TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ TỈNH
(Do HĐKH Sở GD&ĐT ghi)
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
XÂY DỰNG CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ QUỐC TẾ (1945-2000)
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ LỚP 12 THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ
!"#$%&'(
)*"+ ","
/0.1"234567
/89":4:6;<= >?@A")B C
(Ghi rõ tên bộ môn)
/)*"+ D4
(Ghi rõ tên lĩnh vực)
Có đính kèm: Các sản phẩm không thể hiện trong bản in SKKN
AE" *FGH 8@1" '!"+ID4
(các phim, ảnh, sản phẩm phần mềm)
J@= KLMN/KLMO
PLM/PFQQ
K
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
RRRRRRRRRRRRRRRRRR
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. '=+S,"T$.U"'1
2. S<4""J@"KLVLWVMXYO
3. F@Z"[F@
4. BF \]:PS.4Z^_."'`FZ.<!"_1"P5@Z\"a"F
5. !"5;LbMcYbYcbWG0HV GdHeLXWOWXXYOY
6. fF^ g/@F265^.F"F6"h@F2 5@
7. - +745+,"
8. !@+7ij F5(quản lý, đoàn thể, công việc hành chính, công việc chuyên
môn, giảng dạy môn, lớp, chủ nhiệm lớp,…)
/Pk5S"F"","
/1"6;<@A"2B C2l:MK
9. 9"+B A"4 _"8"?_m\"
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
/ '= +BG5n _E"i? .<,"@A"Z"!:+7H F5"oC"U"
/ J@"I">p"KLLW
/ .<,""S"iS5;5)B C
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
/ )*"+ .<,"@A" qD""!@1"6;<2B C
"J@ qD""!@Y
/ 4 4"Dr"D""!@i q_5"O"J@s"iU<QA" q
PLK/))Q'QQ
c
XÂY DỰNG CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ QUỐC TẾ (1945-2000)
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ LỚP 12 THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Bt.<r'?"B_."9"YQ54$+uiv@l J">1"Z5S"6!"
4567 +SiS5;5^4 iB"@7 ,.v"t.4 wFiv@l2S4567 5""
!F@:4_x"5S"6!"+S:4.<"ou@"J" wF@T 4"U"e<,.
FiE"Z<,.vt. Zr2`":7 +7"U"6U"+Sio"l e qx.>r+SDy
"J" 9>1"ZD1"J"4";5ix2S@ w>1"U"Z"+S2S@+! !.t.1
$U<6""u"4567 @zZ = Z "!:Z6;<Z= Zt.1"23e q
9 o.+S:9"- j:23Z{"+l^U<6"^?= I:e>15i1@ 4 iu.
D!""U" F5 o2j"e!"4567 ij .|"qFZ!"i;qFZ6U" w
qFZ^?qF+S?"I:t. re[+["iB"l"^? w"*F+S
@F"iI@>1"{ 6U"? 'l"l@7 ,.iqZ s":1iv@lia">?+u
@7 ,.4567 Z 9"_E"4567 Z:9":4:4567 Z 4 - Dx@
_FZi4"4+S A"4 t.1"2k4567
_5""[""J@t.FZ:s"2l"45+,"iij r: I"+l 4 :9"
:4:+SD*.I6;<= k 4 .I"[":9":4:6;<= k
Z6;<= 6F_,"64"Z6;<= 1t.<r+o"iuZ:9":4:}PS"F<"n"
>?}e 4 D*.I6;<= k "i?""5ZDJ"_1>S"Z>1"ia6.<Z
DA" `"^F2;+liA"i1545+,"!""F<.<","Z+! "{@+["+S+I"
67" m" `"r- ;" rZ qD `"@4<@q Z2;@67";iF45
+," FE@ij } Ti-"} wF@TD*.I6;<= _5" 1r"_E"v -
5;i?"6;<= ~" k"+Er","45+,"+•" w<r.2!.? +S5r"
_E" 4 >S= ij _E">S<_5"4 45D5FZ F}64@} wi?"_5"
+! rDrr"_E"^U<6"Dr"- :€j:+l 4 :9":4:+SD*.I
6;<= k Q1"J"DF4 C67"r>B6;<= +SS2!.>v_j
_5"t.4_E"v - 4 5;i?"6;<= _,"2l:+S= z"S wF= "
`";" rZD•@!.t.18s"2l"45+,"Z"["" q@5"@."C
67":9":4:6;<= @liu.2m"m"+S‚_F25j_p"ƒ>B} 4<45
4"}65= "DA"5S"S" 4 5;i?"ij F5_5"= k"+E
+I<Z@n 6€ q {"""+! C67" 4 :9":4:6;<= k
!"F< F v - ij 5;i?""I"- k Z4";5+S>a
6„":9":4:= 5= "e+! J" "5;i?"= I: 1x
+S= I:j:4 `";" re FDrj:ij i4"4 wF45+,"+S
i4"4 wF= "_5"t.4_E"6;<=
?_5""["".<,""U" w<r.6•"ir""[";" r"q_,"2S65
+! 6;<= !""F< w<r.ij !"_,"2l:…5>SVr_5"4 45
D5F_5":;@+Mr= ZDA"iwF" 5is<iw 4 5;i?"=
wF= "…5r"_E":;@ wF@?:9":4:6;<= k Z6•"
ir""r. qC67":9":4:6;<= k iqE ~"@F"k"E"
PLc/QQ
N
- ZiAD `"@4<@q 6•"ir"D•@!.t.1Z F :4.<ij k"
k Z2 Z4";5 wF= "e!.t.1DF4 C67" 4 :9"!"
6;<= +SS2!.>v_j…5:9":4:6;<= k ;" r
†2k65_,"ZAt.<riB" ="‡89":4:^U<6" .<,"iut.F"
!t. rGMXNO/KLLLH_5"6;<= 2B C2l:MKˆix2S@iuS4"Dr"D"
"!@
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lí luận
…5t.F"ix@6;<= iB"l":4_x""J"2 = "Zt.4_E"
6;</= >F5a@@?!" 4 S"i?" q@7 ik wF45+,"v -
5;i?"_kq +SF< U" wF= "Zi1@>15 5= " r@2*"ij
"?6."6;<= Zi;ij @7 ,.^4 iB"q"u."J"2 s"E"S"
+S:4_x" 5= "_5"6;<= ""J"2 = e"J"2 :4!"
+S1t.<r+o"iue"J"2 4";5e"J"2 F5r:+Sj:4 e"J"2 C
67" A""!A""+S_.<u"A"_5"iqZ:4_x""J"2 4"
;5Z"J"2 :4!"+S1t.<r+o"iu wF= "2S@7 ,.t.F"_="Z
t.Fiqq::s"m i|<E"S"+S:4_x" wF 4 "J"2 D4
_5"@?^?iF":4_x""F"Z?"I:+S ;"_F"E+! :4
!"l@+S1t.<rj:23"["+o"iu"1<"_5" ‰"2S@?"J"
2 i1@>15S" A"_5" .? "E+I<ZI:6j 5= ">r
:4!"Zin_F+S1t.<r"["+o"iun::1_5"= I:Z_5" .?
" wF 4"U"ZFiE"+S ?"ia":1ij in"@?@7 ,. wF45
67 +SiS5;5
'5;i?"= wF= ">F5a@ 4 S"i?"+l2!.6;<= Z
_F5ivZ_F"2.I"+l"F.+S_F5iv+l45+,"'S"i?"= wF=
"+l2!.5;i?"6;<= 2Sk -" wF= "+lE"."=
I:ia"2SS"i?" r@2*"Z^U<6"_- 5>1"U"@E"
_F5ivZ_F"2.I"[F= "+l"F.+S[F= "+l45+,""p@
_F"wT_j^?†:kF45+,"+SI:x= "_5"t.4_E"
r@2*"_- A"t.F 4 5;i?" wF= "+l2!.= I:+S
_F5iviq@S45+,".ij "["A""2,"!"j s"r 5
iB"l" wF45+,"i+l= "
'5;i?" wF45+,">F5a@S"i?"+l2!.6;<= +S_F5
ivZiB"l"_ r:+l= "45+,"2S"v - 2!.5;i?"
