B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGÔ TH THANH NHÀN
M RNG CHO VAY TIÊU DÙNG TÍN CHP TI NGÂN
HÀNG TRÁCH NHIM HU HN MT THÀNH VIÊN
STANDARD CHARTERED VIT NAM - CHI NHÁNH
THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP. H Chí Minh – Nm 2014
B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH
NGÔ TH THANH NHÀN
M RNG CHO VAY TIÊU DÙNG TÍN CHP TI NGÂN
HÀNG TRÁCH NHIM HU HN MT THÀNH VIÊN
STANDARD CHARTERED VIT NAM - CHI NHÁNH
THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. TRN HUY HOÀNG
TP. H Chí Minh – Nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca tôi, đc hình thành và phát
trin trong sut quá trình nghiên cu lý lun và thc tin ti Ngân hàng Trách nhim
hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph H Chí
Minh di s hng dn ca PGS. TS. Trn Huy Hoàng.
Tt c s liu, t liu s dng trong lun vn này đc thu thp t ngun thc t và
hoàn toàn trung thc.
Tác gi lun vn
Ngô Th Thanh Nhàn
MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
LI M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V M RNG CHO VAY TIÊU DÙNG TÍN
CHP TI NGÂN HÀNG 4
1.1 Cho vay tiêu dùng tín chp 4
1.1.1 Cho vay tiêu dùng 4
1.1.1.1 Khái nim 4
1.1.1.2 c đim 5
1.1.1.3 Loi hình 6
1.1.2 Cho vay tiêu dùng tín chp 8
1.1.2.1 Khái nim 8
1.1.2.2 Ni dung 9
1.1.2.3 Hình thc 10
1.1.2.4 Vai trò 11
1.2 M rng cho vay tiêu dùng tín chp 14
1.2.1 Khái nim v m rng cho vay tiêu dùng tín chp 14
1.2.2 S cn thit phi m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti ngân hàng 14
1.2.3 Các nhân t nh hng đn m rng cho vay tiêu dùng tín chp 15
1.2.3.1 Các nhân t thuc v môi trng 16
1.2.3.2 Các nhân t thuc v ngân hàng 18
1.2.3.3 Các nhân t thuc v khách hàng 21
1.2.4 Ri ro cho vay tiêu dùng tín chp 22
1.2.5 Tiêu chí đánh giá mc đ m rng cho vay tiêu dùng tín chp 25
1.2.5.1 Doanh s cho vay 25
1.2.5.2 D n cho vay 26
1.2.5.3 S lng khon vay 27
1.2.5.4 H thng kênh phân phi 27
1.2.5.5 T l n xu 27
1.2.5.6 Thu nhp cho vay 28
1.3 Kinh nghim m rng cho vay tiêu dùng tín chp ca mt s ngân hàng trên
th gii và bài hc kinh nghim 28
1.3.1 Kinh nghim m rng cho vay tiêu dùng tín chp ca mt s ngân hàng trên
th gii 28
1.1.3.1 Kinh nghim m rng cho vay tiêu dùng tín chp ca Citigroup 28
1.1.3.2 Kinh nghim m rng cho vay tiêu dùng tín chp ca HSBC - Anh 30
1.1.3.3 Kinh nghim m rng cho vay tiêu dùng tín chp ca ANZ - Australia 31
1.3.2 Bài hc kinh nghim 33
KT LUN CHNG 1 34
CHNG 2: THC TRNG M RNG CHO VAY TIÊU DÙNG TÍN CHP
TI NGÂN HÀNG TRÁCH NHIM HU HN MT THÀNH VIÊN
STANDARD CHARTERED VIT NAM - CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ
MINH 35
2.1 Tng quan v Ngân hàng Trách nhim hu hn Mt thành viên Standard
Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph H Chí Minh 35
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 35
2.1.2 Chc nng vƠ nhim v 37
2.1.3 C cu t chc, B máy qun lý 37
2.1.4 Kt qu hot đng kinh doanh 37
2.1.5 Mc tiêu phát trin 39
2.2 Thc trng m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng Trách nhim
hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph
H Chí Minh 39
2.2.1 c đim sn phm cho vay tiêu dùng tín chp 39
2.2.2 Thc trng m rng cho vay tiêu dùng tín chp 39
2.2.2.1 Doanh s cho vay 39
2.2.2.2 D n cho vay 42
2.2.2.3 S lng khon vay 45
2.2.2.4 H thng kênh phân phi 46
2.2.2.5 T l n xu 48
2.2.2.6 Thu nhp cho vay 50
2.3 Kt qu kho sát ý kin khách hƠng đư vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng
Trách nhim hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi
nhánh thành ph H Chí Minh 52
2.4 ánh giá tình hình m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng Trách
nhim hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh
thành ph H Chí Minh 59
2.4.1 Nhng kt qu đt đc 59
2.4.2 Nhng mt còn tn ti 62
2.4.3 Nguyên nhân ca nhng mt còn tn ti 64
KT LUN CHNG 2 68
