEHP không phải là một chất duy nhất có khả năng tạo đục, trong thực phẩm
người ta cũng ghi nhận có những chất khác có khẳ năng tạo đục do chúng là chất
rắn không tan (ví dụ titanium dioxide) phân tán vào dung dịch hoặc là chất lỏng
không tan trong nước nhưng có khả năng nhũ hóa, phân tán trong nước như DEHP.
Tuy nhiên, dưới góc độ các bằng chứng khoa học có phải DEHP là một chất
gây ung thư nguy hiểm?
Theo các nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Cơ quan Nghiên cứu về Ung
thư Quốc tế (International Agency for Research on Cancer – IARC) thì đến nay các
công trình nghiên cứu về khả năng gây ung thư của DEHP vẫn chưa có bằng chứng
thỏa đáng về khả năng gây ung thư cho người, các kết quả nghiên cứu trên chuột
và thỏ thì đã được ghi nhận. Vì vậy, DEHP được IARC phân loại vào “Nhóm 2B -
Các chất có thể gây ung thư cho người”.
2
Trong cơ thể người, DEHP dễ dàng được hấp thu trong đường tiêu hóa và
trước tiên nó bị oxy hóa nhiều bước thành các hợp chất đơn giản hơn và dần dần
được thải ra ngoài khoảng 11 - 25% qua nước tiểu sau khi ăn.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thì DEHP không quá độc hại khi liều
lượng có thể gây chết 50% số lượng vật thí nghiệm khi cho ăn DEHP là LD50 =
20g/kg thể trọng.

b. Đạo đức
Có thể thấy, việc thạch rau câu bị nhiễm chất độc DEHP là rất nguy hiểm cho
người tiêu dùng. Đoàn thanh tra liên ngành về an toàn vệ sinh thực phẩm đã đột
xuất kiểm tra Công ty New Choice Foods (Bình Dương). Tại đây, đoàn xác nhận
và niêm phong 100 kg chất phụ gia thực phẩm tạo đục của Công ty New Choice
Foods nhập từ Công ty Triko Foods Co.LTD (Đài Loan) nghi ngờ chứa chất
DEHP. Công ty New Choice Foods nhập phụ gia để sản xuất thạch rau câu hương
vị khoai môn nhãn hiệu TARO.
Liêu rằng cty New Choice Foods (Bình Dương) có biết tác hại của DEHP?
Khi sử dụng DEHP cty có suy nghĩ gì về đạo đức kinh doanh trong DN?
Thưa rằng cty có biết tác hại of DEHP đem lại, biết đấy, nhưng vì lợi ích cho
mình, cho DN mà bất chấp tất cả, bất chấp sức khỏe của chính người dân tộc mình,
trong đó bao gồm cả gia đình, người thân, hàng xóm của họ. cái gọi là đạo đức DN
không có, đạo đức con người cũng không
Ông Cheng Huang Ming, Giám đốc Công ty New Choice Foods đã xin lỗi
người tiêu dùng về sự cố vừa qua và cho biết sẵn sàng đền bù cho những thiệt hại
của người sử dụng sản phẩm. Theo ông Cheng Huang Ming, công ty đã thu hồi
toàn bộ sản phẩm thạch rau câu hương khoai môn Taro, gồm 9.984 thùng ở tất cả
các đại lý và cửa hàng bán lẻ trên cả nước. Công ty cũng đã lên phương án tiêu hủy
3
là đốt theo phê duyệt của Sở TN&MT tỉnh Bình Dương (nơi công ty có nhà máy
sản xuất). Hiện nay, 8 dòng sản phẩm với 19 hương vị rau câu nhãn hiệu New
Choice (gồm cả sản phẩm rau câu hương khoai môn Taro) đang được đưa ra thị
trường đã có giấy chứng nhận không chứa DEHP của Cục Vệ sinh an toàn thực
phẩm và đạt chất lượng của Bộ Y tế.
Liệu rằng có thể làm những việc mất đạo đức như vậy, thì chỉ cần xl và đền
bù là xong? Và liệu rằng nếu như không bị phát giác thì cty có tự động thôi không
sx thạch chứa DEHP? Có thấy lương tâm mình bị cắn dứt? có thấy như vậy là mất
đi đạo đức con người, đạo đức DN?