6;<= Z ." o:2!."p@;5E"." 55;i?" wF= "F
_,"2!.5;i?"6;<= Z45+," q+F_`v - ZDx@_FZiB"l"
5;i?" wF= "+l2!.= I:+SiB"l"_F5ivZ_F"2.I"
wF= "+l"F.
_5"6;<= :4!"+S1t.<r+o"iuZ= "+†F"{@ij _
- @lZ+†F"{@ij :9":4:2*"?_- iqZ:4_x"6.<k
Z4";5Zij .|">B@?"J"2 k -"+li"^?Z:4!"
DB:+S1t.<rj:23 4 +o"iu"1<"
O
+I<Z:9":4:6;<= k l"l+! 5;i?"qFZk
qF5;i?""I"- wF"= Z"*F2SI:_."+S5:4.<k"
k wF"= -DA":12SI:_."+S5:4.<k"k wF
"6;<Z.<","ix6;<= …5:9":4:k E45+,":1"T
2 "u.5+l6;<…5:9":4:7i?"89":4:6;<= k
"o"@;"+! 2o<5;i?"= 2S@_."U@ wFt.4_E"6;<= Z"*F2S
"o"@;"5;i?"= +S+F_` wF= "_5"t.4_E"6;<= ZD4 +l
4 r: I"_.<u""2U."F<2S"o"@;"5;i?"6;<+S+F_` wF45
+,"
2. Cơ sở thực tiễn
_5"t.4_E"6;<= Z45+,"v - iB"l"S"i?" r@
2*"_- wF= ":‚"…5r"_E" wF ._E"4";5D5F=
+I<Z m"F qxE"6."6‰">r" wF5;i?"6;<= "F.
/45+,"v - E"."ZF5"!@+7 5= "'= "J"
4i1@"I""!@+7Zn:DqDJ"Z"1<"+o"iu s"E@`1t.<rl
\i;5 wF45+,"Z+o"iuij 6‰"i; k"^4 qFZ:€j:+l@7 ,.
6;<= +S 4 "?6." 7xi^4 iB"
/'= " wE@`1t.<r+o"iuin_Fl…56ŠZiB"
l"Zm:i„ wF45+,"Z5;i?"= wF= "6‰"_F…5@?r"
_E"j:2kZ:€j:+l"["i`‚:9":4:2.I"
/45+," \i;5_F5ivZ_F"2.I" wF= "Z>v."Zv"DrZ
D4t.4qFZx rqF_- ZDx@_FDrt.1= :€j:+l@7 ,.6;<
= 4 "?6." 7xi^4 iB"
.<"," r!""F<+! 6;<= …5iB"l":4_x""J"2
= "2;"v2,"@o<+o"iuF.
/x.>r wF45+,"+u 4 :9":4:6;<= ZD*.I6;<=
k `";" rZ w<r.@l6†"2;z@- i?}>r}@? 4 __; Zr.
k"!"e F2S@ wij :9":4:@l","45+,"}+o+1}9"D
C67"5+l 4 :9":4:_.<u""Z6•"ir"U@2k";C67"e
/! 6;<= !""F< w<r.ij !"_,"2l:…5>SVr_5"
4 45D5F_5":;@+Mr= ZDA"iwF" 5is<iw 4 5;
i?"= wF= "…5r"_E":;@ wF@?:9":4:6;<= k
Z6•"ir""r. qC67":9":4:6;<= k iqE ~"@F"k"
E"- ZiAD `"@4<@q 6•"ir"D•@!.t.1Z F :4.<ij
k"k Z2 Z4";5 wF= "e!.t.1DF4 C67" 4 :9"
!"6;<= +SS2!.>v_j…5:9":4:6;<= k ;" re
/4 E"- Dx@_FDrt.1= I: wF= " `"2; I.Z w<r.2S
i4"4"l wF= "@S Fi4"4ij D1"J"+I"67"4"
;5ZD*"J" S"+S"J"2 1t.<r+o"iu wF= "Z+Er F;5
ij i?"2 5iv@l:9":4:+SE"- v - 6;<=
/! 6;<= !""F< w<r.ij !"_,"2l:…5>SVr_5"
4 45D5F_5":;@+Mr= ZDA"iwF" 5is<iw 4 5;
b
i?"= wF= "…5r"_E":;@ wF:9":4:6;<= k Z
6•"ir"!.t.1 F F5
† r_,"Z s":1 wi?"Z4";5^U<6""?6."6;<= :€
j:+l 4 :9":4:+SD*.I6;<= k F< 5+! 6;<= iF"
ij !"…5†">SVr_5"4 45D5F"!""F<Z 4 vV"q@
.<,"@A" J" -+S5 9"_E"+S4 45D5F!"S"Z2F =""?
6."ix^U<6" 4 .<,"iu6;<= :€j:+l+! C67":9":4:
6;<= k _5"iu.D!" r wF"S_"
III.TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP
1. Quy trình xây dựng một chuyên đề dạy học
Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết trong chuyên đề (xác định tên
chuyên đề).
o"iu s"1t.<r qx2S@?_5" 4 25;F.
/o"iuE@Dr@Z^U<6"Dr"- @l
/o"iuDx@"!@Z-"67"Dr"-
/o"iuE@Dr@Z^U<6"ZDx@"!@+S-"67"Dr"- @l
J" -+S5"?6." 9"_E"+S4 45D5F wF@A"= ZvV"q@
.<,"@A" qx^4 iB" 4 "?6."Dr"- 2,"t.F"+l"F.ij x
!"z@?>SVr!"S"Z†iq^U<6"S"@?+o"iu ."ix;5
S"@? .<,"iu6;<= €<"?6."Dr"- eiu.D!" r wFiBF
:9"Z"S_"e"J"2 wF45+,"+S= "Z qx^4 iB"@?_5"
4 @- i?F.
- M45+,"in+o"iuZ",. 4 1t.<r+o"iu'= " !"
4 1t.<r+o"iu…5l"6•" wF45+,"45+,"i4"4Drt.1
2S@+! wF= "
- K45+,"",.+o"iuZj3ix= "E@_F 4 1t.<r+o"
iu'= " !" 4 1t.<r+o"iu+lm:i„ wF45+,"D s"
45+,"+S= " €"i4"4
- c45+," ." o:A"";5E"." q+o"iu'= "
:4!"+S^4 iB"+o"iu"1<"Ziu^.o 4 1.<rZ1:4:+S2F
="1:4:'= " !"1:4:ix1t.<r+o"iu45+,"+S
= " €"i4"4
- N'= "2 :4!"+o"iu"1<"_5"5S" 1" wF@E"
5n ?"ia"Z2F ="+o"iu s"1t.<r'= "1t.<r+o"iuZ
i4"4 o2j"Z!.t.1Z q3Dr">v." wF45+,"DDrm
Bước 2: Xác định chuẩn kiến thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình
hiện hành và các hoạt động học dự kiến sẽ tổ chức cho học sinh theo phương
pháp dạy học tích cực, từ đó xác định các năng lực và phẩm chất có thể hình
thành cho học sinh trong chuyên đề sẽ xây dựng.
W
P1"6liU<2S>x.!" wF@?:|@ o s"E"S"+S:4_x"
5= "_5"6;<=
Phẩm
chất
Biểu hiện
Nhân
ái và
khoan
dung
‹,.@r"Zt.F"U@Zm:i„ 4 S"+,"FiE"e[E"+S:4
.<_.<u""iŒ: wFFiE"e !"_4 "!@i+l
FiE"Z•
q3- E@x.+S[E" 4 _.<u""iŒ: wF6U"? !
