B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TPHCM
Phm Ngc Th
CÁC NHÂN T NH HNG N QUYT
NH CHN NGÂN HÀNG GI TIN
TIT KIM CA KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
TI KHU VC TP.HCM
Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng
Mã s : 60340201
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC
PGS.TS TRNG QUANG THÔNG
Thành ph H Chí Minh – nm 2014
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Các nhân t nh hng đn quyt đnh
chn ngân hàng đ gi tin tit kim ca khách hàng cá nhân t ikhu v c
Thành ph H Chí Minh” là công trình nghiên
cu ca riêng tôi, di s hng
dn ca PGS.TS Trng Quang Thông. Các s liu
và kt qu nghiên cu đc
th hin trong ni dung lun vn là hoàn toàn trung
thc và cha tng đc
công b trong các công trình nghiên cu khác.
TP. H Chí Minh, tháng 05 nm 2014
MC LC
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
PHN M U
1.
Lý do chn đ tài
1
2.
Mc tiêu nghiên cu
2
3.
i tng nghiên cu
3
4.
Phm vi nghiên cu
3
5.
Phng pháp nghiên cu 3
6.
Ý ngha thc tin ca đ tài
3
7.
Cu trúc ca lun vn.
4
PHN NI DUNG
CHNG 1: C S LÝ THUYT V DCH V HUY NG TIN GI
TIT KIM 5
1.1 Tng quan v nghip v huy đng vn ca NHTM 5
1.1.1 Khái nim 5
1.1.2 Các hình thc huy đng vn ca NHTM 5
1.1.2.1 Tin gi ca khách hàng 5
1.1.2.2 To vn qua phát hành công c n 7
1.1.2.3 Vn vay t các t chc tín dng khác và ngân hàng Trung ng 8
1.1.2.4 To vn t ngun vn khác 9
1.2 Tng quan v dch v tin gi tit kim 10
1.2.1 Dch v tin gi tit kim 10
1.2.2 Phân loi tin gi tit kim 10
1.2.3 c đim ca khách hàng gi tin tit kim 11
1.2.4 Khuôn kh pháp lý cho hot đn huy đng tin gi tit kim 13
1.2.5. Vai trò ca tin gi tit kim trong ngun vn hot đng ca NHTM 14
1.3. Các nhân t nh hng đn công tác huy đng vn ca NHTM 15
1.3.1. Các nhân t khách quan 15
1.3.1.1 Môi trng chính tr pháp lut 15
1.3.1.2 Môi trng kinh t 17
1.3.1.3 Môi trng vn hóa xã hi 18
1.3.1.4 C cu dân c và v trí đa lý 19
1.3.1.5 Mi trng công ngh 19
1.3.2 Các nhân t ch quan 20
1.3.2.1 Uy tín ngân hàng 20
1.3.2.2 Chin lc kinh doanh ca ngân hàng 20
1.3.2.3 Chính sách lãi sut cnh tranh 21
1.3.2.4 Trình đ công ngh ngân hàng 22
1.3.2.5 Mng li chi nhánh 22
1.4 Hành vi tiêu dùng và s la chn ca khách hàng 23
1.4.1 Hành vi tiêu dùng 23
1.4.2 Các nghiên cu nc ngoài v yu t nh hng đn s la chn ngân hàng
ca khách hàng cá nhân 27
1.4.3 Các nghiên cu trong nc v yu t nh hng đn s la chn ngân hàng
ca khách hàng cá nhân 29
CHNG 2: THC TRNG V TÌNH HÌNH HUY NG TIN GI TIT
KIM CA CÁC NHTM 31
2.1 S phát trin ca h thng ngân hàng thng mi VN giai đon 2008-2013 31
2.2 Tng quan tình hình huy đng tin gi tit kim ca các ngân hàng thng mi
trên đa bàn TP.HCM 36
2.3 ánh giá hot đng huy đng tin gi tit kim ca các NHTM trên đa bàn
TP.HCM 41
2.3.1. V phía môi trng v mô 41
2.3.2. v phía ngân hàng thng mi 43
2.3.3. V phía khách hàng 44
CHNG 3: PHNG PHÁP NGHIÊN CU VÀ KT QU NGHIÊN CU47
3.1 Phng pháp phân tích s liu 47
3.1.1 Thng kê mô t 47
3.1.2 Phân tích h s tin cy Cronbach Alpha 47
3.1.3 Phân tích nhân t khám phá EFA 47
3.1.4 Phng pháp kim đnh ANOVA 48
3.1.5 Phân tích hi quy đa bin 48
3.2 Quy trình nghiên cu 49
3.2.1 Nghiên cu đnh tính 49
3.2.2 Nghiên cu đnh lng 49
3.3 Các nhân t đc k vng tác đng đn vic la chn ngân hàng đ gi tit
kim ca khách hàng cá nhân 50
3.3.1 Li ích tài chính 51
3.3.2 S thun tin 51
3.3.3 Dch v ATM 52
3.3.4 nh hng ca xã hi 53
3.3.5 i ng nhân viên 53
3.3.6 Nhn bit thng hiu 54
3.3.7 Cm giác an toàn 54
3.3.8 X lý s c 54
3.3.9 S đng cm 55
3.3.10 Phng tin hu hình 55
3.4 Kt qu nghiên cu đnh tính 56
3.5. Thit k bng câu hi 58
3.6 Mu d liu nghiên cu 59
3.6.1 Kích thc mu 59
3.6.2 Thng kê mô t bin đnh tính 59
3.7 Kt qu nghiên cu đnh lng 60
3.7.1 ánh giá thang đo các thành phn nh hng đn ý đnh gi tin 60
3.7.1.1 Phân tích h s Cronbach’s alpha 60
3.7.1.2 Phân tích nhân t khám phá 63
3.7.2 ánh giá thang đo ý đnh gi tin tit kim 67
