Hoàn thiện pháp luật về giao dịch chứng khoán trên thị trường giao dịch tập trung tại Việt Nam

“
“
Hoàn thiện pháp luật về giao dịch
Hoàn thiện pháp luật về giao dịch
chøng kho¸n
chøng kho¸n


trên thị trường giao dịch
trên thị trường giao dịch
tập trung tại Việt
tập trung tại Việt
N
N
am”
am”
NCS Tạ Thanh Bình
NCS Tạ Thanh Bình


Người hướng dẫn khoa học:
Người hướng dẫn khoa học:


1. TS. Đinh Dũng Sỹ
1. TS. Đinh Dũng Sỹ

2. TS. Phạm Trọng Bình
2. TS. Phạm Trọng Bình
Hà nội - 6/2007
Hà nội - 6/2007

Tớnh cp thit ca vic nghiờn cu ti
Tớnh cp thit ca vic nghiờn cu ti

Xây dựng TTCK phù hợp với định hướng đổi mới và
Xây dựng TTCK phù hợp với định hướng đổi mới và
phát triển nền kinh tế đất nước là chủ trương lớn của
phát triển nền kinh tế đất nước là chủ trương lớn của
Đảng và Nhà nước ta nhằm tạo lập kênh huy động vốn
Đảng và Nhà nước ta nhằm tạo lập kênh huy động vốn
dài hạn cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
dài hạn cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước.
đất nước.
.
.

ở
ở
Việt Nam,
Việt Nam,
TTCK
TTCK
vẫn còn là một định chế tài chính
vẫn còn là một định chế tài chính

mới mẻ. Các vấn đề pháp lý điều chỉnh hoạt động của
mới mẻ. Các vấn đề pháp lý điều chỉnh hoạt động của
thị trường đang trong quá trình xây dựng và hoàn
thị trường đang trong quá trình xây dựng và hoàn
thiện, đặc biệt là các vấn đề pháp lý liên quan tới hoạt
thiện, đặc biệt là các vấn đề pháp lý liên quan tới hoạt
động giao dịch trên thị trường GDCK tập trung.
động giao dịch trên thị trường GDCK tập trung.

Tỡnh hỡnh nghiờn cu ti
Tỡnh hỡnh nghiờn cu ti

Vấn đề hoàn thiện pháp luật về CK và
Vấn đề hoàn thiện pháp luật về CK và
TTCK
TTCK
trong
trong
thời gian gần đây đã thu hút được sự quan tâm của
thời gian gần đây đã thu hút được sự quan tâm của
khá nhiều nhà khoa học thuộc các lĩnh vực khác nhau,
khá nhiều nhà khoa học thuộc các lĩnh vực khác nhau,
trong đó có giới nghiên cứu khoa học pháp lý.
trong đó có giới nghiên cứu khoa học pháp lý.

Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu này mới dừng
Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu này mới dừng
lại ở việc nghiên cứu khung pháp lý điều chỉnh hoạt
lại ở việc nghiên cứu khung pháp lý điều chỉnh hoạt
động của

động của
TTCK
TTCK
Việt Nam dưới góc độ tổng thể
Việt Nam dưới góc độ tổng thể
,
,
chưa
chưa
đi sâu nghiên cứu mang tính hệ thống những vấn đề lý
đi sâu nghiên cứu mang tính hệ thống những vấn đề lý
luận và thực tiễn của pháp luật điều chỉnh hoạt động
luận và thực tiễn của pháp luật điều chỉnh hoạt động
GDCK trên thị trường giao dịch tập trung
GDCK trên thị trường giao dịch tập trung

Mc ớch, nhim v nghiờn cu
Mc ớch, nhim v nghiờn cu

Mục đích:
Mục đích:
L
L
àm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn của các quy
àm sáng tỏ những vấn đề lý luận và thực tiễn của các quy
định pháp lý điều chỉnh hoạt động GDCK trên thị trường giao
định pháp lý điều chỉnh hoạt động GDCK trên thị trường giao
dịch tập trung
dịch tập trung
->

->
đề xuất các phương hướng và giải pháp hoàn
đề xuất các phương hướng và giải pháp hoàn
thiện pháp luật về GDCK
thiện pháp luật về GDCK
.
.