F@Z•
‹,.9" 5""eŽ"S"m:i„@="+SF@F 4
5;i?"I:xZ^?eA"_="D4 >! wF@T"e8,
:4"+SF@F"J" n" 4 S"+>;52 Z•
"5Sj:+l,"","Zx!"E"<,.i+l,"","e q
3- E@x.+SF@F 4 5;i?".<,"_.<u"Z J@q Z>15
+!,"","
A"_=" 4 6U"? Z 4 t. F+S 4 "u"+J"54_,"rlZ•
Làm
chủ
bản
thân
_." _5"= I:+S_5" .? "e:,:4" 4 S"+
r._." _5"= I:Z_5" .? "Z•
_="Z q"["S"+im"@ _5"F5r:+S_5"i"
q3- 1t.<r A"+! …52ƒ:1Z A">p"Z•
2 Z wi?"Zk = ‚ix !""[" A"+! S"
"S< wF>1"U"_5"= I:Z2F5i?"+S"5;Z•
"_5"F5r:Z"5;Z= I:Z5;i?" ?"ia"Z•
•- ij .I"2jZDqDJ"_5"= I:+S"5; wF>1"
U"+S wi?"D{ :7 +jt.FZ•
qqt.…" J@q Z_•"2.<!"U"xZ•
q3- 5S"!">1"U"Z•
Pr^U<6"+S !"Dr5; = I:e q3- 2F =""u
"!:9"2F 5>1"U"Z•
Thực
hiện
nghĩa
vụ học
sinh
q3- i;5i- _5"= I:+S_5" .? "Z•
E@x.+S o:S""["t.<iB" ." wFI:x+S ?"
ia"e_4""["S"++:;@D‘2.IZ•
A"_="+S.U"w 4 t.<iB" wF:4:2.Ie:,:4""["
S"+_4t.<iB" wF:4:2.IZ•
A"_="Z[E"+S.<,"_.<u"Z+I"i?"Z"{ "z 4 >;" €"
[E"61"+J"54 wFt.,9"Zio"l •
0.F"U@ir""["D!" k"_BZ"v>IziBF:9"Z
_5""l +St. rZ•
Y
P1"6liU<2S>x.!" wF@?"J"2 s"E"S"+S:4_x"
5= "_5"6;<=
Năng
lực
Biểu hiện
Tự
học,
sáng
tạo,
phát
hiện
và giải
quyết
vấn đề
4 Z wi?"^4 iB""!@+7= I:e^4 iB"@7 ,.:€j:
+l>1"U"+Sx!""T2 {" !"@7 ,.= I:•
k Z2 !" 4 "!@+7= I:ij F5+S2F ="
4 ".a"S2!.i= :€j:e"I"_F+Siu. \"ij "["F
qZ;" r wF>1"U"ein_F<,. s.+S+I"67"Dr"- +S5
‰"ek Z wi?"E@A"">v."+S@z_?",@Dr"
- •
n"[" U.‚D4 "F.+u@?+IZ!"j"eA"_=" 4
t.F"ix@_4 u.e:4!"<r.@lZk _5""["Dr"
D4 "F.e-"mZi? 2I:_5".<"*Z wi?"",.Dr"Z+o"iu
+Sz"@l•
u^.o@?5n "u.1:4:D1e2F ="ij 1:4::€
j:eE"S"z"+u1:4:@l6F_," 4 ".a"A""
iJ 5
1t.<r+o"iu…51:4:iJ2F ="e"I"_FDA":€j:+S
iu. \"ij 1:4:e wi?"E@T_jDn:DqDJ"e1
t.<rij +o"iu•
.<"*+SD4t.4qFS"Dr"- @l wF>1"U"D1
t.<r+o"iue4:67"r"’"iJ>r+S51t.<r
“
"."9"
+l"["iu. \"j:2
Giao
tiếp
và
hợp
tác
$4 iB"+S wi?"iu^.o@7 ik j:4 +S A"+! qx5;
i?"j:4 e>rr:"I"@5"@."j:4 †"D4 •
$4 iB"ij _4 "!@Z+F” wF•"_5""q@ei4"4D1
"J" wF•"+Si4"4D1"J" wF 4 S"+,"_5""q@ix
:U" A" A"+! :€j:e wi?"5S"S":s"+! ij F5e
",.@nij Z@nr.q wF 4"U"+S wF 1"q@eD,@"Z2{"
"…k _5"F5r:Z= ‚ 4 S"+,"_5""q@
Sử
dụng
công
nghệ
thông
tin
…x."?6." k"F<"?6." r 4 >Si5;Z .<!"
DxZ21k Z .? 152.I"e6‰"i;z"@? 4 "e q
>x. 1@:€j:+lij"+S> 1"F5r:e"q k"^4 Z
im""[i!.+S"B:i!.Z’">S<ij "?6." wiu.? 9"
’"= I:ei= x."?6." k"F<"?6." r 4 +J">1"Z
S2!."{"e+rim" 4 6;"+J">1"+u"[" wiut.…".?
C67"im" 4 4 r>B A""!A""+S_.<u"A"e
>l is.>rDF4 ZC67"@4<+k"+S@;""…_"…_5"=
I:e"I">r 4 S":s" wF!" A""!A""+S_.<u"
A" 9>1"eC67"ij 4 :s"@u@T_j= I:.? 4 2*"
+ D4 "F.ev - +S2._[6[2!.+S5 4 >?"lD4 "F.Z;
r>B+S_,"@;"•
X
E@Dr@A""+l 4 - "J"E@Dr@i9"1"+Sv -
A"":€j:ei4"4:€j: wFA""Z6[2!.iJE@o<
+l"!@+7in_Fe^4 2I:@2,"![FDr"- iJ>r+lA"
"@l.I:+S6€"A""iqix1t.<r 4 "!@+7= I:
+S_5" .? "•
Bước 3: Xây dựng nội dung chuyên đề
J" -+S5r"_E":;@ wF:9":4:6;<= k ij C
67"ixv - 5;i?"= 5= "Z†E"."^.o:4i^U<6"Z
6Dr" 4 "!@+7= I: 7xr:…59"-"+l 4 5;i?"= wF
= "Z†iq^4 iB" 4 "?6." s"rix o.S" .<,"iu)F ="
4 "?6." wF .<,"iu† 4 >SVr_5"4 45D5F wF@?@A"=
5n V+S 4 @A"= q2,"t.F"ix^U<6" .<,"iu6;<=
Bước 4: Xác định và mô tả 4 mức độ yêu cầu (nhận biết, thông hiểu, vận
dụng, vận dụng cao) của mỗi loại câu hỏi/bài tập có thể sử dụng để kiểm tra,
đánh giá năng lực và phẩm chất của học sinh trong dạy học;>,"5;" 4 U.
‚V>SI: 7x…5 4 @- i?<,. s.i@A1ixC67"_5"t.4_E"v
- 4 5;i?"6;<= +SDx@_FZi4"4Z2.<!"I:…5 .<,"iui^U<
6"
Bước 5: Thiết kế tiến trình dạy học chuyên đề thành các hoạt động học
! rDrr"_E"6;<= .<,"iuS" 4 5;i?"= ij v
- 5= " qx !"z_,"2l:+Sz"SZ@Tr= _,"2l: qx
\ !"@?5;i?"_5"r"_E":;@ wF:9":4:+SD*
.I6;<= ij C67"_5" .T5;i?"= Zin >!t.F"U@^U<
6"E"."^.o:4
_5"t.4_E"v - 5;i?"6;<= @T .<,"iu…5:9":4:
6;<= k Z= " s":1ij in+S5 4 E"."^.o:4s"~
+li"Z6‰ 1@"I"+S 4 …@ƒF@F1t.<r 4 E"."iq
_5"t.4_E"E@x.Z= ":12I:2.I"Z>15+!3Dr" wF@E"ZiF_FI:
x152.I""["3"*+S"["Dr2.I" 4"U"Z†iq q"["x.>r@S
"r. \ q"["5;i?"ZF54 _,"2–DA"iw;5","["5;i?"
