Giải pháp hoàn thiện các cấp độ văn hóa doanh nghiệp tại công ty cổ phần xăng dầu dầu khí vĩnh long đến năm 2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





TRN THOI ANH THY








GII PHÁP HOÀN THIN CÁC CP 
VN HÓA DOANH NGHIP TI CÔNG TY C PHN
XNG DU DU KHÍ VNH LONG
N NM 2020







LUN VN THC S KINH T

TP. H Chí Minh – Nm 2015

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH





TRN THOI ANH THY







GII PHÁP HOÀN THIN CÁC CP 
VN HÓA DOANH NGHIP TI CÔNG TY C PHN
XNG DU DU KHÍ VNH LONG

N NM 2020



Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60340102



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC

TS. NGUYN THANH HI







TP. H Chí Minh – Nm 2015

LI CAM OAN
Tôi tên Trn Thoi Anh Thy, hc viên Cao hc khóa 23 lp Qun tr Kinh
doanh Vnh Long trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh.
Tôi cam oan rng  tài lun vn này do chính bn thân tôi thc hi n, các s
li u kho sát và kt qu phân tích trong  tài hoàn toàn trung thc.

Hc viên thc hi n: Trn Thoi Anh Thy


MC LC
TRANG PH! BÌA
LI CAM OAN
M!C L!C
DANH M!C CÁC T∀ VIT T#T
DANH M!C CÁC B∃NG
DANH M!C CÁC HÌNH
M% &U 1

CH∋NG 1: C∋ S% LÝ LUN V( VN HÓA DOANH NGHI)P 4

1.1 Khái ni m và ∗c i+m vn hóa doanh nghi p 4

1.1.1 Khái ni m vn hóa 4

1.1.2 Vn hóa doanh nghi p 4

1.1.3 ∗c i+m c,a vn hóa doanh nghi p 6

1.2 Vai trò c,a vn hóa doanh nghi p 6

1.2.1 Vn hóa doanh nghi p là ngun lc to ra l−i th cnh tranh 6

1.2.2 Vn hóa doanh nghi p nh h.ng ti hoch nh chin l−c 7

1.2.3 Thu hút nhân tài và s g/n bó c,a ngi lao 0ng 7


1.2.4 To 0ng lc làm vi c 8

1.2.5 Vn hóa doanh nghi p giúp iu phi và ki+m soát 9

1.2.6 Vn hóa doanh nghi p giúp gim xung 0t 9

1.3 Bi+u hi n c,a vn hóa doanh nghi p 9

1.3.1 Các giá tr h1u hình 10

1.3.1.1 Kin trúc ∗c trng và di n mo c,a doanh nghi p 10

1.3.1.2 Logo và kh2u hi u 10

1.3.1.3 L3 k4 ni m, l3 nghi và các sinh hot vn hóa 11

1.3.1.4 Bi+u t−ng, bài hát truyn thng và ng ph5c 11

1.3.1.5 Giai thoi 11

1.3.1.6 Ngôn ng1 12

1.3.1.7 6n ph2m i+n hình 12


1.3.2 Các giá tr −c tuyên b 12

1.3.2.1 Tm nhìn 13

1.3.2.2 S7 m nh và các giá tr c8 bn 13


1.3.2.3 M5c tiêu chin l−c 13

1.3.2.4 Trit lý kinh doanh 14

1.3.3 Các quan ni m chung 14

1.4 Các yu t nh h.ng n s hình thành vn hóa doanh nghi p 16

1.4.1 Vn hóa dân t0c 16

1.4.2 Ngi lãnh o 16

1.4.3 Nh1ng giá tr vn hóa tích l9y 17

1.4.4 Chính sách quy ch 17

1.4.5 Môi trng kinh doanh 18

1.5 nh v mô hình vn hóa doanh nghi p 18

1.5.1 Mô hình vn hóa doanh nghi p Kim Cameron và Robert Quin 18

1.5.2 Thang o vn hóa t: ch7c CHMA 20

TÓM T#T CH∋NG 1 23

CH∋NG 2: TH;C TRNG V( VN HÓA DOANH NGHI)P TI CÔNG TY
C< PH&N XNG D&U D&U KHÍ VNH LONG 24


2.1 Gii thi u khái quát v Công ty PV OIL Vnh Long 24

2.1.1 Lch s= ra i và quá trình phát tri+n c,a PV OIL Vnh Long 24

2.1.1.1 Khái quát v Công ty c: phn xng du du khí Vnh Long 24

2.1.1.2 Quá trình hình thành và phát tri+n Công ty c: phn xng du du khí
Vnh Long 24

2.1.2 Ngành ngh kinh doanh c,a PV OIL Vnh Long 25

2.1.2.1 Các m∗t hàng ch, yu 25

2.1.2.2 ∗c i+m sn xu>t kinh doanh 25

2.1.3 T: ch7c b0 máy qun lý c,a Công ty c: phn xng du du khí Vnh
Long 25

2.1.3.1 S8  c8 c>u t: ch7c 25


2.1.4 Tình hình nhân lc ti PV OIL Vnh Long 27

2.1.5 Tình hình sn xu>t hot 0ng kinh doanh PV OIL Vnh Long 29

2.2 Thc trng vn hóa doanh nghi p ti PV OIL Vnh Long 30

2.2.1 C>p 0 th7 nh>t - các giá tr h1u hình 31

2.2.1.1 Kin trúc ∗c trng và di n mo c,a doanh nghi p 31


2.2.1.2 Logo và kh2u hi u 32

2.2.1.3 Các l3 k? ni m, l3 nghi và sinh hot vn hóa 34

2.2.1.4 Bài hát truyn thng và ng ph5c 34

2.2.2 C>p 0 th7 2- các giá tr −c tuyên b 35

2.2.2.1 Tm nhìn 35

2.2.2.2 S7 m nh và các giá tr ct lõi 36

2.2.2.3 M5c tiêu 39

2.2.2.4 Trit lý kinh doanh 43

2.2.3 C>p 0 th7 ba: các quan ni m chung 44

2.3 Các nhân t nh h.ng n vn hóa doanh nghi p ti PV OIL Vnh Long 45

2.3.1 N0i quy, quy ch, h thng thông tin 45

2.3.2 Các chu2n mc 46

2.3.2.1 Chu2n mc hành vi, 7ng x= 46

2.3.2.2 Các chu2n mc v thi gian làm vi c 47

2.3.2.3 Chu2n mc v ch 0 hp hành và báo cáo 48


2.3.3 Ngun nhân lc 48

