Tải bản đầy đủ (.pdf) (89 trang)

Tác động của đầu tư công đến tăng trưởng kinh tế tại bến tre

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.99 MB, 89 trang )




B GÍO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
  





NGUYN TH PHNG THO




T́C NG CA U T CÔNG N TNG
TRNG KINH T  BN TRE



LUN VN THC S KINH T








TP. H CHÍ MINH – NM 2015





B GÍO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
  






T́C NG CA U T CÔNG N TNG
TRNG KINH T  BN TRE


CHUYÊN NGÀNH: CHÍNH ŚCH CÔNG
M̃ S : 60340402


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
PGS. TS. NGUYN VN S



TP. H CHÍ MINH – NM 2015
LI CAM OAN



Tôi cam đoan các kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc
và cha tng đc công b trong bt k lun vn nào khác.
Hc viên thc hin: Nguyn Th Phng Tho
MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các hình, biu đ
Danh mc các bng
M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu và câu hi nghiên cu 2
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. ụ ngha thc tin ca đ tài 2
6. Kt cu lun vn 3
CHNG I: KHUNG Lụ THUYT VÀ TNG QUAN ĆC NGHIÊN
CU TRC 4
1.1 Khung lý thuyt 4
1.1.1 Khái nin: 4
1.1.2 Các lý thuyt v đu t công: 6
1.1.2.1. Quan đim ca trng phái tân c đin 6
1.1.2.2. Quan đim ng h s can thip ca nhà nc 7
1.1.2.3. Quan đim v s phát trin cân đi hay không cân đi 7
1.1.3. C s lý thuyt v mi quan h tác đng ca đu t công và tng
trng kinh t. 9
1.1.3.1 u t công thúc đy tng trng GDP 9

1.1.3.2. Tác đng đi mi công ngh 10
1.1.3.3. Tác đng đn chuyn dch c cu kinh t 11
1.1.3.4. Nâng cao cht lng ngun nhân lc, nâng cao nng sut lao đng
12
1.1.3.5. Tác đng thu hút các ngun lc đu t trong và ngoài nc, thúc
đy sn xut kinh doanh phát trin. 12
1.1.3.6. Tác đng nâng cao phúc li và mc sng ca ngi dân 13
1.2. Tng quan các nghiên cu trc 13
1.2.1. Các nghiên cu ca tác gi nc ngoài 13
1.2.2. Nghiên cu ca tác gi trong nc 15
1.2.3. Khái quát tác đng ca đu t công đn tng trng kinh t  mt s
nc trên th gii và bài hc kinh nghim cho Vit Nam. 15
1.2.3.1. Khái quát tác đng ca đu t công đn tng trng kinh t  mt
s nc trên th gii 16
1.2.3.2. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 19
KT LUN CHNG I 20
CHNG II: THC TRNG T́C NG CA U T CÔNG
N TNG TRNG KINH T  TNH BN TRE GIAI ON
1986 - 2013 21
2.1. Tng quan v tnh Bn Tre 21
2.1.1. iu kin t nhiên và đc đim kinh t - xã hi. 21
2.1.2. Tim nng và c hi hp tác phát trin 22
2.2. Kt qu nghiên cu 25
2.2.1. Tác đng ca đu t công đn tng trng kinh t tnh Bn Tre 25
2.2.1.1 Tình hình tng trng kinh t: 25
2.2.1.2 u t toàn xã hi 31
2.2.1.3 T l đu t công trên GDP: 32
2.2.1.4 C cu đu t 35
2.2.1.5 Hiu qu s dng vn đu t (ICOR) ca tnh Bn Tre 38
2.2.2. Kt qu và hn ch ca đu t công trên đa bàn Tnh Bn Tre 40

2.2.2.1. Kt qu đt đc 40
2.2.2.2. Hn ch 41
2.2.2.3. Nguyên nhân hn ch 43
2.2.2.4. Bài hc kinh nghim rút ra t thc trng đu t công 28 nm qua
45
KT LUN CHNG II
47
CHNG III: ĆC GII PH́P NÂNG CAO HIU QU U T
CÔNG  TNH BN TRE NHM MC TIÊU TNG TRNG
KINH T
48
3.1. nh hng phát trin kinh t ca Tnh Bn Tre giai đon 2011 - 2020
48
3.1.1.V phát trin kinh t: 48
3.1.2. Phát trin nhanh kt cu h tng k thut:
48
3.2. Các gii pháp:
50
3.2.1. Công tác lp quy hoch 51
3.2.2. La chn phng án đu t 51
3.2.3. La chn các lnh vc phát trin đt phá và đng lc 52
3.2.4. Huy đng các ngun vn đu t 52
3.2.5. Gii pháp v đào to, phát trin ngun nhân lc 53
3.2.6. Gii pháp v c ch, chính sách 54
3.3. Mt s khuyn ngh
54
3.3.1. i vi Tnh Bn Tre:
54
3.3.2.


