Công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong quá trình quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta

Website: Email : Tel : 0918.775.368
A- Phần mở đầu
Nớc ta là một nớc có nền kinh tế nông công nghiệp thủ công lạc hậu,
không những thế còn trải qua nhiều cuộc chiến tranh chống giặc ngoại xâm
nên nền kinh tế kém phát triển, bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh. Do vậy để
thoát khỏi tình trạng đói nghèo tụt hậu Đảng và Nhà nớc ta thấy đợc tính cấp
thiết, tất yếu là tiến hành công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc. Tại Đại hội
của ban chấp hành Đảng khoá VIII đã đề ra đờng lối phát triển nền kinh tế n-
ớc ta "đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá, xây dựng nền kinh tế độc
lập tự chủ đa nớc ta trở thành nớc công nghiệp hoá, u tiên phát triển lực lợng
sản xuất đồng thời xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp theo nguồn lực bên
ngoài chủ động hội nhập nền kinh tế quốc tế để phát triển nhanh có hiệu quả
bềnvững tăng trởng kinh tế đi liền việc phát triển văn hoá. Thực hiện tiến độ
công bằng xã hội". Mặc dù trong quá trình phát triển nền kinh tế đất nớc gặp
nhiều khó khăn nhng cùng với sự cố gắng của Đảng và Nhà nớc đã dần đa
nền kinh tế nớc ta thoát khỏi tình trạng khủng hoảng và đa nền kinh tế nớc ta
bớc qua thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội. Bằng những kiến thức thực
tiễn của mình em xin trình bày về quá trình: "Công nghiệp hoá - hiện đại
hoá trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở nớc ta". Em thấy vấn đề
này đang là vấn đề cấp thiết của các cấp lãnh đạo, của Đảng Nhà nớc và toàn
dân đang đợc đề cập đến và là vấn đề bức xúc nhằm đa nền kinh tế nớc ta
thoát khỏi tình trạng đói nghèo để sánh vai với các nớc trên thế giới.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
B- Phần nội dung
I- Tính tất yếu khách quan của công nghiệp hoá - hiện
đại hoá
1. Khái quát về quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nớc ta.
Nớc ta là một nớc có nền kinh tế kém phát triển do trong quá trình phát
triển kinh tế gặp nhiều khó khăn đó là bị chiến tranh tàn phá nặng nề, sau khi

hoà bình bắt đầu xây dựng kinh tế theo định hớng của chủ nghĩa xã hội thì
rơi vào tình trạng bao cấp một thời gian dài do sự bảo thủ của một số nhà
lãnh đạo làm cho nền kinh tế nớc ta tụt hậu. Trong khi đó một số nớc trên thế
giới đã tiến hành công nghiệp hoá. Bắt đầu từ thế kỷ thứ 18 và mở đầu là nớc
Anh. Chính vì thế đến Đại hội thứ VI để đổi mới nền kinh tế đất nớc, tránh
khỏi sự tụt hậu so với các nớc trên thế giới Đảng và Nhà nớc quyết định "
công nghiệp hoá - hiện đại hoá" là một trong những vẫn đề cấp thiết và chỉ có
phát triển nền theo hớng công nghiệp hoá - hiện đại hoá trong cả lĩnh vực
công nghiệp và nông nghiệp thì nền kinh tế nớc ta mới tránh khỏi sự đói
nghèo.
2. Quan niệm về công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc.
Trong lịch sử có một số nớc đã tiến hành công nghiệp hoá - hiện đại hoá
bắt đầu từ thế kỷ 18 đặc biệt là nớc Anh đã mở đầu bằng cuộc cách mạng
công nghiệp lần thứ nhất. Thực chất của công nghiệp hoá - hiện đại hoá trong
thời kỳ đó là quá trình chuyển nền kinh tế nông nghiệp thủ công sang kỹ
thuật bằng máy móc. Ngày nay trên thế giới đã và đang diễn ra cuộc cách
mạng khoa học công nghệ nó là một lực lợng sản xuất cho sự phát triển mới
về chất có tính quyết định tới sự phát triển của nền kinh tế thế giới, làm thay
đổi sâu sắc mọi mặt đời sống xã hội. Điều đặt ra trong thời kỳ này là công
nghiệp hoá - hiện đại hoá phải gắn liền với công nghệ khoa học là nền tảng
của công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Công nghiệp hoá - hiện đại hoá là quá
trình chuyển đổi cơ bản toàn diện các loại hình hoạt động sản xuất, kinh
doanh, dịch vụ và quản lý kinh tế xã hội, từ sử dụng lao động thủ công sang
sử dụng một cách phổ biến lao động đợc đào tạo. Cùng với công nghệ, phơng
tiện và phơng pháp tiên tiến, hiện đại dựa trên sự phát triển công nghiệp hoá -
hiện đại hoá.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Nh vậy: công nghiệp hoá - hiện đại hoá là quá trình phát triển đầyđủ cơ

