MỤC LỤC
!
!"#$%
&
"'
(
)*$
&
+,-.%++$/
&
0
* ! 1 "#2 3
!45
6"7
(
68
&
9"*:
9;/<=$+$
(
5>"+4 1 *: ?"@%/A5$55%
&
>".:AB%.::+$5: $
(C
0
D1 EF$"6 </<=+G5>"H.E
(
((
(0
C
9"%?:I
(
I.!="
(
J%/ >
&
DK L:!% >
&(
DK LM >
&&
D4*:" N #5O
&0
(
D4*:""; #5O+G"6
&
&
D4F"PQ;"6
0C
0
DK L*%/"7" %R$%+1
0
DK L"4 /O*SB*$
0
.:M"7""
0
T -:U '"V?
.W KX
6?:Y+ K
6 K
+; 1 !O- 2:ZU5!";"V:1:$%F N
=+"$+*Y[ %>
\ K 1 -"VV"??%17"
;QR]F/^:N+V+K/W
11QLK/W ':N+V+
_Y+ K
D1 -"VV"
`/W+?- %R$%+1 a F+7"
b9
_>:1: K
_>:1: K*cFU
\ K*cFU?+G52%1"
\ K?%17"
_>:1: K^ +
d/W:>:1: K*cFUQU6: K^
+X
9;/<?%1^ U"
;QR]F/^ 1 :1:?K/W?%17"?%
^ U
DYFd+?*O 1 QU["Y"6 Z5"!"11*YQU[
(9 W '"V?
DIef\J9gAhi\\JejAekIe
DIef\J `\J lm\J n Do\J p .oA qej\J o Ir
bHs\J9t\I
u.:AB%*?
uP K %2:
P K "*c$%*:"6
u>*6 V.:v$+$CC(0
uw1\+xV.::y9u
uwUz .:v$+$CC(
/ul1 D1 \+$5: $%.:v$+$CC(
IC9"%?:I(
D4*:" N #5dX&&
+Z5dZR%1+G"6X&
Ux0
U %?0
{$
LỜI CAM ĐOAN
R +"%X
a. Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dưới sự
hướng dẫn trực tiếp của PGS.TSKH Trần Quốc Chiến.
b. Mọi tham khảo dùng trong luận văn đều được trích dẫn rõ
ràng và trung thực về tên tác giả, tên công trình, thời gian và địa
điểm công bố
.45% |:Q6:*Z:Y+[F U"?%Y%ZF
1Z
R %?%?1 +
1
Hoàng Đình Tuyền
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
qED D%++%E$q+$
lw %B{$l$$*%:+$w
bE $/b$FE$
ql9. $*%*/5$+$+$5F5$+5
. . %5%BhBB $
H.E HB$/.%/$*E$
DANH MỤC CÁC BẢNG
9z% &
9FU% &
DANH MỤC CÁC HÌNH
!
!"#$% &
"'
( )*$
& +,-.%++$/ &
0 * ! 1 "#2 3
!45
6"7 (
68 &
9"*:
9;/<=$+$
( 5>"+4 1 *: ?"@%/A5$55%
& >".:AB%.::+$5: $ (C
0 D1 EF$"6 </<=+G5>"H.E (
>"H.E+4+$5: $}/ ((
> " H.E / "]F ; /< + *:
J$%+$F
(0
C 9"%?:I (
I.!=" (
J%/ > &
DK L:!% > &(
DK LM > &&
D4*:" N #5O &0
( D4*:""; #5O+G"6 &
& D4F"PQ;"6 0C
0 DK L*%/"7" %R$%+1 0
DK L"4 /O*SB*$ 0
.:M"7"" 0
C E? 'R$%+1 0
AFU"7"" 0(
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
DG 5 %7?F ?"6 ?] % -*6Z
85^:1;"!*61 ??F+? z+
7 ~?F ?V>.G% 1 1 ";%+1
[*?5d/WR$ a1 F+Y*%:K Y:?
= |%"??:I / F;[*Y
[1V5•a"U% ~ 1 *6T QUx-"V
"@*?+?5% %"7" 'R$1 *?€-
D1 ?%1"@% 1 K/W2F7 ! >5a/O*
* z€7T%1";*7+G ]F- !c•
^ < %\%?%^ UZ 1 ""6 5d/W% 1 ?