CHNG 3: GII PHÁP M RNG CHO VAY TIÊU DÙNG TÍN CHP TI
NGÂN HÀNG TRÁCH NHIM HU HN MT THÀNH VIÊN STANDARD
CHARTERED VIT NAM - CHI NHÁNH THÀNH PH H CHÍ MINH 69
3.1 nh hng m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng Trách nhim
hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph
H Chí Minh 69
3.2 Gii pháp m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng Trách nhim
hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph
H Chí Minh 70
3.2.1 Kin ngh 70
3.2.1.1 Kin ngh v phía Chính ph 70
3.2.1.2 Kin ngh v phía NHNN 72
3.2.2 Gii pháp m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng Trách nhim
hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph
H Chí Minh 74
3.2.2.1 Xây dng chính sách cho vay tiêu dùng tín chp cht ch, phù hp 74
3.2.2.2 a dng hóa sn phm cho vay tiêu dùng tín chp 77
3.2.2.3 M rng liên kt cho vay tiêu dùng tín chp 79
3.2.2.4 Nâng cao hiu qu, chin lc phát trin và qun lý ngun nhân lc 79
3.2.2.5 y mnh hot đng marketing ngân hàng, tip th sn phm cho vay tiêu
dùng tín chp 80
3.2.2.6 Xây dng và phát trin kênh phân phi trong cho vay tiêu dùng tín chp 81
KT LUN CHNG 3 83
KT LUN 84
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC CH VIT TT
ACB
Ngân hàng TMCP Á Châu
ANZ VN
Ngân hàng TNHH MTV ANZ Vit Nam
GTCG
Giy t có giá
HSBC VN
Ngân hàng TNHH MTV HSBC Vit Nam
KHCN
Khách hàng cá nhân
MTV
Mt thành viên
NHBL
Ngân hàng bán l
NHNN
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam
NHTM
Ngân hàng thng mi
NXB
Nhà xut bn
TCTD
T chc tín dng
TDTC
Tiêu dùng tín chp
TMCP
Thng mi c phn
TNHH
Trách nhim hu hn
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
SCVN
Ngân hàng Trách nhim hu hn Mt thành viên
Standard Chartered Vit Nam
SCVNHCM
Ngân hàng Trách nhim hu hn Mt thành viên
Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh Thành ph
H Chí Minh
DANH MC CÁC BNG
Bng
Tên bng
Trang
2.1
Mt s ch tiêu kinh doanh ca SCVNHCM
38
2.2
Doanh s cho vay tiêu dùng tín chp ti SCVNHCM
40
2.3
D n cho vay tiêu dùng tín chp ti SCVNHCM t 2011-
2013
42
2.4
S lng h s vay tiêu dùng tín chp nhn vào và đc
duyt vay ti SCVNHCM t nm 2011 – 2013
45
2.5
N quá hn, n xu trong cho vay tiêu dùng tín chp ti
SCVNHCM
48
2.6
Doanh thu cho vay tiêu dùng tín chp ti SCVNHCM t
2011-2013
51
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
Hình v
/Biu đ
Tên hình v, biu đ
Trang
Biu đ 2.1
Li nhun sau thu ti SCVNHCM 2010 – 2013
39
Biu đ 2.2
Doanh s cho vay tiêu dùng tín chp ti SCVNHCM
2011 – 2013
40
Biu đ 2.3
D n cho vay tiêu dùng tín chp ti SCVNHCM 2011 –
2013
43
Biu đ 2.4
S lng h s vay tiêu dùng tín chp nhn vào và đc
duyt vay ti SCVNHCM t nm 2011 – 2013
46
Biu đ 2.5
N quá hn, n xu trong cho vay tiêu dùng tín chp ti
SCVNHCM
49
1
LI M U
1. S cn thit ca đ tài nghiên cu
Vi tim nng tng trng ca ngành bán l cng vi trin vng tng trng kinh t
ca Vit Nam trong tng lai đã kéo theo s lc quan tng trng ca ngành tài chính
tiêu dùng. Chính s hp dn ca phân khúc tín dng tiêu dùng, đc bit là s b ng
ca phân khúc cho vay tiêu dùng tín chp đã to thành làn sóng gia nhp và cnh tranh
ngày càng gay gt hn. Do đó, m rng cho vay tiêu dùng tín chp là mt hng đi
đúng đn và có li cho c ngân hàng, ngi dân và nn kinh t.
Trong điu kin cnh tranh ngày càng gay gt, SCVNHCM đang trong cuc đua th
phn vi các ngân hàng thng mi trong nc, các ngân hàng nc ngoài đang hot
đng ti Vit Nam, các công ty tài chính, SCVN đã xác đnh mc tiêu là tr thành
ngân hàng bán l hàng đu ti Vit Nam, là ngân hàng có th phn s mt trong nhng
ngân hàng nc ngoài ti Vit Nam. Vì vy, nghiên cu m rng cho vay tiêu dùng tín
dng tín chp mà SCVNHCM đang cung cp là cn thit và mang li mt s li ích
thit thc. ó là lý do tác gi la chn nghiên cu đ tài: “M rng cho vay tiêu dùng
tín chp ti Ngân hàng Trách nhim hu hn Mt thành viên Standard Chartered
Vit Nam - Chi nhánh thành ph H Chí Minh”.