i
vi Nhà nc 57
KT LUN CHNG III 61
KT LUN
63
DANH MC ĆC PH LC
T̀I LIU THAM KHO

DANH MC ĆC T VIT TT
BOT: Built-Operation-Transfer - Xây dng-vn hành chuyn giao
BT: : Built -Transfer : Xây dng- chuyn giao
DNNN: Doanh nghip nhà nc
EU: European Union - Liên minh Châu Âu
FDI: Foreign Direct Investment - u t trc tip nc ngoài
GDP: Gross Domestic Product - Tng sn phm quc ni
HDI: Human Development Index - Ch s phát trin con ngi
ICOR: Incremental Capital Output Ratio - T l gia tng vn và
xut lng
KCN: Khu công nghip
NSNN: Ngân sách Nhà nc
ODA: Official Development Assistance - Vin tr phát trin chính
thc
OECD: Organnization for Economic Co-operation and
Development - T chc hp tác phát trin kinh t
PPP: Public Private Partnerships – Hp tác công - t
XSKT: X s kin thit
BSCL: ng bng Sông Cu Long

DANH MC ĆC HÌNH, BIU 
Biu đ 2.1: Tng trng GDP ca Tnh t nm 1986-2013 27

Biu đ 2.2: Tng trng GDP các khu vc t nm 2001-2013 28
Biu đ 2.3: C cu kinh t toàn Tnh qua các thi k 30
Biu đ 2.4: T l đu t trên GDP 34
Biu đ 2.5: C cu đu t giai đon 2001- 2005 37
Biu đ 2.6: C cu đu t giai đon 2006- 2010 37
Biu đ 2.7: C cu đu t giai đon 2011- 2013 38

DANH MC ĆC BNG
Bng 2.1: T l vn đu t so vi GDP ca Bn Tre và Vit Nam 32
Bng 2.2. Tng trng đu t và quy mô đu t
34
Bng 2.3. C cu vn đu t
35
Bng 2.4. H s ICOR tnh Bn Tre so vi c nc
39


1

M U
1. Lý do chn đ tài
Theo mc tiêu phát trin kinh t ca Tnh Bn Tre giai đon 2011 – 2020: Xây
dng Bn Tre đn nm 2020 có tc đ phát trin kinh t - xã hi tng xng
vi các đa phng trong Vùng; thu nhp bình quân đu ngi  mc trung
bình. Tip tc phát huy li th v trí tip giáp vùng kinh t trng đim phía
Nam và th mnh v phát trin kinh t vn, kinh t bin đ tng bc nâng
cao đi sng vt cht tinh thn ca nhân dân, phát trin đng b kt cu h
tng, vn hóa - xã hi và ngun nhân lc; đy mnh hi nhp quc t, tng
cng liên kt phát trin nht là vi các đa phng trong vùng đng bng sông
Cu Long và vùng kinh t trng đim phía Nam. C th:

Tc đ tng trng kinh t bình quân tng 13,8%/nm trong 10 nm, trong đó
giai đon 2011 - 2015 đt 13%/nm và giai đon 2016 - 2020 đt 14,5%/nm.
GDP bình quân đu ngi đt khong 1.600 USD vào nm 2015 và khong
3.300 USD vào nm 2020; ch s HDI đt khong 0,9.
C cu kinh t chuyn dch theo hng tng dn t trng công nghip, xây
dng và dch v, gim dn t trng nông nghip. D kin đn nm 2015, t l
c cu các ngành nông nghip - công nghip, xây dng - dch v là 30,3% -
27,4% - 42,3%; đn nm 2020 là 19,2% - 32,6% - 48,2%.
Tuy nhiên, nn tng đ đt đc ch tiêu trên cha hình thành đy đ. Kt cu
h tng kém phát trin đc xem là mt trong nhng nút tht ca tng trng
kinh t. Thc trng kinh t Bn Tre đt ra vn đ là nhu cu
vn đu t là rt
ln. Trong đó, vic huy đng và s dng vn đu t phát trin ca Nhà nc
(đu t công) có mt ý ngha
quan trng. u t công đóng vai trò to nhng
nn tng vt cht k thut quan trng cho đt nc, là “cú huých” đi vi mt
s ngành và vùng trng đim, đng thi thúc đy thc hin các chính sách
2