%1 !;*W F"P$%7ZT/W 1 "#F 1 Y
'! !;"6 +?%FR!"y""GuZ%@ F"P"G/?Z
*6[
.‚*N !+GF"P2F -z /O* '?%1Z
V 1 "# ~ 1 Y ~F"P$%%Q"!F N
"@*?:*W *7 1 ]MV%"T*
'"ZS%8+;Z"#-Qƒ !=+ 8+G
]F%8+;FQZ"7"€-.G 1 U: 2";
[FU 1 ?%1""G*?5d/W 1 -z /O*?
2%1FV%"•? YF*Y z+‚Q !5^F
"P%"
F 1 U: 22FQ2/W"6 '"
QF"P/„"U"G:K Y:";*7+G ]F-V"
5+‚ F"P*?*
v-:1S*c/%Z",^ "V? “BÀI TOÁN NGƯỜI
ĐƯA THƯ VÀ ỨNG DỤNG Ở CÔNG TY MÔI TRƯỜNG ĐÔ THỊ
QUẢNG BÌNH”%"V??F",?F 1 KZQ%51
^ +?K/W+G5 -z /O*"6 "N"]F";z:
[*c 1 ""G+G 1 +V+/…%
2. Mục tiêu nghiên cứu :
o\ K*cFU"?K/W
o\ K W;V 1 2%1+"7""Z"@ *?
2%1?%17"
o_]T ? ?"@2%17"
oxU >+"7" %R$%+1 Z?;QU[
oD?"@K/W % F+7"b9
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
o +; 1 !O- 2:ZU5!";"V:1:
$%F N=+"$+*Y[ %>
o \ K 1 -"VV"??%17"
o ;QR]F/^:N+V+K/W
o 11QLK/W ':N+V+
2. Phạm vi nghiên cứu
o D1 -"VV"
o `/W+?- %R$%+1 a F+
7"b9
4. Phương pháp nghiên cứu
V??F5•QU6::>:1: KZ"!*?X
3. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết
o \ K*cFU?+G52%1"
o \ K?%17"
4. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm
o d/W:>:1: K*cFUQU6: K
^ +X
o 9;/<?%1^ U"
o ;QR]F/^ 1 :1:?K/W?%17"
?%^ U
o DYFd+?*O 1 QU["Y"6 Z5"!"11
*YQU[
5. Bố cục của đề tài
:N+a"NZ*2L+ ! >?:NQU*2D1
> '*2L%+X
DIef\J9gAhi\\JejAekIe
DIef\J`\Jlm\JnDo\Jp.oAqej\JoIrbHs\J
9t\I
DIef\JIA†w†xgDgA‡DIef\Jqt\I
_NQU*2ZP6: 1 QU[ K '*2LD1 QU
["Y"6 ZY U '*2LZ"VR-:1;U:$% %"V
?
CHƯƠNG 1
BÀI TOÁN NGƯỜI ĐƯA THƯ
1.1. ĐẠI CƯƠNG VỀ ĐỒ THỊ
1.1.1. Đồ thị, đỉnh, cạnh, cung
• Đồ thị vô hướngJˆyxZ)u++G2:x 1 đỉnh?2:) 1 cạnh
.‚ Y$∈)"6 *QU+G @:"#Z{yQQ;K^u
{
$
‰Ví dụ:
Hình 1.1.
• Đồ thị có hướngJˆyxZ)u++G2:x 1 đỉnh?2:) 1 cạnh có
hướng4*?cung
.‚ $∈)"6 *QU+G @:"#yZ{u !K^
{
$
‰Ví dụ
Hình 1.2. !
D%" !JˆyxZ)u\UF+‚ 'J=+G
YZ"2"6 4*?đồ thị lót 'J
‰Ghi chú. !; %*?" !%"!+‚ Y$
ˆyZ{u>K yZ{u?y{Zu
D%"y !%@ uJˆyxZ)u
\U Y$*QU"#Z{! Y$liên thuộc "#Z{Z 1
"#Z{liên thuộc Y$Z 1 "#Z{*? 1 đỉnh biên ' Y$?
"#kề "#{
\U # !/F-+G Y$*QU @:"#Z{ZU$ˆ
yZ{u\U$*? 4*?"#"N?{4*?"# ' $
\U !V Y*QU 8+G @:"#!"!*? 1
Y5%5%
DY !"#*QU84*?QF
#QQV"#Q1 4*?"# *2:
"# '"4*?bậc '"Z5 Y%@ 5 '"
4*?cỡ '"
• Đồ thịhữu hạn*?" !2 ? ŠOY
• Đồ thịđơn*?"Q !QF?Q ! Y5%5%
• Đồ thịvô hướng đủ*?"+?+4 @:"#"VQV
• Đồ thị có hướng đủ*?" !"*!"'