Nhiệm vụ:
Nhiệm vụ:

L
L
àm rõ những vấn đề lý luận về pháp luật điều chỉnh các
àm rõ những vấn đề lý luận về pháp luật điều chỉnh các
GDCK trên thị trường giao dịch tập trung, bản chất pháp lý của
GDCK trên thị trường giao dịch tập trung, bản chất pháp lý của
các GDCK trên thị trường giao dịch tập trung.
các GDCK trên thị trường giao dịch tập trung.

Phân tích những nội dung cơ bản của
Phân tích những nội dung cơ bản của
PL
PL
V
V
N
N
hiện hành về
hiện hành về

GDCK trên thị trường giao dịch tập trung
GDCK trên thị trường giao dịch tập trung
, đ
, đ
ánh giá ưu điểm và
ánh giá ưu điểm và
nhược điểm, từ đó rút ra những vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện.
nhược điểm, từ đó rút ra những vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện.

Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật
Đề xuất phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật
về GDCK trên thị trường giao dịch tập trung ở Việt Nam.
về GDCK trên thị trường giao dịch tập trung ở Việt Nam.

i tng, phm vi nghiờn cu
i tng, phm vi nghiờn cu

i tng nghiờn cu
i tng nghiờn cu
:
:
một số quan điểm của các
một số quan điểm của các
luật gia
luật gia
qu
qu
c
c
t

t


v
v


VN
VN
về pháp luật điều chỉnh hoạt
về pháp luật điều chỉnh hoạt
động giao dịch trên TTCK; pháp luật nước ngoài và
động giao dịch trên TTCK; pháp luật nước ngoài và
pháp luật của VN về giao dịch CK trên thị trường
pháp luật của VN về giao dịch CK trên thị trường
giao dịch tập trung; thực tiễn xây dựng pháp luật, áp
giao dịch tập trung; thực tiễn xây dựng pháp luật, áp
dụng pháp luật về giao dịch CK trên thị trường tập
dụng pháp luật về giao dịch CK trên thị trường tập
trung ở VN
trung ở VN
.
.

Ph
Ph
m vi nghiờn cu
m vi nghiờn cu
:
:

giới hạn phạm vi nghiên cứu
giới hạn phạm vi nghiên cứu
của
của
LA
LA
đối với các giao dịch trên thị trường giao
đối với các giao dịch trên thị trường giao
dịch tập trung
dịch tập trung
.
.

Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp luận biện chứng duy vật của Chủ
Phương pháp luận biện chứng duy vật của Chủ
nghĩa Mác –Lê nin và các quan điểm đường
nghĩa Mác –Lê nin và các quan điểm đường
lối của Đảng cộng sản VN về phát triển nền
lối của Đảng cộng sản VN về phát triển nền
KTTT định hướng XHCN.
KTTT định hướng XHCN.

Các phương pháp nghiên cứu khoa học:
Các phương pháp nghiên cứu khoa học:
phương pháp tổng hợp, phân tích, thống kê, so
phương pháp tổng hợp, phân tích, thống kê, so
sánh luật học, nghiên cứu lý luận kết hợp với

sánh luật học, nghiên cứu lý luận kết hợp với
thực tiễn…
thực tiễn…

Nhng im mi ca Lun ỏn
Nhng im mi ca Lun ỏn

N
N
ghiên cứu một cách hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về
ghiên cứu một cách hệ thống những vấn đề lý luận cơ bản về
PL
PL
điều chỉnh hoạt động giao dịch CK trên thị trường tập
điều chỉnh hoạt động giao dịch CK trên thị trường tập
trung
trung
;
;
đặc thù pháp lý của giao dịch CK so với các giao dịch
đặc thù pháp lý của giao dịch CK so với các giao dịch
dân sự, thương mại khác trong các lĩnh vực khác của nền kinh
dân sự, thương mại khác trong các lĩnh vực khác của nền kinh
tế, trên cơ sở đó tìm ra nét đặc trưng của việc điều chỉnh bằng
tế, trên cơ sở đó tìm ra nét đặc trưng của việc điều chỉnh bằng
PL
PL
đối với các giao dịch này.
đối với các giao dịch này.