phúc li xã hi, đm bo an ninh, quc phòng. Mc dù có đóng góp quan trng
vào s phát trin kinh t - xã hi, song đu t công  Vit Nam nói chung và
Tnh Bn Tre nói riêng trong thi gian qua đc xem là kém hiu qu. iu
này đã đc nói rt nhiu trên các phng tin thông tin đi chúng, trong các
phiên cht vn ti các k hp quc hi, hi đng nhân dân Tnh và trong các
hi tho, din đàn
T thc trng nêu trên, và vi mong mun tìm hiu xem đu t công trong thi
gian qua tác đng nh th nào đn tng trng kinh t ca Tnh Bn Tre t đó
đa ra nhng khuyn ngh nâng cao hiu qu đu t công nhm mc tiêu tng
trng kinh t, tác gi quyt đnh chn đ tài “Tác đng ca đu t công đn
tng trng kinh t  Bn Tre” làm lun vn thc s kinh t.

2. Mc tiêu nghiên cu và cơu hi nghiên cu

Mc tiêu chính ca lun vn là đánh giá tác đng ca đu t công đn tng
trng kinh t. Mc đích ca lun vn là tr li hai câu hi nghiên cu:
u t công có tác đng nh th nào đn tng trng kinh t  Bn Tre?
Hàm ý chính sách đu t công đc rút ra trong nghiên cu là gì?
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Tác đng đu t ca khu vc công đn tng trng
kinh t  Tnh Bn Tre.
Phm vi nghiên cu: c thc hin trên đa bàn Tnh Bn Tre 1986 -2013.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ca đ tài ch yu là thng kê mô t đ đánh giá tác
đng ca đu t công đn tng trng kinh t
5. ụ ngha thc tin ca đ tài
Lun vn góp phn khng đnh thêm minh chng thc nghim v mi quan h
gia đu t công và tng trng kinh t  Tnh Bn Tre.
3

Các kt lun rút ra t kt qu nghiên cu góp phn b sung thêm lun c
khoa hc, qua đó đ xut các gii pháp kin ngh đn
chính quyn Tnh Bn
Tre tham kho trong quá trình hoch đnh chính sách đu t và phân b vn
đu t công trong giai đon ti.
Lun vn cng có th đc xem nh là tài liu tham kho cho các hc viên
nghiên cu v lnh vc liên quan.
6. Kt cu lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun. Lun vn đc chia
thành 3 chng, bao
gm:
Chng I: Khung lý thuyt và tng quan các nghiên cu trc.

Chng II: Thc trng tác đng ca đu t công đn tng trng kinh t 
Bn Tre giai đoi 1986 – 2013.
Chng III: Các gii pháp và khuyn ngh nâng cao hiu qu đu t công
 tnh Bn Tre nhm mc tiêu tng trng kinh t.
4

CHNG I: KHUNG Lụ THUYT VÀ TNG QUAN ĆC
NGHIÊN CU TRC
1.1. Khung lý thuyt
1.1.1 Khái nim
u t công: Theo lý thuyt kinh t hc, đu t công là vic đu t đ to
ra nng lc sn xut và cung ng hàng hóa công cng. Trên thc t theo B
Tài chính an Mch (2011), đu t công ch đc quan nim bao gm các
hot đng đu t bng ngun vn ca Nhà Nc vào vn vt cht (đng
xá, vn phòng, các công trình thy li ). Vin chính sách Hoa K (2011)
li cho rng đu t là tt c các khon chi tiêu ngân sách cho các khon đi
tng là khác nhau trong nn kinh t mà nhng khon chi tiêu này có tác
dng kích hot hoc thúc đy chi tiêu ca mi thành phn kinh t. Giáo s
Robert - Ducan (i hc Missouri, Hoa K, 2011) đã tóm tt quan đim
ca mình rng “đu t công có ngha là s hu công”, nói cách khác, bt k
chi tiêu nào s dng các ngun lc do Nhà nc s hu đu bao hàm trong
khái nim đu t công.  Vit Nam đu t công (trong d tho lut đu t
công) là đu t t ngun vn ca Nhà nc vào các ngành, lnh vc phc
v li ích chung, không nhm mc đích kinh doanh. Theo quan đim này,
đu t nhm mc đích kinh doanh ca các DNNN không nm trong đu t
công. Vic tách đu t bng ngun vn Nhà nc nhm mc đích kinh
doanh không nm trong đu t công s làm cho quá trình phân loi hay
thng kê tr nên phc tp hn nhiu (Ngô Thng Li, 2012).
Trong niên giám thng kê Vit Nam, đu t công là “toàn b nhng chi
tiêu đ làm tng, duy trì tài sn vt cht trong mt thi k nht đnh”. Vn