1.1.2. Bậc, nửa bậc vào, nửa bậc ra
D%"JˆyxZ)u
• Bậc '"#∈x*?P5 Y*G !?Qc*?d(v)
\U"# !QF+‚QF"6 T*?QT2 Z
2F
d(v) := Số cạnh liên thuộc v + 2*Số khuyên
S"•5Fđỉnh cô lập%"">*?"# !2 =C
2 *- 'JQc*?∆yJuZ52 M- 'JQc
*?δyJu
(
• Đỉnh treo là đỉnh có bậc bằng 1.
• Nửa bậc
D%JˆyxZ)u*?" !Z∈xnửa bậc ra '"#ZQc*?
/
h
yuZ*?5 "S"#y*?"#"NuZ?nửa bậc vào '"#
∈xZQc*?/
A
yuZ*?5 ""#y*?"# u
‰Ví dụ
R
R
&
$
$
R
R
$
$
R
C
R
(
Hình 1.3. !"#$%
%"?F !
/yR
uˆ&‹ /yR
uˆ/yR
uˆ‹ /yR
uˆ‹ /yR
(
uˆC‹ /yR
&
uˆ
#R
!QF*G
D! Y5%5%*G "#R
?R
#R
(
*?"# *2:
#R
&
*?"#$%
&
‰Ví dụ
v|" !5 :
R
R
&
R
R
R
R
(
%" !?F !
/
A
yR
uˆC‹ /
h
yR
uˆ‹ /
A
yR
uˆ‹ /
h
yR
uˆ‹
/
A
yR
uˆ‹ /
h
yR
uˆ‹ /
A
yR
uˆ‹ /
h
yR
uˆ‹
/
A
yR
(
uˆ‹ /
h
yR
(
uˆ‹ /
A
yR
&
uˆ‹ /
h
yR
&
uˆC‹
• Bổ đề bắt tay (Hand Shaking Lemma)
D%"JˆyxZ)uw"!
yuP2 1 "# '"*?5 3?
∑
∈Vv
vd uy
ˆcard(E)
yu\UJ*?" !
∑
∈Vv
O
vd uy
ˆ
∑
∈Vv
I
vd uy
ˆcardyEu
%"!card(E)Qc5:Nd '2:v
Chứng minh
yu.‚ Y$ˆyZu∈)+T2 '"#?2 '"#
S"!5F K yu
yu.‚ $ˆyZu∈)+T2 '"#?2 ?%
'"#S"!5F K yu
0
Hệ quả."#2 *… '"*?5 3
Chứng minh
D%"JˆyxZ)uwcx
*?2:5"#2 *…Zx
*?2:5"#
2 3$%P"V !
cardyEuˆ
∑
∈Vv
vd uy
ˆ
∑
∈
uy
Vv
vd
‰
∑
∈
uy
Vv
vd
⇒
∑
∈
uy
Vv
vd
ˆ cardyEu−
∑
∈
uy
Vv
vd
*?5 3D1 5Yd(v)%P
∑
∈
uy
Vv
vd
"V*?5*…x2F"; %
P
∑
∈
uy
Vv
vd
*?5 35 1 5Y"!:*?5 3ZK cardyx
u*?
5 3F5"#2 *…%x*?5 3
‰Ghi chú X9P"V !P"V€FS?%1^ U5X
%+GG%Z 1 "Y;€Fw"!P5*N€F
'- "Y;%7 ~*?5 3
• Đồ thị K
n
*?"">Z"'n"#y+‚ @:"#"V !/F-+G
Y*QUu
xT/W5"]F*?"K
5
Hình 1.4."'
• Mệnh đề..4"# '"K
n
!2 n
−
1?K
n
!n(n
−
1)/2 Y
1.1.3. Đường đi, chu trình , tính liên thông
• D%®åJˆyxZ)u
l,F
µ
S"#"U{*?/,F 1 "#? YU:€"NS
"#?QUz Y"#{ Y/,F
µ
4*?"G/? '/,F
µ
l,F
µ
S"#"U"#{"G/?"6 ;/<5
y Z Z Z Z ZZ Z Z{u
n n
v e v e v v e
µ
−
=
%"!
yˆZŒZ•u*? 1 "#/,F?$
yˆZŒZu*? 1 Y
/,F*G "#QV ?5!D1 "#? Y !
