Thực trạng thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Hưng Yên ( Khảo sát tại xã Hồng Nam và xã Lý Thường Kiệt)

I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



THÂN THỊ HƢƠNG



THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ
CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI TỈNH HƢNG YÊN
(Kh ng Kit)



LU
i hc




Hà Nội, 2014

I HC QUI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



THÂN THỊ HƢƠNG

THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO NGHỀ

CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN TẠI TỈNH HƢNG YÊN
(Khng Kit)



Lui hc
: 60.31.30.01


ng dn khoa hc: PGS.TS Nguyn Th 


Hà Nội - 2014


LỜI CẢM ƠN


c bn lut nghi  
c ti PGS.TS Nguyn Th c ting dn,
  vi nhng ch dn khoa h
u    "Thc trng thc hi
o ngh i t.
- c
tip ging dy truyt nhng kin thc khoa hi hc
cho b trong nh.
Cui s  t ng nghip
nhng h, h tr c hin lu
M 
khi nhng thit mong nhc nh

  n lu.
Xin trân trọng cảm ơn!


Hà Nội,ngày tháng 12 năm 2014
Học viên



Thân Thị Hƣơng
1

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 6
1. Lý do chọn đề tài 6
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu 8
3. Ý nghĩa nghiên cứu 14
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 14
5. Đối tƣợng, khách thể, phạm vi nghiên cứu 15
6. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu 16
7. Phƣơng pháp nghiên cứu 17
8. Khung phân tích 19
NỘI DUNG CHÍNH 20
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 20
1.1. Một số khái niệm công cụ. 20
m thc hi 20
i ng 21
 23
o ngh 25
1.2. Các lý thuyết vận dụng trong nghiên cứu 26

t ci 26
uyi ci hc M. Weber 27
t nhu cu 29
1.3. Một số quan điểm của Đảng và nhà nƣớc về đào tạo nghề cho
lao động nông thôn. 31
1.3.1. Mt s m chung cc v o ngh
 31
 o ngh  33
2

1.4. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 38
1.5. Khái quát tình hình lao động và việc làm của lao động tỉnh Hưng
Yên 41
1.5.1. Thc trng, ving t 41
1.5.2. T o ca t 48
CHƢƠNG 2: HOẠT ĐỘNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ĐÀO TẠO
NGHỀ CHO LAO ĐỘNG TẠI TỈNH HƢNG YÊN HIỆN NAY 51
2.1. Các chính sách đào tạo nghề thực hiện tại tỉnh Hƣng Yên 51
2.2. Đối tƣợng tham gia đào tạo nghề 62
2.3. Loại hình đào tạo nghề 65
2.4. Địa điểm học nghề 70
2.5. Chi phí đào tạo nghề 71
2.6. Hiệu quả của chính sách đào tạo nghề 74
2.7. Vai trò của các tổ chức xã hội tại địa phƣơng 78
2.8. Mong muốn học nghề của ngƣời lao động trong những năm tới
85
2.9. Những thuận lợi và khó khăn trong quá trình thực hiện chính
sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn tại tỉnh Hƣng Yên 88
2.9.1. Thun li 88
 90

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 94
1. Kết luận 94
2. Khuyến nghị 97
TÀI LIỆU THAM KHẢO 100
PHỤ LỤC 104

3

DANH MỤC BẢNG
B  l  tnh H 41
Bng 1.2: Lc lng lao ng t 15 tui tr  42
Bng 1.3: T l lc lng t 15 tui tr   43
B ng c 43
Bng 1.5: S l cng t 15 tui tr c ti
th 44
Bng 1.6: Dit ti tnh H 46
Bng 1.7: T l tht nghi 47
Bng 1.8: T l ng t 15 tui tr c ti thm 1/7
n kinh t  49
B tr o ngh  lng ng
i tnh H 52
B tr o ngh  lng ng
ng King Nam 56
Bng 2.3: M a ngc h tr v 
o ngh 58
Bc h tr  59
B c hng lc
hng 61
Bi tc h tr  o ngh 63
Bn v  nh H 65

Bng 2.8: Lo lng ngi tham gia 69
Bng 2.9: Ni hc ngh 70
Bng 2.10: K ho vn thc hin chc gia
viy ngh tnh H 72
Bc ngh 73
4

B chi ta phng 78
Bng 2.13: Ngun h tr khi g 81
Bng 2.14: Ngu lo ngh 83
Bng 2.15: Ngu  c hc ngh 84

