TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
~~~~~~~~~~~~
VÕ THỊ BÍCH PHƢƠNG
NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM
DU LỊCH VĂN HOÁ QUẢNG BÌNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH
HÀ NỘI - 2015
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
~~~~~~~~~~~~
VÕ THỊ BÍCH PHƢƠNG
NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM
DU LỊCH VĂN HOÁ QUẢNG BÌNH
CHUYÊN NGÀNH: DU LỊCH
(CHƢƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THÍ ĐIỂM)
LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHẠM TRƢƠNG HOÀNG
HÀ NỘI - 2015
1
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU 5
5
7
10
10
11
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ DU LỊCH VĂN HÓA VÀ SẢN
PHẨM DU LỊCH VĂN HÓA 13
1.1. Các khái niệm cơ bản 13
1.1.1. Du lịch văn hóa 13
1.1.2. Sản phẩm du lịch và sản phẩm du lịch văn hóa 15
1.2. Các điều kiện phát triển sản phẩm du lịch văn hóa 18
1.2.1. Điều kiện cung 18
1.2.2. Điều kiện cầu 24
1.3. Các loại hình sản phẩm du lịch văn hóa 25
1.4. Nội dung và các nguyên tắc khi phát triển sản phẩm du lịch văn hóa 27
1.4.1. Nội dung phát triển sản phẩm du lịch văn hóa 27
1.4.2. Các yêu cầu và nguyên tắc khi phát triển sản phẩm du lịch văn hóa 34
Tiểu kết chƣơng 1 35
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DU LỊCH VĂN
HÓA TỈNH QUẢNG BÌNH 36
2.1. Hiện trạng phát triển du lịch tỉnh Quảng Bình 36
2.2. Tiềm năng và điều kiện phát triển sản phẩm du lịch văn hóa Quảng Bình 39
2.2.1. Điều kiện cung 39
2.2.2. Điều kiện cầu 61
2.2.3. Đánh giá chung về tiềm năng và điều kiện phát triển sản phẩm du lịch
văn hóa tỉnh Quảng Bình Error! Bookmark not defined.
2.3. Thực trạng sản phẩm du lịch văn hóa tỉnh Quảng Bình 63
2.3.1. Loại hình sản phẩm du lịch văn hóa 63
2
2.3.2. Đánh giá hiện trạng sản phẩm du lịch văn hóa Quảng Bình 68
Tiểu kết chƣơng 2 83
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN PHẨM DU LỊCH
VĂN HÓA TỈNH QUẢNG BÌNH 85
3. 1. Cơ sở đề xuất giải pháp 85
3.1.1. Định hướng phát triển theo ngành, lĩnh vực 85
3.1.2. Định hướng phát triển theo không gian lãnh thổ 88
3.1.3. Định hướng đầu tư phát triển du lịch 89
3.1.4. Định hướng phát triển sản phẩm du lịch văn hóa 90
3.2. Những giải pháp phát triển sản phẩm du lịch văn hóa Quảng Bình 92
3.2.1. Hoàn thiện và cải tiến các sản phẩm du lịch văn hóa hiện có 92
3.2.2. Phát triển và mở rộng địa bàn các sản phẩm du lịch văn hóa mới 98
3.2.3. Các giải pháp khác 99
3.3. Một số kiến nghị 102
3.3.1. Kiến nghị với tỉnh Quảng Bình và Sở Văn hóa, Thể thao, và Du lịch
Quảng Bình 102
3.3.2. Kiến nghị với chính quyền địa phương 103
3.3.3. Kiến nghị với các công ty du lịch 103
3.3.4. Kiến nghị với các cơ sở đào tạo du lịch 104
Tiểu kết chƣơng 3 104
Kết luận 106
TÀI LIỆU THAM KHẢO 109
PHỤ LỤC 112
3
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BQL
CHDCND
CHXHCN
CSHT
ICOMOS
(International council on Monuments and Sites)
KDL
SPDL
UBND
UNESCO
(United Nations Educational, Scientific and Cultural
Organization)
UNWTO
(World Tourism Organization)
VH-TT-DL
VQG
4
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1.1: So sánh sự khác nhau giữa sản phẩm văn hóa và sản phẩm du lịch.
16
Bảng2.1: Khách du lịch đến Quảng Bình giai đoạn 2009-2013 38
Bảng 2.2: Doanh thu du lịch tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2009-2013 39
Bảng 2.3: Số lượng các cơ sở lưu trú trên địa bàn tỉnh Quảng Bình 55
Bảng 2.4: Hiện trạng cơ sở kinh doanh ăn uống phục vụ khách du lịch tỉnh
Quảng Bình năm 2009-2013 56
Bảng 2.5: Lao động du lịch của tỉnh Quảng Bình giai đoạn 2009-2020 58
DANH MỤC BIỂU ĐỒ VÀ MÔ HÌNH
Sơ đồ 1.1: Những yếu tố văn hóa – xã hội tạo sự hấp dẫn của một vùng du lịch 19
Sơ đồ 1.2: Quy trình xây dựng sản phẩm văn hóa thành sản phẩm du lịch 28
Sơ đồ 1.3: Các bước xây dựng sản phẩm du lịch văn hóa 33
5
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
,
,
c gia. ,
,
.
,
,
.
-
5
6
gia Phong Nha -
,
-
7
du l
.