2. Mc tiêu nghiên cu
- Mc tiêu tng quát: Nghiên cu tìm ra gii pháp nhm m rng cho vay tiêu dùng
tín chp ti SCVNHCM.
- Mc tiêu c th:
+ ánh giá thc trng m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti SCVNHCM t nm
2011 – 2013.
+ a ra các bin pháp c th nhm m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti
SCVNHCM.
2
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng: Hot đng cho vay tiêu dùng tín chp đang đc m rng ti
SCVNHCM.
Phm vi nghiên cu:
+ V không gian: lun vn nghiên cu thc tin khu vc thành ph H Chí Minh,
phm vi hot đng chính ca SCVNHCM và các tnh có trin khai hot đng cho vay
tiêu dùng tín chp (Bình Dng, ng Nai, Tin Giang, Long An, Bà Ra – Vng
Tàu).
+ V thi gian: lun vn nghiên cu hot đng cho vay tiêu dùng tín chp ti
SCVNHCM t nm 2011 – 2013.
4. Phng pháp nghiên cu
Lun vn ch yu s dng mt s phng pháp nghiên cu nh: phng pháp thng
kê, phng pháp phân tích, so sánh, quy np, phán đoán, tng hp,… và kinh nghim
thc t ca tác gi đ thc hin nghiên cu.
Phng pháp thu thp và x lý s liu: s liu th cp đc thu thp chn lc ch
yu t báo cáo thng niên ca ngân hàng, bn công b thông tin, s liu t c quan
thng kê, tp chí, quy đnh, quy trình, báo cáo ca ngân hàng,…
5. Ý ngha thc tin ca nghiên cu
Lun vn nhm tìm ra nhng bin pháp thc t, kh thi cho mc tiêu m rng hot
đng cho vay tiêu dùng tín chp ca SCVNHCM. Nh vy, SCVNHCM mi to đc
hình nh đc đáo riêng, to s khác bit trên th trng cho vay tiêu dùng tín chp,
nâng cao kh nng cnh tranh, kt qu kinh doanh trong cho vay tiêu dùng tín chp mi
tt hn, phát trin bn vng hn.
ây cng là đ tài nghiên cu đc lp, trc đây cha có đ tài nào nghiên cu v
m rng cho vay tiêu dùng tín chp ca SCVNHCM, lun vn thc hin nghiên cu
hot đng cho vay tiêu dùng tín chp vi nhng phân tích và bin pháp sát vi tình
hình thc t ti Vit Nam. Do đó, ngân hàng cn phát huy thêm nhng th mnh và
3
khc phc nhng tn ti, giúp các nhà qun lý tìm ra nhng bin pháp đ m rng hot
đng cho vay tiêu dùng tín chp, to ra s khác bit, ni bt riêng nhm nâng cao kh
nng cnh tranh ca Ngân hàng trên th trng. tài góp phn tìm ra nhng gii pháp
trong mc tiêu chim lnh th phn và tng li nhun trong hot đng này ca
SCVNHCM.
Mt s hng phát trin ca lun vn:
- M rng nghiên cu chuyên sâu v cho vay tiêu dùng tín chp cho các ngân
hàng ti Vit Nam.
- Gii pháp nhm m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti SCVN chi nhánh Hà
Ni.
6. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, kt cu lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti ngân hàng
Chng 2: Thc trng m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng Trách
nhim hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph
H Chí Minh
Chng 3: Gii pháp m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti Ngân hàng Trách
nhim hu hn Mt thành viên Standard Chartered Vit Nam - Chi nhánh thành ph
H Chí Minh
4
CHNG 1: TNG QUAN V M RNG CHO VAY
TIÊU DÙNG TÍN CHP TI NGÂN HÀNG
1.1 Cho vay tiêu dùng tín chp
1.1.1 Cho vay tiêu dùng
1.1.1.1 Khái nim
Theo trang thông tin chính thc ca B Lut hành chánh New Mexico – NMAC
(New Mexico Administrative Code), ti Tiêu đ 12 Chng 20 Phn 34, cho vay tiêu
dùng đc đnh ngha nh sau:
"Consumer loan": A secured or unsecured loan to a natural person for personal,
family or household purposes; including loans secured by liens on real estate and by
chattel liens on personal property; provided the association relies substantially upon
other factors such as the general credit standing of the borrower. Included within this
definition are educational loans; loans in the nature of overdraft protection; and credit
extended in connection with credit cards.
(“Cho vay tiêu dùng”:Mt khon vay có bo bm hoc không có bo đm cho mc
đích ca cá nhân, gia đình hoc h gia đình; bao gm cho vay có bo đm bng th
chp bt đng sn và bng th chp tài sn cá nhân s hu; qui đnh các kt hp c bn
da trên nhiu yu t khác nh trình trng tín dng nói chung ca ngi vay. Bao gm
trong đnh ngha này là các khon vay giáo dc; các khon vay bo lãnh thu chi; và
m rng trong kt ni vi th tín dng.)