đu t thng đc thc hin qua các d án đu t và mt s chng trình
đu t quc gia vi mc đích ch yu là b sung tài sn c đnh. u t
5

đc ghi chép và thng kê theo các ngành, các cp qun lý (trung ng, đa
phng) và theo ngun các thành phn kinh t (đu t Nhà nc, đu t
ngoài Nhà nc và đu t ca khu vc có vn đu t nc ngoài). u t
cng đc thng kê theo giá thc t và giá so sánh. Nh vy, đu t công
bao gm: đu t ngân sách phân cho các b ngành trung ng và phân cho
các ngành đa phng; đu t theo các chng trình h tr mc tiêu có mc
tiêu; đu t ca DNNN (Ngô Thng Li, 2012).
Hiu qu đu t công:
Khi đánh giá kt qu ca đu t công, hin nay 
nc ta thng dn ra nhng bng chng v s lng các công trình đã
xây dng, nng lc sn xut và dch v đã đc tng lên. iu d thy là
đu t công trong nhng nm qua đã làm thay đi đáng k kt cu h tng
k thut ca đt nc, nh đó đã thúc đy tng trng kinh t ca c
nc, trong đó có vic to điu kin đ các thành phn kinh t ngoài nhà
nc phát trin, và góp phn nâng cao đi sng nhân dân. Song, đánh giá
hiu qu ca đu t công đòi hi không ch đo đm s lng nhng kt
qu đt đc, mà còn phi xem xét mi tng quan v lng gia s vn
đã b ra và kt qu đt đc. Tình hình phát trin ca nhiu nc trên th
gii cho thy rng đu t công không có mi tng quan t l thun vi
tng trng ca nn kinh t. Trong phn ln trng hp, đu t công đóng
vai trò quan trng trong vic thúc đy kinh t, nhng trong mt s trng
hp khác đu t công kéo lùi tng trng do s lãng phí, không hiu qu
và ln át đu t t nhân. Hn th na, đu t công không ch có nhim v
duy nht là thúc đy tng trng kinh t, mà còn có nhng nhim v khác
nh làm n đnh nn kinh t, tng phúc li xã hi, to điu kin nâng
cao công bng trong xã hi, v.v. Vì vy, vic phân tích tác đng ca đu

t công đi vi tng trng kinh t ch là mt mt trong đánh giá hiu qu
6

đu t công nói chung.
Thc đo hiu qu vn đu t thng đc dùng ph bin hin nay là h
s sut đu t (Incremental Capital Output Ratio - ICOR), hay còn gi là
h s s dng vn, h s đu t tng trng, hay t l vn trên sn
lng tng thêm. H s này phn nh cn bao nhiêu đng vn tng thêm đ
to ra mt đn v tng lên ca GDP.
Trên thc t, vic gia tng GDP có th nh nhiu nhân t ch không phi
ch nh gia tng vn đu t. Chính vì th, vic tính ICOR thng gi đnh
rng mi nhân t khác không thay đi và ch có gia tng vn dn ti gia
tng GDP. H s ICOR thng đc tính cho mt giai đon vì đng vn
thng có đ tr, sau mt giai đon mi phát huy tác dng.
ICOR đc tính theo công thc: ICOR = (Kt-Kt-1) / (Yt-Yt-1)
trong đó K là vn, Y là GDP, t là k báo cáo, t-1 là k trc.
1.1.2 Các lý thuyt v đu t công
1.1.2.1. Quan đim ca trng phái tân c đin
Quan đim ca trng phái này cho rng nhà nc không nên can thip
vào nn kinh t trong quá trình phân b ngun lc nh vn và lao
đng…mà s vn đng ca th trng s thc hin tt hn vai trò này.
Trng phái này khng đnh là mt trong các u đim kinh t th trng đó
là s phân b ngun lc mt cách t đng hay qua bàn tay vô hình ca
th trng. u t là mt hình thc phân b ngun lc trong các hình
thc đó - phân b vn trong nn kinh t.
Theo lý thuyt này, các đn v sn xut trong nn kinh t trong quá trình
tìm đn đim ti đa hoá li nhun s tìm kim c hi đu t tt nht cho
chính mình, và nh vy nhà nc không cn can thip đ to ra mt c
cu đu t hp lý cho doanh nghip vì bn thân doanh nghip bit rõ
7