2.4 nh v mô hình VHDN ti PV OIL Vnh Long 49

2.5 ánh giá chung v vn hóa doanh nghi p. 52

2.5.1 Nh1ng kt qu t −c 52

2.5.2 M0t s v>n  còn tn ti 53

TÓM T#T CH∋NG 2 55

CH∋NG 3: GI∃I PHÁP HOÀN THI)N VN HÓA DOANH NGHI)P TI
CÔNG TY C< PH&N XNG D&U D&U KHÍ VNH LONG 56

3.1 Quan i+m và m5c tiêu hoàn thi n VHDN ti PV OIL Vnh Long 56


3.1.1 Quan i+m nh hng 56

3.1.2 M5c tiêu phát tri+n ti PV OIL Vnh Long 56

3.1.3 M5c tiêu hoàn thi n VHDN ti PV OIL Vnh Long 57

3.2 Gii pháp hoàn thi n vn hóa doanh nghi p ti PV OIL Vnh Long n nm
2020 58

3.2.1 Gii pháp hoàn thi n giá tr vn hóa h1u hình 58


3.2.1.1 C9ng c và phát tri+n kin trúc ∗c trng, di n mo doanh nghi p,
tng cng h thng nhn di n th8ng hi u. 59

3.2.1.2 V logo và kh2u hi u 59

3.2.1.3 Hoàn thi n các hot 0ng cho các l3 k? ni m, l3 nghi và sinh hot
vn hóa 59

3.2.1.4 ng ph5c 60

3.2.1.5 Hoàn thi n công tác giáo d5c truyn thng lch s= c,a DN và to ra
>n ph2m i+n hình 61

3.2.2 Gii pháp c,ng c và hoàn thi n nh1ng giá tr −c tuyên b 62

3.2.2.1 Tm nhìn 62

3.2.2.2 S7 m nh và các giá tr ct lõi 62

3.2.3 Gii pháp hng n nh1ng quan ni m chung 63

3.3 Các gii pháp hoàn thi n các hot 0ng h≅ tr− VHDN 63

3.3.1 Hoàn thi n h thng vn bn n0i quy quy ch qun lý và h thng thông
tin 64

3.3.2 B: sung vn bn quy nh v quy t/c 7ng x= 65

3.3.3 Hoàn thi n các chu2n mc v thi gian làm vi c 66


3.3.4 Hoàn thi n chu2n mc v ch 0 hp hành và báo cáo 67

3.3.5 V>n  ch7c danh cán b0 68

3.3.6 V công tác cán b0 69

3.3.7 V công tác lao 0ng tin l8ng và ch 0 chính sách 69

3.3.8 Công bng trong ánh giá khen th.ng và k4 lut 70

3.3.9 Xây dng vn hóa trong kinh doanh thông qua hot 0ng bán lΑ 70


3.4 Nhóm gii pháp iu ch?nh mô hình VHDN ti Công ty PV OIL Vnh Long 71

3.4.1 Gii pháp gim bt vn hóa c>p bc 71

3.4.2 Gii pháp tng cng vn hóa gia ình 72

3.4.3 Gii pháp + phát tri+n vn hóa sáng to 73

3.5 Kin ngh 74

3.5.1 Kin ngh i vi Nhà nc 74

3.5.2 Kin ngh vi Tp oàn du khí Vi t Nam và ban lãnh o Công ty 75

TÓM T#T CH∋NG 3 76

KT LUN 77


PH! L!C 1: H) THΒNG VN B∃N QU∃N LÝ NI B CΧA

PV OIL VNH
LONG.

PH! L!C 2: B∃NG CÂU H∆I.
PH! L!C 3: T<NG HΕP KT QU∃ KH∃O SÁT NHN DNG MÔ HÌNH VN
HÓA DOANH NGHI)P TI PV OIL VNH LONG (LÀM TRÒN).



DANH MC CÁC T VIT TT

CBCNV : Cán b0 công nhân viên
CBCNV-NL : Cán b0 công nhân viên- Ngi lao 0ng
CHXD : C=a hàng xng du
DN : Doanh nghi p
PR : Quan h công chúng
PV OIL : T:ng Công ty xng du Vi t Nam
PV OIL Vnh Long : Công ty c: phn xng du du khí Vnh Long
SXKD : Sn xu>t kinh doanh
VH : Vn hóa
VHDN : Vn hóa doanh nghi p


DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1 Phân b: nhân s c,a các phòng ban trong Công ty 27
Bng 2.2 Trình 0 nhân viên trong Công ty 28
Bng 2.3: Bng thng kê 0 tu:i nhân viên trong Công ty 28

Bng 2.4: Bng thng kê kt qu kinh doanh c,a Công ty tΦ nm 2012-2014 29
Bng 2.5: ánh giá c,a CBCNV v logo, slogan và kh2u hi u ti Công ty 33
Bng 2.6: ánh giá c,a CBCNV v m7c 0 nhn th7c 5 giá tr ct lõi 39
Bng 2.7: So sánh chu≅i giá tr các i th, cnh tranh 40
Bng 2.8: ánh giá c,a CBCNV v các quan ni m chung 45
Bng 2.9: Bng ánh giá mô hình VHDN c,a PV OIL Vnh Long theo ý kin c,a
toàn th+ CBCNV (theo thang o CHMA) 51


DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1 Các loi hình vn hóa t: ch7c −c o lng bng thang o CHMA 22
Hình 2.1 C8 c>u t: ch7c Công ty C: Phn Xng Du Du Khí Vnh Long 26
Hình 2.2 Logo c,a Công ty C: Phn Xng Du Du Khí Vnh Long 32
Hình 2.3 Nhn dng mô hình vn hóa doanh nghi p c,a PV OIL Vnh Long theo ý
kin c,a toàn th+ cán b0 công nhân viên (theo thang o CHMA) 50




1

M U
1. Lý do chn  tài
Vn hóa doanh nghi p −c xem là m0t ∗c i+m + phân bi t doanh nghi p
này vi doanh nghi p khác, vn hóa doanh nghi p (VHDN) m≅i n8i có cách hi+u
khác nhau, m≅i doanh nghi p có cách làm khác nhau, nhng dù làm cách nào i n1a
c9ng không ngoài m5c ích cui cùng nhm to ra m0t môi trng làm vi c tt
nh>t, thun l−i, to nim tin cho nhân viên, to ra m0t ting nói chung gi1a các
thành viên và thu hút ngun lc nh1ng nhân viên tài nng v vi doanh nghi p cùng
chung tay vào s phát tri+n bn v1ng c,a doanh nghi p.