6545+,"iu^.o 5= "ij v - …5r"_E":;@"p@"U"
F56s"@- i?= I:4 5;i?""S<2S@ 5 4 9"_E"= I:ij
"U" F52,"+S6S" 5= "@?:s" wD42l"7 ,. k" wF
t.4_E"6;<= 2Sm:= " r@2*"6s"6s" 4 D4"!@D5F= +SD*
.IZ= "ij S"ZD•@…52S w" "A""[+r+S"q
["<,. s.@F"k"".<,"{ "q_," wF:9":4:6;<= k 2S
iB"l"t.F"_=" 5+! 2F =" 4 .<,"iu6;<= +I<Z+!
^U<6" 4 E"."^.o:4 s":1i1@>15@?<,. s.F.iU<
/E"."^.o:4:1s"~+li"@S= "6‰ 1@"I"
+Si qk"u."["t.F""!@>F"is.+u m"
/! ^U<6"E"."^.o:4 s":1 m3;5iu.D!" 5=
" qx.<i?"ij Dr"- >F"is.ix1t.<rZt.FiqE"S"@U.
ML
.•""I"- Zm:= ":4!"ij +o"iuZiu^.oij 4 1:4:
"p@1t.<r+o"iu
r:…5E"."^.o:42S 4 5;i?"= "iu^.o1:4:
1t.<r+o"iue !"1:4:ix1t.<r+o"iue>45 45Z152.I"eDr
2.I"Z"I"iB"Zj:- qFDr"-
2. Xây dựng chuyên đề “Xây dựng chuyên đề quan hệ quốc tế (1945-
2000) trong dạy học lịch sử lớp 12 theo hướng đổi mới phương pháp dạy học
theo chủ đề”.
2.1. Tên chuyên đề: “Xây dựng chuyên đề quan hệ quốc tế (1945-2000)
trong dạy học lịch sử lớp 12 theo hướng đổi mới phương pháp dạy học theo
chủ đề”.
2.2. Nội dung
2.2.1. HỘI NGHỊ IANTA (2- 1945) VÀ NHỮNG THỎA THUẬN CỦA
BA CƯỜNG QUỐC
a. Hoàn cảnh
s."J@MXNOZ r"_F"rl-F{:Drm Z"u.+o"iu2,"
t.F"l r"_F"<,. s. 4 "l a"@"1t.<r"
/F" q",.6!:4^k
/v - 2;rlF. r"_F"
/8U" FS"t.1[F 4 "l {"_I"
_5"> 1"iqZ†"S<Nir"MMVKVMXNOZ'?"Bt. ri6‰"_F;
F"FG),"$AH+lF@6 wF".<,"w>F "t. 2S$F2"G),"
$AHZ8d.69+…"G*H+S%9 "G"H
b. Nội dung
'?"BA"t.F"["t.<riB"t.F"_="
/F" q",.6!:4^k- +St.U":!I
/S"2I:v - ),"!:t. "p@6.<_E5S>E"+SF"""r
l
/8U" F:;@+1"z"[F>F "t. z U.&.+S U.
—A"&..? :;@+1"z" wF),"$AeU<&..? :;@+
1"z" wFy
—y r@iq"IP1"ZF@_u.,"e),"$A r@iq"P{
_u.,"
—A"F@ZU<ZF@.? :;@+1"z" wF:9"U<
c. Ý nghĩa
["t.<riB" wF'?"BF"F €""["‚F.I"F.iq wF>F
"t. i_zS"D.A"Dv wF_Irl/_IF F"F
MM
2.2.2. MÂU THUẪN ĐÔNG - TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN
TRANH LẠNH
F.r"_F"rl-FZF "t. *+S),"$A"F"
q" .<x"F"iis. J"˜"+SlE"_;"r"_F"2;"q2S
i2I:"F.+u@7 ,.+S r"2j wFF "t.
/*r- 25";_l {"2j wF 4 @;"6U" w"U"6U"+S
S" A" wF 4 @;"_."0.
/*@."2S@>4 wrl
/),"$A w_9"6.<_E`F>E"Zw"? 4 "l $'+S:5"
_S51:q"6U"? _,"rl
r"_F"2;"2S k"4 €iB Z J"˜"_5"t.F"![F*
+S 4 "l :9"U<+l),"$A+S 4 "l ^? w"*F
["D!"†">l iFlr"_F"2;"2S‡'= .<r_.@F"ˆ
Gc/MXNWHZ‡Qr5; 4 F"ˆGb/MXNWH+S+! S"2I:v - ),"@"t.U"
P{ ;U<9"ˆGZN/MXNXH
),"$A+S 4 "l ^? w"*FA"&.S"2I:'?ia"9"
_jD"rGgZM/MXNXHZ+Sv - '!:l 4 F+FGO/MXOOH
Qrt.12SE"S"i2I:+uD"rZ k"_BZt.U"[FF:…
>1" w"*F+S^? w"*FZ6•"l^4 2I: 7 6!"F ZF:…65
F,. "*+S),"$Ai-"is.@T Z@T:…
2.2.3. XU THẾ HÒA HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH
CHẤM DỨT
$.r`F5"A"RU<+S r"_F"2;" o@6-ij >x.!"
/4 .? n:„9"2j"$AR*
/'!:iB"+u"[" 9z wFt.F"![FA"- RU<- GMM/
MXWKH
/'!:l +u+! ;" r!":`" ","2CFGPHZ+S'!:
iB";" r+~Dkr" A" r"2j G)MHij DkDr+S5"J@MXWK
/B"l '…"^"DGY/MXWOHD˜"iB""["".<,"{ _5"t.F"!
[F 4 t. F+S;5","@? 9 r1t.<r 4 +o"iu2,"t.F"ir"`F
>E"ZF"""z U.&.
/4"MK/MXYXZ;i15F"FGBF_."'1HF"S2"i;5 o: F5
A"P.G*H+SA"5q >F :G),"$AHi.<,"> o@6-r"
_F"2;"Z@z_F"["iu.D!"ix1t.<r 4 ^."i?Z_F" o:z"u.
D.+ _,"rlq2S65F,. "$AR*t.4"D•@_5" .?
;<i.F+~_F"D•56S9">"I:D\Z €"+l ;"_F""S< S"F<
{ wFIP1"+S 4 "l U<&.Z),"$A2U@+S5E"_;"Dw"51"
MK
2.2.4. THẾ GIỚI SAU CHIẾN TRANH LẠNH
4 ^.r k" wFrlF. ‰"_F"2;"
/_Irl‡F ˆF"__Irl@liF"E"S"…5
^.l"‡iF ˆ+l+9"2," wF*Z),"@" U.&.ZIP1"ZFZ
_."0.
/4 t. Fs."iu.iu. \" r"2j:4_x"ZI:_.":4
_x"D"r
/*iF"_F- r2I:_Irl‡i9" ˆix2S@>4 wrl
""*DA"6‰6S" !"ij F@+="iq
/F.r"_F"2;"Z.<`F>E"rlij w" Zr2I:""
"? r"Z^."i?+•"6‰"_FZ;"u.D.+ ">4"i15PF" J"Z U.8Z
_."7Dw">"S<MMRXRKLLMz*iU<_F"["DqDJ"Z4
- @li+l`F>E"ZF""" wF 4 6U"?