hn ai ht là cn phi làm gì đ đt li ích tt nht cho chính doanh
nghip. Cng tt c các đn v sn xut này trong nn kinh t s hình thành
mt c cu đu t ca mt nn kinh t và theo lp lun trên, và c cu đó
là hp lý. Vai trò ca nhà nc trong trng hp này ch dng li  mc
là cung cp các hàng hoá công cng cn thit cho nn kinh t nh kt cu
h tng k thut và kt cu h tng xã hi mà nu đ th trng t vn đng
thì không th đáp ng đc. Gi đnh ca trng phái tân c đin là th
trng cnh tranh hoàn ho. ây là th trng mà ngi bán và ngi
mua có kh nng kim soát giá và h có đy đ thông tin v th trng
không nhng trong hin ti mà c  tng lai.
1.1.2.2. Quan đim ng h s can thip ca nhà nc
Quan đim này cho rng do s không hoàn ho ca th trng, nht là các
nc đang phát trin, nên s t thân vn đng ca th trng s không
mang li kt qu ti u. Thông tin không hoàn ho có th s dn đn sn
xut và đu t quá mc. Trong trng hp này, nhà nc phi là ngi t
chc cung cp thông tin tt đ th trng hot đng tt hn. Mt khác, 
hu ht các nc đang phát trin, nn kinh t còn lc hu, ph thuc nhiu
vào nông nghip, nu đ th trng t thân vn đng thì s không th to
ra s phát trin công nghip mnh m đc mà chuyn dch c cu là ni
dung ca tin trình công nghip hoá , Nhà nc cn phi to ra s khi
đng ban đu đ các thành phn kinh t phát trin, tránh nhng ri ro, mt
cân đi trong nn kinh t, và s can thip ca nhà nc, nht là trong vic
phân b các ngun lc trong nn kinh t là rt cn thit.
1.1.2.3. Quan đim v s phát trin cân đi hay không cân đi
Thuyt tng trng cân đi
Theo Rosenstain - Rodan, khái nim tng trng cân đi đc đa ra
8

nhm mô t s tng trng cân đi gia các ngành trong nn kinh t.

Ông đ xut đu t nên hng cùng lúc vào nhiu ngành đ tng cung
cng nh cu cho nhiu sn phm bng cách tng thu nhp ca lao đng
trong nhng ngành này. S phát trin ca các ngành công nghip ch bin
đòi hi lng đu t ln trong mt thi gian dài. T đó phát sinh nhu cu
phát trin song song c hàng hoá phc v sn xut ln phc v tiêu dùng.
ụ tng v “cú huých” lp lun rng, mt s gia tng đt ngt v đu t có
th làm cho mc tit kim tng lên bi vì s gia tng đt ngt ca thu nhp.
“Cú huých” này biu hin thông qua các hot đng ca chính ph và mc
tiêu ca vin tr nc ngoài. Cng theo Rosenstain-Rodan, mc đích ca
vin tr nc ngoài cho các nc kém phát trin là đy nhanh quá trình
phát trin kinh t đn mt đim mà  đó tc đ tng trng kinh t
mong mun có th đt đc trên nn tng t duy trì, không ph thuc vào
các ngun tài tr bên ngoài.
Thuyt tng trng không cân đi
Hirchman (1958) đa ra mt mô hình trái ngc vi thuyt tng trng cân
đi, ông cho rng s mt cân đi gia cung và cu to ra đng lc cho
nhiu d án mi. Theo đó, cách tip cn này yêu cu phn ln vn đu t
đc phân phi bi nhà nc cho nhng ngành công nghip trng đim,
nhm to ra nhng c hi  nhng ngành khác trong nn kinh t, t đó
khuyn khích làn sóng đu t th hai. Nhng ngành đc chn ra đ đu t
nên đc đánh giá theo mi liên h gia ngành đó vi các ngành liên quan
theo “chui giá tr”, điu này nói đn kh nng to ra nhng ngành mi
làm đu ra hay cung cp đu vào cho nhng ngành đc chn đ đu t.
Hirchman chp nhn có s can thip ca nhà nc nhng ông cho rng
ý tng “cú huých” là không kh thi mà thay vào đó, s phát trin tt nht
9

là đc to ra t nhng mt cân đi nh th. Do ngun vn có hn,
chính ph không th bo đm đu t mt cách ri đu cho tt c các ngành
khác đ đm bo phát trin ngành này cng là to điu kin đ ngành khác