5

DANH MỤC BIỂU
Biu 2.1: Hiu qu c tr hc ngh i vi vic hc ngh 75
Biu 2.2: Hiu qu cc ngh i vc 76
Biu 2.3: D nh hc ngh i 86
Bi d nh hi 87

6

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Tri qua g c hi ng l i m   ng ch
i, k t i hc hi
c trong thi k   
n nay, Vit c nhu to ln, ht sc quan trng
trong vic. Thc hing li mi, vi
 tng nn kinh t th 
hi ch i khng hong kinh t - i, to
c nhng ti cn thi chuyn sang thi k n mi - thi k
y m. Vic hi nhp
n kinh t th gii vi vic gia nh  chi WTO,
ASEM. S nghiy s n
kinh t-   c ta diu kinh t
 chuyn dch mnh m.
Hin nay, Vit Nam vp vi 36,1465 triu lao
m 70,3% trong tng s ng ca c c
 15 tui tr m 48,0% l
hi [20]. n 1 trin tung
b ng. 
quan trc hin s nghi- hi

     c c. Song thc t hin nay, lc
          ng kin thc v ngh
nghip chim t l rt thp, hu h n thc, kinh nghi i lao
ng s d c
 truyn dy li c h c. Vi nhng kinh nghi
 c vi nhu cp,
7

c sng gp nhing ca nguc vc
 n vng ca nn kinh t, c
triu hn ch ng
c nhu cn ca nn kinh t trong thi k hi nhp.
M o ngh  do
u bt ci hng  t m r
tn c bc trung cp nghu ht trang thit b cng
ngh ng lc hng ngh hi
- 70 ca th k c nhp t c
t s  m  truyn ngh
cho hc sinh c thc tio
ngh  nhn thy mt nghn ti hi
"tha thy thiu th c trung cp rc vi
n mc rt tho ngh 
   nghip c   c, c       i
nh            
 y,
 27/11/2009, Th    ra Quy  - 
duy  o ngh 
nhn gii quyt ving nguc cho
nh qui.
o ngh  


n lin vi vii sng cn
du kinh t phi trang b ngh m
to ving. S nghic, mc
i , ch  
8

vi ngh nghip, vi ngun thu nh  bm cuc sng. Sau
c hi i hiu qu i v
c vin
m bi.
t tng tham
ng trong vin kinh t c
nh nhng kt qu i,
vi
mt, mn sn xut. Yo ngh  h
m vin du ngh nghip c
nghip, dch v u cp thit.  a
Th  y  ,
u  ch tr - i 
theo chm v c to ngh
  m c kt qu cao nht,
mang li hiu qu thit thc vVy, vic thc hic tin
 t qu 
c hin l
 tr li nhi a ch c trng thc hi
o ngh ng ti t  
u trong luca 
2. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
K t  o ngh 

(  o ngh n
c s mt s lu
9

tin s    v o ngh 
i vi v 
Về thực trạng đào tạo nghề ng ng
hi
Đào tạo nghề cho lao động nông thôn vùng đồng bằng Sông Hồng trong thời
kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa ca Nguyi; Việc làm cho người
lao động ở các tỉnh vùng duyên hải Nam Trung Bộ Việt Nama Tr
 Đào tạo nghề cho nông dân trong thời kì hội nhập quốc tế 
 
 “Đào tạo nghề cho lao động ở nông thôn nước ta
hiện nay” ca Nguyn Vi tng sn; “Đào tạo nghề cho lao
động nông thôn, 3 năm nhìn lạing sn.
Nhng u tr cung cp cho  lu mt
 thc trng viu
    y vic thc hi o
ngh  m chung ca
 n to nghCông tác đào tạo
nghề cho lao động nông thôn ở nước ta chưa được coi trọng đúng mức. Nhiều
bộ, ngành, địa phương, cán bộ và xã hội nhận thức chưa đầy đủ về đào tạo
nghề cho lao động nông thôn, coi đào tạo nghề chỉ là cứu cánh, có tính thời
điểm, không phải là vấn đề quan tâm thường xuyên, liên tục và có hệ thống.
Công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn còn cầm chừng, chưa có sự
vào cuộc quyết liệt của lãnh đạo các cấp, công tác điều tra, khảo sát và dự
báo nhu cầu dạy nghề cho lao động nông thôn còn gặp nhiều khó khăn. Ngoài
ra, nhiều nông dân chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc đào
tạo nghề nên không mặn mà với các trung tâm dạy nghề.”   