/$.r wi;5_5"t.F"!t. r2S`F>E"Zj:4 ix €""F.
:4_x"
2.3. Xây dựng bảng mô tả các mức yêu cầu cần đạt cho mỗi loại câu
hỏi/bài tập trong chuyên đề
2.3.1 Bảng mô tả
Nội dung Nhận biết Thông hiểu Vận dụng
thấp
Vận dụng cao
Hội nghị
Ianta và sự
thỏa thuận
của 3 cường
quốc.
/,.ij 5S"
1"6•"l?
"B F"F
GKVMXNOH
/,.ij
"[" t.<r
iB" t.F" _="
wF ? "B
F"FGKVMXNOH
/ 1 k
ij +EF5?
"B F"F 2;
ij _!. I:
+S5 is. "J@
MXNO
/ 5 4" _I
F"F+l_I
… ^F R
F"5"
/ I" ^•Z
i4"4+u"?
6." wF ?
"B F"F +S
"[" ‚F
.I" [F F
,. "$A
R* _5" ?
"B_,"
Mâu thuẫn
Đông –Tây
và sự khởi
đầu của
chiến trahh
lạnh.
/_E">S<ij
"[" D!"
6•" ir" r"
_F"2;"
/,.ij D4
"!@ r"_;"
2;"
/ 1 k
ij +EF5F.
r"_F"r
l - FZ
F,. "
$A R* 2;
@U. .•" +l
"F.
/ -" @"
ij * 2S
"l Dz is.
.? r"
_F"2;" _,"
rl
Mc
Xu thế hòa
hoãn Đông –
Tây và chiến
tranh lạnh
chấm dứt.
/ ,. ij
"[" >x. !"
wF ^. r `F
5" A" R
U<
/_E">S<ij
".<," "U"
o@ 6- r"
_F"2;"
/ 1 k
ij +E F5
r" _F"
2;" o@6-
/ -" @"
ij r"
_F" 2;" Dr
m i q
"["4 i?"
ir" k"4
i "5; wF
4 "l _,"
rl
/5 4" ij
D4 "F.
9>1"[FF
^. r U.
.•" +S `F
5" A" R
U<
Thế giới sau
chiến tranh
lạnh.
/,. ij 4
^.r:4_x"
k" wF r
l F. r"
_F"2;"
/)k1 ij
+E F5 ^. r
wi;5 wFr
l "S< "F<
2S `F >E"Z
j: 4 ix
€""F.:4
_x"
/ 8U"k ij
4 ^.r:4
_x" k" wF
r l F.
r" _F"
2;"
/
/$4 iB"
"[" D!"
2S@ 5 E"
E"rl q
"[">r"iv
F. D r"
_F" 2;"
o@6-
/ I" ^•
ij +!
_."0. ;
in _4 :•:
S"D5F"XYM
_5"+€"in
t.<u" D" r
wF ! F@
i U< _F
"[" >o v"
_5" t.F" !
t. r [F
_." 0.
+l 4 "l
U.
/4" 4 wF
>1" U" +u
.? r"
" Dw"
>"S<"F<
2.3.2 Câu hỏi và bài tập theo định hướng phát triển năng lực
MN
a) Câu hỏi nhận biết
M'?"BF"F6‰"_F_5"5S" 1""S5™
K,."["t.<riB"t.F"_=" wF?"BF"FGKVMXNOH
c_E">S<"["D!"6•"ir" r"_F"2;"
N,.D4"!@ r"_;"2;"
O_E">S<"["D!"x!"^.r`F5"A"/U<
b,.".<,""U" o@6- r"_F"2;"
W_E">S< 4 ^.r:4_x" k" wFrlF. r"_F"2;"
b) Câu hỏi thông hiểu
MEF5?"BF"F2;ij _!.I:+S5is."J@MXNO™
KEF5F. r"_F"rl-FZF,. "$AR*2;@U.
.•"+l"F.™
cEF5 r"_F"2;" o@6-™
N$.r wi;5 wFrl"S<"F<2S^.rE™+EF5™
c) Câu hỏi vận dụng thấp
M54"_IF"F+l_I… ^F/F"5"
K-"@"*2S"l Dzis. .? r"_F"2;"_,"rl
c-"@" r"_F"2;"Drm i4 i?"ir" k"4 i
"5; wF 4 "l _,"rl
N54"D4 "F. 9>1"[FF^.rU..•"+S`F5"
A"RU<
O8U"k 4 ^.r:4_x" k" wFrlF. r"_F"2;"
4 ^.riqiin_F"[" 9?+S4 - 5"l F"r"S5™
d) Câu hỏi vận dụng cao
MF+S5Dr"- i= Z…@<iF_F"I"^•Zi4"4 wF>1"U"
+u"?6." wF?"BF"F+S"["‚F.I"[FF,. "$AR*
_5"?"B_,"
KF.D r"_F"2;" o@6-ZE"E"rli q"[">r"
iv"r"S5™! _."0. ;in_4:•:S"D5F"XYM_5"+€"in
t.<u"D"r wF!F@i1"z"r"S5ir"t.F"![F_."0.
+l 4 "l U.™
c†D!""S<MMVXVKLLMZ…@<iF_Ft.F"ix@ wF>1"U"_5"
.? r" "Dw">"S<"F<
MO
2.4. Thiết kế tiến trình dạy học (dạy trong 3 tiết)
2.4.1. MỤC TIÊU
a) Kiến thức
F.D= ^5" .<,"iuZ= " s"i;ij
/,.ij 5S" 1"_FiZ"[""?6."+S3"*F wF?"BF"FZ
^4 iB"_,"2j ia:;@+1"z" wF*Z),"$A
/8U"k ij ".<,""U"6•"ir" r"_F"2;"
/_E">S<ij "[">x.!" wF^.r`F5"A"RU<1
k +EF5 r"_F"2;" o@6-
/_E">S<"["^.r wFrlF. r"_F"2;"
/8U"k 1"z" wFt.F"!*R$A4 i?"ir"E"E"!
F@
/I"67"^.r wFrlF. r"_F"2;"<2,"!ir"+! 1
t.<rE"E">x"i15 wF!F@
/_l :4_x" wFrlF. r"_F"2;";5_F 9+S4
- Ei+l!F@
b) Kĩ năng
/d•"2.<!"D*"J"^4 iB"+B_k 4 t. F_,"2j ia
/d•"2.<!"D*"J":U"k Z2,"!Zi4"4 4 D!"
/Q*"J"DF4 D,"E" q2,"t.F"l .<,"iu
c) Thái độ
/I"_Š k""["in _"_,"2S@ 5E"E"rl"S< S"
J"˜"0.F"![FK:…"F" q" .<x"F"iis."F.t.<r2!
/4567 5= ">rt.3_="+S>15+!"u"i? 2I:@S"U"6U"F
S"ij † 4 @;"4"YVMXNOa" q3- >15+!`F>E"r
l
/I"- _Š@n 6€5S>E"rlij 6.<_E""_5"E"_;"
r"_F"2;"EE"E" q2m J"˜"m:= "o<ij .? io.
_F"+E`F>E"Zi? 2I:6U"? Z6U" w+Sr">?^? `""u.DqDJ"Z
:- ;:
/Pa6„"2`"S56U"? +u"["E@S"U"6U"FS"ij
_5"K .? D4" r" " 6U"84:+Sirt. *
d) Định hướng các năng lực hình thành
A"t.F .<,"iul"lE"S" 4 "J"2
/J"2 ."J"2 F5r:+Sj:4 Z"J"2 = ZDF4
^C2kA""Z"J"2 :4!"+S1t.<r+o"iu
/J"2 .<,">!
Mb
— S">?@A"2B CQF4 D,"E" q2,"t.F"l"?6."