sở vật chất kỹ thuật, cả tổ chức cơ cấu kinh tế. Xây dựng một cơ cấu ngành
đa dạng nhằm đảm bảo tiến bộ kinh tế xã hội. Do đó công nghiệp hoá - hiện
đại hoá tạo ra những biến đổi về kinh tế, kỹ thuật nhằm hình thành một nền
sản xuất dựa trên cơ sở máy móc đợc tổ chức theo kiểu công nghiệp.
3. Tất yếu khách quan của công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
Nớc ta lựa chọn con đờng lên chủ nghĩa xã hội bỏ qua chế độ t bản chủ
nghĩa, từ nền kinh tế nông công nghiệp thủ công lạc hậu. cho nền việc phát
triển công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc là một vấn đề khó khăn, bên
cạnh những thành công trong quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất n-
ớc có nhiều những thất bại nên vấn đề đặt ra cho nớc ta là:
Một là: Liệu công nghiệp hoá - hiện đại hoá có là tất yếu nữa không?
Hai là: Có thể thực hiện thành công công nghiệp hoá - hiện đại hoá đợc
không?
Ba là: Con đờng mục tiêu nội dung bớc đi công nghiệp hoá ở nớc ta còn
phải thế nào?
Ta thấy để thực hiện đợc quá trình phát triển kinh tế theo hớng công
nghiệp hoá - hiện đại hoá. Ta thấy trớc tiên phải trả lời cho 3 câu hỏi trên.
Một là: công nghiệp hoá - hiện đại hoá có còn tất yếu nữa không? Nớc
ta là một nớc có nền kinh tế phát triển thì công nghiệp hoá - hiện đại hoá là
con đờng tất yéu tạo ra cơ sở vật chất kỹ thuật của nền sản xuất hiện đại của
chủ nghĩa xã hội. Quá trình này đợc thực hiện một cách có kế hoạch trong
thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở nớc ta. Thực hiện quá trình công
nghiệp hoá - hiện đại hoá là tất yếu bởi vì:
- Bằng con đờng thực hiện công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc nớc ta
sẽ xây dựng đợc cơ sở vật chất kỹ thuật của chủ nghĩa xã hội. Phát triển lực l-
ợng sản xuất, tăng năng suất lao động xã hội đảm bảo sự thắng lợi hoàn toàn
của chủ nghĩa xã hội.
- Công nghiệp hoá - hiện đại hoá tạo điều kiện vật chất để củng cố khôi
phục liên minh công - nông - trí thức của xã hội chủ nghĩa.
Website: Email : Tel : 0918.775.368