phát trin.
Trong điu kin nn kinh t Vit Nam là mt nn kinh t chuyn đi, nhiu
đnh ch ca c ch th trng cha hình thành hoàn chnh nên các điu
kin ca th trng cnh tranh hoàn ho cha th đáp ng đc. Mt khác,
nn kinh t nc ta đang  trình đ rt thp, ch yu là nn kinh t nông
nghip, trình đ c dân thp…đòi hi phi có vai trò ch đng ca nhà
nc trong vic đnh hng phát trin các ngành kinh t, nhà nc phi
to nhng tin đ nht đnh nh h tng k thut, ngun nhân lc…đ
thúc đy phát trin kinh t.
1.1.3. C s lý thuyt v mi quan h tác đng ca đu t công và tng
trng kinh t.
1.1.3.1. u t công thúc đy tng trng GDP
Vn đu t công là mt thành phn quan trng trong tng vn đu t toàn
xã hi, mt nhân t có tác đng thúc đy tng trng kinh t.
u t tác đng đn tng trng kinh t  hai mt: tng cung và tng cu.
Theo Adam Smith (đu th k 18) thì vic tng vn đu t s đn tng sc
lao đng và tng công c sn xut c v s lng ln cht lng, t đó m
rng sn xut. Ti th k 19, K.Max đã đ cp đn vn nh là mt trong
bn yu t tác đng đn quá trình tái sn xut gm đt đai, lao đng, vn và
tin b khoa hc k thut. K tha nhng t tng trên các nhà kinh t tân
c đin tiêu biu là Cobb và Douglas đã phân tích rõ vai trò ca vn thông
qua hàm sn xut. Nh vy, tng quy mô vn đu t là nguyên nhân trc
tip làm gia tng tng cung ca nn kinh t nu các yu t khác không thay
10

đi. Mt khác, tác đng ca vn đu t còn đc thc hin thông qua hot
đng đu t nâng cao cht lng ngun nhân lc, đi mi công ngh Do
đó, đu t li gián tip làm tng tng cung nn kinh t.
Trong hàm tng cu thì đu t là mt thành phn ca tng cu có dng:
Y = C + I + G + X - M (1)

Trong đó: Y là sn lng hay thu nhp quc dân;
C là tiêu dùng dân c;
I là đu t;
G là chi tiêu ca nhà nc;
X là xut khu và M là nhp khu.
T đng thc (1) ta thy rng khi đu t I tng lên thì trc tip làm cho thu
nhp quc dân Y tng lên.
Theo lý thuyt Keynes thì khi đu t tng lên mt đn v thì làm cho Y
tng hn mt đn v.
Nh vy, gia tng đu t s làm cho tng cu tng trong điu kin các yu
t khác không đi. S thay đi tng cung, tng cu đc phn ánh qua tc
đ tng trng kinh t. Thay đi quy mô vn đu t cng là nguyên nhân
làm thay đi tc đ tng trng kinh t.
Mi quan h gia đu t vi tng cung và tng cu ca nn kinh t là mi
quan h bin chng nhân qu, có ý ngha quan trng c v lý thuyt và thc
tin. ây là c s lý lun đ gii thích chính sách kích cu đu t và chi
tiêu dùng  nhiu nc trong thi k kinh t tng trng chm.
1.1.3.2. Tác đng đi mi công ngh
u t công là nhân t tác đng đn quyt đnh đi mi và phát trin công
ngh ca mt quc gia. Trong mi thi k, các nc có bc đi khác nhau
đ đu t phát trin công ngh. Trong giai đon đu, các nc đang phát
11

trin do có nhiu lao đng và nguyên liu nên thng đu t các loi công
ngh s dng nhiu lao đng. Sau đó, gim dn hàm lng lao đng và
nguyên liu trong vic sn xut sn phm và tng dn hàm lng vn thit
b và tri thc thông qua vic đu t thit b công ngh hin đi hn. n
giai đon phát trin, xu hng đu t mnh vn thit b và gia tng hàm
lng tri thc tuyt đi chim u th. Quá trình này là quá trình chuyn
đi t đu t nh sang đu t ln, thay đi c cu đu t. Không có vn

đu t đ ln s không đm bo cho s thành công ca quá trình chuyn
đi và phát trin ca khoa hc và công ngh. u t công chính là ngun
vn quan trng làm thay đi công ngh, tác đng không nh đn s phát
trin ca khoa hc k thut, đi mi phng thc sn xut, làm tng quy
mô sn lng, tng sc cnh tranh ca nn kinh t
1.1.3.3. Tác đng đn chuyn dch c cu kinh t
Chuyn dch c cu kinh t đc hiu là s thay đi t trng các b phn
cu thành nn kinh t. S chuyn dch c cu kinh t xy ra khi có s phát
trin không đng đu v quy mô, tc đ gia các ngành, vùng.
u t công góp phn làm chuyn dch c cu kinh t phù hp vi quy
lut và chin lc phát trin kinh t xã hi ca quc gia trong tng thi k
to ra s cân đi trên phm vi nn kinh t quc dân và gia các ngành,
vùng nhm phát huy ni lc ca nn kinh t. i vi c cu ngành, quy
mô vn đu t tng ngành nhiu hay ít, vic s dng vn hiu qu cao hay
thp…đu nh hng đn tc đ phát trin, đn kh nng tng cng c s
vt cht ca tng ngành, to tin đ vt cht đ phát trin các ngành mi.
Do đó làm chuyn dch c cu kinh t ngành.
i vi c cu lãnh th, đu t công có tác dng gii quyt mt cân đi v
phát trin gia các vùng lãnh th, đa nhng vùng kém phát trin thoát
12