.<,"iuZ+ƒ9ia2I:>1"54"
—8U"k @2,"!Z1"z"Z4 i?"[F 4 D!"2B C+l
"F. k"4 i"5; wF*+S),"$A4 i?"l!F@
—I"^•Zi4"4+u k"4 i"5; wF 4 "l Z^.r wFr
l"S<"F<
2.4.2. LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP KĨ THUẬT VÀ HÌNH THỨC
DẠY HỌC THEO CHUYÊN ĐỀ
'5;i?""q@Z",.+o"iuZ.<r_E"
2.4.3. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
a) Chuẩn bị của giáo viên
/)j ia^4 iB":;@+1"z" wF*+S),"$AF. r"_F"
rl-F
/P1"iarl!""F<
/_F"1""q+u .? r"_F"2;"+S 4 @t.F"!t. r q2,"
t.F"ir" .<,"iu
/4 S2!.F@D15D4
b) Chuẩn bị của học sinh
/.s@_F"1" q2,"t.F"
/= S2!.F@D15…5l"6•" wF45+,"
2.4.4. THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ
a) Giáo viên giới thiệu
'= "t.F"4E"1"+S_12 4 U.‚
/5>r," wF>F"U"+Iz>- E"_,"™
/PF"U"+I_,"j 5…@"lir"D!"E™
/D!"iq4 i?"Eir"E"E"rlGt.F"4,@2j iaH™
MW
'= "_F5ivZ152.I"+l"F.Z>45 45Drt.12S@+! 545
+,"
b) Các hoạt động học tập
I. HỘI NGHỊ IANTA (2- 1945) VÀ NHỮNG THỎA THUẬN CỦA BA
CƯỜNG QUỐC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về Hội nghị Ianta.
Hoạt động nhóm: Chia lớp thành 3 nhóm
45+," ." o:A"" 5 4 "q@Drj:+lt.F"4E"
Nhóm 1: Tìm hiểu về hoàn cảnh Hội nghị Ianta.
'= "i= 2!.Drj:+lt.F"4E"1"GE"MHix_12 U.‚
2!.
Đầu năm 1945, chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc.
Nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra trước các cường quốc đồng minh.
Đó là: 1. Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít; 2. Tổ chức
lại thế giới sau chiến tranh; 3. Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước
thắng trận.
Trong bối cảnh đó, một hội nghị quốc tế được triệu tập ở Ianta (Liên Xô) từ
ngày 4 đến 11-2-1945, với sự tham dự của nguyên thủ ba cường quốc là I. Xtalin
(Liên Xô), Ph. Rudơven (Mĩ) và U. Sớcsin (Anh).
Hình 1 :
Thủ tướng Anh- Socsin, Tổng thống Mĩ-Rusovelt, Chủ tịch Hội đồng Bộ
trưởng Liên Xô- Xtalin( từ trái sang phải) tại hội nghị Ianta
MY
45+,"in U.‚EF5+S5is."J@MXNO 4 "l *Z"Z),"$A
2;v - '?"BF"F™
Nhóm 2: Tìm hiểu về nội dung Hội nghị Ianta.
'= "i= 2!.ix_12 U.‚
2!.
Hội nghị Ianta đã đưa ra những quyết định quan trọng :
- Thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và
chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản.Để nhanh chóng kết thúc chiến tranh, trong thời
gian từ 2 đến 3 tháng sau khi đánh bại phát xít Đức, Liên Xô sẽ tham chiến chống
Nhật ở châu Á.
- Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình an ninh thế giới.
- Thỏa thuận về viện đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát
xít, phân chia phạm vi ảnh ở châu Âu và châu Á.
45+,"",. U.‚_E">S< "["t.<riB"t.F"_=" wF'?
"BF"F
Nhóm 3: Tìm hiểu về việc phân chia phạm vi ảnh hưởng giữa Mĩ và
Liên Xô trong hội nghị Ianta.
'= "i= 2!.Drj:+l t.F"42j ia k"_B 4 "l F.
r"_F"rl-Fix^4 iB":;@+1"z" wF*+S),"$A
dm_F3"*F
2!.
Ở Châu Âu, quân đội Liên Xô chiếm đóng miền Đông nước Đức, Đông
Béclin và các nước Đông Âu; quân đội Mỹ, Anh và Pháp chiếm đóng miền Tây
nước Đức, Tây Béclin và các nước Tây Âu. Vùng Đông Âu thuộc phạm vi ảnh
hưởng của Liên Xô, vùng Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mỹ. Hai nước Áo
và Phần Lan trở thành những nước trung lập.
Ở Châu Á, Hội nghị chấp nhận những điều kiện để Liên Xô tham chiến
chống Nhật: 1. Giữ nguyên trạng Mông Cổ; 2. Khôi phục quyền lợi của nước Nga
đã bị mất do cuộc chiến tranh Nga - Nhật (1904): trả lại cho Liên Xô miền Nam
đảo Xakhalin; Liên Xô chiếm 4 đảo thuộc quần đảo Curin.
Quân đội Mỹ chiếm đóng Nhật Bản. Ở Bán đảo Triều Tiên, Hồng quân Liên
Xô chiếm đóng miền bắc và quân Mỹ chiếm đóng miền nam, lấy vĩ tuyến 38 làm
ranh giới. Trung Quốc cần trở thành một quốc gia thống nhất và dân chủ; chính
phủ Trung Hoa Dân quốc cần cải tổ với sự tham gia của Đảng Cộng sản và các
đảng phái dân chủ; trả lại cho Trung Quốc vùng Mãn Châu, đảo Đài Loan và
quần đảo Bành Hồ. Các vùng còn lại của Châu Á (Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á)
vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.
Theo thỏa thuận của Hội nghị của Pốtxđam (Đức, tổ chức từ ngày 17 – 7
đến ngày 2 – 8 – 1945), việc giải giáp quân Nhật ở Đông Dương được giao cho
MX
quân đội Anh vào phía Nam vĩ tuyến 16 và quân đội Trung Hoa Dân quốc vào
phía Bắc.
)j ia
'=
" 4
"q@ _F5
iv 15
2.I" >45
45 Dr
t.1
<,. s.
i; 6!"
4 "q@
2," _12Z
"q@ D4
qx >v
."Z F.iq
45+,""I"^•Zl"6•"' 2; 4 3F.
1. Hoàn cảnh
/s."J@MXNOZ r"_F"rl-F{:Drm Z"u.+o"iu2,"
t.F"l r"_F"<,. s. 4 "l a"@"1t.<r"
—F" q",.6!:4^k
—v - 2;rlF. r"_F"
—8U" FS"t.1[F 4 "l {"_I"
/_5"> 1"iqZ†"S<Nir"MMVKVMXNOZ'?"Bt. ri6‰"_F
;F"FG),"$AH+lF@6 wF".<,"w>F "t. 2S$F2"G),"
$AHZ8d.69+…"G*H+S%9 "G"H
2. Nội dung:'?"BA"t.F"["t.<riB"t.F"_="
/F" q",.6!:4^k- +St.U":!I
/S"2I:v - ),"!:t. "p@6.<_E5S>E"+SF"""r
l
/8U" F:;@+1"z"[F>F "t. z U.&.+S U.
—A"&..? :;@+1"z" wF),"$AeU<&..? :;@+
1"z" wFy
—y r@iq"IP1"ZF@_u.,"e),"$A r@iq"P{
_u.,"
—A"F@ZU<ZF@.? :;@+1"z" wF:9"U<
KL
3. Ý nghĩa:["t.<riB" wF'?"BF"F €""["‚F.I"
F.iq wF>F "t. i_zS"D.A"Dv wF_Irl/_IF
F"F
'5;i?"K54"_IF"F+l_I… ^FRF"5"
'5;i?" 4"U"
." o:2!. 5'
Tư liệu 1:
Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, các nước tư bản đã tổ chức Hội nghị
hòa bình ở Vecsxai (1919 – 1920) và Oa-sinh-tơn (1921 – 1922) để ký kết hòa ước
và các hiệp ước phân chia quyền lợi. một trật tự thế giới mới được hiết lập thông
qua các văn kiện được kí ở Vecsxai cà Oa-sinh-tơn, thường được gọi là hệ thống
Vecsxai – Oasinhton.