;*@:*Y
7"S"#"U{*?/,FS"#"U{Z%"! 1 Y
Q*@:*Y
7"5> -:X*?"7"Q"[+G"#[1+G*N
xŽ*?/,F !"#"N?"# 8
D*?"7" !"#"N?"# 8
D5> -:X*? Q"[+G"#[1+G*N
l,F !X%" !*?/,F 1 "#? U:
y$Z$ZŒZ$uM+,"# ' $*?"#"N ' $‰Z
ˆZ•
7" !%" !*?/,F !Z%"! 1
Q*@:*Y
7" !5> -:*?"7" !Q"[+G"#
[1+G*N
xŽ !*?/,F ! !"#"N?"# 8
D !*?"7" ! !"#"N?"# 8
D !5> -:*? !Q"[+G"#
[1+G*N
!4*?*ZU+4 @:"# '!"V !"7
" z
!4*?*+YZU+4 @:"# '!"V !
"7" ! z
!4*?*FUZU"*!yu '!
*
!4*?1*ZU+4 @:"#yZu%7
~Y"7" !S"U%@ S"U
• Định lí 1:
yu %"+‚/,FS"#"U{ K"7"
5> -:S"U{
yu %" !+‚/,F !S"#"U{ K
"7" !5> -:S"U{
• Định lí 2: J*Š:]Q? #QJQ K
"G/?*…
4"y !u*?"y !u+?+‚ Yy u '!
"6 1+G5
4""6 ;/<aJˆyxZ)Z{uZ%"!x*? 1 "#Z)*?2:
1 Yy uZ ?
{ X E R→
*? ?+ 5 )Z {y$u *? 4 5 '
Yy u$+4$∈)
%4""G/?45 '"7"
µ
*?P 1 45
"7""!
1.2. CHU TRÌNH EULER
1.2.1. Định nghĩa
D%"JˆyxZ)uZx*?2:6: 1 "#Z)*?2:6: 1 Y
Chu trình Euler*? [+4 Y?+4"#"Z+‚ Y
Q"[1*N
C
Đường đi Euler*?"7"[+4 Y?+4"#"Z+‚ Y
Q"[1*N
D%" !JˆyxZ)u
Chu trình có hướng Euler*? ![+4 ?+4
"#"Z+‚ Q"[1*N
Đường đi có hướng Euler*?"7" ![+4 ?+4
"#"Z+‚ Q"[1*N
K )*$4*?Đồ thị Euler.
Ví dụ
H×nh 1.5. §å thÞ Euler.
D! )*$Qa"NS"#Z"[- 1 Y?/# '
"Z+‚ YQ[1*N?V*Y"#XyZZ&Z(ZZZZZu
1.2.2. Điều kiện cần và đủ
•Định lý 1 (Định lý Euleru
J ! )*$Q? #QJ*?+4"# !
2
( &
3Q1 C
Chứng minh
yu y⇒uXJ5dJ ! )*$?*?"#-Qƒ 'Jw
"! )*$"U$% Y$QM= Y$•≠$l%"!2
':*?5 3J;*?*
yu y⇐uXJ5dJ*?+4"# !2 3Q1 C
K+J ! )*$[FY:$%5 Y+ 'J
•+ˆXxJ*?+4"#2 3J # !"#?
QFwF"! ~Y%? )*$
•J5dJ !+ YZ5"#•C?+4"* !5 Y
M>++4"#2 3"V ! $*$
‰76:ˆ%@ ;Y )*$
‰76:•x2 ' 1 "# 3≥Z%7 ~ 4
"6 "#ZZ 1 YRˆyZuZFˆyZ u
• J5dJ K Y‘ˆyZ u
v|"J•"6 SJ= 1 *%YM YRZFZ‘•RF
%QL5X
G’ liên thông.x5 Y 'J•M>+? 1 "#„ !
2 3$%U[FY:Y )*$D• '
J•\ %yRZFZ‘uD•"6 )*$D
'J
G’ có 2 thành phần liên thông G
1
và G
2
w+-TP
[15dJ
KZJ
K? J
! )*$D
Z
J
! )*$D
R]F/^ )*$D 'J
5v-:1S"#"$% D
[FVZ5"!
"$% YRˆyZu"U"#ZS"$% D
[FV
Z5"!"$% Y‘ˆyZ u?Fˆy Zu[FV
G’ có 3 thành phần liên thông G
1
, G
2
và G
3
.w+-TP
[15dJ
KZJ
K?J
K J
!