Vi c xây dng và phát tri+n VHDN là òi hΓi c>p bách hi n nay và là iu u
tiên mà doanh nghi p cn phi làm. Xây dng và phát tri+n VHDN ang tr. thành
m0t xu hng trên th gii, −c nâng lên tm chin l−c trong nhiu doanh nghi p
và tp oàn kinh t hi n nay. Tuy nhiên, thc t cho th>y, phn ln các doanh
nghi p Vi t Nam còn cha có s nhn th7c úng /n v VHDN, cha th>y −c
tm quan trng và s7c mnh c,a VHDN…
Là 8n v thành viên c,a Tp oàn du khí Vi t Nam (PV OIL), PV OIL Vnh
Long ã tΦng bc xây dng vn hóa doanh nghi p trên c. s. thΦa h.ng vn hóa
chung c,a Tp oàn. Ti PV OIL Vnh Long các ∗c trng vn hóa ã −c hình
thành trong quá trình phát tri+n c,a Công ty vi s7 m nh, tm nhìn, giá tr ct lõi,
d án m0t PV OIL, các giá tr vn hóa ó ã −c thit lp và mang li nh1ng nh
h.ng tích cc trong hot 0ng sn xu>t c,a Công ty.
Bn thân VHDN trong Công ty ã có. Tuy nhiên, vì nhiu lý do mà nh1ng nét
vn hóa ó không −c bi+u hi n m0t cách rõ nét và có h thng. Vi c thit k vn
phòng Công ty cha có kin trúc riêng bi t, Công ty cha có quy nh v vi c m∗c
ng ph5c. Công tác thc hi n h0i hp cha khoa hc, m0t s giá tr ct lõi mà
Công ty mong mun có −c bn s/c c,a mình vΗn cha tr. thành hi n thc, M0t
s rào cn v quy trình và chính sách do cha phù h−p vi tp quán và các quy trình
quy ch ã −c ban hành r>t lâu cha và ít cp nht li gây khó khn cho quá trình
làm vi c c,a nhân viên c9ng nh kh nng cnh tranh trên th trng khó t −c

2

m5c tiêu kinh doanh ã  ra.  tài lun vn tt nghi p “Gii pháp hoàn thin
các cp  vn hóa doanh nghip ti Công ty c phn xng du du khí Vnh
Long  n nm 2020” nhm giúp cho PV OIL Vnh Long ánh giá li quá trình
xây dng VHDN và tìm ra các gii pháp + c,ng c và hoàn thi n VHDN c,a mình
phù h−p vi chin l−c phát tri+n c,a Công ty nhm góp phn nâng cao nng lc
hot 0ng và hi u qu SXKD c,a Công ty m0t cách bn v1ng.
2. M!c tiêu nghiên c∀u

M5c tiêu nghiên c7u c,a  tài là phân tích, ánh giá hi n trng các yu t c>u
thành VHDN và nh v mô hình VHDN ti PV OIL Vnh Long. Trên c8 s. ó xác
nh ph8ng hng và  xu>t m0t s gii pháp nhm c,ng c, iu ch?nh và hoàn
thi n VHDN ti PV OIL Vnh Long phù h−p vi tình hình thc t hi n nay.
Các m5c tiêu c5 th+ là:
+ Kho sát, phân tích, ánh giá hi n trng các yu t c>u thành VHDN ti
Công ty PV OIL Vnh Long, tìm ra các u i+m và hn ch.
+ Kho sát + nhn dng, nh v mô hình VHDN ti Công ty hi n nay và mô
hình mong mun trong t8ng lai.
+  xu>t gii pháp c,ng c, iu ch?nh và hoàn thi n VHDN ti PV OIL Vnh
Long.
3. #i t∃%ng và phm vi nghiên c∀u
3.1 #i t∃%ng nghiên c∀u
i t−ng nghiên c7u c,a lun vn là các yu t nh h.ng n vn hóa doanh
nghi p nói chung, các ∗c i+m và hình th7c bi+u hi n c,a vn hóa doanh nghi p,
các c>p 0 vn hóa doanh nghi p.
i t−ng kho sát là cán b0 và nhân viên làm vi c ti PV OIL Vnh Long.
3.2 Phm vi nghiên c∀u
V phm vi không gian, nghiên c7u −c thc hi n ti Công ty PV OIL Vnh
Long vi toàn th+ CBCNV trong Công ty.
V phm vi thi gian, nghiên c7u s= d5ng s li u th7 c>p −c thu thp trong
khong thi gian tΦ nm 2012-2014. Nghiên c7u s= d5ng d1 li u th7 c>p dùng cho

3

d báo tình hình phát tri+n c,a Công ty PV OIL Vnh Long ch, yu n nm 2020.
D1 li u s8 c>p −c thu thp trong nm 2014 thông qua các phiu kho sát. Nghiên
c7u  xu>t gii pháp hoàn thi n vn hóa doanh nghi p ch, yu n nm 2020.
4. Ph∃&ng pháp nghiên c∀u
Phng pháp kho sát thc tin: iu tra, kho sát tìm hi+u CBCNV c,a PV

OIL Vnh Long nhm ánh giá thc trng và thu thp thông tin ph5c v5 cho vi c 
xu>t gii pháp hoàn thi n VHDN ti PV OIL Vnh Long.
Phng pháp ly ý kin chuyên gia: t:ng h−p m0t s ý kin lãnh o PV
OIL, ban Giám c và tr.ng, phó phòng ti PV OIL Vnh Long trong quá trình
hoàn thi n VHDN ti PV OIL Vnh Long.
Phng pháp suy lun logic: kt qu phân tích và các thông tin t:ng h−p,
ánh giá +  ra các gii pháp thích h−p.
Kt h−p vi vi c s= d5ng thang o vn hóa t: ch7c CHMA + ánh giá, nhn
xét v vn hóa doanh nghi p ti PV OIL Vnh Long. Bng câu hΓi −c in và g=i
trc tip n ngi kho sát.
5. K t cu lu∋n vn
Ngoài danh m5c, tài li u tham kho và các ph5 l5c, lun vn có phn m. u,
phn kt lun và có 3 ch8ng trong n0i d5ng chính nh sau:
Ch8ng 1: C8 s. lý lun v vn hóa doanh nghi p.
Ch8ng 2: Thc trng v vn hóa doanh nghi p ti Công ty c: phn xng du
du khí Vnh Long.
Ch8ng 3: Gii pháp hoàn thi n vn hóa doanh nghi p ti Công ty c: phn
xng du du khí Vnh Long.