Cho vay là mt hình thc cp tín dng theo đó ngân hàng chuyn giao cho khách
hàng mt khon tin đ s dng cho mc đích và thi gian nht đnh theo tha thun
vi nguyên tc có hoàn tr c n gc và lãi. Cn c vào mc đích s dng vn, cho vay
sinh hot tiêu dùng đc đnh ngha “ Là khon cho vay mà vn vay đc khách hàng
s dng đ phc v nhu cu mua sm t liu tiêu dùng, xây dng hoc sa cha nhà
,…”. (Trm Th Xuân Hng, Hoàng Th Minh Ngc và cng s, 2013. “Giáo trình
5
nghip v ngân hàng thng mi”. Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh.
Trang 85).
Nh vy, cho vay tiêu dùng là nghip v trong đó ngân hàng cho các cá nhân, h
gia đình s dng s tin nht đnh trên nguyên tc hoàn tr gc và lãi trong khong thi
gian xác đnh, nhm giúp cho ngi tiêu dùng có th tha mãn nhu cu sinh hot hay
tiêu dùng nh mua sm đ gia dng, mua sm nhà ca hoc phng tin đi li, thm
chí bao gm c vic s dng vn vay vào mc đích hc tp ca sinh viên, hc viên…
trc khi h có kh nng chi tr, to điu kin cho h đc hng th mt mc sng
cao hn.
1.1.1.2 c đim
Khách hàng ca cho vay tiêu dùng ch yu là cá nhân và h gia đình
H có nhu cu v tài chính và các nhu cu đó là khác nhau. Nhu cu ca khách
hàng ph thuc vào chu k kinh t. Khi nn kinh t tng trng n đnh thì thu nhp
tng, do đó nhu cu vay tiêu dùng tng. Ngc li, khi nn kinh t có du hiu suy
thoái thì nhu cu vay tiêu dùng gim.
Mc đích s dng
Nhu cu tiêu dùng ca ngi dân là vô hn, nó bao gm c nhu cu đn gin đn
nhng nhu cu phc tp ca con ngi. Các nhu cu đó cng đc biu hin qua nhiu
hot đng khác nhau nh: mua nhà, mua xe,… hay đáp ng nhu cu kinh doanh ca cá
nhân và h gia đình.
iu kin cho vay
Nhng cá nhân đc phép vay vn là nhng ngi có đ nng lc pháp lut dân
s và nng lc hành vi dân s.
Mc đích s dng vn là phc v cho nhu cu tiêu dùng hp pháp.
Có ngun thu nhp n đnh bo đm tr đc n cho ngân hàng.
Thc hin các quy đnh v đm bo tin vay theo quy đnh ca chính ph và
hng dn ca ngân hàng Nhà nc.
6
Lãi sut
Hu ht các khách hàng đu quan tâm đn lãi sut ca ngân hàng. Lãi sut này
thng nh hng trc tip đn thu nhp ca h sau khi đã tr lãi cho ngân hàng. Lãi
sut cng là yu t đ khách hàng la chn và s dng dch v ca ngân hàng và cng
là yu t cnh tranh hàng đu gia các ngân hàng vi nhau. Tuy nhiên, điu khách
hàng quan tâm nht là s tin h phi thanh toán đnh k có phù hp vi kh nng ca
mình hay s tin đc duyt vay là bao nhiêu.
Giá tr khon vay thng nh nhng s lng khon cho vay li ln
ây là đc đim khác bit ca cho vay tiêu dùng cá nhân so vi các hình thc cho
vay khác. S lng khách hàng đn vay vn thng rt ln nhng các khon vay này
thng nh. Khách hàng vay đ b sung vào khon vay đáp ng nhu cu ca mình.
Thi hn cho vay
Thi hn cho vay tiêu dùng ch yu là trung và dài hn.
1.1.1.3 Loi hình
Cn c vào mc đích vay
o Cho vay tiêu dùng c trú: là các khon cho vay nhm tài tr nhu cu mua sm,
xây dng và ci to nhà ca cá nhân, h gia đình. ây là khon cho vay có giá tr
ln, thi hn dài, tài sn đm bo thng là tài sn hình thành trong tng lai.
o Cho vay tiêu dùng không c trú: là các khon vay nhm phc v nhu cu ci
thin đi sng nh mua sm phng tin, đ dùng, du lch, chi phí hc hành… ây là
khon cho vay có giá tr nh và thi hn ngn.
Cn c vƠo phng thc hoàn tr
o Cho vay tiêu dùng tr góp: là hình thc cho vay mà khách hàng phi tr c
gc và lãi theo đnh kì. Cho vay tr là hình thc cho vay rt hiu qu, nó giúp ci thin
cuc sng, sa cha nhà , sa xe c gii, làm kinh t h gia đình, thanh toán hc phí,
đi du lch, cha bnh, ma chay, ci hi, Hình thc cho vay tr góp đc rt nhiu
khách hàng la chn vì tính thit thc ca nó.