3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Công nghiệp hoá - hiện đại hoá là điều kiện vật chất để nâng cao trình
độ dân trí và sự phát triển toàn diện của con ngời.
- Công nghiệp hoá - hiện đại hoá tạo điều kiện vật chất cho sự củng cố
và tăng cờng vai trò kinh tế của Nhà nớc, giải quyết những vấn đề phát triển
kinh tế. Với công bằng và tiến bộ xã hội thực hiện sự bình đẳng giữa các dân
tộc, giữa thành thị, nông thôn, giữa miền xuôi và miền ngợc.
- Công nghiệp hoá - hiện đại hoá tạo điều kiện vật chất cho sự tăng cờng
an ninh quốc phòng.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
- Công nghiệp hoá - hiện đại hoá tạo điều kiện vật chất để xây dựng nền
kinh tế phát triển độc lập tự chủ có đủ sức để thực hiện sự phân công và hợp
tác quốc tế ngày càng phát triển. Qua sự phân tích trên ta thấy công nghiệp
hoá - hiện đại hoá có ý nghĩa hết sức to lớn trong quá trình phát triển nền
kinh tế mới của mỗi nớc. Đặc biệt là nền kinh tế lạc hậu của nớc ta, có một
nền tảng kinh tế nông nghiệp lạc hậu, còn phải công nghiệp hoá - hiện đại
hoá để khẳng định vị trí của nớc Việt Nam chúng ta trên trờng quốc tế. Đồng
thời để khắc phục tình trạng nghèo đói, lạc hậu của nớc ta là cơ sở để củng cố
hoà bình độc lập, thống nhất đất nớc. Ngày ngày khoa học ngày càng phát
triển, khoa học làm cho khoảng cách giữa các nớc giàu và nghèo ngày càng
có khoảng cách, ngày càng có chênh lệch, tạo sự thách thức cho mỗi nớc
nghèo, hoặc vơn lên trong thế giới hiện đại hoặc dừng lại nh vậy nghĩa là tụt
hậu và phụ thuộc. Hiện nay nớc ta vẫn là nớc có nền kinh tế chậm phát triển,
lạc hậu nền đòi hỏi chúng ta phải đẩy lùi công nghiệp hoá - hiện đại hoá là
con đờng thoát khỏi sự tụt hậu nghèo nàn. Nên Đảngvà Nhà nớc có những
cách khắc phục hết sức đúng đắn và tại Đại hội thứ VIII các nhà lãnh đạo đã
đa ra chiến lợc phát triển kinh tế 2001 đến 2010 "Đa nớc ta thoát khỏi tình

trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất, tinh thần củ nhân dân.
Tạo nền tảng cho năm 2020 nớc ta cơ bản trở thành nớc công nghiệp theo h-
ớng hiện đại hoá. Nguồn lực con ngời, năng lực khoa học và kết cấu hạ tầng
tiềm lực con ngời, tăng thị trờng theo định hớng xã hội chủ nghĩa". Đảng và
Nhà nớc thấy đợc phát triển công nghiệp hoá - hiện đại hoá là nhiệm vụ trọng
tâm thấy đợc con đờng công nghiệp hoá - hiện đại hoá cần rút ngắn thời gian
vừa có những bớc tuần tự, vừa có những bớc nhảy vọt, phát huy những thuận
lợi của đất nớc, tận dụng những thuận lợi, tận dụng những khả năng để đạt đ-
ợc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc.
Do vậy công nghiệp hoá - hiện đại hoá là tất yếu khách quan để đa nền
kinh tế đất nớc phát triển thoát khỏi sự lạc hậu để sánh vai cùng với các cờng
quốc trên thế giới.
II- công nghiệp hoá - hiện đại hoá và đặc điểm của nó.
1. Khái niệm công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá là quá trình chuyển đổi căn bản toàn
diện các hoạt động sản xuất, kinh doanh, quản lý sử dụng lao động thủ công
chuyển sang sử dụng lao động một cách phổ biến. Dựa trên sự phát triển của
công nghiệp hoá và tiến bộ khoa học. Nh vậy công nghiệp hoá - hiện đại hoá
ở nớc ta thực chất là quá trình phát triển lực lợng sản xuất, từng bớc hiện đại
hoá nền kinh tế cho phù hợp với trình độ phát triển của các nớc trên thế giới.
2. Đặc điểm công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc.
a. Đặc điểm thứ nhất.
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nớc ta tiến hành trong điều kiện là một
nớc công nghiệp lạc hậu, bên cạnh đó chịu hiệu quả của chiến tranh nặng
nền, bình quân ruộng đất thấp 0,1ha một ngời, dân số đông. Do đó công
nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc là một nhiệm vụ trọng tâm, của thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội. Đồng thời phát triển nông nghiệp nông thôn là vấn