)*$D
ZJ
! )*$D
ZJ
! )*$D
R]F/^ )*$D 'J5v-:1S"#"
$% D
[FVZ5"!"$% YRˆyZu"U"#
ZS"$% D
[FVZ5"!"$% Y‘ˆyZ u
"U"# ZS "$% D
[FV Z5"!"$% Y
Fˆy Zu[FV
• J5dJQ K Y‘ˆyZ u
v|"J•"6 SJ= 1 *%YM YRZF?+ Y‘
•RF%QL5X
G’ liên thôngx5 Y 'J•M>+? 1 "#„ !
2 3$%U[FY:Y )*$D• '
J•F Y‘∈D•= YR?F"6 )*$
D 'J
G’có 2 thành phần liên thông G1 và G2w+-TP
[15dJ
KZJ
K? J
! )*$D
Z
J
! )*$D
R]F/^ )*$D 'J
5F Y‘∈D
= 1 YR?F ! D
•
\D
•D
"6 )*$D 'J (đpcm)
•Định lý 2
D%"J !k"#2 *…w"!5"7";:'J*?k/2
Chứng minh.
",U5"#2 *…*? 3Zk=2nDK+[FY:$%
yu ˆX\"#2 *…= Y‘"6 "J•
%"*c)*$\2FJ• ! )*$D•9M Y‘D•
"6 "7")*$:'J
yu J5dJ !5"#2 *…*??"*c"zQ’\
"#2 *…Z?%"!= Y‘"6 "J• !•
"#2 *…$%U[FY:J• !•"7":'J•J4_*?
"7"[ Y‘I;ZQ:"#"N%@ '_Z
2FUM Y‘"6 "7"_
?_
8•"7" Ž
*Y:'"J(đpcm)
9]F7R|" !JˆyxZkuwc
qˆ“∈xX/
A
yuˆ/
h
yu”
ˆ“∈xX/
A
yu•/
h
yu”
ˆ“∈xX/
A
yu’/
h
yu”
SP"V€F !
∑
∈Vv
O
vd uy
ˆ
∑
∈Vv
I
vd uy
⇒
( )
∑
∈
−
Sv
OI
vdvd uyuy
ˆ
( )
∑
∈
−
Tv
IO
vdvd uyuy
QcQˆ
( )
∑
∈
−
Sv
OI
vdvd uyuy
ˆ
( )
∑
∈
−
Tv
IO
vdvd uyuy
•Định lý
yu !J ! !)*$Q? #QJ*
FU?+4"# !d2 ?%=d2 ZK ˆ∅?ˆ∅
yu\U≠∅Z5"7" !;:'J*? kD1
"7"?F 1 "# '"U 1 "# '2:
Ví dụ:
! )*$XykZ9ZDZlZku
Ví dụ:
w ! )*$ !
qˆ“∈x•/
A
yuˆ/
h
yuˆ∅”
ˆ“∈x•/
A
yu•/
h
yu”ˆ“DZl”
ˆ“∈x•/
A
yu’/
h
yu”ˆ“kZ9”
x?
Qˆ
( )
∑
∈
−
Sv
OI
vdvd uyuy
ˆ
( )
∑
∈
−
Tv
IO
vdvd uyuy
ˆ
x2F5"7" !;:'"*?QˆZT/W"7"
5X ykZDZlZkZ9ZDu?y9Zlu
Các thuật toán tìm chu trình Euler
•Thuật toán 1
‰Đầu vào.J≠∅ZQ !"# *2:
(
k
9
D
l
k
9
D
l
‰Đầu raD)*$D 'JZ%@ QU*2JQ !
)*$
‰Phương pháp
yu v-:1X@IXˆJZQXˆZDXˆ∅D4"#∈J-Qƒ
yu v-:1SZR]F/^ -QƒD
Q
%I
\UYD
Q
ZD
Q
?%DZDXˆD∪D
Q
yu
\UQYD
Q
ZQU*2không có chu trình EulerZQUz
E%YQMI D
Q
\UI K 1 "# *2:*%Y zQMI
yu
\UIˆ∅ZQU*2C là chu trình EulerZQUz \6 *Y5
y(u
\UI?DQ !"# ZQU*2không có chu trình
EulerZQUz
\UI?D !"# D4*?"# 'I?D@QXˆ
Q‰bF*Y yu
‰Ví dụ
D%J*?"Thanh mã tấu Mohammed
1:/W2%1";+ )*$
yu @IXˆJZQXˆZDXˆ∅ZXˆB
yu R]F/^ D
%IX
D
ˆyBZZQZZZ$ZZ Z/ZBu
&
$
B
Q
–
/
Hình 1.6. Thanh mã tấu Mohammed