4

CH(NG 1: C( S LÝ LU)N V∗ VN HÓA DOANH NGHIP
1.1 Khái nim và +c i,m vn hóa doanh nghip
1.1.1 Khái nim vn hóa
Có th+ nói vn hóa là m0t khái ni m có nhiu nh ngha nh>t b.i góc nhìn,
cách tip cn và ý kin khác nhau trên nhiu lnh vc. Hi n nay khái ni m vn hóa
ang −c s= d5ng c9ng vΗn ch? có tính ch>t quy c, nhm i n m0t khái ni m
có tính ch>t thΓa thun + ti n s= d5ng, b.i vì chúng ta ch? mi i −c nh1ng bc
u tiên ti cách hi+u úng và nh ngha úng th nào v vn hóa.

Theo Edouard Heriot, m0t chính khách, nhà vn và nhà nghiên c7u vn hc s=
ngi Pháp (1872-1957) cho rng: “vn hóa là cái gì còn li khi ta quên t>t c, là
cái còn thiu khi ta hc t>t c”.
Nhà xã h0i hc vn hóa Anh Edward Burnett Tylor (1832- 1917) thì cho rng
“vn hóa ho∗c vn minh là m0t t:ng th+ ph7c h−p bao gm tri th7c, tín ngΙng,
ngh thut, o 7c, lut l , phong t5c và t>t c nh1ng kh nng, thói quen mà con
ngi t −c vi t cách m0t thành viên c,a xã h0i”.
Nm 2002, UNESCO ã a ra nh ngha v vn hóa nh sau: “ Vn hóa nên
−c  cp n nh là m0t tp h−p c,a nh1ng ∗c trng v tâm hn, vt ch>t, tri
th7c và xúc cm c,a m0t xã h0i hay m0t nhóm ngi trong xã h0i và nó ch7a ng,
ngoài vn hc và ngh thut, c cách sng, ph8ng th7c chung sng, h thng giá
tr, truyn thng và 7c tin”.
Khái quát chung, có th+ hi+u: Vn hóa là toàn b0 nh1ng hot 0ng vt ch>t và
tinh thn mà loài ngi ã sáng to ra trong lch s= c,a mình trong quan h vi con
ngi, vi t nhiên và vi xã h0i, −c út kt li thành h giá tr và chu2n mc xã
h0i. Nói ti vn hóa là nói ti con ngi, nói ti vi c phát huy nng lc bn ch>t
c,a con ngi, nhm hoàn thi n con ngi, hoàn thi n xã h0i. Có th+ nói vn hóa là
t>t c nh1ng gì g/n lin vi con ngi, ý th7c con ngi + ri li tr. v vi chính
nó”.
1.1.2 Vn hóa doanh nghip

5

Trong m≅i doanh nghi p u tn ti nh1ng h thng hay chu2n mc v giá
tr ∗c trng, hình t−ng, phong cách c,a doanh nghi p tôn trng và truyn tΦ ngi
này sang ngi khác, th h này sang th h khác. Chúng có nh h.ng quan trng
n hành vi c,a các thành viên. Khi phi i u vi nh1ng v>n  nan gii v o
7c, nh1ng h thng giá tr, ph8ng pháp t duy này có tác d5ng ch? dΗn các thành
viên c,a doanh nghi p cách th7c ra quyt nh h−p vi ph8ng châm hành 0ng c,a
doanh nghi p. Khái ni m −c s= d5ng + phn ánh nh1ng h thng này −c gi

vi nhiu tên khác nhau nh vn hóa doanh nghi p, hay vn hóa Công ty (corporate
culture), vn hóa kinh doanh (business culture), vn hóa t: ch7c (organizational
culture).
“Vn hóa doanh nghi p (hay vn hóa Công ty) −c nh ngha là m0t h
thng các ý ngha, giá tr, nim tin ch, o, nhn th7c và ph8ng pháp t duy −c
mi thành viên c,a m0t t: ch7c cùng ng thun và có nh h.ng . phm vi r0ng
n cách th7c hành 0ng c,a các thành viên trong hot 0ng kinh doanh, to nên
bn s/c kinh doanh c,a doanh nghi p ó”. (≅ Th Phi Hoài và c0ng s, 2009).
Vn hóa doanh nghi p là toàn b0 các giá tr vn hóa −c xây dng trong
sut quá trình hình thành và phát tri+n c,a m0t doanh nghi p, chi phi toàn b0 hot
0ng c,a m0t doanh nghi p.
Vn hóa doanh nghi p to nh1ng s/c thái riêng mà doanh nghi p mun
v8n ti, to ra s cam kt t nguy n i vi nh1ng gì v−t ra ngoài phm vi nim
tin và giá tr c,a m≅i cá nhân. Chúng giúp các thành viên mi nhn th7c −c ý
ngha c,a các s ki n và hot 0ng c,a doanh nghi p.
Vn hóa doanh nghi p là sn ph2m chung c,a t>t c các thành viên trong
m0t doanh nghi p, xác lp m0t h thng các giá tr −c mi thành viên chia sΑ,
ch>p nhn,  cao và 7ng x= theo các giá tr ó. Vn hóa doanh nghi p còn góp
phn to nên s khác bi t gi1a các doanh nghi p và −c xem là truyn thng c,a
riêng m≅i doanh nghi p.