nho ngh c s hiu qu.
10

Vi u Đào tạo nghề cho nông dân trong thời kì hội nhập
quốc tến Ti Tng Cng Tng cc dy ngh 
ng kt qu u thc hi  thc tr
to ngh, Nguyn Vii u“Đào tạo nghề cho lao
động ở nông thôn nước ta hiện nay” u cp thit ca vi
to ngh ng thi d ng trong
nhp ti nhnt c i vi
nhn kt qu thc hi  n 2013 vi nhng
con s thc m th v
kt qu  i: “Hoạt động dạy nghề cho nông dân và lao động
nông thôn không chỉ huy động các cơ sở chuyên dạy nghề mà còn thu hút
được sự tham gia của các viện nghiên cứu, các trường đại học; sự tham gia
giảng dạy của những lao động kỹ thuật từ các doanh nghiệp; những nghệ
nhân, người có tay nghề cao trong các làng nghề… Bản thân người nông dân
và lao động nông thôn là những đối tượng được thụ hưởng chính sách cũng
đã tích cực, ủng hộ chủ trương của Chính phủ, từ việc xác định được nhu cầu
học nghề của mình phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương đến việc tham gia đầy đủ các khóa đào tạo. Tại những địa bàn nghèo,
các doanh nghiệp ngoài việc hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề, còn hỗ trợ đầu tư
các công trình xã hội, như trường học, xây dựng đường liên thôn, liên bản…,
góp phần xóa đói, giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, xây dựng nông thôn
mới”. i nhng s liu, vi nh
cung ct nhinh co ngh vc nhc ti
o ngh ch hi t
Về những vấn đề tồn tại trong công tác đào tạo nghề   
Những vẫn đề đặt ra trong công tác đào tạo nghề hiện nay
 Nan giải công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn”  

11

Trung  


              :
“Người học chưa thực sự mặn mà với chính sách đào tạo nghề, cơ sở vật chất
yếu kém, đội ngũ giáo viên dạy nghề cơ hữu thiếu, cán bộ quản lý dạy nghề
còn hạn chế về năng lực chuyên môn”Những vẫn đề đặt
ra trong công tác đào tạo nghề hiện nay
: “Việc triển khai công tác này còn chậm, thiếu
đồng bộ, chưa phù hợp với đặc điểm của từng vùng, ngành kinh tế; thiếu định
hướng dài hạn, chưa gắn với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội,
quy hoạch nông thôn mới, một số nơi, dạy nghề còn chạy theo số lượng, chất
lượng thấp, chưa phù hợp với nhu cầu người học và người sử dụng lao động.
Về các giải pháp để thúc đẩy việc thực hiện đào tạo nghề 
cho  
Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học nghề cho
học sinh bậc phổ thông bậc trung học ở trung tâm kỹ thuật tổng hợp - hướng
nghiệp       Những giải pháp phát
triển đào tạo nghề góp phần đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóaXây dựng mô hình giáo dục nghề nghiệp cho học
sinh sau THCS vùng nông thôn các tỉnh đồng bằng sông Hồng
Nghiên cứu các giải pháp tạo việc làm
bền vững cho lao động nông thôn tỉnh Thái NguyênCải tiến dạy học nghề
tiện trong các trường chuyên nghiệp và dạy học tại TPHCM
Nâng cao vai trò của cơ sở đào tạo trong
dạy nghề cho người lao động 

12

  
“ Phải
có sự “vào cuộc” mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị ở địa phương; công tác
đào tạo nghề cho lao động nông thôn phải sát với tình hình phát triển kinh tế
- xã hội của đất nước và từng địa phương, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh
doanh và có hiệu quả thiết thực; Cần phải giải quyết vấn đề đầu ra sản xuất;
Chú trọng phát triển các ngành nghề thủ công; Phải đào tạo về tác phong
làm việc cho người lao động (tác phong công nghiệp…)”.



- 







- 






13






- 


 
- 





. [27].


             
              



 




14

) 
 

h  .
3. Ý nghĩa nghiên cứu
3.1. Ý nghĩa lý luận
Vn dng mt s i hn Mac xit,
t ci, i, t nhu cu
gic trng thc hio ngh cho lao
i tt qu thu c 
u. ng th 
t lun ch 
3.2. Ý nghĩa thực tiễn
c thc hin nha thc trng thc
hio ngh ng ti t 
 xut nhng khuyn ngh  nhi hiu qu 
cho  ng.
  b  th
hu tham kh vi nh
u thc tro ngh 
n hin nay.
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục đích nghiên cứu
    c trng thc hi    o ngh cho lao
i tnhng thun l
o ngh t khuyn ngh v
15

giu qu ca vic thc hio ngh cho
.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nhn din nhh tr o ngh 
n khai tn nay;