Đánh giá khách quan thực trạng
Đánh giá khách quan thực trạng
PL
PL
điều chỉnh hoạt động giao
điều chỉnh hoạt động giao
dịch CK trên thị trường tập trung ở V
dịch CK trên thị trường tập trung ở V
N
N
. Trên cơ sở chỉ ra
. Trên cơ sở chỉ ra
những điểm bất cập, hạn chế
những điểm bất cập, hạn chế
->
->
tiếp tục xây dựng và hoàn
tiếp tục xây dựng và hoàn
thiện
thiện
PL
PL
nhằm đáp ứng tốt hơn việc điều chỉnh hoạt động giao
nhằm đáp ứng tốt hơn việc điều chỉnh hoạt động giao
dịch trên TTCK đang trong giai đoạn phát triển nhanh và mạnh
dịch trên TTCK đang trong giai đoạn phát triển nhanh và mạnh
về quy mô và chất lượng ở V
về quy mô và chất lượng ở V
N
N

hiện nay.
hiện nay.

Đ
Đ
ề xuất
ề xuất
p
p
hương hướng và giải pháp hoàn thiện
hương hướng và giải pháp hoàn thiện
PL
PL
về giao dịch
về giao dịch
CK trên thị trường tập trung ở V
CK trên thị trường tập trung ở V
N
N
.
.

B cc ca Lun ỏn
B cc ca Lun ỏn

Lời mở đầu
Lời mở đầu

Chương 1
Chương 1

: Lý luận về
: Lý luận về
PL
PL
điều chỉnh các giao
điều chỉnh các giao
dịch
dịch
CK
CK
trên thị trường giao dịch tập trung
trên thị trường giao dịch tập trung

Chương 2
Chương 2
: Thực trạng
: Thực trạng
PL
PL
về giao dịch
về giao dịch
CK
CK


trên thị trường giao dịch tập trung tại Việt
trên thị trường giao dịch tập trung tại Việt
Nam.
Nam.

Chương 3
Chương 3
: Phương hướng và giải pháp hoàn
: Phương hướng và giải pháp hoàn
thiện
thiện
PL
PL
về giao dịch
về giao dịch
CK
CK
trên thị trường giao
trên thị trường giao
dịch tập trung tại Việt Nam.
dịch tập trung tại Việt Nam.



Kết luận
Kết luận

Danh mục tài liệu tham khảo
Danh mục tài liệu tham khảo

Chương 1
Chương 1
.
.
Lý luận về pháp luật điều chỉnh các giao dịch

Lý luận về pháp luật điều chỉnh các giao dịch
chứng khoán trên thị trường giao dịch tập trung
chứng khoán trên thị trường giao dịch tập trung
1.1. Tổng quan về giao dịch CK trên thị trường giao
dịch tập trung
1.1.1. Thị trường giao dịch tập trung
- Thị trường CK

Là nơi diễn ra các giao dịch mua bán, trao đổi các loại CK. CK được hiểu là
các loại giấy tờ có giá hay bút toán ghi sổ, nó cho phép chủ sở hữu có quyền
yêu cầu về thu nhập và tài sản của tổ chức phát hành hoặc quyền sở hữu. Các
quyền yêu cầu này có sự khác nhau giữa các loại CK, tuỳ theo tính chất sở
hữu của chúng.