đề quan trọng công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
b. Đặc điểm thứ hai:
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc diễn ra trong thời kỳ công
nghiệp hoá hiện đại một cách nhanh chóng. Do vậy trong bối cảnh đó công
nghiệp hoá - hiện đại hoá phải gắn liền với khoa học kỹ thuật công nghệ,
giáo dục, đào tạo nền tảng của công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
c. Đặc điểm thứ ba:
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nớc tiến hành gắn với quá trình
chuyển nền kinh tế sang hoạt động cơ chế thị trờng quản lý của Nhà nớc theo
định hớng xã hội chủ nghĩa. Kế hoạch chủ yếu mang định hớng thị trờng
quyết hình thành cơ cấu kinh tế mới trên cơ sở lấy hiệu quả kinh tế xã hội
làm thớc đo.
d. Đặc điểm thứ năm:
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá nớc ta diễn ra trong bối cảnh khu vực
hoá và toàn cầu hoá nền kinh tế phát triển mạnh mẽ. Do đó, công nghiệp hoá
- hiện đại hoá đợc tiến hành phát triển kinh tế mở cả nớc và với bên ngoài
trên cơ sở giữ vững độc lập chủ quyền:
Website: Email : Tel : 0918.775.368
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Mặc dù con đờng công nghiệp hoá - hiện đại hoá của nớc ta theo định h-
ớng xã hội chủ nghĩa gặp nhiều khó khăn. Nhng Đảng và Nhà nớc cùng với
toàn dân đã vợt mọi khó khăn đã và đang phát triển nền kinh tế đất nớc theo
con đờng công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
3. Những quan điểm chủ đạo sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá.
Công nghiệp hoá - hiện đại hoá ở nớc ta tiến hành theo định hớng của
Đảng Cộng sản Việt Nam điều hành và quản lý Nhà nớc do dân và vì dân
những quan điểm đó là.
Một là: Giữ vững độc lập chủ quyền đi đôi với mở rộng hợp tác quốc tế,
đa dạng hoá, đa phơng hoá dựa vào nguồn lực trong nớc và đi đôi với nguồn

lực bên ngoài. Xây dựng nền kinh tế mở hoà nhập với nền kinh tế khu vực và
thế giới hớng về xuất khẩu trong nớc sản xuất có hiệu quả.
Hai là: công nghiệp hoá - hiện đại hoá là nhiệm vụ của toàn dân của
mọi ngành kinh tế trong đó kinh tế Nhà nớc là chủ đạo, nền kinh tế đợc vận
hành theo cơ cấu thị trờng có quản lý của Nhà nớc. Thông qua luật pháp và
chính sách, Nhà nớc tạo môi trờng cho các thành phần kinh tế phát triển,
bình đẳng trớc pháp luật.
Ba là: Lấy việc phát triển nguồn lực con ngời làm yếu tố cơ bản cho sự
phát triển nhanh và bền vững. Động viên toàn dân cần kiệm xây dựng đất nớc
không ngừng tăng tích luỹ cho đầu t phát triển, tăng trởng kinh tế gắn với cải
thiện đời sống và phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội,
bảo vệ môi trờng.
Bốn là: Khoa học công nghệ là nền tảng công nghiệp hoá - hiện đại
hoá. Kết hợp với truyền thống công nghệ hiện đại tranh thủ đi nhanh vào hiện
đại ở những khâu quyết định.
Chú trọng phát triển khoa học công nghệ phục vụ nông nghiệp phát triển
toàn diện toàn, phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ. Ưu tiên các h-
ớng nghiên cứu ứng dụng, đồng thời chú trọng đúng mức về khoa học và
nhân văn.
Website: Email : Tel : 0918.775.368
7