khi tình trng đói nghèo, phát huy ti đa nhng li th so sánh v tài
nguyên, đa th kinh t, chính tr…ca nhng vùng có kh nng phát trin
nhanh hn làm bàn đp thúc đy nhng vùng khác cùng phát trin.
1.1.3.4. Nâng cao cht lng ngun nhân lc, nâng cao nng sut lao
đng
Nhiu nhà kinh t hc cho rng ngun nhân lc hay vn con ngi là yu
t quan trng nht trong tng trng kinh t. Hu ht các yu t khác ca
sn xut nh vn, công ngh, nguyên vt liu đu có th mua hoc vay
mn nhng ngun nhân lc thì rt khó có th làm điu tng t. u t

công vào lnh vc vn con ngi, lnh vc giáo dc đào to, lnh vc
nghiên cu phát trin s giúp nâng cao cht lng ngun nhân lc, nâng
cao cht lng lao đng. Có th nói “ngun lc con ngi là ngun lc
ca mi ngun lc”, là “tài nguyên ca mi tài nguyên”. Vì vy con ngi
có sc khe, trí tu, tay ngh cao, có đng lc và nhit tình, đc t chc
cht ch là nhân t c bn thúc đy tng tng kinh t.
1.1.3.5. Tác đng thu hút các ngun lc đu t trong và ngoài nc,
thúc đy sn xut kinh doanh phát trin.
u t công vào lnh vc kt cu h tng là mt ni dung quan trng
trong chi đu t công. Kt cu h tng đng b và hin đi là điu kin đ
nn kinh t phát trin nhanh và n đnh. Kt cu h tng phát trin m ra
kh nng thu hút các ngun vn đu t đa dng trong và ngoài nc, đc
bit là ngun vn FDI. Kt cu h tng liên quan đn các yu t đu vào
ln đu ra ca hot đng kinh doanh, nên nó là điu kin nn tng đ các
nhà đu t khai thác li nhun. Nu h tng c s yu kém và thiu đng
b thì nhà đu t rt khó khn đ trin khai d án, chi phí đu t tng cao,
quyn li ca nhà đu t không đc đm bo và do vy nhà đu t s
13

không mun đu t vn ca mình. Nh vy, đu t công vào lnh vc kt
cu h tng s có tác đng thu hút các ngun lc đu t trong và ngoài
nc, t đó thúc đy sn xut kinh doanh phát trin.
1.1.3.6. Tác đng nâng cao phúc li và mc sng ca ngi dân
Ngoài tác đng thu hút ngun lc đu t trong và ngoài nc, đu t công
vào kt cu h tng còn có tác đng nâng cao phúc li và mc sng ngi
dân. Kt cu h tng phát trin thc s có ích cho ngi nghèo, có th k
đn nhng c s h tng thit yu  các vùng nghèo nh trng hc, trm
y t, thy li, đng giao thông nông thôn, nc sch và v sinh môi
trng …. Phúc li xã hi cng đc nâng cao thông qua nhiu chng
trình nh tín dng đi vi hc sinh nghèo, vay vn phát trin sn xut đi

vi các h gia đình đc bit khó khn …. Nh vy mc sng ca ngi
dân ngày càng đc ci thin.
1.2. Tng quan các nghiên cu trc
1.2.1. Các nghiên cu ca tác gi nc ngoài
Hin nay, trên th gii có rt nhiu tác gi nghiên cu v mi quan h tác
đng ca đu t công đn tng trng kinh t:
Tác gi Nazima Elahi và Adiqa Kiani (2011) nghiên cu nhm phân tích
mi quan h gia chi đu t công vi tng trng kinh t  Parkistan.
Nghiên cu s dng b d liu hàng nm t nm 1975 đn nm 2009 và
áp dng phng pháp ARDL (Autoregressive distributed Lag Approach)
đ c lng đ co giãn trong ngn hn và trong dài hn ca mô hình.
Nghiên cu đã ch ra rng có mt tác đng dng ca chi tiêu khu vc
công đn tng trng kinh t  Parkistan trong ngn hn và dài hn, tuy
nhiên, vai trò ca đu t công thì không đáng k so vi đu t t nhân vì
không hiu qu ca khu vc công.