3.7.2.1 Phân tích h s Cronbach’s alpha 67
3.7.2.2 Phân tích nhân t khám phá (EFA) 67
3.7.3 Mô hình nghiên cu điu chnh 69
3.7.4 Tng quan và hi quy tuyn tính bi 70
3.7.4.1 Phân tích tng quan 70
3.7.4.2 Phân tích hi qui bi 70
3.7.4.2.1 Kim đnh ý ngha các bin trong mô hình 70
3.7.4.2.2 Phng trình hi qui 72
3.7.4.2.3 Kim tra các gi đnh hi qui i 73
3.7.4.2.4 Kim đnh đ phù hp mô hình và hin tng đa cng tuyn. 75
3.7.5 Tóm tt kt qu kim đnh các gi thuyt 76
3.7.6 Phân tích s khác bit trong Ý đnh la chn ngân hàng đ gi tit kim 76
CHNG 4: XUT CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG HUY
NG VN TI CÁC NHTM 81
4.1. Nhn đnh th trng tin gi tit kim khu vc TP.HCM 79
4.2 Mt s đ xut nhm nâng cao hot đng thu hút tin gi tit kim trong dân
c
ca các ngân hàng thng mi 80
4.2.1 Nâng cao ba yu t mà khách hàng đánh giá là yu t quan trng nhh hng
đn quyt đnh chn ngân hàng gi tit kim 80
4.2.1.1 S đng cm vi khách hàng 80
4.2.1.2 S an toàn 81
4.2.1.3 i ng nhân viên 83
4.2.2. Xây dng chin lc khách hàng và m rng mng li 85
4.2.3 Hin đi hoá công nghê thông tin 88
4.3. Gii pháp t phía Ngân hàng Nhà nc 89
PHN KT LUN 92
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC T VIT TT
T vit tt Din gii
ATM Máy rút tin t đng
EFA Phng pháp phân tích nhân t khám phá (exploratory factor
analysis)
KMO Kaiser- Meyer- Olkin
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMNN Ngân hàng thng mi nhà nc
PR Public relations
TCTD T chc tín dng
TRA Theory of Reasoned Action
TP. HCM Thành ph H Chí Minh
DANH MC CÁC HÌNH V, BIU
Hình 1.1: Mô hình hành vi ngi mua 23
Hình 1.2: S đ quá trình ra quyt đnh ca ngi mua 24
Hình 1.3: Mô hình hc thuyt hành đng hp lý TRA 26
Hình 2.1: Din bin trn lãi sut huy đng t nm 2011 đn nm 2013 38
Hình 3.1: th phân tán phn d 75
Hình 3.2: Biu đ tn s HISTOGRAM 76
Biu đ 2.1: Tng tài sn ca các t chc tín dng tính đn 31/12/2012 34
Biu đ 2.2: Tng tài sn ca các t chc tín dng tính đn 31/12/2013 34
Biu đ 2.3: Bin đng ca lãi sut và lm phát t 2008 – 2013 42
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1: Tóm tt kt qu mt s nghiên cu trc đây
Bng 2.1: Vn huy đng ca các NH trên đa bàn TP.HCM tính đn 31/12/2012 38
Bng 3.1 : Các nhân t k vng nh hng đn quyt đnh chn ngân hàng đ gi
tit kim ca khách hàng cá nhân
Bng 3.2: Các bin quan sát chính thc đc mã hoá
Bng 3.3: Bng tng hp phân tích H s Cronbach’s alpha các thành phn 64
Bng 3.4: KMO and Bartlett's Test 67
Bng 3.5: Ma trn xoay nhân t (ln 4) 67
Bng 3.6: H s Cronbach’s alpha thành phn Ý đnh gi tin 69
Bng 3.7: Din gii các thành phn sau khi xoay nhân t 70
Bng 3.8: tóm tt các h s hi qui ln 1 73
Bng 3.9: tóm tt các h s hi qui ln 2 74
Bng 3.10: Model
Summary
b
77
Bng 3.11: ANOVA
b
77
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Nhng nm trc đây lãi sut là yu t c bn hàng đu chi phi đn quyt
đnh chn ngân hàng đ gi tin tit kim ca ngi dân trong đa bàn thành ph H
Chí Minh. Vì vy, đ tng tính cnh tranh, các ngân hàng nh thi nhau tng lãi sut
nhm thu hút ngun vn. T đó, các cuc đua lãi sut din ra t công khai đn bí
mt làm cho th trng tài chính hn lon. n nm 2011, trc vin cnh lm phát
tng cao và tình trng ri ren ca các ngân hàng, Ngân hàng Nhà nc đã ban hành
quy đnh áp trn lãi sut huy đng bng tin đng mc 14%, t đó đn nay trn lãi
sut huy đng liên tc gim. Ngày 17/03/2014, theo quyt đnh ca Ngân hàng Nhà
nc, lãi sut ti đa áp dng đi vi tin gi không k hn và có k hn di 1
tháng gim xung 1%/nm, lãi sut ti đa áp dng đi vi tin gi có k hn t 1
tháng đn di 6 tháng xung còn 6%/nm, và lãi sut tin gi có k hn t 6 tháng
tr lên thì Ngân hàng Nhà nc cho phép các t chc tín dng n đnh trên c s
cung - cu vn th trng. Cùng vi nhng bin đng ln v lãi sut, là thc trng
các ngân hàng có ngun vn t có thp hay hot đng kém hiu qu buc phi tái
c cu, sáp nhp, hp nht đ tng sc cnh tranh. Nhng bin đng này đã nh
hng ln đn tâm lý gi tin ca ngi dân.