6

Tóm li, VHDN là nh1ng ∗c trng, bn s/c riêng, nét riêng c8 bn c,a DN
+ phân bi t DN này vi DN khác. ng thi c9ng là nh1ng chu2n mc hành vi, h
thng giá tr mà t>t c thành viên trong DN phi tuân theo ho∗c b chi phi.
1.1.3 c im ca vn hóa doanh nghip
Vn hóa doanh nghi p có m0t s ∗c i+m sau:
Th7 nh>t: vn hóa doanh nghi p liên quan n nhn th7c. Các cá nhân nhn
th7c −c vn hóa doanh nghi p thông qua nh1ng gì h nhìn th>y, nghe −c trong

phm vi c,a doanh nghi p.
Th7 hai: vn hóa doanh nghi p có tính ch7ng thc.Vn hóa doanh nghi p
hng các thành viên ti vi c hành 0ng và vn d5ng nh1ng trit lý, ph8ng pháp
ra quyt nh khi hành 0ng thay vì nhn xét, phê phán hay ánh giá v h thng
các trit lý, giá tr t: ch7c.
1.2 Vai trò c−a vn hóa doanh nghip
1.2.1 Vn hóa doanh nghip là ngun lc to ra li th cnh tranh
L−i th cnh tranh c,a DN −c xem xét da trên các khía cnh nh: ch>t
l−ng sn ph2m và dch v5, chi phí, công ngh , s linh hot trc phn 7ng c,a th
trng, thi gian giao hàng,…+ có −c nh1ng l−i th này DN phi có nh1ng
ngun lc v tài chính, nhân lc, máy móc, nguyên vt li u, ph8ng pháp làm vi c.
Các ngun lc v tài chính, máy móc, công ngh , nguyên vt li u to cho DN có
l−i th so sánh vi i th, cnh tranh trc khách hàng. Trong khi ó ngun nhân
lc óng vai trò tham gia trong toàn b0 quá trình chuy+n hóa các ngun lc khác tr.
thành sn ph2m, dch v5 cui cùng n vi khách hàng. Vì vy ngun nhân lc
óng vai trò quan trng trong vi c to ra l−i th cnh tranh cho DN.
Tính hi u qu c,a DN ph5 thu0c r>t ln vào yu t vn hóa. Nó nh h.ng
trc tip to ln n vi c hình thành m5c tiêu, chin l−c và chính sách c,a DN, nó
to ra tính nh hng có tính ch>t chin l−c cho bn thân DN, ng thi c9ng nh
to thun l−i cho vi c thc hi n thành công chin l−c ã la chn c,a DN. Môi
trng vn hóa c,a DN còn có ý ngha tác 0ng quyt nh n tinh thn, thái 0,
0ng c8 làm vi c c,a các thành viên. Ph8ng th7c làm vi c c,a lãnh o doanh

7

nghi p sϑ nh h.ng n vn hóa doanh nghi p và sϑ tác 0ng n nhân viên, làm
cho h nh hng công vi c tt c9ng nh xác nh rõ nh1ng óng góp c,a mình
i vi doanh nghi p, t hoàn thi n bn thân.
Vn hóa DN nâng cao giá tr c,a các ngun lc có sΚn c,a doanh nghi p +
ng thi nâng cao l−i th cnh tranh c,a DN.

1.2.2 Vn hóa doanh nghip nh hng ti hoch nh chin lc
Vn hóa doanh nghi p có nh h.ng trc tip n hoch nh chin l−c
phát tri+n c,a t: ch7c thông qua vi c chn lc thông tin thích h−p (áp d5ng kinh
nghi m, mô hình −c la chn phù h−p), ∗t ra nh1ng m7c tiêu chu2n theo giá tr
c,a t: ch7c và cung c>p nh1ng tiêu chu2n, nguyên t/c cho các hot 0ng c,a DN.
Hoch nh chin l−c phát tri+n c,a t: ch7c sϑ giúp cho các thành viên th>y ht vai
trò c,a h trong chin l−c, phân b: vai trò c,a h i vi vi c thc hi n các m5c
tiêu chin l−c, nhn th7c −c các ngun lc có sΚn c,a DN và n≅ lc bn thân +
thc hi n chin l−c.
Vn hóa doanh nghi p c9ng có nh h.ng n vi c thc hi n chin l−c
c,a doanh nghi p b.i vì m0t vn hóa doanh nghi p mnh sϑ to −c s thng nh>t
và tuân th, cao i vi các giá tr, nim tin c,a t: ch7c và ó sϑ là c8 s. quan trng
+ thc hi n thành công chin l−c c,a doanh nghi p. Vn hóa doanh nghi p vi
ch7c nng to −c cam kt cao c,a các thành viên trong t: ch7c sϑ là yu t quyt
nh + nâng cao hi u qu hot 0ng , nâng su>t lao 0ng c,a doanh nghi p.
1.2.3 Thu hút nhân tài và s gn bó ca ngi lao ng
M0t khi vn hóa c,a DN tr. nên mnh mϑ và có hi u qu thì sϑ góp phn
nâng cao l−i th cnh tranh c,a DN, a ting vang c,a DN ra ngoài b.i vi c qun
lý ch∗t chϑ và hi u qu các hot 0ng truyn thông i chúng i vi doanh nghi p
c9ng nh s thành công thc t c,a doanh nghi p trên th trng kinh doanh. Chính
nh1ng ting vang này sϑ giúp doanh nghi p thu hút các nhân tài mong mun vào
làm vi c . ây và bng chính vn hóa doanh nghi p :n nh, rõ ràng, có tính nh
hng cao sϑ giúp cho doanh nghi p gi1 −c ngi lao 0ng . li v trí vi mình