2. Tác hại

a. Kinh tế
Từ khi có thông tin rau câu bị nhiễm độc do có sử dụng phụ gia chứa DEHP, thị
trường các sản phẩm thạch rau câu lao đao. Đang vào mùa hè, mùa cao điểm
của ngành giải khát nhưng hiện nay lượng hàng bán ra giảm mạnh so với trước
Còn ở góc độ người kinh doanh, chị Hà (chợ Nghĩa Tân) lại lo lắng: “Nếu
không có cách gì trấn an người tiêu dùng, cứ mỗi lần phát hiện một sản phẩm
có nhiễm độc lại ảnh hưởng đến hàng loạt sản phẩm của nhãn hàng khác thế
này thì tôi làm sao kinh doanh được. May mà mấy sản phẩm sirô của Đài Loan
tôi không kinh doanh nên không bị thiệt hại gì.”
Sự cố thạch Taro khiến cho hoạt động kinh doanh, sản xuất của nhiều công ty,
trong đó có VietFoods bị ảnh hưởng. Các bạn hàng lớn như hệ thống siêu thị
4
Big C, Metro, Intimex…đều phải có biện pháp giảm tải hàng, thậm chí hạ hàng
ra khỏi kệ để đảm bảo tâm lý cho người tiêu. Họ đều chờ phía các nhà cung cấp
đưa ra kết quả kiểm nghiệm DEHP rồi mới dám bán sản phẩm. Thời gian kiểm
nghiệm nhanh nhất cũng là 20 ngày. “20 ngày là con số không nhỏ với giới sản
xuất kinh doanh khi thị trường phải đứng im chờ kết luận chính thức” - bà
Phương bình luận
b. Xã hội
Đối với chủ sở hữu, chắc rằng họ và gia đình sẽ không sử dụng khi đã biết sản
phẩm bị nhiễm độc, tuy nhiên, không chỉ dinh dưỡng làm ảnh hưởng tới sức khỏe,
điều ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe con người là chính là tinh thần, người chủ
sở hữu, khi sử dụng DEPH Chẳng phải không biết hậu quả của việc mình làm,
nhưng họ thường biện minh cho những hành động được xem là tội ác bằng những
lý luận tỏ ra ngây ngô: "Tôi không hiểu luật", "Tôi không biết", "Tôi không có
thông tin" Điều ngạc nhiên là không ai có thể làm việc xấu một mình. Vậy mà
biết bao điều tệ hại như thế lại diễn ra trót lọt một thời gian dài, đến khi vụ việc vỡ
lở, tất cả họ đều phải sống trong cảm giác tội lỗi với cộng đồng, xã hội, ngày ngày
họ lo lắng vụ việc bị vỡ lở, và suy nghĩ tìm mọi cách để có thể qua mắt các cơ quan
có thẩm quyền, điều đó, điều đó làm tinh thần họ bị ảnh hưởng, họ luôn cảm thấy

căng thẳng, khiến cơ thể bị mệt mỏi vì phải đề kháng, gây mất cân bằng trong cuộc
sống. các đối thủ cạnh tranh tưởng chừng như không bị ảnh hưởng nhiều tới sức
khỏe khi Taro sử dụng DEHP, nhưng thật sự thì lại ảnh hưởng rất lớn, Taro chứa
DEHP, người tiêu dùng hoang mang lo sợ đến nổi tẩy chay tất cả các loại thạch để
đảm bảo an toàn, điều đó là tâm lý chung dễ hiểu, làm cho các công ty thạch khác
lao tâm khổ tứ trong việc bán sản phẩm, chứng minh sản phẩm của mình là an
toàn, lấy lại lòng tin của người tiêu dùng. Cũng như nhà sở hữu, tinh thần họ ắt có
phần giảm sút, làm sức khỏe giảm theo.