Vì vy , gi đây, bên cnh yu t lãi sut huy đng, khách hàng còn quan tâm
đn nhng yu t ct lõi khác nh thng hiu, uy tín, vn t có, dch v hu mãi,
chm sóc khách hàng, các sn phm có đc tính riêng, chng trình khuyn mãi….
Vy đâu mi là điu mt ngi dân cn khi quyt đnh chn ngân hàng đ gi tin
tit kim ca mình? ây là câu hi đc các nhà qun tr ngân hàng quan tâm, vì
vy vic xác đnh nhng nhân t tác đng đn quyt đnh chn ngân hàng ca ngi
dân khi gi tin tit kim là mt vic làm cn thit nhm giúp các ngân hàng phát
huy th mnh, tng cng xây dng hình nh ca Ngân hàng mình trong mt khách
hàng. Chính vì nhng lý do trên, tác gi quyt đnh chn đ tài “Các nhân t nh
hng đn quyt đnh chn ngân hàng đ gi tit kim ca khách hàng cá
2
nhân ti khu vc TP.HCM” làm lun vn . T đó, đ xut các gii pháp đ thu
hút ngun tin tit kim nhàn ri trong dân c.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu chung:
Xác đnh và phân tích nhng nhân t tác đng đn quyt đnh chn ngân
hàng đ gi tit kim ca khách hàng cá nhân. T đó phát hin ra nhng tn ti và
vng mc gp phi trong công tác huy đng tit kim đ đ ra các gii pháp nhm
hoàn thin hn trong hoch đnh chin lc kinh doanh và điu hành công tác huy
đng vn ti NHTM.
Mc tiêu c th:
- Phân tích thc trng v huy đng tin gi tit kim ca các NHTM trên
đa bàn TP.HCM
- o lng mc đ nh hng ca các nhân t tác đng đn quyt đnh
chn ngân hàng gi tin tit kim ca ngi dân.
- xut các gii pháp nhm thu hút ngun tit tit kim nhàn ri ca
khách hàng cá nhân.
3. i tng nghiên cu
i tng nghiên cu: Các nhân t nh hng đn quyt đnh chn ngân
hàng đ gi tin tit kim.
i tng kho sát:
- Khách hàng cá nhân đã và đang gi tit kim ti mt s ngân hàng
thng mi trên đa bàn TP.HCM.
- Nhân viên đang làm vic trong các NHTM trên đa bàn TP.HCM
4. Phm vi nghiên cu
tài ch tp trung nghiên cu ti mt s NHTM trên đa bàn TP.HCM nh:
Ngân hàng Ngoi Thng (Vietcombank), Ngân hàng Công Thng
(Viettinbank), Ngân hàng Á Châu (ACB), Ngân hàng K Thng
(Techcombank), Ngân hàng Sài Gòn Thng Tín (Sacombank), Ngân hàng
Quân i (MB Bank), Ngân hàng Xut Nhp Khu (Eximbank), Ngân hàng
3
Vit Nam Thnh Vng (VP Bank), Ngân hàng Bu in Liên Vit
(LienVietPostBank). Và ch tp trung ti các tr s hay phòng giao dch ti
các qun trung tâm nh : qun 1, qun 3, qun 10, qun Phú Nhun, qun
Tân Bình.
Thi gian nghiên cu: t gia tháng 3/2013 đn ht tháng 4/2013
5. Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu này đc thc hin thông qua 2 bc chính: nghiên cu s
b
thông qua phng pháp đnh tính, nghiên cu chính thc thông qua phng
pháp
đnh lng.
Nghiên cu s b thông qua phng pháp đnh tính vi k thut tho
lun
nhóm và phng vn th, s lng 10 ngi. Mc đích ca nghiên cu này là
dùng đ điu chnh và b
sung các nhân t nh hng đn quyt đnh la chn
ngân hàng ca khách hàng cá nhân.
Nghiên cu chính thc đc thc hin ti TP.HCM t gia tháng 03/2013
đn ht tháng 04/2013 bng phng pháp nghiên cu đnh
lng, s dng k
thut phng vn trc tip khách hàng thông qua bng câu hi đ
thu thp thông
tin t các khách hàng có s dng dch v ca các ngân hàng k trên.
Thông tin đc thu thp s đc x lý bng phn mm SPSS 16.0. Thang
đo
sau khi đc đánh giá bng phng pháp h s tin cy Cronbach alpha và phân
tích
nhân t EFA, s đc s dng phng pháp hi quy bi đ đo lng mc
đ nh
hng ca tng nhân t đn quyt đnh ca khách hàng.
6. Ý ngha thc tin ca đ tài
tài nghiên cu s cho bit trong tng th các nhân t nh hng đn quyt
đnh chn ngân hàng đ gi tit kim ca khách hàng cá nhân thì nhân t nào là
quan trng nht và mc đ quan trng ca tng nhân t tác đng đn quyt đnh
chn ngân hàng đ gi tin tit kim. Kt qu nghiên cu có th giúp các nhà qun
tr ngân hàng nm bt đc tâm lý cng nh nhng mong mun ca khách hàng v
nhng dch v mà Ngân hàng cung ng. T đó có gii pháp hp lý đ gi chân
khách hàng c và thu hút khách hàng mi.