8

lâu h8n, có ý ngha g/n bó và phát tri+n lâu dài vi doanh nghi p do h tìm th>y
−c m0t môi trng làm vi c :n nh và phù h−p, có t8ng lai.
M0t môi trng vn hóa mnh có tác d5ng thu hút và gìn gi1 nhân tài cho
t: ch7c. a v, tin l8ng, c8 h0i thng tin,…ch? thc s có tác d5ng lâu dài khi i

lin vi nó là m0t môi trng làm vi c to −c h7ng thú, nhân viên cm nhn
−c bu không khí thân thi n và có c8 h0i khΛng nh mình. M0t t: ch7c xây dng
−c m0t nn vn hóa mnh sϑ quy t5 −c s nh>t trí cao gi1a các thành viên v
nh1ng gì mà t: ch7c  ra. S nh>t trí ó sϑ to ra s liên kt, c,ng c lòng trung
thành và s cam kt bn v1ng vi t: ch7c. Nh vy sϑ gim −c xu hng ri bΓ
t: ch7c.
1.2.4 To ng lc làm vic
Vn hóa doanh nghi p không phi là nh1ng quy nh c7ng nh/c cn tr. s
sáng to c,a các thành viên mà vn hóa DN to 0ng c8 làm vi c, khuyn khích s
sáng to c,a các cá nhân trong DN (D8ng Th Li3u và c0ng s, 2009). Chính là s
g/n kt gi1a cá nhân vi doanh nghi p bng cách ch? rõ mi liên h gi1a công vi c
mà h ang làm i vi n≅ lc t −c m5c tiêu c,a doanh nghi p thông qua vi c
thc thi chính sách c,a chin l−c + tin n m5c tiêu. ó là s cam kt chung, s
am mê vì m5c tiêu c,a doanh nghi p c9ng là m5c tiêu c,a tΦng thành viên trong
doanh nghi p. Khi ó m≅i ngi u có 0ng c8 làm vi c tΦ chính nhu cu c,a
mình, không phi vì nh1ng quy nh ràng bu0c c,a DN.
M0t ngi lãnh o bit chú trng và phát tri+n vn hóa doanh nghi p thì
h sϑ xây dng h thng và ph8ng th7c làm vi c hi u qu nh h thng thông tin,
các ph8ng th7c phân quyn và giao vi c hi u qu là xây dng m0t môi trng làm
vi c c.i m. và thun l−i. Chính nh1ng iu ó ã góp phn to 0ng lc thúc 2y
nhân viên làm vi c.
VHDN giúp nhân viên th>y −c m5c tiêu, nh hng phát tri+n và bn ch>t
c,a công vi c h làm, to ra mi quan h tt Μp gi1a các thành viên và m0t môi
trng làm vi c lành mnh. Nó làm cho nhân viên th>y t hào v công vi c mình
làm, vi t cách là thành viên c,a DN. Trong môi trng cnh tranh trên th trng

9

lao 0ng cùng vi các yu t v thù lao, phúc l−i, iu ki n lao 0ng,… thì VHDN
là m0t tiêu chí + ngi lao 0ng quyt nh vào làm vi c và g/n bó lâu dài vi DN.

VHDN là ngun 0ng lc to ln vi nhân viên. Các nhân viên sϑ t có ý th7c khi
cm th>y công vi c h ang làm có ý ngha, thành tích c,a h −c  cao và h
cm th>y −c tôn trng. V m∗t này, VHDN có vai trò quan trng giúp nhân viên
c,ng c nim tin, oàn kt và trung thành vi t: ch7c. H yêu mn n8i h làm vi c,
ó là 0ng lc quan trng thúc 2y h cng hin ht mình cho t: ch7c.
1.2.5 Vn hóa doanh nghip giúp iu phi và kim soát
VHDN sϑ a ra nh1ng chu2n mc, nh1ng qui nh mà xu>t phát ban u là
tΦ ý nguy n, mong mun c,a ngi sáng lp và sau ó dn dn −c thΦa nhn và
tr. thành c,a i a s các thành viên b.i nh1ng chu2n mc, qui nh −c tri
nghi m cùng vi h qua nm tháng thng trm hot 0ng ti doanh nghi p. Chính
nh1ng chu2n mc, nh1ng quy t/c này sϑ giúp cho nhà lãnh o iu phi và ki+m
soát doanh nghi p do chúng tr. thành c8 s. + các thành viên iu ch?nh hành vi
c,a h c9ng nh là c8 s. + xem xét khi ra quyt nh
1.2.6 Vn hóa doanh nghip giúp gim xung t
Xung 0t xu>t phát tΦ nh1ng b>t ng c,a cá nhân, b>t ng quan i+m trong
cu0c sng, b>t ng quan i+m trong làm vi c, b>t ng v cách th7c gii quyt v>n
, hay b>t ng gi1a quyn l−i ích cá nhân và l−i ích tp th+,…
Vn hóa doanh nghi p vi vai trò nh hng, a ra nh1ng chu2n mc, quy
nh nhm giúp các thành viên trong doanh nghi p iu ch?nh hành vi c,a mình cho
phù h−p, góp phn làm gim mâu thuΗn, to khi oàn kt trong doanh nghi p.
VHDN là ch>t keo g/n kt các thành viên thng nh>t cách nhìn nhn v>n , ánh
giá, la chn gii pháp gii quyt v>n . iu này giúp mi ngi hi+u nhau h8n
và khi có xung 0t thì ây là yu t giúp mi ngi hòa h−p và g/n kt. iu ó
góp phn to s phát tri+n trong th :n nh và bn v1ng cho DN.
1.3 Bi,u hin c−a vn hóa doanh nghip
Theo Edgar H.Schien, VHDN −c chia thành ba m7c 0, ó là m7c 0
nhìn nhn −c các hi n t−ng vn hóa c,a ngi quan sát. Các m7c 0 này di