5
Hội đồng Thương mại Thế giới với chủ trương phát triển bền vững đã đưa ra
định nghĩa như sau: Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp là một sự cam kết trong
việc ứng xử một cách hợp đạo lý và đóng góp vào sự phát triển kinh tế, đồng thời
cải thiện chất lượng cuộc sống của lực lượng lao động và gia đình họ, cũng như
của cộng đồng địa phương và của toàn xã hội nói chung. công ty New Choice
Foods , mỗi người trong doanh nghiệp, từ giám đốc cho đến người công nhân nhỏ
nhất, đều có trách nhiệm giữ đúng quy trình công nghệ để công đoạn của mình sau
cùng sẽ đóng góp vào sự an toàn cho xã hội. Việc làm này sẽ giúp chế ngự rủi ro,
tâm điểm trong những chiến lược của doanh nghiệp. tuy nhiên danh tiếng thương
hiệu lừng lẫy của Taro lại phải tốn hàng chục năm trời để tạo dựng đều đã bị hủy
hoại chỉ trong chốc lát chỉ vì sử dụng DEHP sản xuất thạch vi khoai môn.
c. Sức khỏe - Môi trường
Đáng lưu ý khi DEHP và thuốc trị ghẻ DEP lại cùng một… họ, có thể gây ra nguy
cơ giảm khả năng sinh dục nam, rối loạn dậy thì ở nữ và gây ngộ độc cấp tính làm
tử vong tại chỗ, nên nhiều nước còn cấm lưu hành đồ chơi có DEHP
Trong quá trình sử dụng các sản phẩm nói trên, các dẫn chất phthalates bị thôi ra
và theo đường tiêu hoá vào cơ thể con người. Trẻ con dùng bình sữa, bát nhựa, đồ
chơi bằng nhựa có chứa hàm lượng cao các dẫn chất phthalates sẽ có nguy cơ bị
nhiễm chất này. Tác hại của các dẫn chất phthalates là làm xáo trộn nội tiết. Bé gái
bị nhiễm phthalates sẽ dậy thì sớm trước tuổi. Đã có nhiều công trình nghiên cứu
về vấn đề này và một số nghiên cứu được tiến hành trên chính Đài Loan. Gần đây

nhất là nghiên cứu của Chou YY và cộng sự thực hiện tại khoa y, đại học quốc gia
Chen Kung (Đài Loan)
Nghiên cứu trên 30 bé gái dậy thì sớm, so với 33 bé gái bình thường, cho thấy
trong nước tiểu bé gái dậy thì sớm chứa lượng monomethyl phthalates (MMP) cao
6
hơn nhiều so với bé gái bình thường. Từ đây họ kết luận MMP có thể là một
nguyên nhân môi trường gây dậy thì sớm ở bé gái Đài Loan
3. Ảnh hưởng.
a. Người tiêu dùng
Thạch là mặt hàng tiêu dùng thuộc nhóm ngành hàng thực phẩm đáp ứng nhu
cầu tiêu dùng hàng ngày cho mọi đối tượng khách hàng. Do đó cũng như thị
trường bánh kẹo, thị trường sản phẩm thạch đang ngày càng trở lên sôi động hơn
bởi tốc độ tăng dân số, mức tăng thu nhập… Nhu cầu tiêu dùng sản phẩm thạch
phụ thuộc vào các yếu tố: lứa tuổi, giới tính, thu nhập, thời tiết, khí hậu… và đặc
biệt là sở thích cá nhân và Taro là một thương hiệu thạch rau câu nổi tiếng, được
người dân tin tưởng sử dụng, tuy nhiên thì kinh doanh là nghề rất dễ bị lung lay về
mặt đạo đức, lương tâm khi người ta thường đối diện với những tình huống bị dụ
dỗ bởi lợi nhuận. Người dân Việt Nam,đặc biệt là các ông bố bà mẹ có con em
nghiện ăn thạch rau câu không khỏi bất ngờ và hoang mang khi nghe tin thạch rau
câu vị khoai môn của công ty New Choice Foods có chất DEHP, một hóa chất hữu
cơ, viết tắt của diethylhexyl phtalat, là một chất lỏng khan, trong suốt, gần như
không có màu, có mùi khó nhận biết, tan trong các loại dung môi hữu cơ thông
thường (hầu như không tan trong nước). Làm suy giảm sự phát triển của bộ phận
sinh dục nam. DEHP còn gây ra những ngộ độc cấp tính có thể gây tử vong tại chỗ.