4
7. Cu trúc lun vn
Phn m đu bao gm: t vn đ, mc tiêu nghiên cu, phm vi nghiên
cu, phng pháp nghiên cu, ý ngha thc tin và cu trúc ca lun vn.
Phn ni dung bao gm:
Chng 1: C s lý thuyt v dch v huy đng tin gi tit kim
Chng 2: Thc trng v tình hình huy đng tin gi tit kim ti các
NHTM
Chng 3: Phng pháp nghiên cu và kt qu nghiên cu
Chng 4: xut các gii pháp phát trin ngun vn tin gi tit kim
ti các ngân hàng thng mi
5
CHNG 1 : C S LÝ THUYT V DCH V HUY NG TIN GI
TIT KIM
1.1. Tng quan v nghip v huy đng vn ca Ngân hàng thng mi.
1.1.1 Khái nim
Ngân hàng thng mi đã hình thành, tn ti và phát trin gn lin vi s
phát trin ca kinh t hàng hoá. S phát trin ca h thng ngân hàng thng mi đã
có tác đng rt ln và quan trng đn quá trình phát trin ca nn kinh t hàng hoá.
NHTM là t chc tín dng đc thc hin toàn b hot đng ngân hàng và các
hot đng kinh doanh khác có liên quan vì mc tiêu li nhun theo quy đnh ca
Lut Các t chc tín dng và các quy đnh khác ca pháp lut. (Ngh đnh s
59/2009/N-CP ca Chính ph v t chc và hot đng ca NHTM)
Theo Lut Ngân hàng nhà nc: Hot đ
ng ngân hàng là hot đng kinh
doanh tin t và dch v ngân hàng vi ni dung thng xuyên là huy đng ngun
tin gi và s dng s tin này đ cp tín dng, cung ng dch v thanh toán
Hot đng huy đng vn là mt trong nhng hot đng ch yu và quan
trng nht ca NHTM. Hot đng này mang li ngun vn đ ngân hàng có th thc
hin các hot đng khác nh
cp tín dng và cung cp các dch v ngân hàng cho
khách hàng.
1.1.2. Các hình thc huy đng vn ca ngân hàng thng mi
1.1.2.1. Tin gi ca khách hàng.
Tin gi ca khách hàng đó là tin gi ca các t chc kinh t, doanh nghip
c quan Nhà nc và các đnh ch tài chính trung gian cùng cá nhân trong và ngoài
nc có quan h gi tin ti ngân hàng.
Tin gi ca khách hàng đc chia làm hai b phn: Tin gi ca doanh
nghip, t chc kinh t và tin gi ca dân c.
* Tin gi ca các doanh nghip, t chc kinh t bao gm:
- Tin gi không k hn.
ây là khon tin gi mà khách hàng có th rút ra bt k lúc nào. Mc đích
gi tin không vì mc đích li nhun mà ch yu là đ an toàn, tin li, thc cht đó
là khon tin gi dùng đm bo trong thanh toán đ thc hin các khon chi tr
khác phát sinh trong quá trình hot đng kinh doanh ca khách hàng. ây là khon
6
tin tm thi nhàn ri ch thanh toán mà không phi đ dành. Do vy ngân hàng
thng không tr lãi hoc tr lãi rt thp khon tin gi này. Ngun vn này tng
cao nu ngân hàng thc hin tt các dch v thanh toán, giao dch tin li và có h
thng kho an oàn.
- Tin gi có k hn.
Tin gi có k hn là khon tin tm thi nhàn ri ca doanh nghip, cha s
dng đn trong mt thi gian nht đnh, mà khong thi gian này đc xác đnh
trc. Do đó các doanh nghip thng gi vào ngân hàng di hình thc tin gi có
k hn. Phn ln các ngun tin gi này xut phát t ngun tích lu ca các doanh
nghip. V nguyên tc khách hàng ch đc rút tin ra khi đn hn và đc hng
s tin lãi trên s tin gi đó. Nhng hin nay đ thu hút vn nhm khuyn khích
khách hàng gi tin vào ngân hàng, các NHTM cho phép khách hàng rút tin ra
trc thi hn. Trong trng hp này khách hàng không đc hng lãi hoc ch
đc hng theo lãi sut ca tin gi không k hn.
Do tính cht ca loi tin vn tng đi n đnh, ngân hàng có th s dng
phn ln s d loi ngun vn này đ cho vay trung và dài hn. Nu ngun vn này
chim t trng ln trong tng ngun vn huy đng s to điu kin thun li, ch
đng ca ngân hàng trong quá trình kinh doanh, các NHTM thng đa ra nhiu
loi k hn nhm đáp ng nhu cu tin gi ca khách hàng. Hin ti các NHTM có
các loi tin gi có k hn 1 tháng, 2 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng, 1 nm, 2 nm.
Vi mi mt k hn khác nhau thì ngân hàng áp dng mt loi lãi sut khác nhau.
Thông thng thì thi hn càng dài thì lãi sut càng cao. Các NHTM thng
khuyn khích khách hàng gi tin vi thi hn dài, vì loi tin này tng đi n
đnh, ngân hàng s ch đng trong kinh doanh. thu hút đc nhiu ngun vn
dài hn thì tc đ phát trin nn kinh t phi n đnh, giá tr đng tin đc đm bo,
lm phát va phi (thng là mt con s mt nm) và tình hình hot đng kinh
doanh ca các ngân hàng có hiu qu.