7
o Cho vay tiêu dùng phi tr góp: là hình thc cho vay mà n gc và lãi đc
khách hàng thanh toán mt ln khi đn hn. Cho vay tiêu dùng phi tr góp đc áp
dng cho các khon vay vi s tin nh, thi hn cho vay ngn.
Cn c vào ngun gc khon n
o Cho vay tiêu dùng trc tip: là hình thc cho vay mà ngân hàng và khách
hàng s trc tip gp nhau đ tin hành đàm phán, ký kt hp đng tín dng, khách
hàng s nhn tin vay ca ngân hàng hoc chuyn vào tài khon ca doanh nghip
cung cp hàng hóa dch v cho h.
o Cho vay gián tip: là hình thc cho vay ca ngân hàng thông qua vic ngân
hàng mua các khon n phát sinh do nhng công ty bán l đã bán chu hàng hóa hay
dch v cho ngi tiêu dùng. Hình thc này, ngân hàng cho vay thông qua các doanh
nghip bán hàng hoc cung cp dch v mà không trc tip tip xúc khách hàng. Vic
cho vay gián tip này s ít tn kém hn so vi các hình thc xét duyt trc tip.
Cn c vào tài sn đm bo
o Cho vay có đm bo bng tài sn: là hình thc cho vay mà trong đó bên vay
phi s dng tài sn thuc quyn s hu, quyn s dng, quyn qun lý ca mình đ
đm bo n vay thông qua th chp, cm c hoc bo lãnh bng tài sn.
o Cho vay tiêu dùng tín chp: là hình thc cho vay mà khách hàng không cn
phi có tài sn th chp, cm c hoc s bo lãnh ca ngi th ba, vic cho vay ch
da vào uy tín ca bn thân khách hàng hoc s bo lãnh bng uy tín ca bên th ba.
Vay tiêu dùng tín chp thì ngân hàng da duy nht vào xp hng tín dng ca khách
hàng. Và nh vy, hình thc vay này thng khó thc hin hn là các khon vay bo
đm. Mt khon vay tín chp thng có chi phí thp và có ít ri ro hn đi vi ngi
vay, nhng đi vi ngân hàng thì ngc li.
8
1.1.2 Cho vay tiêu dùng tín chp
1.1.2.1 Khái nim
Hin nay vn cha có mt đnh ngha chính thc và thng nht v loi hình cho
vay tiêu dùng tín chp. Theo đnh ngha cho vay tín chp có ngun t World Heritage
Encyclopedia
TM
ca trang thông tin Project Gutenberg Self-Publishing Press:
“Unsecured Loans also called signature loans or personal loans. These loans
are often used by borrowers for small purchases such as computers, home
improvements, vacations or unexpected expenses. An unsecured loan means the lender
relies on your promise to pay it back. They're taking a bigger risk than with a secured
loan, so interest rates for unsecured loans tend to be higher. Unsecured loans are
often more expensive and less flexible than secured loans, but suitable if you want a
short-term loan (one to five years)”
(Cho vay tín chp thng đc s dng bi các khách hàng cá nhân cho các nhu
cu mua sm nh, chng hn nh mua máy tính, sa sang nhà ca, du lch hoc phí tn
phát sinh ngoài d kin. Cho vay tín chp tiêu dùng có ngha là ngi cho vay tin
tng vào cam kt ca ngi đi vay đ đc hoàn tr li khon tin cho vay. H s
chu ri ro ln hn so vi các khon vay có tài sn đm bo, vì th t l lãi sut cho
vay s cao hn. Cho vay tín chp thng tn kém và ít linh đng hn cho vay th chp,
nhng phù hp nu ch vay trong mt thi gian ngn (t 1 đn 5 nm))
Trong bài vit ca Reagan Elizabeth Doran, eHow Contributor có đnh ngha nh
sau: “According to Investopedia, an unsecured loan " is issued and supported only by
the borrower's creditworthiness, rather than by some sort of collateral." Unlike a
secured loan, an unsecured loan does not require backing by assets. It is usually based
on the credit history of the borrower and the borrower's ability to repay.”
(Theo Investopedia, mt khon cho vay tín chp “đc phát hành và h tr ch
bi s tín nhim đi vi ngi mn hn là bi mt dng tài sn th chp nào đó”.
Không ging nh mt khon vay th chp, cho vay tín chp không đòi hi phi th
9
chp các tài sn có giá tr. Nó thng đc đánh giá da trên lch s tín dng và kh
nng chi tr ca ngi vay.)
Theo nghiên cu National Credit Regulator (Research on the increase of unsecured
personal loans in South Africa’s credit market, 2012, pp 94), “Unsecured personal
loans” (UPL) means loans which are repayable over a period of time in installments,
where there is no security that the credit provider can rely on to recover their debt if
repayments are not made.”
(Cho vay tiêu dùng tín chp là khon vay đc hoàn tr li dn trong mt khong
thi gian, không có s bo đm nào mà nhà cung cp tín dng có th da vào đó đ thu
hi n nu vic tr n không đc thc hin.)