Vận hành theo 3 nguyên tắc đặc thù: nguyên tắc trung gian, nguyên tắc công
khai và nguyên tắc cạnh tranh tự do thông qua đấu giá.
- Thị trường giao dịch tập trung

Là thị trường mà các giao dịch được tổ chức tập trung theo một địa điểm vật
chất dưới dạng các SGDCK, tại đó người mua và người bán (hay đại diện và
những nhà môi giới của họ) gặp nhau để tiến hành giao dịch.

1.1.2. Giao dịch CK trên thị trường giao dịch tập trung
1.1.2. Giao dịch CK trên thị trường giao dịch tập trung

T
T
heo nghĩa rộng
heo nghĩa rộng
, giao dịch CK là hợp đồng hoặc hành

, giao dịch CK là hợp đồng hoặc hành
vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm
vi pháp lý đơn phương làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm
dứt quyền, nghĩa vụ đối với CK.
dứt quyền, nghĩa vụ đối với CK.

Theo nghĩa hẹp
Theo nghĩa hẹp
, giao dịch CK là hợp đồng mua bán CK
, giao dịch CK là hợp đồng mua bán CK
trên thị trường giao dịch tập trung giao dịch CK được
trên thị trường giao dịch tập trung giao dịch CK được
giới hạn ở hợp đồng song vụ về mua bán CK, và phạm vi
giới hạn ở hợp đồng song vụ về mua bán CK, và phạm vi
hợp đồng chỉ diễn ra trên thị trường giao dịch tập trung
hợp đồng chỉ diễn ra trên thị trường giao dịch tập trung
(không phải là toàn bộ TTCK nói chung).
(không phải là toàn bộ TTCK nói chung).

L
L
uận án nghiên cứu giao dịch CK theo nghĩa hẹp
uận án nghiên cứu giao dịch CK theo nghĩa hẹp
Chương 1
Chương 1
.
.
Lý luận về pháp luật điều chỉnh các giao dịch
Lý luận về pháp luật điều chỉnh các giao dịch
chứng khoán trên thị trường giao dịch tập trung

chứng khoán trên thị trường giao dịch tập trung

Chương 1
Chương 1
.
.
Lý luận về pháp luật điều chỉnh các giao dịch
Lý luận về pháp luật điều chỉnh các giao dịch
chứng khoán trên thị trường giao dịch tập trung
chứng khoán trên thị trường giao dịch tập trung
Đặc điểm pháp lý của giao dịch CK
Đặc điểm pháp lý của giao dịch CK

P
P
háp luật nhiều nước coi là hành vi thương mại điển hình, đối
háp luật nhiều nước coi là hành vi thương mại điển hình, đối
với cả các quốc gia theo đuổi tiêu chí chủ thể hoặc khách thể
với cả các quốc gia theo đuổi tiêu chí chủ thể hoặc khách thể
để phân định phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại
để phân định phạm vi điều chỉnh của Luật Thương mại
.
.

G
G
iao dịch CK là một dạng của hợp đồng thương mại theo quy
iao dịch CK là một dạng của hợp đồng thương mại theo quy
định tại Luật Thương mại
định tại Luật Thương mại

VN
VN
(2005).
(2005).

N
N
hững đặc thù riêng, chi phối nội dung và phương thức các
hững đặc thù riêng, chi phối nội dung và phương thức các
quy phạm pháp luật điều chỉnh loại giao dịch này:
quy phạm pháp luật điều chỉnh loại giao dịch này:

Đ
Đ
ối tượng của giao dịch là tài sản đặc biệt;
ối tượng của giao dịch là tài sản đặc biệt;

Giao dịch CK có tính hệ thống và tính tập trung cao;
Giao dịch CK có tính hệ thống và tính tập trung cao;

Chủ thể giao dịch không xác định;
Chủ thể giao dịch không xác định;

Xung đột lợi ích đan xen phức tạp trong giao dịch;
Xung đột lợi ích đan xen phức tạp trong giao dịch;