7
* Tin gi ca dân c bao gm:
- Tin gi thanh toán
: là tin gi không k hn ca cá nhân ti ngân hàng
nhm thc hin các giao dch np, rút tin mt, chuyn khon, thanh toán tin hàng
hóa, dch v, nhn tin t nc ngoài, chuyn tin ra nc ngoài, và đc hng
lãi sut không k hn.
- Tin gi tit kim: là khon tin ca cá nhân đc gi vào tài khon tin
gi tit kim, đc xác nhn trên th tit kim, đc hng lãi theo quy đnh ca t
chc nhn tin gi tit kim và đc bo him theo quy đnh ca pháp lut v bo
him tin gi. Bn cht ca tin gi tit kim là mt khon đu t ngày hôm nay đ
có đc mt khon tin ln hn trong tng lai (bao gm phn gc là s tin gi
ban đu và khon tin lãi)
Tin lãi thông thng đc tr cui k khi đáo hn s tit kim. Tuy nhiên,
nhiu ngân hàng có hình thc tit kim tr lãi theo tháng, quý hoc theo nm có
ngha là c mi tháng, quý hoc nm, bn có th đn nhn tin lãi cho tháng, quý
hoc nm đó và tin gc vn gi li ngân hàng cho đ
n khi đáo hn. S tin gc
gi tit kim cng s đc tr khi đn ngày đáo hn s. n ngày này, nu bn
không đn rút tin gc, thì s tin này s t đng cng lãi và quay vòng sang k
hn mi vi mc lãi sut áp dng cho k hn ti thi đim hin ti. Nu gp trng
hp cn g
p tin, bn cng có th rút trc hn. Trong trng hp này, bn s ch
đc tính lãi sut tin gi khhông k hn cho thi gian mà bn thc gi.
Ngun vn huy đng t tin gi tit kim ca dân c có s lng ln th hai
trong tng s các loi tin gi vào ngân hàng và nó ph thuc rt ln vào thu nhp
bình quân theo đu ngi, t l tit kim trên tng thu nhp ca dân c, cht lng
phc v ca NHTM, s n đnh đng tin và nn kinh t tng trng vng chc.
1.1.2.2. To vn qua phát hành công c n.
ây là hình thc huy đng vn thông qua phát hành k phiu, trái
phiu…ó là các công c n ca ngân hàng.
c đim ca loi vn này là lãi sut cao hn lãi sut tin gi tit kim. Mc
đích huy đng dùng đ đáp ng cho các d án đu t ln. Ngun vn này đc huy
8
đng theo nhiu thi hn khác nhau nh ngn hn, trung hn, dài hn. Thi hn
càng dài thì lãi sut càng cao. Hin nay Vit nam các NHTM thng huy đng
ngun vn này di hình thc phát hành k phiu có mc đích và trái phiu trung,
dài hn.
* Phát hành k phiu có mc đích.
Khi các NHTM có ngun vn tài chính di dào đ tài tr cho các ngun vn
có qui mô ln, nhm phát trin kinh t đa phng, chuyn dch c cu kinh t hoc
liên doanh, liên kt vi các t chc kinh t mà các ngun vn t có cha đáp ng
đc, NHTM trình ngân hàng Nhà nc xin phép phát hành k phiu đ to ngun
vn tín dng tng đi lâu dài cho các hot đng này. Nh vy k phiu là mt
chng ch huy đng vn có mc đích, có thi hn, ngi s hu có th chuyn
nhng cho ngi khác qua chng nhn ca ngân hàng.
* Phát hành trái phiu.
Trái phiu ngân hàng thc cht là giy nhn n có k hn ca ngân hàng đi
vi nhng ngi mua trái phiu (nhà đu t). Trái phiu đc các NHTM hay các
t chc tín dng phát hành nhm huy đng vn cho chính bn thân ngân hàng hoc
các t chc tín dng có liên quan. Thi hn ca trái phiu thng ln hn mt nm.
Lãi sut ca trái phiu thng cao hn lãi sut ca tin gi tit kim, k phiu. Các
NHTM phát hành trái phiu trên c s nhu cu s dng vn thông qua các d án
đu t ca các doanh nghip mà ngân hàng cam kt cho vay.
1.1.2.3. Vn vay t các t chc tín dng khác và ngân hàng Trung ng.
Khi các NHTM có s mt cân đi gia ngun vn huy đng và s dng vn,
xy ra hin tng thiu vn đt xut. đm bo kh nng thanh toán ca mình,
các t chc tín dng vay vn ca nhau qua th trng liên ngân hàng. Th trng
này giúp cho NHTM b sung ngun vn cho nhau, nhm gii quyt tình trng thiu
ht vn trong thanh toán. Hot đng ca th trng này nhm tn dng đn mc cao
nht các kh nng sn có mt cách trit đ ca các t chc tín dng, trc khi có
nhu cu vay vn ca ngân hàng Trung ng.
9
Vic thc hin quan h tín dng gia các NHTM phi đc tin hành theo
nguyên tc đi vay cho vay và phi đc tho thun trên c s hp đng tín dng,
vn vay phi đm bo bng th chp, cm c (tin mt ti qu và các chng t có
giá tr), hay NHTM đi vay có th xin ngân hàng Nhà nc bo lãnh đ vay vn các
ngân hàng khác. Các ngân hàng đi vay phi chp hành đy đ các quy ch d tr
bt buc và an toàn vn, phi có tài khon tin gi thanh toán hot đng thng
xuyên ti NHTW.