Tóm li, cho vay tín chp tiêu dùng là s kt hp ca cho vay tín chp và cho vay
tiêu dùng, có th đnh ngha nh sau: cho vay tiêu dùng tín chp là hình thc cho vay
mà khách hàng không cn phi có tài sn th chp, cm c hoc s bo lãnh ca ngi
th ba, vic cho vay ch da vào uy tín ca bn thân khách hàng đi vi ngân hàng
cùng vi nhng điu kin đc tho thun trong hp đng nhm phc v mc đích ca
khách hàng.
1.1.2.2 Ni dung
- Tài tr cho mc đích tiêu dùng ca tng cá nhân nên quy mô vn ca tng món
vay thng là nh so vi nhng món vay vi mc đích kinh doanh hoc đu t
ca các t chc kinh t
- Là hình thc tín dng cha đng nhiu ri ro nhng đem li thu nhp ln cho
ngân hàng
- Nhu cu vay tiêu dùng ph thuc vào chu kì kinh t
- Cht lng các thông tin tài chính ca khách hàng vay thng không cao
- Ngun tr n ch yu ca ngi đi vay có th bin đng ln, ph thuc vào quá
trình làm vic, k nng và kinh nghim đi vi công vic và tình hình hot đng
ca t chc mà h đang công tác.
10
1.1.2.3 Hình thc
Da theo Giáo trình Qun tr Ngân hàng thng mi (Trn Huy Hoàng, 2011, trang
126 – 128) phân tích v Danh mc tín dng ca ngân hàng; Trang thông tin chính thc
ca B Lut hành chánh New Mexico – NMAC (New Mexico Administrative Code),
ti Tiêu đ 12 Chng 20 Phn 34, cho vay tiêu dùng tín chp có hai hình thc c bn:
Cho vay tiêu dùng tín chp gián tip:
Là hình thc cho vay trong đó ngân hàng mua các khon n phát sinh ca các
doanh nghip đã bán chu hàng hoá hoc đã cung cp các dch v cho khách hàng ca
h, theo hình thc này ngân hàng cho vay thông qua các doanh nghip bán hàng hoc
làm các dch v mà không trc tip tip xúc vi khách hàng.
Hình thc cho vay này có nhng u cho c ngân hàng ln khách hàng. Các ngân
hàng d dàng m rng và tng doanh s cho vay. ng thi còn giúp các ngân hàng
tit kim và gim đc các chi phí khi cho vay. Là c s đ m rng quan h vi
khách hàng và to điu kin thun li cho các hot đng khác. Nu ngân hàng quan h
tt vi doanh nghip bán l, thì hình thc cho vay tiêu dùng tín chp gián tip có mc
đ ri ro thp hn cho vay tiêu dùng trc tip. Mt khác hình thc này rt phù hp đi
vi đi tng khách hàng cá nhân cha đ điu kin đ đáp ng nhu cu cn thit mà
phi vay ngân hàng bng phng thc tr góp.
Tuy nhiên, hình thc cho vay này cng có nhng mt hn ch: khi cho vay các ngân
hàng không tip xúc trc tip vi khách hàng mà thông qua các doanh nghip đã bán
chu hàng hoá, dch v, nht là trong vic la chn khách hàng, tiêu chí la chn ca
doanh nghip và ngân hàng không ging nhau. Hn na, hình thc cho vay này thiu
s kim soát ca Ngân hàng c trc, trong và sau khi vay vn, khi doanh nghip thc
hin bán l hàng hoá và dch v. Bên cnh đó, k thut và quy trình nghip v ca hình
thc cho vay này rt phc tp.
11
Cho vay tiêu dùng tín chp trc tip: là hình thc trong đó ngân hàng trc tip
tip xúc vi khách hàng ca mình, vic thu n cng đc tin hành trc tip bi chính
ngân hàng.
Hình thc này có nhng u đim sau:
Vic cho vay tin hành trc tip gia ngân hàng vi khách hàng do vy ngân hàng
có th s dng trit đ trình đ, kin thc, kinh nghim, và k nng ca cán b tín
dng, do đó các khon vay này thng có cht lng cao hn so vi cho vay gián tip
thông qua các doanh nghip bán l. Cán b tín dng khi cho vay đc bit coi trng đn
cht lng các khon vay, song doanh nghip bán l hàng hoá, dch v thng coi
trng nhiu đn vic tng doanh s bán hàng hn là cht lng các khon vay, hn na
các doanh nghip thng đa ra quyt đnh cho vay mt cách nhanh chóng, nên dn
đn tình trng có nhng khon cho vay cp ra không chính đáng, ngc li có th t
chi khách hàng tt ca mình, nh vy hình thc này đã khc phc nhc đim này
nu cho vay gián tip.
Cho vay trc tip vi đi tng khách hàng cá nhân là rt rng do đó vic đa ra
các dch v, tin ích mi là rt thun li, đng thi là hình thc đ tng cng và
qung bá hình nh ca ngân hàng đn vi khách hàng.
Tuy nhiên, hình thc cho vay này cng có nhng mt hn ch: Vic m rng và
tng doanh s cho vay không thun li bng hình thc cho vay tín chp gián tip. Cán
b ngân hàng phi làm vic trc tip vi khách hàng nên ngân hàng tn nhiu thi gian
và chi phí so vi hình thc cho vay gián tip, nht là khi lng khách hàng đn đông
cùng mt thi gian s gây khó khn cho ngân hàng.