10

chuy+n tΦ nh1ng bi+u hi n rõ ràng, h1u hình có th+ nhìn th>y và cm nhn −c,
cho n nh1ng gi nh cn bn ã −c n sâu là các giá tr ngm nh c,a vn
hóa. Nm gi1a nh1ng lp này chính là các ý t.ng, m5c tiêu, chin l−c, trit lý
kinh doanh mà m≅i thành viên c,a vn hóa ó s= d5ng nh cách th7c + mô t vn
hóa cho chính mình và ngi khác và lp cui cùng ó là các quan ni m chung (các
giá tr ngm nh). M≅i m7c 0 −c bi+u hi n vi nh1ng ∗c i+m và hình th7c
khác nhau nhng u có m0t m5c ích chung là th+ hi n −c ∗c trng vn hóa
c,a t: ch7c và lan truyn vn hóa >y n các thành viên trong t: ch7c.
1.3.1 Các giá tr hu hình
Là nh1ng giá tr −c th+ hi n ra bên ngoài rõ ràng, giúp mi ngi có th+
d3 dàng nhìn th>y nghe th>y ho∗c s th>y, là nh1ng d>u hi u ∗c trng th+ hi n m7c
0 nhn th7c t −c . các thành viên và nh1ng ngi h1u quan v VHDN.
1.3.1.1 Kin trúc c trng và din mo ca doanh nghip
−c coi là b0 m∗t c,a doanh nghi p, kin trúc và di n mo luôn −c các
doanh nghi p quan tâm, xây dng. Kin trúc, di n mo b ngoài sϑ gây >n t−ng
mnh vi khách hàng, i tác…v s7c mnh, s thành t và tính chuyên nghi p
c,a b>t kΝ doanh nghi p nào. Di n mo th+ hi n . hình khi kin trúc, quy mô v
không gian c,a doanh nghi p. Kin trúc th+ hi n . s thit k các phòng làm vi c,
b trí n0i th>t trong phòng, màu s/c ch, o,…T>t c nh1ng s th+ hi n ó u có
th+ làm nên ∗c trng cho doanh nghi p. Thc t cho th>y, c>u trúc và di n mo có
nh h.ng n tâm lý trong quá trình làm vi c c,a ngi lao 0ng.
1.3.1.2 Logo và khu hiu
Logo là tác ph2m sáng to th+ hi n hình t−ng v m0t t: ch7c bng ngôn
ng1 ngh thut, logo là bi+u trng 8n gin nhng có ý ngha r>t ln, giúp mi
ngi d3 nhn bit và liên t.ng v doanh nghi p. Logo thng −c th+ hi n trên
các bi+u t−ng khác c,a doanh nghi p nh n0i quy, bng tên, ng ph5c, bao bì sn
ph2m,…
Kh2u hi u là nh1ng câu nói ng/n gn, s= d5ng nh1ng tΦ ng1 8n gin, d3
nh th+ hi n m0t cách cô ng nh>t trit lý kinh doanh c,a Công ty.

11

1.3.1.3 L k nim, l nghi và các sinh hot vn hóa
ây là nh1ng hot 0ng −c d kin tΦ trc và −c chu2n b kΟ lΙng.
L3 nghi theo ting Vi t là toàn th+ nh1ng cách làm thông thng theo phong t5c, áp
d5ng khi tin hành m0t cu0c l3. Theo ó, l3 nghi là nh1ng hình th7c ã tr. thành
thói quen, −c m∗c nh sϑ −c thc hi n khi tin hành m0t hot 0ng nào ó, nó
th+ hi n trong i sng hng ngày ch7 không ch? trong nh1ng dp ∗c bi t. L3 nghi
to nên ∗c trng v vn hóa, m≅i nn vn hóa khác nhau các l3 nghi c9ng có hình
th7c khác nhau.
L3 k4 ni m là hot 0ng −c t: ch7c nhm nh/c nh mi ngi trong DN
ghi nh nh1ng giá tr trong DN và là dp tôn vinh doanh nghi p, tng cng s t
hào c,a mi ngi v doanh nghi p. ây là hot 0ng quan trng −c t: ch7c
sng 0ng nh>t.
Các sinh hot vn hóa nh các ch8ng trình ca nhc, th+ thao, các cu0c thi
trong các dp ∗c bi t,…là hot 0ng không th+ thiu trong i sng vn hóa. Các
hot 0ng này −c t: ch7c to c8 h0i cho các thành viên nâng cao s7c khΓe, làm
phong phú thêm i sng tinh thn, tng cng s giao lu, chia sϑ và s hi+u bit
lΗn nhau gi1a các thành viên.
1.3.1.4 Biu tng, bài hát truyn thng và ng phc
Bi+u t−ng là bi+u th m0t cái gì ó không phi là chính nó mà qua ó giúp
mi ngi nhn ra và hi+u −c hàm ý nó mun di3n t g/n vi m0t ∗c trng nào
ó c,a doanh nghi p. Bi+u t−ng có th+ là logo, công trình kin trúc, l3 nghi, giai
thoi, kh2u hi u.
Bài hát truyn thng, ng ph5c là các giá tr vn hóa to ra nét ∗c trng
cho doanh nghi p và to ra s ng cm, g/n bó gi1a các thành viên, và to nên
nim t hào c,a nhân viên v Công ty mình. Qua ó c9ng giúp mi ngi nhn di n
rõ h8n v vn hóa ∗c trng c,a doanh nghi p.
1.3.1.5 Giai thoi
Giai thoi −c thêu d t tΦ nh1ng s ki n có thc −c mi thành viên

trong DN cùng chia sϑ và nh/c li vi nh1ng thành viên mi, nhiu mΗu truy n k+

12

v nh1ng nhân vt anh hùng c,a DN nh nh1ng mΗu hình lý t.ng v chu2n mc
và giá tr vn hóa doanh nghi p. M0t s m2u chuy n tr. thành nh1ng giai thoi do
nh1ng s ki n ã mang tính lch s= và có th+ −c thêu d t thêm. M0t s khác có
th+ bin thành huyn thoi ch7a ng nh1ng giá tr và nim tin trong doanh nghi p
và không −c ch7ng minh bng các bng ch7ng thc t. Các m2u chuy n có tác
d5ng duy trì s7c sng cho các giá tr ban u c,a doanh nghi p và giúp thng nh>t
v nhn th7c c,a t>t c mi thành viên.
1.3.1.6 Ngôn ng
Ngôn ng1 là ph8ng ti n giao tip trong i sng hng ngày, do cách 7ng
x=, giao tip gi1a các thành viên trong DN quyt nh. Ngôn ng1 s= d5ng trong DN
có th+ thông qua ting "lóng" ∗c trng c,a riêng DN, giúp các thành viên thông
qua giao tip có th+ gn g9i nhau, hi+u bit v nhau h8n.
1.3.1.7 n phm in hình
Là nh1ng t li u chính th7c có th+ giúp ngi h1u quan có th+ nhn th>y rõ
h8n v c>u trúc vn hóa c,a m0t t: ch7c. Chúng có th+ là bn tuyên b s7 m nh,
báo cáo thng niên, tài li u gii thi u v t: ch7c, Công ty, s: vàng truyn thng,
>n ph2m nh kΝ hay ∗c bi t, tài li u qung cáo gii thi u v sn ph2m và Công ty,
các tài li u, h s8 hng dΗn s= d5ng, bo hành,…
ây là m7c 0 vn hoá có th+ nhn th>y ngay trong ln tip xúc u tiên,
nh>t là vi nh1ng yu t vt ch>t nh: kin trúc, bài trí, ng ph5c… M7c 0 vn
hoá này có ∗c i+m chung là chu nh h.ng nhiu c,a tính ch>t công vi c kinh
doanh c,a Công ty, quan i+m c,a ngi lãnh o… Tuy nhiên, c>p 0 vn hoá này
d3 thay :i và ít khi th+ hi n −c nh1ng giá tr thc s trong vn hóa doanh
nghi p.
1.3.2 Các giá tr c tuyên b
Là s t:ng hòa c,a quan ni m chin l−c, m5c tiêu, quy nh, tm nhìn, trit

lý kinh doanh, ý t.ng kinh doanh −c công b công khai + mi thành viên trong
DN ch>p nhn, tuân theo, nhóm yu t giá tr có th+ −c bi+u hi n h1u hình vì có
th+ nhn bit và di3n t m0t cách rõ ràng.