Khi các NHTM đã ht kh nng vay mn ca nhau mà vn thiu vn hoc
mt kh nng thanh toán, các NHTM thc hin vay vn ti ngân hàng Trung ng đ
to thêm ngun vn b sung cho hot đng kinh doanh ca mình. Vic ngân hàng
Trung ng cho các NHTM vay đã làm tng kh nng thanh toán cho các NHTM.
Ngun vn ca ngân hàng Trung ng là ngun vn cui cùng, làm cho kh nng
thanh toán ca nn kinh t đc bình thng. Nu nh thiu ngun vn này thì s
xut hin các cuc khng hong tài chính khi các NHTM mt kh nng thanh toán.
Các ngun vn đi vay t các t chc tín dng khác, t ngân hàng Trung ng đ
đm bo kh nng thanh toán trong nhng trng hp cn thit. Cho nên thi hn
vay thng ngn, lãi sut thng cao hn các hình thc huy đng vn khác ca
NHTM.
1.1.2.4. To vn t ngun vn khác.
Ngoài các ngun vn huy đng trên các NHTM cng có th khai thác ngun
vn t các t chc tài chính quc t, đây là ngun vn ln, có thi hn tng đi dài
t 5 đn 50 nm vi lãi sut tng đi u đãi. Khi các NHTM nhn các ngun vn
này thng có các điu kin kèm theo rt cht ch và vic cp phát phi đúng ni
dung chng trình ca các d án tài tr.
nc ta khi thc hin công cuc đi mi nn kinh t, ng và Nhà nuc ta
đã sáng sut la chn các đng li ngoi giao đúng đn, trên tinh thn m ca ca
nn kinh t, làm bn vi tt c các nc trên th gii, thu hút các ngun vn đu t
ca nc ngoài vào Vit nam. Các ngun vn này có đóng gp rt quan trng vào
công cuc đi mi công nghip hoá, hin đi hoá đt nc, đòi hi Ngân hàng Nhà
10
nc và NHTM phi tng cng m rng các mi quan h hp tác quc t, t đó
tranh th và tip nhn các ngun vn này.
Trên đây là các hình thc huy đng vn ch yu ca NHTM, tuy nhiên cht
lng, hiu qu ca hot đng huy đng vn chu nh hng tác đng rt nhiu yu
t, t các yu t mang tính cht v mô, đn các yu t mang tính chât vi mô ca nn
kinh t, cng nh các yu t liên quan ti chính NHTM.
1.2. Tng quan v dch v tin gi tit kim
1.2.1. Dch v tin gi tit kim
Gi tin tit kim là mt trong nhng loi hình dch v tài chính ngân hàng.
i tng s dng thng là khách hàng cá nhân. Khi gi tit kim mt s tin
vào mt khong thi gian nht đnh, khách hàng s đc hng lãi sut tng ng
vi k hn đó. Ngân hàng s phát hành cho khách hàng s tit kim tng ng s
tin, k hn và lãi sut.
Tin lãi ca khon tin gi tit kim đc tính nh sau:
Tính theo tháng
Tng s tin lãi = S tin gc x lãi sut (theo nm)/12 tháng x s tháng gi
Tính theo ngày
Tng s tin lãi = S tin gc x lãi sut (theo nm)/360 ngày x s ngày gi
1.2.2. Phân loi tin gi tit kim
- Theo hình thc gi tin:
• Tit kim bc thang: là sn phm tin gi tit kim có k hn vi lãi sut
tng dn theo s d tin gi. Theo đó, khách hàng gi tin vi cùng mt k
hn nhng khon tin gi càng ln thì lãi sut ti
n gi càng cao.
• Tit kim tích lu là sn phm tit kim mà khách hàng có th tích góp
nhiu khon tin nh đ có đc mt khon tin ln hn rt nhiu. Ngoài
tin lãi đc hng, tit kim tích lu còn là mt sn phm giúp khách hàng
thc hin đc các mc tiêu tích ly mt cách hiu qu. Khi m tit kim
tích lu khách hàng có th np tin nhi
u ln mà không phi m thêm s mi
nh trng hp tit kim thông thng.
11
• Tit kim rút gc linh hot là sn phm tit kim mà khách hàng khi cn tin
có th rút mt phn gc, s gc còn li vn đc gi nguyên lãi sut trên s
cho đn khi kt thúc k hn.
• Tit kim lãi sut th ni là sn phm tit kim huy đng k hn dài, lãi sut
tit kim đc th ni ti đu mi k lnh lãi khi lãi sut c bn ca Ngân
hàng Nhà Nc thay đi.
- Theo k hn gi tin
• Tin gi tit kim có k hn: là tin gi tit kim mà ngi gi tin ch có
th rút tin sau mt k hn gi tin nht đnh nh 1 tháng, 2 tháng, 3
tháng,… 12 tháng, … theo tha thun vi t chc nhn tin gi tit kim.
• Tin gi tit kim không k hn: Loi tin gi này ngi gi tin có th rút
ra mt phn hoc toàn b s tin gi bt k lúc nào. Nhng khác vi loi tin
gi thanh toán, ngi gi tin không đc s dng các công c thanh toán đ
chi tr cho ngi khác, lãi sut tin gi tit kim thng cao hn và phn ln
nhng ng
i gi tin tit kim là do cha xác đnh đc nhu cu chi tiêu c
th trong tng lai, nhng li hng mc lãi trong thi gian khon tin nhàn
ri.