Với hệ thống Véc sai – Oa sinhton, một trật tự thế giới mới được thiết lập,
phản ánh tương quan lực lượng giữa các nước tư bản. các nước thắng trận, trước
hết là Anh, Pháp, Mĩ, Nhật Bản, giành được nhiều quyền lợi về kinh tế và xác lập
sự áp đặt nô dịch đối với các nước bại trận, đặc biệt là các dân tộc thuộc địa và
phụ thuộc. Đồng thời ngay giữa các nước tư bản thắng trận cũng nảy sinh những
bất đồng do mâu thuẫn về quyền lợi. chính vì thế, quan hệ hòa bình giữa các nước
tư bản trong thời gian này chỉ là tạm thời và mong manh.
Nhằm duy trì trật tự thế giới mới Hội Quốc Liên – một tổ chức chính trị
mang tính quốc tế đầu tiên – được thành lập với sự tham gia của 44 nước thành
viên.
Tư liệu 2:
Đầu năm 1945, chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc.
Nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra trước các cường quốc đồng minh.
Đó là: 1. Nhanh chóng đánh bại hoàn toàn các nước phát xít; 2. Tổ chức
lại thế giới sau chiến tranh; 3. Phân chia thành quả chiến thắng giữa các nước
thắng trận.
Trong bối cảnh đó, một hội nghị quốc tế được triệu tập ở Ianta (Liên Xô) từ
ngày 4 đến 11-2-1945, với sự tham dự của nguyên thủ ba cường quốc là I. Xtalin
(Liên Xô), Ph. Rudơven (Mĩ) và U. Sớcsin (Anh).
Hội nghị Ianta đã đưa ra những quyết định quan trọng :
- Thống nhất mục tiêu chung là tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát xít Đức và
chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản.Để nhanh chóng kết thúc chiến tranh, trong thời
gian từ 2 đến 3 tháng sau khi đánh bại phát xít Đức, Liên Xô sẽ tham chiến chống
Nhật ở châu Á.
- Thành lập tổ chức Liên hợp quốc nhằm duy trì hòa bình an ninh thế giới.
- Thỏa thuận về viện đóng quân tại các nước nhằm giải giáp quân đội phát
xít, phân chia phạm vi ảnh ở châu Âu và châu Á.
KM
Ở Châu Âu, quân đội Liên Xô chiếm đóng miền Đông nước Đức, Đông
Béclin và các nước Đông Âu; quân đội Mỹ, Anh và Pháp chiếm đóng miền Tây
nước Đức, Tây Béclin và các nước Tây Âu. Vùng Đông Âu thuộc phạm vi ảnh
hưởng của Liên Xô, vùng Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mỹ. Hai nước Áo
và Phần Lan trở thành những nước trung lập.
Ở Châu Á, Hội nghị chấp nhận những điều kiện để Liên Xô tham chiến
chống Nhật: 1. Giữ nguyên trạng Mông Cổ; 2. Khôi phục quyền lợi của nước Nga
đã bị mất do cuộc chiến tranh Nga - Nhật (1904): trả lại cho Liên Xô miền Nam
đảo Xakhalin; Liên Xô chiếm 4 đảo thuộc quần đảo Curin.
Quân đội Mỹ chiếm đóng Nhật Bản. Ở Bán đảo Triều Tiên, Hồng quân Liên
Xô chiếm đóng miền bắc và quân Mỹ chiếm đóng miền nam, lấy vĩ tuyến 38 làm
ranh giới. Trung Quốc cần trở thành một quốc gia thống nhất và dân chủ; chính
phủ Trung Hoa Dân quốc cần cải tổ với sự tham gia của Đảng Cộng sản và các
đảng phái dân chủ; trả lại cho Trung Quốc vùng Mãn Châu, đảo Đài Loan và
quần đảo Bành Hồ. Các vùng còn lại của Châu Á (Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á)
vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.
Theo thỏa thuận của Hội nghị của Pốtxđam (Đức, tổ chức từ ngày 17 – 7
đến ngày 2 – 8 – 1945), việc giải giáp quân Nhật ở Đông Dương được giao cho
quân đội Anh vào phía Nam vĩ tuyến 16 và quân đội Trung Hoa Dân quốc vào
phía Bắc.
Những quyết định của Hội nghị Ianta cùng những thỏa thuận sau đó của ba
cường quốc đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới - Trật tự hai cực Ianta
'"I"+Si= 2!.
<,. s.'_12 U.‚F.g@<54""["D4 "F. 9
>1"[F_IF"F+l_I… ^FRF"5"
'i= 2!.Z.<"*ix_12<,. s.'2,">45 45Drt.12S@
+! Z'D4 qx>v." 55S"!"ZF.iql"6•"' 2; 4
3"_I… ^F/F"5" \>15+! 5 4 "l irt. {"_I"Z
S"2I:'?0. ),"ix>15+!•• `"_IF"Fx!"t.<u"2j wFF
,. "$AR*ZS"2I:),"'j:0. ix>15+!t.<u"2j 5o 1 4
"l _,"rl•
l!.92j +uE"S"F!"^?i2I:
II. MÂU THUẪN ĐÔNG - TÂY VÀ SỰ KHỞI ĐẦU CỦA CHIẾN
TRANH LẠNH.
Hoạt động 1: Tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới mâu thuẫn Đông –Tây.
Hoạt động cá nhân, cả lớp:
." o:2!. 5= "
Từ liên minh chống phát xít, sau chiến tranh thế giới thứ hai, hai cường
quốc Liên Xô - Mỹ nhanh chóng chuyển sang thế đối đầu và đi tới tình trạng chiến
tranh lạnh.
KK
Trước hết, đó là sự đối lập về mục tiêu và chiến lược giữa hai cường quốc.
Liên Xô chủ trương duy trì hòa bình, an ninh thế giới, bảo vệ những thành quả của
chủ nghĩa xã hội và đẩy mạnh phong trào cách mạng thế giới. Ngược lại, Mỹ ra
sức chống phá Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa, đẩy lùi phong trào cách
mạng thế giới nhằm thực hiện mưu đồ bá chủ thế giới. Mỹ hết sức lo ngại trước
ảnh hưởng to lớn của Liên Xô cùng những thắng lợi của cách mạng dân chủ nhân
dân ở các nước Đông Âu, đặc biệt là sự thành công của cách mạng Trung Quốc
với sự ra đời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.
Nhưng cũng sau chiến tranh, Mỹ đã vươn lên thành một nước tư bản giàu
mạnh nhất, vượt xa các nước tư bản khác, nắm độc quyền vũ khí nguyên tử. Mỹ tự
cho mình có quyền lãnh đạo thế giới.
'i= 2!.Zix_12 U.‚F.g@< 5>r@t.F"![F*
+S),"$AF. r"_F"rl-F"r"S5Z1k ™
'i= 2!.Zix_12
<,. s.@?ZF= "_12Z= "D4 qx>v."
"I"^•Zl"6•"' 3
1. Nguyên nhân dẫn tới mâu thuẫn Đông -Tây
/F.r"_F"rl-FZF "t. *+S),"$AZ"F"
q" .<x"F"iis. J"˜"+SlE"_;"r"_F"2;"
/q2Si2I:"F.+u@7 ,.+S r"2j wFF "t.