-  thc trng thc hio ngh 
 i t      o
ngh; loo ngh, hiu qu ca vio ngh;
 chi tmong mun hc ngh ca
ng trong thi gian ti;
- t s khuyn ngh  vic thc hin o ngh
i ti hiu qu 
5. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
- Thc trng thc hio ngh 
ti t
Khách thể nghiên cứu:
 
 
 ng Kit
u mt s t ch - i
ph n
5.3. Phạm vi nghiên cứu
- u: c thc hin ti ng Nam,
    ng Kit, huy, t
16

- Phm vi thi gian: c thc hin t 2014 
6/2014.
- Phm vi ni dung: Thc trng thc hio ngh cho
m rt nhiu n ca
lu c tr   i  ng
o ngh, lo chi ta
o ngh, hiu qu o ngh mang li
hc n hc ngh cng trong thi gian ti.

6. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
6.1. Câu hỏi nghiên cứu
Thc trng thc hio ngh 
ti t 
ng thun l c hi
o ngh i t
ng khuyn ngh  o ngh ng
i ti hiu qu thit thc nh
6.2. Giả thuyết nghiên cứu
1-  tr o ngh c s tham gia
cng.
2. o ngh ng, loo
ngh o nhiu nho ngh ngn h ch
 ng trong vic thc hio
ngh, co ngh o ngh mang li hiu qu thit
thng.
3. S 
chng thun lc hio
17

ngh c nhu co c
u ra cho sn xuc qu
c hin.
 vio ngh hiu qu ng ging b
t n cp tnh, c n c 
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Phân tích tài liệu
Phân tích tài liệu thứ cấp
c s d ng v
n nu c u v 

to ngho ngh  o ngh cho
i mt s t  cng th
c s i chiu.
Phân tích tài liệu sơ cấp
Nhng ca lu yi theo s
liu kh “Định hướng hoàn thiện chính sách an sinh xã hội và
phúc lợi xã hội ở nước ta trong điều kiện mới” do GS.TS Phm Tt Dong ch
nhim, gic khoa
i hu.  u nhiu v 
ng - vim m
i cc ta hi trong lu
ch yu  th s liu kh ng - vii
i tn ni dung co ngh.
Phin v ng - vi ti t gm 4
nn v u kin sng
c tr hc nghng - vi
S ng phiu thu thp t 
18

X phiu,
Xng Ki phiu.
 phc v cho mc  ra,  dng s liu t 
i t 
7.2. Phỏng vấn sâu
 b       gi   ng kt qu
   c t kh  c tip thc hin b sung 10
phng vnh nhng phng v c hin. Phng
vnh , c s d l i
c v cho vi linh
t phc cho d ling

thu mt s nh, v  lic.
i v  dng vc tin
m bc s dng vn
c v mp trung
 c c 
v m        ch ra
 ng v nh hoc
   li ci
c hi.
 ti10 phng v m5 phng vi

ng tham gia hc ngh: 02 i.
C i.
o nghi
19

7.3. Phương pháp quan sát
c dy ngh, hc ngh t
c ca nho ngh.
8. Khung phân tích

Điều kiện kinh tế - xã hội
Thc trng thc hi
o ngh cho lao
ng ti t



tr
ngh
Loi


to
Chi



to


c
t chc
a


Hiu qu
c

to ngh

i
ng
tham
gia

to
ngh
Mong
mun
hc
ngh
a
m
hc
ngh

Nhu co

ngh
- Qu   
quy
- u ra c o
ngh
-     
chc XH
20

NỘI DUNG CHÍNH
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI
1.1. Một số khái niệm công cụ.
1.1.1. Khái niệm chính sách và khái niệm thực hiện chính sách
Khái niệm chính sách



    



ng






- 
- 


- C


21


Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn





Thực hiện chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn








- 
m
1.1.2. Khái niệm lao động, ngƣời lao động
Khái niệm lao động
i ca khoa Kinh t ng -
 quc a
i t i
bing vc v nhu cu ci"



22




- 


g





            




.
Khái niệm người lao động
Theo B lung cc Ci ch t Nam
s 10/2012/QH13  “Người lao động là người từ đủ 15 tuổi trở lên, có khả
năng lao động, làm việc theo hợp đồng lao động, được trả lương và chịu sự
quản lý, điều hành của người sử dụng lao động  

o ngh, song h
c to v kin tho v kin

thc ngh.