- Theo loi tin
• Tin gi tit kim bng đng Vit Nam
• Tin gi tit kim bng ngoi t
1.2.3. c đim ca khách hàng gi tit kim:
Khách hàng cá nhân chim s lng ln trong dch v ngân hàng.
i tng ca các dch v tin gi tit kim ca ngân hàng thng mi là
các cá nhân và h gia đình. ây là mng th trng đy tim nng do s lng
khách hàng ln và nhu cu ca khách hàng ngày càng cao nh s hin đi hóa đi
sng và mc sng ca ngi dân ngày càng đi lên. Bên cnh dch v tit kim,
khách hàng cá nhân và h gia đình mang li cho ngân hàng thng mi các c hi
đa dng hóa các sn phm và dch v phi ngân hàng. c bit, dch v khách hàng
cá nhân nói chung và dch v gi tit kim nói riêng li mang tính xã hi hóa cao
12
hn so vi các dch v khách hàng doanh nghip do tính đông đo ca đi tng
khách hàng.
Quy mô dch v gi tit kim ca tng khách hàng cá nhân không ln nhng
nhu cu s dng dch v đa dng.
Do đi tng ca dch v tit kim thng là các cá nhân và h gia đình nên
giá tr mi ln cung cp dch v thng không ln. i vi đi tng khách hàng cá
nhân, tr giá tin tích ly không nhiu nh khách hàng doanh nghip, tuy nhiên k
hn gi có th dài hn đ đc hng lãi sut cao hn khi khon tin nhàn ri cha
có mc đích s dng c th. Vì vy, ngoài vic tng s lng khách hàng, ngân
hàng cn xây dng mt h thng dch v có tính tích hp cao, kt hp vic cung
ng nhiu sn phm cho mt khách hàng. Mt khách hàng s dng dch v tin gi
tit kim cá nhân có th cùng mt lúc s dng nhiu dch v ca ngân hàng hin đi
nh va s dng th tín dng, thu chi, t đng trích tài khon gi tit kim hàng
tháng, tr tin đin, nc, các dch v sinh hot thông qua tài khon ngân hàng bng
các phng tin cá nhân nh: mng internet, đin thoi di đng…, các tin ích dch
v đc s dng trên phm vi toàn cu. Nh các tin ích này, vic gi và rút tin tr
nên nhanh chóng, linh hot, tit kim nhiu thi gian và công sc cho khách hàng
cá nhân, đc bit là nhng khách hàng không có nhiu thi gian trong gi hành
chính đ giao dch trc tip vi ngân hàng.
Khách hàng cá nhân thng yêu cu khoa hc công ngh cao đ có th đáp
ng dch v mt cách nhanh chóng, tin li nht.
Các khách hàng ca loi dch v này thng không ch tp trung ti các
thành ph ln, các trung tâm kinh t ca mt quc gia. Khách hàng va mun s
dng các dch v ngân hàng nhng cng mun tit kim thi gian, chi phí đi li.
Các cá nhân thng có nhu cu gi tin ti mt đa đim này nhng tt toán tin gi
tit kim, rút tin mt hoc chuyn khon bt k mt đa đim nào khác trong lch
trình ca h đ thun tin cho vic thanh toán và giao dch. Bên cnh đó, các khách
hàng cá nhân mun s dng các dch v mt cách d dàng và nhanh chóng nhng
cng yêu cu s chính xác và an toàn tuyt đi. Chính vì vy, dch v tin gi tit
13
kim cho khách hàng cá nhân cng đòi hi phi da trên nn tng công ngh thông
tin hin đi mi có th đáp ng đc.
Tóm ti, nhóm khách hàng cá nhân đc xem nh đi tng khách hàng
mc tiêu ca nhiu nhà qun lý ngân hàng đ phát trin chin lc ngân hàng bán l
vì phân khúc này đem li doanh thu cao, chc chn, ít ri ro, nâng cao kh nng đa
dng hóa các sn phm và dch v phi ngân hàng. (Lê Hoàng Nga, 2009)
1.2.4. Khuôn kh pháp lý cho hot đng huy đng tin gi tit kim
Tin gi tit kim (Theo đnh ngha ti iu 6 Quy ch v tin gi tit
kim s 1160/2004/Q-NHNN): là khon tin ca cá nhân đc gi vào tài khon
tin gi tit kim, đc xác nhn trên th tit kim, đc hng lãi theo quy đnh
ca t chc nhn tin gi tit kim và đc bo him theo quy đnh ca pháp lut
v bo him tin gi.
Bn cht ca tin gi tit kim là mt khon đu t ngày hôm nay đ có đc mt
khon tin ln hn trong tng lai (bao gm phn gc là s tin gi ban đu và
khon tin lãi).
i tng gi tin gi tit kim (Theo đnh ngha ti iu 3 Quy ch v
tin gi tit kim s 1160/2004/Q-NHNN) có 2 đi tng:
- i tng gi tin gi tit kim bng đng Vit Nam là các cá nhân Vit
Nam và cá nhân nc ngoài đang sinh sng và hot đng hp pháp ti Vit
Nam.
- i tng gi tin gi tit kim bng ngoi t là các cá nhân ngi c trú.