1.1.2.4 Vai trò
i vi ngi vay
Cho vay tiêu dùng tín chp h tr nhu cu tiêu dùng hin ti ca cá nhân, h gia
đình nh mua sm nhà ca, xe máy, xe hi, du lch, du hc,… hay các trng hp cp
bách nh m đau, bnh tt, ma chay, ci hi,…
12
Cho vay tiêu dùng tín chp giúp cho khách hàng đc hng các dch v tin ích
trc khi có đ ngun tài chính, t đó giúp khách hàng tha mãn chi tiêu tiêu dùng,
đáp ng nhu cu vt cht và tinh thn, to đng lc đ làm vic, nâng cao nng sut lao
đng, tit kim, nuôi dng con cái. V lâu dài, hot đng này còn giúp ci thin thu
nhp và mc sng cho các cá nhân.
Thông qua hot đng cho vay tiêu dùng tín chp, cá nhân h gia đình có th tip
cn đc ngun vn vay an toàn, hiu qu, chi phí thp.
Cho vay tiêu dùng tín chp to điu kin cho khách hàng s dng các dch v và
tin ích ca ngân hàng. T vic vay vn tiêu dùng ca ngân hàng, cá nhân và h gia
đình có th tip cn thêm các dch v khác gn lin vi khon tin vay nh dch v
chuyn tin, SMS banking, internet banking, home banking,…
i vi ngân hàng
Cho vay tiêu dùng tín chp là mt kênh quan trng đ tip cn các tin ích, dch v
ngân hàng đn mt s lng ln khách hàng là nhân dân các tng lp khác nhau,
ngân hàng s có đc rt nhiu li ích:
Cho vay tiêu dùng tín chp là mt trong nhng hot đng kinh doanh góp phn gia
tng li nhun cho ngân hàng. Ngân hàng cng nh các doanh nghip khác, vi mc
tiêu trc tiên là li nhun, song song vi tín dng doanh nghip thì tín dng cá nhân
đóng mt vai trò ht sc quan trng vì các sn phm tín dng cá nhân phong phú, đa
dng, là mt th trng đy tim nng. Trong đó, hot đng cho vay tiêu dùng tín chp
là mt th trng ln, nhng khon vay có cht lng tt s đem li li nhun lý tng.
Hot đng cho vay tiêu dùng tín chp to điu kin đa dng hóa danh mc đu t,
góp phn phân tán ri ro cho hot đng ca ngân hàng. Vi đi tng là các cá nhân
nh l, quy mô hn mc tín dng thp, hot đng này s ít nh hng đn hot đng
kinh doanh ca ngân hàng nu mt s đi tng gp khó khn gây nh hng đn kh
nng tr n.
13
Cho vay tiêu dùng tín chp góp phn giúp gia tng hot đng qung bá thng hiu
cho ngân hàng. i tng khách hàng rt rng là cá nhân và h gia đình, h là nhng
khách hàng tim nng ca ngân hàng, nên hot đng cho vay này góp phn giúp cho
hình nh thng hiu ca ngân hàng đc ph bin rng khp. Ngoài vic cp tín dng
cho khách hàng còn giúp ngân hàng thun li trong vic bán chéo sn phm dch v
khách nh: tin gi tit kim, giao dch thanh toán,… to điu kin tha mãn ti đa nhu
cu khách hàng. Nh đó, khách hàng cm nhn đc nhng tin ích mà ngân hàng đem
li, nó s giúp cho ngân hàng có đc uy tín và hình nh đp, giúp ngân hàng m rng
mi quan h vi khách hàng.
i vi nn kinh t
Cho vay tiêu dùng tín chp có vai trò quan trng trong vic kích cu, làm cho chi
tiêu ca dân c tng lên, nhu cu v hàng hóa dch v phc v cho sinh hot cng tng
lên. Khi nhu cu tiêu dùng tng s kích thích sn xut phát trin, do đó góp phn thúc
đy kinh t phát trin.
Cho vay tiêu dùng tín chp góp phn nâng cao đi sng dân c, ngi tiêu dùng
đc tha mãn tt hn các nhu cu vt cht, tinh thn, t đó góp phn làm cho xã hi
phát trin lành mnh hn.
Cho vay tiêu dùng tín chp phát trin làm tng c hi làm n ca các doanh nghip.
Do đc h tr và khuyn khích, nhu cu ca khách hàng s ngày càng đa dng và
phong phú hn, do đó các nhà sn xut có c s đ đa ra nhng quyt đnh sn xut
kinh doanh đúng đn, phù hp vi nhu cu ca khách hàng, giúp cho hot đng sn
xut kinh doanh ngày càng phát trin bn vng.
Tuy nhiên vic kích cu thông qua tài tr tiêu dùng và tit kim là hai mt mâu
thun nhau đ phát trin kinh t. Cho vay tiêu dùng tín chp s làm gim tit kim
trong dân c t đó làm gim đu t, đi vi các nc đang cn vn phát trin kinh t
nh Vit Nam cn phi cân đi gia kích cu và tit kim đ bo đm nn kinh t đc
phát trin mt cách tt nht.