-
Nha-
Nghiên cứu phát triển
sản phẩm du lịch văn hóa Quảng Bình
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
8
Ô Châu cận lục”
Quảng
Bình, nước non và lịch sử” “Địa chí văn hóa miền biển Quảng
Bình”(2001)
Địa Lý- Lịch sử Quảng Bình”
“ Biên soạn địa danh lịch sử - văn hóa Quảng Bình phục vụ
du lịch”(2004).
"Quảng Bình thắng cảnh và văn hoá"
a -
9
h
“Nghiên cứu xây dựng sản phẩm du lịch Việt Nam có
tính cạnh tranh trong khu vực và quốc tế”
“nghiên cứu xây dựng sản phẩm du lịch biển đảo vùng du lịch Bắc
Bộ”“Nghiên cứu phát triển sản phẩm
du lịch văn hóa Nam Định”
-
Phát triển sản phẩm du lịch ở Việt
Nam
“Khai thác di sản văn hóa phục vụ phát triển du
lịch” và Quy trình xây dựng sản
phẩm văn hóa thành sản phẩm du lịch
- Culture Heritage Tourism-
opportunities for Product Development Spain Tourism
10
,
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
3.2 . Phạm vi nghiên cứu
- Phm vi v , sn
phm du l nh Qu
- Phm vi v thi gian: s liu thu thp t th09
n n sn phm du la tnh
i gian ti.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
- liu: Lu dng
dng s liu th cp.
Thu thp ngun d liu th cp t t qu p
n tch
m
11
chung nh
nhng gi n sn phm du l
Thu thp d lip bng vic kha, phng v
b ch ca Tnh Qu t s a
ng vn ti phn
ph lc)
- ng h
i quan h cht ch gia du lim du
lu biu hin phm du la Qung
li xut gii
c hin.
- t qu
c i chi
liu t u vu kin thc t b u ch
li
n ca ng d ban qun
ca p du lch, quch v m du lch, hot
ng kinh doanh tm du lch.
- i h ting vn mt s
doanh nghip l quy
quch s VH-TT-DL Qut s u v
Qu
5. Kết cấu luận văn
C
12
13
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ DU LỊCH VĂN HÓA
VÀ SẢN PHẨM DU LỊCH VĂN HÓA
1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1. Du lịch văn hóa
Du lịch văn hóa bao gồm hoạt động của những người với động cơ chủ
yếu là nghiên cứu, khám phá về văn hóa như các chương trình nghiên cứu,
tìm hiểu về nghệ thuật biểu diễn, các lễ hội và các sự kiện văn hóa khác
nhau, thăm các di tích và đền đài, du lịch nghiên cứu thiên nhiên, văn hóa
hoặc nghệ thuật dân gian và hành hương”(UNWTO, 1993)
Du lịch văn hóa là loại hình du lịch mà mục tiêu là khám phá những di
tích và di chỉ. Nó mang lại những ảnh hưởng tích cực bằng việc đóng góp vào
việc duy tu, bảo tồn. Loại hình này trên thực tế đã minh chứng cho những nỗ
lực bảo tồn và tôn tạo, đáp ứng nhu cầu của cộng đồng vì những lợi ích văn
hóa- kinh tế- xã hội (ICOMOS, 1999)
Du lịch văn hóa là loại hình du lịch dựa trên cơ sở khai thác các giá trị
di sản văn hóa dân tộc và được tổ chức một cách có văn hóa
1
1
Phát triển du lịch sinh thái, du lịch văn hóa- một công cụ bảo vệ môi trường tự
nhiên và môi trường xã hội
14
Du lịch văn hóa là loại hình chủ yếu hướng vào việc quy hoạch, lập
trình, thiết kế các tour lữ hành tham quan các công trình văn hóa cổ kim
2
ogy)
3
-
- D
2
Ứng xử văn hóa trong du lịch
3
), Phát triển du lịch sinh thái, du lịch văn hóa- một công cụ bảo vệ môi trường tự
nhiên và môi trường xã hội- 99
15
-
-
1.1.2. Sản phẩm du lịch và sản phẩm du lịch văn hóa
).
-
16
Bảng 1.1: So sánh sự khác nhau giữa sản phẩm văn hóa và sản phẩm du lịch.
4
Sản phẩm văn hóa
Sản phẩm du lịch
-
nhau
-
4
Phát triển sản phẩm du lịch ở Việt Namr.33.
17
-
18
-
1.2. Các điều kiện phát triển sản phẩm du lịch văn hóa
1.2.1. Điều kiện cung
1.2.1.1. Tài nguyên du lịch nhân văn
c
19
Barbara Kirshenblatt).
Sơ đồ 1.1: Những yếu tố văn hóa – xã hội tạo sự hấp dẫn của một vùng du lịch
5
5
Charles R.Goeldner, J.R. Brent Ritchie (2009), Tourism Principles, Practices, Philosophies, John Wiley &
sons inc, tr.279.
CSHT
m &
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
20
-
1.2.1.2. Cơ sở hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật và dịch vụ du lịch
21
u
ch.
t
ao
.
chung.
sung.
22
1.2.1.3. Nguồn nhân lực du lịch
ki
.
.
sau:
:
23
1.2.1.4. Các điều kiện khác
- Chính sách quản lý, quảng bá và xúc tiến
- Môi trường văn hóa - xã hội
ng
-