Tin gi tit kim đc bo him (Theo điu 18 - Lut bo him tin gi có
hiu lc thi hành t ngày 01/01/2013): là tin gi bng đng Vit Nam ca cá nhân
gi ti t chc tham gia bo him tin gi di hình thc tin gi có k hn, tin
gi không k hn, tin gi tit kim, chng ch tin gi, k phiu, tín phiu và các
hình thc tin gi khác theo quy đnh ca Lut các t chc tín dng.
Tin gi tit kim không đc bo him (Theo điu 19 - Lut bo him tin
gi có hiu lc thi hành t ngày 01/01/2013) bao gm:
14
- Tin gi ti t chc tín dng ca cá nhân là ngi s hu trên 5% vn điu l
ca chính t chc tín dng đó.
- Tin gi ti t chc tín dng ca cá nhân là thành viên Hi đng thành viên,
thành viên Hi đng qun tr, thành viên Ban kim soát, Tng giám đc (Giám
đc), Phó Tng giám đc (Phó Giám đc) ca chính t chc tín dng đó; tin
gi ti chi nhánh ngân hàng nc ngoài ca cá nhân là Tng giám đc (Giám
đc), Phó Tng giám đc (Phó Giám đc) ca chính chi nhánh ngân hàng nc
ngoài đó.
- Tin mua các giy t có giá vô danh do t chc tham gia bo him tin gi phát
hành.
Nh vy, s tin bo him đc tr cho tt c các khon tin gi đc bo
him ca mt ngi gi tin ti mt t chc tham gia bo hi
m tin gi bao gm c
gc và lãi đc gi nguyên, ti đa là 50 (nm mi) triu đng. Hn mc chi tr
này đc thc hin t nm 2005 và duy trì cho đn nay.
1.2.5. Vai trò ca tin gi tit kim trong ngun vn hot đng ca NHTM:
Ngun vn huy đng là ngun vn chim t trng ln nht trong ngân hàng,
khong t 70% - 80%. c đim ca loi vn này là có tính bin đng cao, nht là
đi vi loi tin gi không k hn và tin gi ngn hn, hn na vn huy đng chu
tác đng ln ca th trng và môi trng kinh doanh trên đa bàn hot đng.
Vai trò đu tiên ca vn huy đng là quyt đnh quy mô hot đng và quy
mô tín dng ca ngân hàng. Thông thng, nu so vi các ngân hàng ln thì các
ngân hàng nh có khon mc đu t và cho vay kém đa dng hn, phm vi và khi
lng cho vay ca các ngân hàng này cng nh hn. Trong khi các ngân hàng ln
cho vay đc th trng trong nc và ngoài nc thì các ngân hàng nh li b
gii hn trong phm vi hp, mà ch yu là trong cng đng. Mt khác do kh nng
vn hn hp nên các ngân hàng nh không phn ng nhy bén đc vi s bin
đng v chính sách, gây nh hng đn kh nng thu hút vn đu t t các tng lp
dân c và các thành phn kinh t.
15
Vai trò th hai, vn huy đng quyt đnh đn kh nng thanh toán và đm
bo uy tín ca các ngân hàng trên th trng trong nn kinh t. tn ti và ngày
càng m rng quy mô hot đng, đòi hi ngân hàng phi có uy tín trên th trng.
Uy tín đó trc ht phi đc th hin kh nng sn sàng thanh toán chi tr cho
khách hàng, kh nng thanh toán ca ngân hàng càng cao thì vn kh dng ca ngân
hàng càng ln, đng thi vi nó to cho hot đng kinh doanh ca ngân hàng càng
ln, tin hành các hot đng cnh tranh có quan h, đm bo uy tín, nâng cao thanh
th ca ngân hàng trên th trng.
Có th thy vai trò ca ngun vn huy đng rt quan trng đi vi hot đng
kinh doanh ca ngân hàng. Tính bin đng ca ngun vn này đòi hi ngân hàng
phi có k hoch và đi sách đ thu hút lng tin gi tit kim đáp ng nhu cu
kinh doanh. Bi trong đó, ngun huy đng t tin gi tit kim tng đi n đnh
hn c, đc bit là tin gi tit kim trung và dài hn. Vì vy, thu hút tin gi tit
kim là mt trong nhng mc tiêu hàng đu ca các nhà qun lý ngân hàng.
1.3. Các nhân t nh hng đn công tác huy đng tin gi tit kim ca
NHTM
1.3.1 Các nhân t khách quan
1.3.1.1. Môi trng chính tr pháp lut
Nghip v huy đng tin gi ca các NHTM chu s điu chnh rt ln ca
môi trng pháp lý. Có nhng B Lut tác đng trc tip mà chúng ta thng thy
nh: Lut các TCTD, Lut NHNN Nhng Lut này quy đnh t l huy đng vn so
vi vn t có, quy đnh v phát hành trái phiu, k phiu, quy đnh mc cho vay
ca NHTM đi vi mt khách hàng, quy đnh t l d tr bt buc cho các khon
huy đng vn ngn hn nhm đm bo kh nng thanh khon, quy đnh v t l vn
t có, t l vn huy đng đi vi các NHTM. Trong vic huy đng vn, các ngân
hàng có trách nhim gi bí mt thông tin tài chính ca khách hàng đn giao dch ti
ngân hàng. iu này giúp cho khách hàng tin tng hn vào các dch v ngân hàng
và thu hút h ti ngân hàng. Có nhng B Lut tác đng gián tip đn hot đng
ngân hàng nh Lut đu t nc ngoài hoc các NHTM không đc nhn tin gi
hoc cho vay bng cách tng gim lãi sut, mà phi da vào lãi sut do NHNN đa