14
1.2 M rng cho vay tiêu dùng tín chp
1.2.1 Khái nim v m rng cho vay tiêu dùng tín chp
Hin nay vn cha có khái nim chính thc v m rng cho vay tiêu dùng. Theo
nghiên cu National Credit Regulator (Research on the increase of unsecured personal
loans in South Africa’s credit market, 2012, pp 80-88), vic m rng cho vay tiêu dùng
tín chp không ch tng v s lng khon vay, d n, li nhun cho ngân hàng mà còn
phi quan tâm đn li ích ca ngi vay, đáp ng nhu cu tiêu dùng, phù hp kh nng
tr n ca khách hàng.
Theo tác gi, khi nói v m rng cho vay tiêu dùng tín chp, ta cn phi xem xét
vic m rng c theo hai chiu hng. Th nht là m rng cho vay tiêu dùng tín chp
theo chiu rng, ngha là m rng quy mô, v s lng các hp đng cho vay, phng
thc cho vay tiêu dùng đa dng, phong phú, đáp ng nhu cu tiêu dùng ca khách
hàng, to điu kin cho khách hàng d dang tip cn ngun vn vay. Th hai là m
rng theo chiu sâu, ngha là s lng phi đi kèm cht lng tín dng nhm đm bo
an toàn vn cho ngân hàng. ng thi, m rng cho vay tiêu dùng tín chp phi đi đôi
vi vic nâng cao cht lng dch v và s hài lòng ca khách hàng. Khi đó, mi quan
h gia ngân hàng và khách hàng càng tr nên bn vng và ngân hàng s m rng cho
vay mt cách toàn din.
1.2.2 S cn thit phi m rng cho vay tiêu dùng tín chp ti ngân hàng
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t, th trng tiêu dùng bán l ngày càng phong
phú đa dng. Khách hàng cá nhân mun tha mãn nhu cu ca mình trong khi cha tit
kim đ thì gii pháp vay vn s đc quan tâm nht. Vi thu nhp và chi tiêu tng
nhanh ca các h gia đình khu vc thành th, cho thy mc sng ca ngi dân ngày
càng đc ci thin, nhu cu v các vt dng sinh hot hin đi, nhà , du hc, du
lch,… ngày càng phát trin. ó chính là th trng rng m cho các ngân hàng phát
trin các dch v trong lnh vc cho vay tiêu dùng tín chp.
15
Trong giai đon hin nay, doanh nghip phi đi mt vi nhiu khó khn, li nhun
gim, quy mô sn xut b thu hp do chu nh hng nht đnh t khng hong kinh t
toàn cu. Cho vay khách hàng doanh nghip gp nhiu khó khn và s cnh tranh khc
lit bi các công ty tài chính, qu đu t. Mt khon vay cho doanh nghip, vi đc thù
là qui mô ln nu ri ro xy ra thì s nh hng ln đn li nhun và uy tín ca ngân
hàng. Trái li, khon tín dng cá nhân nh l vn hiu qu và gim ri ro cho ngân
hàng. Bên cnh đó, các ngân hàng nc ngoài ti Vit Nam đang đy mnh cho vay
tiêu dùng tín chp, ch có mt vài ngân hàng trong nc đy mnh cho vay theo hình
thc này. Chính vì vy, tim nng v cho vay tiêu dùng tín chp là rt ln.
Ngân hàng mun nâng cao li nhun, ci thin tình hình tài chính, to th mnh
trong quá trình cnh tranh gay gt nh hin nay, mun tn ti lâu dài và bn vng thì
ngân hàng phi đa dng hóa hot đng kinh doanh, sn phm dch v cho vay cng nh
đi tng khách hàng. Do đó, m rng cho vay tiêu dùng tín chp đóng vai trò quan
trng đi vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng. ng thi, vic m rng cho vay
tiêu dùng tín chp s nâng cao cht lng dch v, gim chi phí giao dch, phân tán ri
ro, hn ch tình trng vay nng lãi, góp phn lành mnh hóa các quan h kinh t xã hi.
Vì vy, m rng cho vay tiêu dùng tín chp là mt yêu cu khách quan ca nn
kinh t. Tuy nhiên, vic gia tng tiêu dùng s làm gim đu t trong nc, nht là các
nc đang phát trin, rt cn vn đu t đi mi công ngh làm nh hng đn tc đ
phát trin ca nn kinh t. Do đó, cân đi gia tiêu dùng và tit kim phi thích hp đ
gi tc đ phát trin trong nn kinh t đc tt nht.
1.2.3 Các nhân t nh hng đn m rng cho vay tiêu dùng tín chp
Da trên Lun án Tin s Kinh t ca Tô Khánh Toàn (Phát trin dch v ngân
hàng bán l ti Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam, 2014), báo cáo
nghiên cu National Credit Regulator (Research on the increase of unsecured personal
loans in South Africa’s credit market, 2012, pp 48-86), tác gi tng hp các nhân t