14

Tng t tác gi Ejaz Ghani và Musled-ud Din (2006) cng phân tích tác
đng ca đu t công đn tng trng kinh t ca Parkistan. Trong nghiên
cu này, tác gi s dng phng pháp VAR, s dng b d liu hàng nm
t nm 1973 đn nm 2004. Da trên nhng cân nhc v lý thuyt, ngoài
bin đu t công, mô hình còn có thêm bin đu t t nhân và chi tiêu
công. Kt qu ch ra rng tng trng chu nh hng ln bi đu t t
nhân, còn tác đng ca đu t công và chi tiêu công thì không đáng k.
Các tác gi Ogundipe, Mushay Adeniyi, Aworinde và Olalean Bashir
(2011) phân tích tác đng ca đu t công đn tng trng kinh t ca
Nigeria. Phân tích hi quy và kim đnh Unit root test đc s dng đ
kim tra tính n đnh ca các bin đc xem xét, nghiên cu s dng b
d liu hàng nm t 1970 đn nm 2008. Qua phân tích tác đng các bin,

nghiên cu khuyn ngh rng chính ph nên tng chi tiêu cho lnh vc sn
xut nh nông nghip, giáo dc, giao thông và thông tin liên lc, gim chi
tiêu cho quc phòng.
Marinas Marius-Corneliu, Socol Cristian và Socol Aura-Gabriela (2011)
s dng mô hình VAR đ c lng cng đ ca nhng bin đu t công
lên tng trng kinh t  Romania, d liu s dng theo quý t nm 2000
đn nm 2010. Theo kt qu nghiên cu, 1% tng lên trong đu t công
dn đn GDP tng 0,03%. Nh vy, tng chi đu t công không dn đn
thi bùng tng trng kinh t  Romania nên không phi là gii pháp đ
phc hi nn kinh t sau thi k khng hong.

Tác gi Rohan Swaby (2007) tìm ra mi quan h gia đu t công và tng
trng kinh t  Jamaica. Mi quan h đc thit lp bng vic s dng
mô hình VECM, s dng b d liu quý t nm 1994 đn nm 2006. Kt
qu ch ra rng mc dù đu t công có tác đng dng đn tng trng
15

GDP nhng tác đng này là không đáng k.
Tác gi Mohsin S.khan (1996) tìm ra mi quan h tác đng ca đu t
công và đu t t nhân đn tng trng kinh t trong dài hn  các nc
đang phát trin. Nghiên cu s dng b d liu ca 95 nc đang phát
trin thi k 1970-1990. Kt qu cho thy có s khác bit đáng k trong
tác đng ca đu t công và đu t t nhân đi vi tng trng kinh t.
Trong đó, đu t t nhân có tác đng nhiu hn so vi đu t công.
Các tác gi Bukhari, Ali và Saddaqat
(2007) nghiên cu mi quan h tác
đng gia các bin v mô đc chn. Nghiên cu s dng b d liu ca 3
nn kinh t nng đng Korea, Singapore và Taiwan thi k 1971 - 2000.
Nghiên cu ch ra rng đu t công, đu t t nhân và chi tiêu khu vc
công có tác đng đn tng trng kinh t  tt c các nc trong dài hn.

1.2.2. Nghiên cu ca tác gi trong nc
Nghiên cu ca Tô Trung Thành (2011) vi đ tài “u t công ln át đu
t t nhân? Góc nhìn t mô hình thc nghim VECM”. Mô hình c th
trong nghiên cu này, tác gi s dng mô hình VECM vi ba bin s là:
đu t khu vc nhà nc (GI), đu t khu vc t nhân (PI) và GDP (Y), s
liu s dng t nm 1986 đn nm 2010 đ c lng các hàm phn ng
và các h s co giãn. Theo đó, hin tng đu t công “ln át” đu t t
nhân đc th hin rõ nét. Trung bình c mt thp niên, nu tng 1% vn
đu t công s khin đu t t nhân b thu hp 0,48%. ng thi, tác đng
đn GDP ca đu t công là thp so vi tác đng ca đu t t nhân. Bài
vit hàm ý trong quá trình chuyn đi kinh t, cn gim dn t trng đu t
công, đng thi tng cng mnh m hiu qu và cht lng ca đu t
khu vc Nhà nc.
1.2.3. Khái quát tác đng ca đu t công đn tng trng kinh t 

×