Có thể thấy, việc thạch rau câu bị nhiễm chất độc DEHP là rất nguy hiểm cho
người tiêu dùng.
b. Nhà sản xuất
Nhiều doanh nghiệp sản xuất thạch (dù an toàn) vẫn bị ảnh hưởng từ làn sóng
tẩy chay thạch của người tiêu dùng.
7

Sự cố thạch rau câu hương vị khoai môn thương hiệu Taro của công ty New
Choice Foods có chất phụ gia DEHP nguy cơ gây ung thư đã tạo lên làn sóng tẩy
chay các loại thạch trên thị trường. Trẻ em – đối tượng khách hàng chính thì bị phụ
huynh cấm ăn thạch, còn các nhà sản xuất khác thì lao đao vì “sẽ bán thạch cho
ai?”.
Sự cố thạch Taro khiến cho hoạt động kinh doanh, sản xuất của nhiều công ty,
trong đó có VietFoods bị ảnh hưởng. Các bạn hàng lớn như hệ thống siêu thị Big
C, Metro, Intimex…đều phải có biện pháp giảm tải hàng, thậm chí hạ hàng ra khỏi
kệ để đảm bảo tâm lý cho người tiêu. Họ đều chờ phía các nhà cung cấp đưa ra kết
quả kiểm nghiệm DEHP rồi mới dám bán sản phẩm. Thời gian kiểm nghiệm nhanh
nhất cũng là 20 ngày. “20 ngày là con số không nhỏ với giới sản xuất kinh doanh
khi thị trường phải đứng im chờ kết luận chính thức”
Ngay sau khi thông tin thạch rau câu NCF bị thu hồi vì nhiễm chất phụ gia
độc hại được lan rộng, công ty này đã rơi vào tình trạng ngưng trệ hoạt động. 18
hương vị rau câu khác của NCF dù không bị nhiễm DEHP nhưng cũng bị người
tiêu dùng tẩy chay.
Chỉ trong vòng một tháng, công ty này đã thiệt hại hơn 2 tỷ đồng. Nhưng theo
thừa nhận Ban lãnh đạo của NCF, thiệt hại lớn nhất là uy tín thương hiệu và hơn
500 nhân viên đang trong tình trạng bế tắc việc làm
c. Người lao động
Chẳng những ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng, việc thạch taro sử
dụng DEHP cũng ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe của người lao động, những
người hằng ngày vẫn tiếp xúc với DEHP để làm ra sản phẩm.
8
B. Phần kết luận.
"Dù DEHP là sự cố bất ngờ (DEHP không nằm trong chỉ tiêu kiểm tra an toàn thực
phẩm, chưa có quy định về giới hạn tối đa trong thực phẩm), nhưng ông Cheng
Huang Ming, Giám đốc NCF, xác định:
“Dù thế nào thì New Choice Foods cũng đang đứng trước tình thế bị người tiêu
dùng mất niềm tin và cách tốt nhất để lấy lại niềm tin là công khai bày tỏ thái độ

cầu thị, nhận khuyết điểm và cam kết đưa ra sản phẩm mới an toàn”
Vì vậy, ngày 9/7, NCF đã tổ chức cuộc họp báo và đích thân ông Cheng Huang
Ming đã có lời xin lỗi đến người tiêu dùng và nhà phân phối vì sự cố đáng tiếc.
Thái độ tích cực, cầu thị của NCF còn được thể hiện qua việc trước đó, ngay khi
xảy ra sự cố, dù chưa có thông báo của cơ quan chức năng, công ty đã tự thu hồi
sản phẩm Taro, đồng thời cùng với Cục Vệ sinh an toàn thực phẩm tái kiểm
nghiệm 18 sản phẩm khác.
Ngoài ra, NCF đã dựa vào một “đại sứ” xử lý khủng hoảng đủ tầm, đủ mạnh, đó là
sự có mặt của Phó Cục trưởng Cục vệ sinh an toàn thực phẩm để công nhận chất
lượng sản phẩm của NCF không nhiễm DEH.
9