13

1.3.2.1 Tm nhìn
Tm nhìn là trng thái trong t8ng lai mà DN mong mun t ti. Tm nhìn
cho th>y m5c ích, ph8ng hng chung, b7c tranh toàn cnh v doanh nghi p
trong t8ng lai vi gii hn v thi gian t8ng i dài và có tác d5ng hng mi
thành viên trong DN chung s7c, n: lc c g/ng hoàn thành công vi c.
1.3.2.2 S mnh và các giá tr c bn
S7 m nh (hay còn gi là m5c ích, tôn ch?) c,a t: ch7c. Là m0t khái ni m mô
t ng/n gn, dùng + ch? m5c ích c,a t: ch7c, lý do, ý ngha mà nó ra i và tn
ti.
S7 m nh và các giá tr c8 bn nêu lên vai trò, trách nhi m mà t thân doanh
nghi p ∗t ra.
S7 m nh và các giá tr c8 bn giúp cho vi c xác nh con ng, cách th7c và
các giai on + i ti tm nhìn mà doanh nghi p ã xác nh.
Vi c xác nh m0t s7 mng úng /n có vai trò r>t quan trng cho s thành
công c,a t: ch7c. Trc ht, nó là c8 s. cho vi c la chn úng /n các m5c tiêu
và chin l−c c,a doanh nghi p. Mt khác, nó có tác d5ng to lp và c,ng c hình
nh doanh nghi p trc c0ng ng xã h0i c9ng nh to ra s h>p dΗn i vi các
i t−ng h1u quan (khách hàng, c: ông, nhà cung c>p, nhà ch7c trách và c ngi
lao 0ng trong doanh nghi p). Thc t cho th>y rng các doanh nghi p thn trng
trong vi c phát tri+n m0t bn tuyên b s7 mng úng /n thng có kh nng thành
công cao h8n các doanh nghi p xem nhΜ v>n  này.
N0i dung bn tuyên b v s7 mng có liên quan n các khía cnh nh: Sn
ph2m, dch v5, th trng, khách hàng, công ngh c9ng nh trit lý mà doanh
nghi p theo u:i.

1.3.2.3 Mc tiêu chin lc
M≅i doanh nghi p khi xây dng vn hóa t: ch7c luôn chú ý n vi c xây dng
nh1ng k hoch chin l−c + xác nh l0 trình và ch8ng trình hành 0ng, tn
d5ng các c8 h0i v−t qua các thách th7c + hoàn thành s7 mng c,a doanh nghi p.
mi quan h gi1a chin l−c và vn hóa doanh nghi p thông qua vi c thu thp

14

thông tin v môi trng sau ó di3n t và x= lý theo cách th7c ngôn ng1 c,a doanh
nghi p nên chúng chu nh h.ng c,a vn hóa doanh nghi p.
1.3.2.4 Trit lý kinh doanh
Trit lý kinh doanh là nh1ng t t.ng −c tích l9y thông qua tri nghi m, suy
ngΗm, khái quát hóa + ch? dΗn cho hot 0ng kinh doanh. Trit lý kinh doanh là lý
t.ng, là ph8ng châm hot 0ng c,a DN. Nh1ng n0i dung c8 bn trit lý kinh
doanh c,a m0t DN bao gm: h thng các giá tr c,a DN; s7 m nh và các m5c tiêu
c8 bn (hoài bão, lϑ sng, lý t.ng, tôn ch?, m5c ích,…); các bi n pháp và phong
cách qun lý, các nguyên t/c giao tip, 7ng x=. Trit lý kinh doanh có vai trò ∗c
bi t trong vi c xây dng VHDN vì nó th+ hi n nh1ng cam kt, nim tin c,a các
thành viên trong DN và ó là nh1ng :n nh, khó thay :i, to thành bn s/c riêng
c,a DN (D8ng Th Li3u và c0ng s, 2009).
Doanh nghi p nào c9ng có nh1ng qui nh, nguyên t/c, trit lí, chin l−c và
m5c tiêu riêng, là kim ch? nam cho hot 0ng c,a toàn b0 nhân viên và thng −c
công b r0ng rãi ra công chúng. ây c9ng chính là nh1ng giá tr −c công b, m0t
b0 phn c,a nn vn hóa doanh nghi p.
1.3.3 Các quan nim chung
Thông thng các quan ni m chung này không −c bi+u hi n di dng vn
bn và nó −c hình thành sau m0t thi gian lâu dài −c thc t ki+m nghi m. ó
là nh1ng quan ni m chung (giá tr ngm nh) là giá tr nim tin và thái 0, lý
t.ng, nhn th7c, suy ngh, tình cm ã n sâu trong tim th7c c,a m≅i thành viên
trong doanh nghi p. Các ngm nh là c8 s. cho hành 0ng, nh hng s hình

thành các giá tr trong nhn th7c cho các cá nhân:
- Lý t.ng: là nh1ng 0ng lc, giá tr, ý ngha cao c, sâu s/c, giúp con ngi
cm thông, chia sΑ và dΗn d/t h trong nhn th7c, cm nhn và xúc 0ng trc s vt
và hi n t−ng xung quanh h, giúp h xác nh −c cái gì là úng, cái gì là sai, nh
hình trong u h rng cái gì −c cho là quan trng, Lý t.ng c,a t: ch7c có th+
là s7 mng là l−i nhun, là ?nh cao công ngh …trong khi lý t.ng c,a nhân viên là
kim −c nhiu tin, là a v. Tóm li, lý t.ng th+ hi n nh hng cn bn, thng