—*r- 25";_l {"2j wF 4 @;"6U" w"U"6U"+S
S" A" wF 4 @;"_."0.
—*@."2S@>4 wrl
—),"$A w_9"6.<_E`F>E"Zw"? 4 "l $'+S:5"
_S51:q"6U"? ••_,"rl
1k D4"!@ r"_F"2;"
r"_F"2;"2S k"4 €iB Z J"˜"_5"t.F"![F*
+S 4 "l :9"U<+l),"$A+S 4 "l ^? w"*F
'"…+S"l
Hoạt động 2: Tìm hiểu về những sự kiện dẫn tới chiến tranh lạnh, rút
ra nhận xét.
Hoạt động thảo luận theo cặp
." o:2!.Z:4:r.= I:Z2j ia 5= "
2!.
Sự kiện được xem là khởi đầu cho chính sách chống Liên Xô, gây nên cuộc
chiến tranh lạnh là thông điệp của Tổng thống Truman tại Quốc hội Mỹ ngày 12 –
3 – 1947. Trong đó, Tổng thống Mỹ khẳng định: sự tồn tại của Liên Xô là nguy cơ
lớn đối với nước Mỹ và đề nghị viện trợ khẩn cấp 400 triệu USD cho hai nước Hy
Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ.
Kc
Hai là, sự ra đời của “Kế hoạch Mácxan” (6 – 1947). Với khoản viện trợ
khoảng 17 tỉ USD, Mỹ đã giúp các nước Tây Âu phục hồi nền kinh tế bị tàn phá
sau chiến tranh. Mặt khác, qua kế hoạch này, Mỹ còn nhằm tập hợp các nước Tây
Âu vào lien minh quân sự chống Liên Xô và các nước Đông Âu.
Việc thực hiện “Kế hoạch Mácxan” đã tạo nên sự phân chia đối lập về kinh
tế và chính trị giữa các nước Tây Âu tư bản chủ nghĩa và các nước Đông Âu xã
hội chủ nghĩa.
Ba là, việc thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Đây là liên minh quân sự lớn nhất của các nước tư bản phương Tây do Mỹ
cầm đầu nhằm chống Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa Đông Âu.
Tháng 1 – 1949, Liên Xô và các nước Đông Âu thành lập Hội đồng tương
trợ kinh tế để hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau giũa các nước xã hội chủ nghĩa. Tháng
5 – 1955, Liên Xô và các nước Đông Âu (Anbani, Ba Lan, Hunggari, Bungari,
Cộng hòa Dân chủ Đức, Tiệp Khắc, Rumani) đã thành lập Tổ chức Hiệp ước
Vácsava, một liên minh chính trị - quân sự mang tính chất phòng thủ của các nước
xã hội chủ nghĩa Châu Âu.
Sự ra đời của NATO và Tổ chức Hiệp ước Vácsava đã đánh dấu sự xác lập
của cục diện hai cực, hai phe. Chiến tranh lạnh đã bao trùm cả thế giới.
8r.= I:
Mĩ Liên Xô
Thời gian Sự kiện Thời gian Sự kiện
cVMXNW
bVMXNW MVMXNX
NVMXNX OVMXOO
Qrt.1
)j iaF!"^?i2I:
KN
' 4 "q@i= 2!.Z"I":r.= I:Zt.F"42j iaZ_F5iv15
2.I"Z>45 45Drt.1
<,. s.@?F"q@2,"_E">S<Z"q@D4 qx>v."
"I"^•Zl"6•"' 3
2. Những sự kiện biểu hiện mâu thuẫn Đông -Tây
Mĩ Liên Xô
Thời gian Sự kiện Thời gian Sự kiện
4"
cVMXNW
‡'= .<r _.@F"ˆ
Dz is. r" _F"
2;"
4"
bVMXNW
‡Qr5; 4 F"ˆ
4"
MVMXNX
),"$A+S 4 "l ^
? w"*FA"&.
S" 2I: '? ia"
9"_jD"rGgH
4"
NVMXNX
S"2I:v - ),"
@"t.U"P{ ;
U<9"ˆGH
4"
OVMXOO
),"$A+S 4 "l ^
? w"*FA"&.
S"2I:v - '!:
l 4 F+F
Qrt.1E"S"i2I:+uD"rZ k"_BZt.U"[FF:…>1"
w"*F+S^? w"*FZ6•"l^4 2I: 7 6!"F ZF:…65F
,. "*+S),"$Ai-"is.@T Z@T:…
Lược đồ thể hiện mâu thuẫn Đông -Tây
KO
III. XU THẾ HÒA HOÃN ĐÔNG – TÂY VÀ CHIẾN TRANH LẠNH
CHẤM DỨT
Hoạt động 1: Tìm hiểu những biểu hiện của xu thế hòa hoãn Đông –
Tây.
'5;i?""q@F2l:S"K"q@
45+,"iF2!.Drj:+l_F"1" 5 4 "q@
2!.
Trên cơ sở những thỏa thuận Xô – Mĩ, ngày 9-11-1972, hai nước Cộng hòa
dân chủ Đức và Cộng hòa Liên bang Đức đã kí kết tại Bon Hiệp định về những cơ
sở của quan hệ giữa Đông Đức và Tây Đức.
Cũng trong năm 1972, hai siêu cường Xô-Mĩ đã thỏa thuận về việc hạn chế
vũ khí chiên lược và kí Hiệp ước về việc hạn chế hệ thống phòng chống tên lửa
(ABM) ngày 26-5, sau đó là Hiệp định hạn chế vũ khí tiến công chiến lược (SALT-1)
Đầu tháng 8-1975, 33 nước châu Âu cùng với Mĩ và Canađa kí kết định ước
Henxinki. Định ước tuyên bố: khẳng định những nguyên tắc trong quan hệ giữa
các quốc gia (như bình đẳng chủ quyền, sự bền vững của đường biên giới, giải
quyết bằng biện pháp hòa bình các cuộc tranh chấp…nhằm bảo đảm an ninh châu
Âu) và sự hợp tác giữa các nước về kinh tế, khoa học – kĩ thuật, bảo vệ môi trường
v.v). Định ước Henxinki (1975) đã tạo nên một cơ chế giải quyết các vấn đề liên
quan đến hoà bình, an ninh ở châu lục này.
Cùng với các sự kiện trên, từ đầu những năm 70, hai siêu cường Xô – Mĩ đã
tiến hànhnhững cuộc gặp gỡ cấp cao, nhất là từ khi Goocbachop lên cầm quyền ở
Liên Xô năm 1985. Nhiều văn kiện hợp tác về kinh tế và khoa học – kĩ thuật đã
được kí kết giau74 hai nước, nhung trọng tâm là việc thủ tiêu các tên lửa tầm
trung ở châu Âu, cắt giảm vũ khí chiến lược cũng như hạn chế việc chạy đua vũ
trang giữa hai nước
Tháng 12-1989, trong cuộc gặp không chính thức tại đảo Manta (Địa Trung
Hải) hai nhà lãnh đạo là M. Goócbachốp (Liên Xô) và G. Busơ (Mĩ) đã chính thức
tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh.
Chiên tranh lạnh chấm dứt đã mở ra những điều kiện để giải quyết các cuộc
xung đột, tranh chấp ở nhiều khu vực trên thế giới như Apganixtan, Campuchia,
Namibia v.v.
8r.= I:
Cột A Cột B
I:","WL 4 .? n:„9"2j"$AR*
S<XVMMVMXWK
B"l '…"^"DD˜"iB""["".<,"{ _5"
t.F"![F 4 t. F+S;5","@? 9 r1
t.<r 4 +o"iu2,"t.F"ir"`F>E"ZF"""z U.
&.
J@MXWK ;i15F"FGBF_."'1HF"S2"i;5 o: F5